Hoàn thiện công tác quản lý cung ứng và sử dụng điện trên địa bàn tỉnh vĩnh phúc

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
-----------------------

TRẦN QUANG THOA

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ CUNG ỨNG VÀ SỬ DỤNG
ĐIỆN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH VĨNH PHÚC

LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT
QUẢN TRỊ KINH DOANH

Hà Nội – 2005


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
-----------------------

TRẦN QUANG THOA

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ CUNG ỨNG VÀ SỬ DỤNG
ĐIỆN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH VĨNH PHÚC

LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT
QUẢN TRỊ KINH DOANH
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. PHAN THỊ NGỌC THUẬN

Hà Nội - 2005

Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

MC LC
mc

Trang

DANH MC CC Kí HIU, CC CH VIT TT
S LC NI DUNG KT CU CA TI
LI M U
PHN I: C IM SN XUT CUNG CP IN NNG V CC VN BN
PHP LUT V CUNG NG V S DNG IN

1

I.1 Tng quan v sn xut truyn ti v cung ng in nng

2

I.1.1. Nng lng v h thng nng lng

2

I.1.2. H thng in

6

I.1.3. Quỏ trỡnh sn xut in nng trong nh mỏy in

8

I.1.4. Trm bin ỏp

18

I.1.5. th ph ti

19

I.2. Nhng c im v sn phm v kinh doanh in nng

20

I.2.1. Tỡm hiu v sn phm in nng v vai trũ ca ngnh in

20

I.2.2. Nhng c im c bn ca sn phm in nng

21

I.2.3. Nhng c im c bn trong kinh doanh in nng

21

I.2.4. Ni dung ca kinh doanh in nng

23

I.3. Cỏc h thng vn bn phỏp lut qui nh v qun lý cung ng v s
dng in

24

I.3.1. iu kin hot ng in lc

29

I.3.2. C quan cú thm quyn cp giy phộp hot ng in lc

30

Học viên : Trần Quang Thoa


Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

I.3.3. iu kin sn xut truyn ti v iu h thng in lc

31

I.3.4. Mua bỏn v s dng in

32

I.3.5. o m in nng

35

PHN II: PHN TCH THC TRNG CễNG TC QUN Lí CUNG NG V

44

S DNG IN TRấN A BN TNH VNH PHC

II.1. Khỏi quỏt v Tnh Vnh Phỳc v in lc Vnh Phỳc.

