skkn làm tốt công tác chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học

MỤC LỤC
Nội dung

Trang

I. Lời giới thiệu

2

II. Tên sáng kiến

2

III. Tác giả sáng kiến

2-3

IV.Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến

3

V.Lĩnh vực áp dụng sáng kiến

3

VI. Ngày sáng kiến được áp dụng

3

VII.Mô tả bản chất của sáng kiến

3 – 29

VIII. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến

30

IX. Đánh giá lợi ích thu được

30 - 32

x. Danh sách người tham gia sáng kiến

32

I. LỜI GIỚI THIỆU

1


Công tác chủ nhiệm quyết định không nhỏ đến chất lượng dạy và học. Làm tốt
công tác chủ nhiệm tức là người giáo viên đã hoàn thành tốt việc giảng dạy và tổ chức
giáo dục, rèn luyện đạo đức cho học sinh. Đặc biệt trong nhà trường, vai trò của người
giáo viên chủ nhiệm hết sức quan trọng. Giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà trường
quản lý điều hành lớp, trực tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho
học sinh, là cầu nối giữa ba môi trường giáo dục gia đình nhà trường và xã hội.
Trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ nhiệm lớp ngày càng đòi hỏi sự dày
công của người giáo viên bởi yêu cầu ngày càng cao của xã hội đang phát triển bởi
tình hình cuộc sống vẫn đang tồn tại những tác động xấu đến học sinh, bởi sự mưu
sinh của gia đình không ít phụ huynh đã giao phó việc giáo dục con cái cho nhà
trường. Trong những năm học trước trong quá trình làm công tác chủ nhiệm tôi chưa

quan tâm nhiều đến công tác tổ chức lớp học và các hoạt động khác, mà chủ yếu tập
trung vào công tác chuyên môn. Vì vậy ở những năm trước số học sinh trong lớp tôi
chủ nhiệm có tiến bộ về mặt đạo đức chưa nhiều, chưa phát huy được vai trò trung
tâm tâm, khả năng tự quản của các em,có một số học sinh chưa có ý thức tổ chức kỉ
luật,chưa giúp ban cán sự lớp hoạt động hiệu quả,... vì vậy không tạo được một điểm
nào nổi bật ở lớp chủ nhiệm. Những vấn đề trên đã làm tôi suy nghĩ rất nhiều. Khi
nhìn lại kết quả làm công tác chủ nhiệm lớp tôi thấy mình còn nhiều hạn chế cần
khắc phục. Điều đó làm cho tôi luôn suy nghĩ, tìm tòi để nâng cao khả năng công tác
của mình. Nhiều biện pháp đã đã được tôi thử nghiệm. Và đến nay tôi đã tạo được
bước đột phá trong công tác chủ nhiệm.
II. TÊN SÁNG KIẾN
Làm tốt công tác chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu học
III. TÁC GIẢ
- Họ và tên: Lao Thị Thái
- Địa chỉ: Trường Tiểu học Chiến Thắng - TT Chùa Hang - Đồng Hỷ - Thái Nguyên
- Số điện thoại: 0974145289 - Email:
IV. CHỦ ĐẦU TƯ TẠO RA SÁNG KIẾN
Chủ đầu tư: Lao Thị Thái
2


V. LĨNH VỰC ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
Sáng kiến được áp dụng trong lĩnh vực làm tốt công tác chủ nhiệm lớp ở trường Tiểu
học Chiến Thắng.
Vấn đề mà sáng kiến giải quyết đó là giúp giáo viên chủ nhiệm lớp có thêm những
kinh nghiệm trong công tác giáo dục học sinh và có nhiều biện pháp thực hiện tốt
công tác chủ nhiệm lớp đạt kết quả cao nhất .
VI. NGÀY SÁNG KIẾN ĐƯỢC ÁP DỤNG
Sáng kiến được áp dụng từ tháng 9/ 2016 đến 4/ 2017
VII. MÔ TẢ BẢN CHẤT CỦA SÁNG KIẾN

1. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu:
Mỗi năm một lần được Ban Giám Hiệu phân công nhận lớp và lần nào cũng
vậy, tôi vừa mừng lại vừa lo. Lo vì mỗi năm đối tượng học sinh học yếu, học sinh cá
biệt có những tính cách khác nhau và làm thế nào để các em cố gắng, nỗ lực hết mình,
chăm ngoan hơn luôn là những trăn trở khi nhận lớp.
Năm học 2016 – 2017 tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 3B đây là
lớp mà học sinh từ lớp 2B đưa lên.
Vấn đề đặt ra cho tôi bây giờ là từ thực trạng của lớp tôi phải làm sao để chính
các em ấy luôn cảm thấy ở tôi sự mới lạ, không nhàm chán, hướng các em đến sự đam
mê học tập và phấn đấu rèn luyện đạo đức tốt hơn năm học trước.
Ngay sau khi nhận lớp, tôi nhanh chóng khảo sát thực tế và nắm bắt tình hình
cụ thể qua phiếu điều tra thông tin sau:

GIỚI THIỆU BẢN THÂN

3


1. HọvàTên:……………………………………………………………..
2. Là con thứ……trong gia đình.
3. Hoàn cảnh gia đình (khá giả, đủ ăn, nghèo)............................................
4. Kết quả học tập năm lớp 2: ( hoàn thành tốt, hoàn thành)........................
5. Môn học yêu thích:..................................................................................
6. Môn học cảm thấy khó:...........................................................................
7. Góc học tập ở nhà: (Có, không)..............................................................
8. Những người bạn thân nhất trong lớp:....................................................
....................................................................................................................
9. Sở thích:..................................................................................................
10. Địa chỉ gia đình: Số nhà........tổ.........................................................
Số điện thoại của gia đình:......................................................................

Tình hình lớp sau khi điều tra cụ thể như sau:
Xếp loại đầu năm
TSH
S

Hoàn
Nữ

thành
tốt

32

18

13

Hoàn
thành

Hoàn cảnh gia đình
Khá giả,
Đủ sống, ít
Khó khăn
quan tâm

quan tâm

không quan

việc học của

đến việc học

tâm đến việc

con em

của con em

học tập của

17

con
4

19

11

Do điều kiện gia đình và hoàn cảnh của các em khác nhau nên còn một số phụ
huynh chưa quan tâm đến việc học tập của con em mình. Bên cạnh đó các em còn
nhỏ, ý thức học tập chưa cao, đầu năm học thường đến lớp chưa đúng giờ, quên đồ
dùng học tập, chưa tập trung chú ý trong giờ học ...Để khắc phục những khó khăn
trên tôi đã áp dụng rất nhiều biện pháp, trong đó nổi bật là một số biện pháp nhằm
giúp các em có nề nếp, đạo đức tốt, ý thức tự giác trong giờ học, đề cao vai trò của
ban các sự lớp.
4

2. Mô tả các giải pháp tiến hành để giải quyết vấn đề.
Giáo dục là một quá trình lâu dài, trong đó mỗi giáo viên phải áp dụng nhiều
biện pháp, từ khâu tổ chức, giáo dục đến tác động vào từng cá nhân và tập thể. Quá
trình đó cũng không phải chỉ diễn ra trong một hai ngày mà là quá trình tác động lâu
dài. Để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp đòi hỏi người giáo viên phải có tính kiên trì,
tận tình. Sự nhiệt tình, chu đáo của giáo viên là một trong những yếu tố quan trọng
đảm bảo sự thành công của người giáo viên trong công tác chủ nhiệm lớp.
2.1 Khảo sát đối tượng học sinh để đưa ra những phương pháp giáo dục phù
hợp.
- Khảo sát học sinh qua hồ sơ học bạ, qua giáo viên chủ nhiệm cũ, qua học
sinh trong lớp hoặc qua phụ huynh
- Tiến hành phân loại đối tượng để đưa vào sổ chủ nhiệm cụ thể như:
+ HS có hoàn cảnh khó khăn
+ HS khá giỏi
+ Học sinh nghịch ngợm trong lớp.
+ Học sinh học còn chậm
+ HS có những năng khiếu đặc biệt
* Đối với HS có hoàn cảnh gia đình khó khăn:
+ GV cần đặc biệt quan tâm, động viên, khích lệ để các em không bị mặc cảm
với các bạn.
* Đối với học sinh khá gỏi:
Đối với những em này, trong quá trình giảng dạy, tôi luôn kết hợp ra các câu
hỏi, bài tập nâng cao hơn, khó hơn nhất là Toán và Tiếng Việt làm cho các em không
nhàm chán và hứng thú học tập. Qua đó giáo viên phát hiện những nhân tài về chương
trình nâng cao, tư vấn với phụ huynh mua thêm sách tham khảo giải các bào tập khó cho
các em, nhằm trang bị những kiến thức cơ bản để tham gia thi học sinh giỏi các cấp.
*HS khuyết tật: Không có
* Đối với học sinh nghịch ngợm trong lớp.

