skkn một số biện pháp giáo dục học sinh bằng hình thức kỉ luật tích cực ở trường tiểu học anh sơn

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

PHÒNG GD&ĐT HUYỆN TĨNH GIA
PHÒNG GD&ĐT HUYỆN TĨNH GIA

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT
MỘT SỐ
SỐ BIỆN
BIỆN PHÁP
PHÁP
GIÁO
DỤC
HỌC
SINH
BẰNG
HÌNH
GIÁO DỤC HỌC SINH BẰNG HÌNH THỨC
THỨC “KỈ
“KỈ LUẬT
LUẬT
TÍCH
CỰC”
Ở
TRƯỜNG
TIỂU
HỌC
ANH

SƠN
TÍCH CỰC” Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC ANH SƠN

Người thực hiện: Lê Ngọc Ba
Chức vụ: Phó Hiệu trưởng
Đơn vị công tác: Trường Tiêủ học Anh Sơn
SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lí Giáo dục

THANH HOÁ NĂM 2018


MỤC LỤC
NỘI DUNG

TRANG

I. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu
1.5. Những điểm mới của SKKN

1
1
2
2
2
2

II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của vấn đề
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh
nghiệm.
2.3. Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1. Biện pháp1: Xây dựng kế hoạch đổi mới phương pháp chủ
nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực phù hợp
điều kiện thực tế của nhà trường.
2.3.2. Biện pháp 2: Tổ chức tập huấn nâng cao nhận thức, năng lực
tổ chức, ý thức trách nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm nhà
trường về vấn đề đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các
hình thức giáo dục kỷ luật tích cực
2.3.3. Biện pháp 3: Chỉ đạo nội dung đổi mới cụ thể bằng các biện
pháp giáo dục kỷ luật tích cực
2.3.4. Biện pháp 4: Tổ chức, chỉ đạo thường xuyên các hoạt động
thực tiễn đổi mới phương pháp giáo dục bằng các hình thức giáo
dục kỷ luật tích cực
2.3.5. Biện pháp 5: Kiểm tra, đánh giá các hoạt động đổi mới
phương pháp giáo dục bằng các hình thức giáo dục kỷ luật tích cực
2.3.6. Biện pháp 6: Tăng cường xây dựng hệ điều kiện cho quá trình
đổi mới phương pháp giáo dục bằng các hình thức giáo dục kỷ luật
tích cực.
2.4. Hiệu quả của SKKN đối với hoạt động giáo dục

3
3
4

III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận

3.2. Kiến nghị
TÀI LIỆU THAM KHẢO
DANH MỤC ĐỀ TÀI SKKN ĐÃ ĐƯỢC XẾP LOẠI

6
6

7

8
11
12
13
14
17
17
17


I. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Trong bối cảnh xã hội hiện nay đang có những biến đổi mạnh mẽ, việc
nuôi dạy, giáo dục trẻ em ở nhà và ở trường ngày càng trở nên thách thức hơn.
Đa số người lớn đều mong muốn con em, học sinh của mình có ý thức kỷ luật,
giữ gìn nề nếp tốt, chủ động, tự tin, là “con ngoan trò giỏi”.
Tuy nhiên, làm thế nào để đạt được điều đó luôn là câu hỏi khiến nhiều
phụ huynh, giáo viên trăn trở, đặc biệt là đối với những trẻ em thường bị coi là
bướng bỉnh, hay quậy phá, mắc lỗi. Trong rất nhiều trường hợp khi trẻ mắc lỗi,
người lớn thường dùng các hình phạt hà khắc như đánh đập, mắng chửi để mong
muốn trẻ thay đổi, sửa sai và không phạm lại lỗi đó nữa. Song kết quả thường

không được như họ mong muốn. Thay vì làm theo ý người lớn, nhiều trẻ em trở
nên khó bảo hơn, lì lợm và chống đối; cũng có nhiều trẻ trở nên khép mình hơn,
trầm cảm và thiếu tự tin. Hậu quả là trẻ thường học tập kém, phát triển không
toàn diện về thể chất, tinh thần và mối quan hệ với người lớn ngày càng trở nên
tồi tệ hơn.
Mặc dù nhiều người biết việc trừng phạt, đánh đập, mắng chửi không làm
trẻ tốt hơn, nhưng họ không biết nên làm cách nào khác. Bởi thế, đổi mới
phương pháp giáo dục học sinh bằng các biện pháp giáo dục “kỷ luật tích cực”
thực sự là mong mỏi và thu hút được sự quan tâm của xã hội và đặc biệt là của
những người đang đứng trên bục giảng [3].
Cùng với phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm và phong trào
“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, phương pháp giáo dục “kỷ
luật tích cực” sẽ tạo điều kiện để học sinh có cơ hội chia sẻ, bầy tỏ cảm xúc,
được mọi người quan tâm, tôn trọng, lắng nghe ý kiến; được khích lệ, động viên,
khiến trẻ tự tin và yêu thích học tập, yêu trường lớp, từ đó các em có ý thức tự
giác, tự nhận ra khuyết điểm và tự sửa chữa khuyết điểm, được phát triển toàn
diện về trí tuệ và nhân cách, trở thành công dân tốt cho tương lai, chính vì vậy
giáo dục kỷ luật tích cực đang được các nhà trường quan tâm, chỉ đạo đổi mới
thực hiện trong các hoạt động dạy và học đặc biệt trong công tác chủ nhiệm lớp.
Để đổi mới phương pháp giáo dục học sinh bằng các hình thức giáo dục
“kỷ luật tích cực”, Ban giám hiệu nhà trường cần chủ động trong tất cả các khâu
của quá trình quản lí, từ việc lập kế hoạch thực hiện sự đổi mới, bồi dưỡng năng
lực và kỹ năng sống cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm, tổ chức các nội dung triển
khai, chỉ đạo thực hiện, kiểm tra đánh giá theo hướng đổi mới, đảm bảo sự thành
công đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật
tích cực nói riêng và giáo dục toàn diện cho học sinh nói chung
Qua nhiều năm giảng dạy và tham gia công tác quản lí nhà trường, tôi
nhận thấy muốn nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, trước tiên
cần có nhiều biện pháp để thay đổi nếp nghĩ, cách làm, lòng nhiệt tình, sự tâm
huyết của đội ngũ, đặc biệt là đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp. Vì vậy, tôi mạnh

dạn chọn đề tài: Một số biện pháp giáo dục học sinh bằng hình thức “kỉ luật
tích cực” ở Trường Tiểu học Anh Sơn
1


1.2. Mục đích nghiên cứu
* Hỗ trợ giáo viên thực hiện các biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực trong
dạy học và giáo dục HS. Đồng thời giúp giáo viên chủ nhiệm đổi mới cách quản
lý học sinh một cách chủ động, khoa học và không gò bó. Theo đó sẽ thay đổi
cách xử lý sai phạm của học sinh bằng các biện pháp giáo dục tích cực; xử lý
với thái độ động viên, khuyến khích giúp học sinh có hành vi và thái độ ứng xử
đúng đắn.
* Giúp học sinh tự do phát triển khả năng, chủ động trong hành vi và sáng
tạo trong các hoạt động tập thể, cá nhân nhưng vẫn đảm bảo được kỷ luật của
nhà trường.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Đề tài này tập trung nghiên cứu các biện pháp giáo dục học sinh bằng
hình thức “kỉ luật tích cực” ở Trường Tiểu học Anh Sơn, huyện Tĩnh Gia.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình thực hiện đề tài tôi sử dụng một số phương pháp sau:
* Phương pháp điều tra, thống kê: Qua phiếu điều tra tôi đánh giá thái độ
của học sinh về một số hình thức kỷ luật, thăm dò khả năng kỷ luật, tự giác
trong lớp.
* Phương pháp pháp vấn: Qua trò chuyện với học sinh để tìm hiểu thái
độ, phản ứng của học sinh đối với các hoạt động của lớp trước các hình thức
quản lý lớp.
* Phương pháp phân tích, tổng hợp: Dùng để phân tích , xử lý những số
liệu đã điều tra và rút ra biện pháp quản lý lớp cho phù hợp.
* Phương pháp quan sát, so sánh và đối chiếu: Dùng để so sánh, đối chiếu
kết quả thực hiện đề tài.