44

II.1.1. Gii thiu chung

44

II.1.2. Ti nguyờn v nhõn vn

46

II.1.3. V trớ a lý v iu kin kinh t Xó hi

47

II.1.4. Khỏi quỏt v in lc Vnh Phỳc

48

II.2 Phõn tớch qun lý cung ng in nng nm 2004 trờn a bn tnh

54

Vnh Phỳc.
II.2.1. Phõn tớch thc trng cỏc ch tiờu cung ng v s dng in

54

II.2.2. Phõn tớch cụng tỏc K.tra sa cha cung ng v s dng in

58

II.2.3. Phõn tớch thc hin cụng tỏc K thut An ton

59

II.2.4. Phõn tớch cụng tỏc qun lý v phỏt trin li in

61

II.2.5. Phõn tớch cụng tỏc u t xõy dng v sa cha ln

62

II.2.6. Phõn tớch nh hng ca an ton L cao ỏp n cụng tỏc SCL

64

II.3. Phõn tớch cụng tỏc qun lý s dng in trờn a bn Tnh Vnh

66

Phỳc
II.3.1. Khỏi nim tn tht in nng v cỏc dng tn tht

Học viên : Trần Quang Thoa

66


Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

II.3.2. Phõn tớch nguyờn nhõn tn tht in nng nm 2004 khụng gim

71

PHN III: NHNG GII PHP HON THIN QUN Lí CUNG NG V S

84

DNG IN TRấN A BN TNH VNH PHC

III.1. Cỏc gii phỏp khc phc thiu cụng sut in u ngun

86

III.2. Cỏc gii phỏp gim tn tht in nng

92

III.3. Cỏc gii phỏp hon thin qun lý kinh doanh in nng

103

KT LUN

108

TI LIU THAM KHO

109

Học viên : Trần Quang Thoa


Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

DANH MC CC Kí HIU, CC CH VIT TT
STT

Ký hiu, ch vit tt

Din gii

1

BC

Ban ch o

2

EVN

Tng Cụng ty in lc Vit Nam

3

NN

Nh mỏy nhit in ngng hi thn tuý

4

NR

Nh mỏy nhit in trớch hi cụng nghip

5

NMT

Nh mỏy thu in

6

NMNT

Nh mỏy in nguyờn t

7

HT

H thng in

8

TBPP

Thit b phõn phi

9

NM

Nh mỏy phỏt in

10

MF

Mỏy phỏt in

11

TUARBINE

mỏy Tuc Bin

12

HLATLCA

Hnh lang an ton li in cao ỏp

13

AT_L

An ton - lao ng

14

KT_AT

K Thut - An ton

15

LCA

Li in cao ỏp

16

LHA

Li in h ỏp

17

CTSCL

Cụng tỏc sa cha ln

18

CTSCTX

Cụng tỏc sa cha thng xuyờn

19

CTXBT

Cụng tỏc Xoỏ bỏn tng

20

CTCQT

Cụng tỏc chng quỏ ti

21

MBA

Mỏy bin ỏp

22

TU

Mỏy bin in ỏp

23

TI

Mỏy bin dũng in

24

TBA

Trm bin ỏp

25

UBND

U ban nhõn dõn

Học viên : Trần Quang Thoa

Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

LI M U
cựng vi s phỏt trin kinh t , vn hoỏ xó hi cng nh cụng
nghip hoỏ v hin i hoỏ t nc. in khớ hoỏ luụn luụn phi i trc
mt bc. L cỏn b qun lý chi nhỏnh in th xó Phỳc yờn thuc in
lc Vnh Phỳc, Vi mong mun ỏp ng c nhu cu tiờu dựng in nng
tc tng cao trờn a bn Vnh Phỳc. Do cú nhiu khu cụng nghip mi
phỏt trin vi tc nhanh, nhu cu s dng in ln . Tuy nhiờn, bờn
cnh s i mi v phỏt trin ú, vi mc tiờu " Cung tho món cho Cu"
v cht lng in nng cao, n nh v an ton liờn tc cho nhu cu s
dng in, i vi in lc Vnh Phỳc ang cũn gp nhiu khú khn. iu
ny khin tụi chn ti Hon thin cụng tỏc qun lý cung ng v
s dng in trờn a bn Tnh Vnh Phỳc l vn mang ý ngha
thc tin cao i vi tnh nh.
1/- Mc ớch nghiờn cu:
ti nghiờn cu vi xut nhng úng gúp hon thin cụng tỏc
qun lý cung ng v s dng in , nhm ỏp ng nhu cu tiờu dựng in
nng ngy mt gia tng.
2/- i tng v phm vi nghiờn cu :
i tng nghiờn cu l thc trng hot ng qun lý cung ng v s
dng in.
Phm vi nghiờn cu l in lc tnh Vnh Phỳc.
3/- Phng phỏp nghiờn cu :
Lun vn s dng phng phỏp duy vt bin chng , phõn tớch h
thng, tng hp thc tin, phng phỏp so sỏnh i chiu khi phõn tớch v

phng phỏp th thc hin ni dung lun vn.
4/- Kt cu ca lun vn :
Tờn lun vn : Hon thin cụng tỏc qun lý cung ng v

s dng in trờn a bn Tnh Vnh Phỳc .
Kt cu lun vn ngoi phn m u v kt lun, ni dung lun vn
gm 3 phn :

Học viên : Trần Quang Thoa


Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

Phn I: c im sn xut cung cp in nng v cỏc vn bn
phỏp lut v cung ng v s dng in
Phn I gm 3 chng :
* Chng 1 : Tng quan v sn xut truyn ti v cung - ng in nng
* Chng 2 : Nhng c im v sn phm v kinh doanh in nng.
* Chng 3: Cỏc h thng vn bn phỏp lut qui nh v qun lý cung
ng v s dng in nng.
Phn II: Phõn tớch thc trng cụng tỏc qun lý cung ng v s dng
in nng trờn a bn Tnh Vnh Phỳc .
Phn II gm 3 chng :
* Chng 1: Khỏi quỏt v Tnh Vnh Phỳc v in Lc Vnh Phỳc.
* Chng 2: Phõn tớch qun lý cung ng in nng nm 2004 trờn a
bn Tnh Vnh Phỳc.
* Chng 3: Phõn tớch cụng tỏc qun lý s dng in trờn a bn
Tnh Vnh Phỳc.

Phn III: Nhng gii phỏp hon thin qun lý cung ng v s dng
in trờn a bn Tnh Vnh Phỳc .
Phn III gm 3 chng :
* Chng 1 : Cỏc gii phỏp khc phc thiu cụng sut in u ngun
* Chng 2 : Cỏc gii phỏp gim tn tht in nng
* Chng 3 : Cỏc gii phỏp hon thin qun lý kinh doanh in nng.

Học viên : Trần Quang Thoa


Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

PHN I

C IM SN XUT
CUNG CP IN NNG
CC VN BN PHP LUT V
QUN Lí CUNG NG
V S DNG IN
I.1 TNG QUAN V SN XUT - TRUYN TI
V CUNG NG IN NNG
I.1.1. Nng lng v h thng nng lng:

Nng lng, theo cỏch nhỡn tng quỏt, l rt rng ln trong v tr, c
mt th gii l nng lng. Ch riờng nng lng mt tri ó cú dung lng
gp hng chc t ln nng lng tiờu th trờn th gii hng nm. Nhng
nng lng trờn th gii hin nay, ang l vn cp thit v cng l vn
ang c c bit quan tõm ca th gii. Nú cú th quyt nh mi vn

quan trng v kinh t, an ninh chớnh tr cng nh quyn c lp, t do ca c
mt quc gia. iu ú cng d hiu, cú c ngun nng lng ỏp ng
cho tt c cỏc nhu cu ca xó hi cng nh cuc sng hng ngy ca nhng
h tiờu th, thỡ nng lng s cp phi tri qua nhiu cụng on nh khai
thỏc, ch bin, vn chuyn v phõn phi. Cỏc cụng on ny ũi hi nhiu v
rng buc xó hi, v cụng tỏc k thut cụng ngh v cỏc chi phớ v ti chớnh.
Hiu sut qua cỏc cụng on k t ngun nng lng s cp ri c
chuyn i n nng lng th cp . Nng lng ny c phõn phi n
cỏc thit b nng lng chuyờn dựng , hay núi cỏch khỏc l ngun nng
lng ny, chớnh l ngun nng lng chuyờn dựng cho cỏc nh tiờu th

