Bai 22 dot bien cau truc nhiem sac the

Sinh học 9
Giáo viên:Nguyễn Thị Thanh Hương
Trường trung học cơ sở Chuế Lưu


KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Đột biến gen là gì? Gồm những dạng nào.Cho ví dụ
- Là những biến đổi trong cấu trúc của gen
- Gồm các dạng : Mất, thêm, thay thế cặp nucleotit
- Ví dụ: Lợn con có đầu và chân sau dị dạng
2. Vì sao đột biến gen thường có hại cho bản thân sinh vật
-Vì đột biến gen làm phá vỡ sự thống nhất hài hoà trong kiểu gen đã
qua chọn lọc tự nhiên và duy trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên,
gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin mà nó mã
hoá dẫn đến biến đổi ở kiểu hình.
3. Nguyên nhân phát sinh và vai trò của đột biến gen.
-Do rối loạn trong quá trình sao chép ADN dưới tác động của các yếu
tố tự nhiên
-Do con người gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân vật lý, hóa học
-Đa số đột biến có hại, một số có lợi


Quan sát một số dạng đột biến
cấu trúc NST
NST ban đầu
AB C D E FGH

: Chỉ điểm bị đứt
: Chỉ quá trình dẫn đến đột biến

NST bị biến đổi cấu

trúc AB C D E FG

a

Chữ cái: A,B,C...Kí hiệu một đoạn NST
AB CDE FGH

A BC B CDE FGH

AB CDE FGH

AD C B E FGH

b
Thảo luận theo 3 nhóm: hoàn
thành phiếu học tập

c


Sự biến đổi cấu trúc NST trong trường hợp a
NST BAN ĐẦU

A

B

C

D

E

NST BỊ BIẾN
ĐỔI CẤU TRÚC

MẤT ĐOẠN

F

G

H


Nhãm
Nhiễm sắc thể ban đầu

Số đoạn Trình tự các đoạn

a

b

c

Nhiễm sắc thể bị đột biến cấu trúc

Số
đoạn

Điểm khác vớí
NST ban đầu

Tên dạng đột
biến


Quan sát một số dạng đột biến
cấu trúc NST
NST ban đầu
AB C D E FGH

: Chỉ điểm bị đứt
: Chỉ quá trình dẫn đến đột biến

NST bị biến đổi cấu
trúc
AB C D E FG

a

Chữ cái: A,B,C...Kí hiệu một đoạn NST
AB CDE FGH

A BC B CDE FGH

AB CDE FGH

AD C B E FGH

b
Thảo luận theo 3 nhóm: hoàn
thành phiếu học tập

c


Sự biến đổi cấu trúc NST trong trường hợp b
NST BAN ĐẦU
A

B

C

D

E

F

G

NST BỊ BIẾN ĐỔI CẤU TRÚC

LẶP ĐOẠN

H

Tiết 25: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?

