Đánh giá tổng hợp điều kiện tự nhiên phục vụ quy hoạch và phát triển cây công nghiệp nhiệt đới dài ngày huyện thống nhất, tỉnh đồng nai (tt)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
……………..

TRẦN THỊ KIM HOA

ĐÁNH GIÁ TỔNG HỢP ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN
PHỤC VỤ QUY HOẠCH VÀ PHÁT TRIỂN CÂY
CÔNG NGHIỆP NHIỆT ĐỚI DÀI NGÀY HUYỆN
THỐNG
ĐỒNG
Demo
VersionNHẤT,TỈNH
- Select.Pdf SDK

NAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐỊA LÝ

Huế, Năm 2014


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM


TRẦN THỊ KIM HOA

ĐÁNH GIÁ TỔNG HỢP ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN

PHỤC VỤ QUY HOẠCH VÀ PHÁT TRIỂN CÂY
CÔNG NGHIỆP NHIỆT ĐỚI DÀI NGÀY HUYỆN
THỐNG NHẤT,TỈNH ĐỒNG NAI
Demo Version - Select.Pdf SDK

Chuyên ngành: ĐỊA LÝ TỰ NHIÊN
Mã số: 60. 44. 0217

LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐỊA LÝ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ VĂN ÂN

Huế, Năm 2014

i


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các
số liệu và kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực, được
các đồng tác giả cho phép sử dụng và chưa từng được công bố trong
bất kỳ một công trình nào khác.

Tác giả

Demo Version - Select.Pdf SDK

Trần Thị Kim Hoa

ii

LỜI CẢM ƠN !

Tôi xin trân trọng gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc đến thầy
giáo hướng dẫn khoa học - TS. Lê Văn Ân – Giảng viên chuyên ngành Địa
Lý tự nhiên – Trường ĐHSP Huế - người đã nhiệt tâm hướng dẫn tôi trong
suốt quá trình thực hiện đề tài này.
Xin cảm ơn các Thầy, Cô giáo giảng dạy môn Địa lí tại các trường
ĐHKH, ĐHSP thuộc ĐH Huế - đã đọc và có những ý kiến rất quan trọng
đóng góp cho đề tài.
Xin cảm ơn các cơ quan: Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng
Nai, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đồng Nai, Phòng Nông nghiệp và
Phát triển nông thôn huyện Thống Nhất, Phòng Tài Nguyên và Môi trường

Demo
Version
- Select.Pdf
huyện
Thống
Nhất, Chi
cục thống kêSDK
huyện Thống Nhất đã cung cấp số liệu
và các thông tin cần thiết để tôi hoàn thành luận văn một cách tốt đẹp.
Xin trân trọng cảm ơn!
Tác giả luận văn

iii

MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa ............................................................................................................... i
Lời cam đoan ...............................................................................................................ii
Lời cảm ơn ................................................................................................................ iii
Mục lục ........................................................................................................................ 1
Danh mục các chữ viết tắt .......................................................................................... 5
Danh mục các bảng ..................................................................................................... 5
Danh mục các sơ đồ .................................................................................................... 6
Danh mục các biểu đồ ................................................................................................. 6
Danh mục các bản đồ .................................................................................................. 6
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 7
1. Tính cấp thiết của đề tài .......................................................................................... 7
2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................... 7
2.1. Mục tiêu ............................................................................................................... 7
2.2. Nhiệm vụ .............................................................................................................. 8
3. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .................................................................................. 8
3.1. Lãnh thổ
nghiênVersion
cứu............................................................................................
8
Demo
- Select.Pdf SDK
3.2. Nội dung nghiên cứu ............................................................................................ 8
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ................................................................ 8
4.1. Ý nghĩa khoa học ................................................................................................. 8
4.2. Ý nghĩa thực tiễn .................................................................................................. 9
5. Phương pháp nghiên cứu......................................................................................... 9
5.1. Phương pháp thu thập, phân tích và xử lý tư liệu ................................................ 9
5.2. Phương pháp bản đồ - GIS ................................................................................. 10

