sáng kiến kinh nghiệm Công nghệ 9 hay

Sáng kiến kinh nghiệm
MỤC LỤC
Trang
A. CƠ SỞ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
1. Sự cần thiết hình thành giải pháp ………………………………………………. 2
2. Tổng quan các vấn đề liên quan đến giải pháp …………………………... ……. 3
3. Mục tiêu của giải pháp …………………………………………………………. 3
4. Căn cư đề xuất giải pháp ………………………………………………….……. 4
5. Phương pháp thực hiện …………………………………………………... ……. 6
6. Đối tượng và phạm vi áp dụng …………………………………………………. 6
B. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ NỘI DUNG GIẢI PHÁP
1. Quá trình hình thành giải pháp …………………………………………... ……. 7
2. Nội dung giải pháp ……………………………………………………….. ……. 8
C. HIỆU QUẢ GIẢI PHÁP
1. Thời gian áp dụng của giải pháp …………………………………………. …....19
2. Hiệu quả đạt được ………………………………………………………... …... 20
3. Khả năng triển khai, áp dụng giải pháp ………………………………….. …... 21
4. Kinh nghiệm thực tiễn khi áp dụng giải pháp ……………………………. …... 21
D. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận …………………………………………………………………...…... 22
2. Đề xuất, kiến nghị ………………………………………………………... …... 23

1


Sáng kiến kinh nghiệm
A. CƠ SỞ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
1. Sự cần thiết hình thành giải pháp
Trên thế giới hiện nay cách mạng khoa học - kỹ thuật phát triển rất nhanh, khối
lượng tri thức khoa học được khám phá ngày càng tăng như vũ bão, có rất nhiều
phát minh to lớn ở các lĩnh vực kinh tế. Do đó, đứng trước tình hình này, Đất nước

chúng ta cần có những con người phát triển toàn diện như: có đức, có tài, năng
động, sáng tạo để làm chủ Đất nước, biết vận dụng những thành tựu khoa học – kỹ
thuật vào hoàn cảnh cụ thể.
Bên cạnh đó, Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ IX của Đảng đã chỉ rõ: “Đổi mới
phương pháp dạy và học, phát huy tư duy sáng tạo và năng lực tự đào tạo của người
học, coi trọng thực hành, thực nghiệm, ngoại khoá, làm chủ kiến thức, tránh nhồi
nhét, học vẹt, học chay”. Vậy nhiệm vụ cấp thiết đang đặt ra cho ngành giáo dục
hiện nay là phải đổi mới phương pháp và nâng cao chất lượng dạy học.
Như chúng ta đã biết, môn Công nghệ 9 có những đặc thù riêng so với môn học
khác, đây là môn học gắn với thực tiễn, với công nghệ sản xuất. Do đó bên cạnh
việc truyền thụ kiến thức cho học sinh, người giáo viên cần phải rèn luyện kỹ năng,
kỹ xảo hoạt động nghề nghiệp cho học sinh. Phương pháp chủ yếu trong giảng dạy
môn Công nghệ 9 là kết hợp lí thuyết với thực hành. Thực hành, vừa là củng cố lý
thuyết, vừa là hình thành những kỹ năng cần thiết cho học sinh; Tập cho học sinh
vận dụng các kiến thức kỹ năng đã được học vào thực tế, vào cuộc sống hàng ngày,
qua đó gây thêm sự hứng thú và lòng say mê của học sinh đối môn học, góp phần
cho việc chọn nghề, hướng nghiệp cho học sinh sau THCS.
Song, nhiều giáo viên và học sinh coi môn Công nghệ là môn phụ nên chưa đầu
tư thích đáng về thời gian nghiên cứu tài liệu, đầu tư cho các giờ dạy lý thuyết và
đặc biệt hơn nữa là các giờ thực hành nên hiệu quả môn học chưa cao. Là một giáo
viên bộ môn Công nghệ được đào tạo chuyên sâu, đúng chuyên ngành, trực tiếp
giảng dạy môn Công nghệ lớp 9, nên hiểu được rằng để tăng hiệu quả học tập, rèn
luyện kỹ năng, thái độ đúng đắn, khoa học trong lao động, làm việc theo quy trình,
2


Sáng kiến kinh nghiệm
rèn luyện tác phong công nghiệp thì việc tổ chức và đánh giá kết quả học tập là một
công việc hết sức quan trọng của giáo viên và học sinh. Đây là vấn đề mang tính
thực tiễn nên việc tổ chức cho học sinh thực hành môn Công nghệ 9, cần có kế

hoạch và phương pháp đúng đắn, hiệu quả.
Xuất phát từ những thực tế đó, tôi xin được đưa ra sáng kiến: “ Một số giải pháp
nâng cao hiệu quả trong giảng dạy thực hành môn Công nghệ 9” mà tôi xem là có
hiệu quả trong việc nâng cao chất lượng của học sinh và giờ dạy.
2. Tổng quan các vấn đề liên quan đến giải pháp
Dạy học thực hành là phương pháp khắc sâu kiến thức, với những sản phẩm
thực hành là niềm vui của học sinh. Cách này có thể phát triển năng lực riêng của
từng học sinh không chỉ về kiến thức, mà còn về khả năng thực hành, vận dụng
kiến thức đã học vào thực tiễn. Và không có gì tuyệt vời bằng việc từ bài học lí
thuyết đến bài học thực hành trong phòng thực hành/thí nghiệm lại được minh họa
hoặc triển khai ở một số môn học khác hay trong thực tế. Đối với mô đun Lắp đặt
mạch điện trong gia đình thì dễ dàng nhận thấy và học sinh khi nhìn nhận được điều
này đều thấy sự ích lợi của bộ môn và hào hứng trong việc học và áp dụng vào đời
sống. Vì vậy trong quá trình dạy học ngoài việc giáo dục hướng nghiệp, giáo dục kĩ
năng sống, ... cho học sinh, giáo viên còn tích hợp kiến thức liên môn vào các bài
có liên quan, giúp cho kiến thức bộ môn thêm phong phú, tạo hứng thú cho học
sinh khi tìm hiểu môn học.
Nếu thực hiện tốt việc dạy học thực hành cho học sinh ở môn Công nghệ 9 sẽ
giúp học sinh ghi nhớ kiến thức lâu hơn, hệ thống được các kiến thức đã học thông
qua các bước thực hành. Vì chính các em là các chủ thể tạo ra một sản phẩm dựa
trên nền kiến thức. Từ đó, giúp học sinh tích cực, chủ động trong học tập, say mê
sáng tạo, và yêu thích môn học hơn …, do đó nâng cao được chất lượng giảng dạy.
3. Mục tiêu của giải pháp
Hiện nay, đất nước ta đang trên đà phát triển theo hướng công nghiệp hóa hiện đại hóa. Và hầu hết các hoạt động trong sản xuất và đời sống đều gắn với việc
3


