Nghiên cứu xác định mô hình nam vận động viên bắn súng cấp cao Việt Nam nội dung 10m súng ngắn hơi (Luận án tiến sĩ)

BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỂ DỤC THỂ THAO TP. HỒ CHÍ MINH
----------------------

PHẠM THỊ HIÊN

“NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH MÔ HÌNH
NAM VẬN ĐỘNG VIÊN BẮN SÚNG CẤP CAO VIỆT NAM:
NỘI DUNG 10M SÚNG NGẮN HƠI”

LUẬN ÁN TIẾN SĨ GIÁO DỤC HỌC

TP. Hồ Chí Minh, 2018


BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO BỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỂ DỤC THỂ THAO TP. HỒ CHÍ MINH
----------------------

PHẠM THỊ HIÊN

“NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH MÔ HÌNH
NAM VẬN ĐỘNG VIÊN BẮN SÚNG CẤP CAO VIỆT NAM:
NỘI DUNG 10M SÚNGNGẮN HƠI”

Ngành: Giáo dục học
Mã số: 9140101

LUẬN ÁN TIẾN SĨ GIÁO DỤC HỌC

Cán bộ hướng dẫn khoa học:

GS.TS Lê Nguyệt Nga

TP. Hồ Chí Minh, 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan, đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu,
kết quả nêu trong luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất
kỳ công trình nào.

Tác giả luận án

.
Phạm Thị Hiên


MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ................................... 5
1.1. Lịch sử và sự phát triên môn bắn súng thể thao trên thế giới. ....................... 5
1.2. Lịch sử hình thành và phát triển môn bắn súng thể thao ở Việt Nam ........... 6
1.3. Sơ lược về đặc điểm môn bắn súng ngắn..................................................... 10
1.4. Mô hình vận động viên cấp cao ................................................................... 11
1.4.1 Khái niệm mô hình. ......................................................................... 11
1.4.2. Cơ sở lý luận và những nhân tố cấu thành vận động viên đẳng cấp
cao. ......................................................................................................... 15
1.4.3 Mô hình vận động viên cấp cao và các nhân tố cấu thành mô hình
vận độngviên cấp cao. ............................................................................... 18
1.4.4. Nghiên cứu xác định các yếu tố cấu thành mô hình đặc trưng vận
độngviên cấp cao....................................................................................... 22

1.5. Môhìnhvận độngviênbắnsúngcấpcaoViệtNam ............................................ 23
1.5.1. Đặc trưng về hình thái..................................................................... 23
1.5.2. Đặctrưngvềchứcnăng ...................................................................... 24
1.5.3. Đặc trưng tâm lý ............................................................................. 27
1.5.4. Đặc trưng về thể lực ....................................................................... 32
1.5.5. Đặc trưng về kỹ thuật...................................................................... 33
1.6. Công trình nghiên cứu có liên quan ............................................................. 41
1.6.1. Các công trình nghiên cứu trên thế giới ......................................... 41
1.6.2. Các công trình nghiên cứu có liên quan tại Việt Nam.................... 43
CHƯƠNG II:ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP VÀ TỔ CHỨC NGHIÊN
CỨU ................................................................................................................... 46
2.1. Đối tượng và khách thể nghiên cứu ............................................................. 46
2.2.Phương pháp nghiên cứu. .............................................................................. 47
2.2.1. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu có liên quan............... 48


2.2.2. Phương pháp phỏng vấn ................................................................. 48
2.2.3. Phương pháp kiểm tra y sinh học gồm 2 phần: ............................. 48
2.2.4. Phương pháp kiểm tra tâm lý .......................................................... 57
2.2.5.Phương pháp kiểm tra sư phạm ....................................................... 58
2.2.6. Phương pháp toán thống kê ............................................................ 60
2.3.Kế hoạch, tổ chức, địa điểm nghiên cứu ....................................................... 61
2.3.1. Kế hoạch nghiên cứu. ..................................................................... 61
2.3.2. Địa điểm nghiên cứu. ...................................................................... 62
CHƯƠNG III:KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN ......................... 63
3.1. Lựa chọn các chỉ số, test xác định mô hình nam vận động viên bắn súng cấp
cao Việt Nam nội dung 10m súng ngắn hơi. ....................................................... 63
3.1.1. Hệ thống các chỉ số, test xác định mô hình nam vận động viên bắn
súng cấp cao Việt Nam nội dung 10m súng ngắn hơi về hình thái, chức
năng, thể lực, kỹ thuật và tâm lý. .............................................................. 63

