Vận dụng lý thuyết của người tiêu dùng

1
CHƯƠNG II

VẬN DỤNG LÝ THUYẾT LỰA
CHỌN CỦA NGƯỜI TIÊU DÙNG
Tài

liệu

đọc:
1,
Gregory
Gregory
Mankiw
Mankiw

-

Chương

21
2,
David
David
Begg
Begg

–
–

Chương

Chương

6
6
3, Jack
3, Jack
Hirshleifer
Hirshleifer

–

Chương

3, 4, 5
2
1.

Tác

động

thay

thế

và

tác

động

thu

nhập
2.

Đường cầu thông thường và đường
cầu đền bù
3.

Phân

tích

các

chương

trình

trợ

cấp
4.

Phân

tích

mô

hình

lao

động–nghỉ

ngơi

để

giải

thích

bảnchất

đường

cung

về

lao

động
5.

Mô

hình

tiêu

dùng

theo

thờigian
6.

Chỉ

số

giátiêudùng
7.

Ngoại

tác

mạng

lưới
3
●B
●

A

●C
X
3
X
2

I’

X
1

X
1. Tác

động

thay

thế

và

tác

động

thu

nhập
a. Hàng

hóa

bình

thường
* Tác

động

thay

thế:
X
1

X
2

< 0
* Tác

động

thu

nhập:
X
2

X
3

< 0
* Tác

động

tổng:
X
1

X
3

= X
1

X
2
+X
2

X
3

< 0
I
L
K

K’
Y
U
1
U
2
4
X
1

X
3

= X
1

X
2
+ X
2

X
3

< 0
●B
●A
●C
X
2

X
3

X
1
X
b. Hàng

hóa

cấpthấp
* Tác

động

thay

thế:
X
1

X
2

< 0
* Tác

động

thu

nhập:
X
2

X
3

> 0
* Tác

động

tổng:
I’
I
K
K’
L
Y
U
1
U
2
5
2. Đường cầu thông thường và
đường cầu đền bù
•

Đường

cầu

đềnbùlàđường

cầuchobiếtngười

tiêu

dùng

sẽ

mua

bao

nhiêu

hàng

hóa

tạimỗi

mứcgiánếu

anh

ta

được

đền

bù

hoàn

toàn

những

thiệthại

do tác

động

thu

nhậpcủasự

thay

đổigiá.
•

Để

vẽđược

đường

cầu

đềnbùtachỉ

cầnloạibỏ

tác

động

thu

nhậptừ

tác

động

tổng

củasự

tăng

giá.
6

P
2
P
1
Đường

cầu

thông

thường
X
3

X
2

X
1

X
B’

•
•C’
•A’
•B
•C
•A
Đường

cầu

đềnbùđốivới

hàng

hóa

bình

thường
* Đường

cầu

thông

thường

(đường

cầu

Mashall)

nốihaiđiểm

A’

và

B’, còn

đường

cầu

đềnbù(đường

cầuHick)

nốicácđiểmA’vàC’.
* Đốivới

hàng

hóa

bình

thường

đường

cầu

đền

bù

có

độ

dốclớnhơnso


với

đường

cầu

thông

thường.
X
3

X
2

X
1

X
Đường

cầu

đềnbù
U1
U2
P
x
Y
I
I’
L
K
K’
7
X
2

X
3

X
1

X
X
2

X
3

X

1

X
Đường

cầu

thông

thường
•
B’
C’•
•A’
•B
A
Đường

cầu

đềnbùđốivới

hàng

hóa

cấpthấp
- Tăng giá

hàng

X làm

điểm

cân

bằng

di

chuyểntừ

A đến

B, lượng

hàng

X giảmtừ

X1
xuống

X3.
-

Nếu

đềnbùlạichohọ

phần

thu

nhậpbị

mất

đi do tăng giá

X họ

sẽ

di

chuyển

đếnC, ở

đây

họ

mua

ít

hàng

X hơnso
với

ở

B (có

thể

do dành

tiền

đềnbùđể

mua

Y –

hàng

thông

thường

nhiềuhơn).
-

Vì

vậy, đường

cầu

đềnbùđối

với

hàng

hóa

cấpthấpcóđộ

dốcnhỏ

hơnso với

đường

cầu

thông

thường.
Đường

cầu

đềnbù
•
U1
U2
P
X
Y
P
1
P
2
•
C
8
X
1

X
2

Giáo

dục, X
X
1

X
2

Giáo

dục, X
I’

•
I
•F
•E
•B
•A
3. Phân

tích

các

chương

trình

trợ

cấp
•E
a. Giá

ưu

đãi

cho

giáo

dục
b. Trợ

cấp

cho

giáo

dục
Hàng khác,
Y
Hàng khác,
Y
U
1
U
2
U
1
U
2
1
2
I’’
K K’

