Sáng kiến kinh nghiệm thể dục

I. Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến
Thể dục thể thao là một bộ phận quan trọng của nền giáo dục XHCN nhằm
đào tạo con người phát triển toàn diện có đầy đủ Đức – Trí – Thể - Mỹ. Trong
đó “Thể” là một yếu tố quan trọng, là điều kiện cơ bản để phát triển các mặt
khác.
Trong những năm qua dưới sự lãnh đạo và quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà
nước. Ngành TDTT nói chung và thể thao học đường nói riêng đã có những
bước phát triển vượt bậc, hoà nhập với thể thao thế giới bước đầu đã đạt được
những thành tích cao trên đấu trường quốc tế.
Theo tinh thần nghị quyết trung ương II về giáo dục - đào tạo, Chỉ thị
36/CP/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng, chính quyền, các ngành các tổ
chức xã hội các cấp theo trách nhiệm được giao, cũng như hệ thống TDTT Việt
Nam là hoàn thiện về mặt thể chất cho mọi thành viên trong xã hội. Hiếnpháp
nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam có ghi: “Đào tạo người lao
động có ngành nghề năng động sáng tạo, có niềm tự hào dân tộc, có đạo đức,
có ý trí vươn lên góp phần đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp xây dựng
vàbảo vệ tổ quốc”.
Vì vậy GDTC là một mặt của giáo dục toàn diện, không thể thiếu được trong
các trường phổ thông. GDTC không những là biện pháp tích cực để tăng cường
sức khoẻ cho học sinh, mà còn là một trong những phương tiện có hiệu quả để
giáo dục đạo đức, thẩm mỹ và nhân sinh quan cộng sản chủ nghĩa cho học sinh,
góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục của Đảng đưa đất nước ta tiến lên con
đường công nghiệp hoá – hiện đại hoá. Bởi vì trong hành trang của những chủ
nhân tương lai của thế kỷ XXI không thể thiếu được một trong bốn phẩm chất
con người toàn diện đó là: Đức dục, Trí dục, Thể dục, Mỹ dục.
Trong những năm qua công tác tuyển chọn, đào tạo vận động viên thành
tích cao ngày càng được quan tâm, hệ thống đào tạo được xây dựng ngay từ lứa
1


“ Phù Đổng” đã đem lại thành quả xứng đáng, những tài năng thể thao được

tuyển chọn và đào tạo đã đem lại nhiều vinh quang cho tổ quốc, đồng thời cũng
hứa hẹn những thành tích tốt trong tương lai. Việc kết hợp tốt giữa công tác
tuyển chọn chính xác, khoa học kết hợp với đào tạo hệ thống là sự lựa chọn
đúng đắn của thể thao Việt Nam nói chung và thể thao trường học nói riêng..
Đối với người giáo viên Giáo dục thể chất trong trường THPT, việc đánh giá
tuyển chọn, huấn luyện những học sinh có tài năng thể thao để bồi dưỡng, định
hướng phát triển tài năng học sinh cũng như phục vụ nhiệm vụ phát triển phong
trào Giáo dục thể chất trong nhà trường có ý nghĩa rất quan trọng, góp phần
giáo dục toàn diện cho học sinh và giới thiệu cho ngành thể thao những học
sinh có năng khiếu để tiếp tục đào tạo nâng cao.
Chạy cự ly ngắn là một nội dung trong bộ môn Điền kinh được giảng dạy
chính khóa trong chương trình môn thể dục lớp 10, 11, 12. Đây là chủ đề chính
trong các nội dung học tập của môn học Giáo dục thể chất chương trình THPT
Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn. Trong năm học qua tôi đã nghiên cứu và áp
dụng sáng kiến “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác huấn luyện
đội tuyển chạy cự ly ngắn tại trường THPT Thịnh Long”. Sáng kiến tập trung
vào phần tuyển chọn và huấn luyện VĐV – Học sinh nội dung chạy 100m và
tiếp sức 4x100m nhằm nâng cao chất lượng học tập nội dung chạy cự ly ngắn
nói chung và thành tích của đội tuyển TDTT trường THPT Thịnh Long nói
riêng
II. Thực trạng
- Một số giáo viên chưa nắm vững những vấn đề cơ bản của các nội dung
chạy cự ly ngắn do trong trường đại học không được học tất cả các nội dung
của chạy cự ly ngắn ( trong các trường TDTT sinh viên không chuyên sâu chỉ
được học kỹ thuật chạy 100m, không được học kỹ thuật chạy 200m, 400m, tiếp
sức) nên gặp nhiều khó khăn trong công tác giảng dạy tại các trường phổ thông.
2


- Trong suy nghĩ của một bộ phận giáo viên và các em học sinh thì kỹ thuật

chạy cự ly ngắn rất đơn giản chỉ cần chạy nhanh, thực hiện được 4 giai đoạn
Xuất phát – Chạy lao – Chạy giữa quãng – Về đích là đủ. Hay nội dung chạy
tiếp sức chỉ cần 1 cái tín gậy và 4 người chạy trao cho nhau nên chủ quan trong
giảng dạy, huấn luyện và tập luyện dẫn tới thành tích không cao.
- Những kiến thức về công tác tuyển chọn và huấn luyện thể thao thành tích
cao còn khá hạn chế đối với đội ngũ Giáo viên GDTC. Nhiều giáo viên tuyển
chọn và huấn luyện các thành viên cho đội tuyển của mình một cách qua loa,
chiếu lệ, chưa tìm hiểu để phát hiện những tài năng ẩn chứa trong số học sinh
các nhà trường.
III. Các giải pháp
- Nghiên cứu nội dung về huấn luyện và tuyển chọn tài năng thể thao nói
chung, tuyển chọn và huấn luyện nội dung chạy cự ly ngắn nói riêng
- Nghiên cứu các kiến thức về tuyển chọn và huấn luyện tài năng thể thao đã
được học và các tài liệu có liên quan, kiến thức nội dung chạy cự ly ngắn đã có
trong sách giáo khoa Thể dục 10, 11, 12. Qua đó xây dựng chương trình tuyển
chọn và huấn luyện đội tuyển chạy cự ly ngắn cho riêng mình dựa trên nền tảng
cơ bản trong SGK Thể dục 10,11, 12 và giáo trình giảng dạy môn Điền Kinh.
- Tham khảo ý kiến của các HLV kinh nghiệm tại trường nghiệp vụ TDTT
tỉnh Nam Định, các đồng nghiệp có kinh nghiệm và chuyên môn sâu trong nội
dung chạy cự ly ngắn tại các trường THPT trong tỉnh Nam Định
Nội dung các giải pháp đã đưa ra trong sáng kiến:
- Một số vấn đề cơ bản trong tuyển chọn tài năng thể thao
- Áp dụng thực tế trong công tác tuyển chọn đội tuyển chạy cự ly ngắn tại
trường THPT Thịnh Long.
+ Giai đoạn tuyển chọn định hướng
+ Giai đoạn tuyển chọn chọn lọc
3


