Đề thi HSG GDCD 9 cấp huyện (2015 - 2016)

UBND HUYỆN THỦY NGUYÊN
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỀ THI CHÍNH THỨC

KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
Năm học 2015-2016
MÔN: GIÁO DỤC CÔNG DÂN 9
Thời gian làm bài: 150 phút

Câu 1. (2,0 điểm) Thấy Nam hí hoáy giải bài tập Toán mà thầy vừa chữa trên bảng theo
một cách khác Tùng bảo: " Thầy đã giải rồi tìm cách khác làm gì tốn công, ra ngoài chơi
đi"
a. Em đồng tình với cách làm của bạn nào? Tại sao?
b. Từ tình huống trên em rút ra được phẩm chất đạo đức gì cần thiết với mỗi người học
sinh trong học tập.
Câu 2. (2,0 điểm) Tổng thống Pháp Francois Hollande phát biểu: "Ngày 12/12/2015 là
một ngày tuyệt vời đối với Trái đất. Trong nhiều thế kỷ, đã có hàng loạt cuộc cách mạng ở
Paris, song đây là cuộc cách mạng đẹp và yên bình nhất mà chúng ta có, cuộc cách mạng
về biến đổi khí hậu".
a. Lời phát biểu trên được Tổng thống Pháp phát biểu trong hội nghị nào?
b. Chúng ta tự hào vì Việt Nam là một trong số những nước tham gia tích cực vào hội
nghị trên. Là công dân của Việt Nam em hãy thể hiện vai trò tích cực bằng việc làm rõ
một số nội dung sau:
- Thế nào là biến đổi khí hậu? Môi trường? Ô nhiễm môi trường?
- Đề xuất những phương án giải quyết hiệu quả nhất góp phần làm giảm tác hại của ô
nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu ở Việt Nam.
Câu 3: (1,5điểm) Hàng năm Việt Nam lấy một ngày là ngày gia đình Việt Nam đó là
ngày nào? Nêu chủ đề và ý nghĩa chủ đề ngày Gia đình Việt Nam năm 2015.
Em sẽ làm gì để thực hiện tốt quyền và nghĩa vụ của mình trong gia đình?
Câu 4: (2,0 điểm)
Trong một hoạt động trải nghiệm tìm hiểu về bộ máy nhà nước cấp

cơ sở( xã, phường, thị trấn) nơi em sinh sống, em được phân công chuẩn bị tài liệu trước
ngày thực hiện hoạt động với các nội dung:
a, Bộ máy nhà nước là gì? UBND xã phường, thị trấn có nhiệm vụ và quyền hạn gì?
b, Một người hàng xóm mới chuyển đến ở gần nhà em muốn làm một số thủ tục tại
UBND (xã, phường, thị trấn). Em hãy hướng dẫn người hàng xóm đến các ban, bộ phận
nào của UBND (xã, phường, thị trấn) xã để tiến hành làm một số thủ tục sau:
- Đăng ký hộ khẩu thường trú.
- Xin cấp giấy khai sinh cho con.
- Xin xác nhận sơ yếu lí lịch.
Câu 5: (2,5 điểm)
Tổng hợp tình hình lũ lụt ở Quảng Ninh tháng 7 năm 2015, Báo
VIETNAM.NET có bài viết: "Trận mưa lịch sử đã khiến Quảng Ninh chìm trong biển
nước. Hàng chục người chết và mất tích, 16 mỏ than hư hại, ngập nặng, hàng nghìn tỷ
đồng mất trắng và hơn hết là cảnh người dân khi phải đối mặt với tình trạng mất điện, mất
nước, thiếu lương thực thực phẩm... Bên cạnh đó, người dân cũng ghi nhận sự nỗ lực, cố
gắng, toàn tâm toàn lực của cả hệ thống chính trị tỉnh Quảng Ninh cũng như người dân cả
nước hướng về Quảng Ninh trong việc khắc phục hậu quả lũ lụt..."
Qua sự việc trên, em hãy phân tích truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta đã được khẳng
định?
------------------Hết----------------1


UBND HUYỆN THỦY NGUYÊN
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

CÂU

Câu 1.
(2,0
điểm)

Câu 2.
(2,0
điểm)

HƯỚNG DẪN CHẤM THI
CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
Năm học 2015-2016

MÔN: GIÁO DỤC CÔNG DÂN 9
( Hướng dẫn chấm gồm 03 trang)
ĐÁP ÁN
ĐIỂM
a, Em đồng tình với quan điểm của bạn Nam.
0,5
* Giải thích:
- Bạn Nam đang cố giải bài toán theo một cách khác đó là cách
0,25
học sáng tạo, tự giác.
- Bạn Tùng phản đối việc Nam làm bài theo cách khác là Tùng
0,25
không sáng tạo, học một cách thụ động thầy hướng dẫn thế nào thì
tiếp thu như thế.
b, Từ tình huống trên em rút ra bài học cần năng động sáng tạo
trong học tập.
+ Năng động là tích cực chủ động, dám nghĩ dám làm.
0,25
+ Sáng tạo là say mê nghiên cứu tìm tòi để tạo ra những giá trị mới 0,25
về vật chất, tinh thần hoặc tìm ra cái mới, cách giải quyết mới mà
không bị gò bó phụ thuộc vào những cái đã có.

* Ý nghĩa với học sinh:
0,5
+ Năng động sáng tạo là phẩm chất rất cần thiết trong cuộc sống
và với mỗi người học sinh trong học tập.
+ Năng động sáng tạo giúp học sinh vượt qua những ràng buộc
khó khăn, rút ngắn thời gian đạt mục tiêu học tập.
+ Năng động sáng tạo giúp học sinh làm lên những kỳ tích vẻ vang
mang lại vinh dự cho bản thân, gia đình và đất nước.
+ Bản thân cần tìm ra phương pháp học tập tốt nhất cho mình và
tích cực vận dụng những điểu đã biết vào cuộc sống.
a, Lời phát biểu trên của Tổng thống Pháp phát biểu tại hội nghị
0,25
thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc (COP21) diễn
ra từ ngày 30/11 đến ngày 11/12 tại Pari.
b, Một số nội dung
- Biến đổi khí hậu trái đất là sự thay đổi của hệ thống khí hậu gồm
0,25
khí quyển, thuỷ quyển, sinh quyển, thạch quyển hiện tại và trong
tương lai bởi các nguyên nhân tự nhiên và nhân tạo.
- Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo bao 0,25
quanh con người, có ảnh hưởng đến đời sống sản xuất, sự tồn tại
và phát triển của con người và sinh vật.
- Ô nhiễm môi trường là làm thay đổi tính chất của môi trường, vi
0,25
phạm tiêu chuẩn quy định về bảo vệ môi trường.
* Trách nhiệm công dân:
0,5
- Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức và trách
nhiệm bảo vệ môi trường.
- Tăng cường công tác quản lí nhà nước tạo cơ chế pháp lí và

2


chính sách.
- Đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động bảo vệ môi trường.
- Áp dụng các biện pháp kĩ thuật trong bảo vệ môi trường.
- Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ,
- Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.
* Trách nhiệm của học sinh
- Giữ gìn vệ sinh lớp, trường học, nơi ở và nơi công cộng.
- Bảo vệ và sử dụng tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên.
- Tích cực tham gia trồng cây.
- Phê phán, tố cáo hành vi làm ảnh hưởng đến môi trường, vi phạm
pháp luật về bảo vệ môi trường.
* Hàng năm nước ta chọn ngày 28 tháng 6 là Ngày gia đình Việt
Nam.
* Chủ đề ngày gia đình Việt Nam năm 2015 là: “Bữa cơm gia
đình ấm áp yêu thương”
*Ý nghĩa:
+ Bữa cơm gia đình hết sức quan trọng.
- Thể hiện truyền thống văn hóa của người Việt Nam từ xưa tới
nay vẫn coi bữa cơm là thành quả lao động của các thành viên
trong gia đình.
- Là nơi truyền - nhận kinh nghiệm giáo dục, đạo đức, lối sống đến
mọi thành viên trong gia đình.
- Là thời điểm gắn kết họ hàng, dòng tộc.
+ Bữa cơm gia đình cũng chính là chìa khóa, là ngọn lửa giữ gìn
Câu 3: và vun đắp hạnh phúc gia đình.
(1,5điểm) + Trách nhiệm:
- Luôn yêu quý, kính trọng ông bà, cha mẹ.

