Giáo án Hóa học 12 bài 40: Nhận biết một số ion trong dung dịch

GIÁO ÁN HÓA HỌC 12

NHẬN BIẾT MỘT SỐ ION TRONG DUNG DỊCH

I.Mục tiêu
1. Kiến thức
* Biết được:
- Các p.ứ đặc trưng dùng để nhận biết 1 số cation và anion trong dd.
- Cách tiến hành nhận biết các ion riêng biệt trong dd.
* Nội dung GD môi trường
Hiểu thêm:
- Một số p.ứ hoá học đặc trưng của mỗi cation và anion cụ thể giúp có thể nhận
biết thành phần của chất thải và đề xuất biện pháp xử lí có hiệu quả.
2. Kĩ năng
- Giải lí thuyết một số bài tập thực nghiệm nhận biết 1 số ion cho trước trong 1 số
lọ không nhãn.
* Nội dung GD môi trường
- Nhận biết một số cation trong dd riêng biệt và trong một hỗn hợp đơn giản.
- Xử lí chất thải sau TNo.
3. Thái độ, tình cảm.
- Có ý thức học tập tốt, có niềm tin vào khoa học.
* Nội dung GD môi trường
- Ý thức được sự cần thiết phải hiểu biết về các chất mới có thể xử lí chất thải có
hiệu quả.
II. Chuẩn bị
GV: dd NaCl, dd BaCl2, dd H2SO4, dd NH4Cl, dd NH3, dd FeCl3,dd NaOH, ống hút
(8), ống nghiệm (6), kẹp gỗ, quỳ tím.


GIÁO ÁN HÓA HỌC 12

HS: Nghiên cứu bài mới, ôn lại kiến thức có liên quan (nhận biết các ion đã học ở
lớp 9,10,11)
III. Phương pháp dạy học
Đàm thoại + Thí nghiệm trực quan
IV. Thiết kế hoạt động dạy và học
1.Ổn định tổ chức lớp
C1:

C4:

C9:
2. Kiểm tra bài cũ: 0
3. Nội dung bài mới
( thay thế bằng: cho HS chuẩn bị ở nhà bảng nhận biết các cation, anion, GV bổ sung
cách nhận biết ion Na+, Cu2+,CO32-, từ đó yêu cầu HS rút ra nguyên tắc nhận biết 1
ion trong dd, rồi cho HS tiến hành làm bài tập nhận biết bằng thực nghiệm)

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

HĐ 1:
I. Nguyên tắc nhận biết một ion trong dd.

? - Bằng mắt thường, dựa vào đâu ta có thể biết
một p.ứ chắc chắn xảy ra (trong dd)?
?

I. Nguyên tắc nhận biết một ion trong
dd.

- HS trả lời

- từ đó cho biết nguyên tắc nhận biết 1 ion - HS trả lời
trong dd?
HĐ 2:
II. Nhận biết một số cation trong dd
(lập theo bảng)

II. Nhận biết một số cation trong dd


GIÁO ÁN HÓA HỌC 12

1. Nhận biết cation Na+

1. Nhận biết cation Na+

- GV giới thiệu cho HS cách nhận biết ion - Đốt hợp chất của Na trên ngọn lửa →
Na+.
màu vàng tươi
?

2. Nhận biết cation NH4+

2. Nhận biết cation NH4+

- Dựa vào kiến thức lớp 11, cho biết thuốc - HS trả lời
thử nhận biết NH4+? Hiện tượng?
Thuốc thử: dd kiềm( VD: NaOH)
- GV tiến hành TNo kiểm chứng.

Hiện tượng: có khí mùi khai thoát ra, làm
?
- PT dạng ion RG?
xanh giấy quỳ
t
NH4+ + OH- →
NH3 + H2O
o

3. Nhận biết cation Ba2+

3. Nhận biết cation Ba2+

?

