Tài nguyên sinh vật, mẫu tiểu luận 10 điểm

ĐẠI HỌC HẠ LONG
CƠ SỞ 1
KHOA QLTN&MT

Đề tài: Quản lý tài nguyên ở địa phương
Tiểu luận:
TÀI NGUYÊN SINH VẬT BIỂN QUẢNG NINH
SỬ DỤNG VÀ BẢO VỆ

Học phần: Sinh thái môi trường
GVHD: Nguyễn Thị Nha Trang
SVTH: Nguyễn Thái Sơn
Lớp: QLTN&MT K2

UÔNG BÍ, ngày 12 tháng 10 năm 2018



Mục Lục


ĐẶT VẤN ĐỀ
Tỉnh Quảng Ninh thuộc vùng Đông Bắc nước ta, do cấu tạo địa hình phía Đông
là phần thuộc biển Đông, đầu vinh Bắc Bộ và phía Tây là những dãy núi nối đuôi nhau
trùng điệp đã tạo nên cho nơi đây một hình dáng hết sức độc đáo – hình dáng của một
cá sấu. Với tọa độ dao động trong khoảng 106026’ – 108031’ độ kinh đông và khoảng
20040’ đến 21040’ độ vĩ bắc tỉnh Quảng Ninh có chiều rộng lên tới 195km, dài 102km
tiếp giáp với nhiều tỉnh ở nước ta như: phía tây nam giáp Hải Dương và thành phố Hải
Dương; giáp Lạng Sơn, Bắc Giang, Hải Dương phía tây bắc, có đường biên giới tiếp
giáp với Trung Quốc phía đông bắc và giáp Vịnh Bắc Bộ phía nam.
Quảng Ninh là 1 tỉnh có nguồn tài nguyên khoáng sản cũng như tài nguyên sinh

vật hết sức phong phú, đến Quảng Ninh chúng ta sẽ được thưởng thức những loại hải
sản tươi ngon như: bào ngư, hải sâm, cua, sò, tôm, sá sùng, hàu, sam,…
Tuy có nguồn tài nguyên phong phú, nhưng trong những năm gần đây do sự gia
tăng dân số và tốc độ đô thị hóa tăng nhanh không những làm tăng lượng lượng tiêu thụ
mà còn làm thu hẹp, biến đổi môi trường sinh sống của nhiều loài sinh vật, đặc biệt là
các loài sinh vật quý hiếm đã và đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng không chỉ về suy
giảm về chất lượng môi trường sống mà còn phải đối mặt với vấn nạn khai thác quá
mức của con người. Vì vậy, chúng ta phải nhanh chóng có những biện pháp bảo vệ và
quản lý tốt nguồn tài nguyên này.
May mắn thay, tài nguyên sinh vật là nguồn tài nguyên có thể tái tạo, nhưng không
có loại tài nguyên nào là vô tận cả, cho nên nếu không có cách thức khai thác và sử
dụng hợp lý thì chắc chắn nó sẽ cạn kiệt. Do đó, muốn sử dụng bền vững không chỉ tài
nguyên sinh vật nói riêng mà tất cả các loại tài nguyên có thể tái tạo nói chung thì đều
phải xác định rõ và hạn mức khai thác trong phạm vi có thể tái tạo, phục hồi.
Thông thường, giới hạn cuối cùng mà chúng ta cho rằng môi
trường có thể chịu đựng được thường không thể xác định một cách
chính xác. Vì vậy, chúng ta nên trừ ra một khoảng cách an toàn giữa
toàn bộ tác động của chúng ta với ranh giới mà ta ước lượng là môi
trường chịu được.
Hiện nay, tỉnh Quảng Ninh chúng ta đã và đang sử dụng nguồn tài
nguyên sinh vật biển đó như thế nào, và có những biện pháp gì để có
thể khai thác bền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên đó. Với mục đích
giúp cho các bạn có cái nhìn rõ hơn vấn đề này, cùng với đề tài
“Quản lý tài nguyên ở địa phương” đã được phân công tìm hiểu,
Nguyễn Thái Sơn-QLTN&MT K2

4


tôi đã lấy “Tài nguyên sinh vật biển Quảng Ninh, sử dụng và

bảo vệ” là chủ đề và cũng là tên bài tiểu luận của mình.

