Xây dựng bản sắc văn hóa kinh doanh cho các doanh nghiệp vận tải taxi trên địa bàn thành phố thái nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH

DƯƠNG THỊ MẠNH ÂN ĐỨC

XÂY DỰNG BẢN SẮC VĂN HÓA KINH DOANH
CHO CÁC DOANH NGHIỆP VẬN TẢI TAXI TRÊN
ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH

THÁI NGUYÊN - 2017
ﾧ


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH

DƯƠNG THỊ MẠNH ÂN ĐỨC

XÂY DỰNG BẢN SẮC VĂN HÓA KINH DOANH
CHO CÁC DOANH NGHIỆP VẬN TẢI TAXI TRÊN
ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN
Chuyên ngành: Quản trị kinh
doanh Mã số: 60.34.01.02

LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG

Người hướng dẫn khoa học: TS. Phạm Thị Mai Yến

THÁI NGUYÊN - 2017


i

LỜI CAM ĐOAN
Tôixin cam đoan rằng đây là công trình nghiên cứu của tác giả. Số liệu
và kết quả nghiên cứu là trung thực và chưa từng được sử dụng trong bất
cứ luận văn, luận án nào.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đều
đã được cám ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đều được chỉ rõ
nguồn gốc.
Thái Nguyên, ngày 30 tháng 10 năm 2017
Học viên thực hiện

Dương Thị Mạnh Ân Đức


ii

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này, trước tiên tôi xin chân thành cảm ơn
Ban Giám hiệu, các thầy cô giáo trường Đại học Kinh tế và Quản trị Kinh
doanh Thái Nguyênnhững người đã trang bị cho tôi những kiến thức cơ
bản và những định hướng đúng đắn trong học tập và tu dưỡng đạo đức,
tạo tiền đề tốt để tôi học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Phạm Thị Mai Yến
người đã dành nhiều thời gian và tâm huyết, tận tình hướng dẫn chỉ bảo cho

tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài.
Tôi xin chân thành cảm ơn các Phòng, Khoa, Trung tâm trường Đại học
Kinh tế & QTKD đã cung cấp những thông tin cần thiết và giúp đỡ tôi trong
quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc, các phòng ban, cùng các bạn
bè đồng nghiệp tại các doanh nghiệp vận tải taxi trên địa bàn thành phố
Thái Nguyên đã cung cấp thông tin, dữ liệu phục vụ cho luận văn của tôi.
Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình,người thân và bạn bè
đã quan tâm giúp đỡ, động viên và tạo điều kiện cho tôi trong học tập, tiến
hành nghiên cứu và hoàn thành đề tài này.
Xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày 30 tháng 10 năm 2017
Học viên thực hiện

Dương Thị Mạnh Ân Đức


3

MỤC LỤC


4

LỜI CAM ĐOAN..................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN........................................................................................................ ii
MỤC LỤC............................................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT.......................................................................... vii
DANH MỤC CÁC BẢNG...................................................................................... viii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ........................................................................... ix

MỞ ĐẦU.............................................................................................................. 1
1. Tính cấp thiết của đề tài.................................................................................. 1
2. Mục tiêu nghiên cứu....................................................................................... 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................... 2
4. Ý nghĩa khoa học của đề tài............................................................................. 3
5. Kết cấu của đề tài............................................................................................ 3
Chương 1.CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ BẢN SẮC VĂN HÓA KINH
DOANH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VẬN TẢI TAXI............................................... 4
1.1. Cơ sở lý luận về bản sắc văn hóa kinh doanh của các doanh nghiệp vận tải
taxi 4
1.1.1. Tổng quan về doanh nghiệp vận tải taxi.................................................... 4
1.1.2. Khái niệm bản sắc văn hóa kinh doanh của các doanh nghiệp vận tải taxi7
1.1.3. Vai trò của bản sắc văn hóa kinh doanh đối với doanh nghiệp vận tải
taxi 9
1.1.4. Các yếu tố cấu thành bản sắc văn hóa kinh doanh của các doanh
nghiệp vận tải taxi............................................................................................. 11
1.2.Cơ sở thực tiễn về xây dựng bản sắc văn hóa kinh doanh của các doanh
nghiệp vận tải taxi............................................................................................. 17
1.2.1. Các điển hình về xây dựng bản sắc văn hóa kinh doanh của các doanh


5

nghiệp vận tải taxi ở Việt Nam và nước ngoài................................................... 17