Sáng kiến kinh nghiệm
sử dụng điện năng. Nên cần rất nhiều người để làm các công việc trong nghề điện
dân dụng. Mà nghề điện dân dụng thì rất đa dạng, hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực

sử dụng điện năng phục vụ cho đời sống, sinh hoạt và lao động sản xuất của các hộ
tiêu thụ điện. Do đó, người thợ điện có mặt ở hầu hết các cơ quan, xí nghiệp, nhà
máy, công trường …
Vì vậy, việc đẩy mạnh và nâng cao chất lượng giảng dạy thực hành môn Công
nghệ là rất cần thiết, giúp học sinh bước đầu có những cơ sở lý luận, bước làm thực
tế cho từng biện pháp cơ bản trong việc tìm hiểu, áp dụng các biện pháp giáo dục
đặc thù cho phân môn; những bước đi tiêu chuẩn trong thực hành trên lớp cho đến
khi thực tế ở hộ gia đình mình, bởi sai sót nhỏ cũng có thể gây hư hỏng mạng điện,
thiệt hại kinh tế và nguy hiểm đến tính mạng con người; giúp học sinh có những
kiến thức kỹ thuật cơ bản, rèn luyện tay nghề và kỹ năng thực hành, có tâm lý vững
vàng khi làm việc, yêu thích lao động và tự giác áp dụng vào cuộc sống. Vì khi học
sinh được học tập, rèn luyện tốt thì các em có kĩ năng thuần thục hơn, có tính tiết
kiệm, lao động tập thể, … sẵn sàng đáp ứng cho việc lao động trong nền kinh tế
công nghiệp. Từ đó, giúp học sinh có định hướng tốt trong học tập, tạo nền tảng
vững chắc cho tương lai sau này.
4. Căn cứ đề xuất giải pháp
4.1. Cơ sở lý luận:
Hiện nay, với sự phát triển như vũ bão của nền khoa học kĩ thuật và kinh tế xã
hội, những đòi hỏi đặt ra cho thầy những nhiệm vụ giáo dục vô cùng to lớn trong
công cuộc giáo dục nhân cách, bồi dưỡng nhân tài. Để hoàn thành nhiệm vụ thì
người thầy không chỉ là người có năng lực chuyên môn cao mà còn cần có năng lực
sư phạm vững vàng. Dạy học được diễn ra dưới nhiều hình thức tổ chức khác nhau
nhằm đạt được các mục tiêu dạy học cũng như phù hợp với nhiều nội dung lý
thuyết hay thực hành, ở phần này chỉ xét đến các phương pháp dạy học chủ đạo
trong việc tổ chức giờ thực hành. Phương pháp dạy thực hành là phương pháp dạy
4


Sáng kiến kinh nghiệm
học hướng đến việc lĩnh hội và hình thành kỹ năng, kỹ xảo hoạt động nghề nghiệp;

là phương pháp dạy học mà trong đó học sinh dựa vào sự quan sát giáo viên làm
mẫu và tiến hành thực hành tự lực dưới sự hướng dẫn của giáo viên, nhằm giúp cho
học sinh rèn luyện kỹ năng thực hành.
Mục đích của phương pháp dạy thực hành là nâng cao năng lực hoạt động như
thu nhận thông tin, tổ chức thực hiện công việc, khơi dậy và vận dụng những kinh
nghiệm của học sinh. Giúp chủ động, tích cực hóa người học. Từ đó, hình thành và
rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo lao động; hình thành và phát triển tư duy kỹ thuật, bồi
dưỡng năng lực kỹ thuật cho học sinh. Bên cạnh đó, phương pháp dạy thực hành
còn thực hiện các chức năng giáo dục như: tác phong lao động, hợp tác, độc lập
sáng tạo, giải quyết vấn đề, vệ sinh môi trường và thực hành kiểm nghiệm sự chính
xác của lý thuyết.
Với các môn học có giờ học thực hành nói chung và môn Công nghệ với mô đun
Lắp đặt mạch điện trong nhà thì học sinh có cơ hội học lý thuyết, sau đó thực hành
ngay các kiến thức, kĩ năng đó. Đây là một điểm mạnh của môn học mà nếu phát
huy được thì học sinh sẽ ít nhàm chán, lo ngại.
4.2. Cơ sở thực tiễn:
Môn học Công Nghệ là môn học khô cứng mang tính hướng nghiệp, việc lôi
cuốn học sinh yêu thích môn học là khó khăn. Tâm lí các em học sinh chưa thực
sự yêu thích môn học khi thực hiện bài học ngay tại lớp học. Còn nhiều học sinh
học tập một cách thụ động chỉ đơn thuần là nhớ kiến thức máy móc, chưa thể vận
dụng kiến thức vào sản phẩm thực hành. Song, vẫn có một số em thực hành khá tốt;
có khả năng giúp đỡ các bạn khác thực hành. Tuy nhiên, đa số các em có tâm lý e
ngại, rụt rè khi học, nhất là các em nữ. Đây là một trong những trăn trở của giáo
viên trong giảng dạy thực hành.
Một thực tế cụ thể nữa là số lượng, chất lượng các đồ dùng - thiết bị - vật liệu
mặc dù được bổ sung hàng năm để thực hành nhưng để đáp ứng cho mỗi cá nhân
đều được thực hành thì không đủ, do đó một số thiết bị - vật liệu các em phải tự
5

Sáng kiến kinh nghiệm
chuẩn bị. Song, với tâm lý học sinh còn xem nhẹ môn Công nghệ nên học sinh ít
dành nhiều thời gian cho môn học. Do đó, việc tham gia chuẩn bị đồ dùng thực
hành còn hạn chế, học sinh khó có thể chuẩn bị đồ dùng đúng theo yêu cầu của
bảng dự trù vật liệu.
Nâng cao hiệu quả dạy thực hành giúp các em giải quyết vấn đề trên. Với
phương pháp này, học sinh tỏ ra rất thích thú, các em say sưa sáng tạo bên sản
phẩm thực hành của mình, nhờ đó hiệu quả giờ học nâng lên.
5. Phương pháp thực hiện
- Phương pháp nghiên cứu lý luận:
Thu thập những thông tin lý luận của vai trò của người giáo viên trên các tập san
giáo dục, các bài tham luận trên Internet.
- Phương pháp quan sát:
Quan sát hoạt động học của học sinh.
- Phương pháp điều tra:
Điều tra thực trạng, thực tế giảng dạy.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:
Tham khảo kinh nghiệm của những thầy cô đi trước.
Tham khảo những kinh nghiệm của các giáo viên khác trong tổ, trong trường.
- Phương pháp thử nghiệm:
Ứng dụng thực nghiệm để hoàn tất sáng kiến: “ Một số giải pháp nâng cao hiệu
quả trong dạy học thực hành môn công nghệ 9”.
6. Đối tượng và phạm vi áp dụng
- Sáng kiến kinh nghiệm này được tìm hiểu, nghiên cứu và áp dụng đối với
học sinh khối 9 của trường THCS Huỳnh Tịnh Của.
- Nghiên cứu cơ sở lí luận đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực.
Nghiên cứu chương trình sách giáo khoa công nghệ 9. Xây dựng kế hoạch thực
hành các bài học ở môn Công nghệ nhằm kích thích tính chủ động trong học tập,
làm tăng thêm hứng thú, say mê học tập, đặc biệt là các tiết thực hành cho học sinh.
6

Sáng kiến kinh nghiệm
Do thời gian có hạn nên sáng kiến: “ Một số giải pháp nâng cao hiệu quả dạy
thực hành môn công nghệ 9” chỉ nghiên cứu một số bài thực hành trong chương
trình môn Công nghệ 9.
B. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ NỘI DUNG GIẢI PHÁP
1. Quá trình hình thành giải pháp
Thời

Nội dung công việc

Phương pháp tiến hành

Kết quả phải có

gian
Tìm hiểu về đề tài Tham khảo tài liệu liên Nắm khái quát về đề tài
nghiên cứu
quan môn học
Xây dựng đề cương Nghiên cứu tài liệu.

