Giáo trình quản trị kinh doanh quốc tế

HC VIN CÔNG NGH BU CHÍNH VIN THÔNG





QUN TR KINH DOANH
QUC T
(Dùng cho sinh viên h đào to đi hc t xa)
Lu hành ni b








HÀ NI - 2007




HC VIN CÔNG NGH BU CHÍNH VIN THÔNG

QUN TR
KINH DOANH QUC T
Biên son : TS. HÀ VN HI

1
LI NÓI U
Cùng vi xu th “toàn cu hoá kinh t và hi nhp quc t” đang phát trin mnh m cha
tng thy, hot đng kinh doanh quc t cng ngày càng tr nên đa dng, phong phú và có ý
ngha ht sc quan trng đi vi mi quc gia trong nn kinh t toàn cu. Mi quc gia đu tìm
cách thâm nhp vào th trng nc ngoài nhm tn dng li th so sánh đ m r
ng hot đng
kinh doanh và phát trin kinh t. Hn na, kinh doanh quc t là mt lnh vc rng ln, đa dng
và rt phc tp, liên quan đn rt nhiu vn đ nh con ngi, vn hoá, phong tc tp quán, đa lý,
lut pháp...do vy kinh doanh quc t là mt hot đng rt nhy cm đi vi mi quc gia, đc
bit trong bi cnh toàn cu hoá nh
 hin nay. T nhiu nm qua, hot đng kinh doanh quc t
đã đc doanh nghip ca nhiu quc gia quan tâm nghiên cu và thc hin. Vic đa môn hc
kinh doanh quc t vào chng trình đào to đi hc các ngành kinh t, đc bit là các ngành qun
tr kinh doanh  hu ht các nc, đã chng t tm quan trng ca lnh vc kinh doanh này.
Thc t nhiu nm qua cho th
y, s thành công ít hay nhiu trong kinh doanh quc t ph
thuc rt ln vào s nhn thc và hiu bit ca các doanh nghip v môi trng kinh doanh quc
t và chin lc kinh doanh ca mi doanh nghip. Chính vì vy, kinh doanh quc t là môn hc
cn thit cho tt c các t chc kinh doanh trong xu th toàn cu hoá, trc ht là cho nhng
doanh nghip hot đng trong lnh vc kinh doanh quc t.
Vi ý ngha đó, chúng tôi t chc biên son Tài liu hng dn hc tp môn hc “kinh
doanh quc t” dành cho h đào to đi hc t xa ngành qun tr kinh doanh ca Hc vin công

ngh bu chính vin thông.
Môn hc kinh doanh quc t góp phn trang b nhng kin thc và phng pháp t duy mi
cho các cán b hot đng trên lnh vc kinh t quc t, đc bit là nh
ng nhà kinh doanh đ có th
đa ra đc nhng quyt đnh tác nghip hp lý nhm ti đa hoá li nhun, s dng và phát huy
ti u các li th v ngun nhân lc, cng nh tho mãn các yêu cu khác trong quan h kinh
doanh quc t. Hot đng kinh doanh quc t gn lin vi các vic đa ra các quyt đnh v la
chn chin lc, chính sách và các hình thc kinh doanh.
N
i dung môn hc kinh doanh quc t nghiên cu nhng vn đ ch yu di đây:
1. Khái quát v kinh doanh quc t, các hình thc kinh doanh quc t ch yu và các nhân
t nh hng tác đng đn mc đích, hình thc và kt qu kinh doanh.
2. Môi trng kinh doanh quc t, phân tích mt s loi môi trng kinh doanh quc t ch
yu, vi t cách là các môi trng thành phn hp thành mt chnh th th
ng nht, trong đó mi
môi trng thành phn là mt b phn không tách ri. nh hng ca môi trng kinh doanh
quc t đi vi các hot đng kinh doanh quc t và đnh hng vn dng các kt qu đó vào vic
t chc hot đng kinh doanh.
3. Hot đng ca các công ty, nghiên cu các th ch quc t và th ch quc gia, ch ra nh
hng c
a các th ch đó vi kinh doanh quc t. Nghiên cu các công ty đa quc gia, vai trò và
nh hng ca nó trong nn kinh t th gii và tng quc gia. ây là mt trong nhng cn c
quan trng cho vic xây dng các chin lc thích hp và hiu qu.

2
4. Chin lc kinh doanh quc t, nghiên cu và phân tích c cu ca chin lc kinh
doanh quc t, các bc hoch đnh và thc hin chin lc kinh doanh. Mt s chin lc kinh
doanh quc t đin hình và vn dng vào tng loi hình quc gia.
5. T chc kinh doanh thng mi, đu t và dch v quc t: bao gm vic nghiên cu các
hình thc kinh doanh thng mi,

đu t và dch v quc t c th, ni dung, các bin pháp t
chc có hiu qu các hot đng kinh doanh này.
6. Các vn đ v tài chính, nhân lc trong kinh doanh quc t: phân tích tài chính quc t
trong s thay đi t giá hi đoái, các chính sách ch yu đi vi vn lu đng và chính sách tài
chính đi vi thng mi và đu t quc t.
 biên son tp Tài liu này, chúng tôi đ
ã tham kho nhiu tài liu trong và ngoài nc,
đng thi chú trng đn nhng điu kin, đc đim và trình đ phát trin kinh t ca Vit Nam, đ
la chn nhng ni dung phù hp, thit thc và mang tính cp nht. Ni dung giáo trình đ cp
đn nhiu lnh vc trong kinh doanh quc t nh: thng mi, đu t, dch v...có gn vi thc
ti
n kinh doanh quc t hin đi. Do đó, ngoài vic s dng làm Tài liu chính thc cho h đào
to đi hc chính quy ngành qun tr kinh doanh, Tài liu này còn có th dùng làm tài liu tham
kho cho các khoá đào to bng hai hai, h đào to ti chc, các lp bi dng ngn hn ca Hc
vin.
Vi thi gian còn hn ch, mc dù đã hét sc c gng nhng ch
c chn Tp tài liu hng
dn hc tp này khó tránh khi nhng thiu sót. Mong nhn đc ý kin đóng góp ca bn đc.

TÁC GI
Chng 1: Khái quát v hot đng kinh doanh quc t


3
PHN TH NHT. NHNG VN  CHUNG
CHNG 1. KHÁI QUÁT V HOT NG KINH
DOANH QUC T
GII THIU
Mc đích yêu cu:
Mc đích nghiên cu ca chng này là gii thiu nhng vn đ khái quát v kinh doanh

quc t và tm quan trng ca kinh doanh quc t trong mt th trng toàn cu.
S khác bit gia hot đng kinh doanh quc t vi kinh doanh ni đa cng đc phân
bit đ thy đc nhng đc trng c bn ca kinh doanh quc t
.
T vic lý gii ti sao các doanh nghip li m rng hot đng ra nc ngoài, các đng c
thúc đy quá trình toàn cu hoá, chng này đi vào phân tích mt cách tng quát nhng hình thc
kinh doanh quc t ch yu. ng thi cng nêu rõ nhng nhân t nh hng trc tip và gián
tip đn hot đng kinh doanh quc t ngày nay.
Sau khi hc xong chng này, hc viên phi đt đc các yêu cu sau:
- Nm đc khái nim và hiu rõ bn cht ca kinh doanh quc t
- Ý ngha và tác đng ca kinh doanh quc t đi vi nn kinh t.
- Nhng s khác bit mang tính đc trng ca kinh doanh quc t so vi kinh doanh ni đa.
- Nm đc các yu t tác đng đn kinh doanh quc t.
Ni dung chính:
- Khái nim và s ra đi ca kinh doanh quc t
- Các đc trng ca kinh doanh qu
c t
- C cu ca hot đng kinh doanh quc t
- Các nhân t nh hng đn hot đng kinh doanh quc t.
NI DUNG
1.1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH HOT NG KINH DOANH QUC T
1.1.1. Khái nim và s ra đi ca hot đng kinh doanh quc t
- Kinh doanh quc t đc hiu là toàn b các hot đng giao dch, kinh doanh đc thc
hin gia các quc gia, nhm tho mãn các mc tiêu kinh doanh ca các doanh nghip, cá nhân và
các t chc kinh t.
- Kinh doanh quc t đã xut hin rt sm cùng vi quá trình giao lu trao đi, mua bán
hàng hoá gia hai hay nhiu quc gia. Cùng vi s
 ra đi và phát trin ca ch ngha t bn, kinh
doanh quc t và các hình thc kinh doanh quc t ngày càng đc m rng và phát trin. Vi
nhng li th v vn, công ngh, trình đ qun lý... các công ty xuyên quc gia trên th gii đã và

đang nâng cao v th và tng cng th phn ca mình trong khu vc và trên th gii nói chung.
Chng 1: Khái quát v hot đng kinh doanh quc t