3.1.2. Phỏng vấn các chuyên gia, các nhà chuyên môn về các chỉ số, test
xác định mô hình nam vận động viên bắn súng cấp cao Việt Nam nội
dung 10m súng ngắn hơi. .......................................................................... 76
3.1.3. Kết quả kiểm định Wilcoxon để kiểm tra sự đồng nhất giữa hai lần
phỏng vấn................................................................................................... 80
3.1.4. Bàn về sự lựa chọn các chỉ số, test xác định mô hình nam VĐV bắn
súng cấp cao Việt Nam nội dung 10m súng ngắn hơi. ............................. 86
3.2. Xác định mô hình nam vận động viên bắn súng cấp cao Việt Nam nội dung
10m súng ngắn hơi. ............................................................................................. 89
3.2.1.Xác định mô hình về hình thái nam vận động viên bắn súng cấp cao
Việt Nam nội dung 10m súng ngắn hơi. ................................................... 89
3.2.2. Xác định mô hình về chức năng nam vận động viên bắn súng cấp
cao Việt Nam nội dung 10m súng ngắn hơi. ............................................ 96


3.2.3. Xác định mô hình về thể lực nam vận động viên cấp cao Việt Nam
nội dung 10m súng ngắn hơi. .................................................................. 102
3.2.4. Xác định mô hình về kỹ thuật nam vận động viên bắn súng cấp cao
Việt Nam nội dung 10m súng ngắn hơi. ................................................. 103
3.2.5. Xác định mô hình về tâm lý nam vận động viên bắn súng cấp cao
Việt Nam nội dung 10m súng ngắn hơi. ................................................. 106
3.2.6. Mô hình tổng hợp nam vận động viên bắn sung cấp cao Việt Nam
10m súng ngắn hơi. ................................................................................. 119
3.2.7.Ảnh hướng của các chỉ số (hình thái, chức năng, thể lực, kỹ thuật,
tâm lý) đối với thành tích thể thao của VĐV. ......................................... 121
3.2.8. Mô hình lý tưởng nam vận động viên cấp cao Việt Nam nội dung
10 mét súng ngắn hơi: ............................................................................. 125
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................ 133
KẾT LUẬN:............................................................................................ 133
KIẾN NGHỊ: ........................................................................................... 136

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨUĐÃ CÔNG BỐ CÓ
LIÊN QUAN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN
BCH

Ban chấp hành

CHDC

Cộng hòa dân chủ

DTS

Dung tích sống

HCB

Huy chương bạc

HCĐ

Huy chương đồng

HCV

Huy chương vàng

HLV

Huấn luyện viên

ISSF

Liên đoàn bắn súng thế giới

MH

Mô hình

TDTT

Thể dục thể thao

TĐTL

Trình độ tập luyện

TP. HCM Thành phố Hồ Chí Minh
UIT

Hiệp hội bắn súng Quốc tế

VĐV Vận động viên
VN
VSF

Việt Nam
Liên đoàn bắn súng Việt Nam


DANH MỤC CÁC ĐƠN VỊ ĐO LƯỜNG
cm
g
kg
l
m
mm

Centimét
Gam
Kilôgam
lít
Mét
Milimet


DANH MỤC CÁC BẢNG
BẢNG
Bảng 1.1
Bảng 1.2
Bảng 1.3
Bảng 2.1
Bảng 2.2

NỘI DUNG
Huy chương vàng bắn súng Việt Nam qua các kỳ

SEA GAMES (từ 1989 đến 2015)
Nhịp tim của VĐV bắn súng ở các nội dung khác
nhau trước, sau huấn luyện và thi đấu.
Mô hình kết cấu năng lực thi đấu của VĐV bắn
súng ưu tú [100]
Thành tích của Hoàng Xuân Vinh từ năm 2012 –
đến nay[18]
Đánh giá chỉ số công năng tim.