9
•
•
•A
•
C
•B
•I’’
I’
I
I’
I
Ngườitathíchđượctrợ

cấpbằng

tiềnmặt

hay hiệnvật?
(a): Sam không

thích

học. Anh

ta
đang ởđiểmtối

ưuI, ởđây

Sam
hoàn

toàn

không

tiêu

dùng

giáo

dục.
Trợ

cấpbằng

hiệnvậtthìđường

ngânsáchsẽ

là

II’’L và

điểmtối

ưu

sẽ

là

I’’, tại

đây

người

tiêu

dùng

chi
tiêutoànbộ

khoảntrợ

cấp

cho

giáo

dục

và

tiêu

dùng

các

hàng

hóa

khác

vớikhốilượng

như

trước.
(b): Jane đượccha mẹ

dành

cho

mộtquĩ

ủythácđể

học

đạihọc, quĩ

này

chỉ

có

thể

chi tiêu

cho

việchọc. Nếucóthể

đượcsử

dụng

quĩ

này

không

hạnchế

Jane sẽ

chuyển

đến

điểm

đến

điểmC
trên

đường

U3, nhưng

cô

ta

chỉ

có

thể

di

chuyểntới

điểmB trênđường

U2 do

quĩủy

thác

không

thể

chi dùng

cho

các

hàng

hóa

khác. Điềunàylàmgiảmlợi

ích

của

Jane
X
1

X
2

K Giáo

dục
X
1

K L Giáo

dục
(a)
(b)
Hàng

khác
Hàng

khác
X
3
U
1
U
2
U
3
U
1
U
2

U
3
L
10
Hạnchế

trong

phân

tích

trên

là

gì?
•

Thứ

nhất, giá

thị

trường

về

giáo

dục

được

coi

là

không

thay

đổi

ở

khắpnơi. Điều

này

chỉđúng

khi

một

nhóm

nhỏđượcnhậntrợ

cấp. Nếutrợ

cấp

nhằmvàomộttầng

lớp

tiêu

dùng

rộng

rãi

thì

sự

tăng

lên

của

nhu

cầudo cótrợ

cấpsẽ

làm

tăng

giá

cả

thị

trường

về

giáo

dục, đây

là

điều

mà

chúng

ta

không

muốn.
•

Thứ

hai, việc

phân

tích

không

chỉ

ra

đượcnguồn

vốn

để

trả

cho

việctrợ

cấp

cho

giáo

dục. Tậphợp

những

nguồnvốn

này

qua con đường

thuế

má

sẽ

làm

giảmsútthunhậpcóthể

dùng

cho

chi tiêu

của

mộtsố

hoặctấtcả

những

người

tiêu

dùng. Do đó

việcthảoluậncủa

chúng

ta

không

nói

lên

được

toàn

bộ

vấn

đề.
11
60 100 Nghỉ

ngơi
Tiêu

dùng
•E
4. Phân

tích

mô

hình

lao

động

–

nghỉ

ngơi

để

giảithích

bảnchất

đường

cung

về

lao

động
Mary làm

việctheogiờ.
Cô ta có

một quĩ

thời gian cố
định là

100 giờ để

làm việc và

nghỉ ngơi. Mỗi giờ

Mary kiếm
được 50 USD, và

sử

dụng số

tiền
đó để

tiêu dùng. Tiền lương của
cô phản ánh sự đánh đổi mà

Mary phải đối mặt giữa nghỉ
ngơi và

tiêu dùng. Với mỗi giờ

nghỉ ngơi phải từ

bỏ, cô ta kiếm
được thêm 50 USD cho tiêu
dùng. Quyết định tối ưu của cô ta
là điểm E, tại đây cô ta làm việc

40 giờ

một tuần, như vậy số

giờ

nghỉ ngơi là

60 giờ.
12
Tiêu

dùngTiêu

dùng
SS
L
Số

giờ

lao

động
Số

giờ

nghỉ

ngơi
•A
•B
(a): Tác

động

thay

thế

lớnhơntácđộng

thu

nhập
Lương

cao

hơnlàmsố

giờ

nghỉ

ngơigiảmvàsố

giờ

làm

việc tăng.
Đường

cung

lao

động

SS
L

dốclên.
P
1
P
2
L
1
L
2
13
SS
L
•B
Số

giờ

nghỉ

ngơi
Số

giờ

lao

động
Tiêu

dùng
Tiêu

dùng
(b): Tác

động

thu

nhậplớnhơntácđộng

thay

thế:
Lương

cao

hơnlàmsố

giờ

nghỉ

ngơi tăng và

số

giờ

làm

việcgiảm.
Đường

cung

lao

động

SS
L

dốcxuống.
•A

P
1
P
2
L
2
L
1
14
Tiềnlương
Số

giờ

lao

động
SS
2
SS
1
●

A
Đường

cung

lao

động
-

Đường

cung

lao

động

SS1 dốc

lên

và

giờ

lao

động

được

cung

ứng

nhiềuhơnkhimức

lương

thựctế tăng.
-

Đường

cung

lao

động

SS2 uốn

cong về

phía

sau, từđiểmA mức

lương

thựctế

cao

hơn

làm

giảmsố

số

giờ

lao

động

được

cung

ứng.