Giáo án Hóa học 8 bài 5: Nguyên tố hóa học

GIÁO ÁN MÔN HÓA HỌC 8

BÀI 5 : NGUYÊN TỐ HÓA HỌC ( Tiết 1)
A) Mục tiêu :
1. Kiến thức : - Biết được : Nguyên tố hoá học là tập hợp những nguyên tử cùng
loại, có cùng số proton trong hạt nhân.
- Biết kí hiệu hoá học dùng để biểu diễn nguyên tố hoá học; mỗi kí hiệu còn dùng
để chỉ một nguyên tử của nguyên tố.
- Biết được khối lượng của mỗi nguyên tố có trong vỏ trái đất không đồng đều, oxi
là nguyên tố phổ biến nhất.
2. Kỹ năng : - Biết cách ghi và nhớ được những kí hiệu đã biết ở bài 4, 5 kể cả
phần bài tập.
- Biết dựa vào bảng 1 trong SGK để : tìm kí hiệu nguyên tử khi biết tên nguyên tố.
3. Thái độ : Nghiêm túc, có tinh thần học tập cao, hăng say xây dựng bài .
B) Trọng tâm : Định nghĩa về nguyên tố hóa học .
C) Chuẩn bi :
1. Giáo viên : - Sách giáo khoa và giáo án .
- Bảng phóng to “ 1 số nguyên tố hóa học ” ( bảng 1 trang 42 và bảng hệ thống
tuần hoàn )
- Tranh vẽ : “ tỉ lệ % về thành phần khối lượng của các nguyên tố trong vỏ trái đất .
2. Học sinh : - Nghiên cứu trước bài mới , tìm hiểu trước bảng 42 .
* Phương pháp : - Chủ yếu sử dụng phương pháp thuyết trình . phương pháp trực
quan .
D) Tiến trình dạy học :
I) ổn định lớp : - Kiểm tra sĩ số + ổn định tổ chức lớp học . ( 3 phút )
II) Kiểm tra bài cũ - Nêu vấn đề (5 phút)

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

GIÁO ÁN MÔN HÓA HỌC 8

- Trả lời câu hỏi :
- Em hãy cho biết nguyên tử là gì ?
+ Những nguyên tử như thế nào thì
cùng loại?
+ Cấu tạo nguyên tử ?
+ Theo em nguyên tố là gì?
+ Nguyên tố phân bố như thế nào
trên vỏ trái đất?

+ Lớp nhận xét, bổ sung cho đúng.

- Suy nghĩ bài mới.

III) Các hoạt động học tập :
Hoạt động I : Nghiên cứu nguyên tố hoá học là gì (15 phút)

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

- Cho học sinh nghiên cứu SGK.

1) Định nghĩa :

+ Em hãy cho biết nguyên tố hoá
hoc là gì?
( Vậy số (p) trong hạt nhân là số đặc

trưng cho mỗi nguyên tố .)
Vì mỗi (p) mang một điện tích
dương, nên khi biêt số điện tích hạt
nhân ta cũng tính được số (p) .
+ Vậy em nào phát biểu lại định
nghĩa về nguyên tố hoá học theo
cách khác.

- Trả lời câu hỏi theo nghiên cứu của cá
nhân.
+ Nguyên tố hoá học là tập
hợp những nguyên tử cùng loại, có cùng số
proton trong nguyên tử.

- Nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi theo
nhóm.

+ ( Nguyên tố hoá học là tập hợp những
nguyên tử cùng loại, có cùng điện tích hạt


GIÁO ÁN MÔN HÓA HỌC 8

+ Để thống nhất tên gọi trên toàn thế nhân.)
giới và viết tên nguyên tố hoá học
ngắn gọn người ta đã dùng kí hiệu
hoá học.
2. Kí hiệu hoá học.
- Nghiên cứu SGK trả lời.
-Vậy kí hiệu hoá học của nguyên tố

được viết như thế nào ?
+ Kí hiệu nguyên tố còn được coi là
biểu diễn 1 nguyên tử.
+ Vậy em hãy cho biết 2 nguyên tử + Nguyên tố hoá học được kí hiệu bao gồm
hiđro, 3 nguyên tử đồng, 7 nguyên tử một hoặc hai chữ cái, trong đó chữ cái đầu
nhôm được kí hiệu như thế nào ?
được quy ước viết bằng chữ in hoa.

+ Nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi. - 2H,
3Cu, 7Al.

*) Tiểu kết :

- Nguyên tố hoá học là gì ?