5


- Tìm hiểu nguyên nhân qua gia đình: Giai đình có sự mâu thuẫn giữa bố mẹ,
gia đình thiếu quan tâm hoặc có thể bị bạn bè lôi kéo...hoặc là do các em có bản tính
xấu mà gia đình chưa giáo dục được...
- Dùng phương pháp tác động tình cảm, nghiêm khắc đối với học sinh nhưng
tuyệt đối không trách phạt, gần gũi các em và thường xuyên nhắc nhở động viên khen
chê kịp thời. Giao cho các em một số chức vụ trong lớp nhằm gắn các em với trách
nhiệm để từng bước điều chỉnh mình.
* Đối với HS học còn chậm
- Tìm hiểu nguyên nhân vì sao em đó học yếu, học yếu môn nào. Có thể là ở gia
đình các em đó không có thời gian học tập vì phải làm nhiều việc hoặc do rỗng kiến
thức nên cảm thấy chán nản.
- GV lập kế hoạch giúp đỡ đối tượng HS bằng những việc cụ thể sau:
+ Giảng giải lại bài mà em HS đó chưa hiểu hoặc còn chưa rõ ràng vào thời
gian ngoài giờ lên lớp.
+ Đưa ra những câu hỏi từ dễ đến khó để học sinh có thể trả lời nhằm tạo hứng
thú và củng cố niềm tin ở các em.
+ Thường xuyên kiểm tra các em học sinh đó trong các giờ học
+ Tổ chức học sinh học theo nhom để học sinh khá giỏi giúp đỡ học sinh yếu
tiến bộ.

6


Đôi bạn cùng tiến

7

+ Gặp gỡ phụ huynh học sinh trao đổi về tình hình học tập, cũng như sự tiến bộ
của con em để phụ huynh giúp đỡ thêm việc học ở nhà.
+ Chú ý tránh thái độ miệt thị, phân biệt đối xử làm cho các em nhụt chí xấu hổ
trước bạn bè. Tóm lại ở đối tượng hs nào bản thân giáo viên cũng phải lưu ý dùng
phương pháp tác động tình cảm, động viên khích lệ kịp thời, phối hợp với phụ huynh
để giáo dục và xác định giáo dục đạo đức là then chốt.
* Đối với những học sinh có năng khiếu đặc biệt.
Bên cạnh các môn học tôi luôn quan niệm rằng “ Nét chữ, nết người: ở lớp tôi
luôn chú ý đến việc rèn chữ viết, giữ gìn sách vở của các em nên hàng tháng có chấm
điểm, đánh giá xếp loại khen thưởng, những em có bộ vở sạch chữ đẹp để các em cùng
nhau thi đua và có thói quen tự rèn luyện chữ viết, giữ gìn sách vở của mình đẹp hơn.
Hàng ngày, tôi giao nhiệm vụ cụ thể cho các em luyện viết từng bài rõ ràng.
những em viết chữ đẹp tôi yêu cầu các em luyện viết nhiều kiểu chữ khác nhau.
Với những học sinh có năng khiếu về hội họa, hàng tuần tôi cho các em tìm hiều
chọn các đề tài, từ đó các em hình dung và vẽ theo ý thích…

8


9


2.2 Lập sơ đồ tổ chức lớp học.
Khi sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh trong lớp, giáo viên không nên quá áp đặt và
cũng không đưa ra tiêu trí xếp nam, nữ ngồi cạnh nhau. Có thể dựa trên các cơ sở:
Tình trạng sức khỏe của học sinh; học lực và căn cứ vào nhiệm vụ của ban cán sự
lớp.
Giáo viên cần có sự điều chỉnh chồ ngồi của học sinh kịp thời nếu thấy sự bất
hợp lí theo phản ánh của chính bản thân học sinh, cán sự lớp, …. ví dụ mất trật tự,

không chú ý, nhận thức chậm.

