10 tiểu luận tình huống lớp bồi dưỡng QLNN chương trình chuyên viên và chuyên viên chính

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU....................................................................................................................... 2
Để chuẩn hóa cán bộ Nhà nước, nhằm bồi dưỡng kiến thức và nâng cao trình độ, kỹ
năng quản lý hành chính Nhà nước trong công tác chuyên môn, tôi đã được cơ quan cử
đi học lớp “Bồi dưỡng kiến thức quản lý Nhà nước ngạch Chuyên viên chính năm
2012” tại trường Đào tạo Bồi dưỡng cán bộ công chức - Bộ Nội vụ. Khóa học đã cung
cấp cho tôi những kiến thức sâu, rộng về quản lý Nhà nước trong nhiều lĩnh vực rất bổ
ích và thiết thực..............................................................................................................2
I. MÔ TẢ TÌNH HUỐNG..............................................................................................4
Tại trường Đại học G, đóng trên địa bàn quận Đ, thành phố Hà Nội trong thời gian qua
xảy ra một việc được dư luận sinh viên rất quan tâm là nữ sinh Nguyễn Thị L đột
nhiên vắng mặt tại phòng ở 123 trong khu Kí túc xá từ 21 giờ đêm hôm trước đến 4
giờ sáng ngày hôm sau. Sự việc chỉ được làm sáng tỏ sau khi L đến trình báo cơ quan
Công an quận.................................................................................................................4
II. PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG....................................................................................6
1. Nguyên nhân của tình huống......................................................................................6
III. XÂY DỰNG PHƯƠNG ÁN VÀ LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN................................9
IV. KẾ HOẠCH TỔ CHỨC PHƯƠNG ÁN ĐÃ LỰA CHỌN.....................................12
KẾT LUẬN.................................................................................................................16
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................18

1


MỞ ĐẦU
Để chuẩn hóa cán bộ Nhà nước, nhằm bồi dưỡng kiến thức và nâng cao
trình độ, kỹ năng quản lý hành chính Nhà nước trong công tác chuyên môn, tôi
đã được cơ quan cử đi học lớp “Bồi dưỡng kiến thức quản lý Nhà nước ngạch
Chuyên viên chính năm 2012” tại trường Đào tạo Bồi dưỡng cán bộ công chức Bộ Nội vụ. Khóa học đã cung cấp cho tôi những kiến thức sâu, rộng về quản lý
Nhà nước trong nhiều lĩnh vực rất bổ ích và thiết thực.
Thực hiện chương trình, kế hoạch quy định và góp phần nâng cao nghiệp

vụ, kỹ năng hành chính, tôi đã cố gắng liên hệ những vấn đề lý luận đã học vào
trong thực tiễn công tác. Qua thời gian nghiên cứu, tôi nhận thấy nhiều lĩnh vực
còn tồn tại những yếu kém trong công tác quản lý cần phải được quan tâm khắc
phục. Tình huống mà tôi lựa chọn dưới đây là một minh chứng cho điều đó.
Hiện nay, ở vào thời kì hội nhập nhiều học sinh, sinh viên có ý chí vươn
lên trong học tập, có hoài bão khát vọng lớn. Tuy nhiên, cũng dưới tác động của
nền kinh tế thị trường và cơ chế mở cửa và do nhiều nguyên nhân khác, hành vi
lệch chuẩn của thanh thiếu niên có xu hướng ngày càng tăng. Một số hành vi vi
phạm pháp luật của học sinh, sinh viên khiến gia đình và xã hội lo lắng như: vi
phạm giao thông, đua xe trái phép, bạo lực nhà trường, quay cóp bài, mua điểm,
cờ bạc, nghiện rượu, trong gia đình trẻ em thiếu kính trên nhường dưới, không
vâng lời cha mẹ, ….Một số hành vi lệch chuẩn khác về mặt đạo đức như: sống
hưởng thụ, chạy theo đồng tiền, xa hoa, lãng phí, lười lao động và học tập, thiếu
ý thức rèn luyện, không dám đấu tranh với cái sai, thờ ơ vô cảm, vị kỷ …cũng
ngày càng nhiều hơn ở đối tượng còn ngồi trên ghế nhà trường.
Những biểu hiện tiêu cực ấy là kết quả sự giáo dục không đồng bộ giữa
gia đình, nhà trường và xã hội. Việc giáo dục đạo đức trong nhà trường thường
chú trọng tới nề nếp kỷ cương với nội quy, những bài học giáo huấn, không chú
ý đến hành vi ứng xử thực tế. Chương trình sách giáo khoa quá ôm đồm, nặng
về lý thuyết, thiếu kỹ năng sống, không tạo được dấu ấn để hình thành nhân cách
cho học sinh. Trong khi đó, chương trình giáo dục đạo đức xuyên suốt từ giáo
dục lễ giáo ở bậc mầm non, đạo đức ở bậc tiểu học, giáo dục công dân ở bậc
trung học, có đầy đủ tất cả những bài học về các giá trị đạo đức. Nhưng hệ thống
lại không thấy rõ phẩm chất nào là trọng tâm, chỗ nào cần nhấn mạnh. Chương
trình học rất nhiều nhưng rất khó nhớ, khó nhập tâm. Bên cạnh đó giáo viên hiện
2


nay chỉ lo truyền thụ kiến thức, học sinh thì cố gắng đạt điểm cao trong học tập
nhưng quan hệ thầy trò nhợt nhạt. Về nhà, cha mẹ bận lo công việc, các em

không được trang bị những kỹ năng tối thiểu cũng như cách ứng xử trong cuộc
sống. Thanh niên là tuổi ước mơ và sống vì lý tưởng nhưng hiện nay, họ không
có một mẫu người lý tưởng. Chính vì thế, tỷ lệ thanh niên bị lợi dụng, lôi kéo
vào các tệ nạn xấu trong xã hội chiếm tỷ lệ cao nhất trong các đối tượng phạm
pháp.
Trước thực trạng nhận thức pháp luật hiện nay của học sinh, sinh viên cho
thấy sự cần thiết phải tăng cường và đẩy mạnh hơn nữa công tác phổ biến giáo
dục pháp luật đối với học sinh, sinh viên. Đồng thời phải tăng cường công tác
quản lý học sinh sinh viên trong các trường Đại học, cao đẳng nhằm tạo ra môi
trường xã hội an toàn và điều kiện tốt nhất cho thanh niên sinh viên học tập rèn
luyện, trưởng thành để cống hiến cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước. Đó chính là lý do tôi quan tâm và chọn đề tài "Xử lý tình huống nữ
sinh viên trường Đại học G bị xâm hại, nhìn từ góc độ công tác quản lý sinh
viên” để làm Tiểu luận cuối khoá lớp Bồi dưỡng về quản lý hành chính nhà
nước chương trình chuyên viên chính …- tại Trường … ……..
Do điều kiện về mặt thời gian và nhận thức có hạn nên tiểu luận không
tránh khỏi có phần hạn chế, mong thầy cô và đồng nghiệp góp ý để tôi có những
nhận định tốt hơn trong công tác. Qua đây tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất
đến giáo viên chủ nhiệm, các thầy cô trực tiếp lên lớp giảng bài, cảm ơn Trường
……………… đã tạo điều kiện cho tôi tham gia khóa học này.

