MỤC LỤC
TT
TIÊU ĐỀ
TRANG
PHẦN I: LÝ LỊCH
PHẦN II: NỘI DUNG
A. MỞ ĐẦU
3
3
3
I
ĐẶT VẤN ĐỀ
3
1.
Thực trạng của vấn đề
3
2
Ý nghĩa và tác dụng của giải pháp mới
4
3
Phạm vi nghiên cứu của đề tài
5
II
PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH
6
1
Cơ sở lý luận
6
2
Cơ sở thực tiễn
6
3
Các biện pháp tiến hành và thời gian tạo ra giải pháp
8
B
NỘI DUNG
9
I
MỤC TIÊU
9
II
CÁC GIẢI PHÁP
11
1
Một số điểm mới của vấn đề nghiên cứu
11
2
Các biện pháp chỉ đạo thực hiện
12
2.1
Khảo sát khả năng hoạt động âm nhạc cho trẻ.
12
2.2
Tạo môi trường học tập.
12
2.3
Lựa chọn bài hát, nghe hát, trò chơi phù hợp theo lứa tuổi.
12
2.4
Lựa chọn các loại hình vận động phù hợp với lứa tuổi.
15
2.5
Tổ chức tiết học nhẹ nhàng, linh hoạt
19
2.6
Ứng dụng công nghệ thông tin vào trong tiết học.
20
2.7
Khảo sát khả năng hoạt động âm nhạc cho trẻ.
III
KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG CỦA ĐỀ TÀI
23
IV
HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
23
20-23
1
V
KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC.
C. KẾT LUẬN
I.
KẾT LUẬN CHUNG
24
25
25
NHỮNG ĐIỀU KIỆN, KINH NGHIỆM ÁP DỤNG SỬ DỤNG
II
GIẢI PHÁP
26
1
Những điều kiện áp dụng giải pháp
26
2
Những kinh nghiệm áp dụng, sử dụng giải pháp
26
III
IV
NHỮNG TRIỂN VỌNG TRONG VIỆC VẬN DỤNG VÀ
PHÁT TRIỂN GIẢI PHÁP
MỘT SỐ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT
26
27
2
PHẦN I: LÝ LỊCH
Họ và tên tác giả: Nguyễn Thị Ngân
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường mầm non Nguyên Hòa
Tên đề tài sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp tạo hứng thú giúp trẻ
4-5 tuổi hứng thú tham gia hoạt động âm nhạc”.
PHẦN II: NỘI DUNG
A. MỞ ĐẦU
I/ ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Thực trạng của vấn đề
“ Non sơng việt Nam có được trở lên vẻ vang hay khơng, Dân tộc Việt
nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu hay
không chính là nhờ phần lớn ở cơng lao học tập của các cháu”.
Câu nói của Hồ chủ Tịch đã đi vào lòng người tạo ra động lực to lớn cho hàng
triệu người dạy và người học, đó chính là lễ và văn mà chúng ta phải truyền lại
cho lớp kế cận, cho những chủ nhân tương lai của đất nước. Đất nước ta đang
trong thời đại bùng nổ thông tin, buộc chúng ta phải đạt được các mục tiêu và có
quyết tâm cao, lẽ tất nhiên chúng ta chưa thực hiện được tất cả các kế hoạch đề
ra. Vì vậy nhiệm vụ đó đang chơng chờ vào các thế hệ mầm non chủ nhân
tương lai của đất nước, ưu thế mà ta có được hiện nay là thế hệ trẻ khoẻ mạnh có
sự đồng nhất cả về năng lực và trí tuệ, có tiềm năng sáng tạo , vì thế ta phải tin
vào thế hệ trẻ tương lại sẽ đứng vững trên nền truyền thống lịch sử vẻ vang
đó.Đảng và nhà nước ta đánh giá rất cao về vai trò của giáo dục, đầu tư vào giáo
dục là đầu tư đúng hướng và được coi là quốc sách hàng đầu. Mục tiêu của cơng
tác chăm sóc giáo dục mầm non phát triển và hình thành nhân cách cho trẻ , việc
Tạo hứng thú cho trẻ tích cực tham gia hoạt động âm nhạc sẽ giúp trẻ nhận
thức thế giới xung quanh, phát triển lời nói, quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm.
3
Đối với trẻ âm nhạc là thế giới đầy kỳ diệu, đầy cảm xúc. Trẻ có thể tiếp nhận
âm nhạc ngay từ khi cịn nằm trong nơi được nghe tiếng ru à ơi của mẹ.
Có thể nói âm nhạc như một món ăn tinh thần khơng thể thiếu được trong
cuộc sống hằng ngày của mỗi chúng ta, nó mang đến cho ta những giây phút thư
giãn thực sự thỏa mái, cho ta bày tỏ cảm xúc thật của chính mình, cho ta cảm
nhận cái đẹp của tự nhiên, quê hương, đất nước, con người của mỗi vùng miềm
khác nhau trên mảnh đất hình chữ “S” này. Thế giới âm thanh muôn màu
không ngừng chuyển động tạo điều kiện cho trẻ phát triển các chức năng tâm lý,
năng lực hoạt động và sự hiểu biết của trẻ.
Trong chương trình giáo dục mầm non, bộ môn giáo dục môn âm nhạc là
một bộ môn nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là
nguồn hứng thú mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật và nó còn là phương tiện thiết
thực cho các hoạt động giáo dục khác như: Thể chất, Tốn.... Có thể coi mơn âm
nhạc là một bộ phận không thể tách rời với cơng tác chăm sóc giáo dục trẻ. Nhà
sư phạm V.Xu-khơm-lim-xki đã đánh giá rất cao hiệu quả giáo dục toàn diện của
âm nhạc: “ Chất lượng công việc giáo dục trong một nhà trường được xác định
phần lớn bởi mức độ hoạt động âm nhạc trong trường đó”.
2. Ý nghĩa và tác dụng của giải pháp mới:
Tiến sĩ Hovard Gardner,
giáo sư trường Đại học Harvard
nghiên cứu lí thuyết đã cho
rằng:“Thơng minh âm nhạc là
một trong bảy trí thơng minh
ban đầu của con người.” hay
như: Đại văn hào M. Go- rơ-ki
đã nhận xét rằng: “ Âm nhạc tác
động một cách kì diệu đến tận
đáy lịng. Nó khám phá cái ra
cái phẩm chất cao quý nhất ở
con người”.
4
Bởi theo các ông: âm nhạc là môn học giúp trẻ phát triển tồn diện nhất.
Thơng qua Âm nhạc trẻ sẽ linh họat, mạnh dạn, thông minh qua việc sáng tạo
các động tác minh họa kết hợp khi hát và rèn luyện cho trẻ, khi vận động theo
nhạc sẽ thúc đẩy sự vận động cơ thể, sự nhanh nhẹn khéo léo, bền bỉ và dẻo dai
qua các động tác. Giáo dục Âm nhạc là hoạt động nghệ thuật có tác dụng giáo
dục thẩm mỹ ngồi ra nó cịn giúp trẻ phát triển trí tuệ, trẻ có khả năng trải
nghiệm những cảm xúc trong quá trình cảm thụ và thể hiện âm nhạc: Khi nghe
nhạc, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc, ảnh hưởng những
trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm. Đồng thời Âm nhạc cũng một trong
những con đường hồn thiện đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ và thể lực. Âm nhạc là
phương tiện tạo nên sự hình thành và phát triển nhân cách tồn diện cho trẻ.