4
- Ngày nay, di s tác đng mnh m ca các xu hng vn đng ca nn kinh t th gii
đc bit là s tác đng ngày càng tng ca xu hng khu vc hoá và toàn cu hoá, đi vi nn
kinh t tng quc gia và th gii, hot đng kinh doanh quc t và các hình thc kinh doanh quc
t ngày càng đa dng và tr thành mt trong nhng ni dung cc k quan trng trong quan h
kinh t
quc t hin đi.
1.1.2. Vai trò ca hot đng kinh doanh quc t
S phát trin mnh m ca các hình thc kinh doanh quc t đã chng t vai trò to ln ca
nó đi vi s phát trin kinh t xã hi ca mi quc gia.
Trc ht, kinh doanh quc t giúp cho các doanh nghip, các t chc kinh t tha mãn nhu
cu và li ích ca h v trao đi sn ph
m, v vn đu t, v công ngh tiên tin.
Kinh doanh quc t giúp cho các quc gia tham gia sâu rng vào quá trình liên kt kinh t,
phân công lao đng xã hi, hi nhp vào th trng toàn cu. Th trng th gii có vai trò ngày
càng quan trng đi vi s phát trin các quc gia.
Hot đng kinh doanh quc t to điu kin cho các doanh nghip tham gia ch đng và
tích cc vào s phân công lao đng quc t và s trao đ
i mu dch quc t làm cho nn kinh t
quc gia tr thành mt h thng m, to cu ni gia nn kinh t trong nc vi nn kinh t th
gii, bin nn kinh t th gii thành ni cung cp các yu t đu vào và tiêu th các yu t đu ra
cho nn kinh t quc gia trong h thng kinh t quc t.
ng thi, tham gia vào th
trng th gii còn giúp cho các doanh nghip khai thác trit đ
các li th so sánh ca mi quc gia, đt quy mô ti u cho mi ngành sn xut, to điu kin xây
dng các ngành kinh t mi nhn, nâng cao nng sut lao đng, cht lng sn phm và h giá

thành, thúc đy vic khai thác các nhân t tng trng theo chiu sâu, trao đi và ng dng nhanh
chóng các công ngh mi, thu hút vn đu t t bên ngoài, nâng cao t
c đ tng trng và hiu
qu ca nn kinh t quc dân.
Hot đng kinh doanh quc t đc thc hin bng nhiu hình thc khác nhau nh thông
qua các lnh vc xut khu hàng hoá, các doanh nghip hot đng kinh doanh quc t tng thu
ngoi t đ tng ngun vn d tr, đy mnh vic thu hút đu t trong nc; bng hình thc hp
tác
đu t, thu hút vn đu t nc ngoài đ đu t, xây dng c s vt cht k thut cho nn kinh
t; thông qua các hot đng dch v thu ngoi t nh du lch, kiu hi đ tng thêm ngun thu
bng ngoi t thông qua lng khách du lch vào thm quan; thông qua các ngun vn vay t các
nc, các t chc tín dng, ngân hàng trên th gii đ b sung ngun v
n đu t trong nc trong
khi ngun vn tích ly t ni b ca chúng ta còn thp; tng thêm ngun vn bng ngoi t bng
cách xut khu lao đng và chuyên gia cho các nc thiu lao đng, s dng hp lý các ngun tài
nguyên, to thêm vic làm, tng thêm ngun thu ngoi t cho nn kinh t.
M rng các hot đng kinh doanh quc t, tng cng hp tác kinh t, khoa hc và chuy
n
giao công ngh, giúp cho các nc có nn kinh t kém phát trin có c hi ci tin li c cu kinh
t theo hng công nghip hoá, hin đi hoá đt nc. To c hi cho vic phân phi các ngun
lc trong nc và thu hút các ngun lc bên ngoài vào vic phát trin các lnh vc, các ngành ca
nn kinh t quc dân mt cách có hiu qu, khc phc tình trng thiu các ngun lc cho s phát
tri
n đt nc nh vn, nhân lc có trình đ cao, công ngh hin đi, đng thi to điu kin cho
các doanh nghip trong nc vn ra th trng th gii. Th trng ni đa đi vi các nc
đang phát trin thng xuyên b bó hp, không kích thích đc s tng trng ca sn xut.
Chng 1: Khái quát v hot đng kinh doanh quc t


5

Thông qua hot đng kinh doanh quc t, phân công lao đng quc t gia các doanh nghip
trong nc vi các doanh nghip ngoài nc đc đy mnh, bo đm đu vào và đu ra cho các
doanh nghip trong nc mt cách n đnh và phù hp vi tc đ phát trin kinh t ca đt nc,
to điu kin cho vic hình thành các tp đoàn kinh t mnh, đ sc cnh tranh và hi nhp vào
n
n kinh t th gii và khu vc.
Mt khác, ch có thông qua các lnh vc hot đng ca kinh doanh quc t, các doanh
nghip Vit Nam có th tip thu kin thc Marketing, m rng th trng trong kinh doanh
thng mi quc t, tng tính cnh tranh sn phm. Hn na, th trng nc ngoài có th cung
cp cho th trng ni đa các yu t ca quá trình sn xut, t
đó nâng cao nng lc sn xut,
nâng cao cht lng sn phm, đm bo tính cnh tranh cho sn phm, đm bo cho hàng hoá
đng vng trên th trng nc ngoài.
1.1.3. C s hình thành hot đng kinh doanh quc t
Có nhiu mc đích và đng c thúc đy các doanh nghip tham gia mnh m vào các hot
đng kinh doanh quc t. Trong đó có 3 đng c chính là m rng cung ng, tiêu th hàng hoá,
tìm kim các ngu
n lc  nc ngoài, đa dng hoá hot đng kinh doanh.
a. M rng phm vi th trng kinh doanh
S lng hàng hoá và tr giá hàng hoá (doanh s) đc cung ng và tiêu th tu thuc vào
s ngi quan tâm đn sn phm hay dch v ca doanh nghip. Th trng ni đa luôn b gii
hn v sc mua, v nhu cu. Nu doanh nghip tham gia hot đng kinh doanh  th tr
ng nc
ngoài s khc phc đc s cht hp ca th trng ni đa do s lng khách hàng, sc mua và
kh nng cung ng ca khách hàng trên th trng th gii luôn ln hn th trng  tng quc
gia. Nu doanh nghip luôn m rng hot đng kinh doanh ra nhiu khu vc th trng khác nhau
s cho phép doanh nghip nâng cao doanh s kinh doanh ca mình.
Vic vn ra th
trng nc ngoài, m rng phm vi tiêu th hàng hoá còn có tác dng
giúp cho các doanh nghip m rng khi lng cung ng hoc tiêu th, t đó s to điu kin cho

doanh nghip thu đc li nhun cao hn. Vì vy, chính vic m rng cung ng hoc tiêu th là
mt đng c ch yu đi vi mt doanh nghip khi tham gia thc hin hot đng kinh doanh quc
t
. Mt khác, khi phi đng trc mt th trng ni đa đã bão hoà, các doanh nghip kinh doanh
quc t bt đu tìm kim các th trng nc ngoài. Tuy nhiên, khi m ra nhng th trng mi,
các t chc kinh doanh quc t li chu áp lc phi tng doanh s bán và li nhun cho t chc
ca mình. H thy rng s gia tng thu nhp quc dân đu ngi và s
 tng trng dân s ca các
quc gia đã to ra nhng th trng đy ha hn cho hot đng ca h.
b. Tìm kim các ngun lc nc ngoài
i vi mi quc gia, các ngun tim nng sn có không phi là vô hn mà ch có gii hn.
Do vy, đ có thêm ngun lc mi, buc các doanh nghip phi vn ti các ngun lc  bên
ngoài. Các ngu
n lc  nc ngoài nh: nhân công di dào và giá r, th trng tiêu th rng ln
và đa dng, nguyên vt liu phong phú,... ây là nhng ngun li ln mà các doanh nghip đang
hng ti nhm gim chi phí, tng li nhun, ngày nay nhiu nhà sn xut, nhà phân phi c gng
tin hành sn xut hay lp ráp sn phm ngay  nc ngoài và tiêu th ngay ti đó, tc là áp dng
r
ng rãi hình thc xut khu ti ch.
c. M rng và đa dng hoá hot đng kinh doanh
Chng 1: Khái quát v hot đng kinh doanh quc t


6
Các doanh nghip thng mong mun làm th nào tránh đc s bin đng tht thng ca
doanh s mua, bán và li nhun. Cho nên, h đã nhn thy rng th trng nc ngoài và vic
mua bán hàng hoá  đó nh là mt bin pháp quan trng giúp h tránh đc nhng đt bin xu
trong kinh doanh. Chính vic đa dng hoá hình thc và phm vi kinh doanh s giúp doanh nghip
khc phc đc tình trng khan him ngun nhân l
c trong khuôn kh mt quc gia. a dng hoá

các hot đng thng mi và đu t nc ngoài cho phép doanh nghip khc phc nhng ri ro
trong kinh doanh (phân tán ri ro), cho phép doanh nghip khai thác hiu qu các li th so sánh
ca mi quc gia trong hot đng kinh doanh nhm ti đa hoá li nhun.
1.1.4. c trng ca kinh doanh quc t
Hot đng kinh doanh quc t din ra gia hai hay nhiu quc gia và đc th
c hin trong
môi trng kinh doanh mi và xa l. Vì vy, các doanh nghip kinh doanh không th ly kinh
nghim kinh doanh ni đa đ áp đt hoàn toàn cho kinh doanh vi nc ngoài. Các doanh nghip
mun kinh doanh  môi trng nc ngoài mt cách hiu qu, trc ht phi nghiên cu, đánh
giá môi trng kinh doanh ni mà doanh nghip mun thâm nhp hot đng. S khác nhau gia
kinh doanh quc t và kinh doanh trong nc (kinh doanh ni đa) th hin  mt s
đim sau:
Th nht, kinh doanh quc t là hot đng kinh doanh din ra gia các nc, còn kinh
doanh trong nc là hot đng kinh doanh ch din ra trong ni b quc gia và gia các t bào
kinh t ca quc gia đó.
Th hai, kinh doanh quc t đc thc hin  nc ngoài, vì vy các doanh nghip hot
đng trong môi trng này thng gp phi nhiu ri ro hn là kinh doanh ni đa.
Th ba
, kinh doanh quc t buc phi din ra trong môi trng kinh doanh mi và xa l, do
đó các doanh nghip phi thích ng đ hot đng có hiu qu.
Th t, kinh doanh quc t to điu kin cho doanh nghip gia tng li nhun bng cách m
rng phm vi th trng. iu này khó có th đt đc nu doanh nghip ch thc hin kinh doanh
trong nc.
1.1.5. C c
u ca hot đng kinh doanh quc t
Trong xu th toàn cu hoá và hi nhp, cùng vi s phát trin mnh m ca hot đng kinh
doanh toàn cu, mi doanh nghip và mi quc gia đu phi đng trc mt vn đ là làm th nào
đ có th duy trì và gi vng đc v trí thun li trong th trng th gii. Có ba vn đ chính có
th giúp các quc gia tr li đ
c nhng vn đ đó. Mt là, các quc gia phi duy trì đc kh