- Lắng nghe những lời khuyên bảo đúng đắn của ông bà cha mẹ,
thể hiện ở tình cảm, thái độ lễ phép, sự cảm thông, ân cần, chăm
sóc và nuôi dưỡng ông bà, cha mẹ, đặc biệt khi ông bà cha mẹ già
yếu, ốm đau.
- Luôn yêu thương, đùm bọc, chăm sóc, giúp đỡ anh chị em trong
gia đình.
- Tôn trọng quyền và lợi ích của các thành viên trong gia đình.
- Chăm lo đời sống chung của gia đình, góp phần xây dựng gia
đình văn hóa.
- Luôn trân trọng tự hào phát huy những truyền thống tốt đẹp của
gia đình.
- Có lối sống lành mạnh không làm điều gì tổn hại đến thanh danh
của gia đình.
Bộ máy nhà nước là một hệ thống tổ chức bao gồm các cơ quan
Câu 4:
nhà nước cấp trung ương và cấp địa phương, trong đó gồm có 4 cơ
(2,0
quan được phân định theo chức năng và nhiệm vụ khác nhau gồm:
điểm)
- Cơ quan quyền lực nhà nước
- Cơ quan hành chính nhà nước
3

0,5

0,25
0,25

1,0

0,5


Câu 5:
(2,5
điểm)

- Cơ quan xét xử
- Cơ quan kiểm sát.
* Nhiệm vụ, quyền hạn của UBND (xã, phường, thị trấn)
- Thực hiện quản lí nhà nước ở địa phương mình trong các lĩnh
vực: đất đai, nông nghiệp, công nghiệp, văn hóa, giáo dục, y tế......
- Tuyên truyền giáo dục pháp luật, kiểm tra việc chấp hành Hiến
pháp, luật, các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên và nghị
quyết của Hội đồng nhân dân ( xã, phường, thị trấn)
- Đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, thực hiện chế
độ nghĩa vụ quân sự, quản lí hộ khẩu, hộ tịch ở địa phương, quản lí
việc cư trú, đi lại của người nước ngoài ở địa phương.
- Phòng chống thiên tai, bảo vệ tài sản của nhà nước, bảo vệ tính
mạng, tự do, danh dự, nhân phẩm, tài sản, các quyền và lợi ích hợp
pháp khác của công dân, phòng chống các tệ nạn xã hội ở địa
phương.
* Hướng dẫn người hàng xóm
+ Đến ban công an xã để đăng ký hộ khẩu thường trú
+ Đến ban tư pháp xã để đăng ký khai sinh cho con.
+ Đến văn phòng UBND xã để xin xác nhận lí lịch.
- Khẳng định truyền thống được thể hiện đoàn kết, tương trợ.
- Thể hiện nét đẹp văn hóa truyền thống của con người Việt Nam.
- Truyền thống tốt đẹp của dân tộc là những giá trị tinh thần,
những tư tưởng, đức tính, lối sống, cách ứng xử tốt đẹp, hình thành

trong quá trình lịch sử lâu dài của dân tộc, được truyền từ thế hệ
này sang thế hệ khác
- Nêu được khái niệm đoàn kết, tương trợ.
*Đoàn kết tương trợ là sự thông cảm, chia sẻ và có việc làm cụ thể
giúp đỡ nhau khi gặp khó khăn.
- Lấy được các dẫn chứng:
+ Trước đây: Trong các cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc…
+ Hiện nay: Các phong trào ủng hộ người nghèo…
+ Trong việc ủng hộ đồng bào Quảng Ninh bị lũ lụt càng thể hiện
rõ truyền thống đoàn kết tương trợ của người Việt Nam
- Huy động những điều kiện có thể trong khoảng thời gian
nhanh nhất để giúp đỡ nhân dân vùng lũ
- Dõi theo thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng
về đồng bào vùng lũ
- Sự vào cuộc nhanh chóng, toàn diện của nhà nước, quân đội
và các tổ chức …
- Ủng hộ nhiệt tình, về vật chất tinh thần giúp đồng bào vùng
lũ sớm vượt qua khó khăn.
-------------------Hết-----------------

4

0,25
0,25

0,25

0,25

0,5

0,25
0,25
0,25

0,25

0,5
0,5
0,5


PHÒNG GD& ĐT
TP THANH HÓA
ĐỀ CHÍNH THỨC

KỲ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 9 CẤP THÀNH PHỐ
NĂM HỌC 2015 - 2016
Môn: Giáo dục công dân
Thời gian: 150 phút (không tính thời gian giao đề)

(Đề thi gồm có 01 trang)
Câu 1: 2.0 điểm
Hãy điền từ thích hợp vào chỗ trống (…) để hoàn thành nội dung điều luật sau:
Điều 32. Người đi bộ (Luật Giao thông đường bộ 2008)
3. Người đi bộ không được vượt qua giải phân cách, không …………… vào các phương
tiện giao thông …………; khi mang vác vật cồng kềnh phải đảm bảo ………… và không
………. cho người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ.
Câu 2: 3.0 điểm
Môi trường và thiên nhiên có vai trò như thế nào đối với cuộc sống của con người?

Để bảo vệ môi trường và có một môi trường thiên nhiên trong sạch, chúng ta cần phải làm
gì?
Câu 3: 3.0 điểm
Thế nào là pháp luật, kỷ luật? Pháp luật, kỷ luật có ý nghĩa như thế nào trong cuộc
sống? Để trở thành người có ý thức chấp hành pháp luật tốt và có tính kỷ luật, mỗi học
sinh chúng ta cần phải làm gì?
Câu 4: 3.0 điểm
Tài sản nhà nước, lợi ích công cộng là gì? Trách nhiệm của công dân và Nhà nước
trong việc bảo vệ tài sản nhà nước và lợi ích công cộng? Công dân học sinh cần phải làm
gì để bảo vệ tài sản nhà nước và lợi ích công cộng?
Câu 5: 4.0 điểm
Thế nào là bảo vệ hòa bình? Vì sao phải bảo vệ hòa bình? Để bảo vệ hòa bình, em
cần có những việc làm cụ thể nào trong cuộc sống ?
Câu 6: 2.0 điểm
Thế nào là hợp tác cùng phát triển? Vì sao phải hợp tác quốc tế?
Câu 7: 3.0 điểm
Hãy viết một đoạn văn ngắn (từ 7 đến 10 dòng) để nêu được tác dụng của tính tự
chủ trong cuộc sống của mỗi người.
............................................ Hết ......................................

5


PHÒNG GD VÀ ĐT
TP THANH HÓA

.
Câu
Câu 1
Câu 2

Câu 3

HƯỚNG DẪN CHẤM
KỲ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 9 CẤP THÀNH PHỐ
NĂM HỌC 2015 - 2016
Môn: Giáo dục công dân

Nội dung
Điểm
Điền đúng mỗi từ vào chỗ trống cho 0,5 điểm: đu bám; đang chạy; an 2.0
toàn; gây trở ngại.
Học sinh trình bày được các ý cơ bản sau:
3.0
Vai trò của môi trường và thiên nhiên đối với cuộc sống của con 1.5
người
- Cung cấp cho con người phương tiện để sinh sống, phát triển mọi mặt
- Tạo nên cơ sở vật chất để phát triển KT, văn hóa, XH, nâng cao chất
lượng cuộc sống
Mỗi ý nêu đúng, có ví dụ cho 0,75 điểm
Để bảo vệ môi trường, chúng ta cần phải thực hiện các biện pháp 1.5
cần thiết sau:
- Giữ gìn vệ sinh môi trường, nhà ở; đổ rác đúng nơi quy định.
- Hạn chế dung chất thải khó phân hủy, thu gom, tái chế và tái sử
dụng đồ phế thải. Thực hiện đúng những quy định của PL về bảo vệ
môi trường
- Tiết kiệm điện, nước sạch,…tham gia các hoạt động bảo vệ môi
trường ở mọi nơi và nhắc nhở, vận động bạn bè cùng thực hiện …
(Mỗi ý đúng cho 0,5 điểm)
Học sinh trình bày được các ý cơ bản sau:

3.0
- Khái niệm pháp luật, kỷ luật
0.5
+ Pháp luật là những quy tắc xử sự chung, có tính bắt buộc do Nhà
nước ban hành, được Nhà nước bảo đảm thực hiện bằng các biện pháp
giáo dục, thuyết phục, cưỡng chế.
0.5
+ Kỷ luật là những quy định, quy ước của một cộng đồng (tập thể) về
những hành vi cần tuân theo nhằm đảm bảo sự phối hợp hành động
thống nhất, chặt chẽ của mọi người.
- Pháp luật, kỷ luật có ý nghĩa trong cuộc sống: Xác định được trách 1.0
nhiệm cá nhân; bảo vệ được quyền lợi của mọi người; tạo đk cho cá
nhân và XH phát triển.
- Để thực hiện tốt pháp luật và kỷ luật mỗi học sinh chúng ta cần phải
+ Tôn trọng PL và KL, biết thực hiện tốt nội quy của lớp, trường, chấp 0.5
hành nghiêm túc các quy định của Pl trong cuộc sống hàng ngày ở mọi
nơi, mọi lúc.
0.5
+ Biết nhắc nhở bạn bè và mọi người xung quanh thực hiện tốt PL của
Nhà nước, các quy định của cộng đồng, tập thể; biết đồng tình, ủng hộ,
làm theo những hành vi tuân thủ PL và KL; phê phán những hành vi VP
PL và KL.
6


Câu 4

Câu 5

Học sinh trình bày được các ý cơ bản sau:

- Khái niệm
+ Tài sản nhà nước là tài sản thuộc sở hữu của toàn dân, do Nhà nước
chịu trách nhiệm quản lý. VD như đất đai, sông hồ,…
+ Lợi ích công cộng là những lợi ích chung dành cho mọi người trong
XH. VD như lợi ích do các công trình công cộng mang lại (công viên,
vườn hoa, cầu đường,…)
- Trách nhiệm của công dân và Nhà nước trong việc bảo vệ tài sản nhà
nước và lợi ích công cộng:
+ Công dân: Không được lấn chiếm, phá hoại, sử dụng TS nhà nước và
lợi ích công cộng vào mục đích cá nhân; phải bảo quản, giữ gìn, sử
dụng tiết kiệm tài sản nhà nước…
+ Nhà nước ban hành và tổ chức thực hiện các quy định PL về QL và
sử dụng tài sản thuộc sở hữu toàn dân; tuyên truyền giáo dục công dân
thực hiện nghĩa vụ tôn trọng, bảo vệ TS nhà nước và lợi ích công cộng.
- Để bảo vệ tài sản nhà nước và lợi ích công cộng, công dân học sinh
cần phải:
+ Có ý thức giữ gìn, bảo vệ các công trình công cộng, giữ gìn vệ sinh
chung; bảo vệ môi trường sống, tài nguyên TN, di tích LS văn hóa và
các danh lam thắng cảnh,…
+ Biết hợp tác cùng với bạn bè, mọi người ở cộng đồng giữ gìn, bảo vệ
đường xá, cầu cống, các công trình phúc lợi công cộng, di sản VH, … ở
địa phương.
+ Biết ủng hộ những hành động bảo vệ TS nhà nước và các công trình
công cộng, phê phán các hành vi, việc làm gây thiệt hại đến TS nhà
nước và lợi ích công cộng.
Học sinh trình bày được các ý cơ bản sau:
Bảo vệ hòa bình là làm mọi việc để bảo vệ, gìn giữ cuộc sống xã hội
bình yên; là dung thương lượng, đàm phán để giải quyết mọi mâu
thuẫn, xung đột giữa dân tộc, tôn giáo, quốc gia; không để xảy ra chiến
tranh hay xung đột vũ trang.

Cần phải bảo vệ hòa bình vì:
- Hòa bình đem lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc, bình yên cho con
người,...
- Hiện nay chiến tranh xung đột vũ trang vẫn còn đang diễn ra ở nhiều
nơi trên thế giới và là nguy cơ đối với nhiều quốc gia, nhiều khu vực
trên thế giới, nhiều gia đình, nhiều trẻ em chưa được sống bình yên,...
Để bảo vệ hòa bình và sống hòa bình, chúng ta cần phải:
- Biết lắng nghe, biết cảm thông; biết dùng thương lượng để giải quyết
mâu thuẫn,…
- Tham gia mít tinh, viết thư, giao lưu, gửi quà ủng hộ nhân dân, trẻ em
những vùng bị ảnh hưởng của chiến tranh; tham gia vẽ tranh, đi bộ, biểu
diễn nghệ thuật vì hòa bình; tham gia diễn đàn Tuổi trẻ Việt Nam với
hòa bình, ký tên vào bản thông điệp bảo vệ hòa bình, chống chiến
tranh,…
7

3.0
0.5
0.5

0.5
0.5

1.0

4.0
1.0

0.5
0.5

1.0
1.0


Câu 6

Học sinh trình bày được các ý cơ bản sau:
2.0
- Hợp tác cùng phát triển là cùng chung sức làm việc , giúp đỡ, bổ trợ
1.0
nhau trong công việc, lĩnh vực nào đó vì sự phát triển chung của các
bên.
- Cần phải hợp tác quốc tế vì: Hiện nay thế giới đang đứng trước những
vấn đề cấp thiết, đe dọa sự sống còn của toàn nhân loại nên mỗi quốc
gia không thể tự giải quyết được mà cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa các
quốc gia,…VD: dịch bệnh hiểm nghèo, khủng bố quốc tế, bùng nổ dân
số, ô nhiễm môi trường,…
Câu 7 Tác dụng của tính tự chủ:
3.0
+ Giúp con người biết sống và ứng xử đúng đắn, có văn hóa. VD: Lễ 1.0
phép với ông bà, cha mẹ, thầy cô,...
+ Giúp con người đứng vững trước những khó khăn, thử thách, cám dỗ; 1.0
không bị ngả nghiêng trước những áp lực tiêu cực. VD: Không đua đòi 0.5
theo bạn bè chơi bời, bỏ học,...
0.5
+ Có khả năng làm chủ bản thân trong học tập, sinh hoạt ….
+ Có ý thức rèn luyện tính tự chủ,…
(Thí sinh nêu được các ý cơ bản trên theo ý hiểu và diễn đạt riêng của
mình)

Lưu ý: Điểm toàn bài là 20 điểm. Tùy theo phần trả lời của học sinh để giáo viên cho
điểm đến tối đa hoặc tối thiểu; những câu có yêu cầu nêu ví dụ, học sinh có thể nêu theo
sự hiểu biết và các tình huống cụ thể vẫn cho điểm tối đa.Khuyến khích học sinh nêu ví dụ
minh họa và những việc làm thực tế mà các em đã thực hiện.
………………… Hết ……………….

8


PHÒNG GD & ĐT
HUYỆN THIỆU HÓA
ĐỀ CHÍNH THỨC

(Đề thi gồm có 01 trang)

ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 9 THCS CẤP HUYỆN
Năm học 2015 - 2016
Môn thi: Giáo dục công dân
Thời gian làm bài: 150 phút
Ngày thi: 25 tháng 11 năm 2015

ĐỀ BÀI
Câu 1: (2.0 điểm)
Hãy điền từ, cụm từ vào chỗ trống (…) để hoàn thành nội dung điều luật sau: (Trích
Điều 8- Luật giao thông đường bộ 2008: Các hành vi bị nghiêm cấm)
2. Đào, khoan, xẻ đường...(1)…; đặt, để chướng ngại vật trái phép trên đường; Đặt, rải vật
nhọn, đổ chất...(2)... trên đường; để trái phép vật liệu phế thải, thải rác ra đường; mở
đường, đấu nối trái phép vào ... (3)...; lấn chiếm hoặc sử dụng trái phép đất của đường bộ,
hành lang an toàn đường bộ; tự ý tháo, mở nắp cống, tháo dỡ, di chuyển trái phép hoặc
làm...(4)... công trình đường bộ.