1.5. Những điểm mới của SKKN
Đề tài này là dựa trên cơ sở của đề tài cùng tên mà tôi đã trình bày ở
những năm học trước và trong năm học này tôi có điều chỉnh, bổ sung thêm một
số luận cứ, luận điểm, biện pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả quản lý công
tác giáo dục.

2


II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của vấn đề
2.1.1.Kỷ luật tích cực là gì?
- Là động viên, khuyến khích
- Hỗ trợ trong quá trình học tập và rèn luyện của học sinh
- Nuôi dưỡng lòng ham học
- Ý thức kỷ luật tự giác.
- Tự nhận hình thức kỷ luật, cam kết không tái phạm.
* Kỷ luật tích cực không phải là luôn chú ý kỷ luật học sinh, hoặc hình
phạt nặng hơn trước mà cần có những quan niệm giáo dục như:
- Việc mắc lỗi của học sinh được coi là lẽ tự nhiên của quá trình học tập,
rèn luyện và phát triển trong nhà trường.
- Việc quan trọng của ngành giáo dục là làm thế nào học sinh nhận thức
được bản thân, tự kiểm soát hành vi, thái độ trên cơ sở các qui định, nội qui…
- Như vậy người giáo viên là người phân tích đúng sai, đối chiếu các qui
định của những hành vi không đúng để học sinh nhận ra lỗi của mình để điều
chỉnh sữa đổi, tiến bộ không mắc lỗi lần sau [2].
2.1.2. “Phương pháp kỷ luật tích cực” là gì?
Phương pháp kỷ luật tích cực là biện pháp giáo dục học sinh không sử
dụng những hình thức bạo lực, trừng phạt mà thay vào đó là sử dụng những hình
thức kỷ luật tích cực, phù hợp để giúp học sinh giảm thiểu những hành vi không

phù hợp, củng cố các hành vi tích cực và phát triển nhân cách môt cách tốt đẹp,
bền vững.
Như vậy, giáo dục học sinh bằng biện pháp kỷ luật tích cực là giáo dục
học sinh theo nguyên tắc vì lợi ích tốt nhất của học sinh, không làm tổn thương
đến thể xác và tinh thần, giáo dục phù hợp với tâm sinh lí của học sinh [2].
2.1.3. Lí do cần đưa Phương pháp kỉ luật tích cực vào trường Tiểu học:
a) Thực hiện phương pháp kỉ luật tích cực là phù hợp với Công ước quốc
tế về quyền trẻ và luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục học sinh của Việt Nam
b) Thực hiện phương pháp kỉ luật tích cực phù hợp với mục tiêu giáo dục
của Việt Nam là “Đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức,
tri thức, thẩm mỹ và nghề nghiệp” [4].
c) Thực trạng giáo dục đạo đức hiện nay trong nhà trường phổ thông.
d) Thực hiện phương pháp kỉ luật tích cực mang lại lợi ích cho học sinh,
giáo viên, nhà trường, gia đình và xã hội.
- Lợi ích đối với học sinh:
+ Có nhiều cơ hội chia sẻ, bày tỏ cảm xúc, luôn cảm nhận được sự quan
tâm, tôn trọng, lắng nghe ý kiến từ thầy cô, bạn bè và mọi người xung quanh
+ Học sinh nhận ra được lỗi lầm, hạn chế của họ để khắc phục, sữa chữa,
phát triển toàn diện bản thân
+ Học sinh sẽ tích cực, chủ động hơn trong học tập và rèn luyện bản thân
+ Học sinh tự tin trước đám đông, không mặc cảm tự ti về những khuyết
điểm, hạn chế của bản thân
3


+ Học sinh phát huy được những tiềm năng, những mặt tích cực, điểm
mạnh của cá nhân.
- Lợi ích đối với giáo viên:
+ Giảm được áp lực quản lý lớp vì học sinh hiểu và tự giác chấp hành kỷ
luật. Giáo viên không phải nhắc nhở, mất nhiều thời gian theo dõi, giám sát việc

thực hiện kỷ luật của học sinh; đỡ mệt mỏi căng thẳng vì phải xử lý nhiều vụ vi
phạm kỷ luật, giải quyết nhiều vấn đề khúc mắc trong quan hệ với học sinh, gia
đình và nhà trường.
+ Xây dựng được mối quan hệ thân thiện thầy – trò. Trò kính trọng, tin
tưởng và yêu quý thầy cô;thầy cô hiểu, thông cảm với khó khăn của trò, yêu
thương và hết lòng vì học sinh
+ Nâng cao hiệu quả quản lý lớp học, góp phần nâng cao chất lượng giáo
dục học sinh.
- Lợi ích đối với nhà trường: Thực hiện được mục tiêu giáo dục, nâng cao
chất lượng và hiệu quả giáo dục; tạo ra môi trường học tập thân thiện, an toàn
tạo được niềm tin đối với gia đình học sinh và xã hội.
- Lợi ích đối với gia đình: Học sinh trở thành những người có đủ phẩm
chất và năng lực cho tương lai. Điều này làm cha mẹ học sinh yên tâm lao động
và công tác, gia đình hòa thuận, hạnh phúc.
- Lợi ích đối với xã hội: Giảm thiểu được các tệ nạn xã hội, các hành vi
bạo hành, bạo lực ; tiết kiệm kinh phí quốc gia trong việc chăm sóc, điều trị và
trợ giúp giải quyết các tệ nạn trên góp phần nâng cao đời sống cộng đồng, xây
dựng xã hội phồn vinh [3].
2.1.4. Nguyên tắc thực hiện Phương pháp giáo dục kỉ luật tích cực
- Nguyên tắc 1: Vì lợi ích thực tế nhất của học sinh
- Nguyên tắc 2: Không làm tổn thương đến thể xác và tinh thần
- Nguyên tắc 3: Khích lệ và tôn trọng lẫn nhau
- Nguyên tắc 4: Phù hợp với đặc điểm và sự phát triển của lứa tuổi học
sinh
2.2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng SKKN
2.2.1. Thực trạng về các biện pháp kỷ luật được giáo viên áp dụng hiện
nay.
Các biện pháp kỷ luật đang áp dụng trong trường học hiện nay là nhắc
nhở, phê bình, thông báo với gia đình, cảnh cáo ghi học bạ, buộc thôi học có
thời hạn…được các trường thực hiện nghiêm túc và công khai, đảm bảo công

bằng cho học sinh trong việc khen thưởng và kỷ luật.
Tuy nhiên, các biện pháp kỷ luật này còn khá “khô cứng” đối với một số
học sinh có biểu hiện chậm tiến về đạo đức. Không ít giáo viên hiện nay vẫn
quan niệm khi học sinh mắc lỗi thì chỉ có cách giáo dục duy nhất, hiệu quả nhất
là trừng phạt. Điều này do hai nguyên nhân: giáo viên chưa hiểu được tâm lý lứa
tuổi học sinh “trong xã hội mở” hiện nay và coi nhẹ kiến thức, kỹ năng nghiệp
vụ.