nng cnh tranh kinh t. Hai là, phi nm vng nhng quy tc, lut l v trao đi thng mi vi
các quc gia khác. Ba là, cho phép và m rng hot đng kinh doanh ca các công ty đa quc gia.
Trong khuôn kh pháp lý cho hot đng kinh doanh quc t mà pháp lut đã quy đnh,
nhng thc t ca th trng đã dn các nhà kinh doanh
đn vic t chc hot đng kinh doanh
ca mình theo cách thc sao cho ti đa hóa nhng li th
cnh tranh ca h. Mt s phng pháp
t chc hot đng kinh doanh đã tr nên khá ph bin trong buôn bán quc t ngày nay.
Mt khác, khi tin hành kinh doanh quc t, các doanh nghip phi la chn các hình thc
kinh doanh phù hp vi môi trng và kh nng ca doanh nghip, đng thi phi xem xét, cân
nhc tính đn các mc đích kinh doanh, các ngun và kh nng t đó có k hoch nghiên cu và
đánh giá các nhân t thuc v môi trng kinh doanh (môi trng trong nc và nc ngoài, môi
trng bên trong và môi trng bên ngoài doanh nghip).
Chng 1: Khái quát v hot đng kinh doanh quc t


7
Các hình thc kinh doanh quc t ch yu bao gm nhiu hình thc khác nhau. Di đây,
chúng ta s xem xét ba phng thc ch yu đ tin hành các hot đng kinh doanh trên phm vi
quc t bng cách tìm hiu khuôn kh pháp lý cho mi loi hot đng đó. Mc dù, các phm trù
này không phi bao gi cng có th phân bit rõ ràng, phn ln các hot đng kinh doanh quc t
đu có hình thc ca nhng quan h mua bán, quan h
mua bán li-xng và các quan h đu t.
a. Thng mi hàng hoá
Mu dch quc t hay còn gi là buôn bán quc t là vic mua bán hàng hoá ca mt nc
vi nc ngoài, bao gm các hot đng xut và nhp khu hàng hoá, các dch v kèm theo vic
mua bán hàng hoá (dch v lp ráp, bo hành, cung cp ph tùng...), vic gia công thuê cho nc
ngoài hoc nc ngoài gia công, hot đng xut khu ti ch và tái xut khu các hàng hoá nhp
t
 bên ngoài.

Ni dung và hình thc ca mu dch quc t ngày càng đa dng, th hin s phát trin ca
s phân công lao đng quc t. Mu dch quc t gi v trí trung tâm trong các hot đng kinh t
đi ngoi, vì suy cho cùng, kt qu ca các hot đng kinh t đi ngoi khác đu đc th hin
trong kim ngch ngoi thng. Nhng ngoi thng s không phát tri
n nhanh chóng nu không
da trên c s phát trin quan h hp tác kinh t, hp tác đu t và các hot đng kinh t đi
ngoi khác. c bit, khi th trng toàn cu đang phát trin vi tc đ rt mnh nh hin nay thì
hot đng trao đi hàng hoá li đc thúc đy phát trin ngày càng mnh hn na.
Thng mi hàng hoá hay còn gi là xut nhp khu hàng hoá hu hình. 
ây là mt trong
nhng hình thc kinh doanh quan trng nht, nó phn ánh quan h thng mi, buôn bán gia các
quc gia trong phm vi khu vc và th gii. Hình thc kinh doanh xut nhp khu thng là hot
đng kinh doanh quc t c bn ca mt quc gia, nó là "chìa khoá" m ra nhng giao dch kinh
t quc t cho mt quc gia, to ra ngun thu chi ngoi t ch yu ca mt nc khi tham gia vào
các hot đng kinh doanh qu
c t. Kinh doanh xut nhp khu cng chính là mt hot đng kinh
doanh quc t đu tiên ca mi doanh nghip. Hot đng này vn đc tip tc duy trì ngay c
khi doanh nghip đã đa dng hoá các hot đng kinh doanh.
b. Thng mi dch v
Kinh doanh xut nhp khu còn din ra di hình thc xut nhp khu hàng hoá vô hình
(dch v). Thng mi dch v đc coi là m
t hot đng cung cp dch v t lãnh th mt bên
vào lãnh th bên kia hoc t lãnh th mt bên cho ngi s dng dch v ca bên kia. Hot đng
thng mi dch v bao gm: các dch v du lch, dch v tài chính - tin t, dch v bu chính -
vin thông, dch v bo him, dch v vn ti...
Trc đây, ng
i ta thng cho rng xut nhp khu ch liên quan đn hàng hoá vt cht
nh hàng tiêu dùng, hàng t liu sn xut. Nhng ngày nay, khái nim xut nhp khu còn m
rng ra và bao gm các dch v nh du lch, khách sn, hàng không, bo him... nh đã nêu 
trên. Khi hot đng hp tác kinh t và liên kt kinh t quc t phát trin càng mnh thì hot đng

thng mi dch v càng tr
 nên mt lnh vc thu hút các doanh nghip, các công ty xuyên quc
gia tham gia. Hot đng kinh doanh dch v đc thc hin thông qua các loi hình nh:
i lý đc quyn
Là hình thc hot đng kinh doanh mà qua đó mt công ty trao cho mt đi tác đc lp
quyn s dng nhãn hiu, mu mã và nó là mt tài sn cn thit cho vic kinh doanh ca phía đi
tác y và công ty cng nhn đc mt khon tin t đi tác 
y. Nh vy, s khác nhau gia hp
đng cp giy phép và hp đng đi lý đc quyn là  ch công ty không ch trao (cung cp) cho
Chng 1: Khái quát v hot đng kinh doanh quc t


8
công ty đi lý đc quyn vic s dng nhãn hiu mà còn tip tc giúp đ trong hot đng kinh
doanh, s giúp đ này cao hn mc danh ngha.
Hp đng qun lý
Là nhng hp đng thông qua đó mt công ty thc hin s giúp đ mt công ty khác bng
vic cung cp nhng nhân viên qun lý nhm h tr thc hin nhng chc nng qun lý tng quát
hoc chuyên môn sâu trong mt kho
ng thi gian đc bit đ thu đc mt khon tin thù lao nht
đnh t s giúp đ đó.
Hp đng theo đn đt hàng: đây là nhng hp đng thng din ra đi vi các d án quá
ln và các sn phm gm nhiu chi tit, b phn phc tp đn mc mà mt công ty (hay doanh
nghip) duy nht khó có th thc hin đc.
Chng hn nh
 vic thm dò, khai thác du khí hoc phát minh và sn xut ra mt loi máy
bay mi... thì ngi ta thng s dng các hp đng theo đn đt hàng theo tng b phn công
vic, tng chi tit sn phm.
Quan h mua bán licence(li-xng)
Mt nhà kinh doanh có th đi đn quyt đnh rng, vic sn xut sn phm  nc ngoài s

đem li hiu qu kinh t cao h
n là sn xut sn phm đó  trong nc ri mang bán  nc
ngoài. ó là trng hp xy ra khi nhà kinh doanh đó có th quyt đnh vic cp li-xng đ sn
xut và bán các sn phm ca mình cho mt công ty khác. Cp li-xng là mt bin pháp đc bit
có hiu qu đ mt công ty có th s dng trên khp th gii công ngh và quyn s hu công
nghi
p.
Mt hình thc cp li-xng đc bit có hiu qu trong hot đng buôn bán quc t là trao các
đc quyn kinh doanh. C hàng hóa và dch v đu có th là đi tng ca loi giao dch quc t
này. ôi khi, vic trao đc quyn kinh doanh là mt phng pháp ít tn kém đ m rng sang các
th trng mi. Loi giao dch này có liên quan đn vic cp giy phép s dng nhãn hiu hàng
hóa đi vi tên gi ca mt sn phm và tên gi dùng trong kinh doanh. Trong mt s trng hp,
đó là vic cp giy phép s dng "bí quyt k thut" hay các bng sáng ch. Nhng ví d đin
hình cho nhng ngi cp các đc quyn kinh doanh có th k đn là McDonals (tên mt loi nhà
hàng ni ting  M vi món n sn đc phc v rt nhanh), KFC, Servicemaster (dch v
 th
tín dng) và Pizza Hut (tên mt loi bánh ni ting ca I-ta-li-a).
c. u t nc ngoài
Khi mt nhà kinh doanh tìm cách duy trì s có mt lâu dài trên mt th trng, ngi đó có
th quyt đnh đu t trc tip vào th trng đó di hình thc mt chi nhánh, mt công ty con
hay mt liên doanh. Chi nhánh là hình thc đn gin nht ca đu t trc tip nó liên quan đn
vic m mt v
n phòng, mt nhà máy, mt nhà kho, hay mt s hot đng kinh doanh khác. Chi
nhánh không có t cách pháp nhân riêng và không tn ti đc lp vi các b phn khác ca doanh
nghip. Vì nhiu lý do, k c do trách nhim pháp lý hn ch, mt nhà kinh doanh có th thành lp
mt pháp nhân riêng bit, đc gi là công ty con. Doanh nghip thành lp ra nó thng đc gi
là công ty m. Nó có th s hu tt c các c phn ca công ty con (trong trng hp này nó đc
gi là công ty con 100% v
n) hay công ty m có th cho phép nhng ngi khác và các doanh
nghip khác,

thng  th trng nc ngoài, có mt phn quyn s hu công ty con. Nhiu nc
đã quy đnh quyn s hu ca ngi nc ngoài đi vi các doanh nghip.
Chng 1: Khái quát v hot đng kinh doanh quc t