5.3. Phương pháp khảo sát thực địa .......................................................................... 10
5.4. Phương pháp đánh giá, so sánh địa lý ................................................................ 11
5.5. Phương pháp chuyên gia .................................................................................... 11
6. Cấu trúc luận văn .................................................................................................. 11
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC ĐÁNH GIÁ TỔNG HỢP ĐIỀU
KIỆN TỰ NHIÊN PHỤC VỤ QUY HOẠCH PHÁT TRIỂN CÂY CÔNG
NGHIỆP NHIỆT ĐỚI DÀI NGÀY ....................................................................... 12

1


1.1.Tổng quan các công trình khoa học tiêu biểu liên quan đến vấn đề nghiên
cứu ...................................................................................................................................... 12
1.1.1 Các công trình nghiên cứu trên thế giới ........................................................... 12
1.1.2. Các công trình nghiên cứu tại Việt Nam......................................................... 13
1.1.3 Các công trình nghiên cứu tại Đồng Nai và huyện Thống Nhất ...................... 15
1.2.Các khái niệm liên quan đến vấn đề nghiên cứu ............................................ 16
1.2.1. Điều kiện tự nhiên ........................................................................................... 16
1.2.2. Tài nguyên thiên nhiên .................................................................................... 16
1.2.3. Đánh giá điều kiện tự nhiên và tổng hợp điều kiện tự nhiên .......................... 16
1.2.4. Cảnh quan và sinh thái cảnh quan ................................................................... 17
1.2.5. Mối liên hệ giữa ĐKTN và TNTN với cấu trúc cảnh quan ............................ 20
1.2.6. Mối liên hệ giữa cảnh quan với sản xuất cây CN dài ngày................................... 21
1.2.7. Phát triển và phát triển bền vững .................................................................... 22
1.3.Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp đánh giá tổng hợp điều kiện tự nhiên phục
vụ quy hoạch và phát triển cây công nghiệp nhiệt đới dài ngày huyện Thống Nhất,
tỉnh Đồng Nai.......................................................................................................................... 22
1.3.1. Phương pháp luận............................................................................................ 22
1.3.2. Phương
pháp và

quy trình- đánh
giá phânSDK
hạng thích nghi .............................. 25
Demo
Version
Select.Pdf
Chƣơng 2: ĐẶC ĐIỂM CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI VÀ SỰ HÌNH
THÀNH CÁC ĐƠN VỊ CẢNH QUAN HUYỆN THỐNG NHẤT, TỈNH
ĐỒNG NAI ............................................................................................................. 31
2.1. Các nhân tố tự nhiên ........................................................................................ 31
2.1.1. Vị trí địa lý ...................................................................................................... 31
2.1.2. Địa chất ........................................................................................................... 32
2.1.3. Địa hình ........................................................................................................... 36
2.1.4. Khí hậu ............................................................................................................ 37
2.1.5. Thuỷ văn.......................................................................................................... 39
2.1.6. Thổ nhưỡng ..................................................................................................... 41
2.1.7. Thảm thực vật.................................................................................................. 42
2.2. Các nhân tố kinh tế - xã hội............................................................................. 43
2.2.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội huyện Thống Nhất ................................. 43
2.2.2. Dân cư và nguồn lao động .............................................................................. 45

2


2.2.3. Cơ sở hạ tầng có liên quan đến sản xuất nông nghiệp .................................... 48
2.3. Sự phân hóa lãnh thổ ....................................................................................... 50
2.3.1. Sự phân hóa các cấu trúc thành phần tự nhiên huyện Thống Nhất, cơ sở của
sự phân hóa lãnh thổ.................................................................................................. 50
2.3.2. Các đơn vị cảnh quan lãnh thổ huyện Thống Nhất ......................................... 52
Chƣơng 3. ĐÁNH GIÁ TỔNG HỢP ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN PHỤC VỤ QUY

