Hoàn thiện công tác phân tích tài chính doanh nghiệp trường hợp công ty cổ phần vinaconex 25

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRẦN THỊ KIM DUNG

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC PHÂN TÍCH
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP: TRƯỜNG HỢP
CÔNG TY CỔ PHẦN VINACONEX 25 ĐÀ NẴNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH

Đà Nẵng - Năm 2014


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

TRẦN THỊ KIM DUNG

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC PHÂN TÍCH
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP: TRƯỜNG HỢP
CÔNG TY CỔ PHẦN VINACONEX 25 ĐÀ NẴNG
Chuyên ngành: KẾ TOÁN
Mã số: 60.34.30

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. TRẦN ĐÌNH KHÔI NGUYÊN

Đà Nẵng – Năm 2014

LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được
ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Tác giả

Trần Thị Kim Dung


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................ 1
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ............................................................. 2
3. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................... 2
4. Phương pháp nghiên cứu ...................................................................... 2
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: ....................................................... 3
6. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài .................................................................. 3
7. Bố cục đề tài.......................................................................................... 3
8. Tổng quan tài liệu nghiên cứu............................................................... 4

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH DOANH NGHIỆP...................................................................... 9
1.1 KHÁI NIỆM, MỤC ĐÍCH VÀ Ý NGHĨA CỦA PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH DOANH NGHIỆP....................................................................... 9
1.1.1. Khái niệm ......................................................................................... 9
1.1.2. Mục đích ......................................................................................... 9
1.1.3. Ý nghĩa của phân tích tài chính doanh nghiệp .............................. 10

1.2 PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP ... 12

1.2.1 Phương pháp so sánh ..................................................................... 12
1.2.2 Phương pháp loại trừ...................................................................... 14
1.2.3

Phương pháp chi tiết................................................................... 14

1.2.4 Phương pháp cân đối liên hệ.......................................................... 16
1.2.5. Phương pháp dupont................................................................... 16

1.3 NỘI DUNG CÔNG TÁC PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH
NGHIỆP .................................................................................................. 17
1.3.1 Phân tích khái quát tình hình tài chính doanh nghiệp.................... 17


1.3.2 Phân tích cấu trúc tài chính............................................................ 18
1.3.3 Phân tích hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp............................ 19
1.3.4 Phân tích rủi ro của doanh nghiệp.................................................. 24

1.4 TỔ CHỨC CÔNG TÁC PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH
NGHIỆP .................................................................................................. 27
1.4.1 Xây dựng kế hoạch phân tích......................................................... 27
1.4.2 Tập hợp kiểm tra và xử lý tài liệu.................................................. 28
1.4.3 Tiến hành phân tích........................................................................ 28
1.4.4 Lập báo cáo phân tích .................................................................... 29

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ....................................................................... 29
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN VINACONEX 25.................... 30
2.1 SƠ LƯỢC VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN VINACONEX 25................ 30
2.1.1 Lịch sử hình thành, phát triển của Công ty.................................... 30

2.1.2 Chức năng, nhiệm vụ trong sơ đồ tổ chức cơ cấu của Công ty ..... 32
2.1.3 Lĩnh vực sản xuất kinh doanh của Công ty ................................... 35

2.2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG
TY CỔ PHẦN VINACONEX 25........................................................... 37
2.2.1 Đặc điểm hoạt động của Công ty................................................... 37
2.2.2 Tổ chức công tác phân tích tài chính tại Công ty .......................... 38
2.2.3. Nội dung cụ thể phân tích tài chính của Công ty.......................... 39

2.3 NHẬN XÉT THỰC TRẠNG PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG
TY CỔ PHẦN VINACONEX 25........................................................... 63
2.3.1 Một số kết quả đạt được................................................................. 63
2.3.2. Những mặt còn tồn tại................................................................... 64

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ....................................................................... 66


CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG
TÁC PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN
VINACONEX 25.................................................................................... 67
3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN
VINACONEX 25.................................................................................... 67
3.2 GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN VINACONEX 25 ......................... 67
3.2.1 Hoàn thiện nội dung phân tích ....................................................... 67
3.2.2. Hoàn thiện phương pháp phân tích ............................................... 78
3.2.3. Bổ sung nội dung phân tích khả năng tạo tiền và tình hình lưu
chuyển tiền tại Công ty cổ phần Vinaconex 25....................................... 81
3.2.4. Hoàn thiện tổ chức phân tích tài chính tại Công ty ..................... 84

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ....................................................................... 87
KẾT LUẬN ............................................................................................ 88
TÀI LIỆU THAM KHẢO
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN (Bản sao)
PHỤ LỤC