Học Viên : Trần Quang Thoa

1


Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

nng lng (nng lng giai on cui) sn xut ra nng lng hu ớch .
ú chớnh l s nng lng t dựng trong chu trỡnh ca nh sn xut nng
lng, nng lng ny hon ton ph thuc vo cụng sut v hiu sut ca
thit b tiờu dựng nng lng cui, sn xut ra nng lng hu ớch cung
cp cho cỏc h thng tiờu th . i vi t nc ta hin nay núi chung ang
mc cũn thp so vi nhu cu. Quỏ trỡnh chuyn i t nng lng s
cp n nng lng cui tr thnh nng lng hu ớch, nhm cung cp v
ỏp ng cho cỏc hot ng tiờu dựng trong h thng kinh t, chớnh tr v xó
hi l c mt quỏ trỡnh chuyn hoỏ y tn kộm v phc tp. Nú mang y ý
ngha quan trng trong h thng nng lng v quyt nh ln cho s phỏt

trin trong nn kinh t Quc dõn. Nht l trong giai on hin nay, nng
lng úng mt vai trũ quan trng trong mc tiờu thc hin Cụng nghip
hoỏ, hin i hoỏ t nc . Quỏ trỡnh chuyn hoỏ nng lng cú th mụ t
nh trờn hỡnh 1-1.
Nng lng s cp
Bin i
nng lng

Nng lng th cp
Chuyn i
phõn phi

Nng lng cui
Thit b dựng
nng lng

Nng lng hu ớch

Cỏc hot ng
tiờu dựng

H thng kinh
t - xó hi
2
Học Viên : Trần Quang Thoa


Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Giao thụng

vn ti

Nụng lõm
Ng nghip

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

Cụng
nghip

Nụng
nghip

nh Sỏng
sinh hot

Hỡnh 1-1. S cỏc bc chuyn hoỏ Nng lng
v cỏc thnh phn kinh t s dng nng lng

Sau khi khai thỏc, qua cỏc bc chuyn hoỏ v bin i (nh mỏy
lc du, nh mỏy ch bin, hm , m khai thỏc than, cỏc nh mỏy in vv...)
nng lng s cp chuyn thnh nng lng th cp nh: in nng, nhit
nng, xng, du , khớ t v cỏc thnh phn khỏc ... Nng lng th cp
c phõn phi n cỏc h tiờu th. Cỏc thit b tiờu th nng lng (lũ
nhit, ng c in...) bin i nng lng cui thnh nng lng hu ớch.
Nng lng hu ớch ny c biu th di dng th nguyờn kcal, kwh... m
cỏc h tiờu th nng lng tiờu tn cha k n hiu sut ca cỏc thit b
dựng nng lng trc tip tiờu tn khi chuyn i nng lng.
* Nng lng c chuyn hoỏ v tn ti di cỏc dng sau:
Khi th nng to thnh ỏp lc ln ( Nh lu lng nc i vi N/M

thu in , lũ phn ng ht nhõn i vi N/M in nguyờn t , hi bo ho
khụ i vi N/M nhit in vv) to cho Tuarbine quay kộo mỏy phỏt
in quay ng trc vi tuarbine gi l giai on c nng.
in nng : Khi tuarbine kộo mỏy phỏt in quay phỏt ra in thỡ ú
l giai on bin c nng thnh in nng. Tip tc a qua mỏy bin th
tng ỏp lờn in cao th v truyn ti i xa, n cỏc trm trung gian li h ỏp
xung in ỏp thp, qua cỏc mỏy bin ỏp phõn phi cung cp in nng cho
cỏc ph ti v cỏc khỏch hng s dng in .
Quỏ trỡnh sn xut in nng v cung cp in nng cho cỏc ph ti ,
cỏc thnh phn kinh t cng nh vn hoỏ - xó hi li tip tc cung cp tr li
vi khi sinh ca nng lng ban u l nhiờn liu nh khai thỏc than ỏ,

Học Viên : Trần Quang Thoa

3


Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

du, cht thi nụng nghip , khớ t t nhiờn, nhiờn liu g, a nhit , dũng
nc, nhiờn liu dựng t lũ sinh hi to ra nng lng khỏc vv...
Nh vy, Quỏ trỡnh sn xut in nng v cung ng in nng cho cỏc
ph ti s dng in l mt quỏ trỡnh chuyn hoỏ theo chu trỡnh tun hon
khộp kớn.
Hoỏ Nng: Nng lng ban u ch l nhiờn liu c tn ti v sinh
ra trong lũng t , t nhng nhiờn liu nh than ỏ, du, khớ t t nhiờn
nhiờn liu g vv... Nhiờn liu dựng t lũ sinh hi to ra Th nng.
Th nng: Nng lng giú, nc t cỏc dũng sụng , h cha v nc

thu triu, nc a vo bao hi t núng thnh hi vi nhit cao bóo
ho khụ l quỏ trỡnh chuyn hoỏ thnh nhit nng.
Nhit nng: Nng lng ht nhõn (nng lng ca lũ phn ng ht
nhõn), nng lng mt tri, a nhit, nhit dũng hi c t núng trong
bao hi n nhit cao bin thnh hi kộo Tuarbine quay v nng lng ó
bin hoỏ t nhit nng thnh c nng.
C nng: Khi nhit nng to thnh ỏp lc ln chuyn hoỏ thnh c
nng lm Tuarbin quay ng trc kộo mỏy phỏt in quay phỏt ra in tc l
to ra in nng. ú l giai on bin c nng thnh in nng . Tip tc a
qua mỏy bin th tng ỏp ri truyn ti i xa n cỏc trm trung gian , cỏc
trm bin ỏp phõn phi cung cp in nng cho cỏc ph ti v cỏc khỏch
hng tiờu dựng , ri li tun hon tr li theo mt chu trỡnh khộp kớn.

Học Viên : Trần Quang Thoa

4


Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

Hỡnh 1-2. S chuyn hoỏ h thng nng lng quc gia

Nng lng luụn c s dng trong cỏc lnh vc thnh phn kinh t
ton quc nh giao thụng vn ti, lnh vc Cụng nghip, sn xut nụng
nghip v ỏnh sỏng sinh hot . Nhu cu tiờu th nng lng hon ton ph
thuc vo
c cu h thng kinh t - xó hi ca mi Quc gia v mi khu vc.