HOẠCH VÀ PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT CÂY CÔNG NGHIỆP NHIỆT ĐỚI
DÀI NGÀY HUYỆN THỐNG NHẤT ................................................................... 61
3.1. Xây dựng hệ thống chỉ tiêu đánh giá tổng hợp điều kiện tự nhiên 1 số loại
cây công nghiệp nhiệt đới dài ngày huyện Thống Nhất ...................................... 61
3.1.1. Lựa chọn 1 số loại cây CNDN phục vụ mục tiêu đánh giá ............................. 61
3.1.2. Lựa chọn đơn vị đánh giá ................................................................................ 61
3.1.3. Nguyên tắc và phương pháp lựa chọn chỉ tiêu đánh giá ................................. 62
3.1.4. Chỉ tiêu và phân cấp chỉ tiêu lựa chọn đưa vào đánh giá ................................ 63
3.2. Đánh giá, phân hạng thích nghi điều kiện tự nhiên của một số loại cây công
nghiệp phục vụ quy hoạch và phát triển sản xuất cây công nghiệp nhiệt đới dài ngày
huyện Thống Nhất ................................................................................................... 65
3.2.1. Xác định
nhuVersion
cầu sinh -thái
một số loại
cây CNDN chủ yếu ở huyện Thống
Demo
Select.Pdf
SDK
Nhất ........................................................................................................................... 65
3.2.2. Kết quả đánh giá và phân hạng thích nghi ...................................................... 69
Chƣơng 4. ĐỀ XUẤT QUY HOẠCH SẢN XUẤT CÂY CÔNG NGHIỆP
NHIỆT ĐỚI DÀI NGÀY HUYỆN THỐNG NHẤT, TỈNH ĐỒNG NAI VÀ
CÁC GIẢI PHÁP THỰC THI HIỆU QUẢ ĐỊNH HƯỚNG............................... 72
4.1. Cơ sở khoa học của việc đề xuất ..................................................................... 72
4.1.1. Kết quả đánh giá.............................................................................................. 72
4.1.2. Hiệu quả KT - XH và môi trường của một số loại hình sản xuất cây CNDN .......... 72
4.2. Hiện trạng sử dụng đất .................................................................................................. 78
4.2.1. Đất nông nghiệp............................................................................................................. 78
4.2.2. Đất phi nông nghiệp ...................................................................................................... 79

4.2.3. Đất chưa sử dụng ........................................................................................................... 79
4.3. Hiện trạng sản xuất cây CNDN huyện Thống Nhất................................................. 81
4.3.1.Hiện trạng sản xuất và tình hình biến động diện tích và cơ cấu cây CNDN giai đoạn

3


2005 – 2013 .............................................................................................................................. 81
4.3.2. Định hướng phát triển CNDN ở huyện Thống Nhất đến năm 2020.......................... 85
4.4. Đề xuất quy hoạch phát triển cây CNDN ở huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng
Nai ............................................................................................................................................ 88
4.4.1. Đề xuất quy hoạch sử dụng hợp lý lãnh thổ theo các loại STCQ ............................. 88
4.4.2. Đề xuất quy hoạch sử dụng hợp lý lãnh thổ theo các tiểu vùng STCQ .......... 88
4.5. Đề xuất hệ thống các giải pháp nhằm thực thi hiệu quả quy hoạch ............ 89
4.5.1. Giải pháp về khoa học công nghệ ................................................................... 89
4.5.2. Giải pháp về vốn ............................................................................................. 90
4.5.3. Giải pháp về chính sách .................................................................................. 91
4.5.4. Giải pháp về bảo vệ môi trường ...................................................................... 92
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................ 93
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 97
PHỤ LỤC