9
Bng hình thc đu t quc t, ch đu t mong mun gim chi phí sn xut, h giá thành
sn phm nhm tng thu li nhun. u t trc tip là mt b phn ca đu t nc ngoài, nó
đc thc hin khi có s điu khin, qun lý gn lin vi quá trình đu t, tc gn quyn s hu
và quy
n s dng vn ca ngi đu t vi nhau.
Hot đng kinh doanh quc t gn lin vi đu t trc tip chính là vic thành lp các công
ty liên doanh (liên doanh công ty vi công ty, hoc chính ph vi công ty) hoc thành lp các chi
nhánh s hu hoàn toàn (theo Lut đu t nc ngoài ti Vit Nam gi là doanh nghip 100% vn
nc ngoài).
d. Kinh doanh tài chính - tin t quc t
Trong thi gian gn đây, các th
trng tài chính cng tr nên mang tính hp nht rõ rt. S
phát trin này cho phép các nhà đu t tri rng các khon đu t ca h khp th gii.
Vi xu th toàn cu hoá nn kinh t th gii, nhng rào chn đi vi các dòng lu chuyn
thng mi và tài chính ngày càng gim bt và mi bin c tài chính quan trng  mi quc gia ít
nhiu đu có nh hng t
c thi khp toàn cu. Bên cnh mi quan h khng khít gia các th
trng tài chính ni đa vi th trng tài chính quc t thng nht, còn có th thy rng nhng
vn đ tài chính ca các doanh nghip và cá nhân  nhng vùng khác nhau trên th gii cng có
mi quan h tng đng nh th. Do vy, có th khng đnh tính cht "quc t" ca tài chính hin
đi không ch
 th hin nét đc trng ca nn kinh t quc t hin đi mà còn là mt xu hng tt
yu đã và đang din ra.
1.2. CÁC NHÂN T NH HNG N HOT NG KINH DOANH QUC T

1.2.1. iu kin phát trin kinh t
S tng trng các hot đng kinh doanh nói chung và kinh doanh quc t nói riêng ph
thuc rt nhiu vào s tng trng kinh t ca m
i quc gia trong nn kinh t toàn cu. Khi thu
nhp ca dân c ngày càng tng, điu kin sinh hot ngày càng đc ci thin do nn kinh t có
s tng trng mnh, thì nhu cu cho sn xut cng nh cho tiêu dùng đòi hi phi đc đáp ng.
Trong khi đó, s cht hp ca th trng ni đa khó có th đáp ng đc nhng nhu cu
đó. Trong hoàn c
nh đó, m rng hot đng kinh doanh ra phm vi quc t mi có th gii quyt
đc vn đ nói trên.
Mt khác, nhng điu kin kinh t có tác đng rt mnh đn khi lng buôn bán, đu
t...hàng nm. Song s gia tng buôn bán và đu t luôn có xu hng bin đi nhanh hn s bin
đi ca nn kinh t. S thay đi v mc s
ng trên th gii đã và đang nh hng trc tip đn
toàn b hàng hoá lu chuyn quc t.
T l mu dch quc t đang có xu hng tng nhanh hn t l tng sn phm quc t trong
dài hn. Mc đ gia tng khi lng và giá tr hàng hoá kinh doanh tu thuc rt ln vào mc đ
can thip ca chính ph. Thông qua các công c chính sách kinh t
 v mô mà Nhà nc thc hin
s điu tit khi lng hàng hoá t nc ngoài vào và đc bit s làm gim bt nhp khu khi nn
kinh t b trì tr.
1.2.2. S phát trin ca khoa hc và công ngh
S tác đng mnh m ca cuc cách mng khoa hc và công ngh hin nay đang thúc đy
mnh tc đ tng trng và phát trin kinh t
 tng quc gia, làm cho nhiu quc gia có s
chuyn dch c cu kinh t theo hng công nghip hoá, hin đi hoá.
Chng 1: Khái quát v hot đng kinh doanh quc t


10

Chính s thay đi nhanh chóng ca công ngh trong th k này đã làm xut hin sn phm
mi thay th nhng sn phm c và làm thay đi v trí ca tng quc gia, tng doanh nghip trong
hot đng kinh doanh quc t. Nhiu sn phm mi nh: máy tính, hàng đin t, máy bay đang
chim phn ln trong hot đng kinh doanh quc t ca doanh nghip.
Hin nay, hu h
t nhng k thut, công ngh mi, hin đi, đu xut phát t các quc gia
tiên tin đã công nghip hoá. Vì vy, các doanh nghip t các quc gia này đang nm gi phn
mu dch và đu t ln hn trong lnh vc công nghip, đây là khu vc kinh t tng trng nhanh.
Tình hình này đang là mt sc ép ln đi vi các quc gia nghèo và các doanh nghip có th phn
ít hn và kh
nng cnh tranh kém hn.
1.2.3. iu kin chính tr, xã hi và quân s
S n đnh hay bt li v chính tr, xã hi cng là nhng nhân t nh hng ln đn hot
đng kinh doanh và kt qu kinh doanh ca doanh nghip. H thng chính tr và các quan đim v
chính tr xã hi xét đn cùng tác đng trc tip đn phm vi, lnh vc, mt hàng... đi tác kinh
doanh. Trong nh
ng nm ca thp k 90, tình hình chính tr, xã hi ca nhiu quc gia trên th
gii đã có nhiu bin đng ln theo chiu hng "bt n" đi vi quan h song phng và đa
phng gia các quc gia. iu này đã dn đn thit hi và ri ro ln cho nhiu công ty và quc
gia trên th gii. Các cuc xung đt ln hay nh v quân s trong ni b
 quc gia (ni chin) và
gia các quc gia đã dn đn s thay đi ln v các mt hàng sn xut. C th là xung đt quân s
đã làm phá v nhng quan h kinh doanh truyn thng, làm thay đi h thng vn ti và chuyn
hng sn xut phc v tiêu dùng dân c sang phc v chin tranh. Chính vic chuyn t sn
phm tiêu dùng sang sn xut sn ph
m phc v mc đích quân s đã làm cho kinh doanh thay
đi, đu t b gián đon, quan h gia các quc gia b xu đi và dn dn to lp nên nhng hàng
rào "vô hình" ngn cn hot đng kinh doanh quc t.
1.2.4. S hình thành các liên minh kinh t
Vic hình thành các khi liên kt v kinh t, chính tr, quân s đã góp phn làm tng hot

đng kinh doanh buôn bán và đu t gia các quc gia thành viên (trong khi), làm gi
m t l mu
dch vi các nc không phi là thành viên.  khc phc hn ch này, các quc gia thành viên
trong khi thng tin hành ký kt vi các quc gia ngoài khi nhng hip đnh, tho c đ tng
bc ni lng hàng rào "vô hình" to điu kin cho hot đng kinh doanh quc t phát trin.
Bên cnh các hip đnh song phng và đa phng gia các quc gia đ
ã và đang đc ký
kt, các t chc kinh t quc t, đc bit là Ngân hàng th gii (WB), Ngân hàng Phát trin châu
Á (ADB) có vai trò cc k quan trng đi vi kinh doanh quc t. Chính các t chc này đã cung
cp vn cho nhng chng trình xã hi và phát trin c s h tng nh nhà , đng giao thông,
bn cng,... Vic cho vay ca các t chc này đã kích thích mu dch và đu t trc ti
p ca các
doanh nghip. Thông qua đó, các quc gia, doanh nghip kinh doanh có th mua đc nhng máy
móc thit b cn thit t nc ngoài và xây dng mi hoc nâng cp c s h tng và do đó thúc
đy hot đng kinh doanh quc t có hiu qu. Vic hình thành và phát trin ca Liên minh châu
Âu (EU) vi đnh cao là đa đng tin chung EURO vào lu hành chính thc (01/01/2002), làm
cho v th ca EURO đc nâng cao, đng thi thúc đy kinh doanh qu
c t phát trin mnh hn.
TÓM TT
Khái nim v kinh doanh quc t:
Chng 1: Khái quát v hot đng kinh doanh quc t


11
Kinh doanh quc t đc hiu là toàn b các hot đng giao dch, kinh doanh đc thc
hin gia các quc gia, nhm tho mãn các mc tiêu kinh doanh ca các doanh nghip, cá nhân và
các t chc kinh t.
Kinh doanh quc t ra đi rt sm cùng vi quá trình giao lu, trao đi buôn bán gia các
quc gia và hot đng kinh doanh quc t ngày càng phát trin vi quy mô rng ln do nhu cu
giao lu kinh t gia các quc gia ngày càng ln.