Hoàn thành đề cương

nghiên cứu
nghiên cứu.
Nắm khái quát đối Tư vấn giáo viên giảng Chuẩn bị được cơ sở
8/2015 tượng, chuẩn bị dạy ở năm học trước, giáo nghiên cứu ban đầu.
phương tiện nghiên viên chủ nhiệm và giáo
cứu.

viên khác.
Thu thập số liệu đợt Kiểm tra, ghi nhận số liệu. Nắm được số liệu ban
1 của đối tượng

8/2015
đến
4/2016

5/2016

8/2016

đầu về các lĩnh vực

nghiên cứu.
Vận dụng các giải Kiểm tra, xác định tỉ lệ Kiểm chứng được hiệu
pháp đề ra vào thực học sinh có hứng thú quả của các giải pháp
tế và kiểm chứng kết trong học tập.

trên.

quả.
Thu thập số liệu đợt Kiểm tra về khả năng ghi Nắm được kết quả sau
2

của

đối

tượng nhớ kiến thức đã học của thời gian thực hiện

nghiên cứu.
Xử lý số liệu
Viết thảo sáng kiến

học sinh.
So sánh, thống kê
Rút ra kết luận cần thiết
Rút kết quả từ quá trình Hoàn thành sáng kiến

Hoàn thiện sáng kiến

nghiên cứu
Bảng 2.1

2. Nội dung giải pháp
2.1. Thực trạng và những mâu thuẫn:
7


Sáng kiến kinh nghiệm
2.1.1. Thực trạng:
Năm học 2014-2015, qua khảo sát thống kê, kiểm tra số lượng, chất lượng đồ
dùng dạy học của bộ môn Công nghệ của học sinh khối 9 trường THCS Huỳnh
Tịnh Của, nhận thấy có các đồ dùng dạy học sau: Bút thử điện, kìm điện, kìm tuốt
dây, máy khoan cầm tay, mỏ hàn điện, tua vít điện loại dẹt và 4 cạnh, ổ cắm điện +
phích điện, cầu chì, công tắc (2 cực + 3 cực), bóng đèn huỳnh quang compact đui
ngạnh, bóng sợi đốt đui ngạnh và đui xoáy, Attomat, cầu dao, vôn kế, ampe kế,
đồng hồ vạn năng, băng cách điện, giấy ráp, thiếc hàn + nhựa thông, dây điện đơn,
dây điện đôi, mũi khoan, bảng điện, … Đối với các thiết bị đo điện, dụng cụ cơ khí

và một số thiết bị khác thì tái sử dụng được nhiều lần; còn các thiết bị - vật liệu:
bóng điện, dây điện, giấy ráp, bảng điện, … thì tỷ lệ cháy, hỏng, hao hụt khá nhiều,
không tái sử dụng được. Hàng năm, nhà trường đều bổ sung trang bị thiết bị dạy
học, đồ dùng - thiết bị cho các phòng chức năng, thực hành, bộ môn; tuy nhiên mô
đun Lắp đặt mạng điện trong nhà lại tiêu tốn và làm hư hao thiết bị rất nhiều nên đồ
dùng – thiết bị cho học sinh còn hạn chế. Ví dụ: sau tiết học Lắp đặt mạch điện
bảng điện, học sinh thao tác đánh dấu vị trí rồi khoan lỗ bảng điện xong thì bảng
điện không đáp ứng cho yêu cầu bài học của tiết sau được nữa; muốn tái sử dụng
thì giáo viên dùng giấy dán qua lỗ đinh vít – để học sinh thực hành đánh dấu vị trí.
Về tâm lý chung thì học sinh chưa coi trọng bộ môn Công nghệ, chưa có ý
thức thực hành nghiêm túc, sáng tạo trong công việc. Qua theo dõi thực hành tôi
còn nhận thấy các em bỏ qua nhiều thao tác kỹ thuật, bỏ bước trong quy trình, …
Đôi khi có học sinh làm bài vở của môn khác trong giờ Công nghệ. Qua thăm hỏi
học sinh, tôi nhận thấy đa số các em chưa thực hành hoặc tham gia thực hành cùng
người thân để lắp đặt mạng điện, lắp đặt bảng điện hoặc đấu nối dây điện ở gia
đình. Đây là việc cần hướng dẫn và khích lệ các em thực hành trên lớp tốt và tự tin
thực hành tại gia đình.
2.1.2. Những mâu thuẫn:
8


Sáng kiến kinh nghiệm
Học sinh ngại môn học này là bởi vì một phần các em nhận thấy sản phẩm
của mình chỉ mang tính thí nghiệm mà chưa thực tế, không được áp dụng vào sử
dụng. Trong giảng dạy giáo viên không đổi mới phương pháp dạy học thì kết quả là
học sinh sẽ nhàm chán ảnh hưởng đến kết quả học tập của các em. Vì vậy để nâng
cao hiệu quả dạy học là người giáo viên phải tạo hứng thú trong việc học, tạo không
khí lớp học thoải mái, thân thiện, không nặng nề cho học sinh.
2.2. Các biện pháp giải quyết vấn đề:
Qua quá trình giảng dạy và tìm hiểu các tài liệu tham khảo, áp dụng các hướng

dẫn của ngành về đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá, … tôi có áp
dụng một số biện pháp cụ thể sau để nâng cao chất lượng thực hành của học sinh :
a. Chuẩn bị soạn giáo án.
b. Chuẩn bị tư liệu mẫu.
c. Hướng dẫn học sinh làm đồ dùng thực hành.
d. Áp dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong giảng dạy.
e. Tích hợp kiến thức liên môn vào môn Công nghệ
g. Kiểm tra, nhận xét - đánh giá, động viên học sinh
h. Thu thập kết quả thực hành của học sinh để đối chiếu và điều chỉnh phương
pháp.
a. Chuẩn bị giáo án
Để thực hiện tốt việc giảng dạy nói chung và áp dụng sáng kiến vào giảng dạy
nói riêng thì tôi xác định mình cần chuẩn bị tâm thế chủ động tích cực hoạt động
giảng dạy ngay từ phần việc soạn giáo án, chuẩn bị đồ dùng thực hành, tổ chức
phân công chia nhóm học, phân công chuẩn bị đồ dùng, thực hiện buổi học nghiêm
túc - khoa học, tổ chức thực hành đúng quy trình, đảm bảo thời gian, tiến độ cũng
như chất lượng của bài thực hành. Đồng thời có kế hoạch đôn đốc, kiểm tra, động
viên khích lệ các em trước - trong và sau khi chuẩn bị đồ dùng.
Khi soạn giáo án cho mô đun Lắp đặt mạng điện trong nhà thì tôi xác định cần
soạn hai loại giáo án là giáo án dành cho tiết lý thuyết và giáo án dành cho tiết thực
9