Demo Version - Select.Pdf SDK

4


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

Chú thích

ĐKTN

Điều kiện tự nhiên

TNTN

Tài nguyên thiên nhiên

CTV

Cộng tác viên

PTBV

Phát triển bền vững

CQ

Cảnh quan

STCQ

Sinh thái cảnh quan

KTXH

Kinh tế - xã hội

DT

Diện tích

NS

Năng suất

SL

Sản lượng

CNNN

Công nghiệp ngắn ngày

CNDN

Công nghiệp dài ngày
DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.1.So sánh các yếu tố tự nhiên và cấu trúc cảnh quan ................................... 20
Bảng 1.2.Quan hệ giữa cảnh quan và hoạt động sản xuất nông - lâm nghiệp .......... 21
Bảng 2.1.ĐịaDemo
hình huyện
Thống- Nhất
phân theo
cấp độ dốc ................................... 36
Version
Select.Pdf

SDK
Bảng 2.2.Các chỉ tiêu về khí hậu huyện Thống Nhất ................................................... 38
Bảng 2.3.Diện tích các loại đất trên địa bàn huyện Thống Nhất .............................. 41
Bảng 2.4.Tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của huyện Thống Nhất từ năm
2005 đến năm 2012 ................................................................................................... 44
Bảng 2.5.Dân số và lao động huyện Thống Nhất giai đoạn 2005 – 2012 ................ 45
Bảng 2.6.Hệ thống phân vị và chỉ tiêu chẩn đoán phân loại cảnh quan lãnh thổ
huyện Thống Nhất ..................................................................................................... 56
Bảng 2.7.Chú giải ma trận sơ đồ STCQ lãnh thổ huyện Thống Nhất ...................... 58
Bảng 3.1.Phân cấp chỉ tiêu đánh giá tổng hợp ĐKTN lãnh thổ huyện Thống Nhất ..... 64
Bảng 3.2.Nhu cầu sinh thái của 1 số loại cây CNDN chủ lực ở huyện Thống Nhất..... 68
Bảng 3.3.Tổng hợp diện tích các hạng thích nghi theo loại hình sử dụng ................ 70
Bảng 3.4. Kết quả phân hạng tiềm năng tự nhiên lãnh thổ huyện Thống Nhất .............. 71
Bảng 4.1.Phân cấp 1 số chỉ tiêu về đánh giá kinh tế ................................................. 74
Bảng 4.2.Diện tích và sản lượng cây CNDN chủ lực huyện Thống Nhất qua 1 số

5


năm ............................................................................................................................ 75
Bảng 4.3.Hiệu quả kinh tế của các cây CNDN ở huyện Thống Nhất ....................... 75
Bảng 4.4.Giá thành sản phẩm cây CNDN ở huyện Thống Nhất .............................. 76
Bảng 4.5.Hiện trạng sử dụng các loại đất chính huyện Thống Nhất ........................ 80
Bảng 4.6.Diện tích - NS - SL cây CNDN chủ lực huyện Thống Nhất ..................... 81
Bảng 4.7.Tình hình biến động diện tích và cơ cấu cây CNDN chủ lực huyện Thống
Nhất ........................................................................................................................... 82
Bảng 4.8.Diện tích cây CNDN chuyển đổi cơ cấu cây trồng giai đoạn 2011-2013 ...... 84
Bảng 4.9. Chỉ tiêu phát triển cây CNDN chủ lực huyện Thống Nhất ...................... 87
Bảng 4.10. Đề xuất quy hoạch sử dụng lãnh thổ theo các loại STCQ ...................... 88
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ

Hình 1.1.Mô hình đánh giá tự nhiên đối với hoạt động kinh tế ................................ 13
Hình 1.2.Mô hình địa - hệ sinh thái...... .................................................................... 20
Hình 1.3.Các bước đánh giá tổng hợp ĐKTN ở huyện Thống Nhất.... .................... 29
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu 4.1.Thể hiện cơ cấu sử dụng đất huyện Thống Nhất năm 2012.. ..................... 80
DANH MỤC BẢN ĐỒ
Hình 2.1.BảnDemo
đồ hành
chính huyện
Thống NhấtSDK
Version
- Select.Pdf
Hình 2.2.Sơ đồ phân bố các loại thành tạo đá trên mặt huyện Thống Nhất
Hình 2.3.Bản đồ địa hình huyện Thống Nhất
Hình 2.4.Bản đồ phân bố độ dốc huyện Thống Nhất
Hình 2.5.Sơ đồ phân vùng khí hậu huyện Thống Nhất
Hình 2.6.Bản đồ các loại đất chính huyện Thống Nhất
Hình 2.7.Sơ đồ phân bố thảm thực vật huyện Thống Nhất
Hình 2.8. Bản đồ STCQ huyện Thống Nhất
Hình 2.9.Bản đồ phân vùng STCQ huyện Thống Nhất
Hình 3.1.Bản đồ phân hạng thích nghi cho cây Cao su
Hình 3.2.Bản đồ phân hạng thích nghi cho cây Cà phê
Hình 3.3.Bản đồ phân hạng thích nghi cho cây Hồ tiêu
Hình 3.4.Bản đồ phân hạng thích nghi cho cây Điều
Hình 4.1.Bản đồ hiện trạng sử dụng đất huyện Thống Nhất
Hình 4.2.Bản đồ đề xuất quy hoạch phát triển cây CNDN huyện Thống Nhất

6

MỞ ĐẦU
1.TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Sử dụng hợp lý các điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên phục vụ hoạt
động sống và sản xuất theo hướng bền vững vừa là yêu cầu vừa là mục tiêu của bất kì
một quốc gia nào trong tình hình phát triển kinh tế - xã hội hiện nay.
Tỉnh Đồng Nai trong đó có huyện Thống Nhất là địa phương có ưu thế vượt trội
về điều kiện, tài nguyên thiên nhiên đối với phát triển cây công nghiệp nhiệt đới dài
ngày. Với điều kiện tiềm năng, trong những thập niên gần đây ngành chuyên canh cây
công nghiệp dài ngày huyện Thống Nhất đã phát triển nhanh chóng chiếm vị trí cao về
diện tích, sản lượng, thị phần so với toàn quốc và thế giới. Tốc độ tăng trưởng nhanh
của ngành sản xuất cây công nghiệp dài ngày thuộc khu vực đã khẳng định sự phát
triển sản xuất đúng hướng. Tuy nhiên, do ảnh hưởng sâu sắc của thị trường thế giới,
ngành sản xuất cây công nghiệp nhiệt đới dài ngày ở địa phương luôn biến động
không ngừng theo thời gian một cách tự phát và biến động quá nhanh so với hiệu quả
kinh tế về mặt thời gian của đối tượng sản xuất. Sự biến động sản xuất cây công
nghiệp nhiệt đới dài ngày của huyện Thống Nhất như vậy, một mặt hiệu quả kinh tế
không cao, đầu tư lớn, sự hoàn vốn hạn chế. Mặt khác còn gây suy thoái tài nguyên
nghiêm trọng.
Nghiên
cứu đánh- Select.Pdf
giá tổng hợp SDK
điều kiện tự nhiên, trên cơ sở đó quy
Demo
Version
hoạch sản xuất chuyên canh cây công nghiệp nhiệt đới dài ngày mang tính ổn định
đang là vấn đề đặt ra cần thiết trong quá trình xây dựng phát triển nền kinh tế - xã hội
bền vững tại địa phương. Xuất phát từ lý do trên cùng với nguyện vọng góp phần phát
triển kinh tế - xã hội và nâng cao đời sống người dân ở địa phương đã thúc đẩy tác giả
chọn vấn đề “Đánh giá tổng hợp điều kiện tự nhiên phục vụ quy hoạch và phát triển
cây công nghiệp nhiệt đới dài ngày huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai” làm đề tài

luận văn tốt nghiệp thạc sĩ.
2.MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
2.1.Mục tiêu
Phát hiện khoanh vi các đơn vị địa lý tự nhiên đến cấp loại sinh thái cảnh quan.
Đánh giá mức độ phù hợp các loại sinh thái cảnh quan đối với một số đối tượng cây
công nghiệp nhiệt đới dài ngày.Trên cơ sở đó đề xuất quy hoạch phân bố hợp lý cây
công nghiệp nhiệt đới dài ngày tại huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai.