- Huấn luyện đội tuyển chạy cự ly ngắn trường THPT Thịnh Long

+ Huấn luyện cự ly 100m
+ Huấn luyện đội chạy tiếp sức 4x100m

4


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG SÁNG KIẾN

GDTC: Giáo dục thể chất
GV: Giáo viên
HKPĐ: Hội khỏe phù đổng
HLV: Huấn luyện viên
TDTT: Thể dục thể thao
THPT: Trung học phổ thông
XHCN: Xã hội chủ nghĩa
VĐV: Vận động viên

5


MỤC LỤC
THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
ĐẶT VẤN ĐỀ
CHƯƠNG I - MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CÔNG TÁC TUYỂN CHỌN TÀI
NĂNG THỂ THAO VÀ ÁP DỤNG THỰC TẾ TRONG CÔNG TÁC TUYỂN
CHỌN, HUẤN LUYỆN ĐỘI TUYỂN CHẠY CỰ LY NGẮN TẠI TRƯỜNG THPT
THỊNH LONG

1
9

11

1. Một số vấn đề cơ bản về công tác tuyển chọn tài năng thể thao
1.1 Giai đoạn tuyển chọn định hướng
1.2 Giai đoạn tuyển chọn chọn lọc
2. Các phương pháp để tuyển chọn tài năng thể thao
2.1 Phương pháp quan sát sư phạm trong tuyển chọn tài năng thể thao
2.2 Phương pháp kiểm tra sư phạm
2.3 Phương pháp quan sát và kiểm tra y học
2.4 Phương pháp kiểm tra chức năng thần kinh tâm lý
2.5 Phương pháp so sánh thông kê và phương pháp tính chỉ số
3. Áp dụng trong thực tiễn tuyển chọn VĐV cho đội tuyển chạy tiếp sức
4x100m trường THPT Thịnh Long
3.1. Giai đoạn tuyển chọn định hướng
3.1.1 Quan sát thường xuyên trong các giờ học ở các lớp dạy, trao đổi với
đồng nghiệp cùng bộ môn để tìm hiểu các học sinh có năng lực ở các lớp
khác.
3.1.2 Quan sát các buổi tập ngoại khóa của học sinh:
3.1.3 Quan sát qua HKPĐ cấp trường
3.1.4 Tạo nguồn từ việc quan sát các buổi HKPĐ ở các trường THCS
trong khu vực, HKPĐ huyện Hải Hậu
3.2 Giai đoạn tuyển chọn chọn lọc
3.2.1 Đánh giá các chỉ số về hình thái, tố chất vận động của các VĐV
3.2.2 Đặc trưng tính cách và phẩm chất tâm lý
3.2.3 So sánh chỉ số trong tập luyện để lựa chọn VĐV tốt nhất, hoặc phù
hợp với vị trí, nội dung sở trường
3.2.4 Tiến hành đấu tập và thi đấu tuyển chọn

11
16

19
22
23
23
23
24
24
24

CHƯƠNG II: HUẤN LUYỆN ĐỘI TUYỂN CHẠY CỰ LY NGẮN TẠI TRƯỜNG
THPT THỊNH LONG

1. Vai trò của sức nhanh với việc nâng cao thành tích chạy cự ly ngắn
1.1 Cơ sở lý luận của tố chất sức nhanh
1.2 Sức nhanh và các biểu hiện của sức nhanh
1.3 Cơ sở sinh lý của tố chát sức nhanh
2. Đặc điểm của chạy 100m và chạy tiếp sức 4x100m
2.1 Đặc điểm của chạy 100m
2.2 Đặc điểm của chạy tiếp sức 4x 100m
3. Quy trình huấn luyện đội tuyển chạy cự ly ngắn tại trường THPT Thịnh
6

24
24

25
25
26
27
27

31
33
33
36
36
37
38
39
40
40
44
46


Long
3.1 Thời kỳ huấn luyện ban đầu: Từ tháng 10 đến tháng 12 năm 2015
3.2 Thời kỳ thi đấu: Từ tháng 1 đến cuối tháng 3 năm 2016
3.3 Quy trình huấn luyện cụ thể
3.3.1 Dạy kỹ thuật bổ trợ
3.3.2.Kỹ thuật xuất phát
3.3.3 Kỹ thuật trao - nhận tín gậy trong chạy tiếp sức 4 x 100m
3.3.4 Kỹ thuật chạy trên đường vòng
3.3.5 Lựa chọn vị trí của VĐV
3.3.6 Huấn luyện thể lực
3.3.7 Bồi dưỡng tâm lý và ý chí thi đấu của học sinh
3.3.8 Tổ chức thi đấu để hoàn thiện kỹ thuật, chiến thuật và ổn định tâm
lý
3.3.9 Chuẩn bị lực lượng dự bị khi thi đấu
CHƯƠNG III - KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA SÁNG KIẾN

1. Hiệu quả từ công tác tuyển chọn, huấn luyện đội tuyển chạy cự ly ngắn
tại trường THPT Thịnh Long
2. Thành tích cụ thể sau khi áp dụng công tác tuyển chọn và huấn luyện
đội tuyển chạy cự ly ngắn tại trường THPT Thịnh Long
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

46
47
48
49
50
51
55
57
58
64
66
68
69
69
70
74
74
74
75
78
79

1. Kết luận
2. Đề xuất kiến nghị

HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN ĐEM LẠI
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