4


Việc trừng phạt thân thể (đánh, véo, kéo tai, giật tóc, quì, úp mặt vào
tường...) và trừng phạt về tinh thần (la mắng, nhiếc móc, hạ nhục, bỏ rơi, làm
cho xấu hổ...) - đó là những biện pháp đã, đang diễn ra khá phổ biến. Điều đó
gây ra những hệ quả nghiêm trọng, làm các em mất đi sự tự tin, giảm ý thức kỷ
luật, căm ghét trường học, để lại những 'vết sẹo' trong tâm hồn, khiến các em
luôn có thái độ thù địch [2].
Cách xử phạt hiện nay của giáo viên đa phần chưa thuyết phục được học
sinh. Bởi nó xuất phát từ cách suy nghĩ áp đặt, đôi khi hơi bảo thủ, không đặt
mình vào hoàn cảnh của người phạm lỗi, đó chưa kể những biện pháp xử lý quá
nặng, có tính chất xúc phạm, khiến người bị phạt bị tổn thương, không tâm
phục, tạo ra tâm lý chống đối, càng phạt thì càng vi phạm [1].
2.2.2. Thực trạng việc thực hiện các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực
trong các trường tiểu học hiện nay.
Kỉ luật tích cực là một biện pháp giáo dục hoàn toàn khác với lối giáo dục
truyền thống theo kiểu 'trừng phạt'. Kỷ luật tích cực là động viên, khuyến khích,
hỗ trợ, nuôi dưỡng lòng ham học dẫn đến ý thức kỷ luật một cách tự giác, nâng
cao năng lực và lòng tin của học sinh vào giáo viên.
Hình thức giáo dục bằng kỷ luật tích cực đã được các nhà trường quan
tâm chỉ đạo thay thế bằng các hình thức kỷ luật trừng phạt, song thói quen sử

dụng trừng phạt đã in sâu trong nếp nghĩ cách làm của giáo viên, mặt khác, giáo
viên luôn chịu áp lực từ nhiều phía như yêu cầu về chất lượng dạy và học, đánh
giá thi đua của nhà trường, những khúc mắc trong quan hệ thầy - trò, đồng
nghiệp hay những khó khăn trong cuộc sống hằng ngày...tức giận, căng thẳng có
thể làm giáo viên có những hành vi nóng giận nhất thời và gây hậu quả tai hại,
không phải ai cũng có khả năng kiềm chế những phút nóng giận, căng thẳng như
thế.
Công tác quản lí, chỉ đạo đổi mới phương pháp giáo dục bằng các hình
thức giáo dục kỷ luật tích cực đã được các nhà trường triển khai trong thời gian
3 năm học gần đây song cũng chưa thật sự có hiệu quả, chưa có những biện
pháp quản lí cụ thể để thay đổi nếp nghĩ, cách làm của đội ngũ giáo viên và có
những tác động tích cực đến học sinh. Chính vì vậy, kỷ luật trừng phạt học sinh
vẫn xảy ra đâu đó trong một số trường học và xã hội rất quan tâm mong chờ vào
các hình thức kỷ luật tích cực trong học đường để xây dựng môi trường học
đường thực sự trở thành môi trường thân thiện [1].
2.2.3. Thực trạng việc chỉ đạo đổi mới phương pháp giáo dục bằng các
hình thức giáo dục kỷ luật tích cực ở trường Tiểu học Anh Sơn.
Nhà trường đã quan tâm chú trọng đổi mới, trước tiên từ đội ngũ giáo
viên, đã chú trọng tập huấn nâng cao trình độ nhận thức cho đội ngũ giáo viên
làm công tác chủ nhiệm lớp.
Tổ chức hội thảo về các phương pháp quản lí lớp học bằng các biện pháp
giáo dục kỷ luật tích cực để giáo viên chủ nhiệm lớp được học hỏi và được trang
bị các phương pháp mới từ đó chủ động xây dựng kế hoạch, áp dụng các giải
pháp mới trong công tác tác quản lý lớp của mình.
5


Tuy nhiên nhiều gia đình học sinh do điều kiện kinh tế khó khăn, bố mẹ đi
làm ăn xa, để con cái tự ở một mình hoặc gửi người thân, vì thế các em thiếu sự
quan tâm giáo dục từ gia đình, dẫn đến các em có biểu hiện chậm tiến về học tập

và rèn luyện đạo đức. Học sinh nhà trường đặc tính nhút nhát e dè khi tham gia
hoạt động của trường lớp, ngại chia sẻ với giáo viên, hành động tự phát dẫn đến
các em mắc khuyết điểm.
Đội ngũ giáo viên nhà trường đa phần là nhiệt tình trách nhiệm, tích cực
áp dụng các phương pháp mới trong quản lí lớp học, nhưng cũng có một số giáo
viên, nghiệp vụ sư phạm, kỹ năng sống còn hạn chế, bế tắc, bất lực với học sinh
chưa ngoan, thường xử lý theo lối truyền thống chủ yếu là trừng phạt học sinh từ
đó làm cho mối quan hệ ứng xử giữa thầy và trò chưa được thân thiện, chưa thu
được hiệu quả giáo dục.
Ban giám hiệu nhà trường đã quan tâm chỉ đạo đổi mới phương pháp giáo
dục học sinh bằng các hình thức giáo dục kỷ luật tích cực, song cũng chưa có kế
hoạch, nội dung đổi mới cụ thể, chưa có nhiều biện pháp để nâng cao nhận thức,
năng lực, tinh thần trách nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm, dẫn đến hiệu
quả đổi mới còn nhiều hạn chế bất cập.
2.3. Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1.Biện pháp1: Xây dựng kế hoạch đổi mới phương pháp chủ nhiệm
lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực phù hợp điều kiện thực tế của
nhà trường [1].
a. Mục tiêu:
Xây dựng kế hoạch giúp cho Ban giám hiệu nhà trường hoàn toàn chủ
động trong việc tổ chức thực hiện sự đổi mới, đồng thời cũng hạn chế đến mức
thấp nhất những hoạt động mang tính tự phát, ảnh hưởng đến kế hoạch chung.
Giúp giáo viên và học sinh xác định được mục tiêu cần đạt, biện pháp tiến
hành, thời gian và phương thức thực hiện .
b. Nội dung và cách thực hiện biện pháp
Bước 1: Trang bị cho cán bộ giáo viên nhà trường những kiến thức cơ bản
về đổi mới phương pháp quản lí lớp học bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật
tích cực.
Giao nhiệm vụ cho giáo viên chủ nhiệm lớp và đội nguc cán bộ tổ khối
chuyên môn nghiên cứu đặc điểm của từng khối lớp để xây dựng kế hoạch cho

từng khối, lớp.
Thảo luận, đóng góp ý kiến, xây dựng kế hoạch, thống nhất thực hiện kế
hoạch đề ra.
Tập huấn cho giáo viên, cán bộ chỉ đạo, chuẩn bị điều kiện để thực hiện
kế hoạch.
Bước 2: Chỉ đạo làm điểm, rút kinh nghiệm (có thể chỉ đạo ở một lớp của
một khối)
Bước 3: Chỉ đạo triển khai đại trà việc thực hiện kế hoạch đổi mới
phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực trong
toàn trường.
6