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BCTC

: Báo cáo tài chính

TS

: Tài sản

NV

: Nguồn vốn

VCSH

: Vốn chủ sở hữu

DN

: Doanh nghiệp

SXKD

: Sản xuất kinh doanh

CĐKT

: Cân đối kế toán

BCKQKD

: Báo cáo kết quả kinh doanh

BCLCTT

: Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

ROA

: Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản

ROE

: Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu

RE

: Tỷ suất sinh lời kinh tế của tài sản

EBIT

: Lợi nhuận trước thuế và chi phí lãi vay

EPS

: Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu

TTĐ

: Tương đương tiền

ĐTTC

: Đầu tư tài chính


DANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu

Tên bảng

Trang

bảng
2.1

Bảng chỉ tiêu đánh giá khái quát tình hình tài chính

40

2.2

Bảng cơ cấu Tài sản và Nguồn vốn

44

2.3

Bảng phân tích cơ cấu và sự biến động của tài Sản

46

2.4

Phân tích cơ cấu và sự biến động của NV

51

2.5

Phân tích mối quan hệ giữa TS và NV

54

2.6

Phân tích khái quát khả năng thanh toán của Công ty

55

2.7

Phân tích kết quả kinh doanh năm 2011-2013

57

2.8

Phân tích khả năng sinh lời

61

2.9

Bảng phân tích khả năng thanh toán năm 2011-2013

63

3.1

Phân tích khả năng thanh toán nợ dài hạn và khả năng

70

thanh toán lãi vay
3.2

Phân tích các chỉ tiêu hiệu suất sử dụng tài sản

71

3.3

Phân tích hiệu quả sử dụng nguồn vốn

74

3.4

Số vòng quay và số ngày một vòng quay nợ phải thu

76

3.5

Số vòng quay và số ngày một vòng quay của hàng tồn

77

kho
3.6

Phân tích chỉ tiêu lợi nhuận theo tài sản

79

3.7

Phân tích khả năng tạo tiền từ năm 2011-2013

82

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
Số hiệu sơ
đồ, biểu đồ

Tên sơ đồ, biểu đồ

Trang

Sơ đồ 2.1

Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy của Công ty

32

Biểu đồ 2.1

Đánh giá hiệu quả tài chính của Công ty

43

trong 4 năm 2010-2013
Biểu đồ 2.2

Biểu đồ so sánh tốc độ tăng trưởng 5 năm 2009-

60

2013 của chỉ tiêu sản lượng, doanh thu, nộp ngân
sách, lợi nhuận trước thuế và cổ tức

Sơ đồ 3.1

Tỷ suất lợi nhuận theo TS của công ty Cổ phần
Vinaconex 25 năm 2013

80


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong điều kiện hiện nay, khi nền kinh tế chuyển sang cơ chế thị trường,
sự cạnh tranh trong kinh doanh ngày càng trở nên gay gắt, để đứng vững trên
thị trường, và có các quyết định kinh doanh đúng đắn, các nhà kinh doanh,
các nhà đầu tư phải sử dụng kết hợp nhiều nguồn thông tin khác nhau trong
đó thông tin từ BCTC được xem là quan trong hơn cả. Vì BCTC là tài liệu
chủ yếu dùng để phân tích tài chính doanh nghiệp, nó phản ánh một cách
tổng hợp nhất tình hình tài chính, tài sản, nguồn vốn các chỉ tiêu về tài chính
cũng như kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên
những thông tin mà BCTC cung cấp là chưa đủ vì nó không giải thích cho
người quan tâm biết rõ về hoạt động tài chính, những rủi ro, triển vọng và xu
hướng phát triển của doanh nghiệp. Do đó việc phân tích tình hình tài chính
thông qua phân tích báo cáo tài chính sẽ giúp bổ sung những khiếm khuyết
này. Hiểu được điều đó nên các doanh nghiệp đã có sự quan tâm thích đáng
đến công tác phân tích tài chính doanh nghiệp, qua công tác phân tích tài
chính sẽ giúp cho thông tin cung cấp trên các Báo cáo tài chính thực sự có ý
nghĩa với người sử dụng. Qua đó họ có căn cứ để đánh giá tốt hơn tình hình
sử dụng vốn cũng như thực trạng hoạt động của doanh nghiệp, xác định được
các nhân tố ảnh hưởng, mức độ cũng như xu hướng tác động của từng nhân tố

đến kết quả kinh doanh, từ đó, các đối tượng quan tâm có thể ra quyết định tối
ưu nhất.
Có thể nói phân tích tài chính doanh nghiệp là con đường ngắn nhất để
tiếp cận bức tranh toàn cảnh tình hình tài chính của doanh nghiệp mình, thấy
được cả ưu điểm và nhược điểm cũng như nguyên nhân của những nhược
điểm đó để có thể định hướng kinh doanh đúng đắn trong tương lai.


2
Công ty cổ phần Vinaconex 25 là một công ty hoạt động trong nhiều lĩnh
vực như: Thi công xây dựng công trình, đầu tư các dự án và sản xuất vật liệu xây
dựng, trong đó xây dựng là lĩnh vực chiếm ưu thế nhất.
Hiện nay đất nước ta lại đang trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa
trong bối cảnh hội nhập kinh tế; dưới tác động của toàn cầu hoá về kinh tế và áp
lực cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các thành phần kinh tế trong nước và cả
nước ngoài. Vì vậy để tồn tại và đững vững trên thị trường đòi hỏi các doanh
nghiệp phải nâng cao hiệu quả hoạt động san xuất kinh doanh, nâng cao sức
cạnh tranh, tăng cường năng lực quản lý doanh nghiệp, đồng thời đa dạng ngành
nghề kinh doanh để phù hợp với thị trường hiện tại. Xuất phát từ thực tế trên,
em đã lựa chọn đề tài “Hoàn thiện công tác phân tích tài chính doanh nghiệp:
Trường hợp Công ty cổ phần Vinaconex 25” có thực tiễn to lớn đối với Công
ty cổ phần Vinaconex 25 nói riêng.
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
- Hệ thống những vấn đề lý luận cơ bản về nội dung công tác phân tích
tài chính doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường
- Đánh giá thực trạng công tác phân tích tài chính tại Công ty cổ phần
Vinaconex 25, từ đó đề ra phương hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện hơn
nữa công tác phân tích tài chính tại Công ty.
3. Câu hỏi nghiên cứu
- Các đặc điểm hoạt động và yêu cầu quản lý đã ảnh hưởng đến việc

phân tích tài chính tại Công ty cổ phần Vinaconex 25 như thế nào?
- Những giải pháp nào nhằm hoàn thiện công tác phân tích tài chính
doanh nghiệp tại Công ty cổ phần vinaconex 25
4. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng phương pháp tổng hợp tài liệu kết hợp với phương
pháp nghiên cứu tình huống để đánh giá công tác phân tích tài chính tại công