TRANG
10

25

Sau 40

47
55

Bảng tổng hợp các chỉ số về hình thái để xác định
Bảng 3.1

mô hình nam VĐV bắn súng cấp cao Việt Nam

69

nội dung 10m súng ngắn hơi.
Bảng tổng hợp các chỉ số về chức năng để xác
Bảng3.2

định mô hình nam VĐV bắn súng cấp cao Việt

70

Nam nội dung 10m súng ngắn hơi.
Bảng tổng hợp các chỉ số, test về tâm lý để xác
Bảng 3.3

định mô hình nam VĐV bắn súng cấp cao Việt

71

Nam nội dung 10m súng ngắn hơi.
Bảng tổng hợp các chỉ số, test về thể lực để xác
Bảng 3.4

định mô hình nam VĐV bắn súng cấp cao Việt

73

Nam nội dung 10m súng ngắn hơi.
Bảng tổng hợp các test về kỹ thuật để xác định mô
Bảng3.5

hình nam VĐV bắn súng cấp cao Việt Nam nội

73

dung 10m súng ngắn hơi.
Bảng 3.6

Trình độ học vấn của giáo viên (n = 27)

76


Bảng 3.7

Đặc điểm huấn luyện viên tham gia khảo sát (n= 15)

Bảng3.8

Kết quả qua hai lần phỏng vấn

Bảng 3.9

Kết quả kiểm định Wilcoxon giữa hai lần phỏng vấn

77
Sau 77
80

Số lượng các chỉ số và test được chọn để xác định
Bảng 3.10

mô hình nam VĐV bắn súng cấp cao Việt Nam

83

nội dung 10m súng ngắn hơi.

Hệ thống các chỉ số và test được chọn để xác định
Bảng 3.11

mô hình nam VĐV bắn súng cấp cao Việt Nam

83

nội dung 10m súng ngắn hơi.
Kết quả kiểm tra các chỉ số hình thái của nam
Bảng3.12

VĐV Bắn súng cấp cao Việt Nam nội dung 10m

Sau 89

súng ngắn hơi
Chiều cao, cân nặng và chỉ số khối BMI, Queltelet
Bảng 3.13

của nam VĐV bắn súng cấp cao Việt Nam nội
dung 10m súng ngắn hơi và một số VĐV thế giới

90

đạt huy chương vàng Olympic.
So sánh chỉ số dài bàn tay củanam VĐV cấp cao
Bảng 3.14

Việt Nam nội dung 10m súng ngắn hơi với VĐV

92

ưu tú Trung Quốc
So sánh kết quả một số chỉ số hình thái của nam
Bảng3.15

VĐV bắn súng cấp cao Việt Nam nội dung 10m
súng ngắn hơi với một số VĐV bắn súng ưu tú

92

trên Thế giới. [67],[100]
Kết quả tính toán chỉ số hình thể Somatotype của
Bảng 3.16

nam VĐV Bắn súng cấp cao Việt Nam nội dung

93

10m súng ngắn hơi.
Bảng 3.17

So sánh tỷ lệ phần trăm mỡ của nam VĐV bắn

94


súng cấp cao Việt Nam nội dung 10m súng ngắn
với kết quả nghiên cứu của tác giả Asker
Jeukendrup [59]

Tỷ lệ lượng cơ và lượng mỡ giữa hai chi trên, dưới
Bảng 3.18

và thân của nam VĐV bắn súng cấp cao Việt Nam

95

nội dung 10m súng ngắn hơi.
So sánh chỉ số dung tích sống/ cân nặng của nam
Bảng 3.19

VĐV Việt Nam nội dung 10m súng ngắn hơi với

97

VĐV bắn súng ưu tú Trung Quốc:
Các giá trị sóng anpha và beta điện não đồ (EEG)
Bảng 3.20

của VĐV bắn súng cấp cao Hoàng Xuân Vinh và

98

một số đối tượng khác.
Bảng 3.21
Bảng 3.22
Bảng 3.23

Giá trị sóng anpha và beta của VĐV Hoàng Xuân
Vinh và VĐV bắn súng cấp cao các nước khác.

Kết quả công thức máu của nam VĐV bắn súng
cấp cao Việt Nam nội dung 10m súng ngắn hơi
Kết quả kiểm tra thể lực của nam VĐV bắn súng
cấp caoViệt Nam nội dung 10m súng ngắn hơi.