1.2.2. Bài học kinh nghiệm về xây dựng bản sắc văn hóa kinh doanh của các
doanh nghiệp vận tải taxi.................................................................................. 21
Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU........................................................ 23
2.1.Câu hỏi nghiên cứu..................................................................................... 23
2.2.Phương pháp nghiên cứu........................................................................... 23

2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu................................................................. 23
2.2.2. Phương pháp chọn mẫu.......................................................................... 24
2.2.3. Phương pháp tổng hợp thông tin............................................................ 24
2.2.4. Phương pháp xử lý, phân tích số liệu....................................................... 25
2.3.Mô hình nghiên cứu và các giả thuyết nghiên cứu.....................................27
2.3.1. Mô hình nghiên cứu................................................................................ 27
2.3.2. Các giả thuyết nghiên cứu....................................................................... 27
2.4.Thang đo..................................................................................................... 28
2.5.Mã hóa biến................................................................................................ 29
2.6.Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu...................................................................... 30
Chương 3.THỰC TRẠNG BẢN SẮC VĂN HÓA KINH DOANHCỦA CÁC DOANH
NGHIỆP VẬN TẢI TAXI TRÊN ĐỊA BÀNTHÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN.................32
3.1. Khái quát về các doanh nghiệp vận tải taxi trên địa bàn thành phố Thái
Nguyên32
3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của các doanh nghiệp vận tải taxi
trên địa bàn thành phố Thái Nguyên................................................................ 32
3.1.2. Khái quát về bản sắc văn hóa kinh doanh của các doanh nghiệp vận tải
taxi trên địa bàn thành phố Thái Nguyên.......................................................... 34
3.2.Thực trạng xây dựng bản sắc văn hóa kinh doanh của các doanh nghiệp taxi
trên địa bàn thành phố Thái Nguyên................................................................. 36
3.2.1. Thực trạng các yếu tố cấu thành băn sắc văn hóa kinh doanh................36


6

3.2.2. Thực trạng công tác xây dựng bản sắc văn hóa kinh doanh trong các
doanh nghiệp taxi tại Thái Nguyên.................................................................... 44
3.3.Phân tích đánh giá...................................................................................... 48
3.3.1. Mô tả mẫu............................................................................................... 48
3.3.2. Hệ số tin cậy và kiểm định thang đo........................................................ 50

3.3.3. Kết quả phân tích nhân tố và tính hội tụ của thang đo............................52
3.3.4. Kết quả phân tích tương quan giữa các nhân tố trong mô hình
nghiên cứu............................................................................................................... 54
3.3.5. Kết quả phân tích mô hình hồi quy.......................................................... 55
3.3.6. Đánh giá về bản sắc văn hóa các doanh nghiệp taxi................................ 56
3.4.Đánh giá chung về bản sắc văn hóa kinh doanh trong các doanh nghiệp vận
tải taxi trên địa bàn thành phố Thái Nguyên..................................................... 66
3.4.1. Kết quả đạt được..................................................................................... 66
3.4.2. Hạn chế và nguyên nhân......................................................................... 67
Chương 4. GIẢI PHÁP XÂY DỰNG BẢN SẮC VĂN HÓA KINH DOANH CHO CÁC
DOANH NGHIỆP VẬN TẢI TAXI TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN...69
4.1.Quan điểm và mục tiêu xây dựng bản sắc văn hóa kinh doanh cho các
doanh nghiệp vận tải taxi trên địa bàn thành phố Thái Nguyên.......................69
4.1.1. Quan điểm xây dựng văn hóa kinh doanh............................................... 69
4.1.2. Mục tiêu xây dựng văn hóa kinh doanh.................................................. 70
4.1.3. Sự cần thiết xây dựng bản sắc văn hóa kinh doanh cho các doanh
nghiệp vận tải taxi trên địa bàn Thái Nguyên.................................................... 70
4.2.Giải pháp xây dựng bản sắc văn hóa kinh doanh cho các doanh nghiệp vận
tải taxi trên địa bàn thành phố Thái Nguyên..................................................... 73
4.2.1. Xây dựng triết lý kinh doanh................................................................... 73
4.2.2 Xây dựng văn hóa ứng xử......................................................................... 75
4.2.3. Xây dựng văn hóa doanh nhân................................................................ 78
4.2.4. Xây dựng giá trị hữu hình, thương hiệu của doanh nghiệp.....................79


