Hướng dẫn viết tiểu luận lớp quản lý nhà nước (ngạch chuyên viên)

BỘ NỘI VỤ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI

Hướng dẫn viết tình huống quản lý
Lớp bồi dưỡng kiến thức quản lý Nhà nước
chương trình
CHUYÊN VIÊN

Hà Nội, năm 2018

1

Đặt vấn đề
* Đối với các khoá đào tạo, bồi dưỡng các học
viên phải hồn thành bài Tiểu luận cuối khóa
* u cầu của bài đánh giá cuối khoá bồi dưỡng
về quản lý nhà nước do Trường Đại học Nội vụ
Hà Nội tổ chức à Tiểu luận xử lý tình huống
* Tình huống quản lý lựa chọn phải thể hiện rõ
tính hiệu quả của hoạt động nghiên cứu thực
tế và khả năng giải quyết các vấn đề bức xúc
trong quản lý nhà nước tại cơ quan, đơn vị

2

1


Tình huống quản lý hành chính
Nhà nước
n

n

Tình huống trong QLHCNN
“Là những sự kiện thực tế khách quan
diễn ra có tính chất bất thường liên
quan đến trách nhiệm quản lý của cơ
quan hành chính nhà nước, buộc cơ
quan hành chính nhà nước phải có biện
pháp giải quyết thích hợp”.

Đặc trưng:

Tình huống hành chính là một bài viết tường
trình chi tiết một sự việc, một vấn đề hay một
loạt sự việc và vấn đề có liên quan với nhau
trong lĩnh vực quản lý hành chính nhà nước
3

Tình huống quản lý hành chính
n

-

Những vấn đề thường gặp và phát sinh tình
huống QLHCNN:
Những hành vi thực hiện sai quy định hành chính,
thậm chí vi phạm pháp luật liên quan đến trách
nhiệm quản lý của cơ quan hành chính nhà nước.
Những sự biến đổi khơng bình thường của tự

nhiên như bão lụt, hạn hán, dịch bệnh,…
Những sự biến đổi khơng bình thường của xã hội
như khủng hoảng kinh tế, phá sản doanh nghiệp,
tệ nạn xã hội…
Những lệch lạc trong nhận thức, tư tưởng, hành
động của cả chủ thể quản lý và đối tượng quản
lý;
Những hành vi bất hợp tác của đối tượng quản lý;
hành vi cố tình làm trái để cản trở quá trình thực
hiện công việc.
4

2


VD:Tình huống quản lý hành chính
Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật vừa có
kết luận việc kiểm tra Thông tư số 58 của Bộ trưởng Bộ
GTVT quy định về đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe
cơ giới đường bộ.
Nội dung bị “tuýt còi” liên quan tới quy định tại Điều 57 về lộ
trình chuyển đổi giấy phép lái xe sang vật liệu PET.
Cụ thể, Điều 57 quy định giấy phép lái xe bằng giấy bìa phải
được chuyển đổi sang giấy phép lái xe mới bằng vật liệu
PET theo lộ trình như sau: Giấy phép lái xe ô tô và giấy
phép lái xe hạng A4 trước ngày 31-12-2016; Giấy phép lái
xe không thời hạn (các hạng A1, A2, A3) phải trước ngày
31-12-2020. Sau 6 tháng theo lộ trình chuyển đổi này mà
người có giấy phép lái xe bằng giấy bìa khơng chuyển đổi
sẽ phải sát hạch lại lý thuyết để được cấp lại giấy phép lái

xe.
5

VD:Tình huống quản lý hành chính
Theo báo Đầu tư ngày 04/10/2017 thì chi ngân
sách hiện nay đáng báo động!!!!

6

3


VD: Tình huống quản lý hành chính
Thơng tư 45 sửa đổi, từ ngày 15-1-2018,
thẻ đảng viên; thẻ nhà báo; giấy phép lái
ơ tơ, mơ tơ; thẻ kiểm sốt an ninh cảng
hàng không, sân bay; thẻ nhận dạng của
các hãng hàng không Việt Nam không
được sử dụng để làm thủ tục lên các
chuyến bay nội địa. Sau đó, Bộ GTVT cũng
đã chính thức lên tiếng thừa nhận sai sót
trong q trình soạn thảo, ban hành
Thơng tư. Nhưng Bộ lại nói rằng đó là do
lỗi… ĐÁNH MÁY
7

