Thực hiện chính sách nâng cao thể chất và KNS cho thanh niên từ thực tiễn quận 6 thành phố Hồ Chí Minh (Luận văn thạc sĩ)

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

CHÂU TRƯƠNG HOÀNG THẢO

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH NÂNG CAO
THỂ CHẤT VÀ KỸ NĂNG SỐNG
CHO THANH NIÊN TỪ THỰC TIỄN QUẬN 6
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG

HÀ NỘI – năm 2018

1


VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

CHÂU TRƯƠNG HOÀNG THẢO

THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH NÂNG CAO
THỂ CHẤT VÀ KỸ NĂNG SỐNG
CHO THANH NIÊN TỪ THỰC TIỄN QUẬN 6
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Ngành: Chính sách công
Mã số: 834 04 02

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS NGUYỄN THỊ MAI LAN

HÀ NỘI – năm 2018

2


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã
hội đó là lực lượng thanh niên của đất nước đó, thanh niên là rường cột của nước
nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc. Trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con
người thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm. Để đất nước phát triển bền vững và
ổn định cần chăm lo, phát triển, thanh niên đây vừa là mục tiêu cũng vừa là động
lực để Đảng và nhà nước ta cần quan tâm thực hiện.

Công tác thanh niên được Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo và trực tiếp
lãnh đạo Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Đảng đề ra đường lối, chủ
trương định hướng cho thanh niên hành động, xác định các chuẩn mực cho
thanh niên phấn đấu; xây dựng các tấm gương điển hình tiêu biểu cho thanh niên
học tập và noi theo.
Nhà nước phụ trách công tác thanh niên và quản lý công tác thanh niên
bằng việc thể chế hoá đường lối, chủ truơng của Đảng về thanh niên và công tác
thành pháp luật chính sách, chiến lược, chương trình hành động và cụ thể hoá

công tác thanh niên trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội,
bảo đảm quốc phòng, an ninh hàng năm của các cấp, các ngành.
Trong đó, Nhà nước ta xác lập bảy nội dung trọng tâm thực hiện chính
sách phát triển thanh niên hiện nay, trong số đó Nhà nước ta cũng đặc biệt quan
tâm là việc nâng cao thể chất và KNS cho thanh niên. Với việc phát triển thể

chất con người Việt Nam hiện nay có ý nghĩa chiến lược cực kỳ quan trọng
trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tuy nhiên trên thực tế, tầm vóc và
thể lực của con người Việt còn nhiều hạn chế so với các nước trong khu vực.

1


Bên cạnh đó, thanh niên chúng ta đang phải đương đầu với những vấn đề thách
thức, khó khăn trong cuộc sống, những tác động tiêu cực của tệ nạn xã hội tác
động xấu đến quá trình phát triển của thanh niên, vì vậy việc trang bị những
KNS cho thanh niên là rất cần thiết và cấp bách, giúp thanh niên biết cách giao
tiếp, ứng xử phù hợp trong cuộc sống.
Trên cơ sở đó, đề tài là đánh giá việc thực hiện chính sách quản lý nhà
nước về nâng cao thể chất và KNS cho thanh niên ngày nay có đạt được các mục
tiêu đã đề ra không, những hạn chế trong công tác thực hiện chính sách về nâng

cao thể chất và KNS cho thanh niên, từ đó có kiến nghị để hoàn thiện công tác
quản lý nhà nước về nâng cao thể chất và KNS cho thanh niên trên địa bàn quận
6. Vì vậy mà em quyết định chọn đề tài: “Thực hiện chính sách nâng cao thể
chất và KNS cho thanh niên từ thực tiễn quận 6 thành phố Hồ Chí Minh”.
2. Tình hình nghiên cứu của đề tài
Tình hình thanh niên Việt Nam hiện nay và vấn đề phát triển thanh niên
Việt Nam được nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu ở nhiều khía cạnh và mức độ
khác nhau. Có thể nêu ra một số nghiên cứu, khảo sát, dự án, công trình cụ thể
như sau:

Cuốn sách “Tổng quan tình hình thanh niên, công tác đoàn và phong trào
thanh thiếu nhi nhiệm kỳ 2002 - 2007” do Ðào Ngọc Dung làm chủ biên
Cuốn sách “Tổng quan tình hình thanh niên, công tác Đoàn và phong trào
thanh thiếu niên giai đoạn 2007 - 2012; mục tiêu, phương hướng, hệ thống giải

pháp triển khai công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu niên giai đoạn 2012 –
2017” của đồng chí Nguyễn Đắc Vinh đã đánh giá tình hình thanh niên từ Đại
hội Đoàn toàn quốc lần thứ IX đến nay theo các nhóm đối tượng thanh niên trên
các mặt: nhận thức, tư tưởng, chính trị; định hướng giá trị; đạo đức, lối sống;
học tập và phát triển tài năng trẻ; lao động, việc làm; sức khỏe thể chất; tệ nạn

2


xã hội và vi phạm pháp luật; sự tham gia vào các hoạt động Đoàn, Hội; nhu cầu,
nguyện vọng. Đề xuất phương hướng, giải pháp triển khai công tác đoàn và
phong trào thanh, thiếu nhi nhiệm kỳ 2012 – 2017 [39].
Nhiều công trình nghiên cứu về phát triển thanh niên đều nhằm nâng cao
nhận thức về phát triển thanh niên như: Đề tài cấp viện “Tình hình thanh niên
Việt Nam hiện nay”, năm 1998-1999, Chủ nhiệm Nguyễn Văn Buồm; Đề tài
“Nghiên cứu đánh giá tình hình thanh niên và việc triển khai thực hiện Nghị

quyết số 25 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về tăng cường sự lãnh
đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa,

hiện đại hóa”, năm 2011, Chủ nhiệm đề tài: Phạm Bằng;
Bên cạnh các công trình nghiên cứu trên còn có một công trình nghiên
cứu, đánh giá toàn diện và sâu sắc về thanh niên Việt Nam là Báo cáo quốc gia
về thanh niên Việt Nam do Bộ Nội vụ và Quỹ Dân số Liên hiệp quốc tại Việt
Nam công bố tháng 6/2015. Báo cáo tập trung phân tích thực trạng thanh niên
trong 3 lĩnh vực giáo dục và đào tạo, lao động và việc làm, chăm sóc sức khỏe,

sự tham gia của thanh niên trong việc xây dựng và thực thi chính sách của 3 lĩnh
vực này [3].
Ngoài ra, còn một số công trình nghiên cứu về tình hình phát triển thể

chất con người Việt Nam điển hình như: công trình nghiên cứu của tác giả Lê
Văn Lâm (2001) “Thực trạng thể chất của học sinh, sinh viên trước thềm thế kỷ
21”, Nguyễn Trọng Hải, Vũ Đức Thu (2001) “Nghiên cứu sự phát triển các tố

chất thể lực của sinh viên”, Nguyễn Kim Xuân (2007) “Nghiên cứu lựa chọn test
đánh giá thể lực chuyên môn của nam sinh viên chuyên sâu thể dục Đại học Thể

dục thể thao qua các năm học”.
Qua các công trình, đề tài nghiên cứu trên chủ yếu đi sâu vào nghiên cứu
đánh giá về tầm quan trọng, vai trò, vị trí của thanh niên trong xã hội, đưa ra