Việc giáo dục âm nhạc cho lứa tuổi này bước đầu giúp trẻ tiếp cận với nền
văn hóa của lồi người, bồi dưỡng tình cảm dân tộc, góp phần khơng nhỏ vào
việc phát triển nhân cách tồn diện cho trẻ sớm.
3. Phạm vi nghiên cứu của đề tài:
- Vì điều kiện và thời gian nghiên cứu có hạn, Đề tài này tôi nghiên cứu
tại trường mầm non Nguyên Hoà, huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên .
II/ PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH
1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Qua thực tế giảng dạy trên lớp
tôi thấy: Trẻ em ở lứa tuổi Mẫu
giáo rất nhạy cảm đối với âm
nhạc. Trẻ em rất thích nghe
nhạc và hứng thú tham gia vào
các hoạt động có âm nhạc. Mục
đích của giáo dục âm nhạc là
giáo dục tình cảm đạo đức thẩm
mỹ cho trẻ, là phương tiện hình
thành đạo đức cho trẻ biết yêu ghét rõ ràng. Giáo dục âm nhạc cịn hình thành
5
cho trẻ lịng u thiên nhiên, Tổ quốc, tình u thương con người rộng lớn. Hình
thành và phát triển thói quen tốt trong sinh hoạt tập thể: Đó là tính tổ chức kỷ
luật, tự chủ, mạnh dạn trước mọi người.
Giáo dục âm nhạc còn là phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ, giúp trẻ
phát triển trí tưởng tượng, củng cố kiến thức trẻ qua học tập, vui chơi trong cuộc
sống. Quá trình trẻ tiếp xúc và hoạt động âm nhạc như nghe cô hát, trẻ tự ca hát,
nhảy múa, chơi trị chơi âm nhạc... sẽ hình thành ở trẻ những yếu tốt của một
nhân cách phát triển toàn diện, hài hồ, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức,
trí tuệ và thể lực, trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Đồng thời âm nhạc cũng
có tác dụng giúp cho những trẻ thụ động nhút nhát trở nên linh hoạt khi được
tiếp xúc với tính chất mạnh mẽ lôi cuốn của tiết tấu và âm thanh của âm nhạc.
Nhà sư phạm xukhomlinki đã khẳng định “ Tuổi thơ không thể thiếu âm nhạc
cũng như không thể thiếu trị chơi và chuyện cổ tích. Thiếu những cái đó trẻ em
chỉ là những bông hoa khô héo…. Thật vô cùng quan trọng nhưng hình thành
cho trẻ thật khơng phải dễ.
Âm nhạc cịn giúp trẻ phát triển ngơn ngữ, phát triển tai nghe và khả
năng phát triển cảm xúc. Khi nghe nhạc, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm
của âm nhạc, ảnh hưởng những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm. Đồng thời
âm nhạc cũng dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của đời sống,
giúp trẻ hình thành sự liên tưởng. Nhịp điệu rắn rỏi của bản hành khúc gợi cho
trẻ niềm vui, hào hứng phấn khởi. Từng câu nhạc có giai điệu liền bậc lên xuống
liên tiếp theo ngữ điệu nói tự nhiên của trẻ sẽ như những lời thủ thỉ nhắc nhở trẻ
một hành vi lễ giáo phù hợp…. Nhà sư phạm Xu-khôm-lin-ski đã tổng kết :
“Âm nhạc là một phương tiện kỳ diệu và tế nhị nhất để truyền đạt lời kêu gọi
của những cái tốt đẹp và nhân đạo. Nó dẫn dắt trẻ vào thế giới của điều thiện,
tạo ra sự đồng cảm và là một phương tiện bồi dưỡng năng lực sáng tạo của trí
tuệ mà khơng một phương tiện nào sánh được”.
2. CƠ SỞ THỰC TIỄN
Năm học 2015 -2016 tơi được phân cơng chủ nhiệm nhóm lớp 4-5 tuổi
tại khu Thị Giang, lớp có 19 cháu điều là con em nơng dân, trong đó 6 cháu nữ,
6
13 cháu nam, với độ tuổi đồng đều, 100% trẻ ngoan ngoãn, mạnh dạn, hồn
nhiên, đạt yêu cầu về phát triển thể chất, phát triển nhận thức, phát triển ngôn
ngữ, và tình cảm xã hội, cảm thụ cái hay cái đẹp trong cuộc sống xung quanh
trẻ. Là một giáo viên có tinh thần trách nhiệm và đầy lịng nhiệt tình, yêu nghề
mến trẻ bản thân tôi xác định được mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc
phát triển khả năng cảm thụ âm nhạc cho trẻ.
Song bên cạnh đó vẫn cịn một số điều bất cập mà tơi cũng như nhiều
giáo viên trong trường gặp phải như:
Thiết bị, đồ dùng phục vụ cho việc giảng dạy các môn học vẫn còn hạn
chế, chưa phong phú.
Còn lúng túng trong việc sử dụng, kết hợp các dụng cụ âm nhạc cho hoạt
động giáo dục âm nhạc của mình.
Bản thân giáo viên chưa chú ý nhiều đến việc phát huy tính chủ động tích
cực của trẻ trong các hoạt động âm nhạc cho trẻ.
Trẻ hát chưa đúng giai điệu, tiết tấu. Chưa biết cách lấy hơi, sự chính xác ,
đồng đều khi hát tập thể.
Ở hoạt động nghe hát trẻ còn hạn chế trong việc cảm nhận sắc thái thể hiện
trong âm nhạc. Trẻ chỉ biết lắng nghe chứ chưa thể hiện được cảm xúc, tình cảm,
thái độ khi nghe. Cịn thiếu sự tự tin, mạnh dạn khi tham gia hoạt động âm nhạc
giữa đám đơng. Nếu có thì trẻ cịn hạn chế về tác phong biểu diễn.
Trẻ cịn thụ động, ít có sự tự tin mạnh dạn và cũng ít có nhu cầu hứng thú
được tham gia hoạt động giáo dục âm nhạc nên trẻ chưa phát huy được hết tính
tích cực của mình khi tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc.
Phụ huynh của các cháu đa số làm nghề nơng, bn bán nên ít nhiều
chưa thực sự quan tâm đến việc học tập của trẻ.
Qua khảo sát thực trạng chất lượng trên trẻ tại khu Thị Giang đầu năm
học 2015 – 2016 tại trường mầm non Nguyên Hòa kết quả như sau:
* Kết quả khảo sát trên trẻ.
TT Nội dung khảo sát
1 Ngôn ngữ
2 Khả năng cảm thụ âm nhạc (Tiết tấu, giai điệu…)
Tỉ lệ %
45%
35%
7
3
4
5
Ĩc thẩm mĩ
Trí nhớ
Trí tưởng tượng
30%
40%
30%
6
Tình cảm, tình u q hương đất nước, con người.
35%
Kết quả khảo sát cho
thấy số cháu đạt ở mức khá,
tốt cịn ít, vẫn cịn cháu xếp
loại ở mức chưa đạt yêu cầu.