Vai trò ca hot
đng kinh doanh quc t:
Kinh doanh quc t giúp cho các doanh nghip, các t chc kinh t tha mãn nhu cu và li
ích ca h v trao đi sn phm, v vn đu t, v công ngh tiên tin. Bên cnh đó, kinh doanh
quc t còn giúp cho các doanh nghip m rng các hot đng kinh doanh quc t, tng cng
hp tác kinh t, khoa hc và chuyn giao công ngh, giúp cho các nc có nn kinh t kém phát
trin có c h
i ci tin li c cu kinh t theo hng công nghip hoá, hin đi hoá đt nc.
Kinh doanh quc t hình thành trên cc c s sau:
- Nhu cu v m rng phm vi th trng kinh doanh
- Nhu cu tìm kim các ngun lc nc ngoài
- Nhu cu vvic m rng và đa dng hoá hot đng kinh doanh
c trng ca kinh doanh quc t
Th nht, kinh doanh quc t
là hot đng kinh doanh din ra gia các nc, còn kinh
doanh trong nc là hot đng kinh doanh ch din ra trong ni b quc gia và gia các t bào
kinh t ca quc gia đó.
Th hai, kinh doanh quc t đc thc hin  nc ngoài, vì vy các doanh nghip hot
đng trong môi trng này thng gp phi nhiu ri ro hn là kinh doanh ni đa.
Th ba, kinh doanh quc t buc phi din ra trong môi trng kinh doanh m
i và xa l, do
đó các doanh nghip phi thích ng đ hot đng có hiu qu.
Th t, kinh doanh quc t to điu kin cho doanh nghip gia tng li nhun bng cách m
rng phm vi th trng. iu này khó có th đt đc nu doanh nghip ch thc hin kinh doanh
trong nc.
C cu ca hot đng kinh doanh quc t
Các hình th
c kinh doanh quc t ch yu bao gm nhiu hình thc khác nhau. ó là:
- Thng mi hàng hoá
- Thng mi dch v

- u t nc ngoài
- Tài chính, tin t quc t
Các nhân t nh hng đn hot đng kinh doanh quc t
- iu kin phát trin kinh t
- S phát trin ca khoa hc và công ngh
- iu kin chính tr, xã hi và quân s
- S
hình thành các liên minh kinh t
Chng 1: Khái quát v hot đng kinh doanh quc t


12
CÂU HI ÔN TP
1. Trình bày khái nim và vai trò ca hot đng kinh doanh quc t?
2. Phân tích các c s hình thành hot đng kinh doanh quc t?
3. Phân tích đc trng ca kinh doanh quc t ?
4. Phân tích c cu ca hot đng kinh doanh quc t?
5. Phân tích các nhân t nh hng đn hot đng kinh doanh quc t?


Chng 2: Môi trng kinh doanh quc t


13
CHNG 2: MÔI TRNG KINH DOANH QUC T
GII THIU
Mc đích yêu cu:
Nh chng trc đã nêu, kinh doanh quc t khác vi kinh doanh ni đa  đim là mt t
chc kinh t hot đng vt ra ngoài biên gii phi đi phó vi nhng lc lng tác đng ca môi
trng: trong nc và quc t. Ngc li, mt công ty ch hot đng trong phm vi biên gii ca mt

nc ch phi quan tâm ch
 yu ti môi trng quc ni mà thôi.
Trong thc t không mt c s kinh doanh trong nc nào thoát khi các lc lng ca môi
trng quc t, vì các t chc kinh doanh ni đa phi thng xuyên đi phó vi s cnh tranh ca
hàng nhp hoc ca các nhà cnh tranh nc ngoài thit lp hot đng ti chính th trng ca h.
Sau khi hc xong chng này, hc viên phi n
m vng:
- Khái nim và bn cht ca môi trng kinh doanh quc t
- Xác đnh đc các yu t môi trng kinh doanh quc t và tác đng ca nó ti các hot đng
kinh doanh quc t ca doanh nghip.
Ni dung chính ca chng:
- Khái nim và phân loi môi trng kinh doanh quc t
- Các yu t ca môi trng kinh doanh quc t
- Mc tiêu và yêu cu ca vic phân tích các yêu t thuc môi trng kinh doanh quc t.
NI DUNG
2.1. KHÁI QUÁT V MÔI TRNG KINH DOANH QUC T
2.1.1. Khái nim môi trng kinh doanh quc t
Môi trng kinh doanh nói chung đc hiu là tng hp các yu t, các lc lng xung quanh
nh hng ti hot đng và s phát trin ca doanh nghip. Các lc lng này cng có th đc phân
loi thành bên ngoài hoc bên trong. Lc lng không kim soát đc là các lc lng bên ngoài mà
các ch th kinh doanh phi thích ng vi nó, nu mun duy trì s tn t
i ca mình.
2.1.2. Phân loi môi trng kinh doanh quc t
Khi nghiên cu môi trng  trng thái “tnh”, có th chia môi trng kinh doanh thành phn
thành môi trng đa lý, chính tr, pháp lut, kinh t, vn hoá, th ch.
Khi đng trên góc đ chc nng hot đng (tc là xem xét môi trng  khía cnh đng) thì
môi trng kinh doanh gm môi trng thng mi, tài chính - tin t, đu t...
Khi đng trên góc đ điu kin kinh doanh thì môi tr
ng kinh doanh phân chia thành môi
trng trong nc, môi trng quc t.

Chng 2: Môi trng kinh doanh quc t


14
2.2. CÁC YU T CA MÔI TRNG KINH DOANH QUC T
2.2.1. Môi trng lut pháp
Mt trong nhng b phn ca môi trng bên ngoài nh hng đn hot đng kinh doanh ca
doanh nghip là h thng lut pháp. Vì vy, hot đng kinh doanh quc t trc ht đòi hi các nhà
qun lý, các nhà kinh doanh phi quan tâm và nm vng lut pháp: lut quc t, lut ca tng quc
gia, mà  đó doanh nghi
p đã và s hot đng, cng nh các mi quan h lut pháp tn ti gia các
nc này và gia các nc trong khu vc nói chung.
Nhng yu t thuc môi trng pháp lý tác đng đn hot đng kinh doanh ca doanh nghip:
Mt là, các lut l và quy đnh ca các quc gia bao gm c lut pháp ca chính nc mà ti đó
nhà kinh doanh hot đng (lut quc gia) và lut pháp ca các nc, n
i hot đng kinh doanh đc
tin hành.
Hai là, lut t pháp quc t, lut công pháp quc t, k c các điu c quc t và các tp quán
thng mi.
Ba là, các t chc kinh t quc t ban hành các quy đnh hng dn đi vi các quc gia thành
viên khi thc hin các hot đng hp tác, liên kt kinh t hoc yêu cu s giúp đ ca t chc
đó trong
vic phát trin kinh t xã hi.
Nhng tác đng, nh hng ch yu ca lut đi vi hot đng ca mt doanh nghip đc th
hin  ch:
- Các quy đnh v giao dch: hp đng, s bo v các bng phát minh, sáng ch, phát minh, lut
bo h nhãn hiu thng mi (mu mã, kiu dáng sn phm,...), bí quyt công ngh, quyn tác gi
, các
tiêu chun k toán.
- Môi trng lut pháp chung: lut môi trng, nhng quy đnh tiêu chun v sc kho và an

toàn.
- Lut thành lp doanh nghip, các ngành, các lnh vc kinh doanh.
- Lut lao đng; lut chng đc quyn và các hip hi kinh doanh; chính sách giá c; lut thu,
li nhun...
2.2.2. Môi trng chính tr
- Môi trng chính tr đang và s tip tc đóng vai trò quan trng trong kinh doanh quc t.
- Mt khác, tính n đnh v
 chính tr ca các quc gia s là mt trong nhng nhân t thun li
cho các doanh nghip hot đng trong môi trng nc ngoài.
- Không có s n đnh v chính tr s không có điu kin đ n đnh và phát trin kinh t, lành
mnh hoá xã hi.
Chính vì vy, khi tham gia kinh doanh trên th trng th gii, doanh nghip phi am hiu môi
trng chính tr  các quc gia,  các nc trong khu vc mà doanh nghip mun ho
t đng.
2.2.3. Môi trng kinh t th gii
Khi xâm nhp vào th trng nc ngoài, các hot đng ca các doanh nghip và t chc kinh
t tr nên ngày càng phc tp hn, vì gi đây, các nhà qun lý phi hot đng trong hai môi trng
mi: s tác đng ca các yu t thuc các quc gia bên ngoài và các yu t vn đng ca nn kinh t
th gii. Vì nhng lý do nh vy, các chính sách cho nh
ng hot đng kinh t trong mt th trng có
th hoàn toàn không thích hp vi nhng hot đng kinh t trong mt th trng khác. Ngoài vic
Chng 2: Môi trng kinh doanh quc t


15
giám sát th trng nc ngoài, các nhà kinh t phi theo kp vi hot đng trong môi trng kinh t
th gii nh các nhóm theo vùng (EU, AFTA) và các t chc quc t (UN, IMF, Ngân hàng th gii).
Ví d, các công ty M rt quan tâm đn bc phát trin ca EU trong vic đt ti mc tiêu nht
th hoá châu Âu, cng nh đn nh hng này vi quan h mu dch EU-M. H cng theo dõi sát
tin b ca WTO trong vi

c m rng t do hoá thng mi... bt k nhng hành đng nào cng nh
hng đn công ty rt mnh.
Phân tích kinh t th gii nên cung cp d kin kinh t trong c th trng thc và vin cnh,
cng nh đánh giá lc lng cnh tranh. Vì tm quan trng ca thông tin kinh t đi vi chc nng
kim soát và k hoch  đu não, vi
c thu thp d kin và chun b báo cáo phi là trách nhim ca
nhân viên trong nc.
Tính n đnh hay bt n v kinh t và chính sách kinh t ca mi quc gia nói riêng, ca các
quc gia trong khu vc và th gii nói chung, có tác đng trc tip đn hot đng kinh doanh và hiu
qu kinh doanh ca doanh nghip trên th trng nc ngoài. Tính n đnh v kinh t, trc ht và ch
yu là n đnh n
n tài chính quc gia, n đnh tin t, khng ch lm phát. ây là điu các doanh
nghip kinh doanh rt quan tâm và lo ngi vì nó liên quan đn kt qu hot đng kinh doanh ca
doanh nghip, đc bit là liên quan đn s an ninh ca đng vn ca các doanh nghip này  nc
ngoài.
2.2.4. Nhng nh hng ca đa hình
V trí đa lý ca mt quc gia rt quan trng, nó là mt nhân t gii thích m
i quan h chính tr,
thng mi ca nc đó. Các mi quan h này nh hng rt ln đn hot đng ca các công ty.
Trong kin thc kinh doanh tng quát, các doanh nhân quc t cn phi bit nc đó nm  đâu, trong
khu vc lân cn nào...
S gn gi v đa lý là lý do chính dn đn quan h thng mi gia hai nc. Chng hn, đi
tác l
n nht và đng th t v giao dch thng mi vi Hoa K là Ca-na-đa và Mê-hi-cô. C hai đu
tip giáp vi Hoa K. Vic giao hàng do vy nhanh hn, chi phí vn ti thp hn và hàng bán ra cng
h hn. ây cng chính là lý do ti sao nhiu công ty ca Hoa K đt nhà máy v phía tip giáp vi
Mê-hi-cô. Hoc gn gi v th trng cng là lý do gii thích cho vic Nht Bn xut kh
u hàng nhiu
hn vào khu vc các nc ông Nam Á...
Nhng biu hin trên b mt nh núi, cao nguyên, hoang mc, mch nc cng góp phn dn