Học Viên : Trần Quang Thoa

5


Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

T mt dng nng lng s cp cú th qua cỏc bc chuyn hoỏ nng
lng khỏc nhau t ti cỏc dng nng lng hu ớch khỏc nhau. Ngc
li, mi loi nng lng hu ớch u cú th nhn c t cỏc loi nng lng
s cp khỏc nhau. Hay núi khỏc i, cỏc bc chuyn hoỏ nng cú mi quan
h rt cht ch bo m s cõn bng gia ngun v tiờu th, cú xột n
hiu sut ca cỏc bc chuyn hoỏ. Nh vy h thng nng lng bao gm
cỏc ngun nng lng, cỏc khõu ch bin chuyn hoỏ sn xut, truyn ti,
phõn phi v tiờu th nng lng. H thng nng lng thng c xõy
dng theo tng a d, tng vựng, mt quc gia hay mt khu vc cỏc quc
gia. Hỡnh 1-2 l s h thng nng lng quc gia.
I.1.2. H thng in: H thng in l mt b phn ca h thng
nng lng, bao gm cỏc nh mỏy phỏt in, cỏc trm cao ỏp (tng in
ỏp110 KV, 220KV v 500KV) H thng truyn ti , mng h thng in
trung gian

(cỏc trm bin ỏp trung gian 35KV, 22KV, 10KV v 6KV) , h

thng trm phõn phi v cui cựng l mng li in h th i n cung ng
cho cỏc h tiờu th in nng.
Nh mỏy in cú nhim v bin i nng lng s cp nh than, du,
khớ t, thu nng... thnh in v nhit nng (i vi N/M nhit in ngng

hi thun tuý v trớch hi cụng nghip). Cỏc nh mỏy khi phỏt in c ho
mng vi nhau thnh mt h thng li in cao th v c ni vi nhau
thnh h thng nh cỏc trm bin ỏp v ng dõy truyn ti in.
H thng in bao gm cỏc trm bin ỏp v cỏc ng dõy ti in.
Tu theo phm vi v nhim v m ngi ta phõn chia thnh mng li in
khu vc v mng li in a phng hoc mng chuyờn ti, mng phõn
phi v mng cung ng. Cỏc trm bin ỏp cú nhim v ni cỏc ng dõy
vi cp in ỏp khỏc nhau trong h thng v trc tip cung ng in nng
cho cỏc h tiờu th theo cỏc thnh phn kinh t khỏc nhau.

Học Viên : Trần Quang Thoa

6


Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

Hỡnh 1-3. S nguyờn lý mt h thng in

Trờn hỡnh 1-3 l mt thớ d v s nguyờn lý ca mt h thng in.
Nú bao gm cỏc nh mỏy in: nhit in ngng hi thun tuý (NN), nhit
in trớch hi cụng nghip (NR), thu in (T); cỏc ng dõy ti in
220KV, 110KV, 35kV v mng in cung ng 6-10kV.
Trm A ni vi h thng khỏc bng ng dõy 500kV. Trm B l
trm trung gian ni cỏc li cp 220 v 110kV, ti õy cũn t mỏy bự
ng phớa 10kV. Cỏc trm C, D, E, F cung ng in nng trc tip cho
cỏc h tiờu th. Cỏc ng dõy D lm nhim v ni cỏc trm bin ỏp v cỏc
nh mỏy in.

Cỏc nh mỏy in ni chung trong mt h thng s nõng cao tớnh
m bo cung ng in liờn tc cho cỏc h tiờu th vỡ chỳng h tr nhau khi
cú s c mt nh mỏy no y. H thng in ch cú th lm vic m bo
v kinh t khi cú s iu khin thng nht ca trung tõm iu h thng
in. Ni cỏc nh mỏy in thnh h thng ũi hi cn tng vn u t
xõy dng cỏc trm bin ỏp v ng dõy ta in cng nh qun lý ngt
nghốo trong cỏc bin phỏp k thut an ton in, nhng m bo cho vic
phõn phi in nng phc v tt cho cụng tỏc cung ng v s dng in an
ton v liờn tc trong khu vc .
I.1.3. QU TRèNH SN XUT IN NNG TRONG NH MY IN:

Cn c vo dng nng lng s cp cung cp cho nh mỏy in m

Học Viên : Trần Quang Thoa

7


Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

ngi ta phõn loi chỳng thnh nhit in (N), thu in (T), in nguyờn
t (NT), diezen, thu triu, phong in, quang in... Riờng i vi nh mỏy
N cũn phõn thnh hai loi: nhit in trớch hi cụng nghip (NR) v nhit
in ngng hi thun tuý (NN).
Sau õy l quỏ trỡnh sn xut in nng trong tng loi nh mỏy phỏt in.
I.1.3.1. Nh mỏy nhit in ngng hi (NN):
S nguyờn lý quỏ trỡnh sn xut in nng ca NN c trỡnh by
trờn hỡnh 1-4. T kho nhiờn liu (than, du), qua h thng bng chuyn ti