Là người người giáo viên tôi
luôn trăn trở về lời dạy của
Bác: “Các thầy cơ giáo phải
tìm cách dạy, dạy cái gì, dạy
như thế nào để trị hiểu
chóng, nhớ lâu, tiến bộ
nhanh. Thầy dạy tốt, trị học tốt để thiết thực góp phần đào tạo những hiền tài
cho quốc gia” . Vấn đề này ln làm tơi quyết tâm suy nghĩ tìm tịi và cuối
cùng tìm được hướng đi cho mình qua nội dung đề tài sau “Một số biện pháp
tạo hứng thú giúp trẻ 4-5 tuổi hứng thú tham gia hoạt động âm nhạc”.”
3. CÁC PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH VÀ THỜI GIAN TẠO RA GIẢI
PHÁP
3.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận: Thời gian từ tháng 8/2015 – 9/2015
3.2.Phương pháp quan sát trẻ: Thời gian từ tháng 10/ 2015 – 2/2016
Mục đích: nhằm điều tra thực trạng hoạt động
3.3. Phương pháp trực quan thích giác: là phương pháp đặc thù của giáo
dục âm nhạc, trong đó âm nhạc gợi lên những tâm trạng , cảm xúc, tình cảm đa
dạng, gần gũi trẻ: Thời gian từ tháng 9/ 2015 – 2/2016.
3.4. Phương pháp dùng từ (giảng giải, chỉ dẫn...) hướng đến ý thức của trẻ.
đối với trẻ, lời nói cụ thể và có hình ảnh của giáo viên là một trong những
8
phương tiện nhận thức đặc biệt gần gũi, dễ hiểu: Thời gian từ tháng 9/ 2015 –
2/2016
3.5. Phương pháp thực hành nghệ thuật : Trẻ hát, chơi trò chơi âm nhạc,
vận động, sử dụng nhạc cụ, hoạt động sáng tạo dưới sự hướng dẫn của giáo
viên: Thời gian từ tháng 9/ 2015 – 2/2016
3.6. Phương pháp thực hành trải nghiệm: Thời gian từ tháng 9/ 2015 – 2/2016
Mục đích: thử nghiệm sư phạm trên cơ sở tìm hiểu thực trạng xác định
một số biện pháp nhằm phát triển khả năng cảm thụ âm nhạc. Thử nghiệm sư
phạm nhằm kiểm chứng và khẳng định hiệu quả của các biện pháp
3.7. Phương pháp thống kê toán học: Thời gian từ tháng 9/ 2014 – 2/2016
Mục đích: Để thống kê những số liệu thu được trong quá trình nghiên cứu
của đề tài.
B. NỘI DUNG
I. MỤC TIÊU
Âm nhạc có ảnh hưởng đến q
trình hồn thiện cơ thể trẻ. Trước
hết, âm nhạc được coi là khả năng
tốt nhất để phát triển tai nghe.
Tính chất đa dạng của âm nhạc gợi
ra những phản ứng gắn với sự thay
đổi nhịp tim mạch, sự trao đổi
máu. Vì vậy, giáo dục âm nhạc đối
với trẻ Mẫu giáo là vô cùng cần
thiết; địi hỏi cơ giáo phải chu đáo,
u nghề, cho trẻ làm quen với âm nhạc trong tất cả các hoạt động.
- Giáo dục âm nhạc cho trẻ ở trường mầm non là nhiệm vụ hết sức quan
trọng bước đầu giúp trẻ tiếp cận với nền văn hóa của lồi người, là phương tiện
sắc bén để bồi dưỡng tình cảm dân tộc và góp phần quan trọng trong việc nâng
9
cao trách nhiệm của nhà trường- xã hội và mọi người trong việc chăm sóc dạy
dỗ giáo dục trẻ trở thành con người tốt của đất nước theo lời mong mỏi của Bác
Hồ lúc cịn sống. “Vì lợi ích 10 phải trồng cây. Vì lợi ích 100 năm phải trồng
người”
II. CÁC GIẢI PHÁP
1. Một số điểm mới của vấn đề nghiên cứu
Trẻ mầm non mỗi trẻ đều có tâm hồn nhạy cảm với thế giới xung
quanh, chứa đựng bao điều mới lạ hấp dẫn. Trẻ thường tỏ ra dễ xúc cảm với
cảnh vật, dễ bị cuốn hút trước cảnh vật có nhiều màu sắc, âm thanh sơi động, đồ
chơi ngộ nghĩnh... Nên năng khiếu nghệ thuật thường được nảy sinh ngay từ tuổi
ấu thơ. Vì vậy việc giáo dục âm nhạc cần được bồi dưỡng ngay từ tuổi mẫu giáo
để ươm mầm những tài năng nghệ thuật cho tương lai. Hoạt động âm nhạc
trong trường mầm non là phương tiện phát triển thẩm mỹ cho trẻ rất hữu hiệu.
Thông qua các hoạt động đó giúp trẻ phát triển các chức năng tâm lí, khả năng
tri giác các sự vật hiện tượng xung quanh, từ đó trẻ tư duy và quá trình đó làm
phát triển óc tưởng tượng, sáng tạo, ham muốn tạo ra cái đẹp. Có một câu nói rất
hay mà tôi đọc được trên một tờ báo: “ Hãy mang lại cho bé liềm yêu thương
ngọt ngào từ những giai điệu bất hủ biết đâu bạn sẽ có một thiên tài trong tương
lai”. ".Và dạy trẻ cảm thụ âm nhạc là một trong những nội dung quan trọng
trong việc phát triển tồn diện cho trẻ. Đây chính là dịng sữa ni dưỡng thấm
dần vào tâm hồn trẻ, hình thành trong trẻ phong cách ngôn ngữ dân tộc, bản sắc
độc đáo của tâm hồn Việt Nam.
2.Các biện pháp thực hiện
2.1. Khảo sát khả năng hoạt động âm nhạc cho trẻ.
Trong trường mầm non phát triển tất cả các khả năng, thiên hướng của trẻ
nhỏ và trong tất cả các khả năng thiên hướng non trẻ ấy, khơng có cái nào quan
trọng hơn và cần thiết bằng khả năng nhận thức. Bởi vậy ngay từ đầu năm học,
tôi luôn quan tâm tìm hiểu đến đặc điểm tâm sinh lý của từng trẻ cũng như khả
năng chú ý, tiếp thu kiến thức, kỹ năng hoạt động âm nhạc của trẻ.
Để nắm được khả năng âm nhạc của trẻ tôi dùng biện pháp khảo sát trẻ để
để phát huy, tính tích cực cho trẻ. Tôi đã cùng với giáo viên trong khu thống
nhất các nội dung và phương pháp để khảo sát trẻ.
10
Khảo sát về kỹ năng âm nhạc đơn giản theo nội dung chương trình của
trẻ: Trẻ thể hiện được những cảm xúc âm nhạc như vui tươi, thích thú và hứng
thú tham gia vào hoạt động. Trẻ có thể hát đồng đều, hát cả bài, nhớ tên bài hát,
hát thuộc lời bài hát, hát đúng nhạc, biết bắt đầu và kết thúc (khi có nhạc dồn kết
thúc bài trẻ dừng lại cúi chào khán giả). Trẻ phân biệt được độ to nhỏ của âm
thanh. Khi hát cùng với đàn trẻ hát đúng cao độ thể hiện được tính chất bài hát,
hát đúng giai điệu. Thể hiện được các kỹ năng vận động âm nhạc đơn giản như
nhún nhảy, giậm chân, vỗ tay.
