BÀI: PHẠM TRÙ ĐẠO ĐỨC

PHẠM TRÙ
LÀ CÁI NHÌN TỔNG QUAN VỀ SỰ VẬT
HIỆN TƯỢNG ĐANG ĐƯỢC NÓI ĐẾN
PHẠM TRÙ LÀ NHỮNG KHÁI NIỆM
CHUNG NHẤT PHẢN ÁNH NHỮNG ĐẶC
ĐIỂM CƠ BẢN, NHỮNG PHƯƠNG TIỆN
VÀ MỐI QUAN HỆ PHỔ BIẾN NHẤT CỦA
HIỆN TƯỢNG TRONG ĐỜI SỐNG XÃ
HỘI


THIỆN VÀ ÁC
• LÀ HAI PHẠM TRÙ CÓ NỘI DUNG TRÁI
NGƯỢC NHAU DÙNG ĐỂ PHẢN ÁNH
ĐÁNH GIÁ MỘT TƯ TƯỞNG, MỘT
HÀNH VI, LỐI SỐNG, NHÂN CÁCH,
CUỘC ĐỜI LÀ TỐT HAY XẤU, TÍCH CỰC
TIÊU CỰC VỀ MẶT ĐẠO ĐỨC


• THEO TIẾNG CỔ HY LẠP: THIỆN CÓ
NGHĨA LÀ TÀI SẢN. SỰ GIÀU CÓ. CÁC
NHÀ TƯ TƯỞNG CỔ HY LẠP COI CÁI
THIỆN GẮN LIỀN VỚI LỢI ÍCH CỦA CON
NGƯỜI


THIỆN
• THIỆN :
LÀ CÁI TÍCH CỰC, CÁI TiẾN BỘ, CÁI
CÓ ÍCH, PHÙ HỢP VỚI LỊCH SỬ CÁI

THIỆN LÀ CÁI ĐẠO ĐỨC.
TỨC LÀ THỰC HIỆN ĐÚNG NHỮNG,
NGUYÊN TẮC, CHUẨN MỰC, QUY
ĐỊNH


• CÁI THIỆN PHẢI LÀ CÁI HIỆN THỰC
ĐƯỢC THỂ HIỆN BẰNG VIỆC LÀM VỚI
KẾT QUẢ CỤ THỂ TRONG ĐÓ ĐỘNG
CƠ LÀ NHÂN TỐ QUYẾT ĐỊNH
• CÁI THIỆN KHÔNG DỪNG Ở THIỆN Ý
ƯỚC MUỐN, NẾU DỪNG Ở THIỆN Ý NÓ
SẼ KHÔNG CÓ GIÁ TRỊ THỰC TIỄN


NHỮNG TỪ CÓ CHỮ THIỆN
•
•
•
•
•

THIỆN Ý
THIỆN CHÍ
THIỆN CẢM
THIỆN NHÂN THIỆN CĂN
THIỆN KHÔNG PHẢI CHỈ CÓ LÀ HIỀN
LÀNH ( TÍNH TÌNH ) HAY TỐT BỤNG

ÁC
• ÁC LÀ CÁI TIÊU CỰC, LẠC HẬU, CÁI CÓ
HẠI KHÔNG PHÙ HỢP VỚI LỊCH SỬ CÁI
ÁC LÀ CÁI PHI ĐẠO ĐỨC
• LÀ TƯ TƯỞNG, HÀNH VI, LỐI SỐNG,
NHÂN CÁCH, CUỘC ĐỜI, ĐỐI LẬP VỚI
NHỮNG YÊU CẦU CỦA XÃ HỘI VỀ ĐẠO
ĐỨC


• ĐÓ LÀ KHI BẠN SUY NGHĨ HÀNH
ĐỘNG, MỌI THỨ BẠN LÀM, BẠN THỂ
HIỆN MANG LẠI NHIỀU ĐIỀU TRÁI VỚI
LẼ TỰ NHIÊN, TRÁI VỚI LƯƠNG TÂM,
TRÁI ĐẠO ĐỨC