7


2.2.Nhiệm vụ
- Xây dựng cơ sở lý luận về đánh giá các điều kiện tự nhiên phục vụ quy hoạch
phát triển cây công nghiệp nhiệt đới dài ngày.
- Nghiên cứu sự phân hóa tự nhiên khu vực nghiên cứu: phát hiện, phân chia các
đơn vị địa lý tự nhiên khu vực nghiên cứu và cụ thể hóa bằng bản đồ cảnh quan.
- Đánh giá mức độ phù hợp các đơn vị địa lý tự nhiên cho các đối tượng cây
công nghiệp nhiệt đới dài ngày điển hình được lựa chọn.
- Trên cơ sở kết quả đánh giá, kết hợp với các điều kiện địa lý địa phương đề xuất
quy hoạch sản xuất hợp lý chuyên canh các đối tượng sản xuất cây công nghiệp nhiệt
đới dài ngày đồng thời đề xuất các giải pháp thực thi hiệu quả quy hoạch .
3.GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU
3.1.Lãnh thổ nghiên cứu
Lãnh thổ huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai theo ranh giới hành chính.
3.2.Nội dung nghiên cứu
Tiếp cận đối tượng theo quan điểm cảnh quan và đánh giá điều kiện tự nhiên
phục vụ mục tiêu quy hoạch sản xuất nông nghiệp hợp lý, cụ thể sản xuất cây công
nghiệp nhiệt đới dài ngày tại địa phương (đánh giá điều kiện tự nhiên cho mục
đích ứng dụng).
Nội Version

dung chủ yếu
của đề tài: SDK
Demo
- Select.Pdf
- Nghiên cứu sự phân hóa lãnh thổ về mặt tự nhiên để thành lập bản đồ sinh
thái cảnh quan tỷ lệ 1:50000.
- Đánh giá mức độ thích nghi của từng loại hình sinh thái cảnh quan đối với
một số đối tượng sản xuất cây công nghiệp nhiệt đới dài ngày điển hình (sản xuất
phổ biến, có hiệu quả: cây cao su, cây điều, cây hồ tiêu, cây cà phê) tại địa bàn cụ
thể huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai.
- Đề xuất quy hoạch các đối tượng sản xuất cây công nghiệp nhiệt đới dài ngày
chủ yếu dựa vào điều kiện tự nhiên và tài nguyên tiềm năng của địa bàn.
- Các giải pháp đề xuất thực thi hiệu quả quy hoạch chỉ dừng lại ở mức định
hướng chung.
4. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
4.1. Ý nghĩa khoa học
Kết quả nghiên cứu của đề tài góp phần khẳng định quy luật phân hóa khách
quan của tự nhiên với sự hình thành, tồn tại tất yếu của các địa tổng thể tự nhiên.

8


Kết quả nghiên cứu còn là những luận cứ góp phần khẳng định mối quan hệ thống
nhất biện chứng giữa hai địa hệ (địa hệ tự nhiên, địa hệ sản xuất) đặc biệt mối quan
hệ phụ thuộc của ngành sản xuất nông - lâm nghiệp với điều kiện tự nhiên và tài
nguyên thiên nhiên. Kết quả nghiên cứu còn góp phần làm phong phú thêm cơ sở
khoa học đối với vấn đề nghiên cứu đồng thời khẳng định tính khả thi của quy trình
phương pháp đánh giá điều kiện tự nhiên cho mục đích ứng dụng mà các nhà khoa
học trong và ngoài nước xây dựng.
4.2. Ý nghĩa thực tiễn:

Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp các thông tin dữ liệu cần thiết cho các nhà
hoạch định chính sách ở địa phương trong việc xây dựng các luận chứng đối với
việc quy hoạch sản xuất cây công nghiệp nhiệt đới dài ngày. Kết quả nghiên cứu
góp phần làm phong phú thêm tư liệu cho việc giảng dạy địa lý địa phương và là tài
liệu tham khảo cho các công trình nghiên cứu cùng hướng.
5. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Để đạt mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu, trong quá trình thực hiện tác giả đã
sử dụng các phương pháp sau:
5.1. Phƣơng pháp thu thập, phân tích và xử lý tƣ liệu
Việc thuDemo
thập tàiVersion
liệu nghiên
cứu liên quanSDK
của các tác giả trong và ngoài nước
- Select.Pdf
vừa làm các dữ liệu cần thiết cho việc xây dựng cơ sở khoa học vừa là cứ liệu quan
trọng cho các kết luận khoa học về vấn đề nghiên cứu.Vận dụng phương pháp này,
đề tài đã kế thừa, sử dụng các thông tin (số liệu, tư liệu, hệ thống bản đồ...) đã được
kiểm nghiệm nhằm tiết kiệm thời gian cũng như các đầu tư phục vụ nghiên cứu.
Phương pháp này, tác giả thực thi như sau:
- Định hướng nguồn tư liệu: Dựa vào đối tượng, mục tiêu, nhiệm vụ đề tài xác
định các cơ quan thụ lý lưu trữ tư liệu (Sở Khoa học công nghệ; sở Tài nguyên và
Môi trường; sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; trạm khí tượng, thủy văn; các
công trình nghiên cứu cùng hướng; sách tạp chí chuyên sâu; hệ thống các báo cho
phát triển kinh tế - xã hội địa phương...)
- Hệ thống thu thập: Thống kê hệ thống tư liệu, ghi chép, photocopy tư liệu cần thiết...
- Xử lý tư liệu: Phân tích, đánh giá, hệ thống hóa và thư mục hóa tư liệu theo các
chương mục nội dung, xử lý các sai biệt về thông tin thu thập...

9

5.2. Phƣơng pháp bản đồ - GIS
Bản đồ được coi là bước đầu đồng thời là bước kết thúc của bất kỳ công cuộc
nghiên cứu địa lý nào. Vì bản đồ là phương tiện chứa đựng các thông tin về sự vật
hiện tượng địa lý. Đặc biệt bản đồ còn chứa đựng các thông tin về các đặc tính của
sự vật hiện tượng địa lý thông qua mối quan hệ nhân quả. Vì vậy thông qua hệ
thống bản đồ giúp người nghiên cứu thu thập tư liệu phục vụ nghiên cứu. Mặt khác
do xuất phát từ đặc tính của khoa học địa lý là khoa học về sự phân bố không gian
của sự vật và hiện tượng địa lí nên các kết quả nghiên cứu bắt buộc phải cụ thể hóa
bằng bản đồ. Quá trình nghiên cứu, thực hiện phương pháp này như sau:
- Khai thác thông tin: Thông qua phương pháp thu thập tài liệu, các bản đồ liên
quan được thu thập cụ thể là các bản đồ về các thành phần tự nhiên liên quan. Tiến
hành thu thập, đánh giá, kết luận về các thông tin khai thác từ bản đồ tư liệu:
+ Bản đồ hành chính tỉnh Đồng Nai
+ Bản đồ sinh thái cảnh quan tỉnh Đồng Nai
+ Bản đồ địa hình tỉnh Đồng Nai
+ Bản đồ đất tỉnh Đồng Nai
+ Bản đồ khí hậu tỉnh Đồng Nai
+ Bản
đồ thủy
văn tỉnh- Select.Pdf
Đồng Nai
Demo
Version
SDK
- Xây dựng các bản đồ: Trên cơ sở mục tiêu, nhiệm vụ tiến hành xây dựng các
bản đồ đơn tính, thực hiện chồng xếp bản đồ để xây dựng bản đồ sinh thái cảnh
quan, xây dựng bản đồ thích nghi cho mỗi đối tượng sản xuất cây công nghiệp nhiệt
đới dài ngày và bản đồ quy hoạch tổng hợp các đối tượng sản xuất cây công nghiệp