7

4.2.5. Các giải pháp khác................................................................................... 80
4.3.Đề xuất kiến nghị........................................................................................ 83
4.3.1. Tạo lập môi trường lành mạnh cho VHKD trong doanh nghiệp...............83

4.3.2. Nâng cao nhận thức về VHKD.................................................................. 84
4.3.3. Có biện pháp hỗ trợ xây dựng VHDN....................................................... 84
KẾT LUẬN.......................................................................................................... 86
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................... 87
PHỤ LỤC............................................................................................................ 89


8


vii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BSVH

Bản sắc văn hoá

CBNV

Cán bộ nhân viên

DN

Doanh nghiệp

TPP

Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương

TH

Thương hiệu

TLKD

Triết lý kinh doanh

WTO

Tổ chức Thương mại Thế giới

VHDN

Văn hoá doanh nhân

VHKD

Văn hoá kinh doanh

VHUX

Văn hoá ứng xử

XHCN

Xã hội chủ nghĩa


8

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.

Mã hóa biến khảo sát.................................................................. 29

Bảng 3.1.

Sứ mệnh kinh doanh được các doanh nghiệp taxi công bố.........36

Bảng 3.2.

Mục tiêu phát triển của các doanh nghiệp taxi............................38

Bảng 3.3.

Các giá trị tuyên bố...................................................................... 39

Bảng 3.4.

Hình ảnh thương hiệu của các doanh nghiệp..............................40

Bảng 3.5.

Quy định về văn hóa giao tiếp ứng xử......................................... 41

Bảng 3.6.

Xây dựng nội dung tài liệu về bản sắc VHKD................................ 45

Bảng 3.7.

Xây dựng phong cách lãnh đạo.................................................... 46

Bảng 3.8.

Kết quả kiểm định độ tin cậy của thang đo khảo sát...................50

Bảng 3.9.

Kết quả kiểm định phân tích nhân tố........................................... 52

Bảng 3.10. Ma trận xoay nhân tố................................................................... 53
Bảng 3.11. Ma trận tương quan các nhân tố.................................................. 54
Bảng 3.12. Kết quả phân tích phương trình hồi quy...................................... 55
Bảng 3.13. Đánh giá về triết lý kinh doanh..................................................... 57
Bảng 3.14. Đánh giá về thương hiệu.............................................................. 59
Bảng 3.15. Đánh giá về văn hóa ứng xử......................................................... 61
Bảng 3.16. Đánh giá về văn hóa doanh nhân................................................. 63
Bảng 3.17. Đánh giá về bản sắc văn hóa........................................................ 65


9

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ
Sơ đồ 1.1.

Các yếu tố cấu thành bản sắc văn hóa kinh doanh............................ 11

Sơ đồ 2.1.

Mô hình nghiên cứu của đề tài......................................................... 27

Biểu đồ 3.1. Thông tin về giới tính của đối tượng khảo sát................................... 48
Biểu đồ 3.2. Thông tin về độ tuổi đối tượng khảo sát........................................... 48
Biểu đồ 3.3. Thông tin về số năm kinh nghiệm của đối tượng khảo sát................49
Biểu đồ 3.4. Thông tin về vị trí công tác của đối tượng khảo sát..........................50


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Việc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và sau khi tham gia Lễ ký
kết Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) vào tháng 2/2016 sẽ tác
động lớn đến sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam. Đó không chỉ là tác động đối
với công cuộc cải cách nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng và hoàn thiện
thể chế mà còn là sức ép về năng lực cạnh tranh đối với các doanh nghiệp.Ngoài
các yếu tố về nguồn lực của doanh nghiệp, văn hóa kinh doanh là yếu tố có vai trò
quan trọng trong sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, tạo lợi thể cạnh
tranh dài hạn cho doanh nghiệp. Đặc biệt, đối với các doanh nghiệp dịch vụ, khi
người tiêu dùng quyết định lựa chọn nhà cung cấp và đánh giá chất lượng dịch vụ
phụ thuộc nhiều vào uy tín, hình ảnh của doanh nghiệp, thì việc xây dựng bản sắc
văn hóa kinh doanh đối với các doanh nghiệp càng trở nên quan trọng hơn.
Trong vài năm gần đây, do nhu cầu đi lại của người dân ngày càng tăng, có
thể nhận thấy số lượng các doanh nghiệp vận tải taxi ngày càng tăng nhanh, đặc
biệt là ở các thành phố lớn. Nhiều doanh nghiệp vận tải taxi xây dựng được
hình ảnh chuyên nghiệp, đào tạo lái xe bài bản, do vậy dù giá cước taxi đắt hơn
vẫn được người tiêu dùng ưu tiên lựa chọn. Bên cạnh đó, còn nhiều doanh nghiệp
vận tải taxi có sản phẩm dịch vụ kém chất lượng, văn hóa phục vụ taxi còn chưa