3
ty cổ phần Vinaconex 25. Với phương pháp tổng hợp tài liệu, trên cơ sở các
báo cáo tài chính, báo cáo phân tích tại công ty, và đối chiếu với lý thuyết về
phân tích tài chính, luận văn sẽ xem xét tình hình phân tích tại đơn vị. Ngoài
ra, để khảo sát nhu cầu và các vướng mắc trong công tác phân tích, các cuộc
phỏng vấn Ban lãnh đạo và kế toán trưởng cũng được tiến hành.
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu: Những nội dung cơ bản về công tác phân tích tài
chính doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường, tập trung chủ yếu nghiên cứu
công tác phân tích tài chính tại Công ty cổ phần Vinaconex 25
Phạm vi nghiên cứu: Đề tài chỉ giới hạn nghiên cứu trong khoảng thời
gian từ: năm 2011-2013 tại Công ty cổ phần Vinaconex 25
6. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài
- Hệ thống hoá lý luận về phân tích tài chính doanh nghiệp.
- Nghiên cứu, đánh giá thực trạng phân tích tài chính tại Công ty cổ phần
Vinaconex 25 .
- Đưa ra các phương hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện phân tích tài
chính tại Công ty cổ phần Vinaconex 25 nói riêng và các doanh nghiệp khác
nói chung nhằm thực hiện tốt chức năng cung cấp thông tin của các doanh
nghiệp trong điều kiện kinh tế thị trường ngày càng phát triển.
7. Bố cục đề tài
Tên của luận văn: “ Hoàn thiện công tác phân tích tài chính doanh

nghiệp: Trường hợp công ty Cổ phần Vinaconex 25 Đà Nẵng ”.
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn bao gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận chung về công tác phân tích tài chính doanh
nghiệp.
Chương 2: Thực trạng phân tích tài chính tại Công ty Cổ phần
Vinanconex 25


4
Chương 3: Hoàn thiện công tác phân tích tình hình tài chính tại Công ty
Cổ phần Vinaconex 25 .
8. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
Mục tiêu hoạt động của các doanh nghiệp là tối đa hoá lợi nhuận và gia
tăng giá trị của công ty. Trong nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp không
hoạt động kinh doanh đơn lẻ một mình mà có quan hệ với các nhà đầu tư, các
chủ nợ, các cơ quan quản lý nhà nước, khách hàng… Các nhà đầu tư hiện
hành hay tiềm năng khi quyết định đầu tư vốn vào doanh nghệp rất quan tâm
đến khả năng sinh lời trên đồng vốn đầu tư và mức rủi ro khi đầu tư vốn.
Trong khi đó các chủ nợ lại quan tâm đến khả năng trả gốc và lãi của doanh
nghiệp có quan hệ tín dụng. Các cơ quan quản lý nhà nước lại quan tâm đến
tình hình hoạt động của doanh nghiệp để đưa ra các chính sách kinh tế - tài
chính phù hợp, sao cho các doanh nghiệp phát triển đúng hướng và thực hiện
tốt nghĩa vụ đối với Nhà nước.
Nhìn chung, các nhà quản trị doanh nghiệp và các bên có liên quan đến
doanh nghiệp đều muốn biết tình hình tài chính của doanh nghiệp như thế
nào, cơ cấu vốn, khả năng sinh lời, khả năng thanh toán… Để có câu trả lời
cho các vấn đề nêu trên họ phải thực hiện việc phân tích tình hình tài chính
của doanh nghiệp.
Tài chính là khâu rất quan trọng trong hoạt động của doanh nghiệp, bởi
vì tài chính bao gồm các quá trình liên quan đến việc huy động vốn, sử dụng

vốn và làm thế nào để đồng vốn đầu tư vào doanh nghiệp được sử dụng có
hiệu quả. Để đạt được mục tiêu gia tăng lợi nhuận và duy trì hoạt động của
công ty một cách ổn định, đòi hỏi công ty phải có một cơ cấu tài chính phù
hợp và đảm bảo được khả năng thanh toán.
Do đó phân tích tài chính doanh nghiệp là yêu cầu không thể thiếu đối
với các nhà quản trị, các nhà đầu tư, các chủ nợ và cơ quan quản lý nhà nước


5
trong việc đưa ra các quyết định kinh tế. Bên cạnh đó nó còn là một công cụ
đắc lực giúp cho các doanh nghiệp thấy rõ thực trạng hoạt động tài chính và
dự đoán tiềm năng tài chính trong tương lai, xác định đầy đủ và đúng đắn
nguyên nhân và giải pháp hữu hiệu để ổn định và củng cố hoạt động tài chính
của doanh nghiệp và càng ngày vai trò của nó càng được nâng cao và là hoạt
động không thể thiếu trong quá trình quản lý và điều hành của doanh nghiệp.
Trên thực tế, đã có nhiều công trình của các nhà khoa học quan tâm
nghiên cứu như: Giáo trình Phân tích hoạt động kinh doanh, Nxb giáo dục, Hà
Nội của