7


ĐẶT VẤN ĐỀ

TDTT là một thành tố của nền văn hóa xã hội, một bộ phận quan trọng và
không thể thiếu trong việc cấu thành nên một xã hội hoàn chỉnh và là một
phương tiện tối ưu để rèn luyện sức khoẻ.
Đối với mỗi quốc gia trên thế giới, TDTT luôn giữ một vai trò quan trọng
trong các hoạt động của đất nước. TDTT được xác định với 2 mục đích cơ bản:
TDTT vì sức khoẻ mọi người (TDTT quần chúng) và thể thao thành tích cao.
Dù với mục đích nào thì kết quả cuối cùng của công tác TDTT là đem đến cho
con người có một cơ thể cường tráng, sức khoẻ dồi dào, tinh thần khoẻ mạnh.
Trong những năm qua dưới sự lãnh đạo và quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà
nước. Ngành TDTT đã có những bước phát triển vượt bậc, hoà nhập với thể
thao thế giới bước đầu đã đạt được những thành tích cao trên đấu trường quốc
tế.
Công tác tuyển chọn, đào tạo vận động viên (VĐV) thành tích cao ngày càng
được quan tâm đã đem lại thành quả xứng đáng, đó là những lứa vận động viên
tài năng cho đất nước. Những tài năng thể thao được tuyển chọn và đào tạo đã
đem lại nhiều vinh quang cho tổ quốc, đồng thời cũng hứa hẹn những thành tích
tốt trong tương lai. Việc kết hợp tốt giữa công tác tuyển chọn chính xác, khoa
học kết hợp với đào tạo hệ thống là sự lựa chọn đúng đắn của thể thao Việt
Nam.
Những hạn chế trong công tác tuyển chọn tài năng thể thao và huấn luyện
thành tích cao đang được khắc phục, đồng thời được đẩy mạnh và hiện đại hoá

là cơ sở để tạo niềm tin vào sự phát triển của thể thao Việt Nam. Thể thao Việt
Nam sẽ trở thành cường quốc trong khu vực và đạt tới trình độ Olimpic. Đó là
mong muốn của Đảng, Nhà nước và toàn ngành TDTT. Điều đó sẽ có phần
đóng góp không nhỏ từ quá trình tuyển chọn những tài năng thể thao và huấn
luyện một cách khoa học những tài năng đã được tuyển chọn.
8


Đối với người giáo viên thể thao trong trường THPT, việc đánh giá tuyển
chọn những học sinh có tài năng thể thao để bồi dưỡng, định hướng phát triển
tài năng học sinh cũng như phục vụ nhiệm vụ phát triển phong trào Giáo dục
thể chất trong nhà trường có ý nghĩa rất quan trọng.
Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn, trong năm học qua. Tôi đã nghiên cứu và áp
dụng sáng kiến “ Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác huấn luyện
đội tuyển chạy cự ly ngắn tại trường THPT Thịnh Long”. Với mong muốn
nâng cao chất lượng đội tuyển TDTT học sinh của nhà trường, tạo dựng một đội
tuyển mạnh trong khối các trường THPT tỉnh Nam Định, góp phần nhỏ bé phát
triển tài năng thể thao của các em học sinh.

9


Chương I
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CÔNG TÁC TUYỂN CHỌN, HUẤN LUYỆN TÀI NĂNG
THỂ THAO VÀ ÁP DỤNG THỰC TẾ TRONG CÔNG TÁC TUYỂN CHỌN,
HUẤN LUYỆN ĐỘI TUYỂN CHẠY CỰ LY NGẮN
TẠI TRƯỜNG THPT THỊNH LONG

1. Một số vấn đề cơ bản về công tác tuyển chọn tài năng thể thao:
Điểm mấu chốt của thành tích thể thao là sự kết hợp giữa tuyển chọn và

huấn luyện. Trong đó hệ thống tuyển chọn hoàn hảo là điều kiện đầu tiên để có
thể có được những vận động viên thể thao tài năng trong tương lai.
Về bản chất khoa học tuyển chọn và khoa học huấn luyện là một thể thống
nhất có mối quan hệ hết sức mật thiết. Mục đích của công tác tuyển chọn là
nhằm dự đoán và phát huy tiềm năng của con người, nâng cao hiệu quả khi
huấn luyện TDTT. Ngược lại hiệu quả của công tác huấn luyện lại không ngừng
kiểm nghiệm và phản hồi về cho công tác tuyển chọn, xác định lại công tác
tuyển chọn có thành công, chính xác hay không? Hai nhân tố này luôn song
hành và có mối quan hệ tương hỗ, thúc lẫn đẩy nhau.
Ngày nay với sự tiến bộ của khoa học kĩ thuật, phương pháp tuyển chọn
truyền thống chủ yếu dựa vào kinh nghiệm và sự đào thải tự nhiên đã không
còn phù hợp với nhu cầu của sự phát triển thể thao thành tích cao mà đòi hỏi
mỗi người làm công tác huấn luyện thể thao phải tìm tòi, học hỏi, áp dụng khoa
học kỹ thuật để đánh giá chính xác được sự phát triển năng lực vận động của
con người. Qua đó tuyển chọn và đưa vào huấn luyện nhằm đảm bảo chắc chắn
những cá nhân được tuyển chọn và huấn luyện sẽ đạt thành tích cao trong tương
lai.
So với nhiều nước trên thế giới thể thao Việt Nam hoà nhập và phát triển
tương đối chậm do nhiều yếu tố lịch sử, khách quan. Chúng ta đã trải qua hai
cuộc kháng chiến trong suốt 30 năm gian khổ, sự ảnh hưởng nặng nề của thời kì
bao cấp, sự phát triển kinh tế chậm chạp trong thời kì cấm vận. Tới năm 1980
tại Thế vận hội Olimpic Matxcơva, thể thao Việt Nam XHCN mới lần đầu tiên
10


tham gia một kì Thế vận hội. Tuy nhiên trong thời kì hội nhập chúng ta đã có
những bước tiến thần kỳ trong lĩnh vực thể thao nói chung và lĩnh vực tuyển
chọn tài năng thể thao nói riêng. Đó là thành tựu của sự nỗ lực không ngừng
của những người làm công tác TDTT trên cả nước. Thành tựu đó được ghi dấu
bởi tấm HCB của vận động viên Trần Hiếu Ngân ở Olimpic Sydney – 2000 và

