Nghiên cứu đặc điểm nông sinh học và một số biện pháp kỹ thuật đối với giống cam vinh trồng tại huyện lục yên, tỉnh yên bái

i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn
này là trung thực, đầy đủ, rõ nguồn gốc và chưa được sử dụng đ ể bảo
vệ một học vị nào. Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện
luận văn này đã được cảm ơn.
Tôi xin chịu trách nhiệm trước Hội đồng bảo vệ luận văn, trước khoa
và nhà trường về các thông tn, số liệu trong đề tài./.

Tác giả

Lê Viết Đại

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




ii

LỜI CẢM ƠN
Trước tên tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. N u ễn T ế Huấn
là người hướng dẫn tận tnh cho tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài.
Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ của các thầy cô giáo khoa Nông
học, Phòng Quản lý Đào tạo Sau đại học, các thầy cô đã tham gia giảng dạy
chương trình cao học - Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên.
Tôi xin chân thành cảm ơn Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện, Ủy
ban nhân dân xã Tân Lĩnh, khuyến nông viên của các xã và các hộ gia đình
mà tôi tiến hành điều tra, nghiên cứu trên địa bàn huyện Lục Yên, tỉnh Yên
Bái đã tạo điều kiện thuận lợi để tôi thực hiện đề tài.

Tôi xin chân thành cảm ơn toàn thể gia đình và bạn bè, đồng nghiệp
đã động viên, hỗ trợ tôi trong thời gian học tập và hoàn thành luận văn này.
Một lần nữa, tôi xin trân trọng cảm ơn tất cả sự giúp đỡ quý báu trên.
Thái Nguyên, tháng 9 năm 2015
Tác giả luận văn

Lê Viết Đại

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




iii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i
LỜI CAM ĐOAN .............................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii
MỤC LỤC ........................................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................. vii
DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH ................................................................viii MỞ
ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................
1
2. Mục đích và yêu cầu của đề tài. ....................................................................
2
2.1. Mục đích của đề tài ....................................................................................
2
2.2. Yêu cầu của đề tài ......................................................................................

2
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ......................................................
3
3.1. Ý nghĩa khoa học ....................................................................................... 3
3.2. Ý nghĩa thực tễn ........................................................................................
3
4. Phạm vi nghiên cứu .......................................................................................
3
Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................ 4
1.1. Cơ sở khoa học của đề tài. .........................................................................
4
1.1.1. Đặc điểm nông sinh học ..........................................................................
4
1.1.2. Sử dụng các chất điều tiết sinh trưởng ....................................................
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




5

iv

1.2. Tình hình sản xuất cam trên thế giới và Việt Nam .................................... 5
1.2.1. Tình hình sản xuất trên thế giới ..............................................................
5
1.2.2. Tình hình sản xuất trong nước ................................................................
7
1.3. Tình hình nghiên cứu về cam quýt........................................................... 12
1.3.1. Một số nghiên cứu về đặc điểm sinh thái..............................................

12
1.3.2. Một số nghiên cứu về đặc điểm thực vật học .......................................
15
1.3.3. Một số nghiên cứu về dinh dưỡng đối với cam quýt ............................
23
1.3.4. Sâu bệnh hại cam quýt và các biện pháp phòng trừ..............................
30

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




v

1.4. Tình hình sản xuất cây ăn quả tại huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái. ........... 34
Chương 2. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................ 38
2.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................... 38
2.2. Địa điểm, thời gian nghiên cứu ................................................................ 38
2.3. Vật liệu nghiên cứu .................................................................................. 38
2.4. Nội dung nghiên cứu ................................................................................ 39
2.5. Phương pháp nghiên cứu..........................................................................
39
2.5.1. Phương pháp nghiên cứu đặc điểm nông sinh học ...............................
39
2.5.2. Phương pháp nghiên cứu ảnh hưởng của một số chất điều hoà sinh
trưởng, phân bón qua lá và phân hữu cơ vi sinh đến sự rụng hoa, rụng
quả, năng suất và chất lượng quả cam Vinh ...........................................
42
2.6. Phương pháp xử lý số liệu và tính toán.................................................... 45

Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ........................ 46
3.1. Kết quả nghiên cứu một số đặc điểm nông sinh học của giống cam Vinh
trồng tại huyện Lục Yên.......................................................................... 46
3.1.1.Thời gian ra lộc và khả năng sinh trưởng các đợt lộc của cam Vinh tại
Lục Yên – Yên Bái.................................................................................. 46
3.1.2. Một số chỉ têu về đặc điểm hình thái của cam Vinh tại Lục Yên – Yên
Bái. .......................................................................................................... 47
3.1.3. Động thái ra hoa và tỉ lệ đậu quả của cam Vinh tại Lục Yên, Yên Bái
................................................................................................................. 48
3.1.4. Một số chỉ têu chất lượng của quả cam Vinh tại Lục Yên – Yên Bái . 49
3.1.5. Các yếu tố cấu thành năng suất của cam Vinh tại Lục Yên – Yên Bái
................................................................................................................. 50
3.2. Nghiên cứu ảnh hưởng của một số chế phẩm bón qua lá đến sự rụng
hoa, rụng quả, năng suất và chất lượng quả cam Vinh.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




.................................. 51

vi

3.2.1. Ảnh hưởng của một số chế phẩm bón qua lá đến động thái ra hoa, đậu
quả của cam Vinh ....................................................................................
51
3.2.2. Ảnh hưởng của một số chế phẩm bón qua lá đến động thái rụng quả
của
cam Vinh ................................................................................................. 52

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




vi
i

3.2.3. Ảnh hưởng của một số chế phẩm bón qua lá đến các yếu tố cấu thành
năng suất, năng suất của cam Vinh .........................................................
53
3.2.4. Ảnh hưởng của một số chế phẩm bón qua lá đến chất lượng quả cam
Vinh 55
3.2.5. Đánh giá hiệu quả kinh tế sử dụng các chế phẩm phân bón lá trên cam
Vinh ......................................................................................................... 55
3.3. Ảnh hưởng của một số chất điều hòa sinh trưởng đến sự rụng hoa, rụng
quả, năng suất và chất lượng quả cam Vinh. ..........................................
57
3.3.1. Ảnh hưởng của một số chất điều hòa sinh trưởng đến động thái ra hoa,
đậu quả của cam Vinh .............................................................................
57
3.3.2. Ảnh hưởng của một số chất điều hòa sinh trưởng đến động thái rụng
quả của cam Vinh .................................................................................... 58
3.3.3. Ảnh hưởng của một số chất điều hòa sinh trưởng đến các yếu tố cấu
thành năng suất, năng suất của cam Vinh ...............................................
59
3.3.4. Ảnh hưởng của một số chất điều hòa sinh trưởng đến chất lượng quả
cam Vinh ................................................................................................. 60
3.3.5. Đánh giá hiệu quả kinh tế sử dụng các chất điều hòa sinh trưởng trên
cam Vinh ................................................................................................. 61

3.4 Ảnh hưởng của một số loại phân hữu cơ đến năng suất, chất lượng của
cam Vinh ................................................................................................. 62
3.4.1. Ảnh hưởng của một số loại phân hữu cơ đến thành phần cơ giới đất ..
62
3.4.2. Ảnh hưởng của một số loại phân hữu cơ đến tỉ lệ ra hoa, đậu quả của
cam Vinh ................................................................................................. 63
3.4.3. Ảnh hưởng của một số loại phân hữu cơ đến tỉ lệ rụng quả của cam
Vinh.. 64
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




vi
3.4.4. Ảnh hưởng của một số loại phânii hữu cơ đến năng suất và các yếu tố

cấu thành năng suất của cam Vinh ..........................................................
64
3.4.5. Ảnh hưởng của một số loại phân hữu cơ đến chất lượng của cam
Vinh65
3.4.6. Đánh giá hiệu quả kinh tế sử dụng các loại phân hữu cơ trên cam Vinh
................................................................................................................. 66
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ ........................................................................... 67
1. Kết luận ....................................................................................................... 67
2. Đề nghị ........................................................................................................ 67