Sáng kiến kinh nghiệm
hành. Đối với giáo án lý thuyết thì chi tiết từng hoạt động, cụ thể hóa các thiết bị
bằng thiết bị thực tế hoặc tranh vẽ minh họa. Trong giờ lý thuyết cần nhắc nhở học
sinh liên tục chú ý sơ đồ nguyên lý và vẽ sơ đồ lắp đặt trước khi đi dây thực tế, để
làm điều này thì chính giáo viên khi thực hành cũng tự vẽ lại sơ đồ mạch điện trên
bảng. Khi giảng lý thuyết, giáo viên cũng động viên và hướng dẫn học sinh tìm hiểu
kỹ nguyên lý hoạt động của từng thiết bị cơ bản, khi hiểu nguyên lý hoạt động hơn

thì các em thao tác đỡ nhầm lẫn, đôi khi các em có thêm ý tưởng sáng tạo. Ví dụ:
khi các em hiểu cấu tạo, tác dụng, nguyên lý hoạt động của cầu chì thì các em sẽ có
ý thức lắp cầu chì trên mỗi bảng điện - nhánh điện, chú ý chọn dây chì phù hợp với
điện năng tiêu thụ của toàn đoạn mạnh đó.
Với giáo án tiết thực hành, thì trong phân phối chương trình mô đun Lắp đặt
mạng điện trong nhà đều dành 3 tiết thực hành cho một phần việc. Do vậy, khi soạn
giáo án và giảng dạy thực tế tôi đều dành tiết thứ nhất của thực hành để hướng dẫn
lý thuyết, giới thiệu thiết bị, dụng cụ để thực hành: hình dáng ngoài, cấu tạo trong,
nguyên tắc hoạt động, vị trí lắp đặt trong mạch điện, vị trí lắp đặt trong bảng điện,
nêu yêu cầu thực hành và yêu cầu học sinh vẽ sơ đồ lắp đặt (cần thiết thì yêu cầu vẽ
lại sơ đồ nguyên lý nữa). Đồng thời lên kế hoạch dự trù vật liệu, dụng cụ, thiết bị
cho công việc của tiết thực hành thứ 2 trở đi. Sau khi có kế hoạch dự trù vật liệu,
dụng cụ, thiết bị cho công việc thì tôi hướng dẫn học sinh chuẩn bị các vật liệu đó
thông qua hai phương án: chuẩn bị theo cá nhân, chuẩn bị theo nhóm. Dù phương
án nào thì tôi vẫn tôn trọng ý kiến xung phong hoặc tự ghép nhóm của các em. Điều
căn dặn luôn luôn nhớ là: các vật liệu, dụng cụ, thiết bị điện mà các em chuẩn bị
hoặc tự làm không được đấu nối với nguồn điện khi chưa có sự kiểm tra, giám sát
của thầy cô giáo. Đối với giáo án thực hành tiết thứ 2 trở đi thì bắt đầu cho học sinh
thực hành theo nhóm dưới sự hướng dẫn của giáo viên; tiếp theo là việc hướng
dẫn các em làm ở nhà.
Ví dụ: chuẩn bị dây dẫn điện thì xác định qua câu hỏi: để dẫn điện từ nguồn
vào bảng điện hay từ bảng điện ra thiết bị điện? cần dây điện lõi một sợi hay lõi
10


Sáng kiến kinh nghiệm
nhiều sợi? Kích thước dây như thế nào? Để nối dây thì cần thêm dụng cụ gì?... và
thực tế, mẹo đặt câu hỏi ở đây xuất phát từ yêu cầu của bài thực hành: mục đích
làm gì? Làm như thế nào? Có thể cải tiến gì không?... Chính trong quá trình đàm
thoại hoặc vấn đáp thầy - trò thì người thầy có thêm điều kiện tích hợp một số kiến

thức, kĩ năng liên môn; đặc biệt là kiến thức của môn Vật lý, Hóa học, Sinh học,
Giáo dục công dân, … và các kiến thức về bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng
lượng.
Một điều không được thể hiện trong các giáo án nhưng lại luôn được tôi tâm
niệm trong giảng dạy đó là: học sinh là trung tâm, hiểu biết và thực hành của các
em là thành quả lao động của thầy; do vậy, dù các em làm tốt rồi hay chưa tốt thì tôi
luôn động viên, khuyến khích các em. Nhờ vậy, trong quá trình chuẩn bị ở nhà và
làm ở lớp, các em có tâm lý tự tin, thoải mái, nhiệt tình xây dựng bài.
b. Chuẩn bị tư liệu mẫu:
Khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm, ngoài việc chuẩn bị soạn giáo án theo
đúng quy định chuyên môn của ngành với việc chuẩn bị đồ dùng - thiết bị - vật liệu
theo yêu cầu của từng bài thực hành - các đồ dùng này đã có sẵn như trong danh
mục đồ dùng của phân môn; tôi còn chuẩn bị tư liệu mẫu. Các tư liệu này do tôi thu
thập qua các năm học, tiết học để học sinh có đồ dùng trực quan trong học tập. Có
cả các ảnh chụp đồ dùng sai quy cách, kỹ thuật để các em đối chiếu, so sánh rút
kinh nghiệm cho mình.
c. Hướng dẫn học sinh làm đồ dùng thực hành.
Bản thân mỗi tiết học thực hành đều có bộ đồ dùng của nhà trường, nhưng qua
quá trình giảng dạy tôi nhận thấy số lượng, chất lượng, … các đồ dùng ngày một
giảm; cần bổ sung liên tục qua các năm học. Chính trong lúc chuẩn bị đồ dùng cho
học sinh tôi đã mạnh dạn cùng các em chuẩn bị rồi giao một số công việc chuẩn bị
đồ dùng thực hành cho các em, đây được coi là công việc chuẩn bị đương nhiên của
các em trước mỗi bài học, nhưng nếu người thầy quan tâm, hướng dẫn chu đáo các
11