Sau đó tơi tiến hành khảo sát trẻ bằng cách: Cô gõ âm thanh to nhỏ để
cho trẻ tự phân biệt. Cô đàn cho trẻ nghe để trẻ nhận ra tên bài hát sau đó cho trẻ
hát lại bài hát đó để trẻ có thể hiện kỹ năng âm nhạc của mình. Ngồi ra tơi hát
cho trẻ nghe bài hát, hoặc bật cho trẻ nghe qua đĩa nhạc để trẻ nghe.
2.2. Tạo
mơi trường học tập.
- Góc âm nhạc là nơi trẻ có điều kiện để thể hiện khả năng âm nhạc của
mình, trẻ có thể làm quen, ơn luyện, củng cố và vận dụng phát triển những kỹ
năng âm nhạc qua các trò chơi, các hoạt động sáng tạo làm phát triển khả năng
sáng tạo của trẻ. Tôi luôn chú ý tận dụng diện tích phịng học, góc âm nhạc một
cách phù hợp và chú ý bố trí, sắp xếp các dụng cụ, đồ dùng âm nhạc để tạo môi
trường học gần gũi, thoải mái cho trẻ.
- Cung cấp cho trẻ nhiều nguồn âm thanh: các loại lon, thùng thiếc, thùng
giấy chứa đậu, hột hạt, gạo, các loại đá, các dụng cụ nhà bếp, khối gỗ, chén bằng
sành. Có thể để giấy báo hay những loại giây phế liệu có kích cỡ lớn, tạo điều
kiện cho trẻ sáng tạo ra các kiểu áo váy... theo ý tưởng cá nhân, phục vụ chơi vũ
hội hóa trang, nhảy múa tự do.
Tơi còn sưu tầm thể hiện phong phú các thể loại băng nhạc thiếu nhi,
mầm non, dân ca, nhạc cổ điển... các loại nhạc cụ dân tộc. Khi có điều kiện tơi
dùng mơ hình, tranh cho trẻ quan sát. Ngồi ra cịn có một số đồ dùng khuyến
khích trẻ sáng tạo trong vận động theo nhạc như: khăn chồng, cờ đi nheo,
vòng đeo tay, chân, những con búp bê bằng vải hay thú nhồi bông làm bạn nhảy
11
cùng trẻ. Tất cả những đồ dùng, đồ chơi trên đều phải ở trạng thái mở, trẻ dễ
dàng lấy và sử dụng.
Khi bố trí góc âm nhạc cần chú ý sao cho ở nơi đó tiếng ồn ào trẻ tạo ra
tại góc khơng ảnh hưởng, làm phiền đến những hoạt động n tĩnh ở góc khác.
ĐĨ kích thích tính tị mị, ham hiểu biết lơi cuốn trẻ vào góc chơi âm nhạc,
tôi luôn chú ý thay đổi chất liệu, những thiết bị tạo âm thanh khác nhau định kỳ,
tạo điều kiện cho trẻ sử dụng tối đa.
Tại góc âm nhạc, t«i cịng chú ý tạo điều kiện cho trẻ thể hiện những ý
tưởng, mong muốn của trẻ, đặc biệt phát huy tác dụng của trẻ hỗ trợ nhau, liên
kết với nhau tổ chức các hoạt động mang tính nghệ thuật. Khuyến khích trẻ tự
làm hay cùng trẻ trang trí một số đồ dùng đồ chơi để vỗ hay gõ đệm bài hát
nhằm gây hứng thú cho trẻ khi sử dụng. Có thể cho trẻ phối hợp chơi với nhóm
tạo hình trang trí váy áo làm mặt nạ hóa trang....Trẻ vơ cùng sung sướng khi
được sử dụng đồ dùng do chính trẻ tạo ra, để thực hiện các hoạt động âm nhạc.
2.3. Lựa chọn bài dạy hát, nghe hát, trò chơi phù hợp theo lứa tuổi .
Đối với giáo dục âm nhạc, cho trẻ tiếp cận nội dung và hình thức hoạt động
theo hình xốy trơn ốc, tức là cho trẻ hoạt động từ đơn giản, dễ rồi khó dần trên
nền những kiến thức đã biết. Ở độ tuổi mẫu giáo, giáo viên chủ yếu dạy cho trẻ
những bài hát đơn giản dễ thuộc, cho trẻ nghe hát, nghe nhạc (sau đây sẽ gọi
chung là nghe nhạc) .Việc áp dụng các hình thức nghe nhạc phong phú sẽ giúp
trẻ làm quen dần và yêu thích âm nhạc hơn. Đồng thời cũng phù hợp với đặc
điểm của lứa tuổi Mẫu giáo nên giáo dục các cháu cần tiến hành theo phương
châm "Học mà chơi - chơi mà học" theo chương trình giáo dục Mầm non mới.
Một giờ học giáo dục âm nhạc cô xây dựng theo các cách khác nhau, mỗi giờ
học chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động: Trọng tâm là ca hát
thì nội dung chính là tập cho các cháu hát thuộc bài hát, hát rõ lời, đúng nhạc.
Nếu trọng tâm là nghe hát thì phần nghe hát phải kéo dài hơn, chủ yếu là
trẻ được nghe cơ hát, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc nên
hưởng ứng cảm xúc với những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm.
12
Nếu trọng tâm là biểu diễn văn nghệ thì cơ tổ chức cho trẻ biểu diễn giống
như một đêm văn nghệ, giúp trẻ ôn lại những bài đã học, tự tin mạnh dạn trước
đông người. Dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của đời sống, giúp
trẻ hình thành sự liên tưởng.
Nếu trọng tâm là vận động theo nhạc thì cơ hướng dẫn trẻ cách vận động
theo bài hát để tạo cho bài hát hay hơn, trẻ hứng thú hơn. Việc dạy trẻ vận động
nhịp nhàng theo nhịp điệu âm nhạc không chỉ giúp trẻ tập phối hợp các động tác
đi lại vững vàng, chạy nhẹ nhàng. Tất cả những vận động của tay chân, thân
mình nhờ có sự phụ hoạ âm nhạc trở nên chính xác, nhịp nhàn hơn. Vận động
theo nhạc tạo cho trẻ sự hoạt bát, nhanh nhẹn, có tư thế đẹp, duyên dáng.
Để thu hút vào giờ học và giúp trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc được
tốt hơn, giáo viên cần đầu tư, nghiên cứu, sáng tạo trong phương pháp dạy học:
Vào đầu giờ học cơ có thể trị chuyện về chủ đề, xem vật thật, tranh ảnh... có chủ
đề theo nội dung bài dạy để dẫn dắt trẻ tới tác phẩm, vào bài học một cách nhẹ
nhàng, tự tin khơng gị bó trẻ. Mọi giờ học hoạt động làm quen âm nhạc đều có
phần nghe hát và trị chơi âm nhạc. Vì sự cảm thụ âm nhạc gắn bó chặt chẽ với
sự phát triển nhận thức. Nó địi hỏi trẻ phải chú ý, quan sát nhạy bén. Trẻ tập
trung nghe nhạc, so sánh âm thanh làm quen với ý nghĩa biểu cảm của âm thanh
đó, ghi nhớ những đặc điểm, tính chất cuả hình tượng âm nhạc. Trị chơi âm
nhạc giúp trẻ thoải mái, vận động chạy nhảy... trẻ sẽ hoạt bát nhanh nhẹn và rất
hứng thú trong giờ học.