VD: Tình huống quản lý hành chính
Báo Nơng nghiệp VN đưa tin: Ủy ban Kiểm tra
Trung ương công bố vào ngày 20/9 mới đây, chỉ
một năm, mà văn phịng đồn ĐBQH và HĐND

tỉnh Gia Lai đã chi sai hơn 11 tỷ đồng “tiếp
khách” hết 3,2 tỷ đồng gồm: chi cho công tác tiếp
khách, đối ngoại và an ninh. Chỉ riêng chi văn
phòng phẩm đã hết 1,2 tỷ đồng và tiền mua
bia hết...2,6 tỷ đồng. Văn phòng chỉ năm người.
Mỗi lon bia bình quân 10.000 đồng. Hai ngàn sáu
trăm triệu đồng, tương đương với 260.000 lon
bia. Chia cho 5 người, mỗi người bình quân
52.000 lon bia. Một năm có 365 ngày, mỗi ngày,
một người bình qn nam/nữ uống hết gần 150
lon. Có thể nói đó là những người uống bia giỏi
nhất, xứng đang được ghi vào sách kỷ lục
Guiness thế giới.
8

4


VD: Tình huống quản lý hành chính
Theo báo Dân trí ngày 20/7/2017, từ tháng 8 - 12/2016, ông
Vương Đức Lâm (Chủ tịch UBND thị xã Đồng Xồi, tỉnh
Bình Phước) đã ký liên tiếp các quyết định bổ nhiệm “thần
tốc” với ông Vương Đức Tặng (SN1985, con trai ông Lâm).
Ngày 1/8/2016, ông Vương Đức Lâm có quyết định bổ nhiệm
ông Tặng giữ chức Kế toán trưởng ngân sách. Thời hạn bổ
nhiệm 5 năm từ ngày 1/8/2016.
Ngày 8/12/2016, ông Lâm ban hành quyết định bổ nhiệm ơng
Tặng từ kế tốn trưởng lên làm Phó trưởng phịng TC – KH
thị xã Đồng Xồi.
Tiếp tục đến ngày 29/12/2016 (21 ngày sau khi nhậm

chức vụ Phó phịng), ơng Tặng tiếp tục được ln
chuyển cơng tác từ Phịng TC - KH thị xã đến nhận cơng
tác tại UBND xã Tân Thành (thị xã Đồng Xoài), chỉ định
được tham gia Ban chấp hành, Ban thường vụ, giữ chức
Phó Bí thư Đảng uỷ, quyền Chủ tịch UBND xã.
9

VD: Tình huống quản lý hành chính
Theo Dân trí ngày 26/5/2017 Đại biểu Quốc hội Lê Thanh
Vân (Cà Mau) phát biểu, nhiều năm qua, Chính phủ
tiến hành cải cách hành chính nhưng kết quả chưa khả
quan. “Trong cuộc gặp của Thủ tướng với các doanh
nghiệp mới đây, bầu Đệ ở Thanh Hóa nói rằng 50% cán
bộ, cơng chức hiện chỉ ngồi chơi xơi nước. Trước đó có
vị lãnh đạo dẫn ý kiến chuyên gia, cho là 30% người
trong bộ máy hành chính cắp ơ!. Cá nhân tơi thấy tỷ lệ
đó cịn cao hơn!”
Đại biểu dẫn chứng hiện tượng “cả họ làm quan”, bổ
nhiệm “người nhà”, nhấn mạnh: “Gần đây tôi nghe câu
nhất hậu duệ, nhì tiền tệ, ba quan hệ, bốn đồ đệ, tốt
nghiệp đại học thì …mặc kệ!”.
Ơng nhắc đến trường hợp gần đây nhất đang khiến
dư luận bất bình là Giám đốc bệnh viện ở Đồng
Tháp bổ nhiệm con trai bị động kinh làm Phó
Trưởng khoa.
10

5

VD: Tình huống quản lý hành chính
Dân trí đưa tin ngày 17/7/2017 phản ánh, tại xã Hà
Ninh, huyện Hà Trung (Thanh Hóa) diễn ra thực
trạng nhiều người đã chết nhưng vẫn có tên và có
chữ ký trong danh sách nhận tiền hỗ trợ của Nhà
nước.
Sự việc nêu trên diễn ra từ tháng 6/2016, do một số
cán bộ Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp và một số
cán bộ của xã Hà Ninh câu kết với nhau để lập
danh sách và lập khống hồ sơ, chữ ký của hơn 100
người dân thơn 3, xã Hà Ninh, trong đó, có cả một
số người đã chết để lấy tiền hỗ trợ của Nhà nước.
11