• MỘT LỜI NÓI DỐI, SỰ VU KHỐNG, MỘT
CỬ CHỈ XÚC PHẠM ĐẾN NHÂN PHẨM
CỦA NGƯỜI KHÁC CŨNG LÀ ÁC
• ĐÓ LÀ KHI BẠN SUY NGHĨ HÀNH ĐỘNG
MỌI THỨ BẠN LÀM, BẠN THỂ HIỆN
MANG LẠI NHIỀU ĐIỀU TRÁI VỚI LẼ TỰ
NHIÊN, TRÁI LƯƠNG TÂM, TRÁI ĐẠO
ĐỨC


THEO HỒ CHÍ MINH
• MỖI CON NGƯỜI ĐỀU CÓ CÁI THIỆN,
CÁI ÁC, CÁI XẤU, CÁI TỐT Ở TRONG

LÒNG. ĐỂ PHÁT TRIỂN CÁI THIỆN
CHỐNG LẠI CÁI ÁC, CẢ XÃ HỘI VÀ MỖI
NGƯỜI PHẢI LUÔN CHÚ TRỌNG TU
DƯỠNG ĐẠO ĐỨC SUỐT ĐỜI, NÓI ĐI
ĐÔI VỚI LÀM, XÂY ĐI ĐÔI VỚI CHỐNG
TRÊN TẤT CẢ CÁC LĨNH VỰC CỦA ĐỜI
SỐNG XÃ HỘI…


NGHĨA VỤ VÀ
LƯƠNG TÂM
• LÀ HAI PHẠM TRÙ CÓ NỘI DUNG LIÊN
QUAN VÀ HỖ TRỢ NHAU
• CHỨC NĂNG CHUNG LÀ THÚC GIỤC
CON NGƯỜI LÀ ĐIỀU THIỆN TRÁNH
ĐIỀU ÁC.


• NGHĨA LÀ ĐẠO NGHĨA, NGHĨA LÝ
• VỤ LÀ VIỆC LÀM
• NGHĨA VỤ LÀ VIỆC LÀM CÓ ĐẠO LÝ,
CÓ NGHĨA LÝ, CÓ TÌNH NGHĨA


NGHĨA VỤ
NGHĨA VỤ LÀ BIỂU HIỆN CỤ THỂ CỦA
CÁI THIỆN NÓI CHUNG THỰC HIỆN
NGHĨA VỤ ĐÓ LÀ CÁI THIỆN
NGHĨA VỤ LÀ TRÁCH NHIỆM

• NGHĨA VỤ:
• LÀ SỰ PHẢN ÁNH NHỮNG MỐI
QUAN HỆ ĐẠO ĐỨC ĐẶC BIỆT GIỮA
CÁ NHÂN VỚI CÁ NHÂN GIỮA CÁ
NHÂN VỚI XÃ HỘI
• VD: THẦY THUỐC CHỮA BỆNH CỨU
NGƯỜI KHÔNG VỤ LỢI


• NGHĨA VỤ PHÁP LÝ
• NGHĨA VỤ ĐẠO ĐỨC
• PHẠM TRÙ NGHĨA VỤ XUẤT PHÁT TỪ
VIỆC BẢO VỆ LỢI ÍCH CÁ NHÂN, TẬP
THỂ, XÃ HỘI.