GS.TS Trương Bá Thanh Thanh và PGS.TS Trần Đình Khôi

Nguyên; Giáo trình phân tích tài chính doanh nghiệp, Nxb Thống kê của
GS.TS Lưu Thị Hương, Giáo trình phân tích báo cáo tài chính, Nxb Đại học
kinh tế quốc dân của PGS.TS Nguyễn Năng Phúc, Chuyên khảo về Báo cáo
tài chính và lập, đọc, kiểm tra, phân tích Báo cáo tài chính, NXB Tài chính
của PGS.TS Nguyễn Văn Công đã nghiên cứu về vấn đề phân tích tài chính
và phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp.
Ngoài ra trong quá trình thực hiện luận văn tác giả còn tham khảo một số
luận văn của tác giả các khoá trước như:
Luận văn của Lê Thị Kim Anh(2012) với đề tài: Hoàn thiện công tác

phân tích tài chính tại Công ty TNHH Tâm Châu
Luận văn của Nguyễn Thị Bích Ngọc(2012) với đề tài: Hoàn thiện công
tác phân tích tình hình tài chính các doanh nghiệp vay vốn tại ngân hàng
thương mại cổ phần Hàng Hải, chi nhánh Đà Nẵng
Luận văn của Nguyễn Mạnh Cường(2013) với đề tài: Hoàn thiện công
tác phân tích tình hình tài chính của ngân hàng thương mại cổ phần ngoại
thương Việt Nam.
Qua nghiên cứu các công trình trên, tác giả nhận thấy, các công trình đã
đi vào hệ thống hoá được các vấn đề chung nhất về phân tích tài chính DN và


6
thực trạng phân tích tài chính doanh nghiệp, từ đó đưa ra những kết quả đã đạt
được cũng như những mặt còn tại tại, hạn chế đồng thời đề ra những giải pháp
nhằm hoàn thiện hơn công tác phân tích tài chính doanh nghiệp
Nhìn chung ở các luận văn trên, các tác giả đã tập trung đi sâu vào
nghiên cứu 3 vấn đề chính bao gồm: Thứ nhất, là đi vào nghiên cứu cơ sở lý
luận chung về phân tích tài chính doanh nghiệp; Thứ hai, đánh giá thực trạng
phân tích tài chính doanh nghiệp để từ đó ở nội dung thứ ba, các tác giả đã đề
ra những giải pháp nhằm hoàn thiện hơn công tác phân tích tài chính doanh
nghiệp, tuy nhiên do mỗi đơn vị hoạt động ở mỗi lĩnh vực khác nhau, do đó
cách tiếp cận và xử lý thông tin ở mỗi nghiên cứu lại có những đặc điểm
riêng, cụ thể đối với:
Luận văn của Lê Thị Kim Anh(2012) với đề tài “ Hoàn thiện công tác
phân tích tài chính tại Công ty TNHH Tâm Châu” Luận văn thạc sỹ, trường
Đại học kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội, bố cục của luận văn cũng gồm có
3 chương, riêng về lĩnh vực hoạt động của Công ty TNHH Tâm Châu chuyên
về sản xuất, chế biến và kinh doanh các loại trà cà phê phục vụ cho thị trường
trong nước và xuất khẩu, trong chương 2 tác giả đã làm khá rõ thực trạng
phân tích tài chính tại Công ty, ngoài ra còn chỉ rõ quy trình phân tích tài

chính tại công ty được thực hiện như thế nào, nêu rõ những ưu điểm cũng
như như nhược điểm còn tồn tại, từ đó hoàn thiện công tác phân tích tài chính
gồm các nội dung sau: cần chú trọng công tác phân tích tài chính đồng thời
đổi mới nhận thức của Ban lãnh đạo Công ty về tầm quan trọng của phân tích
tài chính; hoàn thiện mục tiêu phân tích, căn cứ để phân tích, nội dung phân
tích và các chỉ tiêu phân tích, quy trình phân tích và đặc biệt là xây một quy
chế riêng cho công tác phân tích tài chính doanh nghiệp, ở mỗi nội dung tác
giả đã từng bước làm rõ nét tình hình tài chính của công ty, giúp cho Ban lãnh


7
đạo cũng như các đối tượng quan tâm đến Công ty đưa ra những quyết định
đúng đắn nhất.
Với Luận văn của Nguyễn Thị Bích Ngọc (2012) với đề tài Hoàn thiện
công tác phân tích tình hình tài chính các doanh nghiệp vay vốn tại ngân hàng
thương mại cổ phần Hàng Hải, chi nhánh Đà Nẵng, Luận văn thạc sỹ, trường
Đại học kinh tế Đà Nẵng, bố cục của luận văn cũng gồm có 03 chương, ngay
như tiêu đề của luận văn đã cho ta thấy được đề tài nghiên cứu phục vụ cho
hoạt động vay vốn tại ngân hàng, chính vì vậy tác giả đã đi vào xây dựng định
hướng cũng như đề ra các giải hu thập thông tin bằng cách tăng thiết lập các
mối liên hệ với các tổ chức, dịch vụ cung cấp thông tin khác nhau để có thể
khai thác, mua tin về các DN khi cần thiết để đáp ứng yêu cầu thông tin liên
quan đến các hpháp cũng có phần khác biệt so với nghiên cứu trên như: Hoàn
thiện công tác tợp đồng tín dụng của Ngân hàng, mở rộng nguồn thu thập
thông tin thông qua kênh của Nhà Nước cụ thể là cơ quan thuế, sau đó tiến
hành xử lý thông tin đã thu thập, hoàn thiện công tác phân tích tài chính
doanh nghiệp thông qua một số nội dung cơ bản như: hoàn thiện nội dung
phân tích, hoàn thiện công tác đánh giả, kết luận, hoàn thiện quy trình phân
tích tài chính doanh nghiệp, đào tạo nguồn nhân lực nhằm nâng cao chất
lượng cán bộ công nhân viên.

