Quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học ở Trường Tiểu học Lê Lợi, huyện An Dương thành phố Hải Phòng giai đoạn 2015 2020 (Luận văn thạc sĩ)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

TRẦN THỊ PHƢƠNG HOA

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI
PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC LÊ LỢI
HUYỆN AN DƢƠNG -

HẢI PHÒNG

GIAI ĐOẠN 2015- 2020

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2014
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

TRẦN THỊ PHƢƠNG HOA

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI
PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC LÊ LỢI
HUYỆN AN DƢƠNG -

HẢI PHÒNG

GIAI ĐOẠN 2015- 2020
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Trần Anh Tuấn

THÁI NGUYÊN - 2014
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng
tôi. Các số liệu sử dụng phân tích trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, đã công
bố theo đúng quy định. Những phần trích dẫn và tham khảo đều đúng theo quy
định của Nhà trƣờng. Nếu sai tôi xin chịu trách nhiệm.
Thái Nguyên, tháng 8 năm 2014
Tác giả luận văn

Trần Thị Phƣơng Hoa

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

i

/>

LỜI CẢM ƠN

Kết quả này có đƣợc là nhờ sự hƣớng dẫn của TS. Trần Anh Tuấn.
Thầy không chỉ tận tình hƣớng dẫn mà cịn động viên tơi trong suốt q trình
nghiên cứu và hồn thành luận văn. Nhân dịp này em xin gửi lời cảm ơn sâu
sắc tới thầy!
Em cũng xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong Hội đồng bảo vệ Luận
văn thạc sĩ đã tạo điều kiện thuận lợi để em vững tin hơn trong việc chuẩn bị
bảo vệ luận văn của mình.
Xin chân thành cảm ơn Đại học Thái Nguyên, Đại học Sƣ phạm, Khoa sau
đại học của Đại học Sƣ phạm, Khoa Tâm lí Giáo dục cùng các thầy cô giáo đã tạo
điều kiện tốt nhất cho em học tập cũng nhƣ nghiên cứu và hồn thành luận văn
của mình.
Xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo, anh em bạn bè đồng nghiệp nơi tơi
cơng tác đã tham gia đóng góp ý kiến, cung cấp thơng tin cho tơi trong q
trình điều tra, nghiên cứu.
Tơi xin chân thành cảm ơn gia đình và bạn bè đã cổ vũ, động viên tơi
trong q trình làm luận văn.
Mặc dù đã rất cố gắng nhƣng chắc chắn luận văn sẽ khơng tránh khỏi
những thiếu sót, vì vậy rất mong đƣợc sự đóng góp ý kiến của thầy, cô giáo,
các bạn đồng nghiệp, các bạn học viên để luận văn đƣợc hoàn chỉnh hơn.
Thái Nguyên, tháng 8 năm 2014
Tác giả luận văn

Trần Thị Phƣơng Hoa

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

ii

/>

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN................................................................................................ i
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... ii
MỤC LỤC ......................................................................................................... iii
DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT ........................................................... iv
DANH MỤC BẢNG .......................................................................................... v
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ ...................................................................... vi
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lí do chọn đề tài .......................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................... 2
3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu............................................................. 3
4. Giả thuyết khoa học ..................................................................................... 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................. 3
6. Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 4
7. Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................. 4
8. Kết cấu của luận văn.................................................................................... 5
Chƣơng 1. CƠ SỞ
............... 6
1.1. Tổng quan các nghiên cứu về đề tài ............................................................. 6
1.1.1. Các nghiên cứu về đổi mới PPDH và đổi mới PPDH Tiểu học ............... 6
1.1.2. Các nghiên cứu về quản lí đổi mới PPDH ở trƣờng Tiểu học .............. 7
1.2. Một số khái niệm công cụ............................................................................. 8
1.2.1. Quản lý, các chức năng cơ bản của quản lí và biện pháp quản lí.......... 8
1.2.2. Quản lý nhà trƣờng và quản lý hoạt động dạy học trong nhà trƣờng . 11
1.2.3. Quản lý hoạt động dạy và học trong nhà trƣờng Tiểu học .................. 13
1.2.4. Phƣơng pháp dạy học và đổi mới phƣơng pháp dạy học .................... 19
1.3. Quản lý sự thay đổi và quản lý hoạt động đổi mới phƣơng pháp dạy học ....... 21
1.3.1. Khái quát về lý thuyết “Quản lý sự thay đổi” ..................................... 21
1.3.2. Quản lý hoạt động đổi mới PPDH ....................................................... 23
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