3


I. MÔ TẢ TÌNH HUỐNG
Tại trường Đại học G, đóng trên địa bàn quận Đ, thành phố Hà Nội trong thời
gian qua xảy ra một việc được dư luận sinh viên rất quan tâm là nữ sinh
Nguyễn Thị L đột nhiên vắng mặt tại phòng ở 123 trong khu Kí túc xá từ 21
giờ đêm hôm trước đến 4 giờ sáng ngày hôm sau. Sự việc chỉ được làm sáng
tỏ sau khi L đến trình báo cơ quan Công an quận.

Xác định tính chất nghiêm trọng của vụ án, các điều tra viên Đội CSĐT
tội phạm về trật tự xã hội (TTXH) Công an quận Đ đã tích cực vào cuộc. Cơ
quan Công an đã thực hiện lệnh bắt khẩn cấp 3 đối tượng, đó là các tên: Nguyễn
Văn T (SN 1988); Hoàng Minh D (SN 1985) cả hai đều là sinh viên trường Đại
học K bị vi phạm kỷ luật nhiều lần bị buộc thôi học, nhưng không về quê mà
tiếp tục sống lang thang ở Hà Nội, đều tạm trú tại quận H và Đặng Văn K (SN
1986), lao động tự do, bạn của hai đối tượng kia, thường trú tại huyện T, thành
phố Hà Nội.
Tại Cơ quan Công an, các đối tượng khai nhận: Do đã có một số lần đến
phòng 123 trong Kí túc xá của trường Đại học G chơi với bạn cùng quê nên có
để ý đến L, một nữ sinh người dân tộc Tày, quê ở Lạng Sơn. Buổi tối hôm xảy ra
sự việc, 3 đối tượng thấy L ra cổng trường mua sữa chua cho bạn. Một đối tượng
bèn lại gần và mời L đi uống cà phê. L nói muộn không muốn đi nhưng các đối
tượng tiếp tục mời mọc, lôi kéo, có tên nói với L là quen bảo vệ cho vào và
khống chế L lên xe máy.
Các đối tượng chở L đến một quán chè. Sau khi thanh toán tiền cho 4 cốc
chè, L nói muốn trở lại trường. Các đối tượng cho L lên xe máy. Nhưng càng đi
càng mất hút. Bản thân L từ quê xuống Hà Nội học nên cũng chưa thông thạo
đường đi lối lại.
Ba thanh niên đưa L đến vùng ngoại thành. Đối tượng Nhân táp xe vào
một con mương và lôi L xuống định thực hiện hành vi đồi bại. Nhưng 2 đối
tượng còn lại bảo đưa vào nhà nghỉ.
Bọn chúng tiếp tục đưa nữ sinh này đến một nhà nghỉ tại ngoại thành và
thay nhau hãm hiếp nữ sinh L trong nhiều giờ đồng hồ. Khoảng 4 giờ sáng hôm
sau, 3 đối tượng chở L về trường, một tên nói với bảo vệ của trường: "Chúng
cháu đi thăm người nhà bị ốm, về muộn" và xin cho L vào.

4

Phó trưởng công an quận Đ cho biết: Đây là một vụ án vi phạm nghiêm
trọng đạo đức và pháp luật, gây ảnh hưởng xấu trong dư luận. Từ vụ án này cho
thấy trong công tác quản lý học sinh sinh viên ngoài giờ học của nhà trường còn
bộc lộ nhiều thiếu sót, nhà trường cần có những biện pháp quản lý chặt chẽ, hữu
hiệu người ra vào để tránh xảy ra những trường hợp tương tự.
Trưởng phòng Đào tạo Trường Đại học G cho biết: Với nhiều loại hình
đào tạo, nhà trường có hàng nghìn học sinh từ khắp các tỉnh thành trong cả nước
như theo học. Việc bố trí chỗ ở trong khu nội trú chủ yếu dành cho sinh viên là
con em gia điình chính sách và một số sinh viên có thành tích học tập cao. Việc
quản lý những sinh hoạt của sinh viên trong khu Kí túc xá ngoài giờ học chủ yếu
do Phòng quản trị và Ban quản lý ký túc xá trực tiếp theo dõi.
Ông Trưởng ban Quản lý ký túc xá trường Đại học G khẳng định: Trong
nhiều năm nay, công tác quản lý sinh viên của Trường đã được duy trì thường
xuyên và được thể hiện trong nghị quyết và quy chế cụ thể. Theo đó, các đối
tượng không phải là học sinh của Trường muốn vào Ký túc xá thì phải xuất trình
giấy tờ tuỳ thân và bảo vệ nhà trường sẽ gọi học sinh ra để nhận mặt, nếu thấy
đúng thì mới được vào trường. Ban quản sinh nhà trường trong mỗi ngày khai
giảng đều tổ chức phổ biến nội quy, quy định của nhà trường trong toàn thể học
sinh trong 2 ngày, thậm chí những quy chế này còn được in ra và phát cho từng
lớp học.
Tuy nhiên, đó là trong "nghị quyết", còn trên thực tế, công tác quản lý học
sinh sinh viên nơi đây còn bộc lộ nhiều thiếu sót. Khi vụ việc của T xảy ra, Cơ
quan Công an có đến tìm bảo vệ của trường để xác minh một số vấn đề nhưng
không thu được thông tin nào có giá trị vì bảo vệ hôm đó không nhớ được chi
tiết nào về việc xuất hiện 3 thanh niên ngoài số vé xe 67 đã được trả lại.
Sự việc 3 thanh niên nhiều lần đến phòng trọ trong ký túc xá chơi nhưng
không lần nào phải xuất trình giấy tờ tuỳ thân, rồi việc em L được họ trả về vào
khoảng 2 giờ sáng tại cổng trường... đều cho thấy sự lỏng lẻo trong công tác
quản lý sinh viên.
Ông Trưởng ban quản lý Ký túc xá cũng cho biết, tổ bảo vệ của nhà

trường có 8 người, mỗi ca trực có 2 người, thời gian của mỗi ca kéo dài một
ngày một đêm, từ 5 giờ chiều hôm trước đến 5 giờ chiều hôm sau. Quan sát qua
thực tế vào thời điểm đó, chúng tôi thấy, cổng Trường Đại học G vào buổi tối là
nơi ra vào, tụ tập của nhiều người và việc ra vào chỉ được kiểm soát qua những
chiếc vé xe, không đăng ký tên tuổi, địa chỉ, không xuất trình giấy tờ tuỳ thân.
Thiết nghĩ, theo như quy chế, công việc của tổ bảo vệ không đơn giản chỉ là
trông giữ xe máy, xe đạp...