Với luận văn của Nguyễn Mạnh Cường (2013) với đề tài Hoàn thiện
công tác phân tích tình hình tài chính của ngân hàng thương mại cổ phần
ngoại thương Việt Nam, Luận văn thạc sỹ, trường Đại học kinh tế Đà Nẵng,
bố cục của luận văn cũng gồm có 03 chương, nhưng đối với nghiên cứu của
Nguyễn Mạnh Cường là chỉ tập trung đi vào nghiên cứu công tác phân tích
tài chính trong lĩnh vực ngân hàng, nhưng tác giả cũng đi sâu vào phân tích và
đưa ra những điểm mạnh cũng như những hạn chế trong công tác phân tích tài
chính tại đơn vị, từ đó đưa ra những giải pháp nhằm hoàn thiện công tác phân


8
tích tài chính tại đơn vị như: Nâng cao chất lượng của hệ thống thông tin phục
vụ cho công tác phân tích tài chính, hoàn thiện nội dung phân tích, hoàn thiện
công tác tổ chức phân tích, xây dựng và tiêu chuẩn hóa nội dung phân tích áp
dụng cho các chi nhánh gồm phân tích về hoạt động tín dụng, phân tích về
hoạt động huy động vốn, phân tích tình hình thu nhập, chi phí và lợi nhuận.
Nhìn chung các đề tài nêu trên đều có kết cấu và nội dung tương đối
giống nhau, khác chăng là ở chỗ mỗi tác giả đi nghiên cứu các công ty hoạt
động ở các lĩnh vực khác nhau với phạm vi và thời gian khác nhau. Do đó
mỗi nghiên cứu sẽ không tránh khỏi những thiếu sót bởi những đặc điểm kể
trên.
Tại Công ty cổ phần Vinaconex 25 trong thời gian qua, đã có tác giả
quan tâm nghiên cứu công tác phân tích tài chính tuy nhiên vẫn chưa thực sự
đáp ứng được yêu cầu quản lý, do chỉ tiêu phân tích vẫn chưa được xây dựng
một cách phù hợp, trong khi đó Vinaconex 25 là một công ty hoạt động trong
nhiều lĩnh vực và có uy tín trên thị trường Miền Trung Tây nguyên, do đó
việc phân tích tài chính của Công ty có ý nghĩa rất quan trọng để Ban Lãnh
đạo công ty đưa ra những quyết định tối ưu nhất, dựa trên cơ sở những thông
tin tài chính đã được phân tích đầy đủ vào kịp thời, nhận thức được điều đó
nên tác giả đã chọn đề tài Hoàn thiện Công tác phân tích tài chính doanh

nghiệp: Trường hợp Công ty Cổ phần Vinaconex 25.
Qua việc nghiên cứu, tham khảo các giáo trình, các luận văn, tạp chí về
kế toán tài chính và đặc biệt là về phân tích tài chính doanh nghiệp tác giả đã
kế thừa và vận dụng những nội dung phù hợp của các giáo trình, luận văn để
phát triển riêng cho đề tài của mình nhằm đi sâu hơn vào nghiên cứu công tác
phân tích tài chính doanh nghiệp.


9
CHƯƠNG 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ
CÔNG TÁC PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
1.1 KHÁI NIỆM, MỤC ĐÍCH VÀ Ý NGHĨA CỦA PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH DOANH NGHIỆP
1.1.1. Khái niệm
Phân tích tài chính là quá trình sử dụng các kỹ thuật phân tích thích hợp
để xử lý tài liệu từ báo cáo tài chính và các tài liệu khác, hình thành hệ thống
các chỉ tiêu tài chính nhằm đánh giá thực trạng tài chính và dự đoán tiềm lực
tài chính trong tương lai. Như vậy, phân tích tài chính trước hết là việc
chuyển các dữ liệu tài chính trên báo cáo tài chính thành những thông tin hữu
ích. Quá trình này có thể thực hiện theo nhiều cách khác nhau tùy thuộc vào
mục tiêu của nhà phân tích. Phân tích tài chính được sử dụng như là công cụ
khảo sát cơ bản trong lựa chọn quyết định đầu tư. Nó còn được sử dụng như
là công cụ dự đoán các điều kiện và kết qủa tài chính trong tương lai, là công
cụ đánh giá của các nhà quản trị doanh nghiệp. Phân tích tài chính sẽ tạo ra
các chứng cứ có tính hệ thống và khoa học đối với các nhà quản trị [6, tr.5]:
Có thể nói ngắn gọn, phân tích tài chính là một quá trình bao gồm năm
khâu cơ bản sau:
(1) Xác định mục tiêu phân tích tài chính