Hoàng Anh Tuấn ở Olimpic Bắc Kinh – 2008, đồng thời đã có nhiều vận động
viên đạt trình độ kiện tướng Quốc tế. Đó là những kỳ tích, trong đó công tác
nghiên cứu về khoa học tuyển chọn thể thao có đóng góp rất lớn.
Tìm hiểu lại lịch sử vào năm 1962 khi đất nước ta còn đang bị chia cắt làm
hai miền, miền Nam đấu tranh giành độc lập thống nhất đất nước, miền Bắc đi
lên CNXH, ngành TDTT đã tổ chức Hội nghị lần thứ I với mục đích tìm hiểu về
cơ sở của giáo dục học, y sinh học. Tại hội nghị này đã đề ra các hướng nghiên
cứu hoàn thiện hệ thống đào tạo thể thao trẻ em tuổi học sinh. Đây là tiền đề
cho các hội nghị tiếp theo, là cơ sở lý luận cho việc đi sâu nghiên cứu thể thao
thành tích cao.
Hội nghị lần thứ II năm 1968 đã đưa ra những tham luận về tổ chức hợp lí
quá trình huấn luyện nhiều năm, phát triển các tố chất thể lực và hình thành kĩ
năng, kĩ xảo, chiến thuật trong tập luyện và thi đấu thể thao. Tuyển chọn, đào
tạo, bồi dưỡng nhân tài thể thao và đề ra phương pháp giáo dục vận động viên
trẻ. Tuy nhiên trong hội nghị này chưa đưa ra được những tiêu chí cụ thể mà
mới chỉ có mục đích đặt ra vấn đề, hướng nghiên cứu trong công tác tuyển chọn
tài năng thể thao.
Hội nghị lần thứ III năm 1973 mang tính đột phá lớn. Tại hội nghị này nhiều
kết quả nghiên cứu đã được trình bày nhằm luận chứng về phương tiện, phương
pháp và hình thức tổ chức huấn luyện nhiều năm. Xác định nguyên tắc định
lượng, lượng vận động tập luyện và lượng vận động thi đấu. Đồng thời xác định
được luận chứng và tiêu chuẩn tuyển chọn vận động viên cho các trường
11


chuyên thể thao. Tuy nhiên các tiêu chuẩn này chưa thực sự mang tính khoa
học.
Hội nghi lần thứ IV năm 1977 công bố nhiều kết quả nghiên cứu và hợp lí
hoá hệ thống quản lí, huấn luyện vận động viên trẻ. Các kết quả nghiên cứu đã
cho kết quả cụ thể hơn về kiểm tra trình độ chuẩn bị của vận động viên, tuyển

chọn và định hướng thể thao, đặt ra những phương pháp giáo dục vận động viên
trẻ mang tính khoa học và thực tiễn hơn so với các hội nghị trước.
Từ sau hội nghị lần thứ IV năm 1973 đến nay, công tác nghiên cứu và tuyển
chọn tài năng được quan tâm và đẩy mạnh. Đặc biệt từ năm 2000 trở lại đây
nhiều công trình, tác phẩm nghiên cứu được công bố và áp dụng rộng rãi, là
động lực và cơ sở để thể thao Việt Nam phát triển mạnh mẽ ghi dấu son trên
đấu trường quốc tế.
Với sự quan tâm của Đảng, Chính phủ, Nhà nước. Đặc biệt ngành TDTT đã
nhận thức sâu sắc được vai trò và ý nghĩa của công tác nghiên cứu khoa học về
vấn đề tuyển chọn tài năng nên sự phát triển của công tác này đã có những bước
tiến quan trọng. Việc áp dụng những tiến bộ của khoa học kĩ thuật đã cho ra
nhiều kết quả nghiên cứu. Các trung tâm thể dục thể thao đã đầu tư nhiều vào
công tác nghiên cứu tìm ra những hướng đi mới trong công tác tuyển chọn, việc
trang bị máy móc hiện đại trợ giúp cho công tác tuyển chọn cũng đã đem lại
nhiều thành tựu, qua đó giúp cho công tác tuyển chọn và đào tạo phát hiện
nhiều vận động viên tài năng cho đất nước.
Những thành tựu trong công tác tuyển chọn và đào tạo vận động viên là rất
lớn, trong đó phải kể đến thành tựu đầu tiên đó là các nhà nghiên cứu đã đưa ra
được định nghĩa về năng lực thể thao.
Năng lực thể thao đã được con người bàn luận đến từ thế kỉ XVIII, XIX khi
đó người ta cho rằng năng lực thể thao là sự thiên định ở mỗi con người và coi
đó là lực lượng siêu nhân. Tuy nhiên trải qua quá trình nghiên cứu các nhà khoa
12


học về tuyển chọn đã đưa ra được quan điểm thống nhất về năng lực thể thao,
đó là khả năng của con người trong hoạt động thể thao. Khả năng này làm cho
con người tập luyện có hiệu quả cao và thi đấu đạt thành tích cao trong môn thể
thao chuyên sâu. Ở một góc độ hẹp hơn năng lực thể thao là sự phù hợp của
những đặc điểm cá nhân với yêu cầu môn thể thao. Trong đó khả năng là căn cứ

vào cái có sẵn trong sự vận hiện tượng để dự báo, tiên đoán sự phát triển trong
tương lai.
Theo mức độ phát triển của năng lực người ta chia thành các cấp độ:
Năng lực

Tài năng

Thiên tài

Năng lực là cái có sẵn, khi nó phát triển và mang ý nghĩa xã hội to lớn nó sẽ
chuyển thành cấp độ tài năng. Nói một cách khác tài năng là bước phát triển cao
hơn của năng lực.
Năng lực là cái dễ nhận biết bởi vì những biểu hiện đầu tiên của năng lực có
thể quan sát thấy trong những lần tham gia hoạt động hoặc các cuộc thi đấu vui
chơi, thử sức đầu tiên. Ngoài ra năng lực còn được thể hiện ở thiên hướng. Để
phát triển năng lực các nhà nghiên cứu đã đưa ra 3 quan điểm, đó là quan điểm
về năng lực di truyền, năng lực được đào tạo và quan điểm dung hoà (quan
điểm của những nhà tâm lý học Mác-xít).
Cơ sở phát triển của năng lực là đặc điểm cấu tạo đặc biệt của não
Ví dụ: Ai cũng có thể chơi bóng đá nhưng không nhiều người có thể chuyền
bóng, tạt bóng chính xác như David Beckham. Cầu thủ này khác với những
người bình thường là trong tư duy của não có những năng lực đặc biệt về bóng
đá.
Tuy nhiên để chuyển từ năng lực thành tài năng là cả một quá trình phụ
thuộc vào nhiều yếu tố.
13