5


Tuy nhiên, từ vụ việc đáng tiếc này - theo ý kiến của ông trưởng Ban quản
lý Ký túc xá thì nhà trường sẽ đưa ra kiểm điểm và có những biện pháp khắc
phục để tránh xảy ra trường hợp tương tự.
Song, chúng ta muốn nói thêm đó chính là ở mỗi sinh viên. Vụ việc đau
lòng này thiết nghĩ có thể mỗi nữ sinh có thái độ kiên quyết, trước hết là với
chính bản thân mình. Nếu L không muốn đi chơi với những thanh niên mới chỉ
quen biết qua một hai lần đến chơi tại phòng trọ, chưa kịp biết tên, tuổi, địa chỉ,
T hoàn toàn có thể kháng cự bởi cổng trường vào thời điểm đó vẫn có rất đông
người, hơn nữa, phòng bảo vệ lại ở ngay cổng ra vào.
Vả lại, nếu L đủ tỉnh táo để nhận biết nguy hiểm đang rình rập mình thì
em đã phải có ngay những biện pháp để tự bảo vệ, không thụ động trước hàng
loạt những biểu hiện không đàng hoàng của 3 thanh niên lạ, vì ở quán chè hay
ngay cả khi đến nhà nghỉ L đều có thể cầu cứu để nhận được sự giúp đỡ của
những người xung quanh.
Mặt khác, một câu hỏi đặt ra là; nếu hai đối tượng Nguyễn Văn T và
Hoàng Văn D không vi phạm kỷ luật tới mức bị đuổi học, thì liệu chúng có trở
thành kẻ phạm tội như vậy không? Vụ án khép lại, kẻ gây án sẽ bị pháp luật
nghiêm trị, nhưng bài học cảnh tỉnh đối với những nữ sinh trong điều kiện sống
xa nhà vẫn còn đó, bởi nỗi đau tinh thần và thể xác không dễ nguôi ngoai. Đặc

biệt nhiều vấn đề về công tác quản lý sinh viên ngoài giờ học, công tác giáo dục
đạo đức lối sống và ý thức pháp luật cho thanh niên sinh viên đang đặt ra cho
các nhà quản lý giáo dục, các trường đại học, cao đẳng cần phải xem xét một
cách nghiêm túc.

II. PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG
1. Nguyên nhân của tình huống
- Từ phía nhà trường
Thực hiện Chỉ thị số 32/CT-TW ngày 09/12/2003 của Ban Bí thư Trung
ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo
dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân và các
văn bản chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật
(PBGDPL); trong thời gian qua, ngành giáo dục đã triển khai công tác phổ biến
Giáo dục pháp luật bằng nhiều hình thức để từng bước nâng cao chất lượng và
hiệu quả công tác này trong toàn ngành. Qua đó, ý thức pháp luật của cán bộ,
nhà giáo, người lao động, người học từng bước được nâng lên góp phần quan
trọng vào việc ổn định môi trường giáo dục, nâng cao chất lượng giáo dục toàn
diện đối với thế hệ trẻ.
Tuy nhiên, công tác phổ biến Giáo dục pháp luật trong nhà trường vẫn
còn rất hạn chế. Công tác phổ biến giáo dục pháp luật là một bộ phận của công
tác giáo dục chính trị, tư tưởng, là nhiệm vụ thường xuyên của toàn ngành giáo
dục đặt dưới sự lãnh đạo của cấp uỷ Đảng, sự chỉ đạo trực tiếp của lãnh đạo cơ
6


quan quản lý giáo dục và cơ sở giáo dục các cấp. Nhiều trường chưa phổ biến
kịp thời, đầy đủ những văn bản pháp luật mới đến học sinh, sinh viên (HSSV),
tạo điều kiện để các em có thể sử dụng pháp luật làm phương tiện, công cụ bảo
vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, của Nhà nước và xã hội, nâng cao ý thức
tự giác chấp hành pháp luật của HSSV, hạn chế tối đa tình trạng vi phạm pháp

luật.
Công tác giáo dục đối với HSSV là trách nhiệm của cả nhà trường, gia
đình, xã hội và cần có sự phối hợp chặt chẽ ba môi trường giáo dục này. Tuy
nhiên, trong sự phối hợp đó, nhà trường đóng vai trò chủ đạo. Thực tiễn giáo
dục cho thấy nhận thức về sự phối hợp nhà trường - gia đình - xã hội chưa đúng
Đa phần các trường mới chỉ làm được chức năng là nơi cung cấp tri thức qua
sách vở cho học sinh, còn việc quản lý, giáo dục học sinh về đạo đức, lối sống
còn nhiều bất cập và hạn chế, chưa được chú trọng đúng mức.
Mặt khác, trong những năm gần đây, Nhà nước đã triển khai các dự án
xây dựng ký túc xá cho học sinh, sinh viên bằng nguồn vốn Trái phiếu Chính
phủ đã từng bước giải quyết được khó khăn, thiếu hụt về nhà ở cho sinh viên.
Tuy nhiên, công tác quản lý ký túc xá hiện nay ở nhiều trường chưa đáp ứng kịp
thời nhu cầu sinh hoạt, học tập của học sinh, sinh viên.
Các ban ngành, đoàn thể trong nhà trường mà cụ thể trước nhất là Đoàn
thanh niên, Hội sinh viên hiện nay chưa có sự quan tâm đúng mức đến vấn đề
giáo dục đạo đức cho thanh niên, không có nhiều chương trình & kế hoạch quan
tâm đến việc giáo dục lối sống cho thanh niên, không có sự phối hợp chặt chẽ
với gia đình và nhà trường trong việc quản lý, rèn luyện đạo đức cho thế hệ trẻ.
- Môi trường xã hội:
- Tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường ảnh hưởng đến đời sống tâm lý
của học sinh.
- Những thiếu sót trong công tác giáo dục văn hoá tư tưởng thông qua các
phương tiện thông tin đại chúng như sách, báo, đài, phim, ảnh…
- Nguyên nhân từ gia đình:
- Cha mẹ không quan tâm chăm sóc con cái đúng mực. Ở gia đình, các bậc
phụ huynh chưa dạy cho con cái biết cách đối nhân xử thế, biết tôn trọng mình
và tôn trọng người khác, dạy con lòng khoan dung, sự độ lượng vị tha và những
chuẩn mực, giá trị đạo đức mà con người phải sống theo.
- Hoàn cảnh kinh tế khó khăn, không quan tâm được tới nơi ăn chốn ở cho
con trong những năm tháng con đi học đại học.