Sáng kiến kinh nghiệm
em chuẩn bị thì các em có cơ hội tìm hiểu kĩ các đồ dùng, bước đầu có những thao
tác kĩ thuật với đồ dùng đó, … khi tham gia thực hành các em không bỡ ngỡ và bắt
kịp hoạt động thực hành trên lớp. Vì vậy, tôi coi việc hướng dẫn học sinh làm đồ

dùng là một trong những biện pháp giúp nâng cao chất lượng giờ thực hành.
* Đối với tiết lý thuyết hoặc thực hành tiết 1:
- Giới thiệu mục tiêu bài học, phân bố thời gian cho các tiết học.
- Giới thiệu tranh ảnh, mô hình hoặc sản phẩm kết quả của bài học; trên cơ sở
đó học sinh phát hiện ra tên các loại thiết bị, vật liệu, số lượng, yêu cầu kĩ thuật, …
qua đó các em xây dựng được bảng dự trù vật liệu.
- Giáo viên tiếp tục hướng dẫn học sinh quan sát sơ đồ nguyên lý, sơ đồ lắp
đặt; với các kiến thức mở rộng và thực tế thì giáo viên giới thiệu qua trình chiếu
PowerPoint hoặc qua tranh ảnh, mô hình hoặc sản phẩm cụ thể. Từ đó, hướng dẫn
học sinh chuẩn bị từng thiết bị - đồ dùng cụ thể như thế nào. Đây là khâu rất quan
trọng, bởi học sinh nắm chắc sơ đồ nguyên lý, sơ đồ lắp đặt, hiểu được cấu tạo,
chức năng, cách dùng thì sẽ thao tác thực hành được (phục vụ lợi ích của bài học)
và chuẩn bị ở nhà các đồ dùng này được.
Ở bước này, các câu hỏi tôi thường dùng là:
+ Tên của đồ dùng – vật liệu – thiết bị, … này là gì?
+ Em gặp chúng ở đâu trong thực tế ?
+ Em cần chuẩn bị gì để hoàn thành yêu cầu này?
+ Em thấy bước nào khó nhất? dễ nhất?
+ Em có sáng kiến nào để làm tốt yêu cầu này không?
Các hoạt động tôi thường làm là:
+ Giới thiệu đồ dùng trực quan: tranh ảnh, video, mô hình, vật thật, …
+ Giới thiệu nguyên lý làm việc, nguyên tắc lắp đặt hoặc đặc điểm kĩ thuật của
các đồ dùng trực quan trên.
+ Thao tác mẫu hoặc trình chiếu thao tác mẫu.

12


Sáng kiến kinh nghiệm
+ Lắng nghe, tiếp nhận các ý kiến của các em để giải đáp hoặc đánh giá nhận

xét các ý tưởng của các em.
* Đối với tiết thực hành thứ 2 trở đi:
+ Kiểm tra việc chuẩn bị của học sinh.
+ Tổ chức cho học sinh quan sát một hình ảnh hoặc 1 sản phẩm thực hành cụ
thể (quan sát tư liệu mẫu) : bảng điện trong lớp học, một mối nối cụ thể hoặc ảnh
chụp một sơ đồ lắp đặt, …
+ Học sinh trình bày đồ dùng thực hành mình đã chuẩn bị dưới sự hướng dẫn
của
giáo viên. Giáo viên kiểm tra đồ dùng, nếu đảm bảo yêu cầu nhất là yêu cầu an toàn
điện thì động viên, khen ngợi học sinh và đồng ý cho các nhóm thực hành với đồ
dùng này. Ngược lại, nếu kiểm tra thấy chưa đảm bảo các yêu cầu thì phân tích cho
học sinh các lỗi đó; động viên các em đã có tinh thần chuẩn bị đồ dùng và yêu cầu
các em tham gia thực hành với các nhóm khác hoặc sử dụng đồ dùng của phòng
thiết bị đồ dùng. Để giảm thiểu các lỗi sai sót thì ngay từ tiết học trước, giáo viên
lưu ý cho học sinh một số thao tác có thể nhầm lẫn trong khi chuẩn bị.
+ Học sinh thực hành theo nhóm đã phân công. Giáo viên theo dõi sát sao từng
nhóm. Bước đầu chú ý việc chọn thiết bị điện phù hợp, quy trình nối dây, an toàn
điện rồi mới đến vấn đề kỹ thuật, mỹ thuật.
+ Cho các nhóm chấm chéo kết quả của nhau, nêu các ưu điểm - nhược điểm
của từng kết quả thực hành sau đó giáo viên chấm kết quả các nhóm, rút kinh
nghiệm chung và đưa ra yêu cầu tiếp theo.
Để tiết thực hành được thành công, giáo viên cần chia nhóm hợp lý: cân đối
nam nữ, trình độ hiểu biết, … hoặc phân công phần việc phù hợp: vẽ sơ đồ, tách vỏ
dây, nối dây, đánh dấu, khoan - vít, đi dây, … Tuy nhiên, cũng cần tôn trọng tính tự
quyết của học sinh khi mong muốn ghép nhóm để phát huy hết sở trường của các
em.

13

Sáng kiến kinh nghiệm
Đối với các thao tác thực hành khó: khoan lỗ, lắp đặt thiết bị điện tử trong
máng điện, … thì giáo viên cần làm mẫu và hướng dẫn tỉ mỉ. Có thể yêu cầu 1 - 2
học sinh thực hành thử rồi mới yêu cầu các nhóm làm đại trà.
Đặt ra các tình huống có thể xảy ra để học sinh có thêm kĩ năng giải quyết
trong thực tế: đèn không sáng, thiết bị không hoạt động, đèn sáng yếu, mối nối bị rò
điện, … để học sinh suy nghĩ, tìm hiểu trong thực tế, tham khảo kiến thức ở người
thân. Nhờ quá trình học trên lớp, học ngoài nhà trường như vậy, khả năng thực hành
và xử lí tình huống của các em sẽ được nâng cao dần.
Động viên học sinh mạnh dạn thực hành tại gia đình nhưng phải nhắc nhở các
em cần làm dưới sự quản lý giám sát của bố mẹ hoặc người có kiến thức nghề điện.
d. Áp dụng một số phương pháp dạy học tích cực trong giảng dạy.
Trong các năm học gần đây, ngành Giáo dục đã có nhiều cải cách quan trọng,
từ hệ thống sách giáo khoa, chuẩn kiến thức – kỹ năng, … đến đổi mới phương
pháp dạy học. Đây thực sự là một cơ hội tốt cho giáo viên được tìm hiểu, tiếp cận,
áp dụng các phương pháp dạy học tiên tiến, hiệu quả vào giảng dạy. Tuy nhiên, với
đặc trưng riêng của mỗi bộ môn và căn cứ vào tình hình điều kiện cơ sở vật chất
của cơ sở giáo dục mà giáo viên chọn lọc và áp dụng các phương pháp dạy học tích
cực, phù hợp với học sinh của mình và góp phần nâng cao chất lượng môn học. Với
sự hướng dẫn, chỉ đạo chuyên môn của tổ chuyên môn, nhà trường và các cấp, qua
thực tế giảng dạy tôi thấy mình tâm đắc và áp dụng một số phương pháp dạy học
tích cực sau:
Phương pháp vấn đáp: đây là phương pháp được sử dụng khá nhiều trong các
công việc: đặt vấn đề để vào bài, kiểm tra nhận thức - kĩ năng của học sinh/ nhóm
học sinh, ghi nhận các thông tin phản hồi từ phía các em học sinh. Trong quá trình
giảng dạy, tôi thường sử dụng vấn đáp giải thích - minh họa nhằm làm sáng tỏ nội
dung của yêu cầu thực hành, cách vấn đáp này sử dụng cùng với đồ dùng trực quan
rất có ích cho việc nghe - nhìn - hiểu - làm của các em. Ví dụ: khi dạy bài 5 Thực
hành: Nối dây dẫn điện, tôi áp dụng phương pháp vấn đáp trong việc đặt vấn đề vào
14

