Chào mừng Cô giáo bộ môn và các bạn sinh
viên đến với bài thuyết trình
Các bước Thực hiện sản xuất sạch hơn
Đối với ngành sản xuất bia
2
p
u
o
Gr
Khởi động
Phân tích các bước
Duy trì SXSH
công nghệ
18
nhiệm vụ
Thực hiện các giải pháp
Phát triển các cơ hội
SXSH
SXSH
Lựa chọn các giải pháp
SXSH
Bước 1:Khởi động
Nhiệm vụ 1: Thành lập nhóm đánh giá SXSH
Việc thành lập nhóm đánh giá SXSH là rất cần thiết khi triển khai chương trình đánh giá sản xuất sạch hơn
Nhiệm vụ 3: Các công
Malt, Gạo
Nhiệm vụ 2 : Phân tích các công đoạn
đoạn gây thải
Chuẩn bị
Điện
Bụi
Tiếng ồn
-Nghiền
Nấu
Đường
Nước
Hoa Houplon
Điện
-
-
Hồ hóa, đường hóa
Nước thải
Lọc dịch đường
Bã hèm
Nấu Hoa
Nhiệt
Lắng nóng
Mùi
Hơi
Lên men
Men
Nước
Điện
-
Làm lạnh
Lên men chính
Lên men phụ
Bột trợ lọc
CO2
Nước
Điện
Hoàn thiện
-
Lọc
Ổn định, bão hòa CO2
Pha bia
Men
Khí CO2 Nước
thải
Nước thải
Bột phụ trợ
Men
Lọc vô trùng
Vỏ chai, Lon, Keg Nhãn mác,
nước
Hóa chất
Điện, Hơi
Nước thải
Đóng chai, Lon, KEG, Thanh
trùng
Chai vỡ
Nhãn mác hỏng
Bước 2: Phân tích các bước công nghệ
Nhiệm vụ 4: Lập sơ đồ công nghệ sản xuất
-
Công đoạn sản xuất được mô tả bằng hộp chữ nhật ở giữa, bao gồm tên quy trình và điều kiện vận hành
- Liệt kê đầy đủ các dòng đầu vào, đầu ra. Dòng đầu vào ghi bên phải, đầu ra ghi bên trái của hộp mô tả công đoạn đó. Với các dòng liên tục có thể dùng nét liền,
dòng gián đoạn có thể dùng nét đứt. Nguyên liệu chính ban đầu (malt, gạo) có thể được đưa vào từ phía trên của sơ đô hoặc bên trái như các dòng nguyên liệu khác
- Bao gồm các dòng tuần hoàn nguyên liệu
Nhiệm vụ 5: Xây dựng cân bằng vật chất và nguyên liệu
Cân bằng vật liệu có thể được làm dưới một trong hai hình thức sau:
- Cân bằng tổng thể: dùng cho tất cả các dòng nguyên liệu vào dây chuyền sản xuất. Cân bằng được tiến hành qua từng công đoạn với sự biến đổi của tất cả các
thành phần tham gia vào dây chuyền sản xuất
- Cân bằng cấu tử: chỉ dùng cho một loại nguyên liệu hoặc cấu tử có giá trị.
Theo dõi biến đổi của cấu tử này trên mỗi công đoạn
Đối với quá trình sản xuất bia, là công nghệ sử dụng ít nguyên liệu, cân bằng
tổng thể là phổ biến hơn.
Có hai cách ghi thể hiện cân bằng vật liệu: theo bảng hoặc theo sơ đồ công nghệ.
Phương trình cân bằng vật liệu
Vật liệu đầu vào
Vật liệu đầu ra
Dòng thải
Nhiệm vụ 6: Xác định chi phí dòng thải
Mỗi dòng thải ra môi trường đều mang theo nguyên liệu đầu vào, đồng thời có
thể cần chi phí xử lý trước khi được phép thải vào môi trường. Việc xác định
chi phí dòng thải bao gồm xác định được tổng hai chi phí này
Trong ngành sản xuất bia nguyên liệu bị mất theo dòng nước thải chủ yếu là:
Nước
Malt, gạo
• Theo nước thải
• Ở dạng bụi
Hóa chất tẩy rửa
• Theo nước thải
Nhãn mác hỏng
• Theo dòng CTR
Nhiệm vụ 7: Xác định các nguyên nhân dòng thải
Có nhiều cách để thực hiện nhiệm vụ này một cách có hệ thống thông qua việc rà soát các phạm vi liên quan đến dòng thải một cách hệ thống. Điều cần chú ý là luôn
chỉ ghi lại nguyên nhân như thực tế vận hành hiện tại từ quan sát, đo đạc mà không mang tính chỉ trích hoặc phê bình.