nhiệt đới dài ngày tại địa bàn, nghiên cứu xây dựng các bản đồ được thực hiện dựa
vào công nghệ hiện đại, phần mềm MapInfo, ArcGIS, Adobe Photoshop.
5.3.Phƣơng pháp khảo sát thực địa
Là 1 trong những phương pháp đặc thù trong nghiên cứu địa lý, phương pháp
thực địa là phương pháp mà người nghiên cứu trực tiếp quan sát, mô tả, quan trắc
đối tượng sự vật địa lý theo mục tiêu, nhiệm vụ đặt ra. Với mục tiêu, nhiệm vụ của
đề tài phương pháp này nhằm mục đích thu thập các tư liệu về điều kiện tự nhiên,
tìm hiểu hiện trạng sản xuất, khảo sát các vùng chuyên canh có hiệu quả. Đồng thời
thực hiện điều tra phỏng vấn kiểm tra đối chiếu tư liệu, kết quả đánh giá, quy hoạch
với hiện trạng sản xuất. Để thực hiện được mục đích của phương pháp, chúng tôi đã

10


xác định và thực thi các tuyến thực địa như sau:
- Tuyến 1: Gồm có 05 điểm khảo sát thuộc các xã: Lộ 25 - Bàu Hàm 2 - Quang Trung
- Tuyến 2: Gồm có 05 điểm khảo sát thuộc các xã: Xuân Thạnh - Xuân Thiện Gia Tân 1,2,3
5.4. Phƣơng pháp đánh giá, so sánh địa lý
Trên cơ sở nhu cầu sinh thái của đối tượng sản xuất cây công nghiệp nhiệt đới
dài ngày đã chọn, tiến hành đánh giá để đưa ra mức độ thích nghi đối tượng theo
các đơn vị sinh thái cảnh quan và cụ thể hóa bằng bản đồ. Phương pháp này được
cụ thể và chi tiết hóa ở mục 1.3.2.
5.5. Phƣơng pháp chuyên gia
Vấn đề nghiên cứu có liên quan đến rất nhiều khoa học thuộc các lĩnh vực khác
nhau. Vì vậy để có các kết luận khoa học chính xác về vấn đề nghiên cứu, tác giả sử
dụng phương pháp lấy ý kiến các chuyên gia. Với mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu
của đề tài, các phương diện khai thác từ chuyên gia bao gồm : Lựa chọn chỉ tiêu, cơ
sở khoa học của việc quy hoạch sản xuất cây công nghiệp nhiệt đới dài ngày. Các
giải pháp cần thiết để thực thi hiệu quả định hướng quy hoạch sản xuất.
6. CẤU TRÚC LUẬN VĂN

Ngoài phần
mở đầu
và kết luận,
nội dung chính
Demo
Version
- Select.Pdf
SDKđược trình bày trong 4 chương:
Chƣơng 1.Cơ sở lý luận của việc đánh giá tổng hợp điều kiện tự nhiên phục
vụ phát triển cây công nghiệp nhiệt đới dài ngày.
Chƣơng 2.Đặc điểm các nhân tố sinh thái và sự hình thành các đơn vị cảnh
quan huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai.
Chƣơng 3.Đánh giá tổng hợp điều kiện tự nhiên phục vụ quy hoạch sản xuất
cây công nghiệp nhiệt đới dài ngày huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai.
Chƣơng 4.Đề xuất quy hoạch sản xuất cây công nghiệp nhiệt đới dài ngày
huyện Thống Nhất, tỉnh Đồng Nai và các giải pháp thực thi hiệu quả định hướng.

11