cp nhiờn liu (2), nhiờn liu c a phu than ri vo lũ (3). Nhiờn liu
c sy khụ bng khụng khớ núng t qut giú (10), qua b sy khụng khớ
(12). Nc ó c s lý hoỏ hc kh 02, C02 tr thnh nc mm chng
n mũn thit b. Nc tip tc qua b hõm nc (13) tng nhit ri a
vo ni hi ca lũ. Trong lũ xy ra phn ng chỏy: hoỏ nng bin thnh nhit
nng. Khúi, sau khi qua b hõm nc (13) v b sy khụng khớ (12) tn
dng nhit, thoỏt ra ngoi qua ng khúi nh qut khúi (11).
Nc trong ni hi nhn nhit nng, bin thnh hi bóo ho ri qua b
phn quỏ nhit c tng tip nhit tr thnh hi quỏ nhit cú thụng s
cao (vi lũ hi cao ỏp cú: ỏp sut P = 130 - 240kg/cm2, nhit t0c = 540 565oC) v c qua ng ng dn hi quỏ nhit n van hi chớnh vo b
iu tc tuarbine (4), hi thi vo cỏc tng cỏnh tuarbine lm tuarbine quay.
Ti õy, hi sinh cụng qua cỏc tng cỏnh Tuarbine ỏp sut v nhit ca
hi nc gim xung cựng vi quỏ trỡnh bin i nhit nng thnh c nng
quay tuabine. lng hi qua ca hi rỳt cp I i vo bỡnh gia nhit cao
tn dng lng nhit cũn cao gia nhit cho nc bỡnh gia nhit. khi lng
hi vo Tuarbine n ca hi rỳt cp II , lng hi vn cũn nhit cao tip
tc a lờn bỡnh kh khớ gia nhit cho nc v lm nhim v kh 02, C02
trong nc ri i xung bm tip nc cp nc cho bao hi tip tc t
núng thnh hi quỏ nhit cú ỏp xut v nhit cao lm quay tuarbine vi
nguyờn lý ng trc kộo mỏy phỏt in quay phỏt ra in, thc hin quỏ trỡnh
c nng bin thnh in nng.
Hi nc sau khi ra khi tng cỏnh cui cựng ca tuarbine cú thụng s
thp (ỏp sut P = 0,03 - 0,04kg/cm2, nhit t = 40oC) i vo bỡnh ngng
(5). Trong bỡnh ngng c nc tun hon i trong ng ng lm mỏt giỏn

Học Viên : Trần Quang Thoa

8

Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

tip cho lng hi bóo ho m , hi nc ng thnh nc nh h thng lm
lnh tun hon. Nc lm lnh (5 - 25oC) cú th ly t sụng, h bng bm
tun hon (6). loi tr khụng khớ lt vo bỡnh ngng, bm tun hon chn
loi chõn khụng.
Nc ngng t trong bỡnh ngng (5), c bm ngng t (7) bm qua
bỡnh gia nhit h ỏp (14) v n bỡnh kh khớ (15). bự lng nc thiu
ht trong quỏ trỡnh lm vic, thng xuyờn cú lng nc b sung cho nc
cp c a qua b kh khớ (15). trỏnh n mũn ng ng v cỏc thit
b lm vic vi nc nhit cao, trc khi a vo lũ, nc cp phi
c x lý (ch yu kh O2, CO2) ti b kh khớ (15).

Hỡnh 1-4. S nguyờn lý quỏ trỡnh sn xut in nng ca NN.
1. Kho nhiờn liu; 2. h thng cp nhiờn liu; 3. lũ hi; 4. tuabin; 5. bỡnh ngng;
6. bm tun hon; 7. bm ngng t; 8. bm cp nc; 9. vũi t; 10. qut giú;
11. qut khúi; 12. b sy khụng khớ; 13. b hõm nc; 14. bỡnh gia nhit h ỏp;
15. b kh khớ; 16. bỡnh gia nhit cao ỏp; 17. MF

Nc ngng t v nc mm b xung khi ó c x lý qua bỡnh kh 0 2
(15) xung bm cp nc (8) c a qua bỡnh gia nhit cao ỏp (16), b hõm
nc (13) ri tr v ni hi ca lũ (3).
Ngi ta cng trớch mt phn hi nc mt s tng ca tuabine

Học Viên : Trần Quang Thoa

9

Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

cung cp cho cỏc bỡnh gia nhit h ỏp (14), cao ỏp (16) v b kh khớ (15).
Nh mỏy NN cú nhng c im sau:
1. Thng c xõy dng gn ngun nhiờn liu.
2. Hu ht in nng sn xut c phỏt ht lờn li in cao ỏp.
3. Lm vic vi th ph ti t do.
4. Tớnh linh hot trong vn hnh kộm. Khi ng v tng ph ti chõm
5. Hiu sut thp (= 35 48%)
6. Khi lng nhiờn liu ln; lng thi x ln
(do t chỏy khụng kit cũn nhiu lng than nguyờn), Khúi thi nhiu
lm ụ nhim mụi trng (vỡ cũn cú ln lng du t lũ ).
I.1.3.2. Nh mỏy nhit in trich hi cụng nghip (NR)
Nh mỏy NR ng thi sn xut in nng v nhit nng. V nguyờn lý
hot ng ging nh NN, nhng õy lng hi c rỳt ra ỏng k t
mt s tng ca tuabin cp hi cho cỏc ph ti nhit cụng nghip v sinh
hot nh : N/M Giy, N/M ng, N/M Hoỏ cht vv... Vỡ th hiu sut
chung ca nh mỏy tng lờn.
Do cú trớch hi phc v cho cụng nghip, nờn NR cú cỏc c im
khỏc vi NN, c th l:
1. Thng c xõy dng gn ph ti nhit ( cỏc N/M hoc cỏc xớ
nghip hot ng sn xut cụng nghip).
2. Phn ln in nng sn xut ra cp cho cỏc NM , XN tiờu th nhit
v ph ti in nng cp cho cỏc nh mỏy khu cụng nghip lõn cn.
3. m bo hiu sut cao th ph ti in ph thuc vo ph ti
nhit ca khu cụng nghip dựng hi trớch.
4. Tớnh linh hot trong vn hnh cng kộm nh NN.