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

ix

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 69

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




vii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BVTV

: Bảo vệ thực vật

CAQ

: Cây ăn quả

CC

: Chiều cao

CT

: Công thức

ĐBSCL

: Đồng bằng sông Cửu Long

ĐK FAO

: Đường kính
: Food and Agricultural Organization of

GAP IPM

the United National

NCCAQ

: Good Agricultural Practices

TB

: Quản lý dịch hại tổng hợp

TG

: Nghiên cứu cây ăn quả
: Trung bình
: Thời gian

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN

viii
viii

DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH
Bảng 1.1: Tình hình sản suất cây có múi trên thế giới từ 2006-2012 ....................... 7
Bảng 1.2: Tình hình sản xuất cây ăn quả có múi ở Việt Nam .................................. 8
Bảng 1.3: Sự phân bố của bộ rễ cam sành theo phương pháp nhân giống .............
16
Bảng 1.4: Mức phân bón đối với cam quýt ............................................................. 25
Bảng 1.5. Cơ cấu cây ăn quả huyện Lục Yên năm 2014 ........................................ 35
Bảng 1.6. Hiện trạng sản xuất cây Cam tại huyện Lục Yên năm 2014 ................. 36
Bảng 3.1. Thời gian ra lộc và khả năng sinh trưởng các đợt lộc của cam Vinh
tại huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái................................................................. 46
Bảng 3.2. Một số chỉ têu về đặc điểm hình thái của cam Vinh tại huyện Lục
Yên, tỉnh Yên Bái........................................................................................ 47
Bảng 3.3: Động thái ra hoa và tỉ lệ đậu quả của cam Vinh tại huyện Lục Yên,
tỉnh Yên Bái ................................................................................................ 48
Bảng 3.4. Một số chỉ têu chất lượng của quả cam Vinh tại huyện Lục Yên,
tỉnh Yên Bái ................................................................................................ 49
Bảng 3.5. Các yếu tố cấu thành năng suất của cam Vinh tại huyện Lục Yên,
tỉnh Yên Bái ................................................................................................ 50
Bảng 3.6: Ảnh hưởng của một số chế phẩm bón qua lá đến động thái ra hoa,
đậu quả của cam Vinh ................................................................................. 51
Bảng 3.7. Ảnh hưởng của một số chế phẩm bón qua lá đến động thái rụng
quả của cam Vinh ........................................................................................ 52
Bảng 3.8. Ảnh hưởng của một số chế phẩm bón qua lá đến các yếu tố cấu
thành năng suất của cam Vinh. ................................................................... 53
Bảng 3.9: Ảnh hưởng của một số chế phẩm bón qua lá đến chất lượng quả
cam Vinh ..................................................................................................... 55

Bảng 3.10. Hiệu quả kinh tế sử dụng các chế phẩm phân bón lá trên cây cam
Vinh ............................................................................................................. 56
Bảng 3.11: Ảnh hưởng của một số chất điều hòa sinh trưởng đến động thái ra
hoa, đậu quả của cam Vinh ......................................................................... 57


ixi
x hòa sinh trưởng đến động thái
Bảng 3.12: Ảnh hưởng của một số chất điều

rụng quả của cam Vinh ............................................................................... 58


ix

Bảng 3.13. Ảnh hưởng của một số chất điều hòa sinh trưởng đến các yếu tố
cấu thành năng suất của cam Vinh ..............................................................
59
Bảng 3.14: Ảnh hưởng của một số chất điều hòa sinh trưởng đến chất lượng
quả cam Vinh .............................................................................................. 60
Bảng 3.15. Hiệu quả kinh tế sử dụng các chất điều hòa sinh trưởng trên cam
Vinh ............................................................................................................. 61
Bảng 3.16: Ảnh hưởng của một số loại phân hữu cơ đến thành phần cơ giới đất
................................................................................................................ 63
Bảng 3.17. Ảnh hưởng của một số loại phân hữu cơ đến tỉ lệ ra hoa, đậu quả
của cam Vinh............................................................................................... 63
Bảng 3.18: Ảnh hưởng của một số loại phân hữu cơ đến tỉ lệ rụng quả của
cam Vinh ..................................................................................................... 64
Bảng 3.19: Ảnh hưởng của một số loại phân hữu cơ đến năng suất và các yếu
tố cấu thành năng suất của cam Vinh.......................................................... 65

Bảng 3.20: Ảnh hưởng của một số loại phân hữu cơ đến chất lượng của cam
Vinh ............................................................................................................. 66
Bảng 3.21: Hiệu quả kinh tế sử dụng các loại phân hữu cơ trên cam Vinh............ 66