99

102

102

So sánh kết quả kiểm tra thể lực của nam VĐV
Bảng 3.24

bắn súng cấp cao Việt Nam nội dung 10m súng

103

ngắn hơi với VĐV bắn súng ưu tú Trung Quốc:
Bảng 3.25

Kết quả kiểm tra kỹ thuật nam VĐV bắn súng cấp
cao Việt Nam nội dung 10m súng ngắn hơi

103

So sánh kết quả bắn tính điểm 60 viên của nam
Bảng 3.26

VĐV Bắn súng cấp cao Việt Nam nội dung 10m

104

súng ngắn hơi và thế giới đạt HCV Olympic (IOC)
Bảng 3.27

Kết quả kiểm tra kỹ thuật bắn tính điểm 60 viên

105


của nam VĐV Bắn súng cấp cao Việt Nam nội
dung 10m súng ngắn hơi và nam VĐV cấp cao
Tây Ban Nha
Kết quả kiểm tra kỹ thuật bắn tính điểm 60 viên
Bảng 3.28

của nam VĐV Bắn súng cấp cao Việt Nam nội
dung 10m súng ngắn hơi và nam VĐV đội tuyển

105

bắn súng cấp cao Việt Nam
Bảng 3.29
Bảng 3.30

Kết quả kiểm tra tâm lý của nam VĐV bắn súng
cấp caoViệt Nam nội dung 10m súng ngắn hơi
Kết quả của test Tepping test của nam VĐV bắn
súng cấp cao Việt Nam dung 10m súng ngắn hơi

106

108

Kết quả kiểm tra loại hình thần kinh của nam vận
Bảng 3.31

động viên bắn súng cấp cao Việt Nam nội dung

109

10m súng ngắn hơi theo biểu 808
Bảng 3.32

Kết quả trắc nghiệm khí chất của nam VĐV bắn
súng cấp cao Việt Nam nội dung 10m súng ngắn hơi

113

Kết quả nhận thức nhiệm vụ và nhận thức cái tôi
Bảng 3.33

của nam VĐV bắn súng cấp cao Việt Nam dung

114

10m súng ngắn hơi
Kết quả đánh giá trạng thái lo lắng trong thi đấu
Bảng 3.34

(Sport Competition Anxiety - SCAT) của nam
VĐV bắn súng cấp cao Việt Nam dung 10m súng

115

ngắn hơi như sau:
Kết quả bảng hỏi kỹ năng ứng biến (Athletic
Bảng 3.35

coping skills inventory-28 (ACSI-28)) nam vận
động viên bắn súng cấp cao Việt Nam nội dung
10m súng ngắn hơi.

117


Bảng 3.36

Mô hình tổng hợp nam vận động viên bắn súng
cấp cao Việt Nam nội dung 10 mét súng ngắn hơi.

119

Kết quả phân tích hồi quy yếu tố ảnh hưởng của
Bảng 3.37

các chỉ số đến thành tích của nam VĐV bắn súng

124

cấp cao Việt Nam nội dung 10m súng ngắn hơi.
Bảng 3.38

Kết quả phân tích hồi quy yếu tố ảnh hưởng lý
tưởng của các chỉ số đến thành tích của VĐV

131


DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH, BIỂU ĐỒ
HỈNH,

NỘI DUNG

BIỂU ĐỒ

TRANG

Hình 1.1

Tư thế chân

34

Hình 1.2

Vị trí bàn chân

35

Hình 1.3

Khoảng cách giữa mắt và bộ phận ngắm bắn

35

Hình 1.4

Khoảng cách khuỷu tay, phần trên của cánh tay
và vai

36

Hình 1.5

Các cơ tham gia khi trong bắn súng

36

Hình 1.6

Tư thế cánh tay trái

36

Hình 1.7

Khoảng cách giữa ngón cái và ngón bóp cò

37

Hình 1.8

Phần dưới của bàn tay, kế với cổ tay – phần trên
của báng súng

37

Hình 1.9

3 điểm cầm súng tạo thành 1 tam giác

38

Hình 1.10

Cách cầm súng

38

Hình 1.11

Điểm tiếp xúc của các ngón tay khi cầm súng

39

Hình 1.12

Các đầu ngón tay khi tiếp xúc với báng súng

39

Hình 1.13

Các điểm của áp lực trong kỹ thuật cầm súng

39

Cấu trúc hình thể somatotype của nam VĐV Bắn
Hình 3.1

súng cấp cao Việt Nam nội dung 10m súng ngắn

93

hơi trên mạng lưới Heather Carter:
Cấu trúc hình thể Somatotype trung bình của VĐV
Hình 3.2

một số môn thể thao (Nguồn: Brianmac Sports

94

Coach 2015)
Thành phần cơ thể và chuyển hóa cơ bản nam
Hình 3.3

VĐV bắn súng cấp cao Việt Nam nội dung 10m
súng ngắn hơi

95


Luận án đủ ở file: Luận án full