5. Hiu sut cao hn NN ( = 6070%).
I.1.3.3. Nh mỏy in nguyờn t (NT):
Nguyờn t sn xut ra in nng t nhit nng do phn ng ht nhõn to ra.
Nhiờn liu ht nhõn cú kh nng to nhit nng rt cao; chng hn phõn hy 1 kg
U235 to nhit nng tng ng vi t 2900 tn than ỏ. Vỡ vy NT cú ý ngha
rt ln vi vựng khan him nhiờn liu than, du, khớ v cỏc vựng khú vn chuyn
nhiờn liu ti.
1. Phn tỏc dng (cú nhiờn
ht nhõn);
Họcliu
Viên
: Trần Quang
2. thõn lũ;

Thoa

10


Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

Hỡnh 1-5. S nguyờn lý lũ phn ng ht nhõn

S nguyờn lý quỏ trỡnh sn xut c bn nh NN, ch khỏc cỏc
im sau:
- Lũ hi ca NN c thay bng lũ phn ng ht nhõn;
- trỏnh nguy him cho ngi v thit b do phúng x, ngi ta dựng
hai hay ba vũng chu trỡnh nhit ch khụng phi ch cú mt vũng chu trỡnh

nhit nh trong NN.
S nguyờn lý ca lũ phn ng ht nhõn gii thiu trờn hỡnh 1-5.
Nhiờn liu ht nhõn c s dng l Uran, Plutoni, Thori v cỏc hp
cht ca chỳng. Nhiờn liu dựng dng thanh, tm, viờn hay hỡnh cu c
t trong v cỏch ly vi cht ti nhit lng. duy trỡ phn ng dõy
chuyn ht nhõn phi dựng ng v U235 nhng nú tn ti rt ớt trong t
nhiờn. iu ch U235 rt phc tp, giỏ thnh cao; vỡ vy ngi ta dựng trc
tip Uran t nhiờn hay tuyn khoỏng ca nú cú tr s vi phn trm U 235
lm nhiờn liu ht nhõn trong lũ phn ng ht nhõn.
Khi phõn hu ht nhõn Uran s to ra cỏc ntron nhanh cú nng lng rt
ln.
Hỡnh 1-6. S nguyờn lý NT
hai chu trỡnh nhit.
a) Loi lũ nc - nc; b) Loi lũ
nc - than chỡ
1. Lũ phn ng; 2. B trao i nhit;
3. Tuabin;
4. Mỏy phỏt in; 5. Bỡnh ngng; 6.
Bm
ngng Uran
t; 7. Bm
honhay
Trong
t tun
nhiờn

Uran tuyn khoỏng yu, phn ng dõy truyn

Học Viên : Trần Quang Thoa

11


Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

ht nhõn vi ntron nhanh s khụng c tin trin. Vỡ vy cỏc ntron nhanh
cn c hóm li thnh ntron nhit (cũn gi l ntron chm) lm cho
phn ng dõy truyn tin trin. Cht hóm thng dựng l: nc, nc nng
hay than chỡ.
ngn cỏc tia phúng x ra ngoi, bo v cho ngi, lũ phn ng
c bao bc bng nhng lp nc hay bờ tụng dy.
Phõn loi cỏc lũ phn ng ht nhõ theo cỏc nguyờn tc khỏc nhau.
- Theo mc nng lng ca ntron, cú lũ phn ng nhit (vi ntron
nhit) v lũ phn ng nhanh (vi ntron nhanh);
- Theo kh nng tỏi sinh nhiờn liu, cú loi lũ tng lng (vi ntron
nhanh, h s tỏi sinh t 1,5 tr lờn) v loi lũ thi (h s tỏi sinh 11,1).
- Theo nguyờn lý phõn phi nhiờn liu v cht hóm cú loi l ng
nht v khụng ng nht.
- Theo loi cht hóm cú lũ ht nhõn loi nc, loi nc nng, loi
than chỡ.v.v...
Ngi ta cũn phõn loi lũ phn ng ht nhõn trờn c s loi cht ti nhit
hay loi cht hóm v cht ti nhit kt hp v chỳng cú tờn gi tng ng
vi loi cht s dng. Vớ d khi dựng cht ti nhit v cht hóm u l nc
thỡ cú lũ phn ng ht nhõn loi nc - nc.v.v...
Lũ phn ng ht nhõn ntron nhit thng dựng loi lũ nc - nc,
m s nguyờn lý ca nú biu din trờn hỡnh 1-6a. Quỏ trỡnh sn xut in
nng ca nú nh sau: nc thuc chu trỡnh th nht lu chuyn nh bm
tun hon 7. Ti b trao i nhit 2 xy ra s truyn nhit ca nc chu trỡnh

th nht cho nc chu trỡnh th hai. i vi chu trỡnh nhit th hai tng
t nh chu trỡnh nhit ca NN.
Lũ phn ng ht nhõn loi nc - nc cú nhc im l khụng cú
kh nng to ra hi vi thụng s cao, nờn hiu sut ca nh mỏy khụng cao.
Trờn hỡnh 1-6b gii thiu s lũ phn ng ht nhõn loi nc - than chỡ:
nc ch úng vai trũ cht ti nhit lng, cũn than chỡ úng vai trũ cht
hóm. Chu trỡnh nhit th hai phn hi nc tip xỳc trc tip vi lũ phn
ng, nờn nõng cao hiu qu kinh t lm vic ca nh mỏy, tuy nhiờn cú tớnh
phúng x yu.
hiu qu kinh t lm vic ca nh mỏy, tuy nhiờn cú tớnh phúng x yu.