Hình 3.1: Biểu đồ năng suất của cam vinh khi sử dụng các loại phân bón lá.............
54
Hình 3.2: Biểu đồ hạch toán kinh tế khi sử dụng các loại phân bón lá................... 56
Hình 3.3: Biểu đồ ảnh hưởng của các chất điều hòa sinh trưởng trên cam
Vinh tại huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái........................................................ 59
Hình 3.4: Biểu đồ hạch toán kinh tế của các chất điều hòa sinh trưởng trên
cam Vinh tại Lục Yên ................................................................................. 62


x

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




1

MỞ ĐẦU
Tín

ấp t iết ủ đề t i
Cây ăn quả có múi (Citrus spp) nói chung là loại cây ăn quả lâu năm, đã

và đang được trồng phổ biến ở nước ta và trên thế giới, chiếm vị trí
quan trọng trong ngành sản xuất cây ăn quả thế giới với sản lượng khoảng

100 140 triệu tấn quả/năm. Cây có múi có giá trị dinh dưỡng cao, vừa phục vụ ăn
tươi và chế biến.
Những năm gần đây, cây ăn quả nước ta tăng nhanh cả về diện tch,
năng suất và sản lượng. Hiện nay, cả nước có khoảng 832 nghìn ha cây ăn
trái, sản lượng ước đạt 7 triệu tấn. Năm 2011, cây có múi chiếm 18% diện
tch cây ăn quả cả nước, sản lượng hàng năm là 1,5 triệu tấn. Việt Nam tuy là
nước trồng nhiều cam quýt và có lịch sử trồng trọt từ lâu nhưng năng suất,
chất lượng và các sản phẩm của các giống cam quýt trước đây còn ở mức
khiêm tốn, chưa đáp ứng được yêu cầu cũng như tến trình hội nhập khu vực
và quốc tế.
Yên Bái là tỉnh miền núi phía Bắc, được chia thành 9 huyện, thị, thành
phố. Ngoài những loại cây trồng đặc sản như gạo nếp Tú Lệ, bưởi Đại Minh
... không thể không nhắc tới cam Sành Lục Yên. Đây là loại cây trồng đã rất
nổi tiếng từ nhiều năm nay của người dân vùng đất ngọc Lục Yên. Năm 2014
tổng diện tích cây ăn quả có múi gồm cam, cam, quýt...toàn tỉnh là 1.710
ha thì Lục Yên chiếm diện tích 343 ha trong đó chủ yếu là cam sành.
Cây cam sành đã gắn liền với người dân tại huyện Lục Yên từ nhiều
năm nay, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nhiều hộ dân ở các xã Khánh
Hòa, Mường Lai, thị trấn Yên Thế, Tân Lĩnh... Tuy nhiên, trong một vài năm
trở lại đây diện tích cam sành đã giảm mạnh, năng suất thấp, chất lượng
kém. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình hình sản xuất hiện nay, trong
đó có nguyên nhân giống bị nhiễm một số loại bệnh nguy hiểm đặc biệt là
bệnh greening, quá trình trồng, chăm sóc chưa được người dân đầu tư
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




2

đúng mức dẫn đến cây thiếu dinh dưỡng, còi cọc chất lượng quả kém. Nông
dân chưa áp dụng tiến bộ kỹ thuật nhất là tiến bộ kỹ thuật về lai tạo, nhân
giống cam, quýt,