Muốn một giờ hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao đòi hỏi cơ giáo phải hát
đúng nhạc, có sử dụng đàn, nhạc cụ để trẻ được làm quen với nhạc, cô hát càng
hay càng thu hút trẻ vào giờ học. Cô hát phải thể hiện tình cảm sắc bài hát, cơ
giới thiệu dẫn dắt hay có nội dung để trẻ hát cùng cô cả bài. Cô phải chuẩn bị
nhạc cụ cho trẻ: Lớp tôi sử dụng phách tre, phách bằng vỏ gáo dừa, trống lắc...
Do điều kiện cơ sở vật chất chưa đảm bảo, chưa có dụng cụ đồ chơi ngồi trời
chứ tơi rất thích cho trẻ hoạt động ngồi trời. Trẻ hát đúng, hát hay chưa đủ mà
còn dạy trẻ vận động theo nhạc, biết phối hợp âm nhạc nhịp điệu. Trẻ vừa hát
vừa vận động theo nhạc giúp trẻ biết cảm nhận về âm nhạc, trông trẻ thật hồn
13
nhiên dễ thương. Hầu hết các bài hát có thể cho trẻ vận động múa. Vì múa là
hoạt động nghệ thuật, dùng hình thể, tư thế để biểu hiện lên tư tưởng, tình cảm
của một tác phẩm. Múa và âm nhạc quan hệ mật thiết và không tách rời nhau.
Một bài hát cho trẻ làm quen 2, 3 cách vận động khác nhau để thay đổi hình
thức, giúp trẻ làm quen với nhiều loại hình tiết tấu và khơng nhàm chán. Có thể
cho trẻ mặc trang phục theo bài hát, giúp trẻ biết trang phục của một số vùng
miền theo nội dung bài hát. Khi chọn bài hát nghe tôi chọn bài hát có nội dung
phù hợp tốt lên nội dung chính của bài dạy hát.
Ví dụ: Dạy hát bài "Làm chú bộ đội" thì tơi chọn bài hát nghe: "Màu áo
chú bộ đội" nhằm hướng trẻ vào nội dung bài học một cách dễ dàng và dễ giáo
dục cho trẻ. Trẻ được nghe những bản nhạc phù hợp, trẻ sẽ cảm nhận giai điệu, ý
nghĩa đời sống văn hoá vùng miền qua bài hát. Khi múa có thể mặc trang phục
theo yêu cầu của bài hát.
Để tăng phần hấp dẫn của giờ học cho trẻ chơi trò chơi âm nhạc nhằm phát
triển năng khiếu, ôn luyện kiến thức kỹ năng cho trẻ về âm nhạc. Sự phản ứng
âm thanh khác nhau để phát triển khả năng nghe nhạc của trẻ. Cô hướng dẫn
cách chơi rõ ràng, cụ thể, dần dần nâng cao u cầu của trị chơi. Tơi cho số
đông trẻ được tham gia chơi, tôi nhận thấy một giờ hoạt động âm nhạc cần đảm
bảo các nội dung: Ca hát, vận động theo lời ca, trẻ được nghe hát và được chơi
trò chơi âm nhạc. Trong một tiết học được tổ chức thực hiện như trẻ được chơi
với cơ, được gần gũi trị chuyện vơi cơ, khơng gị bó trẻ. Về đội hình khơng
cứng nhắc như trước đây, có thể cho trẻ thay đổi nhiều đội hình khác nhau: Hình
trịn, chữ u, tự do... để trẻ được thoải mái hoạt động nhanh nhẹn. Trong giờ hoạt
động âm nhạc cần cho trẻ làm quen với một số bài hát khác, có nội dung phù
hợp và phù hợp với lứa tuổi có thể do cơ sáng tác hoặc sưu tầm.
Trong giờ học tôi luôn tuyên dương kịp thời những cháu hát đúng, hát hay,
vận động thành thạo theo lời ca nhằm khuyến khích trẻ học tốt hơn. Tuyệt đối
khơng chê trẻ, tôn trọng trẻ, nhẹ nhà sửa sai đối với những trẻ thực hiện chưa
đúng. Việc dạy học phụ thuộc vào việc giáo dục. Do đó nội dung các bài dạy
không chỉ đơn thuần là một nội dung cần dạy cho trẻ mà còn là một phương tiện
14
giáo dục. Vì vậy tơi ln quan sát và nhận xét xem trong q trình học tập trẻ có
hoạt động khơng? Có thích thú khơng? Tìm hiểu ngun nhân vì sao trẻ khơng
hồ đồng chùng bạn để có hướng tìm cách đưa trẻ hồ nhập với bạn bè, dân dần
tơi thấy trẻ rất thích học giáo dục âm nhạc.
Tơi thiết nghĩ giáo viên cần hiểu biết về hướng lựa chọn bài hát để dạy các
cháu phù hợp và tạo tiền đề cho sự phát triển khả năng âm nhạc của lứa tuổi và
đáp ứng được nhu cầu hứng thú âm nhạc của trẻ. Tôi đã lựa chọn và sưu tầm các
bài hát trên mạng, trên sách báo chủ yếu lựa chọn cho trẻ các bài hát đơn giản,
ngắn gọn mô tả những đồ dùng, vật dụng, môi trường gần gũi với trẻ, những
hành động phù hợp với lứa tuổi của trẻ.
Về lời ca: các bài hát có nội dung theo các chủ đề giáo dục: chủ đề
Trường mầm non, gia đình, giao thơng, thế giới động vật, thể giới thực vật…
Ngôn ngữ bài hát phải đơn giản, dễ hiểu chọn những bài hát có một lời. Về âm
nhạc: cần có hình tượng rõ ràng được thể hiện qua lời ca. Âm điệu và nhịp điệu
dễ nhớ, dễ hát. Hình tượng của lời ca phải trong sáng, gần gũi với trẻ để trẻ có
thể kết hợp với vận động một cách dễ dàng. Lựa chọn bài hát có lời ca – giai
điệu mang ý nghĩa giáo dục nhẹ nhàng, đảm bảo tính nghệ thuật khi dạy trẻ.
Các bài được chọn phải đa dạng và phù hợp về chủ đề, phù hợp với ngôn ngữ và
tâm sinh lý của trẻ.
So với việc chọn bài để dạy trẻ hát thì chọn cho các cháu nghe có phạm vi
rộng rãi hơn. Khi nghe đàn hoặc nghe một bài hát nào đó, trẻ thường quan tâm
trước hết là bài hát kể về điều gì và trí nhớ âm nhạc dựa vào sự phù hợp của bài
hát với sở thích và năng lực cảm thụ âm nhạc của trẻ. Vì vậy, trừ nhạc khơng lời,
những bài hát cho trẻ nghe tôi thường chọn những bài hát phản ánh những vấn
đề mà trẻ có thể hiểu được. Đối với trẻ 4-5 tuổi những bài hát cho trẻ nghe tôi
thường chọn những bài dân ca quen thuộc, các bài hát mẫu giáo. Tương tự như
lựa chọn các bài dạy trẻ hát, chọn các bài cho trẻ nghe dựa theo các chủ đề giáo
dục.