NỘI DUNG
I. TÀI NGUYÊN SINH VẬT BIỂN
-NGUỒN LỢI THỦY SẢN CỦA QUẢNG NINH
1. Điều kiện tự nhiên

Biển Quảng Ninh có hơn 2.000 hòn đảo, chiếm 2/3 số đảo cả nước (2078/2779), trong
đó có 1.030 đảo có tên. Tổng diện tích các đảo là 619,913 km². Một số hòn đảo thuộc
tỉnh Quảng Ninh là: đảo Trần và quần đảo Cô Tô (thuộc huyện Cô Tô). Vùng nội thuỷ từ
bắc xuống nam có những đảo chính như đảo Vĩnh Thực, đảo Miễu, đảo Cái Chiên, đảo
Thoi Xanh, đảo Vạn Vược, đảo Thoi Đây, đảo Sậu Nam, đảo Co Bầu, đảo Trà Ngọ, đảo
Cao Lô, đảo Trà Bàn, đảo Chén, đảo Thẻ Vàng, đảo Cảnh Cước, đảo Vạn Cảnh, đảo
Cống Tây, đảo Phượng Hoàng, đảo Nấc Đất, đảo Thượng Mai và đảo Hạ Mai cùng vô số
những đảo nhỏ trong vịnh Bái Tử Long và Hạ Long.
Duyên hải Quảng Ninh chạy dài gần 200 hải lí từ lãnh hải Trung Quốc ở phía đông đến
địa giới thành phố Hải Phòng.
Điều kiện địa lí phù hợp với ưu đãi từ thiên nhiên đã tạo cho vũng biển Quảng Ninh sự
đa dạng sinh học về thành phần, số lượng các loài hải sản trong hệ sinh thái
Biển Quảng Ninh hội tụ rất nhiều các hệ sinh thái từ rừng ngập mặn đến rặng san hô, cỏ
biển, cửa sông,..
2. Độ đa dạng

Theo tài liệu nghiên cứu năm 2008, Vùng biển Quảng Ninh cũng được đánh
giá là vùng biển đa dạng sinh học, giàu nguồn lợi với hơn 1 ngàn loài
sinh vật hải dương, trong đó có những loại thuỷ sản đặc hữu rất nổi
tiếng và có số lượng lớn. Con số chính xác là bao nhiêu vẫn chưa có kết luận cuối
cùng. Có lẽ đó chính là bí mật trong rất nhiều bí mật đã làm cho Quảng Ninh thêm sự
hấp dẫn diệu kỳ trong lòng du khách.
Trong đó có 315 loài cá (hơn 30 loài kinh tế), 450 loài thân mềm 34 loài động vật đáy,

17 loài san hô, 53 loài rong biển 181 loài động vật phù du 97 loài tôm biển, 7 loài cỏ
biển, 6 loài rắn biển, 3 loài thú biển và 2 loài rùa biển

Nguyễn Thái Sơn-QLTN&MT K2

5


II. TÌNH HÌNH SỬ DỤNG Ở ĐỊA PHƯƠNG
1.

Thực trạng khai thác

Với hơn điều kiện địa lý và thiên nhiên ưu đãi, tỉnh ta có cơ sở để phát triển nghề khai
thác thủy hải sản vững mạnh. Theo số liệu thống kê, toàn tỉnh hiện có trên
20.600ha nuôi trồng và 9.600 lồng bè, trong đó, sản lượng trung bình
mỗi năm đạt 2,5 tấn/ha, cao hơn 1 tấn/ha so với năm 2014. Sản lượng
thủy sản năm 2017 đạt trên 117.000 tấn, tăng 7,6% so với năm 2016,
trong đó khai thác đạt 62.800 tấn, tăng 7%; nuôi trồng đạt 54.200 tấn,
tăng 9%. Giá trị thủy sản đạt trên 9.000 tỷ đồng, tăng 11% so với năm
2016, chiếm 50% tổng giá trị toàn ngành nông nghiệp. Các loài nuôi
chủ lực của ngành đều có ưu thế và giá trị kinh tế cao như: tôm, cá
biển, nhuyễn thể, cua, cá rô phi… Riêng loài tôm thẻ chân trắng, năm
2017, doanh thu đạt gần 2.000 tỷ đồng. Qua đó, nâng cao sản lượng
và giá trị ngành thủy sản, hiệu quả kinh tế vượt trội hơn hẳn so với các
lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi hay lâm nghiệp, chiếm tỷ trọng lớn trong
tổng thể cơ cấu toàn ngành nông nghiệp. Đây cũng là cơ sở để ngành
nông nghiệp Quảng Ninh đạt mức tăng trưởng 3,4%, thuộc nhóm cao
trong số các tỉnh, thành cả nước. Tuy nhiên, nếu không có một chiến lược khai
thác hợp lý, thì tiềm năng biển sẽ không còn.