Phân tích nguyên nhân dòng thải tại công ty cổ phần Bia Hà Nội – Hồng Hà
Dòng thải số
Công đoạn
Nguyên nhân
1.Tổn thất bột gạo và Malt
Bảo quản
1.1.Chuột và các loại côn trùng ăn
2.Bụi gạo và Malt
Nghiền
2.1.Chưa có hệ thống hút lọc bụi
3.Dịch đường theo cặn hoa trong
Lắng trong
3.1.Dịch đường bị lắng lẫn cào cặn hoa do công nghệ
4.Mất bia
Lên men phụ
4.1. Bia lẫn vào men sữa khi rút men dưới đáy thùng
5.Mất bia
Lọc trong
5.1. Bia mất khi xử lý máy lọc trong khi máy bí
6.Mất bia
Bão hòa CO2
6.1.Quá áp làm trào bia qua đường xả áp
7.Mất bia
Chiết bom
7.1.Chiết bia thủ công không cân bằng áp suất
Chủ quan
Khách quan
Bước 3: Đề ra các giải pháp SXSH
Nhiệm vụ 8: Hình thành các cơ hội sản xuất sạch hơn
Các cơ hội SXSH không nhất thiết phải là giải pháp SXSH.
Nguyên nhân gốc rễ sinh ra dòng
thải
Cơ sở đề xuất các cơ
hội SXSH
Xác định chi phí dòng thải
STT
Dòng thải/ vấn đề
Nguyên nhân
Giải pháp SXSH
1
Bột gạo và malt mất trong
1.1. Chuột và côn
1.1.1. Gia cố kho chống chuột
khâu bảo quản
trùng ăn
1.1.2. Sử dụng các biện pháp diệt chuột
1.1.3. Đầu tư si lô
2
Bột gạo và malt mất trong
2.1. Chưa có hệ thống hút lọc bụi
2.1.1. Lắp hệ thống hút, lọc bụi, thu hồi bột
3.1. Dịch đường bị mất trong lọc
3.1.1. Giảm lượng dịch mất bằng cách tăng cường khả năng lắng của dịch bằng
khâu nghiền
3
Dịch đường mất trong khâu
lọc nóng
4
Mất bia trong dịch lên men
cách sử dụng chất trợ lắng
4.1. Bia lẫn vào men sữa khi rút, xả men ở
4.1.1. Đầu tư hệ thống rút men đẳng áp
4.1.2. Ly tâm men sau khi rút
5
Mất bia trong khâu lọc
5.1. Bia lẫn vào nước khi đuổi nước ở đầu chu trình và đuổi bia ở cuối chu trình
5.1.1. Sử dụng bình trung gian chứa bia lẫn
nước để phối trong suốt quá trình lọc
5.1.2. Áp dụng công nghệ lên men nồng độ cao để tăng việc sử dụng nước lẫn bia
trong quá trình lọc
5.2. Mất bia do khâu
5.2.1. Đầu tư thiết bị lọc phù hợp
tháo rửa máy khi máy bí
6
Mất bia trongkhâu bão
hòa CO2
6.1. Do quá áp làm bia trào theo đường xả áp
6.1.1. Đầu tư hệ thống nạp CO2 trên đường ống
6.1.2. Thu hồi và tái sử dụng bia trào
STT
Các giải pháp
Thực hiện GĐ1
Thực hiện GĐ2
Cần phân tích
Nhiệm vụ 9: Lựa chọn các cơ hội SXSH
1
Bị loại bỏ
Lý do
Giải pháp này khá đơn giản dễ thực hiện không tốn nhiều chi phí
thêm
Gia cố kho chống chuột
X
sẽ phân loại sơ bộ các cơ hội đó theo hạng mục có thể thực hiện ngay, cần nghiên cứu tiếp hoặc loại
Ngay sau khi có danh mục các cơ hội SXSH, nhóm sản xuất sạch
bỏ.2 ChỉThực
cầnhiệnthực
hiện nghiên cứu khả thi với nhóm cơ hội cần Xnghiên cứu tiếp. Với các
cơ hội bị loại, cần nêu lý do.Giải pháp này khá đơn giản dễ thực hiện không tốn nhiều chi phí
các biện pháp chống chuột
3
Đầu tư silo
Đây là giả pháp đòi hỏi kinh phí khác cao và không thật sự cần thiết vì có thể thực hiện 2 biện pháp trên
X
4
Đầu tư hệ thống hút,lọc bụi, thu hồi bột
X
Kinh phí cao và hiệu quả mang lại chưa nhiều tuy nhiên có thể xem xét thực hiện do mang lại hiệu quả môi trường, đảm bảo
sức khỏe nhân công
5