- Nguyên nhân từ HSSV:
Do học sinh, sinh viên thiếu ý thức kỷ luật, thiếu kỹ năng sống

2. Hậu quả
Mặc dù các cơ quan, tổ chức, các cấp Đảng, chính quyền đã có nhiều nỗ
lực để phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên, nhưng hiệu quả của công tác
này còn chưa cao, hơn nữa kết quả khó có thể định lượng bởi có nhiều trường
7


hợp hiểu luật, biết luật mà vẫn cố tình vi phạm. Tình trạng thanh niên vi phạm
pháp luật vẫn tiếp tục xảy ra, tập trung vào một số lĩnh vực về an toàn giao
thông, trộm cắp, ma túy, hôn nhân - gia đình, xâm phạm sở hữu, sức khỏe, tính
mạng… Đặc biệt, một bộ phận thanh niên đã tham gia vào các băng nhóm tội
phạm có tổ chức, phạm tội có sử dụng vũ khí với tính chất côn đồ, phạm các tội
rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng (ví dụ như: giết người, cướp tài sản,
chống người thi hành công vụ, trộm cắp tài sản có giá trị lớn…). Trong 5 năm
trở lại đây có 47.000 vụ phạm pháp hình sự do học sinh, sinh viên gây ra; tỷ lệ
không chấp hành an toàn giao thông ở bậc trung học phổ thông chiếm đến 70%
số thanh thiếu niên các bậc học vi phạm pháp luật về an toàn giao thông. Trong
số 5.746 vụ về trật tự xã hội xảy ra 6 tháng đầu năm 2008, có khoảng 9.000
người chưa thành niên vi phạm pháp luật hình sự (tăng 2% số vụ so với cùng kỳ
năm 2007). Theo tổng kết của Tổng cục Cảnh sát phòng chống tội phạm (Bộ
Công an), trong 6 tháng đầu năm 2011, Tổng cục đã xử lý 15.000 vụ phạm pháp
hình sự, xử lý trên 22.000 đối tượng, trong đó có hơn 75% là thanh thiếu niên.
Hiện tượng một số thanh thiếu niên sử dụng thuốc lắc, ma túy, xem và lưu giữ
phim ảnh đồi trụy, hành xử theo kiểu giang hồ, xã hội đen, đạo đức và lối sống
xuống cấp; bạo lực gia đình, bạo hành trẻ em, bạo lực học đường... đã không
còn là hiện tượng hy hữu và thực sự đang là nỗi lo của toàn xã hội.
Riêng hai thành phố lớn là Hà Nội và Hồ Chí Minh – nơi tập trung nhiều

thanh niên từ các tỉnh, thành khác về học tập, lao động, sinh sống trên địa bàn
thành phố - tình hình thanh niên phạm pháp chiếm phần lớn trong tổng số vụ
việc vi phạm pháp luật. Ở Hà Nội có khoảng 02 triệu thanh niên, chiếm 30% dân
số thành phố (trong đó có hơn 500 nghìn thanh niên, sinh viên đang học tập tại
64 trường đại học, cao đẳng trên địa bàn thành phố, số còn lại là lao động trong
các doanh nghiệp, lao động tự do). Theo thống kê của các cơ quan tư pháp, tỷ lệ
thanh thiếu niên phạm pháp chiếm khoảng 50% số các vụ việc vi phạm pháp
luật. Ở thành phố Hồ Chí Minh, năm 2011 có 702 vụ vi phạm pháp luật do trẻ vị
thành niên gây ra (chiếm 18,82%) với 1.156 đối tượng (chiếm 23,69%) trong số
3.730 vụ phạm phạm hình sự được Công an thành phố khám phá; năm 2010 có
1.235 đối tượng dưới 18 tuổi (chiếm 24,77%), 2.735 đối tượng tuổi từ 18 đến 30
(chiếm 54,86%) trong số 4.985 đối tượng bị công an bắt và xử lý. Trong số
những vụ án xảy ra, không ít trường hợp nữ thanh niên sinh viên bị trấn áp, lợi
dụng và bị làm nhục vì kém hiểu biết như trường hợp của Nguyễn Thị L trong
tình huống nêu trên.

8


Thực trạng nêu trên do nhiều nguyên nhân, như vốn sống và và hiểu biết xã
hội của thanh niên còn hạn chế; khả năng tiếp nhận thông tin nhanh nhưng ít
chọn lọc và dễ bị kích động, lôi kéo, lợi dụng; đồng thời tình trạng thanh niên
khó khăn trong cuộc sống, thất nghiệp, chưa có việc làm, lao động nông nhàn ra
thành phố kiếm sống, quá trình đô thị hóa phát triển nhanh, quá trình hội nhập,
giao lưu kinh tế - văn hóa - xã hội không ngừng tăng nhưng chưa có sự chuẩn bị
kỹ càng về mọi mặt đã có tác động xấu đến lối sống của một bộ phận thanh niên
trong việc chấp hành pháp luật… trong các nguyên nhân đó phải kể đến nguyên
nhân do thiếu hiểu biết về pháp luật của thanh niên, thể hiện công tác phổ biến,
giáo dục pháp luật cho thanh thiếu niên chưa thực sự có hiệu quả. Đồng thời do
công tác quản lý học sinh sinh viên của các trường Đại học, cao đẳng hiện nay

còn nhiều bất cập.

III. XÂY DỰNG PHƯƠNG ÁN VÀ LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN
1. Xây dựng phương án:
Sinh viên phần lớn đến từ nông thôn. Trở thành SV là thoát ly gia đình,
hòa đồng vào môi trường sống mới ở đô thị, tuy đã đủ tuổi công dân, nhưng các
em rất thiếu kinh nghiệm sống. Thế nhưng, ngoài 3-4 giờ học trên lớp, gần như
SV bị... bỏ rơi, sinh hoạt tùy tiện ở các khu nhà trọ. Được tự do thái quá, nhiều
em không thoát được tệ nạn xã hội, phạm pháp. Nhưng, quản lý bằng cách nào
cho hiệu quả...? Ở Ký túc xá không phải em nào cũng được vào. Số đông phải
sống trong các khu nhà trọ. SV sống ngoài tầm quản lý của nhà trường, ở những
khu nhà trọ, bị cám dỗ tệ nạn, xuống cấp đạo đức đã trở thành vấn đề lớn của xã
hội. Chính vì thế, trong vài năm gần đây, Bộ GDĐT đã siết lại công tác quản lý
SV bằng nhiều quy chế thiết thực, Chính phủ đã phê duyệt hàng loạt dự án sử
dụng từ nguồn vốn trái phiếu để xây dựng ký túc xá cho SV ở tập trung. Tuy
nhiên, những giải pháp ấy vẫn chưa đi vào thực tiễn.
Với tình huống xảy ra như thế, theo quan điểm cá nhân xây dựng các
phương án và có thể chọn 1 trong các phương án sau:
Phương án 1: Nâng cao hiệu quả Tuần giáo dục công dân
Thông qua tuần giáo dục công dân, nhằm mục đích:
Nâng cao hiệu quả công tác giáo dục về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh, bồi dưỡng lý luận chính trị, đường lối, chủ trương, chính sách của
Đảng, pháp luật của Nhà nước, tuyên truyền phổ biến Luật Giáo dục, Luật
Thanh niên và các quy định của ngành giáo dục và Đoàn Thanh niên;
Triển khai có hiệu quả cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương
đạo đức Hồ Chí Minh” với các nội dung cụ thể, thiết thực, hiệu quả, phù hợp với
từng đối tượng học sinh, sinh viên.