Thực tế, hiện nay tính đa dạng của vùng biển Quảng Ninh ngày càng giảm sút, có những
loại thuỷ sản quý hiếm giảm số lượng nghiêm trọng, thậm chí biến mất, như: bào ngư 7
lỗ ở Cô Tô; tôm he Mĩ Miều (Hải Hà); tôm hùm Vịnh Hạ Long, Vịnh Bái Tử Long; hải
sâm, tôm mũ ni đỏ, sá sùng ở Vân Đồn, Móng Cái... do các hoạt động khai thác theo
kiểu tận diệt, huỷ diệt gây ra...
Một điểm đáng chú ý, khai thác ven bờ mang nhiều nét truyền thống với quy mô tàu
nhỏ, công nghệ và phương pháp khai thác lạc hậu, chủ yếu dựa vào kinh nghiệm với
nhiều loại nghề và phương tiện khai thác như lưới rùng, lưới mành, lưới rê, lưới kéo,
lưới vây…. Thậm chí, không ít ngư dân sử dụng cả những phương pháp đánh bắt mang
tính hủy diệt nguồn lợi như xung điện, chất nổ, chất độc,… đã làm suy giảm rất lớn số
lượng sinh vật biển và nguy hại tới môi trường sống của chúng, số lượng loài có nguy cơ
tuyệt chủng và cạn kiệt ngày càng gia tăng. Đánh bắt thủy sản bằng việc sử dụng các
ngư cụ, chất độc hại là một cách khai thác phản khoa học, có tác hại lâu dài phá hủy sinh
Nguyễn Thái Sơn-QLTN&MT K2

6


cảnh, gây ô nhiễm môi trường sống của các loài thủy sản. Hệ quả của việc đánh bắt đó là
phải mất nhiều năm mới phục hồi lại được môi trường thủy sinh.

2. Một số biện pháp mà tỉnh đã và đang thực hiện

Nhằm bảo vệ nguồn lợi thủy sản, ngăn chặn các hành vi xâm hại đến môi trường, Quảng
Ninh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thị xã,
thành phố triển khai thực hiện các biện pháp siết chặt công tác quản lý nhà nước nhằm
ngăn chặn có hiệu quả việc sử dụng các ngư cụ, chất độc hại và các nghề khai thác làm
ảnh hưởng đến nguồn lợi thủy sản.
Bên cạnh đó, tỉnh cũng thường xuyên tuyên truyền, phổ biến các nội dung về khai thác,
bảo vệ nguồn lợi và môi trường thủy sinh, với nhiều hình thức tuyên truyền đa dạng

như: thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, hệ thống loa phóng thanh ở các xã,
phường, thị trấn; xây dựng phóng sự, tin, bài, tờ rơi, pano, băng rôn; tổ chức các lớp tập
huấn và kết hợp tuyên truyền trong quá trình kiểm tra, kiểm soát hoạt động khai thác
thủy sản... Thông qua các hoạt động tuyên truyền, các đơn vị đã vận động 11 nghiệp
đoàn, tổ đội khai thác thủy sản và 1.382 chủ tàu, 40 hộ kinh doanh ngư cụ ký cam kết
không khai thác thủy sản tận diệt, không kinh doanh buôn bán ngư cụ bị cấm.
Ngoài việc đẩy mạnh tuyên truyền, công tác tuần tra, xử lý vi phạm trong khai thác, bảo
vệ nguồn lợi thủy sản cũng được các đơn vị triển khai đồng bộ, quyết liệt. Chỉ tính riêng
trong quý I năm 2018, các lực lượng chức năng, địa phương trong toàn tỉnh đã phát hiện,
xử lý 264 vụ vi phạm trong khai thác thủy sản (tăng gấp 2,5 lần so với cùng kỳ), thu
phạt nộp ngân sách trên 700 triệu đồng, tăng 12% so với cùng kỳ. Qua công tác tuần tra,
kiểm tra, phát hiện vi phạm, các lực lượng chức năng kết hợp tuyên truyền quy định của
nhà nước trong lĩnh vực khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, nhắc nhở, vận động các
đối tượng làm các nghề cấm như khai thác thủy sản bằng lồng bát quái sớm ổn định tư
tưởng, chủ động chuyển đổi nghề nghiệp.
Để nâng cao ý thức người dân trong bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản, ngoài việc
kết hợp kiểm tra, kiểm soát xử lý nghiêm các hành vi khai thác thủy sản mang tính tận
diệt nguồn lợi, hủy hoại môi trường và các hệ sinh thái thủy sinh thì công tác thả giống
nhằm tái tạo quần đàn của các loài thủy sản ở các thủy vực nước ngọt nội địa cũng được
tỉnh đặc biệt quan tâm. Đây là một hoạt động có ý nghĩa chính trị xã hội sâu sắc nhằm
phục hồi và tái tạo nguồn lợi thủy sản đang ngày càng bị khai thác cạn kiệt; làm sạch
nguồn nước, làm sạch môi trường, góp phần cân bằng hệ sinh thái; đồng thời, cung cấp
Nguyễn Thái Sơn-QLTN&MT K2