*Xây dựng tiêu chí thi đua cụ thể
Căn cứ vào đặc điểm tình hình lớp, mỗi năm học, giáo viên nên lập tiêu chí
thi đua, mục tiêu cụ thể, các giải pháp thực hiện rồi công bố trước lớp đ ược t ập
thể học sinh nhất trí ,thông qua và xin ý kiến ph ụ huynh tại cu ộc h ọp ph ụ
huynh đầu năm. Có sự điều chỉnh và thay đổi, bổ sung kịp thời tùy theo tình hình
thực hiện nội quy, nề nếp và ý thức rèn luyện của học sinh.

10


Đề ra định mức khen thưởng tuyên dương kịp th ời thông qua cuộc họp
phụ huynh đầu năm, giữa năm,...
* Xây dựng lớp học thân thiện: Giáo viên đến sớm các buổi tự quản, bảo
ban đôn đốc các em đồng thời kết hợp với việc trang trí l ớp thân thi ện, các b ạn
học sinh yêu thương tôn trọng lẫn nhau coi lớp học là Ngôi nhà th ứ 2 của mình.
*Kết hợp chặt chẽ với giáo viên khác trong trường:
Nội dung phối hợp: Để dạy học có hiệu quả; để theo dõi, ki ểm tra và đôn
đốc việc học tập của tập thể và cá nhân; giáo viên chủ nhiệm th ường xuyên tập
hợp ý kiến của đồng nghiệp về lớp mình, lớp bạn; trao đổi tr ực ti ếp v ới đ ồng
nghiệp về những vấn đề cụ thể của lớp để cùng đưa ra giải pháp giáo dục
thống nhất; đề xuất các ý kiến của tập thể học sinh về công tác d ạy và h ọc v ới
giáo viên có liên quan...
* Kết hợp chặt chẽ với các đoàn thể
Giáo viên chủ nhiệm phải nắm bắt được kế hoạch của nhà trường, Liên đội để
phối hợp và phổ biến kịp thời đến học sinh.Thường xuyên động viên, đôn đ ốc
nhắc nhở các em tham gia tốt các hoạt động đoàn thể, phong trào thi đua do
đoàn thể phát động.Thường xuyên động viên, đôn đốc nh ắc nh ở các em th ực
hiện tốt các các nội quy, quy định nề nếp mà nhà trường, liên đ ội đề ra.

11


Tham gia màn đồng diễn Dân vũ khối 3

Tham gia hoạt động tập thể
2.3. Xây dựng đội ngũ các bộ lớp giỏi quản lý, tổ chức, kiểm tra.
- Xây dựng đội ngũcán bộ quản lý giỏi là việc rất quan trọng người GV làm
công tác chủ nhiệm phải có kế hoạch thực hiện. Hơn nữa để đội ngũ cán bộ lớp cùng

12


GV chủ nhiệm đôn đóc, nhắc nhở việc thực hiện nề nếp học tập của các bạn là hết sức
cần thiết .
- Trước hết những học sinh được chọn làm cán bộ lớp bao giờ cũng phải gương
mẫu trước các bạn về mọi mặt Học tập, kỷ luật, tham gia các hoạt động, ...
- Sau khi đã bầu chọn được Ban Cán sự của lớp, tôi giao nhiệm vụ cụ thể cho
từng em như sau:
*Nhiệm vụ của lớp trưởng:
Điều hành chung công việc của lớp, theo dõi thi đua giữa các tổ, báo cáo với
giáo viên chủ nhiệm khi có sự việc xảy ra và là người phối hợp chặt chẽ với giáo viên
chủ nhiệm về tình hình hoạt động hằng ngày của lớp.

13


Lớp trưởng điều khiển cả lớp thực hiện nội quy lớp, trường.
*Nhiệm vụ của lớp phó học tập:

- Tổ chức lớp truy bài 15 phút đầu giờ, giúp đỡ bạn học còn chậm học bài, làm bài.