3


những đánh giá về thực trạng thanh niên Việt Nam trên hầu hết các mặt của đời
sống xã hội, đặc biệt là lĩnh vực nâng cao thể chất và KNS cho thanh niên. Tuy
nhiên, đến hiện nay chưa có nghiên cứu nào nghiên cứu về thực hiện chính sách

nâng cao thể chất và KNS cho thanh niên tại quận 6 thành phố Hồ Chí Minh. Vì
vậy, học viên mạnh dạn xem đây như là cố gắng khoa học đầu tiên nghiên cứu
về “Thực hiện chính sách nâng cao thể chất và KNS cho thanh niên từ thực tiễn
quận 6 thành phố Hồ Chí Minh”.
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài
3.1. Mục tiêu nghiên cứu đề tài
Xây dựng cơ sở lý luận và phân tích thực trạng thực hiện chính sách nâng
cao thể chất và KNS cho thanh niên quận 6 thành phố Hồ Chí Minh trên cơ sở
đó đề xuất biện pháp thực hiện chính sách nâng cao thể chất và KNS cho thanh

niên thành phố Hồ Chí Minh.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Luận văn tập trung thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu cụ thể sau:
- Xây dựng cơ sở lý luận và phân tích thực trạng thực hiện chính sách
nâng cao thể chất và KNS cho thanh niên.
- Chỉ ra thực trạng thực hiện chính sách nâng cao thể chất và KNS cho
thanh niên quận 6 thành phố Hồ Chí Minh.
- Đề xuất một số biện pháp thực hiện chính sách nâng cao thể chất và
KNS cho thanh niên quận 6 thành phố Hồ Chí Minh.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Thực hiện chính sách nâng cao thể chất và KNS cho thanh niên tại quận 6
thành phố Hồ Chí Minh.

4


4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về không gian: Trong phạm vi không gian quận 6 thành phố Hồ Chí Minh.
- Về thời gian: Luận văn tập trung nghiên cứu về thực hiện chính sách
nâng cao thể chất và KNS cho thanh niên tại quận 6 thành phố Hồ Chí Minh
trong khoảng 05 năm trở lại đây.
- Về nội dung: Luận văn nghiên cứu về nội dung thực hiện chính sách nâng
cao thể chất và KNS của thanh niên hiện tại, không mở rộng nghiên cứu các nội
dung khác hay đề ra việc xây dựng chính sách nâng cao thể chất và KNS cho
thanh niên mới.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận nghiên cứu
Luận văn vận dụng phương pháp luận duy vật biện chứng, duy vật lịch sử
và quan điểm của Đảng, Nhà nước Việt Nam về chính sách phát triển thanh niên
trong đó có các quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về nâng cao thể chất và KNS

cho thanh niên hiện nay. Đồng thời vận dụng phương pháp đa ngành, liên ngành
xã hội học, triệt để sử dụng phương pháp phân tích chính sách công. Đó là cách
tiếp cận về chu trình chính sách công, từ hoạch định đến tổ chức thực hiện và
đánh giá chính sách công với sự tham gia của các chủ thể chính sách.

5.2. Phương pháp nghiên cứu
Để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu, luận văn sử dụng kết hợp các
phương pháp nghiên cứu cụ thể như sau:

- Phương pháp nghiên cứu văn bản, tài liệu.
- Các phương pháp tổng hợp, thống kê, phân tích, so sánh các tài liệu, báo
cáo chuyên môn của cơ quan quản lý nhà nước về thanh niên ở Trung ương,
thành phố và của quận 6 thành phố Hồ Chí Minh. Đồng thời sử dụng phương
pháp điều tra thông qua phiếu điều tra 100 thanh niên đang công tác, học tập,

5


sinh sống tại quận 6 thành phố Hồ Chí Minh; thanh niên đang làm cán bộ Đoàn
thanh niên (chiếm tỷ lệ 51%), thanh niên khối công nhân lao động (chiếm tỷ lệ
8%), thanh niên khối học sinh – sinh viên (chiếm tỷ lệ 29%), thanh niên khối địa
bàn dân cư (chiếm tỷ lệ 11%), thanh niên khu vực còn lại (chiếm tỷ lệ 1%) (sử

dụng ở chương 2).
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
6.1. Ý nghĩa lý luận
- Luận văn đã xây dựng được cơ sở lý luận về thực hiện chính sách nâng
cao thể chất và KNS cho thanh niên, qua đó góp phần bổ sung lý thuyết khoa
học chính sách công về thực hiện chính sách nâng cao thể chất và KNS cho
thanh niên.

