Giáo án Sinh học 8 bài 39: Bài tiết nước tiểu

GIÁO ÁN SINH HỌC 8
BÀI 39: BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
 Trình bày được: + Quá trình tạo thành nước tiểu.
+ Thực chất quá trình tạo thành nước tiểu.
+ Quá trình bài tiết nước tiểu.
 Phân biệt được: + Nước tiểu đầu và máu.
+ Nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức.
2. Kỹ năng:
 Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.
 Rèn kĩ năng hoạt động nhóm.
3. Thái độ:
Giáo dục ý thức vệ sinh, giữ gìn cơ quan bài tiết nước tiểu.
Trọng tâm: Trình bày được quá trình tạo thành nước tiểu.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
- Tranh phóng to hình 39.1 SGK.
- Phiếu học tập.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra:
 Bài tiết đóng vai trò quan trọng như thế nào với cơ thể sống ?
 Hệ bài tiết nước tiểu có cấu tạo như thế nào ?
3. Bài mới
Mỗi quả thận chứa khoảng 1 triệu đơn vị chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu. vậy quá trình lọc máu hình
thành nước tiểu ở các đơn vị chức năng diễn ra như thế nào? Bài hôm nay sẽ giúp chúng ta tìm hiểu vấn đề này.

TaiLieu.VN

Page 1

Hoạt động của giáo viên

Hoạt động của học sinh

Nội dung

 Hoạt động 1:

- HS thu nhận và xử lí I. Tạo thành nước tiểu :
thông tin mục 1, quan sát - Sự tạo thành nước tiểu
+ Sự tạo thành nước
và đọc kĩ nội dung hình gồm 3 quá trình :
tiểu gồm những quá trình
39.1, trả lời
nào ? diễn ra ở đâu ?
+ Quá trình lọc máu ở cầu
thận: máu theo động
- Gv tổng hợp các ý kiến
mạch đến tới cầu thận với
- Gv yêu cầu HS đọc lại
áp lực cao tạo ra lực đẩy
chú thích hình 39.1 → - HS thảo luận nhóm
nước và các chất hòa tan
thảo luận:
có kích thước nhỏ qua lỗ
+ Thành phần nước tiểu + Nước tiểu đầu không có lọc trên vách mao mạch
đầu khác với máu ở điểm tế bào và prôtêin.
vào nang cầu thận, các tế
nào ?

bào máu và phân tử
prôtêin có kích thước lớn
nên không qua lỗ lọc. Kết
quả tạo ra nước tiểu đầu.
+ Hoàn thành bảng so
+ Quá trình hấp thụ lại (ở
sánh nước tiểu đầu và + HS hoàn thành phiếu ống thận) các chất dinh
học tập đã chuẩn bị sẵn.
nước tiểu chính thức.
dưỡng, H O và các ion
- Gv kẻ phiếu học tập lên
bảng → gọi 1 vài nhóm - Đại diện nhóm lên ghi
lên chữa bài.
kết quả, các nhóm khác
theo dõi, bổ sung.
- Gv chốt lại kiến thức.

2

cần thiết (Na+, Cl-, …)
+ Quá trình bài tiết tiếp (ở
ống thận) các chất độc và
các chất không cần thiết
(axit uric, creatin, các
chất thuốc, H+, K+, …)
→ nước tiểu chính thức.

Đặc điểm
- Nồng độ các chất hoà
tan.

- Chất độc, chất cặn bã.
- Chất dinh dưỡng.

TaiLieu.VN

Nước tiểu đầu

Nước tiểu chính thức

Loãng.

Đậm đặc.

Có ít.

Có nhiều.

Có nhiều

Gần như không có

Page 2


→ Trình bày quá trình
tạo thành nước tiểu ở các - HS trình bày trên tranh
đơn vị chức năng của hình 39-1.
thận ?
 Hoạt động 2 :
+ Sự bài tiết nước tiểu

diễn ra như thế nào ?
+ Thực chất của quá
trình tạo thành nước tiểu
là gì ?

- HS nghiên cứu thông tin II. Thải nước tiểu:
 SGK để trả lời.
Nước tiểu chính thức
- Mô tả đường đi của nước được dẫn xuống bể thận,
qua ống dẫn nước tiểu
tiểu chính thức.
xuống tích trữ ở bóng đái,
- Lọc máu và thải chất cặn
rồi được thải ra ngoài nhờ
bã, chất độc, chất thừa ra
hoạt động của cơ vòng
khỏi cơ thể để duy trì ổn
ống đái, cơ bóng đái và cơ
định môi trường trong.
bụng.
+ Máu tuần hoàn liên tục
qua cầu thận nên nước tiểu
được hình thành liên tục.

+ Vì sao sự hình thành
nước tiểu diễn ra liên tục + Nước tiểu được tích trữ
mà sự bài tiết nước tiểu ở bóng đái khi lên đến
lại gián đoạn ?
200ml đủ áp lực gây cảm
giác buồn đi tiểu → bài

tiết ra ngoài.

4. Củng cố
 HS đọc phần ghi nhớ SGK
 Trình bày quá trình tạo thành nước tiểu ở các đơn vị chức năng của thận ?
 Nước tiểu được bài tiết ra ngoài như thế nào ?
5. Hướng dẫn về nhà
 Học bài, trả lời câu hỏi SGK .

TaiLieu.VN

Page 3


 Đọc mục “Em có biết”
 Tìm hiểu các tác nhân gây hại cho hệ bài tiết.

TaiLieu.VN

Page 4