iii

/>

1.4. Quản lí đổi mới PPDH trong trƣờng Tiểu học ........................................... 24
1.4.1. Mục tiêu của đổi mới PPDH ở trƣờng Tiểu học ................................. 24
1.4.2. Vai trò của Hiệu trƣởng trong việc quản lý đổi mới PPDH ở trƣờng
Tiểu học ......................................................................................................... 26
1.4.3. Nội dung quản lí hoạt động đổi mới PPDH ở trƣờng Tiểu học .......... 28
1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý hoạt động đổi mới PPDH ..... 31
1.5.1. Các yếu tố chủ quan ............................................................................ 31
1.5.2. Các yếu tố khách quan ......................................................................... 32
1.5.3. Một số định hƣớng đổi mới PPDH Tiểu học hiện nay ........................ 33
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 .................................................................................. 38
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƢƠNG
PHÁP DẠY HỌC Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC LÊ LỢI, HUYỆN
AN DƢƠNG - HẢI PHÒNG (2008-2013) ..................................... 39
2.1. Khái quát chung về địa bàn nghiên cứu ..................................................... 39
2.1.1. Tình hình kinh tế- xã hội của xã Lê Lợi, huyện An Dƣơng ................ 39
2.1.2. Tình hình phát triển giáo dục của địa phƣơng ..................................... 40
2.1.3. Thực trạng hoạt động dạy học ở trƣờng Tiểu học Lê Lợi ................... 41
2.1.4. Hoạt động đổi mới PPDH ở Trƣờng Tiểu học Lê Lợi ........................ 45
2.2. Thực trạng quản lý hoạt động đổi mới phƣơng pháp dạy học ở trƣờng Tiểu
học Lê Lợi .......................................................................................................... 48
2.2.1. Mô tả cách thức khảo sát ..................................................................... 48
2.2.2. Công tác xây dựng kế hoạch triển khai đổi mới PPDH ...................... 49
2.2.3. Thực trạng tổ chức, chỉ đạo triển khai đổi mới PPDH ........................ 51
2.2.4. Thực trạng hoạt động kiểm tra, đánh giá đổi mới PPDH .................... 54
2.2.5. Thực trạng quản lý các điều kiện đảm bảo cho đổi mới PPDH .......... 56

2.2.6. Khó khăn trong cơng tác quản lý đổi mới PPDH của Hiệu trƣởng..... 57
2.3. Phân tích SWOT về quản lý hoạt động đổi mới PPDH tại trƣờng Tiểu học
Lê Lợi, huyện An Dƣơng, tỉnh Hải Phịng ........................................................ 58
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

iv

/>

2.3.1. Mặt mạnh ............................................................................................. 58
2.3.2. Mặt yếu ................................................................................................ 59
2.3.3. Cơ hội .................................................................................................. 61
2.3.4. Thách thức ........................................................................................... 62
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 .................................................................................. 64
Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG ĐỔI MỚI PHƢƠNG
PHÁP DẠY HỌC Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC LÊ LỢI, HUYỆN
AN DƢƠNG - HẢI PHÒNG GIAI ĐOẠN 2015 -2020 ............... 65
3.1. Các nguyên tác xác lập biện pháp quản lý ................................................. 65
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích ..................................................... 65
3.1.2. Nguyên tắc kế thừa và phát triển ......................................................... 65
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ....................................................... 66
3.1.4. Đảm bảo tính thực tiễn và hiệu quả ..................................................... 66
3.2. Biện pháp quản lý hoạt động đổi mới phƣơng pháp dạy học ở Trƣờng Tiểu
học Lê Lợi, huyện An Dƣơng- thành phố Hải Phịng ....................................... 67
3.2.1. Khảo sát, nắm vững tình hình của nhà trƣờng và chuẩn bị các điều
kiện đảm bảo cho tiếp tục thực hiện đổi mới PPDH ..................................... 67
3.2.2. Tăng cƣờng chất lƣợng khâu lập kế hoạch hoạt động đổi mới PPDH 69
3.2.3. Xây dựng đội ngũ giáo viên cốt cán của đổi mới PPDH .................... 71
3.2.4. Tăng cƣờng vai trị của tổ chun mơn và chỉ đạo hoạt động tổ chuyên
môn thực hiện đổi mới PPDH ....................................................................... 73

3.2.5. Tạo động lực cho giáo viên tự bồi dƣỡng nâng cao trình độ chun
mơn và nghiệp vụ sƣ phạm Tiểu học đáp ứng yêu cầu đổi mới PPDH ........ 75
3.2.6. Chỉ đạo tăng cƣờng giáo dục và quản lý học sinh về ý thức học tập và
kĩ năng tự học ................................................................................................ 76
3.2.7. Tăng cƣờng hiệu quả hoạt động kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học
và đổi mới PPDH ........................................................................................... 79
3.3. Khảo sát, đánh giá mức độ khả thi của các biện pháp................................ 80
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

v

/>

3.3.1. Mô tả cách thức khảo sát ..................................................................... 80
3.3.2. Kết quả khảo sát .................................................................................. 81
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 .................................................................................. 84
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 85
1. Kết luận .......................................................................................................... 85
2. Khuyến nghị................................................................................................... 86
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 89
PHỤ LỤC