Sáng kiến kinh nghiệm
bài:
+ GV: Mạng điện trong mỗi gia đình chỉ có 1 đường nhánh duy nhất từ bảng điện
đến thiết bị điện phải không? Giải thích?
+ HS: không, trên đường đi của dây nguồn, có thể phân nhiều nhánh.
+ GV: Có thể ghép một số thiết bị điện vào chung một đường dây không? Cách mắc
thế nào?
+ HS: có thể mắc nhiều thiết bị vào chung một đường dây, bằng cách mắc song
song.
+ GV: Khi mắc như vậy, thì sẽ có nhiều đoạn mạch ta phải thực hiện các mối nối:
nối thẳng, nối phân nhánh, … trong thực tế việc nối dây dẫn điện là việc làm
thường gặp nên
chúng ta sẽ tìm hiểu và thực hành nối dây dẫn điện.
Phương pháp dạy học nhóm: Đối với mỗi lớp 9, khi vào năm học tôi hướng
dẫn chia nhóm các em học sinh, bước đầu là tự các em ghép nhóm, mỗi nhóm từ 4
– 6 học sinh, qua một số bài thực hành học sinh sẽ chia lại thành các nhóm có sự
cân đối về số lượng, lực học, giới tính, … Để thúc đẩy việc các nhóm tự lực hoàn
thành các nhiệm vụ học tập, giáo viên yêu cầu trong mỗi nhóm có cử nhóm trưởng,
phân công nhiệm vụ từng bạn trong nhóm một phần việc cụ thể, có ghi chép công
việc của các thành viên trong bảng báo cáo thực hành, khi trình bày kết quả thực
hành giáo viên có thể chỉ định bất kể thành viên nào trong nhóm trình bày, không
cứ chỉ mỗi trưởng nhóm trình bày báo cáo. Qua các năm học tôi nhận thấy: ban đầu
các em kết nhóm theo những sở thích, hứng thú của các em; điều này có lợi thế là
các em gần nhau hơn và dễ phân công trợ giúp nhau thực hành, nhưng hạn chế của
cách lập nhóm này là có thể xảy ra sự phân biệt giới tính, làng xóm, mức độ học
tập,… nên sau một số buổi ghép nhóm ban đầu, giáo viên sẽ hướng dẫn lập nhóm
theo hướng: có học sinh khá để hỗ trợ học sinh yếu, có học sinh nam trợ giúp học
sinh nữ,…

e. Tích hợp kiến thức liên môn và một số chủ đề khác vào môn Công nghệ.
15


Sáng kiến kinh nghiệm
Trong quá trình giảng dạy Công nghệ 9 tôi nhận thấy có một số kiến thức liên
môn có thể áp dụng vào trong việc khơi gợi kiến thức cho học sinh, kiểm chứng các
kiến thức đó bằng hành động thực hành, thực tế. Ví dụ cụ thể:
Trong bài 5: Thực hành nối dây dẫn điện, tôi có liên hệ với kiến thức của một
số môn học khác để bổ sung cho mục tiêu dạy học của bài một số điểm sau:
* Kiến thức:
- Biết được các yêu cầu của mối nối dây dẫn điện.
- Ôn lại kiến thức về sự ô xi hóa kim loại (Kiến thức bài 25 – Hóa học 8).
- Ôn lại kiến thức: tác dụng của dòng điện (Kiến thức bài 22, 23 – Vật lý 7)
* Kỹ năng:
- Thực hiện được quy trình nối dây đảm bảo an toàn điện, tiết kiệm vật liệu điện năng, sản phẩm chắc chắn, đẹp.
- Chỉnh sửa một số sai sót kỹ thuật trong thực hành: mối nối chưa chắc chắn,
điện trở mối nối cao, …
- Đảm bảo an toàn điện (kiến thức bài 29 – Vật lý 7)
* Thái độ:
- Nghiêm túc, khoa học, trung thực, cẩn thận, sáng tạo.
- Yêu lao động, sáng tạo trong thực hành (Bài 8, 9, 10 – GDCD 9; Bài 11 –
GDCD 8)
- Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong việc đảm bảo mối nối an toàn điện,
tránh đứt mạch hoặc phát sinh tia lửa điện làm chập mạch gây hỏa hoạn, …
Nhờ có sự liên hệ với nhiều môn học khác mà các em không quên kiến thức
cũ, nhận thức được vai trò bổ trợ cho nhau của các bộ môn trong nhà trường, học
sinh không có tâm lý coi môn này “chính - phụ”. … Đồng thời, với kiến thức bổ
sung từ các môn khác vào học tập thì chất lượng học tập của các em được nâng cao
hơn.

g. Kiểm tra, nhận xét - đánh giá, động viên học sinh.

16


Sáng kiến kinh nghiệm
Việc học tập của các em được kiểm tra đánh giá theo hướng dẫn chung của
phân môn (kiểm tra miệng, kiểm tra 15 phút, kiểm tra 45 phút, …); nhưng để nâng
cao chất lượng thực hành của học sinh thì việc kiểm tra - đánh giá không thể đơn
thuần là cho bao nhiêu điểm, phê bình bao nhiêu lỗi, mà cần được nhìn nhận như
việc ghi nhận thành quả học tập, thực hành của các em và là cơ sở để động viên các
em tiến bộ hơn nữa. Thông qua kiểm tra - đánh giá thì giáo viên cũng có dịp được
đối chiếu, kiểm tra phương pháp dạy học của mình đã phù hợp với các em hay
chưa? Cần điều chỉnh ở hoạt động giáo dục nào? …Vì vậy, để áp dụng thành công
sáng kiến vào thực tế giảng dạy, tôi đã xác định ngay từ đầu cần có kế hoạch kiểm
tra, đánh giá và động viên các em thực hành.
Với tinh thần lấy học trò là trung tâm, cố gắng phát huy tính tích cực của các
em trong học tập, tôi xác định việc kiểm tra đánh giá với các em cần mang tính tổng
thể các mặt: kiến thức, kĩ năng, thái độ. Không phải học sinh nào cũng có thế mạnh
khi học Công nghệ, nên với học sinh còn yếu về kĩ năng thì phát huy tính ham học
ham hiểu biết, chăm chỉ lắng nghe thầy cô giảng, chú ý xem thầy và các bạn thao
tác. Vì vậy, tôi đã sử dụng các cách thức kiểm tra: kiểm tra miệng (5 – 10 phút),
kiểm tra 15 phút, kiểm tra 45 phút, kiểm tra thực hành và kiểm tra học kì. Với các
kiểm tra miệng và 15 phút thì chú ý đặt các câu hỏi có tái hiện kiến thức cũ, gợi ý
cho kiến thức mới, câu hỏi có tính kiểm tra kiến thức mức độ thông hiểu. Với các
bài kiểm tra thực hành, kiểm tra 45 phút, … thì tôi áp dụng cả hai phương pháp:
quan sát và kiểm tra đánh giá kết quả thực hành, trong đó chú trọng có tiêu chí: chất
lượng sản phẩm, chuẩn bị thực hành, thực hiện đúng quy trình công nghệ, thời gian
hoàn thành, đảm bảo an toàn lao động và giữ vệ sinh môi trường, tính đoàn kết
trong hoạt động nhóm; điều này thể hiện trong một phiếu đánh giá thực hành với

biểu điểm được công khai với lớp. Với bài kiểm tra viết thì chú trọng các tiêu chí:
tính tái hiện các kiến thức cũ, sử dụng cách ra câu hỏi trắc nghiệm phong phú (điền
từ-cụm từ, đúng - sai, nối, khoanh tròn đáp án, …). Dù cách nào thì người thầy
cũng luôn chú ý: kiểm tra thường xuyên, nhận xét chi tiết, tích cực
17