(2) Thu thập dữ liệu
(3) Xác định phương pháp phân tích
(4) Thực hiện phân tích
(5) Đánh giá công tác phân tích tài chính và đưa ra quyết định tài chính
1.1.2. Mục đích
Để trở thành một công cụ đắc lực giúp cho các nhà quản trị doanh
nghiệp và các đối tượng quan tâm đến hoạt động của doanh nghiệp có


10
được các quyết định đúng đắn trong kinh doanh, phân tích tài chính doanh
nghiệp cần đạt được các mục tiêu sau [4, tr.16]:
- Đánh giá chính xác tình hình tài chính của doanh nghiệp trên các khía
cạnh khác nhau như cơ cấu nguồn vốn, tài sản, khả năng thanh toán, lưu
chuyển tiền tệ, hiệu quả sử dụng tài sản, khả năng sinh lãi, rủi ro tài
chính… nhằm đáp ứng thông tin cho tất cả các đối tượng quan tâm đến hoạt
động của doanh nghiệp như các nhà đầu tư, cung cấp tín dụng, quản lý
doanh nghiệp, cơ quan thuế, người lao động...
- Định hướng các quyết định của các đối tượng quan tâm theo chiều
hướng phù hợp với tình hình thực tế của doanh nghiệp như quyết định đầu
tư, tài trợ, phân chia lợi nhuận…
- Trở thành cơ sở cho các dự báo tài chính, giúp người phân tích dự đoán
được tiềm năng tài chính của doanh nghiệp trong tương lai.
- Là công cụ để kiểm soát hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trên
cơ sở kiểm tra, đánh giá các chỉ tiêu kết quả đạt được so với các chỉ tiêu
kế hoạch, dự toán, định mức...Từ đó, xác định được những điểm mạnh và
điểm yếu trong hoạt động kinh doanh, giúp cho doanh nghiệp có được
những quyết định và giải pháp đúng đắn, đảm bảo kinh doanh đạt hiệu quả
cao. Mục tiêu này đặc biệt quan trọng với các nhà quản trị doanh nghiệp.
1.1.3. Ý nghĩa của phân tích tài chính doanh nghiệp

Hoạt động tài chính có mối quan hệ trực tiếp với hoạt động sản xuất kinh
doanh. Do đó tất cả các hoạt động sản xuất kinh doanh đều có ảnh hưởng đến
tài chính của doanh nghiệp. Ngược lại, tình hình tài chính tốt hay xấu đều có
tác động thúc đẩy hoặc kìm hãm đối với quá trình sản xuất kinh doanh. Chính
vì vậy, phân tích tình hình tài chính có ý nghĩa quan trọng đối với bản thân
chủ doanh nghiệp và các đối tượng bên ngoài có liên quan đến tài chính của
doanh nghiệp, cụ thể


11
Đối với nhà quản trị doanh nghiệp: Các hoạt động nghiên cứu tài
chính trong doanh nghiệp được gọi là phân tích tài chính nội bộ. Khác với
phân tích tài chính bên ngoài do nhà phân tích ngoài doanh nghiệp tiến hành.
Do đó thông tin đầy đủ và hiểu rõ về doanh nghiệp, các nhà phân tích tài
chính trong doanh nghiệp có nhiều lợi thế để có thể phân tích tài chính tốt
nhất. Vì vậy nhà quản trị doanh nghiệp còn phải quan tâm đến nhiều mục tiêu
khác nhau như tạo công ăn việc làm cho người lao động, nâng cao chất lượng
sản phẩm hàng hoá và dịch vụ, hạ chi phí thấp nhất và bảo vệ môi trường.
Doanh nghiệp chỉ có thể đạt được mục tiêu này khi doanh nghiệp kinh doanh
có lãi và thanh toán được nợ.
Như vậy hơn ai hết các nhà quản trị doanh nghiệp cần có đủ thông tin
nhằm thực hiện cân bằng tài chính, nhằm đánh giá tình hình tài chính đã qua
để tiến hành cân đối tài chính, khả năng sinh lời, khả năng thanh toán, trả nợ,
rủi ro tài chính của doanh nghiệp. Bên cạnh đó định hướng các quyết định của
ban giám đốc tài chính, quyết định đầu tư, tài trợ, phân tích lợi tức cổ phần.
Đối với các nhà đầu tư: Mối quan tâm của họ chủ yếu vào khả năng
hoàn vốn, mức sinh lãi, khả năng thanh toán vốn và sự rủi ro. Vì thế mà họ
cần thông tin về điều kiện tài chính, tình hình hoạt động, về kết quả kinh
doanh và các tiềm năng của doanh nghiệp. Các nhà đầu tư còn quan tâm đến
việc điều hành hoạt động công tác quản lý. Những điều đó tạo ra sự an toàn

và hiệu quả cho các nhà đầu tư.
Đối với các nhà cho vay: Mối quan tâm của họ hướng đến khả năng trả
nợ của doanh nghiệp. Qua việc phân tích tình hình tài chính của doanh
nghiệp, họ đặc biệt chú ý tới số lượng tiền và các tài sản có thể chuyển đổi
thành tiền nhanh để từ đó có thể so sánh được và biết được khả năng thanh
toán tức thời của doanh nghiệp.