14


- Điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận hoặc trả lời câu hỏi trong tiết học khi
giáo viên yêu cầu.
- Làm mọi việc của lớp trưởng khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học
* Nhiệm vụ của lớp phó lao động
Phân công, theo dõi, kiểm tra các tổ trực nhật
- Theo dõi, kiểm tra các bạn khi tham gia các buổi vệ sinh sân trường, chăm sóc
bồn hoa cây cảnh hàng tuần do Liên đội phát động.

15


Vệ sinh sân trường

Chăm sóc bồn hoa cây cảnh
- Phối hợp với lớp trưởng lớp phó học tập giữ trật tự lớp học.
16


Tóm lại mỗi em sẽ làm đúng nhiệm vụ của mình. Ngoài ra lớp trưởng và hai
lớp phó phải đoàn kêt và hợp tác chặt chẽ với nhau trong công việc chung.
Cuối tuần vào tiết sinh hoạt lớp, lớp trưởng, lớp phó báo cáo các mặt hoạt động
của lớp. Căn cứ vào báo cáo của các em, tôi nắm được khả năng quản lí lớp của từng
em, động viên khen ngợi những việc các em đã làm tốt, đồng thời chỉ rõ những thiếu
sót và hưỡng các em cách khắc phục.
2.4 Xây dựng nề nếp lớp

Trang phục gọn gàng, sạch sẽ khi đến trường

17


Xếp hàng khi ra vào lớp.

Xây dựng tư thế ngồi học
18


Xây dựng nề nếp giơ tay phát biểu

Xây dựng nề nếp giơ bảng

19


2.5 Xây dựng mối quan hệ thầy- trò:
Trước đây, quan hệ thầy, trò là quan hệ chịu ơn- ban ơn; bề trên- kẻ dưới; giảng
giải- ghi nhớ. Ngày nay, quan hệ này được thay bằng quan hệ phân công- hợp tác.
Thầy thiết kế- trò thi công. Thầy làm mẫu, giao việc- trò làm theo mẫu của thầy. Mỗi
lời thầy nói ra phải là một “lệnh” (một lời giao việc). Do vậy, mọi yêu cầu tôi đưa ra,
học trò phải thi hành thật nghiêm. Ngay từ đầu, tôi yêu cầu học trò phải cố gắng làm
cho đúng. Nếu chưa đúng thì phải làm lại cho đúng mới thôi. Đúng là đúng từ việc
làm, nghiêm là nghiêm trong việc làm chứ không phải ở thái độ khắt khe, gay gắt.
Quan hệ cơ bản nhất của tôi và học trò là quan hệ hợp tác làm việc: tôi giao việc- học
trò làm; tôi hướng dẫn- học trò thực hiện.
- Khi giao việc, tôi chỉ nói một lần, nhưng chỉ nói khi lớp trật tự. Với cách làm này,

tự nhiên thầy sẽ trở nên nói ít, học trò sẽ làm nhiều. Làm việc như thế nào thì đạo đức,
ý thức sẽ kèm theo như thế ấy. Làm đến nơi đến chốn thì ý thức kỉ luật cũng đến nơi
đến chốn.
- Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự hình thành tính
cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tôi luôn chú y đến cả cách đi đứng, nói năng, cách ăn
mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học trò noi theo. Không vì bất cứ lí do gì
mà tôi cho phép mình cẩu thả hoặc xuề xòa, qua loa trước mặt học sinh.
- Khi học sinh nào làm bài chưa đúng, tôi yêu cầu học sinh đó phải làm lại chứ
không chấm ngay. Tôi giúp đỡ, hướng dẫn học sinh làm lại ngay tại lớp. Bởi tôi quan
niệm rằng đối với học sinh tiểu học chấm điểm không phải để bắt lỗi, để la mắng học
sinh mà để học sinh phát hiện những chỗ chưa đúng của mình, giúp các em làm lại
cho đúng, cho hoàn thiện hơn. Với cách nói đúng, làm đúng trong học tập, các em trở
thành những con người tự tin, trung thực, không gian dối.
- Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tôi luôn cố gắng kiềm chế và tôn trọng
học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ các em sửa
chữa. Tôi không bao giờ có những lời nói, cử chỉ xúc phạm các em. Ở tuổi này, lòng
tự trọng của các em rất cao, chỉ một lời nói xúc phạm sẽ làm tan nát tâm hồn trẻ thơ.