tốt, không minh bạch về tính cước phí, gây khó chịu cho khách hàng.
Thái Nguyên là một tỉnh trung du miền núi phía Bắc với nhiều lợi thế về vị trí
địa lý và điều kiện tự nhiên, cơ sở hạ tầng của tỉnh Thái Nguyên đã được hoàn
thiện dần với hệ thống giao thông thuận lợi ngày càng được nâng cấp tốt hơn. Tốc
độ tăng trưởng kinh tế hiện nay của Thái Nguyên đạt gần 19% và cũng là một trong
các tỉnh, thành phố có kết quả xếp hạng chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh - PCI
cao tại Việt Nam. Bên cạnh đó, Thái Nguyên còn là một trong ba trung tâm đào tạo
nguồn nhân lực lớn nhất trong cả nước, sau Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Sự
phát triển của Thái Nguyên đã đem lại nhiều thuận lợi và tiềm năng phát triển các
sản phẩm dịch vụ vận chuyển hành khác, nhưng chính sự hấp dẫn của thị trường
đã khiến cho có sự tham gia của ngày càng nhiều các doanh nghiệp vận tải taxi với
sự cạnh tranh gay gắt


2

để giành thị phần cũng đặt ra nhiều thách thức và khó khăn đối với các doanh
nghiệp. Trong khi có một số doanh nghiệp đã có định hướng phát triển lâu dài, bền
vững, với việc quan tâm xây dựng hình ảnh, thương hiệu, văn hóa kinh doanh, thì
lại có nhiều doanh nghiệp vẫn còn hoạt động với mô hình quản lý quy mô nhỏ,
chưa chú trọng tới việc xây dựng hình ảnh, chưa quan tâm tới các yếu tố xây dựng
văn hóa kinh doanh, khiến cho thị trường vận tải taxi hiện nay tại Thái Nguyên vẫn
tồn tại một số hạn chế, đặc biệt là vấn đề xây dựng hình ảnh, thương hiệu nói
chung của ngành vận tải taxi. Chính vì thế, các doanh nghiệp vận tải taxi cần có một
cái nhìn toàn diện bản sắc văn hóa kinh doanh từ đó xây dựng bản sắc văn hóa
kinh doanh nhằm tạo lợi thế cạnh tranh bền vững cho hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp là một vấn đề vô cùng cấp thiết.
Nhận thấy được tầm quan trọng đó đề tài “Xây dựng bản sắc văn hóa
kinh doanh cho các doanh nghiệp vận tải taxi trên địa bàn thành phố Thái
Nguyên” đã được lựa chọn làm luận văn Thạc sĩ.

2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Tập trung nghiên cứu bản sắc văn hóa kinh doanh của các doanh nghiệp vận
tải taxi, từ đó đưa ra giải pháp xây dựng bản sắc văn hóa kinh doanh cho các
doanh nghiệp vận tải taxi trên địa bàn thành phố Thái Nguyên.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn về bản sắc văn hóa kinh
doanh của các doanh nghiệp vận tải.
- Đánh giá thực trạng văn hóa kinh doanh của các doanh nghiệp vận tải taxi
trên địa bàn thành phố Thái Nguyên
- Đề xuất các giải pháp nhằm xây dựng bản sắc văn hóa kinh doanh cho các
doanh nghiệp vận tải taxi trên địa bàn thành phố Thái Nguyên.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là bản sắc văn hóa kinh doanh của các
doanh nghiệp vận tải taxi.


3

3.2. Phạm vi nghiên cứu
Về nội dung
Tập trung nghiên cứu các vấn đề về bản sắc văn hóa kinh doanh của các
doanh nghiệp vận tải taxi.
Về không gian
Đề tài khảo sát nghiên cứu các doanh nghiệp vận tải taxi trên địa bàn
thành phố Thái Nguyên.
Về thời gian
Số liệu phân tích trong khoảng thời gian 05 năm 2010 - 2015 và tiến hành
thu thập từ tháng 5 năm 2016 đến tháng 7 năm 2016.