Câu 2: (4,0 điểm)
Bằng kiến thức đã học và hiểu biết của mình, em hãy làm sáng tỏ :
a) Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước của ai? Ra đời bao giờ?
Do ai lãnh đạo?
b) Vì sao nói : Nhà nước ta là nhà nước của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân?
c) Công dân có quyền và nghĩa vụ gì đối với nhà nước của mình?
Câu 3: (2,0 điểm)
Em hiểu gì về tình bạn và tình bạn trong sáng lành mạnh? Tình bạn trong sáng, lành
mạnh có ý nghĩa ra sao trong cuộc sống? Theo em, để xây dựng tình bạn trong sáng lành
mạnh, học sinh cần phải làm gì?
Câu 4: (4,0 điểm)
Pháp luật qui định ra sao về quyền và nghĩa vụ công dân trong gia đình? Học sinh
cần làm gì để góp phần xây dựng gia đình hòa thuận, hạnh phúc?
Câu 5: (5,0 điểm) :
Hợp tác là gì? Hợp tác có ý nghĩa gì đối với cộng đồng quốc tế, với nước ta và bản
thân mỗi người? Trình bày quan điểm của Đảng ta về vấn đề hợp tác?
Câu 6: (3,0 điểm) Tình huống pháp luật:
Do mâu thuẫn cá nhân nên bà Hoa đã vận động một số bà con trong xóm làm đơn tố
cáo ông chủ tịch UBND xã đã chiếm dụng số tiền bà con đóng để xây dựng cơ sở hạ tầng
của xã. Đơn tố cáo được gửi đến chủ tịch UBND Huyện. Khi các cơ quan chức năng của
Huyện xuống xác minh sự việc thì không có chuyện đó và kết luận là đơn tố cáo sai sự
thật. Việc bịa đặt tố cáo sai sự thật của bà Hoa có vi phạm pháp luật không ? Bà Hoa bị xử
lí như thế nào ?
------------------------------HẾT--------------------------------

9


PHÒNG GD - ĐT
HUYỆN THIỆU HÓA

HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI LỚP 9 THCS CẤP HUYỆN
Năm học 2015 - 2016
Môn thi: Giáo dục công dân
Thời gian làm bài: 150 phút
Ngày thi: 25 tháng 11 năm 2015

Câu 1 ( 2,0 điểm): Điền đúng các từ, cụm từ vào chỗ trống theo thứ tự sau :
Vị trí
1
2
3
4
Từ, cụm từ phải điền
Trái phép
Gây trơn
Đường chính
Sai lệch
Điểm
0,5
0,5
0,5
0,5
Câu 2 ( 4,0 điểm):
Nội dung
Điểm
a) Nhà nước ta là nhà nước của nhân dân, do nhân dân đấu tranh lập ra
0.25
* Lịch sử ra đời của nhà nước ta như sau :

- 2/9/1945 nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hoà ra đời là thành quả của cách
0.25
mạng tháng 8 –1945
- 30/4/1975 chiến dịch Hồ Chí Minh hoàn toàn thắng lợi, đất nước giải phóng,
hai miền Nam-Bắc thống nhất cả nước bước vào thời kì quá độ tiến lên Chủ 0.25
nghĩa xã hội.
- 2/7/1976 Quốc hội họp quyết định đổi tên nước thành nước Cộng hoà xã hội
0.25
chủ nghĩa Việt Nam
Lực lượng lãnh đạo : Điều 4-Hiến pháp 1992 nêu rõ: “Đảng Cộng sản Việt
0.5
Nam ... là lực lượng lãnh đạo nhà nước và xã hội”
b) Điều 2- hiến pháp 1992: “Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân 0.25
dân...”có nghĩa là:
- Nhà nước của dân : Nhà nước ta được thành lập là thành quả cách mạng
của nhân dân ta.
+ Trước cách mạng tháng 8 / 1945 nhân dân ta không có nhà nước của mình, 0.25
nhà nước khi đó là bộ máy cai trị của thực dân Pháp và Phát xít Nhật lập ra để
đàn áp, bóc lột nhân dân ta.
+ Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, nhân dân ta đã làm cuộc
cách mạng tháng 8/1945 thành công, giành lại độc lập và lập ra Nhà nước của
0.25
mình, lúc đầu mang tên là Việt Nam dân chủ cộng hoà và từ 2/7/1976 mang tên
là nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
- Nhà nước do dân : Trong mọi hoàn cảnh nhân ta luôn chăm lo xây dựng và
củng cố nhà nước như đóng góp ý kiến, giám sát các cơ quan nhà nước và các
0.5
công chức nhà nước để bộ máy nhà nước ngày càng trong sạch vững mạnh
xứng đáng với sự tin cậy của nhân dân.

- Nhà nước vì dân : Mọi hoạt động của nhà nước luôn chăm lo xây dựng đời
0.25
sống mới của nhân dân.
+ Lợi ích cao nhất của nhân dân ta là độc lập, tự do. Vì lợi ích đó, Nhà nước 0.25
10


ta đã tổ chức nhân dân tiến hành hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và
Đế quốc Mỹ giành được thắng lợi hoàn toàn.
+ Trong lúc kháng chiến cũng như trong hoà bình Nhà nước ta luôn chăm lo
xây dựng cuộc sống mới, cứu đói, cấp ruộng đất cho dân cày nghèo, chống
0.25
thiên tai, đẩy mạnh sản xuất, xoá mù chữ, phát triển giáo dục, y tế và văn hoá;
đào tạo đội ngũ cán bộ khoa học, kỹ thuật và công nhân lành nghề.
c) Công dân có quyền và trách nhiệm giám sát, góp ý kiến vào hoạt động của
các đại biểu và các cơ quan đại diện do mình bầu ra; đồng thời có nghĩa vụ
0.5
thực hiện tốt chính sách pháp luật của Nhà nước, bảo vệ các cơ quan Nhà nước,
giúp đỡ các cán bộ Nhà nước thi hành công vụ.
Câu 3 ( 2,0 điểm):
Nội dung
Điểm
a) * Tình bạn là tình cảm gắn bó giữa hai hoặc nhiều người trên cơ sở hợp
nhau về tính tình, sở thích hoặc có chung xu hướng hoạt động, có cùng lí tưởng
0.25
sống,...
Ví dụ : Bạn học cùng lớp; Bạn làm việc cùng cơ quan, đơn vị…
* Tình bạn trong sáng và lành mạnh có những đặc điểm sau:
- Phù hợp với nhau về quan điểm sống
- Bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau

- Chân thành, tin cậy và có trách nhiệm đối với nhau
- Thông cảm, đồng cảm sâu sắc với nhau
0.5
- Có lòng nhân ái, vị tha
- Tình bạn trong sáng, lành mạnh không phân biệt cùng giới hay khác giới.
Ví dụ : + Tình bạn giữa C. Mác và F. Ăng ghen;
+ Tình bạn giữa Lưu Bình và Dương Lễ
b) Ý nghĩa của tình bạn trong sáng, lành mạnh :
- Tình bạn trong sáng lành mạnh giúp con người cảm thấy ấm áp, tự tin yêu
0.5
cuộc sống hơn.
- Biết tự hoàn thiện mình để sống tốt hơn.
c) Để giữ gìn tình bạn trong sáng, lành mạnh, học sinh cần :
+ Tôn trọng, tự hào và có ý thức giữ gìn tình bạn; Có mong muốn xây dựng 0.25
tình bạn trong sáng, lành mạnh (kể cả tình bạn cùng giới hay khác giới)
+ Trong quan hệ với bạn bè ở trường, lớp luôn thể hiện những tình cảm, thái
0.25
độ, lời nói, cách cư xử phù hợp với bạn bè.
+ Biết quý trọng những người có ý thức xây dựng tình bạn trong sáng, lành
mạnh; ủng hộ những thái độ hành vi, lời nói thể hiện tình cảm quý mến, tôn
trọng, chân thành thân thiện biết cảm thông và giúp đỡ bạn bè; biết phê phán 0.25
những hành vi dèm pha, nói xấu, gán ghép, trêu chọc bạn bè trong lớp, trong
trường và ở cộng đồng.
Câu 4( 4,0 điểm):
Nội dung
Điểm
a) Luật hôn nhân và gia đình Việt Nam quy định về quyền-nghĩa vụ công
dân trong gia đình như sau:
* Quyền và nghĩa vụ của cha mẹ đối với con:
1.25

