Bài giảng pháp luật đại cương

PHÁP LUẬT
PHÁP LUẬT
ĐẠI CƯƠNG
ĐẠI CƯƠNG
ThS:
ThS:


NGUYỄN THỊ HỒNG NHUNG
NGUYỄN THỊ HỒNG NHUNG

BÀI 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ
BÀI 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ
BẢN VỀ NHÀ NƯỚC
BẢN VỀ NHÀ NƯỚC
I.
I.
Ngu
Ngu
ồn gốc Nhà nước
ồn gốc Nhà nước
II.
II.
Khái niệm, bản chất Nhà nước
Khái niệm, bản chất Nhà nước
III.
III.

Thuộc tính của Nhà nước
Thuộc tính của Nhà nước
IV.
IV.
Chức năng của Nhà nước
Chức năng của Nhà nước
V.
V.
Kiểu và hình thức Nàh nước
Kiểu và hình thức Nàh nước
VI.
VI.
Bộ máy Nhà nước
Bộ máy Nhà nước

BÀI 2: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ
BÀI 2: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ
BẢN CỦA PHÁP LUẬT
BẢN CỦA PHÁP LUẬT
I.
I.
Nguồn gốc, khái niệm pháp luật
Nguồn gốc, khái niệm pháp luật
II.
II.
Bản chất pháp luật
Bản chất pháp luật
III.
III.
Thuộc tính pháp luật

Thuộc tính pháp luật
IV.
IV.
Chức năng, vai trò của pháp luật
Chức năng, vai trò của pháp luật
V.
V.
Mối quan hệ giữa pháp luật với những
Mối quan hệ giữa pháp luật với những
hiện tượng xã hội khác
hiện tượng xã hội khác
VI.
VI.
Kiểu và hình thức pháp luật
Kiểu và hình thức pháp luật

BÀI 3: NHÀ N C C NG ƯỚ Ộ
BÀI 3: NHÀ N C C NG ƯỚ Ộ
HOÀ XÃ H I CH NGHĨA Ộ Ủ
HOÀ XÃ H I CH NGHĨA Ộ Ủ
VI T NAMỆ
VI T NAMỆ
I.
I.
Khái quát về sự ra đời và phát triển
Khái quát về sự ra đời và phát triển
của NN Việt Nam
của NN Việt Nam
II.
II.

Bản chất của Nhà nước CHXHCN Việt
Bản chất của Nhà nước CHXHCN Việt
Nam
Nam
III.
III.
Chức năng của Nhà nước CHXHCN
Chức năng của Nhà nước CHXHCN
Việt Nam
Việt Nam
IV.
IV.
Bộ máy Nhà nước CHXHCN Việt Nam
Bộ máy Nhà nước CHXHCN Việt Nam

BÀI 4: H TH NG PHÁP Ệ Ố
BÀI 4: H TH NG PHÁP Ệ Ố
LU T VÀ QUY PH M Ậ Ạ
LU T VÀ QUY PH M Ậ Ạ
PHÁP LU TẬ
PHÁP LU TẬ
I.
I.
Hệ thống pháp luật
Hệ thống pháp luật
II.
II.
Quy phạm pháp luật
Quy phạm pháp luật

BÀI 5: QUAN H PHÁP Ệ
BÀI 5: QUAN H PHÁP Ệ
LU TẬ
LU TẬ
I.
I.
Khái niệm, đặc điểm của quan hệ pháp
Khái niệm, đặc điểm của quan hệ pháp
luật
luật
II.
II.
Thành phần của quan hệ pháp luật
Thành phần của quan hệ pháp luật
III.
III.
Sự kiện pháp lý
Sự kiện pháp lý

BÀI 6: TH C HI N PHÁP Ự Ệ
BÀI 6: TH C HI N PHÁP Ự Ệ
LU T – VI PH M PHÁP LU T Ậ Ạ Ậ
LU T – VI PH M PHÁP LU T Ậ Ạ Ậ
– TRÁCH NHI M PHÁP LÝỆ
– TRÁCH NHI M PHÁP LÝỆ
I.
I.
Thực hiện pháp luật
Thực hiện pháp luật
II.