Trong quá trình chỉ đạo triển khai thực hiện kế hoạch đổi mới phương
pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực cần phải bám
sát kế hoạch đã xây dựng, cần phải giám sát xem trong quá trình thực hiện, giáo
viên và học sinh có cần hỗ trợ gì không để kịp thời hỗ trợ và bảo đảm hiệu quả
của sự đổi mới, phát hiện những bất cập cần có sự ghi chép lại để có thể điều
chỉnh kế hoạch trong những năm tiếp theo.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch. Đây là bước quan trọng
nhất, vì nó giúp nhà quản lí tổ chức nhìn nhận lại những kết quả đã đạt được
theo kế hoạch đã đã đặt ra, đồng thời xem xét những nguyên nhân dẫn đến thành
công hoặc tồn tại hạn chế.
2.3.2. Biện pháp 2: Tổ chức tập huấn nâng cao nhận thức, năng lực tổ
chức, ý thức trách nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm nhà trường về vấn đề
đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các hình thức giáo dục kỷ luật tích
cực [1].
a. Mục tiêu
Giúp cho giáo viên chủ nhiệm nhận thức được yêu cầu ngày càng cao của
sự nghiệp giáo dục, thấy rõ được những hậu quả từ việc sử dụng các hình thức

trừng phạt học sinh và lợi ích từ các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, từ đó
thay đổi quan điểm nhận thức của giáo viên về giáo dục kỷ luật tích cực.
b. Nội dung và cách thực hiện
Tổ chức hội thảo, tập huấn để giáo viên nhận thấy được lợi ích của việc sử
dụng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, cung cấp tài liệu, sách báo tham
khảo cho giáo viên. Xây dựng các cơ chế khuyến khích việc thực hiện các biện
pháp giáo dục kỷ luật tích cực từ đó giáo viên chủ động thay đổi nếp nghĩ, cách
làm và chuẩn bị cho mình một tâm thế tự tin để thay đổi .
Tổ chức hội nghị tập huấn đổi mới phương pháp quản lý lớp học bằng các
biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, thông qua hội nghị tập huấn chúng tôi đã
truyền tải đến đội ngũ giáo viên những điều căn bản của “Luật giáo dục”, “Điều
lệ trường tiểu học”, “Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học” và các văn bản
hướng dẫn của ngành, về nhiệm vụ năm học, về định hướng đổi mới căn bản và
toàn diện giáo dục của Đảng, để mọi thành viên trong trường đều nắm được
trách nhiệm của mình có nhận thức đầy đủ trong việc xác định trách nhiệm của
từng cá nhân để đạt mục tiêu giáo dục của nhà trường.
Tập huấn cho giáo viên chủ nhiệm lớp nắm rõ sự cần thiết phải đổi mới
công tác giáo dục học sinh bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực. Cụ thể
là:
* Cần chấm dứt trừng phạt thân thể học sinh vì:
Biện pháp kỷ luật trừng phạt thân thể là hình thức kỷ luật mang tính bạo
lực khiến cho học sinh bị tổn thương không chỉ về thể xác mà cả tinh thần.
Trừng phạt thân thể ảnh hưởng tới sự phát triển trí tuệ và nhân cách của các em,
tạo ra khoảng cách giữa các em và giáo viên, các em chủ động xa lánh thậm chí
thù hận giáo viên, từ đó kết quả học tập và rèn luyện của các em sút kém, có
nhiều em chán trường, chán lớp, bỏ học, bỏ nhà đi lang thang, vi phạm pháp luật
7


từ đó gia tăng thêm tệ nạn xã hội. Trừng phạt thân thể trẻ em không những gây

hậu quả nghiêm trọng đối với học sinh, gia đình và xã hội mà nó còn không phù
hợp với đạo đức nghề nghiệp của người giáo viên và vi phạm các văn bản pháp
lý quốc gia và quốc tế về quyền trẻ em, vì thế nó cần được thay thế bằng biện
pháp kỷ luật tích cực.
Ngoài việc nâng cao nhận thức làm thay đổi nếp nghĩ cách làm của giáo
viên, Ban giám hiệu nhà trường cần khích lệ động viên, xây dựng những cơ chế
thi đua khen thưởng với giáo viên thực hiện tốt các biện pháp giáo dục kỷ luật
tích cực, làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho giáo viên, để mỗi giáo
viên luôn có suy nghĩ sâu sắc về nghề dạy học, yêu nghề, mến trẻ, cái tâm phải
bao trùm khắp tâm hồn. Hiểu và nắm bắt tâm lý của học sinh ở mọi lứa tuổi và
bản thân phải tìm được niềm vui trong công việc. Đồng thời, giáo viên phải tự
đặt mình ngang hàng với học sinh để cùng chơi, cùng học, cùng hiểu để tìm cách
giáo dục học sinh thấu tình đạt lý. Khi học sinh mắc lỗi, thầy cô giáo phải là
người bạn, người anh, người chị, người mẹ, người cha - chỉ cho các em nhận ra
lỗi của mình để tự điều chỉnh.
2.3.3. Biện pháp 3: Chỉ đạo nội dung đổi mới cụ thể bằng các biện pháp
giáo dục kỷ luật tích cực [1].
a.Mục tiêu
Trang bị cho giáo viên những phương pháp mới về công tác giáo dục bằng
các hình thức giáo dục kỷ luật tích cực để giáo viên vận dụng vào công tác quản
lí lớp của mình
b. Nội dung và cách thực hiện:
Khơi dậy lòng bao dung, tinh thần nhiệt tình, trách nhiệm của đội ngũ
giáo viên và hướng dẫn giáo viên sử dụng một số phương pháp giáo dục kỷ luật
tích cực cụ thể như:
* Thay đổi cách cư xử trong lớp học:
Thay đổi cách cư xử là dựa trên cơ sở động viên, khuyến khích, nêu
gương, tìm hiểu nhằm thúc đẩy học sinh có thái độ và hành vi đúng. Giáo viên
cần nắm bắt được tình hình, đặc điểm lớp học từ đó có biện pháp giáo dục phù
hợp. Giáo viên không nên cầu toàn, đặt quá nhiều kì vọng vào học sinh, không

nên yêu cầu quá cao ở học trò. Giáo viên cần ghi nhận những cố gắng và kết quả
mà các em đạt được về mọi mặt học tập, nề nếp hay tham gia các hoạt động văn
thể mĩ của trường. Đồng thời khuyến khích các em phát huy thế mạnh của mình,
kích thích sự tích cực của mỗi cá nhân trong lớp học. Giáo viên cần tuyên dương
học sinh có tiến bộ trong mỗi tuần. Sự động viên, khích lệ kịp thời của giáo viên
sẽ có sức mạnh cổ vũ sự tự ý thức của học sinh [2].
Giáo viên nhận xét, góp ý một cách khéo léo về những điều mà các em
chưa làm được hoặc làm chưa tốt, không nên chê bai, chỉ trích vì điều đó sẽ làm
thui chột đi sự tích cực chủ động ở các em. Hãy để học sinh cảm nhận được sự
tin tưởng của thầy cô dành cho chúng. Mỗi lời nói, mỗi hành động, tác phong
cũng như cách cư xử của giáo viên trên lớp sẽ có tác động không nhỏ đến nhận
thức và tình cảm của học trò. Giáo viên sẽ không thuyết phục được học sinh
8


nghe theo sự chỉ dạy của mình nếu như bản thân không chuẩn mực và thiếu đi
sự chân thành. Cho nên, mỗi giáo viên phải là một tấm gương sáng về nhân cách
để học sinh noi theo.
* Quan tâm đến những khó khăn của học sinh:
Mỗi học sinh đến trường với những hoàn cảnh và điều kiện khác nhau cả
về vật chất lẫn tinh thần (sức khỏe, nhận thức, tâm lí…). Những điều kiện đó
ảnh hưởng rất lớn đến quá trình học tập và rèn luyện đạo đức của các em trên
lớp. Vì vậy, quan tâm đến những khó khăn của học sinh là việc làm vô cùng cần
thiết.
Giáo viên nên tìm hiểu kĩ về hoàn cảnh của từng học sinh và đặc biệt chú
ý đến những học sinh có hoàn cảnh khó khăn và thiếu thốn tình cảm do cha hoặc
mẹ mất sớm, cha mẹ li hôn, gia đình bất hòa, cha mẹ thiếu sự quan tâm. Những
học sinh có hoàn cảnh này thường dễ có thái độ sống buông thả, bất cần; vi
phạm nội quy lớp học. Giáo viên lúc này không chỉ đóng vai trò là người thầy
mà còn là người bạn gần gũi, thân thiện, được học sinh tin tưởng tâm sự, sẻ chia