Tình huống quản lý hành chính
Theo Báo Vietnamnet tại Hội nghị tổng kết
6 năm thi hành chính sách về Đào tạo
nghề cho lao động thôn theo Quyết định
1956/2009/QĐ-TTg vào ngày 23/3/2017,
Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung
truy vấn: “Có những xã đào tạo tập
trung khoảng 600 người cho một
nghề hoạn lợn. Đào tạo nghề thật, có
việc làm thật hay chỉ đánh trống ghi tên,
ghi như vậy để chi tiền sao?”
12

6

VD: Tình huống quản lý hành chính
Theo Báo Dân trí ngày 16/9/2016, bà Trần Thị Sắc
(45 tuổi, huyện Chư Sê, Gia Lai) thuê máy đào
ao chứa nước tưới cây trên đất nhà thì phát hiện
tảng đá gần 8 tấn thuộc dòng đá canxedon (bán
quý). Bà thuê xe cơ giới cẩu tảng đá lên làm
cảnh trang trí trong nhà. Nửa tháng sau, đoàn
liên ngành huyện Chư Sê đến lập biên bản tịch
thu hòn đá, phạt bà Sắc 2 triệu đồng về tội vận
chuyển trái phép khoáng sản.
Cho rằng quyết định xử phạt là trái pháp luật, bà
Sắc làm đơn khởi kiện. Đầu năm 2014, sau nhiều
phiên tịa khơng có kết quả, cuối cùng UBND
huyện Chư Sê đã phải bồi thường 50 triệu đồng
cho bà Sắc để rút đơn kiện. Riêng cục đá vẫn bị
tịch thu để trưng bày ở khuôn viên UBND huyện.13

VD: Tình huống quản lý hành chính
Theo báo Dân trí, Sáng ngày 23/8,
cụ N.D.T (80 tuổi, ở phường
Nam Hồng, thị xã Hồng Lĩnh, Hà
Tĩnh) được người nhà đến Bệnh
viện đa khoa thị xã Hồng Lĩnh
để khám chấn thương ở ngực
do va chấn.
Kết quả chụp X - quang đươc bác
sĩ Nguyễn Viết Hà làm việc ở
khoa Ngoại bệnh viện này. mô
tả tổn thương của cụ ông 80
tuổi là gãy rạn xương sườn,

nhưng bác sĩ chẩn đoán bệnh lý
viêm phế quản cấp, chẩn đốn
kèm theo là thiếu máu,
lỗng xương sau mãn kinh.
14

7


VD: Tình huống quản lý hành chính
Dù đang sống khoẻ mạnh và được nhận trợ
cấp hàng tháng từ nhà nước nhưng hai vợ
chồng ông Đỗ Văn Hợp, bà Nguyễn Thị An
(trú tại phường Nhật Tân, quận Tây Hồ, Hà
Nội) đã bị cơ con dâu và cơng chứng viên
Văn phịng Cơng chứng số 3 Hà Nội “khai
tử” từ năm 2006.
Sự việc trôi vào im lặng, không ai biết cho tới năm
2015 khi vợ chồng ông Hợp phát hiện chị V.T.V
(con dâu) đã ký kết hợp đồng chuyển nhượng
toàn bộ nhà đất số 62A, ngõ 399 đường Âu Cơ,
phường Nhật Tân cho một gia đình khác tại Phịng
Cơng chứng số 1 Hà Nội theo các giấy tờ có thơng
tin khơng đúng sự thật đã được niêm yết tại
UBND phường Nhật Tân và được Phịng Cơng
chứng số 3 Hà Nội chứng thực.
15

Những lệch lạc trong nhận thức, tư tưởng, hành
động của cả chủ thể quản lý và đối tượng quản lý

Nhà văn Hoàng Quảng Yên xây một hàng
gạch cao 25 cm trên thửa đất có giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất để từ đó, xây
chuồng gà thì bị ơng Lê Hồng Hà, Chủ tịch
ỦBND phường Sông Bằng, TP Cao Bằng đưa
cán bộ đến lập biên bản “khơng được tiếp
tục thi cơng” vì khơng có giấy phép xây
dựng! Theo lời ơng Chủ tịch phường Sơng
Bằng “chỉ 1 viên gạch có vữa cũng phải xin
phép”.
16

8


Cơng văn của Phịng QLĐT TP Cao Bằng từ chối cấp phép xây dựng
chuồng gà cho ông Uyên và bản vẽ xây dựng... chuồng gà. Ảnh:
tuoitre.vn

17

II. Nội dung tình huống
-

1. Một tình huống tốt phải trả lời được các
câu hỏi sau:
Sự việc hoặc vấn đề đó có ý nghĩa gì trong quản
lý nhà nước?
Có những địi hỏi gì đặt ra?