Giảm lượng dịch mất bằng cách tăng
cường khả năng lắng của dịch bằng cách sử dụng chất trợ lắng
6
Thu hồi dịch cặn đưa về nồi lọc
Mang lại hiệu quả kinh tế cao, giảm thất thoát nguyên liệu cũng như giảm chi phí xử lý dòng thải
X
Dễ thực hiện, hiệu quả cao
X
7
Đầu tư máy ly tâm dịch lắng nóng
X
Hiệu quả cao nhưng tốn kinh phí nên cần thực hiện ở giai đoạn sau
8
Tăng cường khả năng kết lắng của nấm men khi kết thúc lên men: chọn chủng giống ;lựa
chọn quy trình công nghệ tối ưu
X
9
Đầu tư hệ thống rút men đẳng áp
10
Ly tâm men sau khi rút
Hiệu quả cao nhưng cần thời gian nghiên cứu them để tổ chức thực hiện
X
Chi phí cao và hiệu quả không thực sự cao
X
Nghiên cứ về tính khả thi và khả năng thu hồi bia bởi phương pháp này
Đòi hỏi diện tích cũng như dụng cụ lớn. hiệu quả chưa cao
11
Sử dụng bình trung gian chứa bia lẫn nước để phối trong suốt quá trình lọc
X
12
13
Áp dụng công nghệ lên men nồng độ cao để tăng việc sử dụng nước lẫn bia trong quá
trình lọc
X
Tăng cường khả năng lọc của dịch bia bằng các giải pháp công nghệ: lựa chọn chủng
giống, sử dụng chất trợ lắng trong quá trình lên men; cấp đủ lạnh cho bia trước khi
X
lọc
Hiệu quả cao nhưng cần thời gian nghiên cứu them để tổ chức thực hiện
Hiệu quả cao và giảm lãng phí bia, giảm khối lượng dòng thải, giảm chi phí dòng thải và bảo vệ môi trường
4. Bước 4: Phân tích tính khả thi của giải pháp SXSH
Tính khả thi về mặt kỹ thuật
Mục đích: sắp xếp thứ tự ưu tiên SXSH
Tính tích cực về môi trường
Tính khả thi về kinh tế
•
Nhiệm vụ 9: Phân tích tính khả thi về kỹ thuật
Phân tích khả thi kỹ thuật của giải pháp SXSH là kiểm tra ảnh hưởng của giải pháp đó
đến quá trình sản xuất, sản phẩm, năng suất, an toàn
Giải pháp 1: Đầu tư hệ
thống hút, lọc bụi, thu hồi
bột
Phân tích khả thi về kĩ thuật
Phân tích khả thi về kĩ thuật
Tên giải pháp: Đầu tư hệ thống hút, lọc bụi, thu hồi bột
Tên giải pháp: Đầu tư hệ thống hút, lọc bụi, thu hồi bột
Kết luận: khả thi
Kết luận: khả thi
Nội dung
Nội dung
Đầu tư phần cứng
Đầu tư phần cứng
1.
Mô tả giải pháp
Mang lại hiệu quả môi trường, đả
Mang lại hiệu quả môi trường, đảm bảo sức khỏe nhân công
Yêu cầu kĩ thuật
1.
Yêu cầu kĩ thuật
Yêu cầu
Yêu Có
cầu
Thiết bị
Có
Thiết bị
Công cụ
Công cụ
Công nghệ
Công nghệ
Diện tích, mặt bằng
Mô tả giải pháp
Nhân lực
Thời gian dừng hoạt động
Thời gian dừng hoạt động
Không
Diện tích, mặt bằng
Nhân lực
Đã có Không
sẵn
2. Tác động kỹ thuật
2. Tác động kỹ thuật
Lĩnh vực
Tác động Tích cực
Lĩnh vực
Năng lực sản xuất
Tích cực
Tiêu cực
Năng
lực sảnsản
xuất
Chất lượng
phẩm
Chất
lượnghóa
sảnchất
phẩm
Tiết kiệm
Tiết kiệm hóa chất
Tiết kiệm năng lượng
Tiết kiệm năng lượng
An toàn
An toàn
Bảo dưỡng
Bảo dưỡng
Vận hành
Về hơi
Về hơi
Về điện
Về điện
Giải pháp 1: Ly tâm men
sau khi hút
Phân tích khả thi về kĩ thuật Phân tích khả thi về kĩ thuật
Tên giải pháp: Ly tâm men sau khi hút
Tên giải pháp: Ly tâm men sau khi hút
Kết luận: cần kiểm tra thêm
Kết luận: cần kiểm tra thêm
Mô tả giải pháp
1.