những khó khăn, vướng mắc của mình. Giáo viên cần lắng nghe và gợi ý, định
hướng cho học sinh giải quyết những khó khăn của mình
* Tăng cường sự tham gia của học sinh trong việc xây dựng nội quy:
Nội quy là những điều quy định để bảo đảm trật tự và kỉ luật của lớp học.
Nội quy lớp học được xây dựng trên cơ sở ý kiến của tập thể lớp, cha mẹ học
sinh. Học sinh là người tự đề ra nội quy và thực hiện theo nội quy đó. Điều này
có ý nghĩa tác động vào tinh thần tự giác của học sinh, tình thần tôn trọng kỉ luật
tập thể mà chính các em đề ra.
* Tổ chức các hoạt động xây dựng tập thể lớp:
Một tập thể lớp tốt là một tập thể đoàn kết, thân ái, thân thiện, cởi mở, tôn
trọng nhau. Để xây dựng tập thể đó giáo viên cần tăng cường tổ chức các hoạt
động nhóm, tổ chức trò chơi hoặc hướng dẫn học sinh tự tổ chức trò chơi trong
các giờ sinh hoạt lớp. Thiết nghĩ những giờ sinh hoạt vui chơi như vậy sẽ giúp
học sinh mạnh dạn hơn, tăng cường sự gắn bó đoàn kết trong lớp học.
Giáo viên chia lớp thành 4 tổ, mỗi tổ sẽ đảm nhận nhiệm vụ tổ chức trò
chơi trong giờ sinh hoạt của từng tuần. Có phần thưởng dành cho các nhóm. Mỗi
tháng hoặc vào những dịp đặc biệt như: 20/10, 20/11… Giáo viên có thể thiết kế
trò chơi (có thể mô phỏng hoặc dựa vào những trò chơi truyền hình như: Rung
chuông vàng, Đuổi hình bắt chữ, Trò chơi âm nhạc…) bằng giáo án Power Point
với những hình ảnh và âm thanh sinh động, hấp dẫn. Biện pháp này sẽ kích thích
được sự chủ động, tinh thần tham gia vào hoạt động tập thể của các em.
Mục tiêu của giáo dục là phát triển con người một cách toàn diện, chú
trọng giáo dục, tác động, uốn nắn hành vi hơn là trừng phạt, răn đe. Trong một
số trường hợp học sinh cá biệt, vi phạm nội quy trường lớp, các biện pháp giáo
dục ý thức kỉ luật học sinh tỏ ra bất lực thì các hình thức kỉ luật bằng hình phạt
mới được đưa vào để giáo dục. Như vậy, hình phạt chỉ là biện pháp sau cùng
nhằm mục đích điều chỉnh những sai phạm của người học. Biện pháp kỉ luật
bằng hình phạt phải vì lợi ích của học sinh, không gây tổn hại đến thể xác và
9

tinh thần của các em, để sau mỗi lần bị phạt các em sẽ giác ngộ hơn về đạo đức,
lối sống, từ đó chủ động rèn luyện và phấn đấu [3].
* Những hình phạt tích cực mà giáo viên chủ nhiệm có thể áp dụng như
sau:
- Vệ sinh trường lớp:
Đối tượng bị phạt lao động là những học sinh xả rác bừa bãi, viết bậy
hoặc vấy bẩn lên tường lớp học, làm hư hại cơ sở vật chất của trường. Học sinh
bị phạt sẽ vệ sinh trường lớp, tự khắc phục hậu quả do hành vi vô ý thức của các
em gây ra. Biện pháp giáo dục bằng hình thức kỉ luật lao động này sẽ giúp học
sinh biết trân trọng môi trường sạch đẹp mình đang có, giúp học sinh ý thức
rằng việc giữ gìn cảnh quan trường lớp không phải chỉ là công việc của những
lao công mà là trách nhiệm của mỗi học sinh với ngôi trường của mình.
- Trồng cây xanh:
Học sinh cũng có thể đi trồng cây (cây cảnh, cây bóng mát, cây thuốc
nam…) hoặc chăm sóc cây tạo bóng mát trong khuôn viên của trường. Hành
động này sẽ bồi dưỡng tình yêu và thái độ thân thiện với môi trường. Hơn nữa,
học sinh sẽ ngày càng biết quý trọng lao động và giá trị của lao động. Đây là
biện pháp kỉ luật tích cực song hiệu quả. Học sinh có thể trồng những cây cảnh
nhỏ, nếu phát triển tốt học sinh trồng vào những chậu cảnh và đặt trên bàn của
giáo viên thay cho những bình hoa giả vẫn được sử dụng từ trước đến nay. Hoặc
đặt những chậu cảnh đó tại góc lớp cạnh bục giảng hay đặt cạnh cửa sổ tạo
không gian trong lành, thoáng mát, giảm bớt sự căng thẳng trong lớp học.
Để động viên học sinh tích cực hơn trong việc trồng cây và tạo cảnh quan
cho lớp học, ngoài sự khích lệ, khen ngợi của giáo viên chủ nhiệm, nhà trường
cần tuyên dương trong giờ sinh hoạt dưới cờ những lớp học có không gian sạch
sẽ, dễ chịu và có thẩm mĩ…
Biện pháp giáo dục kỉ luật bằng hình thức trồng cây có ý nghĩa rất lớn,
giúp học sinh thêm yêu và gắn bó, biết giữ gìn và bảo vệ ngôi trường và lớp học
của mình.

- Đọc sách:
Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của nhân loại. Sách cung cấp cho
chúng ta vô vàn kiến thức về mọi lĩnh vực của đời sống tự nhiên và xã hội. Sách
không chỉ nâng cao tầm hiểu biết mà còn bồi dưỡng và hoàn thiện nhân cách cho
người đọc. Cho nên việc đọc sách là hoạt động có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
Nhận thức được những ích lợi của việc đọc sách, giáo viên đưa ra hình thức kỉ
luật học sinh: Đến thư viện của trường tìm đọc một cuốn sách mà giáo viên giới
thiệu. Trong thời gian 1 tuần học sinh phải đọc và chia sẻ những điều mà mình
đã đọc và học được ở cuốn sách đó trong giờ sinh hoạt lớp.
Mục đích của biện pháp này là giúp học sinh hiểu được vai trò, tầm quan
trọng của sách, ý nghĩa của việc đọc sách, kích thích ở học sinh khả năng tự đọc,
tự học, hình thành ở học sinh thói quen đọc sách và tra cứu tài liệu. Việc giới
thiệu những điều mình đọc được với các bạn trong lớp sẽ rèn luyện thêm cho
học sinh một số kĩ năng giao tiếp, giúp học sinh mạnh dạn, tự tin trình bày trước
10


tập thể những suy nghĩ của mình. Nếu học sinh giới thiệu tốt có thể gây được sự
tò mò, hứng thú của một số học sinh khác trong lớp, kích thích những học sinh
đến với thư viện nhiều hơn.
Khi đọc sách học sinh sẽ bắt gặp không ít những bài học về cuộc đời, về
tình yêu thương, sự bao dung, lòng vị tha cao thượng, những tấm gương về nghị
lực vươn lên trong cuộc sống. Và chắc chắn sẽ không có học sinh nào dửng
dưng, vô cảm trước nghĩa cử cao đẹp trong đời, thờ ở trước nỗi đau của người
khác, hay không hề phẫn nộ trước những việc làm xấu xa, vô nhân đạo. Khi biết
phân biệt yêu - ghét, tốt – xấu, hay – dở, học sinh tự ý thức điều chỉnh hành vi
của mình, có trách nhiệm hơn với việc học tập và cuộc sống của mình. Thiết
nghĩ, đọc sách là biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực có hiệu quả lâu dài.
Có khó khăn khi thực hiện biện pháp này. Đó là khả năng tự đọc, nhận
thức của mỗi học sinh khác nhau. Những học sinh vi phạm phần lớn lười học,