11


+ Cha mẹ có quyền nuôi dạy con thành những công dân tốt, bảo vệ quyền và
lợi ích hợp pháp của con, tôn trọng ý kiến của con (như quyền chọn nghề,
quyền tham gia hoạt động xã hội của con).
+ Không được phân biệt, đối xử giữa các con, không được ngược đãi, xúc
phạm con, ép buộc con làm những điều trái pháp luật, trái đạo đức, không lạm
dụng sức lao động của con chưa thành niên (Bố dượng, mẹ kế có nghĩa vụ và
quyền trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục con riêng cùng chung sống
với mình và bố dượng, mẹ kế, con riêng không được ngược đãi, hành hạ, xúc
phạm nhau).
+ Cha mẹ phải làm gương tốt cho con cái về mọi mặt, phối hợp chặt chẽ với
nhà trường và các tổ chức xã hội trong việc giáo dục con.
+ Khi cha mẹ bị kết án về một trong các tội cố ý xâm phạm sức khoẻ, nhân
phẩm, danh dự của con hoặc vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng, chăm
sóc, giáo dục con, có lối sống đồi truỵ, xúi giục, ép buộc con làm những việc
trái pháp luật, thiếu đạo đức... thì tuỳ theo từng trường hợp toà án có thể ra
quyết định không cho cha mẹ trông nom giáo dục con, quản lý tài sản của con
hoặc đại diện theo pháp luật cho con trong thời hạn từ 1-5 năm
+ Các quyền và nghĩa vụ của cha mẹ không chỉ đối với con chưa thành niên
mà còn đối với cả con đã thành niên bị tàn tật, mất khả năng hành vi dân sự,
không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi sống mình.
* Quyền và nghĩa vụ của ông bà đối với con cháu : Ông bà nội, ông bà ngoại
có các quyền và nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, giáo dục cháu, nuôi dưỡng
cháu chưa thành niên hoặc cháu đã thành niên bị tàn tật nếu cháu không có
người nuôi dưỡng.
* Quyền và nghĩa vụ của con cháu với ông bà, cha mẹ :
+ Con cháu có bổn phận yêu quí, kính trọng, biết ơn cha mẹ, ông bà; Có
quyền và nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ, ông bà, đặc biệt là khi cha

mẹ, ông bà ốm đau, già yếu. Nghiêm cấm con cháu có hành vi xúc phạm,
ngược đãi đến ông bà, cha mẹ
+ Con từ 15 tuổi trở lên còn chung sống với cha mẹ có nghĩa vụ chăm lo đời
sống chung của gia đình, nếu có thu nhập phải đóng góp vào nhu cầu thiết yếu
của gia đình.
+ Con có quyền có tài sản riêng: bao gồm tài sản được thừa kế riêng, được
tặng cho riêng, thu nhập do lao động của con, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài
sản riêng của con và các thu nhập hợp pháp khác.
+ Có quyền nhận cha mẹ của mình, kể cả trường hợp cha mẹ đã chết. Đối
với con từ 18 tuổi trở lên khi nhận cha không cần hỏi ý kiến, sự đồng ý của mẹ,
khi nhận mẹ không cần hỏi ý kiến, sự đồng ý của cha.
* Quyền và nghĩa vụ của anh, chị, em trong gia đình với nhau: Anh, chị, em
trong gia đình có bổn phận yêu thương, chăm sóc, giúp đỡ, nuôi dưỡng nhau
nếu không còn cha mẹ.
b) Mỗi học sinh cũng cần góp phần xây dựng gia đình hòa thuận, hạnh phúc và
tiến bộ bằng những thái độ, việc làm cụ thể như:
+ Tôn trọng quyền và nghĩa vụ của các thành viên trong gia đình;
+ Thực hiện tốt các quyền và nghĩa vụ của bản thân trong gia đình như: biết
12

0.25

0.25

0.25

0.25

0.25

0.5
1.0
0.25

0.25

0.25

0.25

0.25
1.0
0.25
0.5


kính trọng lễ phép, quan tâm, hiếu thảo với ông bà cha mẹ; yêu thương hòa
thuận nhường nhịn anh chị em; tham gia công việc gia đình vừa sức,...
+ Biết phê phán những hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân
trong gia đình như: cha mẹ bỏ rơi con cái, phân biệt đối xử giữa con trai và
con gái; con cái ngược đãi, vô lễ với cha mẹ; bạo lực trong gia đình,...

0.25

Câu 5 ( 5,0 điểm):
Nội dung
Điểm
a) Hợp tác là cùng chung sức làm việc, giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau trong công
việc hay lĩnh vực nào đó vì mục đích chung.
0.5

Hợp tác phải trên nguyên tắc: bình đẳng, hai bên cùng có lợi và không làm
phương hại đến lợi ích của người khác.
b) Ý nghĩa của hợp tác :
3.0
* Đối với nhân loại:
+ Hợp tác để cùng nhau giải quyết những vấn đề bức xúc mang tính toàn cầu
(bảo vệ môi trường, hạn chế sự bùng nổ dân số, khắc phục tình trạng đói
0.25
nghèo, phòng ngừa, đẩy lùi bệnh hiểm nghèo, chống khủng bố, tội phạm quốc
tế, giải quyết khủng hoảng...) mà không một quốc gia riêng lẻ nào có thể tự giải
quyết được.
+ Giúp đỡ, tạo điều kiện cho các nước nghèo phát triển
0.25
+ Tạo sự hiểu biết lẫn nhau, tránh gây mâu thuẫn, căng thẳng dẫn đến nguy
cơ chiến tranh, góp phần bảo vệ hoà bình. Từ đó đạt được mục tiêu hoà bình 0.25
cho nhân loại
* Đối với Việt Nam:
+ Giúp nước ta tiếp cận được với trình độ khoa học – kỹ thuật và công nghệ
0.25
tiên tiến nhờ tiếp thu, chuyển giao được những thành tựu khoa học, kỹ thuật và
công nghệ tiên tiến trên thế giới.
+ Nâng cao trình độ nhận thức, lí luận, thực tiễn và trình độ quản lí kinh tế,
0.25
quản lí xã hội .
+ Giúp nước ta tranh thủ được nguồn vốn của thế giới.
0.25
+ Tạo cơ hội giao lưu với bạn bè quốc tế
0.25
+ Vì nước ta đang bước vào thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội từ một nước
nghèo, lạc hậu rất cần các điều kiện trên để tạo cơ hội cho nền kinh tế Việt 0.25

Nam phát triển, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân.
* Đối với bản thân em:
0.25
+ Hiểu biết của em được mở rộng hơn.
+ Tiếp cận được với sự tiến bộ, trình độ khoa học- kỹ thuật và văn minh của
0.25
các nước.
+ Có thể giao lưu với bạn bè các nước
0.25
+ Đời sống vật chất và tinh thần của bản thân, gia đình được nâng cao.
0.25
c) Đảng và Nhà nước ta luôn coi trọng việc tăng cường hợp tác với các nước xã
hội chủ nghĩa, các nước trong khu vực và trên thế giới, dựa trên những nguyên
1.5
tắc sau:
+ Tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của nhau của nhau.
0.25
+ Không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau.
0.25
13


+ Không dùng vũ lực hoặc đe doạ dùng vũ lực.
+ Bình đẳng cùng có lợi
+ Giải quyết các bất đồng và tranh chấp bằng thương lượng, hoà bình.
+ Lên án mọi âm mưu gây sức ép, áp đặt cường quyền