Bước phát triển cao hơn của tài năng là thiên tài. Khi đã trở thành thiên tài
tức là năng lực của con người phát triển một cách cao nhất. Đây là sự cá biệt và

chỉ có một số ít người đạt được. Trong lĩnh vực thể thao thiên tài là những
người có thể tiếp cận được tới danh hiệu kiện tướng quốc tế, có khả năng giành
huy chương tại Đại hội Olimpic, có thể đạt và phá vỡ các kỷ lục thế giới.
Ví dụ: Trong môn cử tạ của thể thao Việt Nam có rất nhiều vận động viên tài
năng nhưng cho tới nay chỉ có thể có vận động viên Hoàng Anh Tuấn và
Nguyễn Thị Thiết được coi là thiên tài trong môn thể thao này. Bởi vì chỉ có hai
vận động viên này mới có khả năng tranh tài và giành được huy chương ở Thế
vận hội Olimpic với những vận động viên hàng đầu thế giới trong thời điểm
hiện nay.
Con người chỉ có thể có năng lực thể thao ở một hoặc một số môn thể thao
hoặc nội dung nào đó trong một môn thể thao chứ không thể có năng lực trong
tất cả mọi môn thể thao.
Ví dụ: Vận động viên chạy ngắn chỉ có thể có năng lực ở các cự li ngắn, có
thể đạt huy chương ở các nội dung thuộc cự li ngắn chứ không thể vô địch cả
chạy ngắn, cả chạy bền, cả ném đẩy.... Hoặc một người không thể tham gia và
đạt kết quả cao ở thế vận hội Olimpic với cả Điền kinh, Bơi, Vật, Cầu lông,
Taekwondo....
Như vậy chứng tỏ rằng người có năng lực thể thao không phải là siêu nhân,
thần thánh như những nhận định từ xa xưa.
Cùng với định nghĩa về năng lực thể thao, các nhà nghiên cứu đã đưa ra định
nghĩa về năng khiếu thể thao, tài năng thể thao.
+

+

Lê Công Vinh

Messi

14

+ Năng lực về kĩ chiến thuật trong bóng đá.
Với mức độ phát triển nhiều hơn trong bộ não của Messi, cầu thủ này trở
thành siêu sao, với mức độ phát triển trong bộ não của cầu thủ Lê Công Vinh
mới chỉ ở mức độ cầu thủ xuất sắc.
Thành tựu nghiên cứu lớn tiếp theo của các nhà nghiên cứu về công tác
tuyển chọn tài năng thể thao là xây dựng nên hệ thống tuyển chọn thể thao. Quá
trình tuyển chọn thể thao được các nhà nghiên cứu xác định và chia ra làm 2
giai đoạn cụ thể:
+ Giai đoạn tuyển chọn định hướng
+ Giai đoạn tuyển chọn chọn lọc.
1.1 Giai đoạn tuyển chọn định hướng
Ở giai đoạn này các nhà nghiên cứu đã đưa ra các bước cần thiết khi thực
hiện công việc như sau:
- Sơ tuyển
- Dự tuyển
- Tuyển sinh vào các trường năng khiếu.
Khi thực hiện công việc sơ tuyển cần chú ý thu hút và xem xét năng lực vận
động của đối tượng cần tuyển, tổ chức tập luyện và thi đấu ban đầu để nhìn
nhận và có những đánh giá đầu tiên về tổng thể và bước đầu hình thành trong
tâm trí của những người làm công tác tuyển chọn về sự đánh giá, phân tích
những đối tượng tuyển chọn, dự báo và đưa ra những quyết định đầu tiên về
tuyển chọn. Đối với công tác sơ tuyển không cần thiết quá nhiều thời gian và kỹ
lưỡng mà chủ yếu sử dụng phương pháp quan sát sư phạm để đánh giá.
Sau khi tổ chức sơ tuyển các nhà tuyển chọn lập danh sách những đối tượng
được tham gia dự tuyển.
Dự tuyển là bước quan trọng trong công tác tuyển chọn định hướng. Trong
công việc này người tuyển chọn cần vận dụng tất cả những vấn đề có liên quan
15

để tham gia công việc từ kinh nghiệm thực tiễn trong công tác, sự tham khảo ý
kiến đồng nghiệp, cho đến việc áp dụng khoa học kĩ thuật hiện đại, sự hỗ trợ
của máy móc thiết bị trong công việc. Yêu cầu đầu tiên trong công tác này là
phải thành lập hội đồng tuyển chọn và phải thực hiện đúng quy trình tuyển
chọn, thi tuyển. Phải nhìn nhận một cách khách quan, công bằng, chính xác và
thông qua ý kiến tập thể, có như vậy mới tuyển chọn được những vận động viên
tốt nhất để đào tạo.
Kết quả tuyển chọn sẽ được công bố, những đối tượng đạt yêu cầu sẽ chính
thức được đưa vào các trường năng khiếu thể thao để bắt đầu quá trình đào tạo
bài bản. Đây là bước quan trọng nhất trong giai đoạn tuyển chọn định hướng vì
kết quả sẽ là sự phản ánh chính xác các quá trình trước đó.
Ở giai đoạn này trẻ em sẽ được làm quen dần và tiếp thu những kĩ thuật ở
một môn thể thao nào đó theo thiên hướng của đối tượng đó. Sự sáng đẹp của
viên ngọc thô sẽ qua bàn tay của những người thợ, còn năng lực thể thao sẽ
được phát triển và thể hiện rõ dưới sự quan sát và giảng dạy của các giáo viên,
huấn luyện viên.
Trong giai đoạn đào tạo tại các trường năng khiếu phải đặc biệt quan tâm
đến vấn đề lựa chọn môn chuyên sâu, thậm chí một nội dung chuyên sâu mà cá
nhân đó có thể phát triển tốt nhất. Đây là cốt lõi của vấn đề “Định hướng”, làm
như vậy mới phát huy tối đa được năng lực nổi trội của mỗi cá nhân
Ví dụ: Cùng một nhóm vận động viên trẻ tập điền kinh ở nội dung chạy cự li
ngắn sau khi quan sát, kiểm tra, đánh giá huấn luyện viên định hướng cho từng
em một vào nội dung cụ thể như 100m, 200m hoặc chạy vượt rào....
Ở thời kì này tố chất vận động của cá nhân được thể hiện tương đối rõ tuy
nhiên chưa hẳn đã chính xác hoàn toàn. Nguyên nhân do nhiều yếu tố như hình
thể chưa phát triển hết, thể lực chưa hoàn hảo, kĩ thuật chưa thuần thục hoặc do
đặc thù của các nội dung khác nhau trong cùng một lứa tuổi biểu hiện chưa rõ
16