không thuộc bài, thường xuyên bị điểm kém…Giáo viên không thể bao quát hết
được những cuốn sách có trong thư viện trường để hướng dẫn và kiểm chứng
kết quả đọc của các em. Thêm nữa, không phải học sinh nào cũng gạt bỏ được
sự tự ti để trước lớp giới thiệu một cách trôi chảy về cuốn sách mình đã đọc.
Giải pháp hạn chế khó khăn để biện pháp giáo dục trở nên hiệu quả hơn là
giáo viên không cầu toàn về kết quả đọc sách của học sinh, cần lựa chọn những
cuốn sách tiêu biểu, có dung lượng vừa phải, hoặc giáo viên sẽ lựa chọn chủ đề
có nội dung giáo dục tương ứng với điều học sinh vi phạm.
Để đạt được hiệu quả giáo dục từ biện pháp kỉ luật này, giáo viên hướng
dẫn học sinh cách đọc, thường xuyên động viên, khích lệ học sinh, không yêu
cầu quá cao về kết quả tự đọc của các em, ghi nhận những điều học sinh đã làm
được và khen thưởng những học sinh tích cực đọc và trình bày khá tốt trước
lớp. Giáo viên có thể yêu cầu 1,2,3 học sinh cùng đọc một cuốn sách, cùng giới
thiệu về một đối tượng. Giáo viên lắng nghe, so sánh và uốn nắn lại. Nhờ biện
pháp giáo dục kỉ luật tích cực này làm cho hiểu biết của học sinh thêm phong
phú bên cạnh những kiến thức được truyền dạy trên lớp. Việc học sinh chia sẻ
trước lớp về cuốn sách nào đó cũng là một hoạt động rất thiết thực, lành mạnh
và có tính giáo dục cao trong giờ sinh hoạt lớp.
2.3.4. Biện pháp 4: Tổ chức, chỉ đạo thường xuyên các hoạt động thực
tiễn đổi mới phương pháp giáo dục bằng các hình thức giáo dục kỷ luật tích
cực[1].
a. Mục tiêu
Tổ chức các hoạt động thực tiễn đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp một
cách thường xuyên sẽ giúp cho Ban giám hiệu nhà trường thực hiện thành công
sự đổi mới, phát huy được ưu điểm, đồng thời nắm bắt được những tồn tại hạn
kịp thời điều chỉnh
b. Nội dung và cách thực hiện
Tổ chức sinh hoạt chuyên môn chuyên đề giáo viên chủ nhiệm giỏi, thông
qua đó cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả sẽ được giáo viên nhà trường đúc rút

11


thành kinh nghiệm và chia sẻ với đồng nghiệp, những tình huống khó được cùng
nhau thảo luận để tìm hướng giải quyết tối ưu nhất.
Đổi mới cách giao ban giáo viên theo chuyên đề hàng tuần. Ví dụ:
Tuần 1: Chuyên đề nâng tính chuyên cần học tập cho học sinh
Tuần 2: Chuyên đề nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật cho học sinh
Tuần 3; Chuyên đề rèn kỹ năng sống cho học sinh
Tuần 4; Lắng nghe học sinh nói, chia sẻ và cảm nhận
Lồng ghép trong các hội nghị chuyên đề, Ban giám hiệu đưa những hình
ảnh, những tin tức thời sự trong và ngoài nhà trường để giáo viên cùng trải
nghiệm, suy nghĩ về tác hại hay lợi ích của nó, từ đó có sự tác động đến việc
thay đổi nếp nghĩ, cách làm của giáo viên.
Thông qua các buổi sinh hoạt chuyên đề thường xuyên, giáo viên đưa ra
những tình huống thực tế của lớp mình để hội nghị thảo luận bàn cách tháo gỡ,
phương pháp này giúp giáo viên học tập lẫn nhau, phát huy tốt hiệu quả giáo
dục, đặc biệt đối với các giáo viên chủ nhiệm trẻ, tuổi đời, tuổi nghề chưa nhiều.
- Chỉ đạo những giờ sinh hoạt điểm, tổ chức bằng các biện pháp giáo dục
kỷ luật tích cực, tạo sự giao lưu giữa thầy và trò trong trường, sau đó đức rút
kinh nghiệm và triển khai thực hiện đại trà.
- Tổ chức các cuộc thi đồng đội nhân các ngày lễ lớn mà đối tượng là cả
thầy và trò các lớp cùng tham gia, tạo sự đồng điệu gắn kết, thân thiện giữa thầy
và trò.
2.3.5. Biện pháp 5: Kiểm tra, đánh giá các hoạt động đổi mới phương
pháp giáo dục bằng các hình thức giáo dục kỷ luật tích cực.
a. Mục tiêu: Kiểm tra, đánh giá các hoạt động đổi mới phương pháp chủ
nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực vừa có tác dụng điều
chỉnh vừa có ý nghĩa thúc đẩy đối với chính quá trình đổi mới.
b. Nội dung và cách thực hiện: Lãnh đạo nhà trường thường xuyên phân

công tham gia, theo dõi và điều chỉnh các hoạt động đổi mới nói trên thông qua
vai trò của tổ trưởng, khối trưởng và giáo viên chủ nhiệm, đặc biệt thông qua
việc tăng cường hoạt động của kiểm tra đánh giá giáo viên nhà trường.
Công tác kiểm tra việc đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện
pháp giáo dục kỷ luật tích cực cần được đổi mới theo hướng coi trọng chức năng
phát hiện để phòng ngừa, điều chỉnh, tư vấn cho giáo viên hơn là chỉ tập trung
truy tìm sai sót.
Nhà trường nên kết hợp giữa đánh giá của cá nhân với đánh giá kết quả
thi đua của học sinh để xác định những vấn đề chung cần giải quyết trong tình
hình thực hiện đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp. Thay lối kiểm tra hành
chính thủ tục, bằng coi trọng kiểm tra hoạt động giáo dục trên lớp của giáo viên
và học sinh.
Đổi mới công tác đánh giá thi đua giáo viên chủ nhiệm và lớp học trên cơ
sở chú trọng những tiêu chí, những quy định của nhà trường trong việc tham gia
thực hiện đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp của mỗi bộ phận, cá nhân.

12


Cải tiến công tác thi đua trong nhà trường trên cơ sở đánh giá đúng và có
chế độ khuyến khích, động viên kịp thời các hoạt động đổi mới phương pháp
chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực.
2.3.6. Biện pháp 6: Tăng cường xây dựng hệ điều kiện cho quá trình đổi
mới phương pháp giáo dục bằng các hình thức giáo dục kỷ luật tích cực.
a. Mục tiêu: Đảm bảo được điều kiện tốt nhất, phối hợp mọi nguồn lực
thực hiện thành công sự đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp
giáo dục kỷ luật tích cực
b. Nội dung và cách thực hiện
b.1. Đa dạng hoá, tích cực hoá hoạt động bồi dưỡng giáo viên chủ nhiệm
tại nhà trường