12
Giả sử chúng ta đặt mình vào trường hợp là người cho vay thì điều đầu
tiên chúng ta chú ý cũng sẽ là số vốn chủ sở hữu, nếu như ta thấy không chắc
chắn khoản cho vay của mình sẽ đựoc thanh toán thì trong trường hợp doanh
nghiệp đó gặp rủi ro sẽ không có số vốn bảo hiểm cho họ. Đồng thời ta cũng
quan tâm đến khả năng sinh lời của doanh nghiệp vì đó chính là cơ sở của
việc hoàn trả vốn và lãi vay.
Đối với cơ quan nhà nước và người làm công: Đối với cơ quan quản lý
nhà nước, qua việc phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp, sẽ đánh giá
được năng lực lãnh đạo của ban giám đốc, từ đó đưa ra các quyết định đầu tư
bổ sung vốn cho các doanh nghiệp nhà nước nữa hay không.
Bên cạnh các chủ doanh nghiệp, nhà đầu tư... người lao động có nhu cầu
thông tin cơ bản giống họ bởi vì nó liên quan đến quyền lợi và trách nhiệm,
đến khách hàng hiện tại và tương lai của họ.
1.2 PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
1.2.1 Phương pháp so sánh
Phương pháp so sánh là phương pháp sử dụng phổ biến nhất trong phân
tích tài chính. Để vận dụng phép so sánh trong phân tích tài chính cần quan
tâm đến các vấn đề sau [7, tr.20-21]:
Thứ nhất, lựa chọn tiêu chuẩn so sánh. Tiêu chuẩn so sánh là chỉ tiêu
gốc được chọn làm căn cứ so sánh. Khi phân tích tài chính, nhà phân tích
thường sử dụng các gốc sau:

- Sử dụng số liệu tài chính ở nhiều kỳ trước để đánh giá và dự báo xu
hướng của các chỉ tiêu tài chính. Thông thường, số liệu phân tích được tổ
chức từ 3 đến 5 năm liền kề.
- Sử dụng số liệu trung bình ngành để đánh giá sự tiến bộ về họat động
tài chính của doanh nghiệp so với mức trung bình tiên tiến của ngành. Số liệu
trung bình ngành thường được các tổ chức dịch vụ tài chính, các ngân hàng,


13
cơ quan thống kê cung thấp theo nhóm các doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp
vừa và nhỏ. Trong trường hợp không có số liệu trung bình ngành, nhà phân
tích có thể sử dụng số liệu của một doanh nghiệp điển hình trong cùng ngành
để làm căn cứ phân tích.
- Sử dụng các số kế hoạch, số dự toán để đánh giá doanh nghiệp có đạt
các mục tiêu tài chính trong năm. Thông thường, các nhà quản trị doanh
nghiệp chọn gốc so sánh này để xây dựng chiến lược họat động cho tổ chức
của mình.
Thứ hai, điều kiện so sánh. Để đảm bảo phép so sánh có ý nghĩa yêu cầu
các chỉ tiêu phân tích phải phản ánh cùng nội dung kinh tế, có cùng phương
pháp tính toán và có đơn vị đo lường như nhau.
Thứ ba, kỹ thuật so sánh. Kỹ thuật so sánh trong phân tích tài chính
thường thể hiện qua các trường hợp sau:
- Trình bày báo cáo tài chính dạng so sánh nhằm xác định mức biến
động tuyệt đối và tương đối của từng chỉ tiêu trong báo cáo tài chính qua hai
hoặc nhiều kỳ, qua đó phát hiện xu hướng của các chỉ tiêu.
- Trình bày báo cáo tài chính theo qui mô chung. Với cách so sánh này,
một chỉ tiêu trên báo cáo tài chính được chọn làm qui mô chung và các chỉ
tiêu có liên quan sẽ tính theo tỷ lệ phần trăm trên chỉ tiêu qui mô chung đó.
- Thiết kế các chỉ tiêu có dạng tỷ số. Một tỷ số được xây dựng khi các
yếu tố cấu thành nên tỷ số phải có mối liên hệ và mang ý nghĩa kinh tế. Các

chi tiêu trong tỷ số được trích từ BCĐKT, Báo cáo kết quả kinh doanh hay
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ.
Với nguyên tắc thiết kế các tỷ số như trên, nhà phân tích có thể xây
dựng chỉ tiêu phân tích phù hợp với đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp.
Các tỷ số còn là công cụ hỗ trợ công tác dự đoán tài chính.


14
1.2.2 Phương pháp loại trừ
Trong một số trường hợp, phương pháp này được sử dụng trong phân
tích tài chính nhằm xác định mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến chỉ tiêu
tài chính giả định các nhân tố còn lại không thay đổi. Phương pháp phân tích
này còn là công cụ hỗ trợ quá trình ra quyết định [7, tr.24].
Chẳng hạn, chỉ tiêu khả năng sinh lời của tài sản (ROA) thường được
tính như sau:
Lợi nhuận
ROA =

x 100%
Tổng tài sản bình quân

Nếu dừng lại ở phép so sánh thì chưa thể hiện rõ nhân tố nào tác động
đến khả năng sinh lời của tài sản. Tuy nhiên, khi xây dựng chỉ tiêu này trong
quan hệ với hiệu suất sử dụng tài sản và khả năng sinh lời từ doanh thu thì chỉ
tiêu ROA được chi tiết như sau:
Doanh thu thuần
ROA =