4. Ý nghĩa khoa học của đề tài
Đề tài đã đóng góp phần nào trong việc hệ thống các cơ sở lý luận về văn hóa
kinh doanh, định hướng ứng dụng cơ sở lý luận này trong thực tế nghiên cứu cụ
thể đối với một loại hình doanh nghiệp nhất định, đó là các doanh nghiệp vận tải
taxi trên địa bàn nghiên cứu cụ thể là địa bàn thành phố Thái Nguyên.
Căn cứ trên kết quả của đề tài này để nghiên cứu chuyên sâu từng doanh
nghiệp hay từng loại hình dịch vụ mà doanh nghiệp đang kinh doanh trong ngành
vận tải taxi để khám phá nhân tố tác động, từ đó đưa ra giải pháp phù hợp nhằm
xây dựng bản sắc văn hóa kinh doanh của từng doanh nghiệp hay từng loại hình
dịch vụ mà doanh nghiệp đang kinh doanh trong ngành vận tải taxi.
5. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn bao gồm 04 chương, cụ thể
như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về bản sắc văn hóa kinh doanh các
doanh nghiệp vận tải taxi
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu
Chương 3: Thực trạng bản sắc văn hóa kinh doanh của các doanh nghiệp vận
tải taxi trên địa bàn thành phố Thái Nguyên
Chương 4: Giải pháp xây dựng bản sắc văn hóa kinh doanh cho các doanh
nghiệp vận tải taxi trên địa bàn thành phố Thái Nguyên


4

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ BẢN SẮC VĂN HÓA KINH DOANH CỦA CÁC
DOANH NGHIỆP VẬN TẢI TAXI
1.1. Cơ sở lý luận về bản sắc văn hóa kinh doanh của các doanh nghiệp vận tải taxi
1.1.1. Tổng quan về doanh nghiệp vận tải taxi
1.1.1.1. Khái niệm

Tại điều 3 chương 1 và điều 6 chương 2 của Nghị định 86 /2014/NĐ-CP của
Chính phủ quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô ký
ngày 10/9/2014 đã đưa ra các khái niệm như sau:
Đơn vị kinh doanh vận tải là doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh tham
gia kinh doanh vận tải bằng xe ô tô.
Kinh doanh vận tải bằng xe ô tô là việc sử dụng xe ô tô vận tải hàng hóa,
hành khách trên đường bộ nhằm mục đích sinh lợi; bao gồm kinh doanh vận tải
thu tiền trực tiếp và kinh doanh vận tải không thu tiền trực tiếp.
Kinh doanh vận tải hành khách bằng xe taxi có hành trình và lịch trình theo
yêu cầu của hành khách; cước tính theo đồng hồ tính tiền căn cứ vào ki lo mét xe
lăn bánh và thời gian chờ đợi.
Bên cạnh đó, hoạt động kinh doanh vận tải hành khách bằng xe taxi phải
đáp ứng các điều kiện theo quy định được ghi tại Điều 6 và Điều 17 của Nghị
định 86
/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận
tải bằng xe ô tô ký ngày 10/9/2014 và Thông tư 63/2014/TT-BGTVT ngày
07/11/2014 quy định về tổ chức, quản lý hoạt động vận tải bằng xe ô tô và dịch vụ
hỗ trợ vận tải đường bộ.
1.1.1.2. Đặc trưng vê sản phẩm của các doanh nghiệp vận tải taxi
Thứ nhất - Tính vô hình của sản phẩm
Sản xuất hàng hóa là kiểu tổ chức kinh tế mà trong đó sản phẩm đươc
sản xuất ra không phải để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của chính người trực
tiếp sản xuất ra nó mà là để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người khác thông
qua việc trao đổi, mua bán.


5

Cụ thể, đối với các doanh nghiệp vận tải taxi, các sản phẩm vận tải được tạo
ra dựa trên sự chuyên môn hóa đối với ngành nghề của doanh nghiệp và nhu cầu