20


Thậm chí có em sẽ oán hận, căm ghét thầy cô, bỏ học và không bao giờ trở lại lớp học
nữa cho dù có nhiều người đến nhà vận động.
Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi biết rằng có những em học yếu
hoặc có hôm không học bài, làm bài nhưng lỗi không phải hoàn toàn là do các em. Có
em ham chơi nên quên học bài, có em do bị mất căn bản từ các lớp dưới. Nhưng cũng
có em học yếu, hoặc không học bài làm bài là do những điều kiện khách quan. Gia
đình của các em đâu phải lúc nào cũng đầm ấm, hạnh phúc; đâu phải em nào cũng
may mắn dược bố mẹ, ông bà động viên trong mỗi bước học tập.Và có biết bao nhiêu
bố mẹ phải lo làm thuê, làm mướn kiếm sống hoặc vì ăn chơi cờ bạc hay ốm đau bệnh

hoạn,...nên không ngó ngàng gì đến việc học của con cái, thậm chí các em còn bị
mắng chửi, bị đánh đập ... Những sóng gió đó đã tác động đến tâm lí trẻ thơ, cản trở
việc học tập của các em. Nếu như giáo viên không biết được những nguyên nhân đó
thì rất dễ nổi giận đùng đùng, rồi la mắng, trừng phạt các em. Điều đó rất bất lợi cho
quan hệ thầy- trò sau này. Vì vậy, đứng trước một học sinh quậy phá, hay lơ đãng
không học bài, làm bài, tôi không kết án trừng phạt ngay mà bình tĩnh chờ đến hết
buổi học gặp riêng các em để hỏi cho rõ nguyên nhân. Lần đầu các em vi phạm, tôi
nhẹ nhàng nhắc nhở. Nếu lần thứ hai, các em vẫn tái phạm, tôi phải đến nhà tìm hiểu
nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ, giáo dục các em.
- Hàng ngày, tôi luôn khích lệ và biểu dương các em kịp thời, ca ngợi những ưu
điểm của các em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Tôi cố tìm ra những ưu điểm
nhỏ nhất để khen ngợi động viên các em. Nhưng trong khi khen, tôi cũng không quên
chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và ngày càng hoàn thiện hơn.
- Khi nói chuyện, khi giảng, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của học
sinh, tôi luôn thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một người thầy đối
với học trò. Theo qui luật phản hồi của tâm lí, tình cảm của thầy trước sau cũng sẽ
được đáp lại bằng tình cảm của học trò. Lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người
thầy luôn có sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh. “Lớp học thân thiện”
chỉ có được khi người thầy có tấm lòng nhân hậu, bao dung, hết lòng vì học sinh thân

21


yêu của mình. Có một người thầy như vậy thì chắc chắn học sinh sẽ chăm ngoan, tích
cực và ham học, thích đi học.
2.6 Xây dựng mối quan hệ bạn bè:
- Trong cuộc sống của mỗi con người, ngoài những người thân trong gia đình
ra, ai cũng cần có bạn bè để chia sẻ. Học sinh Tiểu học cũng vậy. Nếu các em có
nhiều bạn bè thân thiết trong lớp thì các em sẽ hợp tác vui vẻ với nhau và sẽ giúp đỡ
nhau cùng tiến bộ. Em học giỏi sẽ giúp những em học yếu; ngược lại, em học yếu