Tổ chức trò chơi âm nhạc: không những giúp trẻ cảm nhận về âm thanh
âm nhạc tốt hơn mà nó cịn giúp trẻ phát triển trên nhiều lĩnh vực khác nữa. Lúc
15
tham gia chơi, trẻ được hịa vào với khơng khí chung của nhóm, lớp, được vận
động, sáng tạo … Tổ chức mỗi trò chơi, giáo viên nên chọn một nội dung nhỏ
làm chủ đạo, từ đó phối hợp với 1 – 2 nội dung là cùng, tránh ôm đồm dễ dẫn
đến việc chơi xong trẻ khơng đọng lại gì cho dù tham gia hoạt động đủ thứ.
Ví dụ 3: tơi cho trẻ chơi trị chơi “Nghe giai điệu đốn tên bài hát” chủ để thực
vật: trên màn hình có hình ảnh 2 loại quả, trẻ thích quả nào sẽ chọn quả đó, đằng
sau mỗi loại quả là 1 giai điệu, trẻ phải đốn tên bài hát đó, đốn đúng trẻ sẽ hát
lại bài hát yêu cầu của cô.
* Kết quả: Tơi đã tìm ra 32 bài dạy hát, 32 bài nghe hát, 9 trò chơi phù
hợp với trẻ và phù hợp theo từng chủ đề. Và tiến hành dạy trẻ trong các tiết học
đạt kết quả cao, mang lại hứng thú cho trẻ . Đối với những bài dạy trẻ hát một
cách thích thú, tự nhiên. Trẻ hát thuộc lời các bài hát, biết nghe nhạc dạo và bắt
vào giai điệu. Trẻ biết hát cùng nhau bắt đầu và kết thúc bài hát. Qua đó trẻ cịn
có thể vừa hát vừa kết hợp với vận động nhịp nhàng theo giai điệu của bài hát
kết hợp với các dụng cụ âm nhạc. Trẻ làm được các động tác phối hợp đơn giản
theo nhịp điệu. Đối với những bài hát nghe: trẻ rất thích được nghe, xem cơ hát
và hưởng ứng cùng cơ bằng các động tác. Trẻ rất thích khi tham gia vào các trị
chơi một cách tích cực. Qua đó rèn luyện cho trẻ các thuộc tính về âm nhạc và
trí nhớ về âm nhạc như: trẻ nhớ được giai điệu, lời các bài hát quen thuộc. Trẻ
đoán ra được tên các bài hát, tên các nhạc cụ âm nhạc. Đối với giáo viên khơng
thấy khó khăn trong việc dạy trẻ hát, nghe hát hoặc chơi trò chơi. Tạo được sự
gần gũi giữa cô và trẻ.
2.4. Lựa chọn các loại hình vận động phù hợp với lứa tuổi.
Vận động là công cụ để giúp trẻ thể hiện bài hát do đó với mỗi bản nhạc
hay bài hát mang đến cho trẻ, tơi ln cùng trẻ phân tích nội dung, giai điệu, cấu
trúc bài hát để lựa chọn loại hình vận động phù hợp. Với những bài hát rõ nhịp,
phách, có giai điệu vui tươi, cấu trúc cân đối tôi luôn lữ chọn hình thức vận động
theo nhịp, phách hoặc theo tiết tấu.
16
Vd: Với bài: “Cháu
yêu cô chú công nhân” tôi
lựa chọn hình tức vận động
theo tiết tấu chậm, bài
“Cháu yêu bà” tơi lựa chọn
hình tức vận động theo tiết
tấu hoặc nhú kí chân theo
nhịp bài hát.
Cịn với những bài hát có
tính hình tượng nghệ thuật
đẹp, có giai điệu tình cảm
tha thiết tơi lựa chọn hình thức múa. Những bài hát sơi động tôi cho trẻ tập thể
dục sáng . Sau khi lựa chọn hình thức vận động và các động tác phù hợp với tính
chất âm nhạc sẽ giúp q trình lĩnh hội các kỹ năng vận động của trẻ thuận lợi
hơn.
Vận động theo nhạc là hoạt động mang tính sáng tạo nên trước khi định
hướng các động tác tôi thường tạo cơ hội cho trẻ bộc lộ khả năng sáng tạo của
mình và cho trẻ thể hiện. Với những bài vận động theo nhịp, phách, tiết tấu trẻ
đã biết tôi cho trẻ ghép vào lời hát. Sau đó tơi chính xác lại bằng cách vận động
cho trẻ quan sát kết hợp với lời giải thích ngắn gọn dễ hiểu đã giúp trẻ nắm vững
các kỹ năng vận động và giúp trẻ khắc sâu ấn tượng, nhận biết một cách xúc
cảm các động tác, các bài múa, góp phần nâng cao khả năng cảm thụ và vận
động theo nhạc cho trẻ.
2.5. Tổ chức tiết học nhẹ nhàng, linh hoạt
Vào bài sinh động để thu hút sự chú ý của trẻ: Có thể sử dụng những dồ
dùng vật thật hay những câu đố, những đoạn clip làm nổi bật chủ đề dạy.
Ví dụ: Ở chủ đề thực vật dạy bài hát “Màu hoa” cơ giáo có thể trang trí ở
lớp một số loại hoa tươi để thu hút trẻ.
- Ở chủ đề động vật dạy bài hát “Đố bạn” cô dùng các câu đố về các loại
động vật…
17
- Tổ chức các hoạt động đa dạng dựa vào các hoạt động trọng tâm.
Ví dụ: Tổ chức dạy hát là trọng tâm thì có thể cho trẻ tập hát nhanh chậm, hát to - nhỏ, hát nối tiếp nhau….
- Tỉ chức biểu diễn có thể sử dụng nhiều hình thức như: Múa, hát, hát
đối.
2.6. Đưa ứng dụng CNTT vào các tiết học.
Thường xuyên vào các trang web như: you tobe.com, blog socnhi.com,
nhạc của tơi.vn, zing me.mp3…để tìm các tư liệu phù hợp với nội dung bài dạy
sau đó làm các hiệu ứng với hình ảnh, ảnh động, sdile show, video clip ….kết
hợp với các phần mềm: pwerpoint, auditions CS6, photoshop…®Ĩ sử lí hình
ảnh, cắt nhạc và sử dụng trong bài dạy.
Ví dụ: Ở chủ đề bản thân: Bài hát “Anh tý sún” Sử dụng đoạn clip “Đánh
răng buổi tối của Bo và ba Nam”.
Ở chủ đề động vật: dạy bài hát “Đố bạn” Có thể kết hợp cho trẻ xem clip
“Thế giới động vật” tương ứng vào mỗi câu hát, đến câu hát về con vật nào thì
trẻ xem hình ảnh tương ứng về con vật đó…Trẻ có thể vừa hát vừa bắt chước
các hành động của con vật trong bài hát như: Khỉ, voi, gấu…Tiết học của trẻ sẽ
thêm vui nhộn và sinh động hơn.
Với những bài hát nghe thuộc làn điệu dân ca, cơ có thể cho trẻ xem hình
ảnh, clip về những cuộc thi hát dân ca, hát đối, hát quan họ ở hội Lim. Khi trẻ
được trực tiếp xem các đoạn video clip trẻ sẽ hứng thú và có cảm xúc hơn với
những làn điệu dân ca đó.