ràng. Người huấn luyện viên, giáo viên cần quan sát đánh giá và đưa ra những
dự báo trên cơ sở khoa học và kinh nghiệm thực tế để tránh loại sớm những tài
năng thực sự nhưng phát triển chậm.
Ví dụ: Đối với vận động viên chạy ngắn thường biểu hiện khả năng sớm hơn
các vận động viên ở cự li dài.
Một trong những đặc điểm nổi bật của phương pháp tuyển chọn trong giai
đoạn này là phải kiểm tra đánh giá sự phát triển năng lực thể thao qua từng
năm, từng giai đoạn huấn luyện. Những cá nhân không đạt tiêu chuẩn kiểm tra
sẽ bị loại dần. Trải qua một thời kì huấn luyện sơ bộ và chuyên môn hoá sâu,
khi đã xác định được những vận động viên có năng lực, có thể đạt được thành
tích cao, có năng lực hoàn thiện thể thao hiệu quả thì cần thiết phải đưa lực
lượng này vào các trường chuyên thể thao hoặc các trung tâm huấn luyện thể
thao cấp cao để có đủ điều kiện huấn luyện đạt thành tích cao.
Trong thời kì này đặc biệt chú ý tới thành tích thể thao, khả năng thích nghi
với lượng vận động lớn, tuổi sinh học, sự ổn định tâm lý trong tập luyện và thi
đấu, ý chí tiến thủ..... Ưu điểm của thời kì này là số lượng vận động viên còn ít
cho nên dễ quan sát, kiểm tra, phân tích đánh giá.
Đặc điểm cần lưu ý trong quá trình tuyển chọn định hướng là sự so sánh về
mức độ phát triển về mọi mặt của vận động viên triển vọng với modern của vận
động viên cấp cao. Triển vọng của vận động viên trẻ có liên quan rất nhiều với
hoàn thiện tri giác chuyên môn, tổ hợp đặc tính tâm sinh lý gắn với cảm giác
thời gian, nhịp độ, cảm giác dùng sức....Vì vậy ý nghĩa của các chỉ số tâm lí,
nhân cách không ngừng tăng lên. Vận động viên có triển vọng là những vận
động viên có ý chí tiến thủ, khát vọng chiến thắng, kiên trì tập luyện, quyết
đoán và có tinh thần dũng cảm. Nên chú ý tới những biểu hiện tự tin vào sức
lực bản thân, vững vàng trong những tình huống tập luyện và thi đấu quá căng
thẳng, năng lực và nguyện vọng thi đấu. Đặc biệt đánh giá cao những vận động
17

viên có nhu cầu, nguyện vọng tập luyện với các đồng đội mạnh hơn, thi đấu với
những đối thủ có đẳng cấp cao hơn.
1.2 Giai đoạn tuyển chọn chọn lọc
Từ giai đoạn chuyên môn hoá sâu chọn lọc các vận động viên ưu tú đạt trình
độ kiện tướng để đào tạo các vận động viên đạt đẳng cấp kiện tướng quốc tế
(Kiện tướng quốc tế là các vận động viên đạt thành tích xếp hạng từ 1 đến 6
trong các kì Thế vận hội Olimpic hoặc các giải đấu có tính chất quan trọng
tương tự).
Mục đích cao nhất của giai đoạn này là chọn lọc để thành lập các đội tuyển
Quốc gia tham dự các giải đấu lớn trên đấu trường quốc tế. Đặc điểm tuyển
chọn của giai đoạn này là các bước tuyển chọn đơn giản và dễ dàng hơn so với
các bậc tuyển chọn trước. Chỉ cần chọn lọc các vận động viên đạt thành tích cao
ở các giải thi đấu để tham gia đội tuyển quốc gia. Nói cách khác trong giai đoạn
này chỉ cần trạm trổ những hoa văn trên nền các viên ngọc sáng đã được mài
giũa để tăng giá trị cho viên ngọc đó mà thôi.
Trong giai đoạn tuyển chọn chọn lọc việc đánh giá phẩm chất nhân cách và
tâm lí vận động viên có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, ở đây người huấn luyện
viên cần đánh giá sự ổn đinh tâm lí của vận động viên trong các tình huống thi
đấu căng thẳng, khả năng chịu đựng áp lực tâm lí lớn, kéo dài, kỹ năng huy
động tổng sức lực, sự ổn định tâm lí khi tập luyện với lượng vận động căng
thẳng, năng lực kiểm tra nhịp độ, tốc độ, sự phân phối sức lực, bản lĩnh thi
đấu...
Quá trình tuyển chọn tài năng thể thao trên thế giới được chia làm 2 trường
phái: Trường phái XHCN đại diện là Liên Xô và hiện nay là Trung Quốc và
trường phái của các nước Tư bản đứng đầu là Mĩ. Theo Kaumenxki huấn luyện
viên nổi tiếng của Mĩ thì tiêu chuẩn tuyển chọn theo trường phái của các nước
XHCN là sự đánh giá cao về tố chất vận động và năng lực vận động của vận
18

động viên. Còn tiêu chuẩn tuyển chọn của Mĩ là tinh thần tập luyện và thi đấu
hết mình.
Quan điểm nào cũng có lợi thế riêng, tuy nhiên trong những năm qua trường
phái của Liên Xô trước đây và Trung Quốc ngày nay luôn chiếm ưu thế, điều đó
được thể hiện qua vị thế của các nước này trong các kì Đại hội Olimpic mà họ
tham gia.
Tại Việt Nam quá trình tuyển chọn thể thao trong những năm qua luôn theo
trường phái của các nước XHCN và ảnh hưởng nhiều mô hình tuyển chọn của
Liên Xô và trong những năm gần đây chịu tác động nhiều từ nền thể thao của
Trung Quốc và đã đang đa dạng hoá, hiện đại hoá hơn trong công tác tuyển
chọn.
Mô hình tuyển chọn và đào tạo vận động viên ở Việt Nam
HKPĐ cấp cơ sở

Tuyển chọn vào các TT, trường nghiệp
vụ tại các tỉnh, Thành phố

Tuyển chọn đội tuyển trẻ Quốc gia

Tuyển chọn về các TT huấn luyện
thể thao Quốc gia
Sự đa dạng này là kết quả của sự kết hợp cả 2 trường phái. Công tác tuyển
chọn và đào tạo của Việt Nam đã có những bước tiến vượt bậc tuy nhiên còn
nhiều hạn chế.
19