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




việc đầu tư chăm sóc còn nhiều hạn chế. Đây cũng là một trong những vấn
đề cấp thiết ở huyện Lục Yên nói riêng và trên địa bàn tỉnh Yên Bái nói chung.
Ngoài ra do đặc điểm quả cam sành thường có nhiều hạt, đây chính là
điểm bất lợi cho sản phẩm cam của Lục Yên vì rất khó khăn khi tham gia xuất
khẩu vào thị trường thế giới. Do đó dù chất lượng khá cao nhưng giá bán
cam sành thấp hơn giá bán các loại cam không hạt khác. Bên cạnh đó, do đặc
điểm cam sành thường chín ồ ạt từ tháng 11 năm trước đến đầu tháng 1 năm
sau, do chín đồng loạt nên giá cam thường hay rớt giá khi vào chính vụ.
Chính vì vậy người dân tại đây rất cần một giống cam mới có thể trồng kết
hợp với cây cam sành để rải vụ thu hoạch và có những hướng dẫn quy
trình kỹ thuật cụ thể giúp nâng cao hiệu quả kinh tế cho người dân.
Từ năm 2008 đến nay một số hộ dân trên địa bàn huyện đã mạnh dạn
đầu tư phát triển cây cam Vinh, có những hộ gia đình đã trồng với quy mô
vườn từ 200-400 cây (thậm chí có những hộ đã trồng gần 1000 cây), một số
vườn đã bước vào năm thứ 5 – 6 bắt đầu cho thu hoạch quả. Tuy nhiên việc
phát triển cây Cam Vinh tại huyện Lục Yên hiện nay là tự phát, chưa có các
nghiên cứu cụ thể về đặc điểm sinh trưởng phát triển nên chưa có căn cứ để
đánh giá khả năng thích nghi của cây Cam Vinh trồng tại vùng sinh thái của
Lục Yên. Xuất phát từ thực tế trên chúng tôi tến hành nghiên cứu đề tài:
“Nghiên cứu đặc điểm nông sinh học và một số biện pháp kỹ thuật đối với
giống cam Vinh trồng tại huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái”

2. Mụ đí

v

êu ầu ủ đề t i

2.1. Mục đích của đề tài
Đánh giá được đặc điểm nông sinh học của giống cam Vinh trồng tại
huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái.
Xác định được một số biện pháp kỹ thuật thích hợp như sử dụng chất
điều hòa sinh trưởng, phân bón qua lá, phân hữu cơ vi sinh đối với giống cam
Vinh trồng tại huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái nhằm nâng cao năng suất, chất
lượng quả.


2.2. Yêu cầu của đề tài


3

Nghiên cứu một số đặc điểm nông sinh học của giống cam Vinh trồng
tại huyện Lục Yên tỉnh Yên Bái.
Thử nghiệm ảnh hưởng của một số chất điều hòa sinh trưởng, phân
bón qua lá, phân hữu cơ vi sinh đến sự ra hoa, đậu quả, năng suất, chất
lượng quả cam Vinh trồng tại huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái.
3 Ýn ĩ k o

ọ v t ự tễn ủ đề t i

3.1. Ý nghĩa khoa học

Các kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ là một tài liệu khoa học về các
đặc điểm nông sinh học, các giai đoạn sinh trưởng, phát triển, ảnh hưởng
của một số biện pháp kỹ thuật đến sinh trưởng, phát triển, năng suất và chất
lượng quả của giống cam Vinh, làm cơ sở cho việc xây dựng quy trình thâm
canh giống cam Vinh tại huyện Lục Yên nói riêng và tỉnh Yên Bái nói chung.
Kết quả của đề tài có thể xác định được khả năng thích nghi, bổ sung
được một giống cam có năng suất, chất lượng tốt, có triển vọng cho sản xuất
cây ăn quả tại tỉnh Yên Bái.
Những kết quả của đề tài có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho
các nhà vườn, nhà khoa học nông nghiệp nghiên cứu những vấn đề có liên
quan đến đặc điểm nông sinh học và biện pháp kỹ thuật chăm sóc cây cam.
3.2. Ý n ĩ t ự tiễn
Đề tài góp phần xác định cơ sở khoa học cho việc định hướng, quy
hoạch vùng sản xuất cây ăn quả hàng hóa, bước đầu ứng dụng những biện
pháp kĩ thuật mới vào sản xuất nhằm tăng hiệu quả kinh tế cho các hộ trồng
cam ở huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái.
4 P ạm vi n iên ứu
Đề tài được tiến hành ở các xã trồng cam Vinh thuộc huyện Lục Yên –
tỉnh Yên Bái.