0.25
0.25
0.25

0.25

Câu 6 ( 3,0 điểm):
Nội dung
Điểm
- Việc làm của bà Hoa là vi phạm pháp luật về khiếu nại tố cáo. Do mâu thuẫn
cá nhân mà dụ dỗ người khác làm đơn tố cáo vu oan cho người vô tội là hành
1,0
vi vi phạm điều 100 Luật khiếu nại tố cáo.
- Theo qui định tại điều 100: Người nào có một trong các hành vi sau đây thì
tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lí kỷ luật, xử phạt hành chính hoặc
truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo qui định
của pháp luật:
1- Kích động, cưỡng ép, dụ dỗ, mua chuộc người khác khiếu nại, tố cáo sai
1,0
sự thật
2- Lợi dụng việc khiếu nại tố cáo để xuyên tạc, vu khống gây rối trật tự,
gây thiệt hại cho cơ quan, tổ chức, cá nhân.
3- Tố cáo sai sự thật.
- Tuỳ theo mức độ vụ việc, bà Hoa có thể bị xử lí kỷ luật, xử lí hành chính hoặc
truy cứu trách nhiệm hình sự theo qui định tại điều 122- Bộ luật hình sự về tội
1,0
“vu khống”.
----------------HẾT-----------------

14


PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
CẦN GIUỘC

ĐỀ THI CHÍNH THỨC

ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
NĂM HỌC 2015-2016
MÔN THI: GIÁO DỤC CÔNG DÂN - LỚP 9
Thời gian: 150 phút (không kể thời gian phát đề)
Ngày thi: 28/01/2016

CÂU 1: (4,5 điểm)
a. Pháp luật là gì ? Vai trò của Pháp luật Việt Nam ?
b. Thế nào là tính bắt buộc (tính cưỡng chế) của Pháp luật ? Hãy nêu 02 ví dụ về tính bắt
buộc của Pháp luật ?
c. Có câu ca dao:
“Người trên ở chẳng kỉ cương
Cho nên kẻ dưới lập đường mây mưa”
Câu ca dao trên là biểu hiện trái với chủ đề đạo đức nào mà em đã được học ? Nêu ý nghĩa
của chủ đề đạo đức đó ?
CÂU 2: (4,5 điểm)
Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR) đóng trụ sở ở Anh ngày 31/12/2015 công bố
báo cáo cho biết trong năm 2015 vừa qua, tình trạng bạo lực tại Syria đã cướp đi sinh
mạng 55.219 người, trong đó có 13.249 dân thường. Trong số những nạn nhân thiệt mạng
có tới 2.574 trẻ em. Số người thiệt mạng trong năm 2015 thấp hơn so với 76.021 người
của năm 2014, song đây vẫn là con số đáng báo động trong bối cảnh cuộc xung đột kéo dài
tại Syria vẫn chưa tìm được lối thoát.
(Theo Báo điện tử VietnamPlus -Thứ Sáu, ngày 01/01/2016)
Từ thông tin trên em hãy:
a. Nhận định, đánh giá về tình hình hòa bình thế giới hiện nay ?
b. Nêu những biểu hiện của sống hòa bình trong sinh hoạt hằng ngày ?
c. Phân biệt giữa “chiến tranh chính nghĩa” và “chiến tranh phi nghĩa” ?

CÂU 3: (4 điểm)
a. Tình huống:
Chị Hoa năm nay 20 tuổi, bị cha mẹ ép gả cho một người mà chị không yêu, với lý do
người đó giàu nên có thể đảm bảo cuộc sống cho chị.
- Em có đồng ý với việc làm của bố mẹ chị Hoa không ? Vì sao ?
- Nếu là người thân của chị Hoa, em sẽ làm gì ?
b. Pháp luật nước ta quy định những trường hợp nào cấm kết hôn ? Ngày gia đình Việt
Nam là ngày nào ?
CÂU 4: (3 điểm)
Điều 2 Hiến pháp 2013 quy định:
“ Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân.”
Từ thông tin trên, em hãy cho biết:
a. Hiến pháp là gì ? Nội dung cơ bản của Hiến pháp ?
15


b. Hiến pháp 2013 có hiệu lực từ ngày tháng năm nào ? Gồm bao nhiêu chương bao nhiêu
điều ?
CÂU 5: (4 điểm)
Chiều ngày 02/12 (theo giờ Việt Nam), tại phiên họp Ủy ban liên chính phủ về bảo vệ di
sản văn hóa phi vật thể lần thứ 10 của UNESCO diễn ra ở thành phố Windhoek, nước
Cộng hòa Namibia, nghi lễ và trò chơi kéo co ở Việt Nam, Campuchia, Hàn Quốc,
Philippines đã được UNESCO ghi danh tại danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện
của nhân loại. Đây là hồ sơ di sản đa quốc gia đầu tiên Việt Nam tham gia đệ trình và
được chấp thuận. Đây cũng là di sản văn hóa thứ 23 của Việt Nam đã được UNESCO
công nhận là di sản văn hóa của thế giới.
(theo báo VNEXPRESS ngày Thứ Tư 02/12/2015)
Từ thông tin trên, em hãy cho biết:
a. Truyền thống tốt đẹp của dân tộc là gì ? Hãy kể những truyền thống tốt đẹp của dân tộc

Việt Nam ?
b. Em hãy nêu ít nhất 04 biểu hiện chưa kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân
tộc trong học sinh hiện nay và đề xuất 04 hoạt động của nhà trường nhằm tăng cường giáo
dục truyền thống dân tộc cho học sinh ?
-------------------HẾT --------------------

16


PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

CẦN GIUỘC
ĐỀ THI CHÍNH THỨC

HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
NĂM HỌC 2015-2016
MÔN THI: GIÁO DỤC CÔNG DÂN - LỚP 9
Thời gian: 150 phút (không kể thời gian phát đề)
Ngày thi: 28/01/2016

CÂU 1: (4,5 Điểm)
a. Khái niệm: Pháp luật là quy tắc xử sự chung, có tính bắt buộc, do Nhà nước ban hành,
được Nhà nước bảo đảm thực hiện bằng biện pháp giáo dục, thuyết phục, cưỡng chế.(0.5
đ)
Vai trò của pháp luật Việt Nam:
- Là công cụ để thực hiện quản lí nhà nước, quản lí kinh tế, văn hóa, xã hội.(0.25 đ)
- Giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. (0.25 đ)
- Là phương tiện phát huy quyền làm chủ của nhân dân, bảo vệ quyên và lợi ích hợp pháp
của công dân, bảo đảm công bằng xã hội. (0.5 đ)

b. Tính bắt buộc (cưỡng chế) của pháp luật là: Khi pháp luật đã ban hành mang tính
quyền lực nhà nước thì mọi người phải tuân theo, ai vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định của
pháp luật (0.5 đ)
Ví dụ: (mỗi VD 0,5 điểm)
- Luật Hôn nhân và gia đình quy định nghiêm cấm con ngược đãi cha mẹ, nên ai vi phạm
cũng sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.
- Luật bảo vệ môi trường ở nước ta quy định công dân có nghĩa vụ bảo vệ môi trường, nếu
ai vi phạm, tùy mức độ sẽ bị xử phạt hành chính hoặc bị xử lý theo quy định của Bộ luật
Hình sự.
(hs có thể nêu ví dụ khác nhưng phải nêu rõ hành vi vi phạm và hình thức xử lý)
c. Câu ca dao trên là biểu hiện trái với chủ đề đạo đức: “Dân chủ và kỉ luật” (0,5 điểm)
Ý nghĩa của dân chủ và kỉ luật
- Thực hiện tốt dân chủ và kỉ luật sẽ tạo ra sự thống nhất cao về nhận thức, ý chí và hành
động của các thành viên trong một tập thể; (0,5 điểm) tạo điều kiện để xây dựng mối quan
hệ xã hội tốt đẹp; nâng cao chất lượng và hiệu quả học tập, lao động, hoạt động xã hội.
(0,5 điểm)
CÂU 2: (4,5 Điểm)
a. Nhận định, đánh giá về tình hình hòa bình thế giới hiện nay
- Hiện nay ở nhiều khu vực trên thế giới vẫn còn đang xảy ra chiến tranh, xung đột vũ
trang, xung đột dân tộc, tôn giáo, chạy đua vũ trang, hoạt động can thiệp, lật đổ, khủng
bố…diễn biến với tính chất phức tạp ngày càng tăng (1 điểm)
-Tuy nhiên, hòa bình , hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, phản ánh đòi hỏi bức xức
của các quốc gia dân tộc (1 điểm)
b. Nêu những biểu hiện của sống hòa bình trong sinh hoạt hằng ngày
- Biết lắng nghe, biết đặt mình vào địa vị của người khác để hiểu và thông cảm với họ.
(0.25 đ)
- Biết thừa nhận những điểm khác biệt của người khác với mình. (0.25 đ)
17