di chuyển của khách hàng. Đối tượng lao động ở đây chính là khách hàng hay
hành khách vận chuyển. Sản phẩm vận tải không có hình dáng, kích thước cụ thể,
không tồn tại độc lập ngoài quá trình sản xuất ra nó. Nó được hình thành trong
quá trình vận chuyển và cũng được tiêu thụ ngay trong quá trình đó, quá trình vận
tải kết thúc thì quá trình tiêu thụ kết thúc.
Từ tính chất này ta có thể nhận thấy: các khách hàng không thể biết trước
được chất lượng, giá trị của sản phẩm vận tải bởi tính vô hình của nó. Vì vậy, họ
đặt niềm tin rất lớn vào những người cung ứng vận tải.Để củng cố niềm tin của
khách hàng, người cung ứng vận tải cần phải xây dựng bản sắc văn hóa kinh doanh
phù hợp cho doanh nghiệp để biến cái vô hình thành cái hữu hình.
Thứ hai - Giá trị của sản phẩm
Kinh doanh vận tải taxi là quá trình sản xuất sử dụng tư liệu sản xuất, lao
động và tạo ra lượng giá trị (c + v + m). Trong đó c là phần giá trị của tư liệu sản
xuất, v + m là giá trị mới tạo ra bởi cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp vận
tải taxi, bao gồm phần thu nhập của bản thân (v) và giá trị (m) tạo bởi lao động
thặng dư cho tái sản xuất mở rộng và các nhu cầu khác của xã hội. Giá trị mới tạo
ra (c + v + m) đó được cộng vào giá trị của sản phẩm. Như vậy, sản phẩm vận tải có
tính hai mặt của nó.Một mặt, tạo điều kiện thực hiện giá trị sử dụng của hàng
hoá và là một yếu tố không thể thiếu được trong quá trình sản xuất ra của cải vật
chất của xã hội. Mặt khác, trong quá trình vận chuyển, của cải vật chất không
được tặng thêm, hàng hoá vận chuyển không được nâng cao chất lượng và chi phí
vận tải sẽ dẫn đến việc tăng thêm giá trị vào sản phẩm của xã hội.
Thứ ba - Chất lượng sản phẩm
Chất lượng sản phẩm trong kinh doanh vận tải taxi được đánh giá bằng
nhiều chỉ tiêu khác nhau.Một số chỉ tiêu có thể lượng hóa được, một số chỉ tiêu chỉ
dừng lại ở mức định tính.Việc đánh giá chất lượng sản phẩm thưởng có xu
hướng thiên về phía khách hàng. Những chỉ tiêu về chất lượng khách hàng thường
quan tâm:

6

- An toàn trong quá trình vận chuyển
- Giá cước vận chuyển
- Hệ thống dịch vụ trước, trong và sau quá trình vận chuyển
- Hình ảnh và uy tín của doanh nghiệp
1.1.1.3. Đặc trưng của các doanh nghiệp vận tải taxi
Doanh nghiệp vận tải taxi là một hệ thống phức tạp
Doanh nghiệp vận tải taxi là một hệ thống con trong hệ thống vận tải
hành khách đường bộ. Bản thân doanh nghiệp là một hệ thống hết sức phức tạp,
bao gồm: các mối quan hệ với các đơn vị vận tải khác trong nước và quốc tế, các
cấp quản lý của cấp trên, mối quan hệ trong nội bộ tổ chức ... Vì vậy đòi hỏi các
doanh nghiệp kinh doanh vận tải hành taxi phải có nguồn nhân lực, đặc biệt các
nhà quản trị có trình độ nhất định cả về phương diện trình độ nghiệp vụ cũng như
khả năng giao tiếp, thương lượng.
Thị trường
Tất cả các công nghệ vận tải taxi chỉ tạo ra thuần tuý một loại sản phẩm.Vì
vậy, sản phẩm được cung ứng trên thị trường vận tải hành khách bằng taxi là
đồng nhất.Vì vậy, cạnh tranh trên thị trường vận tải taxi không phải là cạnh tranh
về chủng loại sản phẩm mà là sự cạnh tranh về giá cả và chất lượng sản phẩm.
Cung trong vận tải taxi là một đại lượng xác định, không liên tục (xe taxi 04
chỗ, 07 chỗ) nhưng cầu lại là một đại lượng bất kỳ nên giữa cung và cầu thường có
sự chênh lệch. Sự chênh lệch này gây ảnh hưởng đến lợi ích của cả hai bên và liên
quan đến đạo đức kinh doanh và trách nhiệm xã hội.
Hoạt động vận tải mang tính ngẫu nhiên
Vận tải taxi còn là một hệ thống mang tính ngẫu nhiên, bởi các yếu tố: mức
độ nhu cầu hành khách, tình hình đường xá, những tác động của thiên tai, những
hư hỏng bất thường của phương tiện... So với những ngành sản xuất khác, vận tải
hành khách bằng xe taxi có nhiều bị động hơn, trong điều kiện sản xuất có nhiều
thông số khó kiểm tra hơn.