Sáng kiến kinh nghiệm
động viên.
Ví dụ:
BÀI 10: LẮP MẠCH ĐIỆN 1 CÔNG TẮC 3 CỰC ĐIỀU KHIỂN 2 ĐÈN.
PHIẾU ĐÁNH GIÁ THỰC HÀNH
TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ
1. Chuẩn bị thực hành

ĐIỂM
Biểu điểm Điểm thực
1

Yêu cầu chuẩn bị đồ dùng thực hành như hướng dẫn của
GV. Thiếu hoặc hỏng bị trừ 0,25 điểm/ đồ dùng
2. Quy trình thực hiện

1

Yêu cầu đảm bảo đúng quy trình.
Bỏ qua hoặc sai bước bị trừ 0,25 điểm
3. Yêu cầu cần đạt
YC 1: Lắp mạch điện đúng theo sơ đồ lắp đặt
3

YC 2: Các mối nối chặt, chắc, gọn, đẹp
2
YC 3: Bố trí thiết bị hợp lí, đẹp, dễ cho việc vận hành
1
4. Thái độ
- An toàn lao động, an toàn điện
1
- Tiết kiệm, vệ sinh
1
5. Tổng điểm
10
Bảng 2.2
Giáo viên yêu cầu HS dựa trên phiếu đánh giá trên để đánh giá chéo kết quả
của nhau (ai đánh giá thì có ghi tên bên dưới phiếu). Giáo viên có phiếu đánh giá
chung của mình, đối chiếu với đánh giá của các em HS chúng ta cũng có thêm nhận
xét về sự đánh giá đó, đôi khi các em đánh giá được chi tiết, cụ thể những lỗi sai mà
giáo viên chưa phát hiện ra do bao quát nhiều nhóm cùng thực hành. Kết hợp đánh
giá học sinh chéo nhau và của giáo viên để người thầy có nhận xét, đánh giá tổng
hợp. Dù kết quả như thế nào thì cũng không ngừng động viên các em tích cực hơn
nữa, sáng tạo hơn nữa trong học và thực hành.
h. Thu thập kết quả thực hành của học sinh để sử dụng, đối chiếu và điều
chỉnh phương pháp.
18


Sáng kiến kinh nghiệm
Khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm thì tôi chủ động thu thập kết quả thực
hành của các em như sau trên các mặt sau:
- Hệ thống điểm kiểm tra miệng, kiểm tra 15 phút các yêu cầu lí thuyết và kết
quả chuẩn bị đồ dùng của các em đã chuẩn bị có tuân thủ đúng yêu cầu kĩ thuật của

bài thực hành và hướng dẫn của giáo viên hay không.
- Việc sử dụng các đồ dùng đó vào trong các bài thực hành. Yêu cầu các nhóm
kiểm tra - nêu nhận xét chéo kết quả của nhau để tìm hiểu kết quả chuẩn bị của các
bạn và rút kinh nghiệm cho mình.
Cụ thể: Trong năm học áp dụng sáng kiến kinh nghiệm, ngoài đồ dùng dạy học
do nhà nước cấp cho nhà trường hàng năm thì thầy và trò chúng tôi đã tích cực sáng
tạo, chuẩn bị đồ dùng thực hành tương tự hoặc cải tiến cho phù hợp với sự phát
triển của dụng cụ điện dân dụng hiện nay. Ví dụ: Sử dụng bảng điện nhựa thay thế
bảng bằng gỗ; sử dụng bóng đèn huỳnh quang compact thay thế bóng đèn huỳnh
quang chấn lưu cơ, …
Về kết quả học tập, tôi xác định đây là kết quả chủ yếu mà người thầy cần
nâng cao cho các em trong giờ học. Do vậy, trong quá trình dạy học thực tế, tôi bám
sát cơ cấu chấm điểm theo hướng dẫn của ngành, ngoài ra các yêu cầu kiểm tra đều
có báo cáo, xin ý kiến hướng dẫn của tổ chuyên môn để đảm bảo bài kiểm tra phù
hợp với phân môn, chương trình giảm tải và sức học của các em. Thông qua kết quả
học tập của các em và cùng với tìm hiểu, tham vấn các em về tâm lý khi học và
chuẩn bị bài để giáo viên có định hướng chuẩn bị giáo án và chỉnh sửa yêu cầu cho
phù hợp với đặc điểm của từng lớp.
C. HIỆU QUẢ GIẢI PHÁP
1. Thời gian áp dụng hoặc áp dụng thử của giải pháp:
Thời gian áp dụng thử của giải pháp: năm học 2015-2016.
2. Hiệu quả đạt được

19


Sáng kiến kinh nghiệm
Sau khi một thời gian vận dụng sáng kiến kinh nghiệm trong giảng dạy thực
hành thì tôi nhận thấy các em học sinh say mê, hứng thú trong học tập. Các em
chăm chỉ thực hành và có khả năng thực hành tốt. Cụ thể:

+ Về phía giáo viên:
- Say mê nghiên cứu, tìm tòi, học tập các kiến thức chuyên sâu liên quan đến bộ
môn, rèn luyện kỹ năng thực hành của bản thân để đáp ứng được nhu cầu học tập
của học sinh.
- Tích cực tìm kiếm các kiến thức hay, các đồ dùng ngoài thực tế để đưa vào minh
họa cho bài dạy và sử trong các bài thực hành giúp học sinh thấy các sản phẩm thực
hành được ứng dụng trong đời sống, sản xuất.
- Xây dựng một hệ thống các bài dạy thực hành của chương trình Công nghệ lớp
9 một cách khoa học hợp lý phù hợp với đối tượng học sinh và đúng theo phân phối
chương trình sách giáo khoa.
+ Về phía học sinh.
- Học sinh thích thú, say mê học tập, phát huy tính chủ động sáng tạo trong học
tập và khắc sâu kiến thức bài học, học sinh tích cực tìm hiểu bài, chuẩn bị đồ dùng
thực hành, do vậy đa số các em nắm vững kiến thức lý thuyết, thao tác thực hành
nhanh nhẹn, cẩn thận, nghiêm túc, kết quả cao; ngoài ra những câu hỏi mang tính
tích hợp trong kiểm tra lý thuyết hoặc những câu hỏi về liên hệ với thực tế đều
được đa số các em hiểu và trình bày rõ ràng, cụ thể.
- Học sinh được thực hành và làm việc nhiều hơn, được tìm tòi, phát huy tính
sáng tạo của mình trong các tiết học thực hành. Các em đã làm được một số mạch
điện đơn giản ứng dụng trong thực tế đời sống.
- Phần thực hành trở thành thế mạnh của tiết học Công nghệ 9 vì các em háo hức,
nhiệt tình và rất chăm chỉ trong thực hành. Các yêu cầu ngày một gia tăng về chất
lượng mối nối, mỹ thuật trình bày bảng điện, kỹ thuật đi dây, bọc dây, … đều được