II.
Vi phạm pháp luật
Vi phạm pháp luật
III.
III.
Trách nhiệm pháp lý
Trách nhiệm pháp lý

BÀI 7: PHÁP CH XHCN Ế
BÀI 7: PHÁP CH XHCN Ế
– NHÀ N C PHÁP ƯỚ
– NHÀ N C PHÁP ƯỚ
QUY NỀ
QUY NỀ
I.
I.
Pháp chế XHCN
Pháp chế XHCN
II.
II.
Nhà nước pháp quyền
Nhà nước pháp quyền

BÀI 8: CÁC NGÀNH LU T C Ậ Ơ
BÀI 8: CÁC NGÀNH LU T C Ậ Ơ
B N TRONG H TH NG PHÁP Ả Ệ Ố
B N TRONG H TH NG PHÁP Ả Ệ Ố
LU T VI T NAMẬ Ệ
LU T VI T NAMẬ Ệ
I.

I.
Ngành luật Hiến pháp
Ngành luật Hiến pháp
II.
II.
Ngành luật hành chính
Ngành luật hành chính
III.
III.
Ngành luật dân sự
Ngành luật dân sự
IV.
IV.
Ngành luật hôn nhân và gia đình
Ngành luật hôn nhân và gia đình
V.
V.
Ngành luật tố tụng dân sự
Ngành luật tố tụng dân sự

I.
I.
Ngành luật hình sự
Ngành luật hình sự
II.
II.
Ngành luật tố tụng hình sự
Ngành luật tố tụng hình sự
III.
III.

Ngành luật thương mại
Ngành luật thương mại
IV.
IV.
Ngành luật lao động
Ngành luật lao động
V.
V.
Ngành luật lao động
Ngành luật lao động




BÀI 1: NH NG V N Ữ Ấ
BÀI 1: NH NG V N Ữ Ấ
Đ C B N V NHÀ Ề Ơ Ả Ề
Đ C B N V NHÀ Ề Ơ Ả Ề
N CƯỚ
N CƯỚ

I. Ngu n g c Nhà n cồ ố ướ
I. Ngu n g c Nhà n cồ ố ướ
QUAN ĐIỂM
QUAN ĐIỂM
Phi Mácxít Mác - Lênin
Phi Mácxít Mác - Lênin

1. Nh ng quan đi m phi ữ ể
1. Nh ng quan đi m phi ữ ể

Mácxít v ngu n g c Nhà ề ồ ố
Mácxít v ngu n g c Nhà ề ồ ố
n cướ
n cướ
1.1 Những nhà tư tưởng theo thuyết thần
1.1 Những nhà tư tưởng theo thuyết thần
học
học
Thượng đế
Thượng đế
Nhà nước
Nhà nước
Vĩnh cữu - bất biến
Vĩnh cữu - bất biến

Phái giáo quy nề
Phái giáo quy nề
Thượng đế
Thượng đế
Nhân loại
Nhân loại
Tinh thần Thể xác
Tinh thần Thể xác
Giáo hoàng Vua
Giáo hoàng Vua

Phái dân quy nề
Phái dân quy nề
Thượng đế
Thượng đế

Nhân dân
Nhân dân
Vua
Vua

Phái quân chủ
Phái quân chủ
Thượng đế
Thượng đế
Vua
Vua

1.2 Nh ng nhà t t ng ữ ư ưở
1.2 Nh ng nhà t t ng ữ ư ưở
theo thuy t gia tr ngế ưở
theo thuy t gia tr ngế ưở
Gia đình Gia trưởng
Gia đình Gia trưởng
Gia tộc
Gia tộc
Thị tộc
Thị tộc
Chủng tộc
Chủng tộc
Quốc gia Nhà nước
Quốc gia Nhà nước

1.3 Nh ng nhà t t ng ữ ư ưở
1.3 Nh ng nhà t t ng ữ ư ưở
theo thuy t kh cế ế ướ

theo thuy t kh cế ế ướ
Khế ước (Hợp đồng)
Khế ước (Hợp đồng)
Nhà nước
Nhà nước

1.4 Các nhà t t ng ư ưở
1.4 Các nhà t t ng ư ưở
theo thuy t b o l cế ạ ự
theo thuy t b o l cế ạ ự
Bạo lực giữa Thị tộc A và Thị tộc B
Bạo lực giữa Thị tộc A và Thị tộc B
Thị tộc A chiến thắng
Thị tộc A chiến thắng
Nhà nước
Nhà nước