7

Phạm vi hoạt động
Một đặc điểm khác không kém phần quan trọng của các doanh nghiệp vận
tải taxi đó là phạm vi hoạt động rộng khắp, rất phân tán theo không gian và thời
gian. Tình trạng hoạt động phân tán nói trên đòi hỏi phải có những kỹ năng quản
lý phù hợp, một cơ cấu tổ chức phù hợp.
Tính chính xác và đồng bộ
Hoạt động vận tải xe taxi đòi hỏi phải có độ chính xác cao, phải có tính đồng
bộ của các công việc trong toàn bộ quá trình hoạt động kinh doanh. Chỉ có như vậy
mới thoả mãn nhu cầu của khách hàng và nâng cao được năng suất phương tiện.
Do vậy, doanh nghiệp cần phải có mối quan hệ thường xuyên với khách hàng, có đầy
đủ những thông tin về tình hình đường xá, các địa điểm và tính năng cũng như tình
trạng kỹ thuật của phương tiện trong doanh nghiệp. Những tiến bộ kỹ thuật, những
phương tiện thông tin và điều khiển có thể giúp cho việc quản lý quá trình sản xuất
vận tải tốt hơn.
1.1.2. Khái niệm bản sắc văn hóa kinh doanh của các doanh nghiệp vận tải taxi
1.1.2.1. Văn hóa kinh doanh
Văn hóa chính là sự tổng hòa các giá trị trong sự tương tác giữa con người
và xã hội. Phạm trù văn hóa bao hàm tất cả mọi lĩnh vực mà con người tham gia
hoạt động và tạo nên nét đặc thù trong từng lĩnh vực: văn hóa chính trị, văn hóa
gia đình
… và văn hóa kinh doanh.
Theo tác giả Dương Thị Liễu - Giáo trình Văn hóa kinh doanh trang 43 - 44,
khái niệm văn hóa kinh doanh được hiểu:
Theo nghĩa rộng, văn hóa kinh doanh được hiểu là toàn bộ các giá trị vật
chất và các giá trị tình thần do chủ thể kinh doanh sáng tạo và tích lũy qua quá
trình hoạt động kinh doanh, trong sự tương tác giữa chủ thể kinh doanh với môi

trường kinh doanh. Là toàn bộ những giá trị vật chất và tinh thần, phương thức
và kết quả hoạt động của con người được tạo ra và sử dụng trong quá trình kinh
doanh.
Theo nghĩa hẹp, văn hóa là quá trình thích nghi với môi trường, quá trình
học hỏi, hình thành thói quen lỗi ứng xử của con người. Văn hóa kinh doanh là
một hệ thống các giá trị, các chuẩn mực, các quan niệm và hành vi do chủ thể kinh


8

doanh tạo ra trong quá trình kinh doanh, được thể hiện trong cách ứng xử của họ
với xã hội, tự nhiên ở một cộng đồng hay một khu vực.


9

Tác giả cũng khẳng định “bản chất của văn hóa kinh doanh là làm cho cái lợi
gắn bó chặt chẽ với cái đúng, cái tốt và cái đẹp”
Như vậy, dù tiếp cận theo nghĩa rộng hay theo nghĩa hẹp, văn hóa kinh
doanh chính là toàn bộ giá trị, chuẩn mực, các quan niệm và hành vi do chủ thể
kinh doanh sử dụng và sáng tạo ra trong quá trình hoạt động kinh doanh nhằm
tạo nên bản sắc văn hóa kinh doanh của doanh nghiệp.
Cụ thể, đối với doanh nghiệp vận tải taxi, văn hóa kinh doanh được xem xét
trên hai phương diện:
- Cách thức và mức độ doanh nghiệp và nhà quản trị sử dụng trong quá
trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp vận tải taxi;
- Sản phẩm và giá trị văn hóa mà doanh nghiệp và nhà quản trị sử dụng
sáng tạo ra trong hoạt động sản xuất kinh doanh của họ.
Do đặc trưng về sản phẩm và ngành nghề, văn hóa kinh doanh của
doanh nghiệp vận tải taxi có vai trò hết sức quan trọng. Nó được hình thành bắt