7


một phần nguồn thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, sạch, an toàn góp phần nâng cao
sinh kế cho cộng đồng nhân dân.

Với các giải pháp được thực hiện đồng bộ, quyết liệt, Quảng Ninh được đánh giá là địa
phương tiên phong trong cả nước thực hiện những giải pháp mạnh, lần đầu tiên được áp
dụng trên vùng biển địa phương và cũng chưa có vùng biển nào trong cả nước thực hiện
trước đó… Đơn cử như việc Quảng Ninh đã bổ sung 5 nghề cấm ngoài danh mục nghề
cấm khai thác thủy sản do Bộ NN&PTNT quy định, trong đó là địa phương đầu tiên của
cả nước cấm nghề lồng bát quái; đồng thời, tỉnh cũng thực hiện phân cấp, phân quyền
cho các địa phương trong việc quản lý vùng biển ven bờ…
Và để có thể quan sát và theo dõi sát sao hơn tình hình khai thác nguồn lợi thủy sản của
tỉnh. UBND tỉnhQuảng Ninh quyết định lập đường dây nóng với 2 số điện thoại liên lạc
là 0203.3831.313 và 0945.541.313. Đến nay, đã tiếp nhận được rất nhiều tin báo, trong
đó nhiều tin có độ chính xác cao, là cơ sở để lực lượng chức năng xử lý thành công các
vụ vi phạm về sử dụng kích điện, nghề lặn,… tại nhiều địa phương trong tỉnh.
Những nỗ lực của Quảng Ninh đã và đang góp phần hồi phục nguồn lợi thủy sản, giữ
gìn tính đa dạng sinh học của tài nguyên thủy sản mà đặc biệt là việc thay đổi nhận thức
người dân trong việc quản lý khai thác và tái tạo nguồn lợi thủy sản dựa vào cộng đồng
đang phát huy hiệu quả.

Nguyễn Thái Sơn-QLTN&MT K2

8


LỜI KẾT
Quảng Ninh là một tỉnh có tiềm năng kinh tế to lớn cũng với tài nguyên
khoáng sản cũng như sinh vật phong phú. Tuy nhiên, đi đôi với lợi ích mà
thiên nhiên mang lại là trách nhiệm và nghĩa vụ của chính quyền cũng như
địa phương và người dân về việc bảo tồn cũng như gìn giữ lượng tài nguyên
sinh vật phong phú cho chúng ta cũng như con cháu mai sau.
Để làm được như thế, không chỉ cần tác động mạnh mẽ và quyết liệt của
chính quyền mà quan trọng hơn, là ở chính ý thức của người dân, mỗi người

dân đã sống nhờ biển thì phải có ý thức tôn trọng đại dương, có ý thức bảo
vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản cho tỉnh cũng như nước nhà, có như thế,
nguồn lợi thủy hải sản mới được bảo tồn và phát huy giá trị của nó.
Tuy nhiên, có rất nhiều người chỉ ham cái lợi trước mắt mà bỏ qua hậu
quả nó đem lại về sau, với những người có hành vi này, chính quyền cần có
những biện pháp xử phạt thích đáng để răn đe và hạn chế sai phạm về sau.
Tôi hi vọng thông qua bài tiểu luận này, các bạn có thể hiểu rõ hơn về
thực trạng của không chỉ về tài nguyên sinh vật biển của tỉnh ta mà còn của
cả nước để mọi người có ý thức bảo vệ chúng ngay từ bây giờ.

Nguyễn Thái Sơn-QLTN&MT K2

9


TÀI LIỆU THAM KHẢO
/>0050006018.pdf
/> /> />Tuc/Attachments/630/KH%20KSON%20QNinh.pdf
/> />
Nguyễn Thái Sơn-QLTN&MT K2 10


Nguyễn Thái Sơn-QLTN&MT K2 11


Điểm
Bằng số

Bằng chữ

Lời phê