Những năm gần đây đã có những mô hình mới cho thấy hiệu quả trong công

tác tuyển chọn đào tạo tài năng thể thao và chắc chắn sẽ mang lại hiệu quả cao
hơn trong công tác tuyển chọn và đào tạo so với mô hình chung hiện nay.
Ví dụ: Học viện bóng đá Hoàng Anh Gia Lai – JMC do câu lạc bộ bóng đá
Hoàng Anh Gia Lai liên kết với CLB Arsenal – Vương quốc Anh đã tiến hành
tuyển chọn tài năng bóng đá cho câu lạc bộ theo mô hình được tổng quát như
sau:
Mô hình tuyển chọn cầu thủ bóng đá
của học viện bóng đá Hoàng Anh Gia Lai JMG
Tuyên truyền về công tác tuyển sinh

Sơ tuyển

Tuyển chọn theo khu vực

Đào tạo tập trung

Nhìn chung cơ bản giống các bước của mô hình tuyển chọn chung nhưng
quá trình thực hiện cụ thể và khoa học hơn.
- Công tác tuyên truyền: Tuyên truyền rộng rãi trên khắp cả nước bằng
nhiều kênh thông tin. Chi tiết về kế hoạch tuyển chọn (Yêu cầu về độ tuổi, nội
dung tuyển chọn, chế độ của học viên nếu được tuyển chọn, quá trình đào tạo
sau khi tuyển chọn, thời gian tuyển chọn....)

20


- Sơ tuyển: Tổ chức sơ tuyển tại các vùng miền, phân tích đánh giá lập
danh sách và thông báo cho những thí sinh được dự thi tuyển theo khu vực các
miền.
- Tuyển chọn theo khu vực: Tổ chức thi tuyển dưới sự quan sát của các

huấn luyện viên uy tín, các chuyên gia nước ngoài bằng những test kiểm tra
khoa học kết hợp với những bài tập thô sơ, mang tính bản năng, lựa chọn ra
những thí sinh ưu tú có triển vọng nhất.
- Tập trung đào tạo: Tập trung các thi sinh lọt qua vòng thi tuyển về
trung tâm đào tạo của CLB, tập luỵên dưới sự hướng dẫn của các HLV, chuyên
gia nổi tiếng theo mô hình đào tạo chuyên nghiệp, có đánh giá kiểm tra và đào
thải. Quá trình đào tạo luôn được hỗ trợ bởi nguồn kinh phí dồi dào, với những
điều kiện tốt nhất dành cho học viên và sự hỗ trợ của các thiết bị hiện đại nhất.
Đây là một mô hình mang tính đột phá và chắc chắn sẽ mang lại hiệu quả
cao bởi đây là một quá trình tuyển chọn đào tạo khép kín được đáp ứng tối đa
các yêu cầu cần thiết. Nó phản ánh xu thế của thời đại, sức mạnh của công tác
xã hội hoá và sức mạnh của kinh tế trong tuyển chọn và đào tạo tài năng thể
thao.
Tuyển chọn VĐV là tuyển chọn từ nhỏ, các nhân tài có các điều kiện bẩm
sinh ưu việt phù hợp với môn thể thao nào đó để tiến hành bồi dưỡng có hệ
thống, có mục đích nhằm đạt được những thành tích thể thao xuất sắc. Tuyển
chọn nhằm kiểm tra trực tiếp, căn cứ vào kết quả kiểm tra để đưa ra những dự
đoán khả năng thể thao thành tích cao trong tương lai. Nếu không dựa trên
những cơ sở khoa học để tuyển chọn thì công tác huấn luyện chỉ tốn công sức,
kinh phí mà sẽ không đem lại kết quả.
2. Các phương pháp để tuyển chọn tài năng thể thao
Các phương pháp để tuyển chọn tài năng thể thao bao gồm: Phương pháp sư
phạm, tâm lí học, y sinh học. Sử dụng các phương pháp này để xác định phù
21


hợp đặc điểm cá nhân với yêu cầu của môn thể thao chuyên sâu. Trong đó cơ sở
y sinh học là phạm trù cơ bản của tuyển chọn VĐV.
2.1 Phương pháp quan sát sư phạm trong tuyển chọn tài năng thể thao
Huấn luyện viên cần quan sát về ý chí tập luyện và thi đấu của VĐV, quan

sát và tổng kết thành tích trong tập luyện và thi đấu để tuyển chọn. Có thể sử
dụng test để đánh giá khả năng tiếp thu kĩ thuật (sử dụng chủ yếu trong giai
đoạn chuyên môn hoá sâu).
2.2 Phương pháp kiểm tra sư phạm
Phương pháp kiểm tra sư phạm thường được dùng để đánh giá về tố chất thể
lực qua các test sư phạm. Kiểm tra sư phạm là kiểm tra về khả năng thực hiện
các kĩ xảo vận động, kết quả kiểm tra này thông qua thành tích mà người được
kiểm tra đạt được qua các test.
2.3 Phương pháp quan sát và kiểm tra y học
Khi sử dụng phương pháp quan sát và kiểm tra y học, huấn luyện viên cần
quan sát sắc mặt, lượng mồ hôi, hiện tượng ói mửa, hiện tượng khó thở, mạch
đập ngay sau khi VĐV thực hiện lượng vận động lớn để theo dõi khả năng chịu
đựng lượng vận động.... Kiểm tra y học được tiến hành nhờ các thiết bị đánh giá
chức năng sinh lý của VĐV.
Sử dụng phương pháp kiểm tra y học với mục đích tìm hiểu về đặc điểm cấu
trúc và chức năng các cơ quan của cơ thể thông qua đó đánh giá được sự phát
triển thể chất của con người. Trong thể thao kiểm tra y học là nhằm đánh giá
khả năng hoạt động thể lực của VĐV, có 2 phương pháp kiểm tra y học:
+ Phương pháp kiểm tra y học ở trạng thái nghỉ bao gồm: Phương pháp thẩm
vẩn, quan sát, sờ nắn, gõ, nghe. Các chỉ tiêu cần kiểm tra bao gồm: Chiều cao
đứng, chỉ số cân nặng, chỉ số BMT.
+ Phương pháp kiểm tra chức năng của các cơ quan trong cơ thể: Đo dung
tích sống (VC), VO2max, chỉ số công năng tim, hồng cầu và huyết sắc tố, mạch
22


và huyết áp, chỉ số cấu trúc hình thái tim, các chỉ số chức năng tim, chỉ số chức
năng thăng bằng.
2.4 Phương pháp kiểm tra chức năng thần kinh tâm lý
Các phương pháp cơ bản, thông dụng trong kiểm tra chức năng thần kinh