Có thể hoặc phải làm gì trước những vấn đề
này?
Có những ai tham gia vào câu chuyện tình
huống này?
Thực hiện ra sao?
18

9


II. Nội dung tình huống
2. Các loại tình huống
- Xét về mặt thời gian:
+ Tình huống đóng: đã xảy ra và đã kết thúc;
+ Tình huống mở: đang xảy ra chưa kết thúc.
- Xét về mặt phạm vi:
+ Tình huống có thể xảy ra tại cơ quan, đơn vị người viết;
+ Tình huống có thể xảy ra ngồi cơ quan, đơn vị người
viết.
- Xét về mặt tính chất:
+ Tình huống đơn giản;
+ Tình huống phức tạp, kéo dài, liên quan đến nhiều cơ
quan, lĩnh vực, ảnh hưởng đến nhiều vấn đề, nhiều người.
n

19

II. Nội dung tình huống
3. Các điều kiện để đảm bảo câu chuyện
có tính tình huống:

- Tính xác thực của sự việc;
- Tính khách quan của cách trình bày sự việc;
- Tính rõ ràng của văn phong hành chính;
- Tính logic trong việc mơ tả sự việc;
- Tính chính xác và nhạy cảm của nhân vật.

20

10


III. Mục đích, yêu cầu:
n
n
n

n

n

1. Mục đích:
* Giúp cho học viên
- Có phương pháp luận, phương pháp tư duy
khoa học trong q trình tiếp cận, phân tích
và xử lý tình huống trong quản lý;
- Nắm vững, hệ thống các kiến thức lý luận
đã được trang bị trong khoá học;
- Vận dụng tốt kiến thức đã học để phân
tích, xử lý tình huống hành chính.
21

III. Mục đích, u cầu:
2. u cầu:
- Thể hiện sự hiểu biết của học viên
về những kiến thức đã được
trang bị trong cả khoá học;
- Khả năng vận dụng những kiến
thức đã học vào việc phân tích,
xử lý một tình huống cụ thể xảy
ra trong quản lý;
- Đề xuất với Đảng và Nhà nước
các kiến nghị, giải pháp giải
quyết vấn đề trong lĩnh vực quản
lý nhà nước cụ thể, nhằm nâng
cao hiệu quả hoạt động quản lý.
n

22

11


IV. Nội dung tình huống
3. Các nguyên tắc khi biên soạn
nội dung tình huống
- Chọn sự việc, vấn đề hoặc một câu chuyện có
nhiều tình tiết hấp dẫn, có tính mâu thuẫn;
- Trong khi chọn tình huống chú ý:
+ Dựa vào thực tế của Việt Nam, của địa
phương;

+ Không Hư cấu thêm các chi tiết phụ;
+ Không được làm sai lệch quan điểm,đường lối,
chính sách của Đảng và Nhà nước;
+ Cần tập trung vào một chủ đề;
23
+ Khơng bình luận.

V.
Trang
bìa
của
tiểu
luận:
24

12


è Có 02 tiểu luận mẫu dùng làm
TLTK cách trình bày tiểu luận gửi
kèm theo

VI.
Cấu
trúc
tiểu
luận:
è Học viên không dùng chủ đề của tiểu luận mẫu làm thành bài tiểu
luận của mình
25

Cách viết Tiểu luận tình huống
n
n

n

n

n

n

Phần 1. Mơ tả tình huống
Phần 2. Xác định mục tiêu xử lý tình
huống
Phần 3. Phân tích nguyên nhân và hậu
quả của sự việc
Phần 4. Xây dựng, phân tích và lựa chọn
phương án giải quyết tình huống
Phần 5. Các giải pháp thực hiện phương
án đã chọn
Phần 6. Kiến nghị
26

13


Phần 1: Mơ tả tình huống
(3-5 trang)