- Luận văn có thể được sử dụng làm nguồn tài liệu tham khảo cho việc
giảng dạy, nghiên cứu các chuyên ngành liên quan đến chính sách công.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể giúp cho các nhà quản lý chính
sách, các nhà hoạch định chính sách có cơ sở khoa học và thực tiễn để vận dụng,
điều chỉnh chính sách và tổ chức thực hiện chính sách nâng cao thể chất và KNS

cho thanh niên Việt Nam nói chung, và việc thực hiện chính sách tại quận 6
thành phố Hồ Chí Minh nói riêng đạt hiệu quả hơn.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục, danh mục các chữ viết tắt, danh
mục các hình và bảng, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, luận văn được bố
cục theo 03 chương như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận về thực hiện chính sách nâng cao thể chất và

KNS cho thanh niên.

6


Chương 2: Thực trạng thực hiện chính sách nâng cao thể chất và KNS cho

thanh niên tại quận 6 thành Phố Hồ Chí Minh.
Chương 3: Quan điểm chỉ đạo và giải pháp thực hiện chính sách nâng cao

thể chất và KNS cho thanh niên tại quận 6 thành phố Hồ Chí Minh.

7

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH NÂNG CAO

THỂ CHẤT VÀ KNS CHO THANH NIÊN
1.1. Những vấn đề lí luận về thanh niên
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản
- Khái niệm thanh niên
Theo Điều 1 - Luật Thanh niên năm 2005 (Luật số 53/2005/QH11) quy
định “Thanh niên là công dân Việt Nam từ đủ mười sáu tuổi (16) đến ba mươi

tuổi (30)”. Theo Điều lệ Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh hiện hành quy
định “Thanh niên Việt Nam tuổi từ 16 đến 30” [18].
Như vậy, khái niệm thanh niên mà luận văn sẽ sử dụng làm khái niệm

công cụ nghiên cứu đề tài này là “Thanh niên là công dân Việt Nam từ đủ mười
sáu tuổi đến ba mươi tuổi”.
- Khái niệm chính sách phát triển thanh niên
Tại hội nghị đối thoại “Xây dựng chính sách phát triển thanh niên Việt
Nam”, đồng chí Nguyễn Long Hải – Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đoàn,
Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Quốc Gia về thanh niên Việt Nam đã phát
biểu “Thanh niên là một đối tượng đặc thù, chính sách về thanh niên phải xoay
quanh việc bồi dưỡng, phát huy thanh niên, trong đó phải quan tâm tạo điều kiện
để thanh niên được học tập, lao động, sáng tạo và bảo vệ Tổ quốc. Trong giai
đoạn hiện nay, xây dựng chính sách thanh niên là một trong những nhiệm vụ
hàng đầu của chiến lược và có tầm quan trọng đòi hỏi việc đặt ra vấn đề phải xây
dựng làm sao để có một văn bản Luật về thanh niên tốt nhất. Vì vậy, xây dựng
văn bản về Luật hay chính sách phát triển thanh niên đều cần xác định tiền đề
định hướng chính sách, từ đó sẽ có căn cứ để bắt đầu quy trình xây dựng luật”.

8

Khái niệm về chính sách phát triển thanh niên: Chính sách phát triển
thanh niên là chính sách công, là tập hợp các quyết định chính trị của Nhà nước
có liên quan đến đối tượng thanh niên để tác động, nhằm lựa chọn các mục tiêu