tâm lý là các trắc nghiệm tâm lý từ đơn giản đến phức tạp. Cho phép gián tiếp
đánh giá khả năng tiếp thu kĩ thuật và các thuộc tính thần kinh của VĐV. Một số
chỉ tiêu thông thường như: Loại hình thần kinh, khả năng phản xạ, khả năng
quan sát, cảm giác dùng lực và cảm giác không gian, khả năng tập trung chú ý,
năng lực xử lý thông tin...
2.5 Phương pháp so sánh thông kê và phương pháp tính chỉ số
Phương pháp so sánh thông kê là phương pháp so sánh các số liệu thu được
qua kiểm tra với tiêu chuẩn đã có sẵn. Qua đó rút ra kết luận về mức độ đạt
được của chỉ số nghiên cứu.
Phương pháp thứ 2 dùng để đánh giá các số đo là phương pháp tính các chỉ
số hình thái, thể lực trong quá trình đánh giá sự phát triển thể chất thông qua
các số đo riêng lẻ.
Ngoài các phương pháp nêu trên trong tuyển chọn tài năng thể thao còn sử
dụng các phương pháp khác như phương pháp giám sinh hoá, phương pháp sinh
cơ, phương pháp giám định dựa trên cơ sở trình độ phát triển.
3. Áp dụng trong thực tiễn tuyển chọn VĐV cho đội tuyển chạy cự ly
ngắn tại trường THPT Thịnh Long
3.1. Giai đoạn tuyển chọn định hướng
3.1.1 Quan sát thường xuyên trong các giờ học ở các lớp dạy, trao đổi với
đồng nghiệp cùng bộ môn để tìm hiểu các học sinh có năng lực ở các lớp khác.
Đối với vấn đề này trong các giờ dạy trên lớp thường xuyên quan sát động
tác, cách thực hiện, khả năng tiếp thu, phân tích và thực hiện động tác của
những học sinh có năng lực đặc biệt, từ đó ghi nhớ và có kế hoạch bồi dưỡng
23


thêm để kiểm tra, đánh giá, có biện pháp phát triển năng lực tối đa của học sinh
đó.
Bên cạnh đó thường xuyên quan sát học sinh các lớp khác tập luyện, trao đổi
với các giáo viên khác trong nhóm về năng lực và khả năng đặc biệt của các học

sinh không trực tiếp dạy, qua đó xác định những học sinh có khả năng trong
từng nội dung để có kế hoạch bồi dưỡng trong các giờ ngoại khóa, đồng thời
đóng góp ý kiến với các giáo viên trực tiếp giảng dạy các học sinh có năng lực
đặc biệt để đồng nghiệp thường xuyên quan tâm và cùng có kế hoạch phát triển
tài năng học sinh trong các giờ chính khóa.
3.1.2 Quan sát các buổi tập ngoại khóa của học sinh:
Các buổi tập ngoại khóa thường là những buổi tập quy tụ được nhiều học
sinh có năng khiếu ở các bộ môn, các nội dung nhất định. Việc quan sát các
buổi tập ngoại khóa có ý nghĩa hết sức quan trọng trong công tác tuyển chọn.
Trong các buổi tập ngoại khóa năng lực của học sinh thường được biểu lộ rõ nét
nhất, có thể nhận thấy rõ khả năng và bước phát triển của từng học sinh thông
qua các buổi tập ngoại khóa.
Trong các buổi tập ngoại khóa cần ghi chép những thông số, sự thay đổi tích
cực các thông số, kỹ thuật của các học sinh đã được quan tâm để đánh giá về cơ
hội phát triển năng lực của những học sinh đó.
3.1.3 Quan sát qua HKPĐ cấp trường
Các buổi tập ngoại khóa là nơi quy tụ được nhiều học sinh có năng khiếu
nhất tham gia tập luyện thì tại Hội khỏe Phù Đổng cấp trường lại là nơi quy tụ
những học sinh có khả năng thi đấu tốt nhất của các lớp, để tham gia thi đấu tại
HKPĐ cấp trường thì các VĐV của các lớp đã trải qua rất nhiều cuộc lựa chọn
từ các thành viên trong các lớp, do đó trong quá trình tổ chức HKPĐ điều quan
trọng nhất của công tác tuyển chọn đó là xác định thành tích của số đông học

24


sinh có năng lực để lựa chọn ra những học sinh có thành tích tốt nhất, tâm lý thi
đấu tốt nhất, kỹ thuật thi đấu tốt nhất.
Thực tế cho thấy công tác tổ chức HKPĐ cấp trường đóng một vai trò rất
quan trọng cho việc tuyển chọn đội tuyển TDTT trong các nhà trường. Đối với

nhiều đơn vị, nhiều giáo viên thì chỉ cần tổ chức HKPĐ cấp trường lã đã lựa
chọn được đội tuyển của nhà trường. Tuy nhiên đối với trường THPT Thịnh
Long thì việc tổ chức HKPĐ cấp trường chỉ là một khâu cuối cùng trong công
tác tuyển chọn sơ bộ cho đội tuyển TDTT nhà trường. Để tổ chức tốt HKPĐ và
thông qua HKPĐ để tuyển chọn VĐV trước đó phải làm tốt và kết hợp chặt chẽ
giữa việc quan sát thường xuyên trong các giờ học chính khóa và các buổi tập
luyện ngoại khóa.
3.1.4 Tạo nguồn từ việc quan sát các buổi HKPĐ ở các trường THCS trong
khu vực, HKPĐ huyện Hải Hậu.
Để có một đội tuyển chất lượng, tập hợp được nhiều học sinh có năng khiếu,
ham mê thể thao ngoài việc tìm kiếm và phát triển những học sinh đang học
trong trường thì việc tạo nguồn VĐV từ các trường THCS đóng một vai trò hết
sức quan trọng.
Thực tế cho thấy càng phát hiện sớm những tài năng tại cấp THCS thì việc
tạo nguồn cho đội tuyển cấp THPT càng bền vững. Việc tạo nguồn này được
thực hiện thông qua các buổi tham quan tổ chức HKPĐ tại các trường THCS
trong khu vực, HKPĐ cấp huyện để quan sát và phát hiện tiềm năng của các
học sinh ngay từ lớp 6 cho đến lớp 9.
Sau khi nhận thấy năng lực của các em cần trao đổi thêm thông tin, đồng
thời trao đổi kinh nghiệm chuyên môn, đóng góp ý kiến với các giáo viên dạy
Thể dục cấp THCS đang trực tiếp giảng dạy các em để góp phần định hướng
cho sự phát triển năng lực của các em.

25