-

Nêu hồn cảnh, bối cảnh xuất hiện tình huống
Hồn cảnh được giao nhiệm vụ xử lý tình huống
Mơ tả khái qt tình huống theo thời gian, khơng
gian xảy ra tình huống QLHCNN, vai trị của các
bên liên quan

27

Phần 2: Xác định mục tiêu
xử lý tình huống (1 trang)
-

Chỉ ra mục tiêu cần giải quyết đối với tình huống
đã nêu

28

14


Phần 3: Phân tích nguyên
nhân và hậu quả của sự việc
3.1. Nguyên nhân (2-3 trang)
- Phân tích, chỉ ra nguyên nhân của tình huống về
các mặt
- Nguyên nhân phải phù hợp với các phân tích đã
nêu
3.2. Hậu quả (2-3 trang)

- Phân tích, chỉ ra hậu quả của tình huống về các
mặt
29

Phần 4: Xây dựng, phân tích
và lựa chọn phương án giải
quyết tình huống
3.1. Xây dựng, phân tích các phương án giải
quyết tình huống (3-5 trang)
- Đề xuất 2-3 phương án giải quyết và phân tích ưu
nhược điểm của từng phương án
3.2. Lựa chọn phương án giải quyết tình huống
(2-3 trang)
- Lập luận, chỉ ra phương án chọn trong số các
phương án đã nêu
30

15


Phần 5: Các giải pháp thực
hiện phương án đã chọn (1-5
trang)
-

Đưa ra các giải pháp thực hiện phương án chọn
Chỉ ra vai trò, trách nhiệm thực hiện của mỗi bên
liên quan trong thực hiện phương án chọn

31

Phần 6: Kiến nghị (1-3 trang)
-

-

Đưa ra một số kiến nghị ở cấp độ quản lý vĩ mơ
nhằm hồn thiện cơ chế, chính sách với Đảng, nhà
nước
Đưa ra một số kiến nghị cụ thể nhằm khắc phục
các tồn tại, phát huy các kết quả tích cực, kiến
nghị về chế độ đãi ngộ, sự quan tâm…với cơ quan
chủ quản, cơ quan quản lý cấp trên, chính quyền
địa phương

32

16


Phần kết luận
(1 – 2 trang)
Phần Kết luận có thể nêu các ý sau:
1. Về tầm quan trọng của công tác quản lý hành chính
Nhà nước
2. Về vai trị tham mưu giúp việc của Chuyên viên
3. Về tính cấp thiết và tầm quan trọng của việc tổ chức
lớp bồi dưỡng kiến thức QLHCNN
4. Viết về tác dụng của khoá bồi dưỡng đối với bản
thân

5. Một vài đề xuất về chương trình học, về lớp học đối
với đơn vị tổ chức lớp (hai đơn vị)
33

Lưu ý đối với người viết

-

-

-

-

Tình huống được đánh máy và in giấy khổ A4, Cỡ chữ 14, kiểu
chữ Times New Roman, giãn dòng 1,5
Số trang đánh máy tối thiểu 20 trang, tối đa 25 trang trên
khổ giấy A4 (khơng tính trang mục lục, phụ lục, tài liệu tham
khảo)
Căn lề trang A4 như sau: lề trái 3.0 cm; lề phải 2.0 cm, lề trên
2.0 cm, lề dưới 2.0 cm
Trang tài liệu tham khảo phải có à Tài liệu tham khảo sắp xếp
theo thứ tự: VB pháp luật, sách/tạp chí, bài báo, nguồn
Internet theo thứ tự a, b, c tên tác giả hoặc tên tài liệu
Khi trích dẫn căn cứ của cơ sở lý luận cần tuân theo quy định
về trích dẫn và đảm bảo nguồn trích dẫn.

NGHIÊM CẤM COPY TIỂU LUẬN CỦA NGƯỜI KHÁC

34

17


Lưu ý đối với người viết

-

Tiểu luận in trên bìa bằng giấy dày, đóng gáy (khơng làm gáy lị xo)

-

Số lượng tiểu luận nộp: 01 cuốn / 01 học viên

-

Thời hạn nộp tiểu luận: Theo thông báo của cán bộ quản lý lớp học

-

Tiểu luận được chấm tại Trường Đại học Nội vụ Hà Nội

35

Thông tin liên hệ
1. TS Nguyễn Hoài Thu
2. Địa chỉ email:
3. Địa chỉ cơ quan: Trung tâm Dịch vụ
công, Trường Đại học Nội vụ Hà Nội
4. Số điện thoại liên lạc: 0918673105

36

18