với giải pháp và công cụ cụ thể thực hiện giải quyết các vấn đề phát triển thanh
niên theo mục tiêu xác định của đảng chính trị cầm quyền.
- Khái niệm nâng cao thể chất
Theo từ điển tiếng Việt của Nguyễn Như Ý thì: “Thể chất hiểu theo nghĩa
hẹp là chất lượng cơ thể” [41, tr. 1355,1615].
Còn theo Nguyễn Toán, Phạm Danh Tốn (Việt Nam, 2006) cũng đồng
tình với khái niệm đó đồng thời khẳng định rõ hơn: “Nội dung của thể chất bao
gồm thể hình, khả năng chức năng và khả năng thích ứng. Trong đó thể hình là
hình thái cấu trúc của cơ thể còn năng lực thể chất lại chủ yếu liên quan đến
khả năng chức năng của hệ thống cơ quan trong cơ thể thể hiện chính qua hoạt
động cơ bắp. Nó bao gồm các tố chất thể lực (sức nhanh, sức mạnh, mềm dẻo,

linh hoạt, sức bền) và những năng lực vận động cơ bản của con người. Khả
năng thích ứng là chỉ trình độ (năng lực) thích ứng chủ yếu về chức năng của cơ

thể con người với hoàn cảnh bên ngoài bao gồm cả sức đề kháng của con người
đối với bệnh tật” [21, tr. 20].

Qua các nghiên cứu trên, có thể đưa ra khái niệm về thể chất và phát triển
thể chất như sau:
Thể chất được hiểu là chỉ chất lượng cơ thể con người. Phát triển thể chất
là quá trình hình thành và thay đổi hình thái chức năng cơ thể diễn ra trong suốt

cuộc đời mỗi cá nhân (chúng được hình thành trên và trong cái nền thân thể

ấy). Thể chất bao hàm cả về sức khỏe, thể lực và tầm vóc của một con người.

Theo ngôn ngữ thông dụng phát triển là đi lên, sự biến đổi và phát triển của sự
vật và hiện tượng.

9


- Khái niệm KNS:
Có nhiều định nghĩa khác nhau nhưng thống nhất trên nội dung cơ bản:
+ Theo WHO (1993) “Năng lực tâm lý xã hội là khả năng ứng phó một
cách có hiệu quả với những yêu cầu và thách thức của cuộc sống. Đó là khả năng
của một cá nhân để duy trì một trạng thái khỏe mạnh về mặt tinh thần, biểu hiện
qua các hành vi phù hợp và tích cực khi tương tác với người khác, với nền văn
hóa và môi trường xung quanh. Năng lực tâm lý xã hội có vai trò quan trọng

trong việc phát huy sức khỏe theo nghĩa rộng nhất về thể chất, tinh thần và xã
hội. KNS là khả năng thể hiện, thực thi năng lực tâm lý xã hội này” [17, tr. 4].
+ “Giáo dục KNS được thiết kế nhằm hỗ trợ và củng cố việc thực thi các
kỹ năng tâm lý xã hội một cách phù hợp với nền văn hóa và sự phát triển. Nó
đóng góp vào sự phát triển của cá nhân và xã hội, việc phòng chống các vấn đề

xã hội và sức khỏe, và sự phát triển của quyền con người” (Cuộc họp liên ngành
của Liên hiệp quốc, Geneve, 7/4/1998) [17, tr. 5].
Như vậy, giáo dục KNS có tác dụng nâng cao nhận thức, trang bị thái độ
sống và hành vi tích cực, lành mạnh cho thanh thiếu niên. Vì vậy, giáo dục KNS
là một hình thức can thiệp sớm, có tác dụng tích cực trong việc ngăn ngừa những
hành vi lệch lạc của trẻ em, thanh niên.

+ Khái niệm KNS cho thanh niên

KNS cho thanh niên là hành động giúp cho mỗi thanh niên chủ động lựa
chọn cách thức, con đường để tích lũy kinh nghiệm, dựa trên mục đích của từng
cá nhân để hoàn thiện bản thân và hội nhập với môi trường xã hội. Ngoài ra,
phát triển KNS cho thanh niên còn cần sự hỗ trợ từ phía gia đình, nhà trường và
xã hội.

10


Luận văn đầy đủ ở file: Luận văn Full