Giáo án Sinh học 8 bài 44: Thực hành Tìm hiểu chức năng (liên quan đến cấu tạo) của tủy sống

GIÁO ÁN SINH HỌC 8
Bài 44 : THỰC HÀNH TÌM HIỂU CHỨC NĂNG (LIÊN
QUAN ĐẾN CẤU TẠO) CỦA TỦY SỐNG
I/ Mục Tiêu: (chuẩn kiến thức)
1/Kiến thức:
- Tiến hành thành công các thí nghiệm quy định,Từ kết quả quan sát thí nghiệm :
- Mô tà được cấu tạo và trình bày chức năng tủy sống ( chất xám và chất trắng)
- Đối chiếu với cấu tạo của tuỷ sống để khẳng định mối quan hệ giữa cấu tạo và chức năng .
2/ Kỹ năng:
Rèn luyện kỹ năng thực hành
Kĩ năng sống
- Kĩ năng thu thập và xử lí thông tin khi đọc SGK và quan sát gv làm mẫu để tìm hiểu chức
năng (liên quan đến cấu tạo) của tủy sống
- Kĩ năng hợp tác, lắng nghe tích cực
- Kĩ năng ứng xử, giao tiếp trong khi làm thí nghiệm
- Kĩ năng quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm.
3/ Thái độ :
Giáo dục ý thức kỉ luật , ý thức vệ sinh .
II/ Phương pháp:
- Trực quan
- Thực hành – quan sát
- Dạy học nhóm
III/ Chuẩn bị
- GV: Ếch 1 con , bộ đồ mổ : đủ cho các nhóm , dung dịch HCl 0,3% , 1 %
- HS: Ếch 1 con , khăn lau , bông , kẻ sẵn bảng 44 vào vở
Bảng 44

TaiLieu.VN

Page 1

Tuỷ sống

Đặc điểm
– Vị trí : Nằm trong ống xương sống từ đốt sống cổ I đến hết
đốt thắt lưng II
– Hình dáng : hình trụ dài 50 cm
Có hai phần phình là phình cổ và phình thắt lưng .

Cấu tạo ngoài

– Màu sắc : Màu trắng bóng
Màng tủy : 3 Lớp : màng cứng , màng nhện , màng nuôi 
Bảo vệ và nuôi dưỡng tuỷ sống .
–

o Chất xám : Nằm trong , có hình cánh bướm

Cấu tạo trong

o Chất trắng : Nằm ngoài ; bao quanh chất xám

IV/ Tiến trình lên lớp
1/Ổn định lớp: (1’)
2/ Kiểm tra bài cũ:
GV: Y/c hoàn thành sơ đồ sau
.....................................................
…………………
–

Hệ thần kinh

Bộ phận ngoại biên

Tuỷ sống
……………………………………
Hạch thần kinh

3/ Các hoạt động dạy học
a/ Khám phá
b/ Kết nối
TG Hoạt động của giáo viên
18’ Hoạt động 1 : Tìm hiểu chức năng của
tủy sống :

TaiLieu.VN

Nội dung
I. Tìm hiểu chức năng tuỷ sống.

Page 2


Mục tiêu: Tiến hành thành công các thí
nghiệm quy định,Từ kết quả quan sát thí
nghiệm :
– GV giới thiệu tiến hành thí nghiệm trên
- HS: Từng nhóm chuẩn bị hủy tủy Ếch
Ếch đã hủy não .
theo hướng dẫn của GV

– Cách làm :
+ Ếch cắt đầu hoặc phá não .
+ Treo trên giá , để cho hết choáng

( khoảng 5 – 6 phút )

– Đọc kỹ 3 thí nghiệm các nhóm phải
làm và lần lược làm 3 thí nghiệm đó.
Ghi kết quả quan sát vào bảng 44

+

Bước 1 : Học sinh tiến hành thí nghiệm
theo giới thiệu ở bảng 44 .
– Các nhóm ghi kết quả và dự đoán ra
nháp .
• GV lưu ý học sinh : Sau mỗi lần kích
thích bằng axit phải rưả sạch chỗ da có
axit và để khoảng 3 – 5 phút mới kích
thích lại .
• Từ kết quả thí nghiệm và hiểu biết về
phản xạ . GV yêu cầu học sinh dự đoán - HS: Một số nhóm đọc kết quả
về chức năng của tủy sống .
- Gv: ghi nhanh các dự đoán ra một góc
bảng
– Thí nghiệm thành công có kết quả :
+ Thí nghiệm 1 : Chi bên phải co.
+ Thí nghiệm 2 : 2 Chi sau co