đn s khác nhau v kinh t, chính tr và cu trúc xã hi, gia các nc cng nh gia các vùng trong
mt nc. iu đó cng đòi hi s nhn thc ca các doanh nghip kinh doanh quc t đi vi vn đ
này.
2.2.5. Môi trng vn hóa và con ngi
Vn hoá ca mi dân tc có nhng nét đc thù khác bit nhau. ây là vn đ ht sc quan trng
đi vi các doanh nhân khi tham gia kinh doanh trên th trng quc t. nh hng ca vn hoá đi
vi mi chc nng kinh doanh quc t nh tip th, qun lý ngun nhân công, sn xut tài chính... 
nhiu ni, đc bit nhng ni có tính t hào dân t
c cao nh Nht Bn, các công ty đa phng cnh
tranh thành công hn so vi công ty nc ngoài do s dng vn hoá truyn thng dân tc đ qung
cáo.
Mi mt nn vn hoá li có mt mu thái đ và đc tin nh hng đn hu ht tt c các khía
cnh ca hot đng con ngi. Các nhà qun lý càng bit nhiu v nhng thái đ và đc tin ca con
ngi bao nhiêu thì h càng đc chun b tt hn đ hiu ti sao ngi ta làm nh vy.
Chng 2: Môi trng kinh doanh quc t


16
Vic thuê mn nhân công, buôn bán ca doanh nghip đu đc điu chnh và s hu bi con
ngi. Vì vy, doanh nghip phi cân nhc s khác nhau gia nhng nhóm dân tc và xã hi đ d
đoán, điu hành các mi quan h và hot đng ca mình. S khác nhau v con ngi đã làm gia tng
nhng hot đng kinh doanh khác nhau  nhiu quc gia trên th gii. iu đó buc các nhà ho
t
đng qun lý, các nhà kinh doanh phi có s am hiu v vn hoá ca nc s ti, vn hoá ca tng
khu vc trên th gii.
Th hiu, tp quán tiêu dùng còn có nh hng rt ln đn nhu cu, vì mc dù hàng hoá có cht
lng tt nhng nu không đc ngi tiêu dùng a chung thì cng khó đc h chp nhn.
Vì vy, nu nm bt đc th hi
u, tp quán ca ngi tiêu dùng, doanh nghip kinh doanh có
điu kin m rng khi lng cu mt cách nhanh chóng. Chính th hiu và tp quán ca ngi tiêu

dùng mang đc đim riêng ca tng vùng, tng châu lc, tng dân tc và chu nh hng ca các yu
t vn hoá, lch s, tôn giáo.
Ngôn ng cng là mt yu t quan trng trong nn vn hoá ca tng quc gia. Nó cung cp cho
các nhà s
n xut kinh doanh mt phng tin quan trng đ giao tip trong quá trình kinh doanh quc
t.
Tôn giáo có th nh hng đn hot đng hàng ngày ca con ngi và do đó nh hng đn
hot đng kinh doanh. Ví d, thi gian m ca hoc đóng ca; ngày ngh, k ngh, l k nim... Vì
vy, hot đng kinh doanh ca doanh nghip phi đc t chc cho phù hp vi t
ng loi tôn giáo
đang chi phi th trng mà doanh nghip đang hot đng.
2.2.6. Môi trng cnh tranh
Môi trng cnh tranh ca doanh nghip kinh doanh quc t gm các nhóm nhân t sau:
- Nhân t th 1: S đe do ca các đi th cnh tranh tim tàng
ó là s xut hin các công ty mi tham gia vào th trng nhng có kh nng m rng sn
xut, chim lnh th trng (th
phn) ca công ty khác.
Ngoài ra có th la chn đa đim thích hp nhm khai thác s h tr ca chính ph và la chn
đúng đn th trng nguyên liu và th trng sn phm.
- Nhân t th 2: Kh nng ca nhà cung cp là nhân t phn ánh mi quan h gia nhà cung cp
vi công ty  mc đích sinh li, tng giá hoc gim giá, tng cht l
ng hàng hoá khi tin hành giao
dch vi công ty.
- Nhân t th 3: Kh nng mc c ca khách hàng (ngi mua). Khách hàng có th mc c
thông qua sc ép gim giá, gim khi lng hàng hoá mua t công ty hoc đa ra yêu cu cht lng
tt hn vi cùng mt mc giá.
- Nhân t th 4: S đe do ca sn phm, dch v thay th khi giá c ca sn phm, dch v
 hin
ti tng lên thì khách hàng có xu hng s dng sn phm dch v thay th. ây là nhân t đe do s
mt mát v th trng ca công ty. Các công ty cnh tranh đa ra th trng nhng sn phm thay th

có kh nng khác bit hoá cao đ so vi sn phm ca công ty hoc to ra các điu kin u đãi hn v
các dch v
hay các điu kin tài chính.
- Nhân t th 5: Cnh tranh trong ni b ngành. Trong điu kin này các công ty cnh tranh
khc lit vi nhau v giá c, s khác bit hoá v sn phm hoc đi mi sn phm gia các công ty
hin đang cùng tn ti trong th trng.
Chng 2: Môi trng kinh doanh quc t


17
2.3. Phân tích tác đng ca môi trng kinh doanh quc t
2.3.1. Mc tiêu ca vic phân tích môi trng kinh doanh quc t
Mc tiêu ca phân tích môi trng kinh doanh là phi tìm ra và xác đnh chính xác các nhân t
c bn có nh hng đn hot đng kinh doanh quc t cu công ty. Các nhân t này cng luôn bin
đi. Do đó, điu quan trng là phi nm và d đoán đc xu hng vn đng ca chúng, đ t đó đa
ra chi
n lc hi nhp thích ng, to điu kin cho hot đng kinh doanh đt hiu qu cao. Vic phân
tích kinh doanh phi đm bo các yu t c bn sau đây:
Th nht, phân tích môi trng phi ch ra đc nhng c hi kinh doanh cho công ty trong
vic xâm nhp th trng, kinh doanh sn phm, dch v, đu t.
Th hai, vic phân tích phi tính đn nhng m
i đe da, thách thc ca môi trng đi vi công
ty, đ t đó giúp công ty tin hành nhng hot đng thích ng nhm chp thi c đt kt qu ln.
Th ba, phi nm đc kh nng ni ti ca công ty, nu không đánh giá đúng kh nng mà đa
ra mc đích quá cao, chc chn s khó thành công, thm chí tht bi. Vic đánh giá ti
m nng ca
công ty đc xem xét trên các mt: kh nng v vn; tim nng v công ngh; v nng lc qun lý;
phân phi, cht lng sn phm, mu mã...
Nh vy, s phân tích môi trng kinh doanh quc t nhm giúp cho công ty thích ng và thích
nghi trong các hot đng kinh doanh, gim thách thc và tng thi c kinh doanh, gia tng kt qu và

hn ch ri ro.
2.3.2. Yêu cu ca vic phân tích môi tr
ng kinh doanh quc t
 đt đc thành công khi tham gia vào môi trng kinh doanh quc t, doanh nghip phi
luôn điu chnh các hot đng ca mình cho phù hp vi các yêu cu và c hi  nc ngoài. iu đó
có ngha là doanh nghip không th can thip vào môi trng đ làm thay đi nó, trái li doanh nghip
phi t điu chnh cho phù hp vi môi trng mi.  đây các phng thc kinh doanh hoàn toàn
m
i m.
V c bn, doanh nghip phi chp nhn môi trng nc ngoài, nu nh mun tham gia vào
hot đng kinh doanh  đó. Tuy nhiên, cn phi tìm hiu vic chp nhn môi trng bên ngoài trong
kinh doanh không có ngha là doanh nghip hoàn toàn th đng vi nó. Trái li, tu theo hin trng
ca tng môi trng, doanh nghip tìm ra cách thc hi nhp thích ng, nhm to thi c mi cho
hot
đng kinh doanh cu doanh nghip, cho phép doanh nghip đc thc hin nhng hình thc kinh
doanh nào, hình thc nào là ch yu, hình thc nào đc thc hin...
 thc hin các hot đng kinh doanh có hiu qu trong môi trng có h thng kinh t, chính
tr, lut pháp, vn hoá... khác nhau, trc ht các doanh nghip phi đa ra nhng li gii thích hu
hiu cho các vn đ c bn di đây:
1.  các quc gia mà các công ty s
hot đng kinh doanh, c cu chính tr có đc đim gì, nh
hng ca nó ti hot đng ca doanh nghip ra sao?
2. Quc gia đó (nc s ti) hot đng theo h thng kinh t nào?
3. Ngành công nghip ca nc s ti thuc khu vc t nhân hay công cng?
4. Nu ngành công nghip đó thuc khu vc công cng thì chính ph có cho phép cnh tranh 
khu vc đó không? Hoc n
u có  khu vc t nhân thì xu hng có chuyn sang khu vc công cng
không?
Chng 2: Môi trng kinh doanh quc t