+ Nguyên tố hoá học là tập hợp những nguyên tử cùng loại, có cùng số ( p) trong
nguyên tử.
+ Nguyên tố hoá học được kí hiệu bao gồm một hoặc hai chữ
cái, trong đó chữ cái đầu được quy ước viết bằng chữ in hoa.
Hoạt động II : Nghiên cứu có bao nhiêu nguyên tố hoá học ? (10 phút)
Hoạt động của giáo viên
- Em hãy nghiên cứu SGK
+ Cho biết có bao nhiêu nguyên tố
hoá học đã được tìm thấy ?

Hoạt động của học sinh
- Hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi.
+ Hiện nay đã có trên 110 nguyên tố hóa
học đã được tìm thấy.
+ Có 92 nguyên tố có trong tự nhiên, còn lại

do con người tổng hợp nên.
- Nhận xét:

- Nhận xét, đánh giá, kết luận
+ Em hãy nhận xét sơ đồ h.1.8 SGK

+ Trên bề mặt trái đất oxi chiếm khối lượng
lớn nhất(49,4%), sau đó đến silic(25,8%),


GIÁO ÁN MÔN HÓA HỌC 8

nhận xét sự phân bố các nguyên tố
trên bề mặt trái đất.

còn lại là các nguyên tố khác .

- Nhìn chung chúng phân bố không đều.
- Cho cả lớp nhận xét, bổ sung.
*) Tiểu kết :

- Có bao nhiêu nguyên tố hoá học ?

+ Hiện nay đã có trên 110 nguyên tố hóa học đã được tìm thấy. (Có 92 nguyên tố
có trong tự nhiên, còn lại do con người tổng hợp nên ) .
IV : Luyện tập - cũng cố.
Hoạt động của giáo viên
- Cho HS làm bài tập 1, 3 SGK trang
20.

- Cho cả lớp nhận xét, bổ sung.

( 8 phút)

Hoạt động của học sinh
- Hoạt động cá nhân làm bài tập. BT1:
a-....nguyên tử..
-....nguyên tử..
-....nguyên tố....
-....nguyên tố....
b-....proton..
-....những nguyên tử..
-nguyên tố hoá học....

+ BT 3: a) (2C) nghĩa là 2 nguyên tử
cacbon.
(3Ca) nghĩa là ba nguyên
tử canxi
(5O) nghĩa
là 5 nguyên tử oxi.
b)3N, 7Ca, 4Na.

* Kết luận T1 : - giáo viên cần hệ thống lại 1số nội dung chính cần lĩnh hội .
V) Dặn do : ( 4 phút )
-Hướng dẫn học sinh học bài ở nhà , nghiên cứu kỹ lại bài 4 “ tiếp theo nguyên tố
hóa học ”
- Bài tập : Làm bài tập 2/8 SGK trang 20 SGK.


GIÁO ÁN MÔN HÓA HỌC 8

+ Câu D đúng. Vì nguyên tố hoá học là tập hợp những nguyên tử cùng loại có
cùng số p trong hạt nhân .


GIÁO ÁN MÔN HÓA HỌC 8

BÀI 5 : NGUYÊN TỐ HÓA HỌC ( tiết 2 )
A) Mục tiêu :
1. Kiến thức : - Biết được : Nguyên tử khối là khối lượng nguyên tử tính bằng đơn
vị cacbon.
HS biết mỗi đơn vị cacbon bằng 1\12 khối lượng của nguyên tử C.
HS biết được mỗi nguyên tố hoá học có một nguyên tử khối riêng biệt.
2. Kỹ năng : - Biết dựa vào bảng 1 trong SGK để : Tìm nguyên tử khối khi biết
tên nguyên tố. Và ngược lại khi biết nguyên tử khối thì biết tên nguyên tố và kí
hiệu hoá học.
3. Thái độ : Nghiêm túc, có tinh thần học tập cao,hăng say xây dựng bài .
B) Trọng tâm : Nguyên tử khối .
C) Chuẩn bi :
1. Giáo viên : - Sách giáo khoa và giáo án .
- Bảng phóng to “ 1 số nguyên tố hóa học ” ( bảng 1 trang 42 và bảng hệ thống
tuần hoàn )
2. Học sinh : - Nghiên cứu trước bài mới .
* Phương pháp : - Chủ yếu sử dụng phương pháp thuyết trình , phương pháp trực
quan .
D) Tiến trình dạy học :
I) ổn định lớp : - Kiểm tra sĩ số + ổn định tổ chức lớp học . ( 3 phút )
II) Kiểm tra bài cũ : ( 5 phút ) Em hãy cho biết nguyên tố hoá học là gì ? Kí hiệu
của nguyên tố hoá học được viết ra sao ?
III) Nêu vấn đề bài mới: ( 2 phút) - Theo em nguyên tử khối là gì? Nguyên tử

khối có đơn vị là gì ?
IV) Các hoạt động học tập :
Hoạt động I : Nghiên cứu nguyên tử khối. ( 16 phút)


GIÁO ÁN MÔN HÓA HỌC 8

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

- Cho học sinh nghiên cứu SGK.
+ Khối lượng nguyên tử của 1
nguyên tố tính bằng gam có giá trị
vô cùng nhỏ , không thể dùng các
dụng cụ để cân được.