cũng dễ dàng nhờ bạn giúp đỡ mình học tập mà không phải e ngại, xấu hổ (Học thầy
không tày học bạn). Nhưng trong thực tế, một lớp học thường xuất hiện nhiều nhóm
học trò, đặc biệt là những lớp cuối cấp. Các em chia bè phải, phân biệt giàu nghèo,
hay nói xấu hoặc châm chọc nhau. Những em nữ thì hay dỗi hay hờn giận. Còn các
em nam thì hằm hè đánh nhau, trả thù nhau. Tuy các em chưa gây ra chuyện gì
nghiêm trọng nhưng nó vẫn ảnh hưởng xấu đến tình cảm bạn bè và chất lượng học tập
của lớp. Là một giáo viên chủ nhiệm, tôi luôn quan tâm đến vấn đề này. Xây dựng
được mối quan hệ bạn bè đoàn kết, gắn bó thì tôi sẽ xây dựng được nề nếp lớp học,
tiến tới xây dựng môi trường học tập thân thiện. Từ môi trường học tập thân thiện đó,
chất lượng học tập của lớp chắc chắn sẽ được nâng cao.
- Để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đoàn kết, gắn bó, sẵn sàng giúp
đỡ nhau trong học tập, tôi luôn tạo ra các hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự hợp tác của
nhiều học sinh. Cách làm cụ thể như sau:
- Trong mỗi tiết học, tôi thường xuyên chia nhóm ngẫu nhiên. Tiết học này, các
em chung nhóm với bạn này, nhưng tiết sau, các em lại chung nhóm với bạn khác.
Lúc đầu có em chưa chịu, tuy ngồi chung nhóm nhưng có em lại quay mặt ra chỗ
khác, hoặc ngồi im không tham gia, ai muốn làm gì thì làm; có nhóm lại cãi nhau,
không ai chịu làm nhóm trưởng hoặc đùn đẩy nhau không chịu ghi kết quả thảo luận
vào phiếu, dẫn đến không hoàn thành nhiệm vụ. Trước tình trạng đó, tôi tuyên bố sẽ
chấm điểm kết quả của từng nhóm và lấy kết quả đó chung cho tất cả các thành viên
của nhóm. Do đó, những em khá, giỏi buộc phải tích cực nếu không sẽ bị điểm kém.

22


Còn những em không tích cực hợp tác, tôi sẽ cho ngồi riêng một mình và phải làm
toàn bộ công việc của một nhóm, làm đến đâu thì đạt điểm đến đó. Bị ngồi một mình
nên không thể hoàn thành công việc và phải nhận điểm kém, trong khi các bạn ở các
nhóm đều được điểm cao. Các em đó sẽ không dám hờ hững nữa. Cứ như vậy, dần
dần việc hợp tác của học sinh trong lớp đã được cải thiện.

- Khi có chuyện xích mích giữa em này với em kia, tôi kịp thời can thiệp không
để mâu thuẫn kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến tình bạn. Tôi gặp gỡ trao đổi riêng với từng
học sinh hoặc nhóm học sinh để biết rõ đầu đuôi. Sau đó phân tích rõ ai đúng, ai sai. Ai
sai thì phải nhận lỗi và xin lỗi bạn. Sau đó giảng hòa và bắt tay nhau vui vẻ trở lại.

23


Đôi bạn cùng tiến
24


- Đầu năm học, tôi thỏa thuận với cả lớp rằng nếu trong lớp mình có bạn nào
đau ốm phải nằm viện thì cả lớp sẽ quyên góp tiền để mua quà đến thăm bạn, động
viên bạn an tâm chữa bệnh; những em ở gần nhà sẽ thay nhau chép bài cho bạn. Khi
bạn khỏi bệnh, những học sinh giỏi sẽ giúp đỡ bạn học tập để theo kịp chương trình.
Vì vậy, trong năm học vừa qua, lớp tôi có 2 em bị bệnh nặng phải nằm viện cả tháng
nhưng khi hết bệnh, các em được bạn bè giúp đỡ nên đã nhanh chóng theo kịp chương
trình cùng với cả lớp.
- Để tạo dựng cho các em một tình bạn bền đẹp với những kỉ niệm sâu sắc của
tuổi học trò, tôi tổ chức sinh nhật cho học sinh ngay tại lớp học trong giờ ra chơi.
Những em có ngày sinh trùng vào ngày thứ bảy, chủ nhật thì sẽ được tổ chức vào sáng
thứ bảy. Hình thức tổ chức do các em trong ban cán sự quyết định. Nhưng chủ yếu chỉ
là múa hát, là những lời chúc mừng và một món quà nhỏ khoảng vài chục ngàn đồng
do cả lớp đóng góp. Có những em do điều kiện gia đình nên chưa lần nào được bố mẹ
tổ chức sinh nhật, chưa bao giờ được nhận một món quà mang y nghĩa sâu sắc. Vì
vậy, khi được cả lớp tổ chức sinh nhật, nhiều em rất xúc động.

25