• LƯƠNG TÂM
• LƯƠNG : TỐT
• TÂM : TÂM LÝ CON NGƯỜI LƯƠNG
TÂM LÀ CÁI TÂM TỐT CỦA CON
NGƯỜI, KHI TA LÀM ĐIỀU SAI TRÁI THÌ
NÓ BẮT TA XẤU HỖ, HỖ THẸN


LƯƠNG TÂM
• LƯƠNG TÂM LÀ ĐIỀU MÀ TRÁI TIM
MÁCH BẢO PHẢI LÀM MÀ KHÔNG CẢM
THẤY SAI TRÁI

• LƯƠNG TÂM
LÀ Ý THỨC CHỦ QUAN CỦA CÁ NHÂN VỀ
NGHĨA VỤ VÀ TRÁCH NHIỆM CỦA MÌNH
ĐỐI VỚI XÃ HỘI, ĐƯỢC COI NHƯ LÀ
NGHĨA VỤ TRÁCH NHIỆM ĐỐI VỚI BẢN
THÂN
TRÁI VỚI LƯƠNG TÂM LÀ BẤT LƯƠNG


• LƯƠNG TÂM LÀ NĂNG LỰC MANG
TÍNH TỰ GIÁC CỦA CON NGƯỜI TỰ
GIÁM SÁT BẢN THÂN, TỰ ĐỀ RA CHO
MÌNH NGHĨA VỤ ĐẠO ĐỨC PHẢI HOÀN
THÀNH TỰ ĐÁNH GIÁ HÀNH VI CỦA
MÌNH


• LƯƠNG TÂM LÀ Ý THỨC CHỦ QUAN
CỦA CÁ NHÂN VỀ NGHĨA VỤ VÀ TRÁCH
NHIỆM CỦA MÌNH ĐỐI VỚI XÃ HỘI
ĐƯỢC COI LÀ NGHĨA VỤ VÀ TRÁCH
NHIỆM ĐỐI VỚI BẢN THÂN


THEO KHỔNG TỬ
“LẬP ĐẠO CỦA TRỜI NÓI ÂM VÀ DƯƠNG, LẬP
ĐẠO CỦA ĐẤT NÓI NHU VÀ CƯƠNG, LẬP
ĐẠO CỦA NGƯỜI NÓI NHÂN VÀ NGHĨA MÀ
NÊN” TẤT CẢ CÁC TÍNH KHÁC CỦA CON

NGƯỜI ĐỀU DO NHÂN NGHĨA MÀ NÊN,
CŨNG NHƯ VẠN VẬT, VẠN VIỆC TRÊN TRỜI
DƯỚI ĐẤT DO ÂM DƯƠNG, NHU CƯƠNG
TẠO THÀNH, CON NGƯỜI BẤT NHÂN LÀ ÁC,
BẤT NGHĨA LÀ BẠC, CHÍNH LẼ ĐÓ CON
NGƯỜI MUỐN ĐƯỢC COI LÀ “NHÂN” THÌ
PHẢI CÓ NHÂN NGHĨA PHẢI CÓ LƯƠNG TÂM



• LƯƠNG TÂM LÀ KẾT QUẢ CỦA QUÁ
TRÌNH SỐNG CHỨ KHÔNG PHẢI BẨM
SINH


NHÂN PHẨM VÀ DANH DỰ
• LÀ HAI PHẠM TRÙ GẦN GỦI MẬT THIẾT
• CẶP PHẠM TRÙ RẤT QUAN TRỌNG
TRONG ĐẠO ĐỨC HỌC
• CẶP PHẠM TRÙ PHẢN ÁNH MỐI QUAN
HỆ THÁI ĐỘ CỦA XÃ HỘI ĐỐI VỚI CON
NGƯỜI.


NHÂN PHẨM
• LÀ TỔNG THỂ NHỮNG PHẨM CHẤT ĐẠO
ĐỨC CÓ GIÁ TRỊ CỦA MỘT CÁ NHÂN ĐỂ
CÁ NHÂN ĐÓ ĐƯỢC XÃ HỘI ĐÁNH GIÁ
• LÀ GIÁ TRỊ LÀM NGƯỜI CỦA MỖI CÁ
NHÂN

• NHÂN PHẨM TÙY THUỘC VÀO CÁ NHÂN,
QUAN NIỆM XÃ HỘI, GIAI CẤP
•