Ví dụ: Với các bài hát về Bác Hồ, khi nghe bài hát “Ai yêu nhi dồng bằng
Bác Hồ Chí Minh” kết hợp cho trẻ xem các hình ảnh, clip về Bác Hồ với các
cháu thiếu nhi…trẻ sẽ thấy Bác Hồ rất hiền từ giống như một người ông rất gần
gũi với các cháu:
18
- Víi những trị chơi âm nhạc, tơi sưu tầm những âm thanh gần gũi trong
thực tế như các hiện tượng thiên nhiên: Tiếng suối chảy róc rách, tiếng mưa rơi
rì rào, tiếng gió thổi vi vu, tiếng chim hót véo von…Những âm thanh trong
cuộc sống (tiếng còi tàu, tiếng cịi ơ tơ, tiếng gà gáy…) ®Ĩ phát triển sự nhạy
cảm và tai nghe cho trẻ.
2.7. Dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi.
Trong mọi tiết học đều tích hợp giáo dục âm nhạc, có thể là những bài đã
học, những bài chưa học theo từng đề tài bài dạy.
Ví dụ: Dạy trẻ đọc thơ "Em yêu nhà em".
Phần tích hợp cho trẻ hát bài: "Cả nhà thương nhau, cho con". Cơ hát cho
trẻ nghe bài: "Tổ ấm gia đình, ba gọn nến lung linh...". Qua đó giúp trẻ làm quen
một số bài hát mới hoặc củng cố những bài đã học, khơng những giúp trẻ làm
quen âm nhạc mà cịn làm cho trẻ hứng thú hơn trong giờ học.
Hoặc dạy trẻ học: Khám phá khoa học.
Tìm hiểu "Vật ni trong gia đình" tích hợp hát bài "Gà trống, mèo con và
cuốn con, ai cũng yêu chú mèo, con gà trống...". Qua đó cịn hình thành cho trẻ
tình cảm đối với các con vật, giáo dục trẻ biết ích lợi các con vật nuôi đối với
cuộc sống con người. Cách chăm sóc và bảo vệ các con vật ni .v.v...
19
Mọi tiết học đều có thể tích hợp giáo dục âm nhạc, ngồi việc ơn lại kiến
thức cũ, làm quen kiến thức mới còn giúp cho giờ học nhẹ nhàng, hấp dẫn giúp
trẻ thoải mái ham thích học hơn.
2.7.1. Giáo dục âm nhạc thơng qua giờ hoạt động góc:
Trong một giờ hoạt động chung trẻ không thể hát thuộc và vận động thành
thạo bài hát, vì ở lứa tuổi này trẻ rất dễ nhớ mà lại mau quên. Cần cho trẻ làm
quen âm nhạc mọi lúc, mọi nơi và hoạt động ở góc. Tơi thấy giờ hoạt động góc
trẻ chơi rất hồn nhiên, mạnh dạn, thích hát múa lại những bài đã học và thích
phản ảnh lại những việc làm của người lớn.
Ví dụ: Sau giờ hoạt động chung: Giáo dục âm nhạc.
Đề tài: Cô giáo miền xuôi. Phần hoạt động góc - ở góc phân vai cho trẻ
chơi trị chơi: Tập làm cô giáo. Cô dạy hát bài: "Cô giáo miền xuôi", "Cô và
mẹ"... hướng trẻ hát những bài có nội dung phục vụ cho bài học và theo chủ
điểm, nhằm củng cố những kiến thức đã học. Tôi thấy rằng trẻ rất thích chơi ở
góc, thể hiện được cơng việc ở mỗi góc. Giúp trẻ tìm hiểu về những công việc
của người lớn, cứ như trẻ đang chơi mà có học.
2.7.2. Giáo dục âm nhạc thơng qua các hội thi, ngày hội:
Cứ vào cuối mỗi chủ đề tôi lại tổ chức sinh hoạt cuối chủ đề mang tên
"Những nốt nhạc vui” để phát huy khả năng ca hát của trẻ. " hay Vào ngày lễ hội
như ngày khai giảng, ngày nhà giáo Việt Nam, tết trung thu…là những ngày có
hình thức tổ chức quan trọng trong việc tạo ra môi trường âm nhạc phong phú và
sinh động.
20
Vd: Kịch bản vui hội trăng rằm.
Vd: Kịch bản về thủ đơ viếng Bác.
Ngồi ra tơi cịn sử dụng đạo cụ hay nhạc cụ đi kèm sẽ tùy theo các bài hát.
21
Ví dụ: Với bài “Cái Bống” cơ chuẩn bị những cái thúng hoặc sòng. Với bài
“Bà Còng đi chợ” chuẩn bị gậy, mủ tôm tép. Với bài “Trống cơm” cô chuẩn bị
phách tre, trống, trẻ trai có thể chuẩn bị áo dài, khăn đóng.
Có đàn, dụng cụ âm nhạc cho các cháu biểu diễn giống như biểu diễn
một đêm văn nghệ, cho một vài cháu làm ban nhạc công sẽ có phần quà cho
những cháu đạt giải. Trong Hội thi tơi có mời đơng đủ phụ huynh tham dự. Nhận
thấy nhiều phụ huynh rất phấn khởi về những kết quả của con mình. Có tác dụng
rất lớn đến việc đưa con đến lớp Mẫu giáo. Để phụ huynh có hướng phát huy
năng khiếu ở trẻ. Trong cuộc thi trẻ rất hào hứng, mạnh dạn, tự tin tham gia vào
các hoạt động có âm nhạc; trẻ thích biểu diễn và say mê với âm nhạc. Trong các
ngày Hội khai trường, ngày nhà giáo Việt Nam, ngày bế giảng... Tôi bàn bạc
với nhà trường nên dành nhiều thời gian cho các cháu biểu diễn văn nghệ. Đó
cũng là một hình thức tun truyền về ngành học rất lớn. Trẻ rất thích tự làm và
được khen, giúp trẻ phát triển trí tuệ, nhanh nhẹn, hồn nhiên, tự tin trước mọi
người và cảm nhận được vẻ đẹp, cái hay của âm nhạc. Mặt khác sự cảm thụ tích
cực của trẻ về âm nhạc khơng nên dừng lại ở việc cho trẻ hát lại những bài hát
được người lớn truyền thụ mà tri thức và kỹ năng về âm nhạc sẽ được hình
thành và tồn tại lâu bền ở trẻ son: Nếu các cháu được rèn luyện chu đáo và được
tham gia biểu diễn... Tất cả những hình thức biểu diễn, những tác phẩm âm nhạc
như đồng ca, đơn ca, hát kết hợp múa, hát kết hợp trò chơi, vận động theo nhạc
22
đệm, đều gây cho trẻ những hứng thú nhất định và nếu biểu diễn thành cơng sẽ
có giá trị giáo dục sâu sắc hơn. Vì sự giáo dục thẩm mỹ bằng nghệ thuật của âm
nhạc chỉ được coi là hoàn thiện khi một tác phẩm âm nhạc truyền thụ cho trẻ và
sau này chính những trẻ em đó tham gia tái hiện đầy đủ tác phẩm âm nhạc đó.
Qua việc áp dụng một số biện pháp trong và ngoài giờ học, lớp tôi chất
lượng về môn giáo dục âm nhạc tăng lên khá rõ, các cháu rất thích học mơn này.