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

vi

/>

DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT
CBQL

:

Cán bộ quản lý

CĐ

:

Cao đẳng

ĐH

:

Đại học

GV

:

Giáo viên

PPDH

:

Phƣơng pháp dạy học

TB

:

Trung bình

THCS

:

Trung học cơ sở

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

iv

/>

DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1. Số lƣợng tiết học quy định cho các mơn học Tiểu học ..................... 16
Bảng 2.1. Tình hình phát triển đội ngũ giáo viên (2008 - 2013)....................... 42
Bảng 2.2. Thống kê đội ngũ giáo viên trực tiếp giảng dạy ............................... 42
Bảng 2.3. Thống kê đội ngũ cán bộ quản lý (năm học 2012-2013) .................. 43
Bảng 2.4. Thống kê chất lƣợng học sinh (2008 - 2013) .................................... 44
Bảng 2.5. Nhận thức về sự cần thiết của việc đổi mới PPDH ........................... 45
Bảng 2.6. Mức độ tin tƣởng vào hiệu quả của việc đổi mới PPDH .................. 46
Bảng 2.7. Mức độ tham gia vào công tác đổi mới PPDH ................................. 47
Bảng 2.8. Thống kê chuyên đề đổi mới phƣơng pháp dạy học (2008 - 2013).......... 48
Bảng 2.9. Bảng phân phối số ngƣời đƣợc khảo sát ........................................... 49
Bảng 2.10. Đánh giá về công tác lập kế hoạch triển khai đổi mới PPDH ........ 50
Bảng 2.11. Thực trạng tổ chức, chỉ đạo triển khai đổi mới PPDH ................... 52

Bảng 2.12. Thực trạng hoạt động kiểm tra, đánh giá đổi mới PPDH ............... 54
Bảng 2.13. Thực trạng quản lý các điều kiện đảm bảo cho đổi mới PPDH ...... 56
Bảng 3.1. Kết quả khảo sát về tính cần thiết của các biện pháp ....................... 81
Bảng 3.2. Kết quả khảo sát về tính khả thi của các biện pháp .......................... 82

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

v

/>

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1. Các nhân tố tác động đến cơng tác quản lí đổi mới phƣơng pháp
dạy học ..................................................................................... 33
BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1: Kết quả khảo sát về tính cần thiết của các biện pháp ............ 83
Biểu đồ 3.2: Kết quả khảo sát về tính khả thi của các biện pháp ............... 83

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

vi

/>

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Giáo dục là một hoạt động cơ bản của xã hội và có liên quan, ảnh
hƣởng đến hầu hết các lĩnh vực kinh tế- xã hội và đời sống nhân dân.
Theo đề án “Đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục và Đào tạo” của

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xác định mục tiêu chung của Đề án là tạo chuyển
biến căn bản, mạnh mẽ về chất lƣợng, hiệu quả giáo dục, đào tạo; đáp ứng
ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập
của nhân dân. Để đạt đƣợc mục tiêu “chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất
lƣợng, hiệu quả giáo dục” đòi hỏi phải có sự đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ q
trình giáo dục - dạy học, trong đó có đổi mới PPDH các bậc học, cấp học.
Trƣớc đó, trong “Chiến lƣợc phát triển giáo dục 2011- 2020” (ban hành
theo Quyết định số 711/QĐ-TTg ngày 13/6/2012) cũng đã đặt ra các mục tiêu
và phƣơng hƣớng phát triển giáo dục đến năm 2020, nền giáo dục nƣớc ta
đƣợc đổi mới căn bản và tồn diện. Trong đó nhấn mạnh: Giáo dục Tiểu học
đƣợc coi là nền móng của giáo dục phổ thơng và cũng là nền móng của sự
phát triển nhân cách công dân tƣơng lai. Đổi mới PPDH Tiểu học không chỉ
nhằm nâng cao chất lƣợng giáo dục- dạy học của mỗi nhà trƣờng mà có vị trí,
vai trị đặc biệt quan trọng: phải làm thay đổi cách học của trò theo hƣớng
phát huy tính tích cực, chủ động và phát triển các tố chất, phát triển các năng
lực, khả năng sáng tạo của ngƣời học... ngay từ Tiểu học và tạo đà cho sự phát
triển tiếp theo.
Trong các nhà trƣờng Tiểu học ở thành phố Hải Phòng, hoạt động đổi
mới PPDH đã đƣợc quan tâm từ cả phía CBQL và giáo viên. Nhƣng trong
thực tế dạy học hiện nay, không phải các nhà trƣờng đều thực hiện tốt hoạt
động đổi mới PPDH. Vẫn còn một bộ phận giáo viên yếu về PPDH, ngại đổi
mới và vẫn cịn khơng ít Hiệu trƣởng trƣờng Tiểu học lúng túng trong quản lý

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

1

/>

Luận văn đầy đủ ở file: Luận văn full