18
5. Chính ph s ti có cho phép nc ngoài tham gia cnh tranh hay kt hp vi doanh nghip
nhà nc hoc t nhân không?
6. Nhà nc điu hành qun lý các doanh nghip t nhân nh th nào?
7. Các doanh nghip t nhân phi đóng góp bao nhiêu cho chính ph đ thc hin các mc tiêu,
nhim v kinh t chung.
Vic tr li các vn đ trên không đn gin mà khá phc tp vì s bin đi ca h thng chính
tr
, kinh t, pháp lut... đc bit trong bi cnh hin nay, tình hình kinh t chính tr trên th gii đang có
nhiu bin đng. Tu thuc vào mc đích và hot đng kinh doanh c th ca mình mà công ty la
chn môi trng kinh doanh cho phù hp. Da vào kt qu nghiên cu môi trng kinh doanh quc
t, công ty phi xác đnh đc nên kinh doanh  nc nào, hình thc kinh doanh nào là ch yu.
- Nu là hot đng xut nh
p khu thì mt hàng kinh doanh là mt hàng gì, quy cách, cht
lng, phm cht, nhãn hiu, bao bì... nh th nào.
- Nu là hot đng kinh doanh đu t thì loi hình nào là thích hp, ngun vn d kin là bao
nhiêu, ly  đâu.
Trên c s kt qu ca vic nghiên cu, phân tích môi trng kinh doanh, cho phép các nhà
qun lý xây dng các chin lc kinh doanh quc t: Chin lc xut nhp khu hàng hoá, dch v,
chin lc
đu t quc t, chin lc tài chính, chin lc chuyn giao công ngh, chin lc con
ngi, chin lc cnh tranh... Các chin lc này đc thc hin có hiu qu đn mc nào, điu này
hoàn toàn ph thuc vào kh nng thích ng và ng x linh hot ca công ty cho phù hp vi s thay
đi ca môi trng kinh doanh.
Mun vy, cn đánh giá chính xác và phát hin kp thi các c
 hi kinh doanh  nc ngoài,
thc hin các hp đng kinh doanh đa dng; la chn th trng mc tiêu có hiu qu; linh hot thích
ng vi nhng thay đi có tính cht toàn cu.
TÓM TT

Khái nim môi trng kinh doanh quc t:
Môi trng kinh doanh quc t là tng th các môi trng thành phn nh môi trng pháp
lut, chính tr, kinh t vn hóa, cnh tranh..., chúng tác đng và chi phi mnh m đi vi các hot
đng kinh doanh ca doanh nghip, buc các doanh nghip phi t điu chnh các mc đích, hình thc
và chc nng hot đng ca mình cho thích ng nhm nm bt kp th
i các c hi kinh doanh và đt
hiu qu cao trong kinh doanh.
Các yu t thuc môi trng kinh doanh quc t gm có:
Môi trng lut pháp
Hot đng kinh doanh quc t trc ht đòi hi các nhà qun lý, các nhà kinh doanh phi quan
tâm và nm vng lut pháp: lut quc t, lut ca tng quc gia, mà  đó doanh nghip đã và s hot
đng, cng nh các mi quan h lut pháp tn t
i gia các nc này và gia các nc trong khu vc
nói chung.
Môi trng chính tr
Môi trng chính tr đang và s tip tc đóng vai trò quan trng trong kinh doanh quc t.
Chính vì vy, khi tham gia kinh doanh trên th trng th gii, doanh nghip phi am hiu môi trng
chính tr  các quc gia,  các nc trong khu vc mà doanh nghip mun hot đng.
Chng 2: Môi trng kinh doanh quc t


19
Môi trng kinh t th gii
Ngoài vic giám sát th trng nc ngoài, các nhà kinh t phi theo kp vi hot đng trong
môi trng kinh t th gii nh các nhóm theo vùng (EU, AFTA) và các t chc quc t (UN, IMF,
Ngân hàng th gii).
Phân tích kinh t th gii nên cung cp d kin kinh t trong c th trng hin ti và tng lai.
Vì tm quan trng ca thông tin kinh t đi vi chc nng kim soát và k
hoch  đu não, vic thu
thp d kin và chun b báo cáo phi là trách nhim ca nhân viên trong nc.

Nhng nh hng ca đa hình
V trí đa lý ca mt quc gia rt quan trng, nó là mt nhân t gii thích mi quan h chính tr,
thng mi ca nc đó. S gn gi v đa lý là lý do chính dn đn quan h thng mi gia hai
n
c. Nhng biu hin trên b mt nh núi, cao nguyên, hoang mc, mch nc cng góp phn dn
đn s khác nhau v kinh t, chính tr và cu trúc xã hi, gia các nc cng nh gia các vùng trong
mt nc. iu đó cng đòi hi s nhn thc ca các doanh nghip kinh doanh quc t đi vi vn đ
này.
Môi trng vn hóa và con ngi
Vn hoá ca m
i dân tc có nhng nét đc thù khác bit nhau. ây là vn đ ht sc quan trng
đi vi các doanh nhân khi tham gia kinh doanh trên th trng quc t. nh hng ca vn hoá đi
vi mi chc nng kinh doanh quc t nh tip th, qun lý ngun nhân công, sn xut tài chính...Th
hiu, tp quán tiêu dùng còn có nh hng rt ln đn nhu cu, vì mc dù hàng hoá có cht lng tt
nhng n
u không đc ngi tiêu dùng a chung thì cng khó đc h chp nhn.
Vì vy, nu nm bt đc th hiu, tp quán ca ngi tiêu dùng, doanh nghip kinh doanh có
điu kin m rng khi lng cu mt cách nhanh chóng. Chính th hiu và tp quán ca ngi tiêu
dùng mang đc đim riêng ca tng vùng, tng châu lc, tng dân tc và chu nh hng ca các yu
t
 vn hoá, lch s, tôn giáo.
Môi trng cnh tranh
Mi doanh nghip, mi ngành kinh doanh hot đng trong môi trng và điu kin cnh tranh
không ging nhau và môi trng này luôn luôn thay đi khi chuyn t nc này sang nc khác. Hot
đng kinh doanh  nc ngoài, mt s doanh nghip có kh nng nm bt nhanh c hi và bin thi
c thun li thành thng li. Nhng cng có không ít doanh nghip luôn gp phi nh
ng khó khn,
th thách và ri ro cao vì phi đng đu cnh tranh vi nhng công ty quc t có nhiu li th và
tim nng ln.
S cn thit ca vic nghiên cu môi trng kinh doanh quc t

Trong nhng điu kin ca xu hng quc t hoá, toàn cu hoá và khu vc hoá nn kinh t th
gii và nn kinh t mi quc gia, hot đng kinh doanh quc t
ngày càng đc m rng và phát trin,
đ thích ng vi xu hng này, các doanh nghip đang tng bc tng dn kh nng hi nhp, thích
ng ca mình vi điu kin mi ca môi trng kinh doanh trong và ngoài nc nhm tng c hi,
gim thách thc, hn ch ri ro và gia tng li nhun.
Do đc thù ca môi trng kinh doanh quc t, đng thi nhng thành phn c
 bn ca môi
trng quc t ti mi nc có s thay đi tu theo đc đim riêng ca mi quc gia dn đn trách
nhim ca các nhà qun tr quc t phc tp hn nhiu so vi trách nhim ca các nhà qun tr trong
nc.
Chng 2: Môi trng kinh doanh quc t


20
Nhng tr ngi đi vi kinh doanh quc t nh s bt n đnh v chính tr, h tng c s yu
kém, s kim soát ngoi hi mt cách cht ch, nhng hn ch v mu dch và hàng rào thu quan và
phi thu quan...
CÂU HI ÔN TP
1. Trình bày khái nim và phân loi môi trng kinh doanh quc t?
2. Phân tích ni dung ca yu t môi trng lut pháp?
3. Phân tích ni dung môi trng chính tr?
4. Phân tích ni dung môi trng kinh t th gii?
5. Phân tích ni dung nhng nh hng ca đa hình?
6. Phân tích ni dung môi trng vn hóa và con ngi?
7. Phân tích ni dung môi trng cnh tranh?
8. Phân tích mc tiêu ca vic phân tích môi trng kinh doanh quc t?

Chng 3: Các đnh ch và các ch th trong kinh doanh quc t


21
CHNG 3: CÁC NH CH VÀ CÁC CH TH
TRONG KINH DOANH QUC T
GII THIU
Mc đích yêu cu:
Cùng vi xu th toàn cu hoá và hi nhp, nhiu t chc kinh t, tài chính quc t có tính khu
vc và toàn cu đc hình thành và không ngng phát trin nh: WTO, APEC, EU, IMF, WB,
ASEAN/AFTA, NAFTA...Nhng t chc nói trên có nhng tác đng không nh trong vic thúc đy
các hot đng kinh doanh quc t ca các quc gia trong nn kinh t toàn cu.
Chng này tp trung gii thiu mt cách tng quát mt s các đnh ch kinh t
tài chính quc
t đin hình. ng thi gii thiu hot đng ca các công ty đa quc gia, mt trong nhng ch th
quan trng ca kinh doanh quc t ngày nay.
Sau khi hc xong chng này, hc viên phi nm vng:
- Yêu cu khách quan ca vic hình thành các t chc kinh t th gii và khu vc
- C ch hot đng và tác đng ca các đnh ch kinh t th gii và khu v
c đn các hot đng
kinh doanh quc t.
Ni dung chính:
- Các đnh ch kinh t quc t.
- Các ch th tham gia kinh doanh quc t.
NI DUNG
3.1. CÁC NH CH KINH T, TÀI CHÍNH QUC T