- Dựa vào kiến thức lớp 10, cho biết thuốc - HS trả lời:
thử nhận biết Ba2+? Hiện tượng?
Thuốc thử: dd H2SO4
- GV tiến hành TNo kiểm chứng.
Hiện tượng: kết tủa trắng không tan trong
PT
dạng
ion
RG?
?
H2SO4 dư.
Ba2+
4. Nhận biết cation Al3+

+ SO42- → BaSO4 ↓

4. Nhận biết cation Al3+

- Thuốc thử nhậ biết ion Al 3+? Hiện tượng?
- HS trả lời:
PT dạng ion RG?
?
Thuốc thử: dd kiềm( VD: NaOH)
Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa keo, sau đó
kết tủa tan ra
Al3+ + 3OH- → Al(OH)3 ↓
Al(OH)3 + OH- → AlO2- + 2H2O
5. Nhận biết các cation Fe3+ và Fe2+.
5. Nhận biết các cation Fe3+ và Fe2+.
- Qua lí thuyết về hợp chất của sắt và bài
thực hành số 5, cho biết thuốc thử để NB ion

* Nhận biết ion Fe3+


GIÁO ÁN HÓA HỌC 12

Fe3+ và Fe2+ trong dd?PT in RG?
?

Thuốc thử: dd kiềm
Hiện tượng: xuất hiện kết tủa màu nâu đỏ
Fe3+ + 3OH- → Fe(OH)3 ↓
* Nhận biết ion Fe3+
Thuốc thử: dd kiềm

Hiện tượng: xuất hiện kết tủa màu trắng
xanh, sau đó chuyển dần sang màu nâu đỏ
Fe2+ + 2OH- → Fe(OH)2 ↓

6. Nhận biết cation Cu2+

4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O → 4Fe(OH)3 ↓

- GV tiến hành TNo: dd chứa Cu2+ + dd NH3 6. Nhận biết cation Cu2+
(cho từ từ tới dư)
- Thuốc thử: dd NH3
- Hiện tượng? rút ra NX?
Hiện tượng: lúc đầu kết tủa, sau đó kết
- GV ướng dẫn HS viết PTHH
tủa tan, dd có màu xanh lam đậm.

?
?

HĐ 3:

Cu2+ + 2NH3 +2H2O → Cu(OH)2 ↓ +
2NH4+

III. Nhận biết một số anion trong dd.

Cu(OH)2 + 4NH3 → [Cu(NH3)4](OH)2

(lập theo bảng)

III. Nhận biết một số anion trong dd.

1. Nhận biết anion NO3- Thuốc thử? Hiện tượng?

1. Nhận biết anion NO3-

- PT ion RG?

- HS trả lời:
Thuốc thử: Cu, dd axit (VD: H2SO4 loãng)

?
?

Hiện tượng: dd có màu xanh, có khí không
màu hoá nâu trong k.k.
3Cu + 8H+ + 2NO3- → 3Cu2+ + 2NO +
4H2O.


GIÁO ÁN HÓA HỌC 12

2. Nhận biết anion Cl-

2NO + O2 → 2NO2.

- Thuốc thử? Hiện tượng?

2. Nhận biết anion Cl-

- PT ion RG?

Thuốc thử: dd AgNO3
Hiện tượng: kết tủa trắng

3. Nhận biết ion CO32-

Ag+ + Cl- → AgCl ↓

? - Thuốc thử? Hiện tượng?

3. Nhận biết ion CO32-

? - PT ion RG?

Hiện tượng: dd axit, dd nước vôi trong
Hiện tượng: sủi bọt khí, làm vẩn đục nước
vôi trong.

?

CO32- + 2H+ → CO2 ↑ + H2O

?

CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3.

HĐ 4: Củng cố-dặn dò
Bài 1? GV cho HS tiến hành theo thực nghiệm
Bài 2 ý 2: trình bày cách nhận biết mỗi ion từ dd A chứa đồng thời Al3+ và Fe3+.

BTVN: 3,4,5,6