Nhiễm sắc thể ban đầu

a
b
c

NST bị đột biến cấu trúc

Nhiễm sắc thể ban đầu

Nhiễm sắc thể bị đột biến cấu trúc

Số
đoạn

Số
đoạn

8
8
8

Trình tự các
đoạn

Điểm khác vớí NST

ban đầu

Tên dạng
đột biến

ABCDEFG

Mất đoạn

ABCDEFGH

7

ABCDEFGH

10

ABCBCDEFGH

Lặp đoạn

ABCDEFGH

8

ADCBEFGH

Đảo đoạn

Mất đoạn H

Thêm đoạn BC

Đoạn BCD đảo thành
DCB


Quan sát một số dạng đột biến
cấu trúc NST
NST ban đầu
AB C D E FGH

: Chỉ điểm bị đứt
: Chỉ quá trình dẫn đến đột biến

NST bị biến đổi cấu
trúc
AB C D E FG

a

Chữ cái: A,B,C...Kí hiệu một đoạn NST
AB CDE FGH

A BC B CDE FGH

AB CDE FGH

AD C B E FGH

b
Thảo luận theo 3 nhóm: hoàn
thành phiếu học tập

c


Sự biến đổi cấu trúc NST trong trường hợp c
NST BAN ĐẦU

NST BỊ BIẾN
ĐỔI CẤU TRÚC

A

A

B

D
B

C

C

D

D
B

ĐẢO ĐOẠN

E

E

F

F

G

G

H

H


Nhóm STT

1

a

2

b

3

c

Nhiễm sắc thể ban đầu

Nhiễm sắc thể bị đột biến cấu trúc

Số
đoạn

Trình tự các đoạn

Số
đoạn

Điểm khác
vớí NST ban
đầu

Tên dạng
đột biến

8

ABCDEFGH

7

Mất đoạn H

Mất đoạn

10

Tăng thêm
đoạn BC

Lặp đoạn

8

Đoạn BCD
đảo thành
DCB

Đảo đoạn

8

8

ABCDEFGH
ABCDEFGH


NST ban đầu

NST bị biến
đổi cấu trúc

a

b

c

c

d

e

d

e

f

f

g

Chuyển đọan trên 1 NST

g

h

h

a

b


a

b

c

d

e

f

g

h

NST thứ nhất

A

B

C

D

E

F

G

H

NST thứ hai


a

b

c

d

e

f

g

h

NST thứ nhất

A

B

C

D

E

F

G

H

NST thứ hai

Chuyển đoạn tương hỗ


a

b

c

d

e

f

g

h

NST thứ nhất

A

B

C

D

E

F

G

H

NST thứ hai


a

A

B

b

C

c

D

d

E

e

F

f

G

g

H

h

NST thứ nhất

NST thứ hai

Chuyển đoạn không tương hỗ


- Đột biến cấu trúc NST gồm những dạng nào
- Đột biến cấu trúc NST là gì
I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi
trong cấu trúc NST.
- Các dạng: Mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn và
chuyển đoạn
-Mất đoạn, chuyển đoạn không tương hỗ thường gây hậu quả
nghiêm trọng vì gây mất cân bằng gen, nhóm gen liên kết thay
đổi, 1 loạt vị trí gen thay đổi
-Lặp đoạn gây hậu quả nhất đinh nhưng thường không nghiêm
trọng như mất đoạn
- Đảo đoạn, chuyển đoạn trên 1 NST thường không nghiêm
trọng, đôi khi có lợi


Người bị đột biến ở mặt

Người bị đột biến ở tay

Đột biến cấu trúc NST gây ra nhiều hậu quả với sinh vật
vậy nguyên nhân nào gây ra đột biến cấu trúc NST

Máy bay Mỹ rải chất độc da cam
xuống Miền Nam Việt Nam

Sử dụng vũ khí hạt nhân

Sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật


Ô nhiễm môi trường nước

Cháy rừng

Rác thải


Nghiên cứu thông tin SGK, kết hợp những hình ảnh quan
sát được,nêu những nguyên nhân nào gây biến đổi cấu
trúc NST
Những yếu tố nào của môi trường bên trong cơ thể gây
biến đổi cấu trúc NST
Đột biến cấu trúc NST xảy ra do ảnh hưởng phức tạp của môi trường
bên trong cơ thể : Những biến đổi bất thường về sinh lí, sinh hóa
trong tế bào.
Những yếu tố nào của môi trường bên ngoài cơ thể gây
biến đổi cấu trúc NST
Do yếu tố của môi trường bên ngoài cơ thể thường là do tác động của
con người như: Tác nhân vật lý: tia phóng xạ, tia cực tím, nhiệt độ…
Tác nhân hóa học:Ảnh hưởng của các chất độc hóa học như thuốc trừ

sâu,diệt cỏ,chất độc màu da cam…


II.Nguyên nhân phát sinh:

+ Do tác nhân của môi trường ngoài cơ thể (Thường là do tác
động của con người như:
-Tác nhân vật lý:Tia phóng xạ,tia cực tím,nhiệt độ…
-Tác nhân hóa học:Ảnh hưởng của các chất độc hóa học
như:Thuốc trừ sâu,diệt cỏ, điôxin…
+ Do nguyên nhân bên trong cơ thể:Những biến đổi bất thường
trong sinh lí,sinh hóa trong tế bào(Xuất hiện một cách tự nhiên)


Chúng ta cần phải làm gì để hạn chế phát sinh đột biến cấu trúc
NST?
(Hạn chế được một số bệnh ung thư ở người)
-Sử dụng hợp lí,an toàn thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ
-Sử dụng nguồn nước sạch, không vứt rác bừa bãi
-Các nhà máy xí nghiệp cần có biện pháp xử lí nước
thải sao cho phù hợp
-Có ý thức phòng chống sử dụng vũ khí hạt nhân, vũ
khí hóa học
-Có ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường



Để phòng đột biến cấu trúc NST cần lưu ý