Các đnh ch kinh t quc t là các t chc kinh t quc t gm nhiu quc gia thành viên đc
hình thành nhm tng cng phi hp và điu chnh li ích gia các bên tham gia, gim bt s khác
bit v điu kin phát trin gia các bên và thúc đy các quan h kinh t quc t trong các lnh vc
thng mi,
đu t... Di đây, chúng ta xem xét mt s đnh ch kinh t khu vc và toàn cu.
3.1.1. T chc Thng mi th gii (WTO)
a. Quá trình hình thành
T chc thng mi th gii (WTO) đc thành lp ngày 01 tháng 01 nm 1995. S ra đi ca
WTO là hin thân cho kt qu ca vòng đàm phán U-ru-goay và là t chc k tha ca Hip đnh
chung v thu quan và mu dch (GATT). GATT chính thc có hiu lc vào tháng 01/1948. Trong
gn 48 nm hot đng, GATT đã có nhng thành công nht đnh trong vic xúc tin và bo đm s t
do hóa thng mi toàn cu. Các danh mc thu quan gim liên tc là mt nhân t thúc đy s tng
trng ca kim ngch buôn bán quc t (trung bình khong 8% hng nm tính cho nhng nm ca
thp niên 50 và 60). ng thi t l tng trng thng mi đã vt quá m
c tng trng sn xut trên
toàn th gii trong k nguyên ca GATT. GATT chp nhn vic các nc tip tc có quyn duy trì
thu quan nh công c chính thc và ph bin đ bo h nn sn xut trong nc. Qua các vòng đàm
Chng 3: Các đnh ch và các ch th trong kinh doanh quc t


22
phán thu quan trung bình đi vi hàng công nghip ca các nc tham gia GATT trc đây và nay là
WTO đã gim ti mc t 40-50% xung còn 3,3% vào thi đim thành lp WTO. Chính nhng điu
kin m ca th trng th gii quy mô đó đc coi là nhân t c bn đ thng mi th gii có đc
nhng bc nhy vt trong nhng thp k qua.
Tuy nhiên do thng mi qu
c t không ngng phát trin, nên GATT đã m rng din hot
đng, đàm phán không ch v thu quan, mà còn tp trung xây dng các hip đnh, hình thành các
chun mc, lut chi điu tit các vn đ v hàng rào phi thu quan, v thng mi dch v, quyn s
hu trí tu, các bin pháp đu t có liên quan đn thng mi, v thng mi hàng nông sn, hàng dt

may, c
 ch gii quyt tranh chp. Vi din điu tit ca Hip đnh thng mi đa biên đc m rng,
nên Hip đnh chung v thu quan và mu dch (GATT) vi t cách là mt s tho thun có nhiu ni
dung mang tính cht tu ý đã t ra không thích hp. Do đó, ngày 15/4/1994, ti Marrakesk (Ma-rc),
các thành viên ca GATT đã cùng nhau ký Hip đnh thành lp T chc Thng m
i Th gii (WTO)
nhm k tc s nghip ca GATT. Theo đó, WTO chính thc đc thành lp đc lp vi h thng
Liên hp quc.
V thng mi hàng hóa: Các nc đang phát trin đc bit quan tâm đn m ca th trng
hàng hóa. Nông sn, dt may, sn phm nhit đi, giy dép và nhiu loi hàng tiêu dùng không s
dng quá nhiu vn và công ngh phc tp, nhng lnh vc mà các nc đang phát trin rt quan tâm.
V thng mi dch v: Các ngành dch v đã tr thành mt b phn trng yu trong nn kinh t
mi quc gia cng nh nn kinh t th gii. Hip đnh chung v thng mi dch v (GATS) ln đu
tiên đc đa ra thng tho ti vòng đàm phán U-ru-goay và đã tr
thành mt b phn không th
tách ri trong h thng pháp lý ca T chc Thng mi Th gii. Mc đích chính ca GATS là to ra
mt khuôn kh pháp lý cho t do hoá thng mi dch v. Các nc thành viên đa ra các cam kt v
m ca th trng dch v và không phân bit đi x trên c s điu chnh lut trong nc. Vic điu
ch
nh lut s đc làm tng bc, hng ti xoá b hoàn toàn mi hn ch đi vi các sn phm dch
v nhp khu cng nh đi vi nhà cung cp dch v nc ngoài khi tin hành cung cp dch v theo
các phng thc khác nhau (ãi ng quc gia - NT). ng thi mi thành viên phi dành cho nhà
cung cp dch v hoc dch v c
a các thành viên khác đi x không kém u đãi hn đi x mà nc
này dành cho mt nc th ba (ãi ng ti hu quc - MFN).
V quyn s hu trí tu: Hip đnh nhng vn đ liên quan đn thng mi ca Quyn S hu
Trí tu (Hip đnh TRIPs) bt đu có hiu lc t 01/01/1995. Cho đn nay, đây là hip đnh đa phng
t
ng th nht v lnh vc s hu trí tu. Theo Hip đnh TRIPs, các thành viên có th nhng không bt
buc, áp dng trong lut ca mình mc bo h cao hn so vi các yêu cu ca hip đnh, min là vic

bo h đó không trái vi các điu khon ca hip đnh. Vn đ này đc các nc thành viên ht sc
quan tâm.
V đu t: 
u t đã tr thành mt lnh vc kinh t rng ln và đc s quan tâm ca chính
ph các nc. Vòng đàm phán U-ru-goay đã đ cp ni dung v đu t và bc đu đã chp nhn mt
hip đnh nhm điu chnh mt s bin pháp v đu t có liên quan ti thng mi (TRIMS).
Vòng đàm phán U-ru-goay cng đã đt đc m
t c ch gii quyt tranh chp cho phép các mi
quan h trong thng mi quc t đc gii quyt mt cách công bng hn, cho phép nhanh chóng
tháo g nhng b tc thng xy ra và khó gii quyt... nhm nâng cao tính hiu qu trong hot đng
ca h thng thng mi đa biên.
b. Nguyên tc hot đng
Nguyên tc không phân bit đi x
Chng 3: Các đnh ch và các ch th trong kinh doanh quc t


23
Theo iu 1: iu khon v “ti hu quc” (MFN) mi nc thành viên s dành s u đãi ca
mình đi vi sn phm ca các nc thành viên khác, không có nc nào dành li th thng mi đc
bit cho bt k mt nc nào khác hay phân bit đi x chng li nc đó. Tt c đu trên c s bình
đng và chia s li ích v m
u dch trong mi lnh vc. Mt hình thc chng phân bit đi x khác là
đi x quc gia (NT). Các thành viên WTO cam kt dành cho nhau ch đ đãi ng quc gia, tc là ch
đ không phân bit đi x gia hàng nhp và hàng sn xut trong nc. Các quc gia có chính sách
đi x vi hàng hoá sn xut trong nc mình nh th nào thì cng đi x vi hàng nhp khu t
nc thành viên khác ca WTO nh v
y.
Ch đ ti hu quc (MFN) và Ch đ đãi ng quc gia (NT) ch yu dành cho hàng hoá khi áp
dng các chính sách  các lnh vc thu quan, phi thu quan, thanh toán, ngân hàng, vn ti, bo
him... c trong thng mi và đu t cng nh quyn bo v s hu trí tu... đu có nhng trng

hp ngoi l. Mc dù vy, hin nay cng đng quc t
đang tích cc vn đng đ m rng ch đ đãi
ng ti hu quc, không phân bit đi x vi c thng nhân và nht là  lnh vc đu t và dch v
thng mi.
T do hoá mu dch
T do hoá mu dch luôn là mc tiêu hàng đu cn phi n lc ca T chc Thng mi th
gii. Ni dung ca nó là ct gim dn tng bc hàng rào thu quan và phi thu quan, đ đn mt lúc
nào đó trong tng lai s xoá b hoàn toàn cho thng mi phát trin. Song t do hoá mu dch không
bao gi tách ri s qun lý ca nhà nc và phi phù hp vi mi lut pháp, th l hin hành ca mi
nc. Tt c các nc trên th gii đu hng ng ch
trng này và h đu chính thc tuyên b
chính sách t do hóa mu dch ca nc mình đ tranh th s đng tình ca quc t.
Bo h bng hàng rào thu quan
Tuy ch trng t do hoá mu dch nhng GATT/WTO vn tha nhn s cn thit ca bo h
mu dch vì s chênh lch v trình đ phát trin kinh t thng mi gia các nc thành viên. Tuy
nhiên, nguyên tc c bn v bo h mà GATT/WTO ch trng là bo h bng hàng rào thu quan,
không ng h bo h mu dch bng hàng rào phi thu quan hoc các bin pháp hành chính khác. Các
nc thành viên có ngha v phi công b mc thu trn ti đa, đ ri t đó cùng vi các nc WTO
khác thng lng gim dn. ng thi mi nc phi cam kt th
i
gian thc hin tin trình ct gim đ tin ti mc tiêu xoá b hàng rào thu quan.
Nguyên tc n đnh trong thng mi
Các nc thành viên phi thông qua đàm phán đa ra mc thu trn vi lch trình ct gim, ch
có gim liên tc mà không đc tng quá mc thu trn đã cam kt. Mi ch đ chính sách thng
mi phi công b công khai, rõ ràng, n đnh trong mt th
i gian dài. Nu có thay đi phi báo trc
cho các doanh nghip có đ thi gian nghiên cu, góp ý, phn ánh nguyn vng trc khi áp dng.
Nguyên tc cnh tranh công bng
WTO làm ch trng cnh tranh công bng trong thng mi quc t, đ cht lng, giá c
quyt đnh vn mnh ca hàng hoá trong cnh tranh trên th trng quc t, không đc dùng quyn

lc ca nhà nc đ áp đt, bóp méo tính cnh tranh công bng trên th
ng trng quc t.
Nguyên tc không hn ch s lng hàng hoá nhp khu
WTO ch trng không đc hn ch s lng hàng hoá nhp khu gia các nc thành viên.
Tuy nhiên WTO cng cho phép nhng trng hp min tr, đc phép áp dng ch đ hn ch s
lng hàng nhp khu (QR) khi nc đó gp nhng khó khn v cán cân thanh toán hoc trình đ phát