Nghiên cứu về tính khả thi và
Nghiên cứu về tính khả thi và khả năng thu hồi bia
Yêu cầu kĩ thuật
Yêu cầu kĩ thuật
1.
Nội dung
Yêu Có
cầu
Nội dung
Thiết bị
Đầu tư phần cứng
Đầu tư phần cứng
Thiết bị
Công cụ
Mô tả giải pháp
Có
Công cụ
Yêu cầu
Đã có Không
sẵn
Không
Công nghệ
Diện tích, mặt bằng
Diện tích, mặt bằng
Nhân lực
lực
Nhân
Thời gian
gian dừng
dừng hoạt
hoạt động
động
Thời
Công nghệ
1.
Tác động kỹ thuật
1.
Tác động kỹ thuật
Tác động
Lĩnh vực
Lĩnh vực
Tích cực
Tích cực
Tiêu cực
Năng lực sản xuất
Năng lực sản xuất
Chất lượng
lượng sản
sản phẩm
phẩm
Chất
Tiết kiệm
kiệm hóa
hóa chất
chất
Tiết
An toàn
toàn
An
Bảo
Bảo dưỡng
dưỡng
Vận hành
Vận hành
Tiết kiệm năng lượng
Tiết kiệm năng lượng
Về hơi
Về điện
Về điện
Về hơi
Nhiệm vụ 10: Phân tích tính khả thi về mặt kinh tế
Tính khả thi về mặt kinh tế là một thông số quan trọng đối với người quản lý để quyết định
chấp nhận hay loại bỏ giải pháp SXSH
Phiếu số 13: Phân tích khả thi về kinh tế
Tên giải pháp
Mô tả giải pháp
Kết luận:
Đầu tư phần cứng VNĐ
Tiết kiệm VNĐ
Malt
Thiết bị
Gạo
Đường
Hoa houblon
Men
Nước
Phụ trợ
Than
Dầu
Lắp đặt
Điện
Vận chuyển
Hoá chất
Khác
Chi phí xử lý
Chi phí thải bỏ
Khác
Tổng
Tổng
Chi phí vận hành VNĐ năm
Kháu hao
Bảo dưỡng
Nhân sự
Hơi
Lãi thuần = Tiết kiệm- chi phí vận hành
Điện
Nước
Thời gian hoàn vốn = ( đầu tư/lãi thuần)x 12 tháng.
Hóa chất
Khác
Phân tích ảnh hưởng đến môi trường
Tên giải pháp
Mômôi
tả giảitrường
pháp
Nhiệm vụ 11: Phân tích tính ảnh hưởng đến
Kết luận:
Các phương án SXSH phải đượcThông
đánh giá
trường
hợp, ưu điểm về môi
Môi trường
số trên phương diện ảnh hưởng của chúng
Địnhtới
tínhmôi trường. Trong nhiềuĐịnh
lượng
Khí
trường là hiển nhiên khi giảm hàm lượng chất độc hại hoặc lượng chất thải.
Lượng tổng phát thải
Bụi
Khí
Khác
Nước
Lượng tổng phát thải
Lưu lượng
COD
Nhiệt độ
Khác
Rắn
Lượng tổng phát thải
Bao bì
Cặn sơn
Cặn khi chưng cất dung môi
Khác
Nhiệm vụ 12: Đánh giá ảnh hưởng đến môi trường:
Sau khi tiến hành đánh giá về kỹ thuật, kinh tế và môi trường, bước tiếp theo là lựa chọn các phương
pháp thực hiện
Tuy nhiên, tuỳ theo môi trường kinh doanh của doanh nghiệp mà tác động môi trường có ảnh hưởng
nhiều hay ít đến quá trình ra quyết định
Tính khả thi
Cơ hội SXSH
Hệ số quan trọng
Đầu tư hệ thống hút, lọc bụi, thu
hồi bột
Ly tâm men sau hút
Kĩ thuật
Kinh tế
30%
40%
Môi trường
Tổng điểm Xếp hạng
30%
Bước 5: Thực hiện các giải pháp sản xuất sạch hơn.
Mục đích của bước này nhằm cung cấp công cụ lập kế hoạch, triển khai và theo dõi kết quả của việc áp dụng các giải pháp sản xuất sạch hơn
đã được xác định. Các giải pháp đã được lựa chọn cần đưa vào thực hiện.
Nhiệm vụ 13: Chuẩn bị thực hiện
Kế hoạch thực hiện
Đánh giá tiến độ
Giải pháp được chọn
Đầu tư hệ thống hút, lọc bụi,
thu hồi bột
Ly tâm men sau hút
Thời gian thực hiện
Người chịu trách nhiệm
Phương pháp
Giai đoạn