9

Đẩy mạnh và đổi mới công tác giáo dục truyền thống, giáo dục đạo đức,
lối sống, giáo dục ý thức pháp luật, ý thức công dân thông qua các hình thức
như: đi thăm bảo tàng và các địa danh lịch sử của dân tộc, các diễn đàn, hội thảo
về lối sống, nếp sống trong học sinh, sinh viên. Tổ chức cuộc vận động "Học
sinh, sinh viên gương mẫu thực hiện và vận động gia đình chấp hành nghiêm túc
luật giao thông" do Bộ Giáo dục và Đào tạo phát động; tổ chức các hoạt động
phòng chống tệ nạn xã hội, như: ma tuý, mại dâm, cờ bạc, lô đề trong học sinh,
sinh viên; xây dựng tiêu chí đánh giá về đạo đức, tác phong của học sinh, sinh
viên;
Bên cạnh đó, tăng cường các hoạt động tuyên truyền, giáo dục ý thức trách
nhiệm và nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc, tinh thần cảnh giác cách mạng phòng chống
âm mưu chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, chiến lược “Diễn biến hoà bình”, lợi
dụng vấn đề tôn giáo của các thế lực thù địch cho học sinh, sinh viên. Các nhà
trường định kỳ tổ chức các buổi nói chuyện thời sự, gặp gỡ, đối thoại với học
sinh, sinh viên về tình hình trong nước, quốc tế và các vấn đề liên quan đến
người học. Định hướng và vận động học sinh, sinh viên khai thác, sử dụng
internet lành mạnh. Chỉ đạo củng cố và phát huy vai trò của các tổ thăm dò dư
luận, các đội an ninh xung kích của học sinh, sinh viên trong nhà trường. sau
tuần sinh hoạt công dân, sinh viên phải viết bài thu hoạch thể hiện thái độ nhận
thức của mình.

Phương án 2: Tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường - công an địa
phương và chủ nhà trọ
- Chủ động xây dựng kế hoạch phối hợp với Công an thành phố, Công an
các phường, xã tổ chức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật như: Luật
Hình sự, Luật cư trú, Luật ATGT, Luật phòng chống ma túy, Pháp lệnh xử lý vi
phạm hành chính, quy chế quản lýhọc sinh sinh viên, nội quy của nhà trường,
phương thức thủ đoạn hoạt động của các loại tội phạm, tình hình vi phạm pháp
luật của HSSV... Tổ chức cho HSSV ký cam kết thực hiện các quy định về an

ninh trật tự và tích cực tham gia phòng ngừa tố giác tội phạm và tệ nạn xã hội tại
khu vực ngoại trú, tham gia các phong trào do địa phương phát động như vệ sinh
môi trường, văn hóa,văn nghệ, thể dục thể thao... nhằm nâng cao hiểu biết về
pháp luật, ý thức chấp hành pháp luật, có biện pháp tự bảo vệ mình và mọi
người xung quanh.
- Chủ động phối hợp với chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể,
đặc biệt là Công an khu vực trong công tác đảm bảo anh ninh trật tự; Chỉ đạo
Phòng Công tác HSSV định kỳ hàng tháng tổ chức giao ban với Công an
phường để thông báo những thay đổi về tạm trú của HSSV, kết quả công tác
phối hợp đảm bảo an ninh trật tự, tình hình HSSV vi phạm, các vấn đề nổi lên về
ANTT để tập trung chỉ đạo phối hợp giải quyết ngay tại cơ sở không để nảy sinh
phức tạp và đề ra biện pháp phối hợp thực hiện trong thời gian tiếp theo.
- Xây dựng và duy trì hoạt động có hiệu quả của đội tự quản HSSV trong
công tác bảo đảm an ninh, trật tự trong nhà trường.
10


- Củng cố, kiện toàn lực lượng bảo vệ của trường, đảm bảo đủ số lượng,
được trang bị công cụ hỗ trợ và tập huấn nghiệp vụ, quản lý chặt chẽ việc ra vào
cổng, không để học sinh, sinh viên và người khác tự do ra vào trường trong và
ngoài giờ học;
- Phòng Công tác HSSV phối hợp chặt chẽ với Công an phường tăng
cường kiểm tra đối với HSSV ngoại trú để kịp thời phát hiện, ngăn chặn các
hành vi vi phạm nội quy của nhà trường và lĩnh vực ANTT như: cờ bạc, sử dụng
trái phép chất ma túy, gây rối mất trật tự công cộng, tàng trữ sử dụng trái phép
vũ khí, vật liệu nổ...
- Tổ chức hướng dẫn học sinh, sinh viên kê khai thông tin về cá nhân vào
phiếu quản lý học sinh, sinh viên, chủ động phối hợp với Công an phường xác
minh các trường hợp nghi vấn để phục vụ công tác quản lý học sinh, sinh viên
của nhà trường và công tác đảm bảo ANTT.

Phương án 3: Coi trọng việc ứng dụng công nghệ thông tin trong điều hành,
quản lý sinh viên, nâng cao chất lượng các dịch vụ trong Ký túc xá.
Công việc tin học hóa hệ thống nhằm đáp ứng mục đích:
- Định kỳ in các bản báo cáo kết quả học tập của sinh viên
- Bất kỳ lúc nào cũng có thể trả lời những thông tin chính xác về tình hình học
tập và lý lịch của sinh viên.
- việc dùng thẻ sinh viên có mã số ra vào cổng Ký túc xá giúp Ban quản lý kiểm
soạt chặt chẽ các đối tượng ra vào Ký túc xá và kịp thời xử lý các tình huống
xảy ra.
2. Lựa chọn phương án
Phương án
Phương án 1

Ưu điểm
Tiết kiệm thời gian và chi
phí, thu hút được đông đảo
thanh niên sinh viên tham
gia.
Tạo tâm lý chủ động cho
sinh viên trong việc tự ý
thức và giác ngộ lý tưởng
sống trong môi trường học
tập mới.
Phướng án 2 - Huy động được các lực
lượng xã hội trong công tác
quản lý học sinh sinh viên,
dễ kiểm soát được các hành
vi của thanh niên sinh viên
để kịp thời uốn nắn, khắc

khục.

Nhược điểm
-Báo cáo viên trong các buổi nói
chuyện chuyên đề phải là người
có kiến thức chuyên ngành sâu
rộng về lĩnh vực được trình bày
và am hiểu pháp luật.
- Vì không tổ chức thường xuyên
nên có thể “lời nói gió bay”.
- Đòi hỏi trách nhiệm của các bộ
phận phối hợp phải thường
xuyên trao đổi, gặp gỡ với những
cơ chế phối hợp chặt chẽ, đồng
bộ.

11


Phướng án 3 Phát huy được lợi thế của -Chi phí ban đầu đầu tư cho máy

khoa học công nghệ, tiện tính, làm thẻ điện tử hoặc thẻ từ
lợi, chính xác.
rất tốn kém.
- Nguồn nhân lực phải được đào
tạo nghiệp vụ thì mới phụ trách
được công việc

Chọn phương án tối ưu:
Có 3 phương án đề ra. Tôi chọn phương án 2 vì phương án này thích hợp,

dễ đạt hiệu quả hơn.