Giáo viên chủ nhiệm là người hiện thực hoá các phương pháp giáo dục
trong công tác chủ nhiệm, đồng thời cũng là lực lượng quyết định sự thành bại
của quá trình đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp. Bởi vậy, chúng tôi đã đẩy
mạnh các hoạt động bồi dưỡng giáo viên chủ nhiệm ngay tại nhà trường. Cách
làm có hiệu quả nhất là thông qua các hội nghị bồi dưỡng chuyên đề, tọa đàm,
các buổi giao ban giáo viên chủ nhiệm hàng tuần, nhất là hoạt động thực hành
các kỹ năng sư phạm theo hướng đổi mới trong giờ lên lớp hàng ngày, trong các
giờ sinh hoạt lớp, là vấn đề cần được quan tâm tổ chức thường xuyên. Hiệu quả
của các hoạt động thực hành đổi mới phương pháp giáo dục cụ thể ấy là góp
phần thiết thực vào việc bồi dưỡng, nâng cao trình độ và nghiệp vụ sư phạm của
đội ngũ giáo viên, làm thay đổi căn bản về nếp nghĩ ,cách làm của giáo viên,
như vậy quá trình đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo
dục kỷ luật tích cực sẽ được tiến hành một cách chủ động, sáng tạo và có chất
lượng hơn.
Đổi mới hình thức giao ban giáo viên chủ nhiệm hàng tuần, tránh nặng về
hình thức, nhận xét đánh giá, giao nhiệm vụ...Cần tổ chức hội nghị giáo viên chủ
nhiệm giỏi, bởi đây là nơi giáo viên chủ động chia sẻ những cảm nhận, những
suy nghĩ, những tình huống khó, những cách làm hay, học tập lẫn nhau và chủ
động thay đổi các biện pháp quản lí lớp của mình.
Đổi mới hình thức tổ chức giờ sinh hoạt lớp, không biến giờ sinh hoạt lớp
thành giờ kiểm điểm học sinh mà nên tăng cường sự tham gia của học sinh trong
các hoạt động, lắng nghe học sinh nói và giúp học sinh giải quyết mọi vấn đề
một cách tối ưu nhất.
Dự giờ sinh hoạt lớp và phân tích sư phạm theo hướng đổi mới phương
pháp chủ nhiệm lớp, nhằm thúc đẩy phát triển năng lực sư phạm, trong đó lưu ý
dự giờ sinh hoạt đột xuất để giúp cho giáo viên tự tin hơn trong xử lí tình huống
sư phạm, phân tích sư phạm và đánh giá vì sự phát triển của nhà giáo.
b.2. Phát huy vai trò của các tổ chức, lực lượng trong và ngoài nhà
trường:
Quản lí quá trình đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp ở trong nhà trường

được tiến hành song song với việc tổ chức tốt hoạt động dạy học và các hoạt
động giáo dục khác, vì vậy nhà trường cần tạo ra mối quan hệ kết hợp khăng
13


khít, chặt chẽ, giữa giáo viên chủ nhiệm lớp với giáo viên đặc thù, với Công
đoàn, Đoàn Thanh niên, Hội cha mẹ học sinh, xây dựng được môi trường giáo
dục lành mạnh, cùng chăm lo đôn đốc, tổ chức học sinh học tập và rèn luyện tại
nhà trường cũng như tại gia đình.
Thông qua các cuộc họp cha mẹ học sinh, nhà trường đã truyên truyền về
đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích
cực để họ hiểu và phối hợp tốt với nhà trường trong việc giáo dục. Biết kiểm tra,
đôn đốc giáo dục con em bằng các biện pháp tích cực. Mặt khác, tăng cường
công tác xã hội hóa giáo dục để tranh thủ các nguồn lực phục vụ cho đổi mới.
Phối hợp với các tổ chức trong nhà trường tổ chức giáo dục kĩ năng sống,
tổ chức sân chơi trí tuệ trong học đường để các biện pháp đổi mới có điều kiện
phát huy tác dụng tốt.
b.3. Làm tốt công tác thi đua, khen thưởng:
Thi đua, khen thưởng là hình thức động viên có ý nghĩa giáo dục rất lớn.
Tuy nhiên nếu khen thưởng không đúng người, đúng việc thì sẽ phản tác dụng.
Để làm tốt công tác thi đua, khen thưởng, Hiệu trưởng cần phát động phong trào
thi đua rộng rãi trong toàn trường, xây dựng các danh hiệu thi đua cho giáo viên
chủ nhiệm, tập thể lớp, thành lập ban thi đua để đánh giá thi đua của giáo viên
và học sinh các khối lớp, tạo nên sự công bằng trong công tác thi đua.
Những tiến bộ, những việc làm tích cực của tập thể hay cá nhân giáo viên
và học sinh cần phải được ghi nhận và đánh giá đúng mức, kịp thời, được phổ
biến, nhân rộng điển hình, tuyên truyền sâu rộng trong nhà trường.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
Những biện pháp trên tôi đã tham mưu cho Hiệu trưởng nhà trường áp

dụng, bước đầu đã được đội ngũ giáo viên của nhà trường và học sinh hưởng
ứng, tạo được chuyển biến tích cực trong công tác chủ nhiệm nói riêng và công
tác giáo dục toàn diện cho học sinh nhà trường nói chung.
Từ khi áp dụng các biện pháp tổ chức và quản lí trên đã có những thay đổi
rõ nét được thể hiện như:
* Đối với học sinh:
- Các em luôn có cơ hội chia sẻ, bày tỏ cảm xúc với giáo viên, luôn được
quan tâm, lắng nghe ý kiến. Các em tích cực, mạnh dạn hơn trong học tập, tự tin
trước đám đông, biết phát huy khả năng của mình trong mọi lĩnh vực.
- Học sinh tự tin, năng động, sáng tạo hơn trong các phong trào và hoạt
động ngoại khóa. Các em cư xử hòa nhã, thân thiện với nhau hơn. Và trong giờ
sinh hoạt lớp, nhiều học sinh đã mạnh dạn nhận khuyết điểm
*Đối với giáo viên chủ nhiệm
- Giảm được áp lực quản lý lớp học vì học sinh hiểu và tự giác chấp hành
kỷ luật. Từ đó giáo viên được học sinh tin tưởng, tôn trọng. Xây dựng được mối
quan hệ thân thiện giữa thầy và trò. Nâng cao hiệu quả quản lý lớp học, nâng
cao chất lượng giáo dục
*Đối với Nhà trường:
14


- Trong năm học qua (2016 – 2017), Nhà trường luôn được chấm điểm đạt
loại xuất sắc trong phong trào thi đua “Trường học thân thiện – học sinh tích
cực” và đạt danh hiệu tập thể lao động xuất sắc, được Giám đốc Sở GD&ĐT
tặng Giấy khen.
- Nhà trường trở thành môi trường học tập thân thiện, an toàn, tạo được
niềm tin đối với cha mẹ học sinh, đối với xã hội. Qua khảo sát ý kiến cha mẹ
học sinh, họ nhận thấy các em học sinh thực sự có cảm giác “Mỗi ngày đến
trường là một ngày vui” nên rất ủng hộ nhà trường trong các hoạt động giáo dục.
Chính vì vậy, công tác xã hội hóa giáo dục của Nhà trường rất thuận lợi.

- Trong học năm học 2017 – 2018, Nhà trường đạt được một số kết quả đó
là:
+ Học sinh trong toàn trường luôn có cơ hội chia sẻ, bày tỏ cảm xúc với
giáo viên, luôn được quan tâm, lắng nghe ý kiến. Các em tích cực, mạnh dạn
hơn trong học tập, tự tin trước đám đông, biết phát huy khả năng của mình trong
mọi lĩnh vực.
+ Các em cư xử hòa nhã, thân thiện với nhau hơn và trong các giờ sinh
hoạt lớp, nhiều học sinh đã mạnh dạn nhận khuyết điểm như: “Thưa cô (thầy)!
Điều em không hài lòng nhất trong tuần qua là em đã vi phạm về đồng phục của
trường, làm lớp bị trừ điểm thi đua. Em hứa sẽ không như vậy nữa”…Khi nghe
những lời phản hồi này từ giáo viên chủ nhiệm lớp, tôi biết mình đang đi đúng
hướng.
+ Học sinh tự tin, năng động, sáng tạo hơn trong các phong trào và hoạt
động ngoại khóa.
+ Đa số học sinh trong Nhà trường có kết quả học tập và rèn luyện đạt yêu
cầu của các tiêu chí đánh giá theo thông tư 22/2016-BGD. Dưới đây là kết quả
về các mặt chất lượng giáo dục học sinh của nhà trường ở thời điểm học kì 1
năm học 2017 – 2018:
Môn học&Hoạt động GD
Tổng số HS
Tỉ lệ
Toán
437
100,00
- Hoàn thành tốt
173
39,59
- Hoàn thành
243
55,61