Rất mạnh dạn tham gia vào các hoạt động không chỉ có giáo dục âm nhạc…
III. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG CỦA ĐỀ TÀI
- Đề tài này tôi đã áp dụng trong điều kiện thực tế của trường mầm non
Nguyên Hoà năm học 2014- 2015 rất có hiệu quả và sẽ tiếp tục triển khai áp
dụng trong năm học tiếp theo ở trường mình.
IV. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
*Qua việc soạn và dạy môn âm nhạc mới, tôi thấy phần nào đã có sự thay
về hứng thú của trẻ. Trẻ tích cực tham gia học, khi kết thúc tiết học hầu hết trẻ
đều phấn khởi.
- Trẻ linh hoạt và nhanh nhẹn trong các hoạt động.
- Tiết học sinh động và lôi cuốn trẻ.
- Trẻ hiểu nội dung bài hát, biết tự sáng tạo ra những những động tác
minh họa theo lời ca.Trẻ tự tin khi biểu diễn độc lập và kết hợp vận động cùng
bạn, cùng cô và chơi mang tính sáng tạo.
-Trẻ hứng thú say mê với hoạt động âm nhạc.
-Trẻ tiếp thu kiến thức âm nhạc một cách nhẹ nhàng thoải mái.
-Năng lực cảm thụ âm nhạc của trẻ tốt khi cô giáo tổ chức và hướng dẫn
trẻ hoạt động âm nhạc.
V. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC.
Trong quá trình “ Tạo hứng thú giúp trẻ 4-5 tuổi hứng thú tham gia
hoạt động âm nhạc”. thực tế đã thu được kết quả rất khả quan như sau.
1.
TT
1
2
3
4
Kết quả của trẻ.
Nội dung khảo sát
Ngôn ngữ
Khả năng cảm thụ âm nhạc (Tiết tấu, giai điệu,…)
Ĩc thẩm mĩ
Trí nhớ
Tỉ lệ %
80%
85%
75%
80%
23
5
6
Trí tưởng tượng
Tình cảm, tình u q hương đất nước, con người.
70%
85%
+ Kết quả cụ thể:
Với kết quả trên tôi thấy khả năng tư duy, tưởng tượng của các cháu ngày
càng phong phú, nhờ vào các hoạt động trải nghiệm như: ca hát, vận động theo
nhạc, nghe hát, chơi trò chơi âm nhạc. Việc rèn luyện khả năng âm nhạc cho trẻ
qua các hoạt động giúp các cháu ngày càng tự tin mạnh dạn khi tham gia ca hát,
vận động theo nhạc…, các cháu trở nên nhanh nhẹn, linh hoạt và còn tham gia
giao lưu văn nghệ với các lớp rất tự tin, trẻ biết biếu diễn văn nghệ trong các tiết
ôn tập…
Các cháu nhớ tên bài hát, tên tác giả, tự mình biễu diễn bài hát một cách
tự nhiên, khơng sợ sệt.
Đã tạo cho trẻ tính nhanh nhẹn, hoạt bát, biễu diễn văn nghệ phong phú, thể
hiện được tính thẩm mỹ, sáng tạo trong mọi hoạt động.
Sự thành công nêu trên là sự nổ lực phấn đấu rèn luyện của bản thân, tích
cực tham gia của trẻ trong quá trình hoạt động giáo dục âm nhạc cụ thể như sau:
Trẻ biết hát các bài hát theo chủ đề, tên tác giả, hát thuộc các bài hát .
Trẻ biết thể hiện được tình cảm khi hát, vận động theo nhạc, biết hưởng
ứng theo cô khi nghe hát.
Trẻ biết sử dụng dụng cụ âm nhạc, trẻ thể hiện được sự tự tin, mạnh dạn,
phong cách khi tham gia sinh hoạt động âm nhạc.Qua đó đã phát huy được tính
tích cực của trẻ khi tham gia hoạt động trò chơi âm nhạc như: Nghe giai điệu
đoán tên bài hát…
2. Kết quả của cô giáo:
- Nâng cao được nghệ thuật ca hát khi thể hiện âm nhạc.
- Giáo viên đã tạo được hưng thú cho trẻ khi hoạt động ca hát và có nhiều
tiết dạy âm nhạc được xếp tốt.
C. KẾT LUẬN
I. NHẬN ĐỊNH CHUNG
24
Giáo dục âm nhạc cho các cháu Mẫu giáo là một vấn đề mới và khó, chúng
ta được biết rằng âm nhạc gắn liền với con người từ lúc chào đời cho đến khi giã
từ cuộc sống. Những tác phẩm âm nhạc được nghe từ thuở bé thường để lại
những dấu vết rất sâu sắc và khá lâu dài trong tình cảm và nhận thức của con
người. Âm nhạc có một sức mạnh vô cùng to lớn trong việc thể hiện một cách
tinh tế thế giới nội tâm của con người. Đối với trẻ em âm nhạc trước khi là một
đối tượng thẩm mỹ, có cịn là đối tượng của giáo dục. Vì vậy muốn tiến hành tốt
việc giáo dục âm nhạc cho trẻ, cô giáo mẫu giáo cần phải:
- Hát đúng, hát mẫu chính xác, diễn cảm, thể hiện sắc thái, tình cảm của bài
hát, hát thuộc bài hát, kết hợp điệu bọ minh hoạ cho bài hát.
- Cô phải biết sử dụng đàn trong giờ học và có nhạc cụ cho trẻ thì mới thu
hút trẻ vào giờ học.
- Cho trẻ làm quen âm nhạc ở mọi lúc, mọi nơi để trẻ cảm nhận giai điệu
của bài hát, thích tham gia vào các hoạt động âm nhạc.
- Trong giờ hoạt động chung giáo viên phải biết tổ chức và có kỹ thuật chỉ
huy tập thể một cách sinh động và chính xác. Nghiên cứu bài dạy, chuyển tiếp
nhẹ nhàng lôgic mới thu hút trẻ học tốt.
- Thông qua các hoạt động góc và hoạt động ngồi trời giúp trẻ hiểu biết
thêm về âm nhạc và củng cố những kiến thức đã học.
- Cần cho trẻ được biểu diễn văn nghệ trong các ngày hội, ngày lễ. Tổ chức
biểu diễn trong các cuộc thi nhằm gây cho trẻ những hứng thú nhất định. Trẻ sẽ
rất hào hứng, tự tin tham gia vào các hoạt động âm nhạc.
Trong những biện pháp ấy tôi nhận thấy biện pháp: Giáo dục âm nhạc trong
giờ hoạt động chung và giáo dục âm nhạc ở mọi lúc, mọi nơi đạt hiệu quả cao
nhất. Tuy nhiên, những biện pháp khác cũng góp phần quan trọng giúp trẻ học
tốt giáo dục âm nhạc. Nhìn kết quả trên trẻ, tơi vơ cùng phấn khởi với những gì
mình gieo và gặt hát được. Tơi nhận thấy câu nói câu nhà giáo dục Xô Viết ưu tú
Macarencô đã nhận được và khun nhủ chúng ta: "Khơng có trẻ con nào là
khơng dạy được, chỉ có phương pháp giáo dục của ta tồi thôi" như một chân lý.
II. NHỮNG ĐIỀU KIỆN, KINH NGHIỆM ÁP DỤNG SỬ DỤNG GIẢI PHÁP
25