4

C ươn I
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
Cơ sở k o

ọ

ủ đề t i

1.1.1. Đặc điểm nông sinh học
Cam quýt được xếp vào loại cây ăn quả lâu năm, quá trình sinh trưởng,
ra hoa kết quả chịu ảnh hưởng nhiều của các yếu tố nội tại (di truyền) và các
yếu tố ngoại cảnh như nhiệt độ, ánh sáng, đất đai, khí hậu,...
Tùy vào tuổi cây và điều kiện sinh thái nơi trồng trọt, trong chu kỳ sống
một năm, cam quýt thường ra 3 - 4 đợt lộc (lộc Xuân, Hè, Thu và Đông). Quá
trình ra lộc ở cam quýt có liên quan khá nhiều đến hiện tượng ra quả cách
năm và khả năng điều chỉnh cân đối giữa bộ phận dưới mặt đất và bộ phận
trên mặt đất, quá trình ra lộc năm nay sẽ là tiền đề cho sự ra hoa kết quả của
năm sau. Nếu có các biện pháp kỹ thuật hợp lý để điều khiển quá trình ra lộc
sẽ hạn chế hoặc loại bỏ hoàn toàn hiện tượng ra quả cách năm, bồi dưỡng
cành mẹ của cành quả năm sau, điều chỉnh cân đối giữa các bộ phận dưới và
trên mặt đất, hạn chế sâu bệnh hại, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng
của cam quýt. Từ cơ sở khoa học này, việc nghiên cứu quá trình ra lộc, mối
liên hệ của các đợt lộc trong năm nhằm có thêm các thông tin cơ bản - tền đề
của các biện pháp kỹ thuật là cần thiết.
Đối với việc sử dụng phân bón lá cho cây cam quýt: Cây trồng hấp thu
dinh dưỡng nuôi cây phần lớn qua bộ rễ, tuy nhiên hàm lượng dinh dưỡng
trong đất là không đủ, đặc biệt là các yếu tố vi lượng. Chính vì thế, việc phun
phân bón lá nhằm bổ sung dinh dưỡng cho cây là rất cần thiết.
Nghiên cứu cải tiến các phương pháp phun bón phân cho cây trồng đã
được thực hiện nhiều năm trên nhiều loại cây trồng. Phân bón qua lá cung cấp
nhanh, kịp thời các chất dinh dưỡng đa lượng, vi lượng cần thiết cho quá trình


5

sinh trưởng sinh dưỡng và sinh trưởng sinh thực của cây, đặc biệt là thời kỳ
cây sinh trưởng mạnh, cần tập trung dinh dưỡng để tạo hoa, nuôi quả.

6

1.1.2. Sử dụng các chất điều tiết sinh trưởng
Cây trồng nói chung và cam quýt nói riêng luôn tồn tại cơ chế các quá
trình sinh trưởng và phát triển nhằm thích ứng với các điều kiện ngoại cảnh,
duy trì sự sống. Các chất điều hòa sinh trưởng khác nhau được tổng hợp với
một lượng rất nhỏ ở các cơ quan đến một bộ phận nhất định của cây, từ đó
chuyển sang các bộ phận khác để điều tết hoạt động sinh lý của cây.
Gibberellin (GA3) được tổng hợp ở tất cả các bộ phận còn non của cây
và được vận chuyển không phân cực. Giberellin có tác dụng nhiều đối với cây
ăn qua như: thúc đẩy phát triển cây non; kích thích mọc mầm; nảy mầm, nảy
chồi của hạt; sự ra hoa, ra quả của cây.
1.2. Tình hình sản xuất cam trên thế giới và Việt Nam
1.2.1. Tình hình sản xuất trên t ế iới
Cam quýt nổi tếng thế giới hiện nay được trồng phổ biến ở những vùng
có khí hậu khá ôn hòa thuộc vùng á nhiệt đới hoặc vùng khí hậu ôn đới ven
biển chịu ảnh hưởng của khí hậu đại dương.
Các nước trồng cam quýt nổi tiếng hiện nay đó là:
- Địa Trung Hải và Châu Âu bao gồm các nước: Tây Ban Nha, Italia,
Hy Lạp, Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập, Isaren, Tunisia, Algeria
- Vùng Bắc Mỹ bao gồm các nước: Hoa Kỳ, Mexico...
- Vùng Nam Mỹ bao gồm các nước: Braxin, Venezuela, Argentina,
Uruguay.
- Vùng Châu Á bao gồm các nước: Trung Quốc và Nhật Bản.
- Các hòn đảo Châu Mỹ bao gồm các nước: Jamaica, Cu Ba, Cộng hòa
Dominica.