2. Quan đi m Mác – ể
2. Quan đi m Mác – ể
Lênin v ngu n g c ề ồ ố
Lênin v ngu n g c ề ồ ố
Nhà n cướ
Nhà n cướ
2.1 Xã hội nguyên thuỷ và tổ chức thị tộc,
2.1 Xã hội nguyên thuỷ và tổ chức thị tộc,
bộ lạc
bộ lạc
Thị tộc Tộc trưởng
Thị tộc Tộc trưởng
Bào tộc

Bào tộc
Bộ lạc Thủ lĩnh
Bộ lạc Thủ lĩnh

2.2 S phân hoá giai c p ự ấ
2.2 S phân hoá giai c p ự ấ
trong xã h i và Nhà n c ộ ướ
trong xã h i và Nhà n c ộ ướ
xu t hi nấ ệ
xu t hi nấ ệ

Lần phân công lao động thứ nhất: ngành
Lần phân công lao động thứ nhất: ngành
chăn nuôi ra đời
chăn nuôi ra đời

Lần phân công lao động thứ hai: ngành
Lần phân công lao động thứ hai: ngành
tiểu thủ công nghiệp ra đời
tiểu thủ công nghiệp ra đời

Lần phân công lao động thứ ba: ngành
Lần phân công lao động thứ ba: ngành
thương nghiệp ra đời
thương nghiệp ra đời

II. Khái ni m, b n ch t ệ ả ấ
II. Khái ni m, b n ch t ệ ả ấ
c a Nhà n củ ướ
c a Nhà n củ ướ

1.
1.
Khái niệm Nhà nước
Khái niệm Nhà nước

Là một bộ máy quyền lực đặc biệt
Là một bộ máy quyền lực đặc biệt

Do giai cấp thống trị lập ra
Do giai cấp thống trị lập ra

Nhằm bảo vệ lợi ích của giai cấp thống
Nhằm bảo vệ lợi ích của giai cấp thống
trị
trị

Thực hiện chức năng quản lý xã hội
Thực hiện chức năng quản lý xã hội
theo ý chí của giai cấp thống trị
theo ý chí của giai cấp thống trị

2. B n ch t Nhà n cả ấ ướ
2. B n ch t Nhà n cả ấ ướ
2.1 Bản chất giai cấp của Nhà nước (Tính
2.1 Bản chất giai cấp của Nhà nước (Tính
giai cấp)
giai cấp)

Nhà nước là bộ máy cưỡng chế đặc biệt
Nhà nước là bộ máy cưỡng chế đặc biệt

nằm trong tay giai cấp cầm quyền
nằm trong tay giai cấp cầm quyền

Giai cấp cầm quyền sử dụng Nhà nước
Giai cấp cầm quyền sử dụng Nhà nước
để duy trì sự thống trị của mình đối với
để duy trì sự thống trị của mình đối với
toàn xã hội, trên cả 3 mặt: chính trị, kinh
toàn xã hội, trên cả 3 mặt: chính trị, kinh
tế và tư tưởng
tế và tư tưởng

2.2 B n ch t xã h i c a ả ấ ộ ủ
2.2 B n ch t xã h i c a ả ấ ộ ủ
Nhà n c (Tính xã h i)ướ ộ
Nhà n c (Tính xã h i)ướ ộ

Nhà nước phải phục vụ những nhu cầu
Nhà nước phải phục vụ những nhu cầu
mang tính chất công cho xã hội như: xây
mang tính chất công cho xã hội như: xây
dựng bệnh viện, trường học, đường sá…
dựng bệnh viện, trường học, đường sá…

III. Thu c tính c a Nhà ộ ủ
III. Thu c tính c a Nhà ộ ủ
n cướ
n cướ
1. NN thiết lập quyền lực công
1. NN thiết lập quyền lực công

2. NN phân chia dân cư thành các đơn vị
2. NN phân chia dân cư thành các đơn vị
hành chính lãnh thổ
hành chính lãnh thổ
3. NN có chủ quyến quốc gia
3. NN có chủ quyến quốc gia
4. NN ban hành pháp luật
4. NN ban hành pháp luật
5. NN thu thuế và phát hành tiền
5. NN thu thuế và phát hành tiền