đầu từ khi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp vận tải taxi đi vào thực hiện
và quyết định đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Khi hoạt động kinh
doanh đi vào chiều sâu, doanh nghiệp vận tải taxi sẽ sử dụng và sáng tạo các giá trị
văn hóa nhằm thực hiện mục đích lợi nhuận tối ưu nhất.
1.1.2.2. Bản sắc văn hóa kinh doanh
Theo từ điển tiếng Việt, “Bản” có nghĩa là cái đặc trưng, cái cốt lõi, cái hạt
nhân của sự vật, hiện tượng; và “Sắc” được hiểu là sắc thái, cái biểu hiện bên
ngoài của sự vật, hiện tượng. Như vậy, khái niệm bản sắc được hiểu là những nét
đặc trưng nhất, căn bản nhất của sự vật, hiện tượng. Bản sắc cũng chính là cơ sở
để phân biệt sự vật hiện tượng này với sự vật hiện tượng khác cùng loại.
Bản sắc văn hóa là những nét đặc trưng, độc đáo và cơ bản nhất để nhân
nhận diện một nền văn hoá và để phân biệt nền văn hoá này với một nền văn hoá
khác.
Bản sắc văn hóa kinh doanh là những nét đặc trưng, độc đáo tiêu biểu nhất
của toàn bộ giá trị, chuẩn mực, các quan niệm và hành vi do chủ thể kinh doanh sử
dụng và sáng tạo ra trong quá trình hoạt động kinh, để phân biệt văn hóa kinh doanh
của ngành nghề (lĩnh vực) kinh doanh này với ngành nghề (lĩnh vực) kinh doanh


khác.

10


11

Cụ thể hóa trong lĩnh vực vận tải taxi, bản sắc văn hóa kinh doanh của các
doanh nghiệp vận tải taxi là những nét đặc trưng, tiêu biểu nhất của toàn bộ giá
trị, chuẩn mực, các quan niệm và hành vi do chủ thể kinh doanh sử dụng và sáng
tạo ta trong quá trình hoạt động kinh doanh, nhằm tạo sự khác biệt văn hóa kinh

doanh của doanh nghiệp vận tải taxi với doanh nghiệp vận tải hành khách đường
bộ khác.
Mỗi doanh nghiệp vận tải taxi chọn ra những giá trị riêng để theo đuổi và
tôn trọng, đồng thời họ cũng lựa chọn những cách thức thể hiện chúng theo
phong cách riêng. Qua đó, văn hóa kinh doanh của doanh nghiệp vận tải taxi
được nhận diện, ghi nhớ và tạo dựng nên bản sắc của riêng mình. Bản sắc văn
hóa kinh doanh không chỉ là nhận thức và mong muốn mà là sự thể hiện trong
hành động của tổ chức, hành vi của cá nhân. Nhân tố quan trọng bậc nhất trong
quá trình lựa chọn các giá trị, triết lý và thể hiện chúng thành hành động là vai
trò tiên phong của những người lãnh đạo, những nhân cách then chốt, những
người ở vị trí quản lý cấp cao trong việc thể hiện sự cam kết, sự chỉ đạo sát sao
và sự gương mẫu trong việc thực hành các giá trị đạo đức.
1.1.3. Vai trò của bản sắc văn hóa kinh doanh đối với doanh nghiệp vận tải taxi
Bản sắc văn hóa kinh doanh đóng vai trò hết sức quan trọng đối với hoạt
động sản xuất kinh doanh cúa doanh nghiệp vận tải taxi. Nó không chỉ có tác động
đến nội bộ doanh nghiệp mà còn tác động đến các mối quan hệ của doanh nghiệp
với xã hội. Cụ thể:
Một là phương thức phát triển kinh doanh bền vững
Văn hóa và kinh doanh là hai yếu tố có mối quan hệ biện chứng với nhau. Khi
yếu tố văn hoá thâm nhập, thẩm thấu vào các hoạt động kinh doanh, nó sẽ thúc đẩy
kinh doanh nói riêng, sản xuất và tiêu dùng xã hội nói chung theo hướng phát triển
bền vững.
Đặc biệt đối với doanh nghiệp vận tải taxi - doanh nghiệp cung ứng dịch vụ,
bản sắc văn hoá không còn là yếu tố bên ngoài kinh doanh, mà trở thành mục
tiêu, thành "nội lực" của sự phát triển kinh doanh.
Khi bản sắc văn hoá được tạo dựng và kết tinh vào trong hoạt động kinh
doanh sẽ tạo thành phương thức kinh doanh có văn hoá. Đó là lối kinh doanh


12

trung thực và ngay thẳng, kích thích sự cạnh tranh lành mạnh, không làm tổn hại
đến các truyền