+ Để tiện so sánh các giá trị khối
lượng với nhau người ta dùng một
đơn vị khối lượng gọi là đvC .
+ Từ đó khi so sánh khối lượng của
các nguyên tố khác với cacbon
người ta đã tính được tương ứng các
khối lược theo đvC của các nguyên
tố khác.
+ Chúng
ta có thể viết Ca=40.. được không .
+ Các giá trị trên là những "Nguyên
tử khối" của nguyên tử ?
+ Vậy theo em nguyên tử khối là gì.

+ Mỗi nguyên tử có một nguyên tử
khối riêng biệt.
+ Hướng dẫn học sinh nghiên cứu
bảng 1 trang 42 SGK để tra nguyên
tử khối của một số nguyên tố.

*) Tiểu kết :

* Định nghĩa.
- Lắng nghe, ghi nhớ.
+ Quy ước: Lấy 1\12 khối lượng nguyên tử
C làm đơn vị cacbon(đvC).

+ Từ đó ta có: mC = 12 (đvC), có thể viết C
= 12 đvC .

+ Nghiên cứu VD SGK .
VD: H=1đvC;Ca = 40 đvC;O= 16 đvC.
+ Suy nghĩ trả lời câu hỏi.

+ Có thể viết Ca =40.... được vì đây chỉ là
sự so sánh khối lược với nhau , đvC chỉ là
một hư số.

- Nghiên cứu SGK trả lời câu hỏi.
+ Nguyên tử khối là khối lượng nguyên tử
tính bằng đơn vị cacbon.

- Nguyên tử khối .

+ Nguyên tử khối là khối lượng nguyên tử tính bằng đơn vị cacbon .


GIÁO ÁN MÔN HÓA HỌC 8

+ Quy ước: Lấy 1\12 khối lượng nguyên tử C làm đơn vị cacbon(đvC) .

IV : Luyện tập - cũng cố. (11 phút)

Hoạt động của giáo viên
- Cho học sinh làm tại lớp bài tập
4,6 SGK trang20 theo nhóm.

+ Cho học sinh các nhóm nhận xét,
bổ sung

Hoạt động của học sinh
- Hoạt động nhóm làm bài tập 4,6.
BT 4 : + Lấy 1\12 khối lượng C làm đơn vị
cacbon.
+ Nguyên tử khối là khối lượng của nguyên
tử tính bằng đơn vị cacbon.
BT 6 : + X nặng gấp hai lần nguyên tử N,
nên nguyên tử khối X=2N= 2. 14 = 28 .
Vậy X là nguyên tử Silic: Si.

- Giáo viên đánh giá, kết luận.

*) Kiểm tra đánh giá : ( 4 phút ) - Giaó viên sử dụng câu hỏi trắc
nghiệm .

Khoanh tròn vào ý đúng trong câu sau .
Câu 1 ) Nguyên tố hóa học là
a) Phân tử cơ bản tạo nên chất .
cùng số (p) .
c) Yếu tố cơ bản , cấu tạo nên nguyên tử .
nguyên tử .

b) Những nguyên tử cùng loại ,
d) Phân tử chính cấu tạo nên

câu 2 ) Nguyên tố X có nguyên tử khối 3,5 lần nguyên tử khối của Oxi , X là
nguyên tố nào sau đây ?
a) Ca .
Fe .

b) Na .

c) Cu .

d)


GIÁO ÁN MÔN HÓA HỌC 8

Đáp án : d
* Kết luận T2 : - giáo viên cần hệ thống lại 1số nội dung chính cần lĩnh hội .
V) Dặn do : ( 4 phút ) - Hướng dẫn học sinh học bài ở nhà .
- Nghiên cứu kỹ lại bài.
- Bài tập : Làm bài tập 2, 5, 7 SGK trang 20.
- Nghiên cứu trước bài "Đơn chất - Hợp chất - Phân tử và cho biết đơn chất là gì,

hợp chất là gì, chúng khác nhau ở điểm nào ?