7

Theo thống kê của FAO, năm 2000 tổng sản lượng cam quýt trên thế


6

giới là 85 triệu tấn và phần tiêu thụ khoảng 79,3 triệu tấn, tăng trưởng hàng
năm 2,85%. Tiêu thụ sẽ tăng lên ở các nước đang phát triển và giảm ở các
nước phát triển. Cam là thứ quả tiêu thụ nhiều nhất chiếm 73% quả có
múi, tập trung ở các nước có khí hậu á nhiệt đới ở các vĩ độ cao hơn 20-22

0

nam và bắc bán cầu, giới hạn phân bố từ 35 vĩ độ nam và bắc bán cầu, có
khi lên tới
40 vĩ độ nam và bắc bán cầu. Dự báo trong những năm của thập kỷ 2000
mức têu thụ quả có múi của thị trường thế giới tăng khoảng 20 triệu tấn.
Các nước xuất khẩu cam quýt chủ yếu đó là: Tây Ban Nha, Israel, Ma
rôc, Italia. Các giống cam quýt trên thị trường được ưa chuộng là:
Washington, Navel, Valenxia Late của Ma Rôc, Samouti của Isarel, Maltaises
của Tunisia, và các giống quýt Địa trung hải như: Clemention, quýt Đá Danxy
và Unshiu được rất nhiều người ưa chuộng.
Hiện nay trên thế giới có khoảng trên 75 nước trồng cam, được
phân chia làm 3 khu vực: Châu Mỹ, các nước Địa Trung Hải và các nước á Phi
Những nước trồng nhiều cam như: Mỹ 9,6 triệu tấn/năm, Brazin 7,2 triệu
tấn/ năm; Tây Ban Nha 1,7 triệu tấn/năm. Nhóm 1 chiếm 30% tổng sản lượng
thế giới, nhóm 2 chiếm 25 - 28% (ý, Ai Cập và Ixraen), nhóm 3 chiếm gần 40%
sản lượng (đứng đầu là Nhật Bản, Trung Quốc), trong đó Nhật Bản cung cấp
10% sản lượng cam quýt thế giới với 2,7 triệu tấn. Những nước này có nhiều

tến bộ công nghệ về thâm canh cam quýt của thế giới năm 1980 là 5,159
triệu tấn, trị giá 2,329 tỷ USD.
Tình hình sản xuất và tiêu thụ cây ăn quả có múi trên thế giới trong
những năm gần đây được thể hiện ở bảng
1.1.


7

Bản

: Tìn

ìn sản suất

ó múi trên t ế iới từ

6-2012

Năn suất
(tạ/ha)
65,92

Sản lượng
(tấn/ha)
7.420.340

Năm

Diện tch (ha)

2006

1.125.738

2007

1.211.166

81,79

9.905.522

2008

1.163.123

90,60

10.537.717

2009

1.294.400

92,11

11.922.073

2010

1.335.574

91,96

12.281.985

2011

1.329.119

94,88

12.611.262

2012

1.353.762

94,85

12.840.318

(Nguồn Faostat, 2013)
Theo số liệu thống kê của FAO, sản lượng cam quýt thế giới có chiều
hướng tăng nhanh trong nhưng năm trở lại đây cả về năng suất và diện tch.
Năm 2006 diện tch cây có múi là trên 1,1 triệu ha, năng suất 65,92 tạ/ha,
đến năm 2012 diện tích đã tăng lên hơn 1,3 triệu ha, năng suất đạt 94,85
tạ/ha. Tổng sản lượng cam quýt thế giới năm 2012 ước độ gần 13 triệu tấn
với tổng diện tch tập trung chủ yếu ở các nước có khí hậu á nhiệt đới.

Xuất khẩu quả có múi hiện nay ước tính khoảng 10% sản lượng thu
hoạch của cây ăn quả có múi. Phần lớn lượng quả có múi xuất khẩu là ở vùng
Bắc bán cầu, chiếm 62% sản lượng quả có múi xuất khẩu của thế giới. Quả có
múi chủ yếu được tiêu thụ ở các nước phát triển.
1.2.2. Tình hình sản xuất tron nướ
Nước ta nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới, thích hợp với nhiều loại cây
trồng trong đó có các loại cây ăn quả, đặc biệt là các loại cam quýt. Theo sử
sách "Vân đài loại ngữ" của Lê Quý Đôn có viết: Nước Việt Nam cũng có rất
nhiều thứ cam: Cam Sen (gọi là Liên Cam), cam Vú (Nhũ cam) loại quả có vá