- Chưa hoàn thành
21
4,81
Tiếng Việt
437
100,00
- Hoàn thành tốt
58
13,27
- Hoàn thành
360
82,38
- Chưa hoàn thành
18
4,12
Đạo đức
437
100,00
- Hoàn thành tốt
174
39,82
- Hoàn thành
260
59,50
- Chưa hoàn thành
2
0,46
Tự nhiên - Xã hội
287
100,00

15


- Hoàn thành tốt
- Hoàn thành
- Chưa hoàn thành
Khoa học
- Hoàn thành tốt
- Hoàn thành
- Chưa hoàn thành
Lịch sử & Địa lí
- Hoàn thành tốt
- Hoàn thành
- Chưa hoàn thành
Âm nhạc
- Hoàn thành tốt
- Hoàn thành
- Chưa hoàn thành
Mĩ thuật
- Hoàn thành tốt
- Hoàn thành
- Chưa hoàn thành
Thủ công, Kĩ thuật
- Hoàn thành tốt
- Hoàn thành
- Chưa hoàn thành
Thể dục
- Hoàn thành tốt
- Hoàn thành
- Chưa hoàn thành

Về năng lực
- Tốt
- Đạt
- Cần cố gắng
Về phẩm chất
-Tốt
- Đạt
- Cần cố gắng

108
178
1
150
62
85
3
150
73
74
3
437
152
284
1
437
136
298
3
437
158

277
2
437
169
266
2
437
141
287
9
437
153
276
8
III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

37,63
62,02
0,35
100,00
41,33
56,67
2
100,00
48,66
49,34
2
100,00
34,78
64,99

0,23
100,00
31,12
68,19
0,69
100,00
36,16
63,39
0,46
100,00
38,67
60,87
0,46
100,00
32,27
65,67
2
100,00
35,01
63,15
1,8

3.1. Kết luận
16


Đổi mới phương pháp giáo dục học sinh bằng hình thức giáo dục kỉ luật
tích cực là biện pháp giáo dục tiến bộ, biện pháp này hướng tới sự tự giác, tự
nhận thức và tự điều chỉnh hành vi của học sinh hơn là các áp dụng các biện
pháp kỉ luật trừng phạt. Thực hiện tốt các biện pháp này giúp các nhà trường xây

dựng được môi trường giáo dục lành mạnh, tích cực; góp phần phát triển con
người một cách toàn diện.
Để quản lí cũng như thực hiện đổi mới phương pháp giáo dục bằng các
biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực hiện nay, theo tôi cần đảm bảo được một số
bài học sau:
Người làm công tác giáo dục nói chung trước hết phải thật sự có cái tâm
trong sáng của người làm thầy, phải thực sự yêu nghề mến trẻ, hết lòng “vì học
sinh thân yêu”. Luôn có tinh thần tự học, tự rèn, nâng cao trình độ lí luận chính
trị, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, năng lực quản lí và phải quan tâm đến công
tác dạy - học, đổi mới phương pháp dạy học và phương pháp giáo dục phù hợp
với tình hình thực tiễn trong công cuộc xây dựng đất nước hiện nay.
Trong phạm vi đề tài này, tôi đã trình bày 6 biện pháp quản lí, chỉ đạo của
Ban giám hiệu nhằm nâng cao chất lượng đổi mới phương pháp giáo dục học
sinh bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, từ đó nâng cao chất lượng
giáo dục đạo đức cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện
của nhà trường.
3.2. Kiến nghị
Để các biện pháp trên được thực hiện có hiệu quả, cần có sự chỉ đạo thống
nhất từ Ban giám hiệu nhà trường với giáo viên chủ nhiệm lớp, giáo viên bộ
môn, các tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà trường.
Khi vận dụng các biện pháp trên cần chú ý đến đối tượng và mục tiêu giáo
dục. Mỗi giáo viên chủ nhiệm cần khéo léo, linh hoạt, không áp dụng một cách
máy móc, cứng nhắc, đơn điệu để đạt được hiệu quả giáo dục cao nhất.
Có những biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực chưa cho hiệu quả tức thời.
Cho nên, khi vận dụng giáo viên không nên nóng vội, cần có sự kiên trì và tâm
huyết với công tác quản lí lớp học của mình. Mặt khác, giáo viên phải xác định
rằng, “kỷ luật tích cực” không phải là cây đũa thần. Do vậy, bên cạnh việc sử
dụng nó như một giải pháp chủ công thì còn phải kết hợp với hệ thống các giải
pháp đi kèm, sao cho việc kỷ luật học sinh vẫn phải diễn ra nghiêm túc, đúng
luật.

Trên đây là một vài kinh nghiệm về giáo dục học sinh tiểu học bằng hình
thức “Kỉ luật tích cực” mà bản thân đã rút ra, nó có tác dụng trong việc nâng cao
nhận thức của giáo viên, thay đổi nếp nghĩ, cách làm, lòng nhiệt tình, sự tâm
huyết của đội ngũ, đặc biệt là đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp.
Sáng kiến kinh nghiệm này chỉ giải quyết một số biện pháp trong những
vấn đề đã được đặt ra; những vấn đề còn lại là định hướng nghiên cứu tiếp ở một
giai đoạn và mức độ khác.

17


Vì năng lực và thời gian công tác còn hạn chế nên chắc chắn sáng kiến
kinh nghiệm này sẽ khó tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong được sự góp ý
của đồng nghiệp và các cấp quản lý giáo dục!
Xin chân thành cảm ơn !
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Thanh Hoá, ngày 18 tháng 4 năm 2018
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.
NGƯỜI THỰC HIỆN

Lê Ngọc Ba

18


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Lê Ngọc Ba, PHT trường Tiểu học Ngọc Lĩnh, huyện Tĩnh Gia, Thanh
Hóa -“Một số biện pháp giáo dục học sinh bằng hình thức “kỉ luật tích
cực” ở Trường Tiểu học Ngọc Lĩnh”- SKKN năm học 2014-2015.

2. .Phương pháp kỉ luật tích cực (Tiến sĩ: Lê Văn Hảo, Viện Tâm lí học và
tổ chức Plan tại Việt Nam – xuất bản năm 2009)
3. Đổi mới phương pháp quản lý lớp học bằng biện pháp giáo dục tích cựcNXBHN, 2009, trang 25)
4. Luật Giáo dục ngày 14/6/2005; Luật sửa đổi, bổ sung Luật Giáo dục ngày
25/11/2009.


DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN
Họ và tên tác giả: Lê Ngọc Ba
Chức vụ và đơn vị công tác: Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học Anh Sơn

TT

1.
2.
3.

4.

5.

Tên đề tài SKKN
Áp dụng “Dạy học tích cực” để
dạy học sinh lớp 5 giải các bài
toán về chuyển động đều
Một số biện pháp chỉ đạo điều
hành góp phần nâng cao chất

lượng sinh hoạt tổ chuyên môn
Một số kinh nghiệm trong việc
chỉ đạo làm tốt công tác Phổ
cập Giáo dục ở trường Tiểu học
Một số biện pháp giáo dục học
sinh bằng hình thức “kỉ luật tích
cực” ở Trường Tiểu học Ngọc
Lĩnh
Một số kinh nghiệm trong việc
chỉ đạo làm tốt công tác Phổ
cập Giáo dục ở trường Tiểu học
Anh Sơn

Cấp đánh
giá xếp loại
(Phòng, Sở,
Tỉnh...)

Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A, B,
hoặc C)

Năm học
đánh giá
xếp loại

Phòng
GD&ĐT

B

2006

Phòng
GD&ĐT

C

2011

Phòng
GD&ĐT

B

2013

Phòng
GD&ĐT

B

2015

Phòng
GD&ĐT

B

2017