20


Sáng kiến kinh nghiệm
các em thực hiện tốt. Đa số các em đã tự tin, mạnh dạn trong thực hành ở gia đình.
Một số bạn nữ cũng đạt

điểm thực hành khá cao.
Kết quả cụ thể của 3 lớp 9A, 9B, 9C được thể hiện ở bảng số liệu sau :
Lớp

Sĩ

số
9A 33
9A 33
9B 32
9B 32
9C 34
9C 34

Thời gian
Đầu năm
Cuối năm
Đầu năm
Cuối năm
Đầu năm
Cuối năm

Giỏi
Khá
SL TL SL TL
17 52% 10 30%
21 64% 12 36%
21 67% 6 18%
27 84% 4 13%
22 64% 7 21%

28 82% 5 15%
Bảng 3.1

Trung bình
Yếu
SL TL SL TL
4 12% 2 6%
0
0%
0 0%
3
9%
2 6%
1
3%
0 0%
2
6%
3 9%
1
3%
0 0%

TB trở lên
SL TL
31 94%
33 100%
30 94%
32 100%
31 91%

34 100%

3. Khả năng triển khai, áp dụng của giải pháp
Với một số kinh nghiệm trong soạn bài và giảng bài áp dụng trong thời gian
qua và qua kết quả học tập của các em, tôi nhận thấy sáng kiến này đã giúp nâng
cao dần chất lượng thực hành Công nghệ 9 của các em. Do đó, sáng kiến kinh
nghiệm này có thể áp dụng được với toàn thể học sinh lớp 9 các trường trung học
cơ sở đã có hoặc chưa có đủ các đồ dùng dạy học.
4. Kinh nghiệm thực tiễn
Giáo viên nói chung và giáo viên dạy môn Công nghệ nói riêng, để làm tốt
nhiệm vụ dạy học, trước hết phải có lòng yêu nghề và có kiến thức sâu về chuyên
môn. Dạy vô cảm thì hậu quả học trò học cũng vô cảm. Vì vậy cần phải dạy học trò
không những bằng trái tim mà cả khối óc nữa. Dạy bằng trái tim là để truyền sự
rung cảm, dạy bằng khối óc là để truyền đạt tri thức.
Khi tiếp xúc với học sinh, tôi nhận thấy đa số các em còn nhút nhát, ngại giao
tiếp, ngại đứng trước đám đông, ngại nói ra ý kiến của mình nên các em ngày càng
thụ động, giáo viên buộc phải làm việc quá nhiều. Vì vậy giáo viên phải tạo được
tâm lý thoải mái cho học sinh, làm cho các em bước vào mỗi tiết học cảm thấy nhẹ
21


Sáng kiến kinh nghiệm
nhàng, các em cảm thấy việc tự mình làm chủ, lĩnh hội kiến thức là việc rất tự nhiên
thì khi đó bài học mới có hiệu quả.
Khi dạy học không nên cứng nhắc về phương pháp, mà luôn linh hoạt trong
từng bài giảng. Chúng ta cần đa dạng hóa cách dạy và cách học. Dạy học mà khuôn
cứng là bóp chết lòng đam mê học tập của học trò.
D. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Bản chất của dạy học lấy người học làm trung tâm là phát huy cao độ tính tự

giác, tích cực, độc lập, sáng tạo của người học. Vậy để góp phần xây dựng, bảo vệ
đất nước, góp phần đào luyện những thế hệ trẻ có tri thức và trình độ cao trong xu
thế phát triển của thời đại thì mỗi thầy cô và mỗi học sinh đều phải tích cực làm tốt
vai trò, nhiệm vụ của mình, phấn đấu không ngừng để nâng cao chất lượng dạy và
học.
Qua việc nghiên cứu đề tài sáng kiến kinh nghiệm tôi nhận thấy việc sử dụng
đồ dùng trực quan trong dạy thực hành môn Công nghệ 9, thực sự giúp cho học
sinh hứng thú trong học tập. Giúp học sinh hiểu bài sâu sắc hơn và phát triển tư
duy, rèn kỹ năng thực hành và tác phong lao động công nghiệp.
Bản thân tôi nhận thấy việc tự học, tự nghiên cứu để không ngừng trau dồi về
kiến thức, về phương pháp giảng dạy, rèn luyện tay nghề trong giảng dạy thực hành
là việc làm vô cùng cần thiết, giúp học sinh hiểu bài sâu sắc và học sinh hứng thú,
thích học, ham học và muốn học. Có như vậy mới đáp ứng được lòng tin yêu của
học sinh và yêu cầu của xã hội.
2. Đề xuất, kiến nghị
Với một số kinh nghiệm trong soạn bài và giảng bài áp dụng trong thời gian
qua và với kết quả học tập của các em, tôi nhận thấy sáng kiến này đã giúp nâng
cao dần chất lượng thực hành Công nghệ 9 của các em. Tinh thần đoàn kết trong
22


Sáng kiến kinh nghiệm
nhóm, trong lớp và tinh thần thi đua học tập, sáng tạo giữa các em được phát huy.
Đa số các em đã tạo thành một số thói quen lao động có kỷ luật, tự giác và tương
trợ nhau.
Qua đây, tôi xin kiến nghị đến quý thầy cô giáo chủ nhiệm, thầy cô giáo bộ
môn cần tiếp tục quan tâm, động viên học sinh để không còn tâm lý coi môn Công
nghệ là môn phụ, bổ trợ hoặc học để đủ điểm. Xác định tầm quan trọng của bộ môn
sẽ giúp các em có thái độ học đúng đắn, nhiệt tình hơn, tự giác thực hành và áp
dụng với cuộc sống. Đồng thời cũng khích lệ, động viên các em tham gia thực hành

trong các môn học khác.
Khi viết sáng kiến này tôi đã được sự quan tâm của BGH, tổ chuyên môn, đồng
nghiệp nhưng có thể không tránh khỏi những sai sót. Rất mong sự góp ý, bổ sung
của quý thầy cô, các bạn đồng nghiệp để sáng kiến này hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Long Điền, ngày 15 tháng 9 năm 2016
Người viết

Ngô Thị Ngọc Nữ

23


Sáng kiến kinh nghiệm
TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT
1

TÊN TÁC GIẢ
Nguyễn Minh
Đường

2

TÊN SÁCH
NHÀ XUẤT BẢN
Sách giáo viên Công nghệ 9 Nhà xuất bản giáo
(Mô đun Lắp đặt mạng điện dục

trong nhà).

Nguyễn Minh Đồng Sách thiết kế bài giảng Công Nhà xuất bản Hà
nghệ 9 (Mô đun Lắp đặt mạng Nội

3

Đỗ Ngọc Hồng

điện trong nhà).
Hướng dẫn thực hiện chuẩn Nhà xuất bản giáo
kiến thức, kĩ năng môn Công dục
nghệ - Tập 2

24


Sáng kiến kinh nghiệm
Xác nhận đánh giá, xếp loại của đơn vị
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Nguyễn Thị Quỳnh Hương
XÁC NHẬN ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
CẤP HUYỆN
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................

......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
25