- Biết dùng thương lượng để giải quyết mâu thuẫn(0.25 đ)
- Biết học hỏi những tinh hoa (những điều tốt đẹp), những điểm mạnh của những người
khác. (0.25 đ)
-Sống hòa đồng với mọi người, không phân biệt đối xử, kì thị người khác; biết tôn trọng
các dân tộc khác, các nền văn hóa khác... . (0,5 điểm)
c. Phân biệt giữa “chiến tranh chính nghĩa” và “chiến tranh phi nghĩa”
- Chiến tranh chính nghĩa:
“Chiến tranh chính nghĩa là cuộc chiến tranh của các dân tộc bị áp bức tiến hành để giải
phóng dân tộc thoát khỏi sự thống trị của nước ngoài hoặc chiến tranh chống xâm lược bảo
vệ nền độc lập tự do, tiến bộ xã hội”. (0,5 điểm)
- Chiến tranh phi nghĩa:
Cuộc chiến tranh chống lại sự tiến bộ loài người; chống lại hòa bình thế giới; trái đạo lý
và luật pháp quốc tế; chống phá 01 quốc gia có độc lập, có chủ quyền. (0,5 điểm)
CÂU 3: (4 Điểm)
a. Tình huống:
- Em không đồng ý với việc làm của bố mẹ chị Hoa (0.25 đ)
Vì: Cưỡng ép con kết hôn là vi phạm pháp luật (0.5 đ) và hôn nhân phải dựa trên cơ sở
tình yêu và sự tự nguyện mới có hạnh phúc (0.5 đ) chứ không phải tiền bạc là yếu tố cơ
bản tạo nên hạnh phúc gia đình (0.25 đ)
- Nếu là người thân của chị Hoa em sẽ khuyên chị Hoa dứt khoát từ chối việc kết hôn với
người đàn ông đó (0.25 đ) và lựa lời phân tích cho bố mẹ hiểu; chỉ có dựa trên cơ sở tình
yêu chân chính và sự tự nguyện mới tạo nên hôn nhân hạnh phúc (0.25 đ) (hoặc nhờ người
có uy tín can thiệp để bố mẹ hiểu và từ bỏ ý định ép con kết hôn)
b. Pháp luật nước ta quy định những trường hợp cấm kết hôn:
- Người đang có vợ hoặc chồng; (0.25 đ) Người mất năng lực hành vi dân sự; (0.25 đ)
Giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; (0.25 đ) Giữa những người có họ trong
phạm vi 3 đời; (0.25 đ) Giữa cha mẹ nuôi với con nuôi; bố chồng với con dâu; mẹ vợ với
con rể; (0.25 đ) bố dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chụ̀ng; Giữa
những người cùng giới tính (0.25 đ)
- Ngày gia đình Việt Nam là ngày 28/6 hàng năm (0.5 đ)

CÂU 4 (3 Điểm)
a. Hiến pháp là gì? Vị trí của Hiến Pháp trong hệ thống Pháp luật ?
Hiến pháp là luật cơ bản của Nhà nước, có hiệu lực pháp lí cao nhất trong hệ thống pháp
luật Việt Nam, (0.25 đ) mọi văn bản pháp luật khác đều được xây dựng, ban hành trên cơ
sở của Hiến pháp, không được trái với Hiến pháp. (0.25 đ)
Nội dung cơ bản của Hiến pháp:
- Quy định những vấn đề nền tảng, những nguyên tắc mang tính định hướng của đường lối
xây dựng và phát triển đất nước (0.5 đ) như:
- Bản chất nhà nước. (0.25 đ)
- Chế độ chính trị. (0.25 đ)
- Chế độ kinh tế. (0.25 đ)
- Chính sách văn hóa, xã hội. (0.25 đ)
18


- Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. (0.25 đ)
- Tổ chức bộ máy nhà nước. (0.25 đ)
b. Hiến pháp 2013 có hiệu lực từ ngày 01/01/2014 (0.25 đ)
gồm 11 chương 120 điều(0.25 đ)
CÂU 5: (4 Điểm)
a. Truyền thống tốt đẹp của dân tộc là: Những giá trị tinh thần (tư tưởng, đạo đức…)
hình thành trong quá trình lịch sử lâu dài của dân tộc, được truyền từ thế hệ này sang thế
hệ khác.(1 đ)
Kể những truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam
- Truyền thống về đạo đức: Yêu nước, bất khuất chống giặc ngoại xâm, Đoàn kết, nhân
nghĩa, cần cù lao động, Hiếu học, Tôn sư trọng đạo, Hiếu thảo. (0.5 đ)
- Truyền thống về văn hóa: Phong tục, tập quán, cách ứng xử... (0.25 đ)
- Truyến thống về nghệ thuật: tuồng chèo, các làn điệu dân ca…(0.25 đ)
b. Nêu ít nhất 04 biểu hiện chưa kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân
tộc trong học sinh hiện nay (1 điểm; mỗi VD 0,25 điểm)

Ví dụ:
- Thiếu lễ độ với thầy cô giáo, lười học.
- Ít hiểu biết về truyền thống dân tộc
- Không thích nghệ thuật dân tộc.
- Sính nhạc ngoại, chạy theo mốt ngoại (đầu tóc, quần áo…)
Đề xuất 04 hoạt động của nhà trường nhằm tăng cường giáo dục truyền thống
dân tộc cho học sinh (1 điểm; mỗi VD 0,25 điểm)
Ví dụ:
- Tổ chức cho học sinh biểu diễn văn nghệ, trong đó có các tiết mục mang đậm tính dân
tộc.
- Tổ chức các trò chơi dân gian.
- Tham gia các lễ hội truyền thống.
- Tham gia các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, hoạt động nhân đạo…v.v
----------------------------------Hết-----------------------------

19


SỞ GD&ĐT NGHỆ AN

ĐỀ THI CHÍNH THỨC

KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI TỈNH LỚP 9 CẤP THCS
NĂM HỌC 2015 – 2016
Môn thi: GIÁO DỤC CÔNG DÂN - BẢNG A
Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề)

Câu 1. (4,0 điểm)
Trong một buổi lao động ở trường, các bạn học sinh lớp 9A đào được một hũ tiền
vàng.

Hỏi :
a. Theo em, các bạn học sinh lớp 9A có quyền sở hữu số tiền vàng đó không ?Vì sao ?
b. Trình bày hiểu biết của em về quyền sở hữu tài sản và nghĩa vụ tôn trọng tài sản
của người khác ?
Câu 2. ( 3,5 điểm)
Có người cho rằng: Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ,
dân tộc là phải giữ nguyên vẹn không được thay đổi bất cứ điều gì.
Em có đồng ý với ý kiến trên không? Vì sao? Những việc làm của em để kế thừa,
phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ, dân tộc?
Câu 3. (6,0 điểm)
Lối sống “vô cảm” khiến trái tim con người hóa thành sỏi đá.
Suy nghĩ của em?
Câu 4. ( 4,5 điểm)
Chị Hoa sinh ngày 01 tháng 3 năm 1988, yêu anh Hà 21 tuổi người cùng thôn. Sau
một thời gian tìm hiểu và yêu nhau, anh chị quyết định tiến tới hôn nhân. Ngày 01 tháng
02 năm 2016, hai người đến Ủy ban nhân dân xã để đăng ký kết hôn nhưng chính quyền
không đồng ý.
Hỏi:
a. Quyết định của chính quyền xã đúng hay sai. Vì sao?
b. Trình bày những điều kiện cấm kết hôn theo Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014?
Câu 5. ( 2,0 điểm)
Để tình bạn trở thành viên ngọc quý, em sẽ…?
........................Hết…………...