IV. KẾ HOẠCH TỔ CHỨC PHƯƠNG ÁN ĐÃ LỰA CHỌN
1. Triển khai phổ biến giáo dục đạo đức, pháp luật cho thanh niên sinh viên
Xác định thanh niên luôn là lực lượng chiến lược của quốc gia dân tộc,
Đảng đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách nhằm giáo dục toàn diện cho
thanh niên, nâng cao tri thức, trình độ văn hóa cho thanh niên. Tại Nghị quyết
hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 4 (khóa VII), đã nêu: “thanh
niên là lực lượng xung kích trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Sự
nghiệp đổi mới có thành công hay không, đất nước bước vào thế kỷ 21 có vị trí
xứng đáng trong cộng đồng thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có vững
bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không, phần lớn tùy thuộc vào lực
lượng thanh niên, vào việc bồi dưỡng, rèn luyện thế hệ thanh niên; Công tác
thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết
định sự thành bại của cách mạng...”. Báo cáo văn kiện Đại hội đại biểu Đảng
toàn quốc lần thứ X cũng nêu:“đối với thế hệ trẻ, thường xuyên giáo dục chính
trị, truyền thống, lý tưởng, đạo đức và lối sống; tạo điều kiện học tập, lao động,
giải trí, phát triển thể lực, trí tuệ, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Đồng
thời, Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 25/7/2008 của Ban chấp hành Trung ương
Đảng khóa X về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên
trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước tiếp tục khẳng
định “xây dựng thế hệ thanh niên Việt Nam có ý thức chấp hành pháp luật…”.
Trên cơ sở chủ trương, chính sách nêu trên của Đảng, công tác phổ biến,
giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho thanh niên luôn
được Nhà nước quan tâm, ban hành nhiều văn bản, đề án, chương trình về phổ
biến, giáo dục pháp luật, trong đó thanh niên luôn được xác định là đối tượng
chính. Như, Quyết định số 03/1998/QĐ-TTg ngày 07/01/1998 của Thủ tướng
Chính phủ ban hành Kế hoạch triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật
12

từ năm 1998 đến năm 2002; Quyết định số 13/2003/QĐ-TTg ngày 17/01/2003
của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật
từ năm 2003 đến năm 2007; Quyết định số 37/2008/QĐ-TTg ngày 12/3/2008
của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật
từ năm 2008 đến năm 2012 xác định mục tiêu đến hết năm 2012 có 95% thanh
thiếu niên được tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật... đặc biệt là Quyết
định số 2106/QĐ-TTg ngày 26/11/2010 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề
án tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao ý thức
phápluật cho thanh thiếu niên giai đoạn 2011 – 2015.
Để có thể đạt được những kết quả như mong muốn, công tác giáo dục,
tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho thanh, thiếu niên phải được xác định “là
một bộ phận của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, là nhiệm vụ của toàn bộ
hệ thống chính trị”. Do đó, để nâng cao hiệu quả phổ biến, giáo dục pháp luật
cho thanh niên, giảm tình trạng thanh niên vi phạm pháp luật như mục tiêu Đề
án “Tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao ý thức
pháp luật cho thanh thiếu niên” đề ra, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho
thanh niên đòi hỏi sự quan tâm, của tất cả các cấp, các ngành, đoàn thể và toàn
xã hội.
Để công tác này thực sự có hiệu quả, cần thực hiện một số giải pháp sau:
- Nâng cao nhận thức của một số cấp ủy, lãnh đạo địa phương về vị trí, vai
trò của thanh niên và công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên đối
yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và xây dựng Nhà
nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
- Các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên cần được triển
khai thường xuyên, thực chất, có kế hoạch, có mục đích, phải xác định kết quả
đầu ra rõ ràng.
- Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên cần tập trung vào
đối tượng có nguy cơ vi phạm pháp luật cao.
Đối tượng thanh niên có nguy cơ vi phạm pháp luật cao thường là thanh

niên sống trong gia đình, khu vực đặc biệt như: thanh niên không có trình độ văn
hóa (do bỏ học sớm); gia đình có bố mẹ ly hôn, bố mẹ phạm tội, hoặc bố mẹ là
những “con buôn”, chủ lô đề, cờ bạc; thanh niên không có việc làm...đây là
những đối tượng rất dễ vi phạm pháp luật do bị tác động bởi hoàn cảnh.
- Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên cần bám sát các nội
dung và nhiệm vụ của Đề án tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật
13


nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho thanh thiếu niên giai đoạn 2011 –
2015 (ban hành kèm theo Quyết định số 2160/QĐ-TTg ngày 26/11/2010 của
Thủ tướng Chính phủ).
- Cần đề cao hơn nữa tầm quan trọng của môn học giáo dục công dân, Nhà
nước và pháp luật trong các cấp học, bậc học.
- Quan tâm đầu tư kinh phí, cơ sở vật chất và điều kiện bảo đảm triển khai
công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho thanh niên.
2. Thực hiện phối hợp đồng bộ các giải pháp tăng cường hiệu quả công tác
quản lý sinh viên
Đối với sinh viên nội trú, Việc đăng ký, tiếp nhận sinh viên ở nội trú phải
thực hiện theo đúng quy chế Công tác học sinh, sinh viên nội trú, ban hành kèm
theo Thông tư số 27/2011/TT-BGDĐT ngày 27 tháng 06 năm 2011 của Bộ
trưởng
Bộ
Giáo
dục
và
Đào
tạo.
Ban Quản lý Ký túc xá là đơn vị chức năng đóng vai trò trực tiếp trong quản lý
việc ở, sinh hoạt và học tập ngoài giờ lên lớp cho sinh viên trong Ký túc xá. Đội