Lợi nhuận
x

Tổng tài sản bình quân

Doanh thu thuần

= Hiệu suất sử dụng tài sản x Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu
Với phương pháp loại trừ, nhà phân tích sẽ thấy được nhân tố nào ảnh
hưởng chủ yếu đến khả năng sinh lời tài sản, qua đó phát hiện những lợi thế
(hay bất lợi) trong họat động của doanh nghiệp và định hướng họat động
trong kỳ đến.
1.2.3

Phương pháp chi tiết

Khi tiến hành phân tích một đối tượng nghiên cứu phức tạp, người phân
tích thường không chỉ đánh giá một cách tổng quát mà còn tiến hành phân
chia nhỏ đối tượng để nghiên cứu kỹ hơn. Đó là phương pháp phân tích chi


15
tiết. Phương pháp này nhằm cụ thể hóa từng vấn đề, từng bộ phận cấu
thành và quá trình diễn biến, phát triển của hiện tượng, sự kiện trong không
gian, thời gian khác nhau. Các chỉ tiêu tài chính thường được phân tích chi
tiết theo yếu tố cấu thành, theo thời gian và theo địa điểm
Chi tiết theo yếu tố cấu thành thể hiện được ảnh hưởng của từng bộ phận
đến chỉ tiêu tổng hợp nên được sử dụng phổ biến trong phân tích. Phương
pháp này nhằm xác định mức độ biến động của chỉ tiêu phân tích do ảnh
hưởng của các yếu tố.
Chi tiết theo thời gian giúp cho người phân tích đánh giá kết quả kinh
doanh một cách chính xác hơn. Kết quả kinh doanh bao giờ cũng là kết quả

của một quá trình, tiến độ thực hiện quá trình đó trong từng đơn vị thời
gian xác định thường không đồng đều do nhiều nguyên nhân chủ quan và
khách quan khác nhau. Do vậy, việc phân tích chi tiết theo thời gian sẽ
giúp ích cho việc đánh giá kết quả kinh doanh được sát đúng và tìm được
các giải pháp có hiệu quả trong từng khoảng thời gian nhất định. Ngoài ra,
chi tiết hóa theo thời gian còn giúp ích cho việc xây dựng kế hoạch sử dụng
tiềm năng của doanh nghiệp trong từng khoảng thời gian nhất định. Tùy
theo mục đích của phân tích, đặc điểm của hoạt động kinh doanh, nội
dung kinh tế của chỉ tiêu phân tích có thể lựa chọn khoảng thời gian cần chi
tiết theo tháng, quý, năm…
Chi tiết theo địa điểm giúp cho việc đánh giá kết quả hoạt động kinh
doanh theo từng bộ phận, qua đó thấy được mức độ đóng góp, những ưu
nhược điểm của từng bộ phận trong việc tạo ra kết quả chung, phát hiện các
đơn vị tiên tiến hay lạc hậu trên cơ sở đó để có các giải pháp phù hợp.
Chi tiết hóa giúp cho kết quả phân tích được chính xác và đa dạng.
Tuy nhiên, trong quá trình phân tích cần căn cứ vào mục đích, yêu cầu phân
tích và đặc điểm của chỉ tiêu để lựa chọn cách thức chi tiết cho phù hợp.


16
1.2.4 Phương pháp cân đối liên hệ
Các báo cáo tài chính đều có đặc trưng chung là thể hiện tính cân đối:
cân đối giữa tài sản và nguồn vốn; cân đối giữa doanh thu, chi phí và kết quả;
cân đối giữa dòng tiền vào và dòng tiền ra, cân đối giữa tăng và giảm...Cụ thể
là các cân đối cơ bản[7, tr.24-25].:
Tổng tài sản = TSNH + TSDH
Tổng tài sản = Tổng nguồn vốn
Lợi nhuận = Doanh thu - Chi phí
Dòng tiền thuần = Dòng tiền vào - Dòng tiền ra
Dựa vào những cân đối cơ bản trên, trong phân tích tài chính thường vận

dụng phương pháp cân đối liên hệ để xem xét ảnh hưởng của từng nhân tố
đến biến động của chỉ tiêu phân tích. Chẳng hạn, với biến động của tổng tài
sản giữa hai thời điểm, phương pháp này sẽ cho thấy loại tài sản nào (hàng
tồn kho, nợ phải thu, TSCĐ...) biến động ảnh hưởng đến biến động tổng tài
sản của doanh nghiệp. Như vậy, dựa vào biến động của từng bộ phận mà chỉ
tiêu phân tích sẽ được đánh giá đầy đủ hơn.
1.2.5. Phương pháp dupont
Trong phân tích tài chính, Mô hình Dupont thường được vận dụng để
phân tích mối liên hệ giữa các chỉ tiêu tài chính. Chính nhờ sự phân tích mối
liên kết giữa các chỉ tiêu mà người ta có thể phát hiện ra những nhân tố đã ảnh
hưởng đến chỉ tiêu phân tích theo một trình tự logic chặt chẽ, và nhà phân tích
sẽ nhận biết được các nguyên nhân dẫn đến hiện tượng tốt, xấu trong hoạt
động của DN. Bản chất của hiện tượng này là tách một số tổng hợp phản ánh
sức sinh lời của DN như thu thập trên TS (ROA), thu nhập sau thuế trên
VCSH (ROE) thành tích số của chuỗi các tỷ số có mối quan hệ nhân quả với
nhau. Điều đó cho phép phân tích ảnh hưởng của các tỷ số đó đối với tỷ số
tổng hợp.