20


SỞ GD&ĐT NGHỆ AN

HƯỚNG DẪN CHẤM

ĐỀ THI CHÍNH THỨC

Câu
1

2

KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI TỈNH LỚP 9 CẤP THCS
NĂM HỌC 2015 – 2016
Môn: GIÁO DỤC CÔNG DÂN BẢNG A
(Hướng dẫn chấm này gồm 3 trang)

Nội dung
Điểm
Trong một buổi lao động ở trường, các bạn học sinh lớp 9A 4,0
đào được một hũ tiền vàng.
Hỏi :
a. Theo em, các bạn học sinh lớp 9A có quyền sở hữu số tiền
vàng đó không ?Vì sao ?
b. Trình bày hiểu biết của em về quyền sở hữu tài sản và nghĩa
vụ tôn trọng tài sản của người khác ?
a. Không. Vì:
0,5
- Số vàng đó không thuộc các lĩnh vực sở hữu như: của cải để dành...
0,5
b.Hiểu biết:
- Khái niệm: Là quyền của CD đối với TS thuộc quyền SH của mình.
Bao gồm: quyền chiếm hữu, quyền sử dụng, quyền định đoạt.
0,5
- Các lĩnh vực sở hữu:

+ Thu nhập hợp pháp, của cải để dành.
0,25
+Nhà ở.
0,25
+ TLSH, TLSX
0,25
+ Vốn và các tài sản khác...
0,25
- Nghĩa vụ tôn trọng:
+ Không xâm phạm tài sản người khác...
0,25
+ Nhặt được của rơi trả lại...
0,25
+ Khi vay nợ..., khi mượn phải giữ gìn cẩn thận, sử dụng xong...
0,25
+ Nhà nước công nhận, bảo hộ...
0,25
- Liên hệ bản thân: cần làm gì? ...
0,5
Có người cho rằng: Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp 3,5
của gia đình, dòng họ, dân tộc là phải giữ nguyên vẹn không được
thay đổi bất cứ điều gì.
Em có đồng ý với ý kiến trên không? Vì sao? Những việc làm
của em để kế thừa, phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình,
dòng họ, dân tộc,?
* Không đồng ý. Vì:
0,5
- Truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ, dân tộc là những giá trị
tinh thần được hình thành trong quá trình lịch sử lâu dài của gia đình,
0,5

dòng họ, dân tộc được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
- Mỗi một gia đình, dòng họ, dân tộc đều có những truyền thống tốt đẹp
về…
21


3

- Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình, dòng họ, dân
tộc là bảo vệ, giữ gìn để các truyền thống đó không bị phai nhạt theo
thời gian mà ngày càng phát triển phong phú, sâu đậm hơn.
- Việc “ giữ nguyên vẹn” mới chỉ dừng lại ở việc kế thừa chứ chưa phát
huy.
- Trong thực tế, cần phải học hỏi, tiếp thu làm phong phú thì truyền
thống mới phù hợp thời đại và có sức sống lâu dài.
Vd: …
* Những việc làm:
- Sưu tầm, tìm hiểu, tự hào ...-> tuyên truyền những giá trị tốt đẹp của
truyền thống...
- Lên án, phê phán những hành vi làm tổn hại đến các truyền thống …
- Có lối sống và cách ứng xử phù hợp với các giá trị đạo đức, văn hóa
truyền thống như: chăm chỉ học tập, trung thực...
Lối sống “vô cảm” khiến trái tim con người hóa thành sỏi đá.
Suy nghĩ của em?
- Lối sống vô cảm là thái độ thờ ơ không cảm xúc với các sự vật, hiện
tượng, trước nỗi đau khổ, bất hạnh của người khác…
- HS khẳng định: đây là cách sống tiêu cực, đáng phê phán, đi ngược
truyền thống đạo đức, mặt trái của lối sống hiện đại …
- Thực trạng:
+ Đa số mọi người biết quan tâm, chia sẻ.Tuy nhiên lối sống này chiếm

1 bộ phận không nhỏ trong xã hội, trong mọi tầng lớp , lứa tuổi dưới
nhiều hình thức, mức độ…
+VD: thấy người bị nạn không giúp đỡ, thiếu quan tâm, thiếu hòa đồng
với bạn bè, người thân…
- Nguyên nhân:
+KQ: mặt trái của sự phát triển xã hội, cách giáo dục trong gia đình…
+ CQ: tính ích kỷ, nhận thức hạn hẹp, lệch lạc…
- Hậu quả:
+ Với cá nhân: kết quả lao động, học tập giảm sút; ảnh hưởng nhân
cách…
+Với gia đình: Sự gắn kết giữa các thành viên lỏng lẻo; không hạnh
phúc…
+ Với đất nước,xã hội: Làm mất niềm tin giữa con người và con người;
mai một truyền thống tương thân, tương ái của dân tộc, xh kém phát
triển, kém văn minh…
- Hành động:
+ Cá nhân: xây dựng mối quan hệ thân thiện với mọi người; có tinh
thần tương thân,tương ái; tham gia các hoạt động tập thể, xã hội mang
tính chất nhân đạo; đồng tình, cổ vũ tinh thần đoàn kết, vị tha lên án,
phê phán thói thờ ơ, vô trách nhiệm …
+ Gia đình: Quan tâm, chăm sóc,yêu thương, gần gũi, chia sẻ lẫn
nhau…
+ Nhà nước, xã hội: Tuyên truyền, giới thiệu những tấm gương điển
22

0,5
0,25

0,25
0,5

0,5
0,5
6,0

0,5
0,5

0,5
0,5
0,25
0,25

0,5
0,5

0,5

0,5
0,5


4

5

hình người tốt, việc tốt trên hệ thống truyền thông; tổ chức các chương
trình nhằm kết nối cộng đồng ; lên án thói thờ ơ; xử phạt các hành vi
vô cảm gây hậu quả xấu cho mọi người…
+ Liên hệ bản thân: ……
Chị Hoa sinh ngày 01 tháng 3 năm 1988 yêu anh Hà 21 tuổi người

cùng thôn. Sau một thời gian tìm hiểu và yêu nhau, anh chị quyết
định tiến tới hôn nhân. Ngày 01 tháng 02 năm 2016, hai người đến
Ủy ban nhân dân xã để đăng ký kết hôn nhưng chính quyền không
đồng ý.
Hỏi:
a. Quyết định của chính quyền xã đúng hay sai. Vì sao?
b. Trình bày những điều kiện cấm kết hôn theo Luật Hôn nhân
và gia đình năm 2014?
a. Chính quyền xã đúng. Vì:
- Theo Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 (có hiệu lực từ ngày
1/1/2015), nâng độ tuổi kết hôn:
+ Từ 18 tuổi trở lên đối với nữ thành từ đủ 18 tuổi trở lên đối với nữ.
+ Từ 20 tuổi trở lên đối với nam thành từ đủ 20 tuổi trở lên đối với
nam.
- Trong trường hợp trên chị Hoa chưa đủ 18 tuổi theo quy định của
pháp luật nên không được đăng ký kết hôn.
b. Các điều kiện cấm kết hôn:
- Trong trường hợp người đang có vợ ( chồng).
- Người mất năng lực hành vi dân sự.
- Người cùng dòng máu trực hệ.
- Người có họ trong phạm vi 3 đời.
- Cha mẹ nuôi – con nuôi; bố chồng - con dâu...
- Không thừa nhận hôn nhân đồng giới.
Để tình bạn trở thành viên ngọc quý, em sẽ…?
- Xây dựng lối sống trong sáng, lành mạnh, thân thiện, hòa đồng…
- Biết thông cảm, đồng cảm sâu sắc với bạn bè, quan tâm, chia sẻ, giúp
đỡ nhau...
- Chân thành, tin cậy, bình đẳng, có tấm lòng nhân ái, vị tha……
- Ủng hộ, quý trọng những người có ý thức xây dựng tình bạn đẹp, lên
án,, phê phán những hành vi xấu làm ảnh hưởng đến tình bạn trong

sáng, lành mạnh…

--------------------------------------Hết--------------------------

23

0,5
0,5
4,5

0,5
0,5

0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
2,0
0,5
0,5
0,5

0,5