Giáo án Sinh học 8 bài 39: Bài tiết nước tiểu

Bài 39.

GIÁO ÁN SINH HỌC 8
BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU

I-Mục tiêu
1. Kiến thức
- Nêu được quá trình bài tiết nước tiểu:
+ Tạo thành nước tiểu.
+ Thải nước tiểu.
2. Kĩ năng
- Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK để biết quá trình tạo thành nước tiểu.
- Kĩ năng ứng xử/ giao tiếp trong khi thảo luận nhóm.
- Kĩ năng tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.
3. Thái độ
- Chuẩn bị bài trước khi lên lớp.
II-Phương pháp
- Vấn đáp - tìm tòi.
- Trực quan.
- Dạy học nhóm.
III-Phương tiện
- Sơ đồ quá trình tạo thành nước tiểu ở một đơn vị chức năng của thận.
- Bảng phụ.
IV-Tiến trình dạy – học
1. Ổn định: 1’
- Kiểm tra sỉ số.
2. Kiểm tra bài cũ: 5’
- Bài tiết đóng vai trò quan trọng như thế nào với cơ thể sống?
- Hệ bài tiết nước tiểu có cấu tạo như thế nào?

TaiLieu.VN

Page 1


3. Bài mới: 30’
a. Mở bài: 2’
Như các em đã biết mỗi quả thận có 1 triệu đơn vị chức năng để lọc máu hình thành nên
nước tiểu. Vậy quá trình lọc máu diễn ra như thế nào? gồm bao nhiêu quá trình ? Khi nào cơ thể
thải nước tiểu ra ngoài? Đó là nội dung bài học hôm nay.
b. Phát triển bài: 28’
Hoạt động 1: Sự tạo thành nước tiểu
Mục tiêu: Biết nước tiểu được tạo thành như thế nào
TG

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

18’ - Yêu cầu HS đọc thông - HS đọc và xử lí thông I-Tạo thành nước tiểu
tin SGK mục I, quan sát tin.
- Sự tạo thành nước tiểu gồm 3 quá
H 39.1 để tìm hiểu sự tạo
trình:
thành nước tiểu.
+ Qua trình lọc máu ở cầu thận: máu
- Thảo luận nhóm và trả
tới cầu thận với áp lực lớn tạo lực
lời câu hỏi: Sự tạo thành - Quan sát tranh và nội đẩy nước và các chất hoà tan có kích

nước tiểu gồm những dung chú thích H 39.1 thước nhỏ qua lỗ lọc (30-40 angtron)
quá trình nào? diễn ra ở SGK (hoặc trên bảng). trên vách mao mạch vào nang cầu
Trao đổi nhóm thống
đâu?
thận (các tế bào máu và prôtêin có
nhất câu trả lời.
kích thước lớn nên không qua lỗ
- 1 HS đại diện nhóm lọc). Kết quả tạo ra nước tiểu đầu
- Yêu cầu HS đọc lại chú trình bày, các nhóm
thích H 39.1, thảo luận khác nhận xét, bổ sung trong nang cầu thận.
và trả lời: Thành phần để hoàn thiện kiến + Quá trình hấp thụ lại ở ống thận:
nước tiểu đầu khác máu thức.
nước tiểu đầu được hấp thụ lại nước
ở điểm nào?
và các chất cần thiết (chất dinh
+ Sự tạo thành nước dưỡng, các ion cần cho cơ thể...).
tiểu gồm 3 quá trình.....
+ Quá trình bài tiết tiếp (ở ống thận):
+ Nước tiểu đầu không Hấp thụ chất cần thiết, bài tiết tiếp
có tế bào máu và chất thừa, chất thải tạo thành nước
tiểu chính thức.
- GV phát phiếu học tập prôtêin.
cho HS hoàn thành bảng - HS làm việc trong 2
so sánh nước tiểu đầu và phút.
nước tiểu chính thức.

TaiLieu.VN

Page 2

- Yêu cầu các nhóm trao
đổi phiếu, so sánh với - Trao đổi phiếu học
đáp án để chấm điểm.
tập cho nhau, đối chiếu
- GV chốt lại kiến thức. với đáp án để đánh giá.
- HS tiếp thu kiến thức.

Hoạt động 2: Thải nước tiểu
Mục tiêu: Nêu được quá trình thải nước tiểu
TG

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

10’ - Yêu cầu HS đọc thông - HS tự thu nhận thông
tin SGK và trả lời câu tin và trả lời câu hỏi,
hỏi: Sự thải nước tiểu rút ra kết luận:
diễn ra như thế nào?
(dùng hình vẽ để minh
hoạ).
- Thực chất của quá trình + Thực chất là quá
tạo thành nước tiểu là gì? trình lọc máu và thải
chất cặn bã, chất độc,
chất thừa ra khỏi cơ
thể.
- Vì sao sự tạo thành
nước tiểu diễn ra liên tục
mà sự bài tiết nước tiểu

lại gián đoạn?

+ Máu tuần hoàn liên
tục qua cầu thận nên
nước tiểu cũng được
hình thành liên tục.

- GV lưu ý HS: Trẻ sơ
sinh, bài tiết nước tiểu là
phản xạ không điều kiện,
ở người trưởng thành
đây là phản xạ có điều
kiện do vỏ não điều
khiển.

+ Nước tiểu tích trữ ở
trong bóng đái lên tới
200 ml đủ áp lực gây
cảm giác buồn đi tiểu,
lúc đó mới bài tiết
nước tiểu ra ngoài.

Nội dung
II-Thải nước tiểu
Nước tiểu chính thức đổ vào bể thận,
qua ống dẫn nước tiểu xuống tích trữ
ở bóng đái rồi được thải ra ngoài
nhờ hoạt động của cơ vòng bóng đái,
cơ bóng đái và cơ bụng.

- Cho HS đọc kết luận.

TaiLieu.VN

Page 3


4. Củng cố: 3’
- Gọi HS đọc khung màu hồng.
- GV nhắc lại trọng tâm bài học.
5. Kiểm tra đánh giá: 5’
- HS làm bài tập trắc nghiệm:
Câu 1: Khoanh tròn vào đầu câu đúng:
Nước tiểu đầu được hình thành là do:
a. Quá trình lọc máu xảy ra ở cầu thận.
b. Quá trình lọc máu xảy ra ở nang cầu thận.
c. Quá trình lọc máu xảy ra ở ống thận.
d. Quá trình lọc máu xảy ra ở bể thận.
Câu 2: Đánh dấu X vào ô đúng trong bảng dưới đây:

STT

Nội dung

1

Nồng độ các chất hoà tan đậm đặc.

2

Nồng độ các chất hoà tan loãng.

3

Nồng độ các chất cặn bã và chất độc thấp.

4

Nồng độ các chất cặn bã và chất độc cao.

5

Nồng độ các chất dinh dưỡng cao.

6

Nồng độ các chất dinh dưỡng rất thấp.

Nước tiểu
đầu

Nước tiểu
chính thức

6. Nhận xét, dặn dò: 1’
- Nhận xét tiết học.
- Học bài, trả lời câu hỏi SGK.
- Xem trước bài 40.

TaiLieu.VN

Page 4


V-Rút kinh nghiệm tiết dạy
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

TaiLieu.VN

Page 5