Học Viên : Trần Quang Thoa

12


Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

a) Nguyờn lý thc hin vựng
hiu qu ca lũ;
b) S nguyờn lý NT.
a6 ghi chỳ nh hỡnh 1-6;
7. B trao i nhit natri;
8. Bm natri khụng phúng x;
9. Bm natri phúng x

Hỡnh 1-7. S nguyờn lý NT ba chu trỡnh nhit
vi lũ phn ng ht nhõn tng lng

Ngoi U235 cũn dựng cỏc nhiờn liu ht nhõn khỏc trong NT. Hiu qu
nht l dựng nhiờn liu ht nhõn Plutoni Pu to t U238. Vựng hiu qu ca lũ
phn ng (hỡnh 1-7a) bao gm Uran tuyn khoỏng U235 v cỏc ntron nhanh
tỏc ng lờn U238 bin thnh Plutoni Pu. Phng phỏp tỏi sinh nhiờn liu
ht nhõn nh th rt hiu qu vỡ ng thi trong lũ phn ng thoỏt ra mt
nhit lng rt ln, nõng cao hiu sut in nng. õy chớnh l loi lũ phn
ng tng lng.
Lũ phn ng ht nhõn tng lng c dựng trong NT vi ba chu trỡnh
nhit (hỡnh 1.7)
Trong NT ba chu trỡnh nhit, chu trỡnh nhit th nht gi l chu trỡnh
lũ v chu trỡnh nhit th hai gi l chu trỡnh trung gian cht ti nhit l natri
dng lng, cũn chu trỡnh nhit th ba dựng cht ti nhit l nc. Vỡ natri
dng lng gõy phn ng mónh lit vi nc dng hi nờn phi cú chu trỡnh
nhit trung gian vi cht ti nhit l natri dng lng khụng phúng x.
NT cú mt s c im l cú kh nng lm vic c lp, khi lng
nhiờn liu nh, vn hnh linh hot, th ph ti t do, khụng thi khúi ra
ngoi khớ quyn, vn xõy dng ln, hiu sut cao hn nhit in.
Nh mỏy in nguyờn t hin nay ang c chỳ ý phỏt trin vỡ rng
nng lng tớch tr trong nguyờn t rt ln. Ngi ta thng kờ c rng
nng lng ca Uran v Thori trờn th gii hin nay gp khong 23 ln nng
lng ca tt c cỏc ngun cng li.
I.1.3.4. Nh mỏy thu in (T)
Nh mỏy thu in dựng nng lng dũng chy ca sụng, h hoc
sui sn xut in nng. Cụng sut ca T ph thuc vo lu lng nc

Học Viên : Trần Quang Thoa

13

Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

Q(m3/s) v chiu cao hiu dng ca ct nc H(m) ca dũng nc ti ni t
mỏy.
P=k.H.Q.

(1.1)

trong ú: - hiu sut; k - h s t l.
Trong cỏc T, ct nc núi chung c to do p ngn (hỡnh 1-8).
Phớa trc p gi l thng lu, cũn phớa sau p l h lu. Chiu cao hiu
dng ca ct nc chớnh l chờnh mc nc gia thng v h lu.
Thng lu cú h cha dựng tr nc cn thit cho iu chnh sn xut
in nng.
Hỡnh 1-8 gii thiu mt ct ngang ca T. p ngn (1) cú cu to
bờ tụng gian mỏy (3) l ni t tuabin v mỏy phỏt c b trớ phớa chõn
p phn h lu. ng dn ỏp lc (2) i trong hay trờn b mt ca p. Nc
theo ng dn ỏp lc xung tuarbine, bin th nng ca dũng nc thnh c
nng quay tuarbine (4), sau ú qua khoang hỳt nc (7) i ra h lu.
Tuarbine lm quay mỏy phỏt in nng. Van (9) v khoỏ iu khin (8) dựng
iu chnh dũng chy vo tuarbine.

Hỡnh 1-8. S mt ct ngang thu in kiu p
ngnT mỏy bin ỏp (6) thng t gn gian mỏy trong khu p
Trong
ngn, cũn thit b phõn phi cú th t khu vc p ngn hay t khu vc

Học Viên : Trần Quang Thoa

14


Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

khỏc tu theo a hỡnh nh mỏy.
i vi vựng nỳi, T c xõy dng bng cỏch tn dng dc t nhiờn
ca sụng. õy cụng trỡnh dn nc khụng i theo sụng m i tt ngang
theo ng dn. T nh th gi l T kiu ng dn. u on sụng t cụng
trỡnh ly nc (1), ri t ú nc qua ng dn (2) i vo b ỏp lc (3). p
(7) lm dõng nc, to dũng nc mnh i vo ng dn nc. ng dn (2)
cú nghiờng khụng ỏng k so vi nghiờng t nhiờn ca on sụng AB.
ng dn ỏp lc (4) chu nghiờng H hu nh bng lch mc nc Hp
ca on sụng. Nc t b ỏp lc (3), qua ng dn ỏp lc (4) i vo tuarbine
trong gian mỏy (5), ri tr v dũng sụng B qua kờnh thỏo nc (6).
Trong h thng in (HT) cũn cú T kiu c bit. ú l thu in
tớch nng. Nh mỏy ny thng cú hai h cha nc (mt thng lu, mt
h lu) nm hai cao khỏc nhau. Nh mỏy ny lm vic hai ch :
ch sn xut in nng v ch tiờu th in nng.