+ Thí nghiệm 3 : Cả 4 chi đều co

Bước 2 : GV biểu diễn thí nghiệm 4 , 5
– Cách xác định vị trí vết cắt ngang tủy ở

TaiLieu.VN

Page 3


Ếch , vị trí vết cắt nằm giữa khoảng cách
của gốc đôi dây thần kinh thứ nhất và thứ
hai ( Ở lưng )

– Học sinh quan sát thí nghiệm ghi
– GV lưu ý : Nếu vết cắt nông có thể chỉ kết quả thí nghiệm 4 và 5 vào cột trống
cắt đường lên ( Trong chất trắng ở mặt bảng 44 .
sau tủy ) . Do đó nếu kích thích chi trước
thì chi sau cũng co ( Đường xuống trong
chất trắng còn )
+ Thí nghiệm 4 : Chỉ 2 chi sau co
+ Thí nghiệm 5 : Chỉ 2 chi trước co

+ Chất xám là trung khu thần kinh của

+ GV hỏi : Em hãy cho biết thí nghiệm

các phản xạ không điều kiện

này nhằm mục đích gì ?

+ Chất trắng : Là các đường dẫn

HS: Các trung khu thần kinh liên hệ với
nhau nhờ các đường dẫn truyền

truyền nối các trung khu thần kinh
trong tủy sống với nhau và với não
bộ .

Bước 3 : GV biểu diễn thí nghiệm 6, 7
– Qua thí nghiệm 6, 7 có thể khẳng định
được điều gì ?

HS:Quan sát phản ứng của Ếch ghi kết II. Nghiên cứu cấu tạo tuỷ sống
quả thí nghiệm 6 và 7 vào bảng 44.
Cấu tạo ngoài
+ Thí nghiệm 6 : 2 chi trước không co – Vị trí : Nằm trong ống xương sống
nưã
từ đốt sống cổ I đến hết đốt thắt lưng II
+ Thí nghiệm 7 : 2 chi sau co
– Hình dáng : hình trụ dài 50 cm
Tủy sống có các trung khu thần kinh điều Có hai phần phình là phình cổ và phình
khiển các phản xạ
thắt lưng .
GV: cho học sinh đối chiếu với dự đoán – Màu sắc : Màu trắng bóng
ban đầu  Sưả chưã câu sai .
- Màng tủy : 3 Lớp : màng cứng ,
Hoạt động 2: Nghiên cứu cấu tạo của màng nhện , màng nuôi  Bảo vệ và
tủy sống
nuôi dưỡng tuỷ sống .
Mục tiêu: + Mô tà được cấu tạo và

Cấu tạo trong
trình bày chức năng tủy sống ( chất
- Chất xám : Nằm trong , có hình cánh

TaiLieu.VN

Page 4


xám và chất trắng)

18’

bướm

Đối chiếu với cấu tạo của tuỷ sống để - Chất trắng : Nằm ngoài ; bao quanh
khẳng định mối quan hệ giữa cấu tạo và chất xám
chức năng
GV: Cho học sinh quan sát hình 44.1 ;
44.2 đọc chú thích và hoàn thành bảng của
GV
HS: Quan sát kỹ hình và đọc chú thích .
Thảo luận  hoàn thành bảng
HS: Đại diện nhóm hoàn thành bảng
GV chốt lại kiến thức về cấu tạo của tủy
sống = cách treo bảng đáp án .
– Từ kết quả của 3 lô thí nghiệm trên ,
liên hệ với cấu tạo trong của tủy sống ,
GV yêu cầu học sinh nêu rõ chức năng
của :

• Chất xám ?
• Chất trắng ?
HS: Đại diện nhóm phát biểu
Chất xám là trung khu thần kinh của các
phản xạ không điều kiện
Chất trắng : Là các đường dẫn truyền nối
các trung khu thần kinh trong tủy sống
với nhau và với não bộ .
4/ Củng cố : 6’
1 . Hoàn thành bảng 44 vào vở bài tập :
2. Trả lời các câu hỏi sau :
- Các trung khu điều khiển phản xạ do thành phần nào của tủy sống đảm nhận ? Thí nghiệm
nào chứng minh điều đó ?

TaiLieu.VN

Page 5


- Các căn cứ thần kinh liên hệ với nhau nhờ thành phần nào? Thí nghiệm nào chứng minh điều
đó ?
5/ Dặn dò : 2’
Học cấu tạo của tủy sống . Hoàn thành báo cáo thu hoạch
– Đọc trước bài : “ Dây thần kinh tủy ”

TaiLieu.VN

Page 6