ngũ cán bộ phụ trách công tác quản lý sinh viên nội trú thường xuyên kiểm tra
định kỳ, đột xuất tình hình ăn, ở, sinh hoạt và học tập của sinh viên. Thường
xuyên lắng nghe tâm tư, nguyện vọng, cập nhật các thông tin phản ánh từ phía
sinh viên để có những biện pháp kịp thời nhằm phục vụ và hỗ trợ sinh viên. Nhà
trường tiếp tục đầu tư, sửa chữa và trang bị cơ sở vật chất các ký túc xá nhằm
phục vụ tốt nhất việc ăn, ở, sinh hoạt và học tập của sinh viên. Việc tổ chức và
quản lý sinh viên nội trú hướng tới mục đích là tạo điều kiện thuận tiện, an toàn
cho ăn, ở, sinh hoạt và rèn luyện của sinh viên; Ký túc xá phải thực sự là mái
nhà thân yêu để lại tình cảm và dấu ấn tốt đẹp cho sinh viên về cuộc sống nội
trú. Tiếp tục hoàn thiện quy định về chức năng nhiệm vụ của cán bộ quản lý sinh
viên; xây dựng và hoàn thiện nội quy phòng ở thể hiện rõ quyền và trách nhiệm
của sinh viên đối với phòng ở và trang thiết bị trong phòng ở. Đề cao hơn nữa
tính chủ động, tích cực của sinh viên bằng cách củng cố và tăng cường hoạt
động của các đội sinh viên tự quản. Hàng tháng cán bộ của Trung tâm ký túc xá
phải họp với sinh viên tự quản để kịp thời động viên các cá nhân tích cực, rút
kinh nghiệm và nhắc nhở những vấn đề cần quan tâm lưu ý. Đề xuất biện pháp
động viên khuyến khích kịp thời những cá nhân và tập thể có thành tích trong
hoạt động tự quản. Xử lý nghiêm và kịp thời những sinh viên vi phạm nội quy
Ký túc xá.
Đối với sinh viên ngoại trú, cần triển khai mô hình mới về công tác quản
lý sinh viên ngoại trú thông qua cuốn “Sổ quản lý sinh viên ngoại trú” nhằm
quản lý sinh viên chặt chẽ hơn (từng sinh viên ở ngoại trú đều có sổ ngoại trú,
trong đó ghi đầy đủ thông tin về sinh viên và cuối mỗi học kỳ sinh viên phải nộp
sổ này cho công an phường nhận xét, ký xác nhận và nộp cho nhà trường làm
căn cứ xếp loại kết quả rèn luyện sinh viên). Thông qua cuốn “Sổ quản lý sinh
14


viên ngoại trú” giúp cho gia đình có sinh viên thuê trọ, chính quyền và công an
địa phương các phường nắm được đầy đủ, chính xác các thông tin cần thiết về

sinh viên thuê trọ; thuận lợi trong việc liên hệ với nhà trường, với gia đình sinh
viên, cũng như nắm bắt được quá trình sinh viên sinh hoạt, chấp hành các quy
định của địa phương. “Sổ quản lý sinh viên ngoại trú” giúp sinh viên có ý thức
tự giác hơn trong việc chấp hành quy định của địa phương, chấp hành tốt luật cư
trú, hạn chế việc di chuyển chỗ ở nhiều lần. Đối với nhà trường, các khoa, các
lớp sinh viên có thông tin và cơ sở đầy đủ để đánh giá việc chấp hành các quy
định của sinh viên trên địa bàn cư trú, làm căn cứ đánh giá kết quả rèn luyện
sinh viên.
Về phương hướng công tác quản lý sinh viên năm học tới đây, các
Trường Đại học tiếp tục triển khai mô hình mới quản lý sinh viên ngoại trú trong
đó tăng cường công tác phối hợp giữa nhà trường - chính quyền địa phương các hộ gia đình trên địa bàn dân cư; Tiếp tục phổ biến rộng rãi trong nhân dân về
mô hình mới “Sổ quản lý sinh viên ngoại trú”; Tăng cường phối hợp đồng bộ
giữa các đơn vị, các Hội, Đoàn thể trong trường, tích cực theo dõi, giám sát tình
hình tạm trú của sinh viên. Ngoài ra, nhà trường thường xuyên cập nhật các văn
bản, nội quy, quy định trên các Website của trường, của phòng chức năng và các
khoa để sinh viên tìm hiểu và thực hiện; thường xuyên tổng hợp, cập nhật thông
tin về sinh viên ngoại trú vào dữ liệu quản lý sinh viên để thuận lợi trong việc tra
cứu thông tin về sinh viên ngoại trú; Duy trì tổ chức hội nghị công tác sinh viên
nội trú, ngoại trú hằng năm; định kỳ tổ chức hội nghị giao ban về công tác quản
lý sinh viên ngoại trú giữa nhà trường với công an và chính quyền địa phương
Không chỉ chú trọng quản lý học sinh - sinh viên nội trú, nhà trường còn
phải quan tâm đến cả học sinh ngoại trú ở trọ tại các nhà dân. Định kỳ khoảng 1
tháng/lần vào các ngày thứ bảy, chủ nhật lãnh đạo trường; đại diện Phòng công
tác học sinh - sinh viên; Ban quản lý, bảo vệ KTX, Đoàn thanh niên phối hợp
với cảnh sát khu vực đến các nhà trọ, vừa thăm nơi ăn, chốn ở của học sinh, sinh
viên nhà trường, vừa trao đổi tìm hiểu và tuyên truyền, vận động các chủ nhà trọ
phối hợp quản lý, nhắc nhở học sinh, sinh viên thực hiện quy định của pháp luật,
xây
dựng
nếp

sống
văn
minh,
ăn
ở
sạch
sẽ…
Tuy nhiên cái khó nhất hiện nay của các trường là việc nắm hết được các địa chỉ
nhà trọ. Vì có nhiều nhà trọ chủ yếu là tận dụng phòng ở của gia đình để cho
sinh viên thuê dưới hình thức là cho con, cháu ở nhờ. Và việc quản lý học sinh,
sinh viên ngoại trú có hiệu quả hay không thì lại phụ thuộc rất lớn vào kết quả
của sự phối hợp này. Để tăng cường sự phối hợp này, từ năm học 2012-2013,
các nhà trường nên yêu cầu tất cả học sinh, sinh viên ở ngoại trú phải có lý lịch
trích ngang; đăng ký địa chỉ, số điện thoại chủ nhà trọ nơi sinh viên ở trọ. Khi
sinh viên chuyển chỗ ở cũng đồng thời phải thông báo cho Phòng quản lý công
tác học sinh, sinh viên và phải có phiếu nhận xét của chủ nhà trọ về lối sống,
thái độ chấp hành pháp luật… Bản nhận xét này sẽ được thẩm định và được coi
là một căn cứ để xét điều kiện tốt nghiệp của sinh viên.
15


KẾT LUẬN
Thanh niên, trong đó có thanh niên sinh viên, là lực lượng đông đảo,
chiếm trên 1/3 dân số và trên 1/2 lực lượng lao động xã hội, có vai trò quan
trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Chủ tịch Hồ Chí Minh, khi đánh giá về vai trò của thanh niên đã nhấn mạnh:
“Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Thật vậy, nước nhà thịnh hay
suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên”. Trong Di chúc thiêng
liêng, một lần nữa Người căn dặn: “Đảng phải có kế hoạch đào tạo bồi dưỡng
họ thành những người kế tục sự nghiệp cách mạng vừa hồng vừa chuyên. Bồi

dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc làm rất quan trọng và rất cần
thiết”. Kế thừa và vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng ta khẳng
định: “Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước,
là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những
nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá
đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội".
Năm học 2011- 2012, cả nước có khoảng trên 15 triệu học sinh trong các
trường phổ thông, 734 nghìn học sinh trong các trường Trung cấp chuyên nghiệp
và khoảng 2,2 triệu sinh viên trong các trường ĐH, CĐ. Đây là nhóm xã hội đặc
biệt, hình thành và phát triển trong giai đoạn chuyển tiếp quan trọng của quá
trình xã hội hóa thanh niên. Được xác định đây là lực lượng quan trọng của đất
nước, Đảng và Nhà nước luôn chăm lo cho công tác giáo dục, bồi dưỡng, đào
tạo thế hệ trẻ.
Được thừa hưởng những thành tựu của hơn 25 năm đổi mới đất nước,
phần lớn học sinh, sinh viên hiện nay đều sống có lý tưởng, có ước mơ, hoài
bão, sống có văn hóa, trách nhiệm, nghĩa tình, biết thương yêu và sẻ chia. Nhiều
học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn nhưng vẫn vượt khó vươn lên để học
tập tốt, rèn luyện tốt, trở thành gương sáng trong học tập và hoạt động Đoàn,
Hội. Tuy nhiên, bên cạnh đó còn một bộ phận học sinh, sinh viên có lối sống,
việc làm đã và đang gây lên những quan tâm, lo lắng cho xã hội, thiếu ý chí
trước những khó khăn thử thách, chưa quan tâm nhiều đến các vấn đề xã hội, ít
hiểu biết pháp luật và kỹ năng sống, kỹ năng thích ứng với tình huống nên có
những hành động nông nổi, đi ngược lại truyền thống dân tộc, vi phạm pháp luật
... Tuy nhiên, mặt trái của kinh tế thị trường, những thách thức của hội nhập kinh
tế thế giới, đặc biệt những âm mưu thủ đoạn nham hiểm của các thế lực thù địch
đang tác động mạnh mẽ đến thanh niên, khiến cho không ít người chạy theo lối
sống thực dụng, sa ngã, hư hỏng, xa rời các giá trị đạo đức tốt đẹp của dân tộc ,
có thái độ thờ ơ, bàng quan trước các sự kiện kinh tế, chính trị của đất nước.
16

Một số thanh niên mơ hồ về bản chất, âm mưu, thủ đoạn của kẻ thù. Điều nguy
hiểm hiện nay là đã xuất hiện một bộ phận thanh niên tôn thờ chủ nghĩa cá nhân,
sống ích kỷ, chạy theo lợi ích vật chất, coi đồng tiền là trên hết. Cá biệt có một
số thanh niên phạm vào các tệ nạn xã hội, vi phạm pháp luật. Nhiều vụ án được
khám phá trong thời gian gần đây cho thấy tỷ lệ phạm tội trong thanh niên có
chiều hướng gia tăng.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến những hạn chế nêu trên của một bộ phận
học sinh, sinh viên song một trong những nguyên nhân chúng ta cần đề cập và
tập trung làm rõ đó là những hạn chế, yếu kém trong công tác giáo dục lý tưởng
cách mạng, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên để từ đó tìm ra những giải
pháp cơ bản, hữu hiệu trong thời gian tới.
Do đó giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức cho học sinh, sinh viên có một
ý nghĩa rất quan trọng và là khâu then chốt của quá trình giáo dục nhân cách con
người. Quản lý trong công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho học sinh, sinh viên
là một nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết đối với các trường đại học, cao đẳng và
trung cấp chuyên nghiệp. Giáo dục dục chính trị tư tưởng, đạo đức cho học sinh,
sinh viên trong nhà trường là làm cho học sinh, sinh viên nhận thức được những
giá trị đạo đức nào là cần thiết, có ý nghĩa thiết thực đối với bản thân và xã hội,
làm cho họ nhận thức được những giá trị truyền thống, như lòng nhân ái, tinh
thần yêu nước, đức tính cần cù, chịu khó, lạc quan, vị tha, trung thực … là
những giá trị đích thực, cao đẹp của mỗi con người, hơn nữa, phải làm cho họ
nhận thức được sự cần thiết phải thường xuyên tự rèn luyện, tu dưỡng nâng cao
năng lực và phẩm chất đạo đức để không chỉ biết tiếp thu mà còn phải biết phát
huy những giá trị đạo đức truyền thống trong bối cảnh hội nhập.
Đã qua rồi cái thời “nuôi nhốt” sinh viên trong ký túc xá, phương thức
quản lý cứng nhắc ấy đã không còn hợp lý, nhưng đối với SV hiện nay, để cho
các em tự do hoàn toàn thì thật không ổn. Theo nhiều nhà quản lý giáo dục,
trách nhiệm chính quản lý SV vẫn là nhà trường. Bộ GDĐT cũng có nhiều quy
định cụ thể, buộc các trường ĐH phải thực hiện như giáo dục công dân ở tuần

ngoại khóa đầu năm tuyển sinh, lấy ý kiến chủ nhà trọ để xét thang điểm rèn
luyện, chấm hạnh kiểm... hay phối hợp với chính quyền, công an, Đoàn thanh
niên trong và ngoài nhà trường trong công tác quản lý SV, nhưng hiện nay hiệu
quả không cao.SV và cả chủ nhà trọ vẫn còn “đối phó” với các giải pháp ràng
buộc ấy. Việc SV vi phạm pháp luật, đặc biệt là có biểu hiện thiếu ý thức công
dân, xuất hiện nhiều hành vi xuống cấp về đạo đức là có nguyên nhân lớn từ môi
trường sống, giáo dục từ thời trung học phổ thông cho đến tuổi SV. Vì vậy,
muốn cải thiện vấn nạn này, cần phải có 4-5 mũi giáp công.
Trong đó, giáo dục truyền thông từ phim ảnh, ca nhạc, thời trang cho đến báo
chí có vai trò quan trọng trong định hình ý thức và lối sống lành mạnh cho các
em. Cần cải cách việc giáo dục công dân ở các cấp học cơ sở gần gũi, cụ thể hơn
để điều chỉnh hành vi cho các em khi đủ tuổi công dân. Ngoài ra, các cơ quan
chức năng, cộng đồng cần có cái nhìn chia sẻ và vị tha đối với những SV lầm
17


lỗi, vi phạm để họ có cơ hội khắc phục, tránh các phản ứng tiêu cực, manh động
của SV khi bị khủng hoảng.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

Chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật từ năm 2008 – 2012 của Thủ
tướng chính phủ

2.

Chỉ thị số 32/CT-TW ngày 09/12/2003 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về
tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp
luật.

3.

Hệ thống các văn bản về Phổ biến giáo dục Pháp luật- Bộ Giáo dục và Đào
tạo.

4.

Tài liệu bồi dưỡng về quản lý hành chính nhà nước (chương trình chuyên
viên chính). Học viện hành chính quốc gia

5.

Giáo trình Luật Hinh sự Việt Nam- Đại học Luật Hà Nội

6.

Quyết định số 60/2008/QĐ-BGDĐT của Bộ trưởng BGDĐT ban hành kèm
theo quy định “ Tổ chức và hoạt động văn hóa cho HSSV trong các cơ sở
giáo dục ĐH và TCCN”;

7.

Quyết định số 50/2007/QĐ-BGDĐT của Bộ trưởng Bộ Giáo dục ĐT ngày
29 tháng 8 năm 2007 ban hành Quy định về công tác giáo dục phẩm chất
chính trị, đạo đức, lối sống cho HSSV trong các trường ĐH, Học viện, CĐ
và TCCN./.

8.

Thông tin trên mạng Internet.

18


19