Hỡnh 1-9. T kiu ng dn
a) Mt bng; b) Mt ct

Khi HT cú ph ti cc tiu, cỏc mỏy phỏt in lm vic ch
ng c, cũn tuarbine ch bm, ngha l mỏy phỏt in tiờu th in
nng l HT bm nc t h cha nc h lu lờn h cha nc thng
lu. Ch lm vic ny gi l ch tớch nng. Ngc li, khi ph ti ca

HT cc i, HT cú nhu cu in nng, mỏy phỏt in lm vic ch
sn xut in nng. Nc chy t h cha thng lu xung h cha nc
h lu, lm quay tuarbine, quay mỏy phỏt in, sn xut in nng v cung
cp cho HT.

Học Viên : Trần Quang Thoa

15


Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

Nh vy T tớch nng gúp phn lm bng phng th ph ti ca
HT, nõng cao hiu qu kinh t trong vn hnh cỏc nh mỏy nhit in.
Qua quỏ trỡnh sn xut in nng trong T nờu trờn, cú th rỳt ra cỏc
c im c bn ca chỳng nh sau:
1. Xõy dng gn ngun thu nng.
2. Phn ln in nng sn xut ra c phỏt lờn thanh gúp phớa cao ỏp
3. Lm vic vi th ph ti t do (khi cú h cha nc)
4. Vn hnh linh hot : thi gian khi ng v mang ti ch mt t 3
n 5 phỳt. Trong khi ú i vi nhit in, khi ng mt t mỏy phi
mt 56 gi
5. Hiu sut cao = 8692%
6. Vn u t xõy dng ln, thi gian xõy dng kộo di.
7. Giỏ thnh in nng thp
I.1.3.5. Nh mỏy in dựng sc giú (ng c giú phỏt in)
Ngi ta li dng sc giú quay h thng cỏnh qut i din vi chiu giú.
H thng cỏnh qut hoc trc tip, hoc giỏn tip qua b bin tc lm quay

mỏy phỏt in, sn xut ra in nng. in nng sn xut ra thng c
tớch tr bng c quy.
Cụng sut ca ng c giú c xỏc nh theo cụng thc:
P = Cp . 1 . 2 . 3 . 0,5 . . S . V3
(1-2)
Trong ú:
P - cụng sut; kW
S - b mt quột giú ca cỏnh; m2
V - vn tc ca giú; m/s
- khi lng riờng ca khụng khớ; kg/m3
Cp - h s cụng sut
(Cpmax = 0,59 - gii hn ca Betz)
1 . 2 . 3 - hiu sut ca b bin tc, mỏy phỏt v c qui.
1 0,95; 2 0,80; 3 0,80
i vi ng c giú phỏt in gp nhiu khú khn trong iu chnh
tn s vỡ vn tc giú luụn thay i. ng c giú phỏt in thng cú hiu
sut thp, cụng sut t nh, giỏ thnh in nng cao. Vỡ vy ng c in
giú ch dựng cỏc vựng hi o xa xụi v nhng ni tht cn thit nh ốn
hi ng chng hn.

Học Viên : Trần Quang Thoa

16


Luận Văn Thạc Sĩ QTKD

Hoàn thiện cung ứng và sử dụng điện

I.1.3.6. Nh mỏy in dựng nng lng bc x mt tri

a. Pin mt tri : Pin mt tri cũn gi l pin quang in. Nú cu to gm hai
lp bỏn dn p v bỏn dn n tip xỳc vi nhau. Lp tip xỳc gia gi l lp
chuyn tip p-n. Di tỏc dng ca ỏnh sỏng mt tri vo lp chuyn tip pn cú s khuch tỏn ca cỏc ht dn c bn qua lp tip xỳc to nờn mt in
trng v do ú cú hiu in th khụng ti - hay sut in
ng ca quang in - sut in ng quang in tng theo s tng cng
chiu sỏng. Khi mc ti (ốn, i...) vo pin mt tri to thnh mch in
kớn. Nh vy, pin mt tri bin i trc tip bc x mt tri thnh in nng,
khụng qua bc trung gian v nhit.
Hin nay, trờn th gii ngi ta ch to t bo pin mt tri cú kớch
thc 1dm x 1dm hay trũn cú ng kớnh 1dm. T bo pin ny cho cụng sut
1W trong iu kin bc x mt tri l 1kW/m2. Cụng sut ca pin t l thun
vi cng bc x mt tri. Tu theo h tiờu th (i bỏn dn, catses hay
tivi) m ngi ta ghộp cỏc t bo pin mt tri thnh cỏc t hp tm, mng.
Nng lng in do pin mt tri sn xut ra cng c tớch tr bng ỏc qui.
Cng nh ng c in giú, pin mt tri ch c thc hin c cụng sut
nh, hiu sut thp, giỏ thnh cao, ch c dựng vựng o xa v dựng
trong thụng tin l chớnh.
b. Nh mỏy in dựng bc x mt tri : cú th cú dng nh N/M N, m
trong ú lũ hi c thay bng h thng kớnh hi t thu nhn nhit lng
bc x mt tri to hi nc quay tuarbine.
I.1.4. TRM BIN P:

Trm bin ỏp l mt cụng trỡnh chuyn i in ỏp t cp ny sang cp
khỏc. Trm bin ỏp c phõn loi theo cp in ỏp .
Theo in ỏp, trm bin ỏp cú th l trm tng ỏp, cng cú th l trm h ỏp
hay trm trung gian.
Trm tng ỏp thng t cỏc nh mỏy in, lm nhim v tng in ỏp t
in ỏp mỏy phỏt lờn in ỏp cao hn ti in nng i xa. Trm h ỏp
thng t cỏc h tiờu th, bin i in ỏp cao xung in ỏp thp hn
thớch hp vi cỏc h tiờu th in. Trm bin ỏp trung gian ch lm nhim v

Học Viên : Trần Quang Thoa

17