CƠ sở lí LUẬN của QUẢN lý GIÁO dục đạo đức CHO học SINH QUA HOẠT ĐỘNG NGOÀI GIỜ lên lớp ở TRƯỜNG TRUNG học PHỔ THÔNG

CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA QUẢN
LÝ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO
HỌC SINH QUA HOẠT ĐỘNG
NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ
THÔNG


Tổng quan nghiên cứu vấn đề
Hoạt động dạy-học đã được nghiên cứu một cách có hệ
thống trong q trình phát triển của khoa học giáo dục trong
khi đó giáo dục đạo đức qua HĐNGLL dường như chưa được
sự quan tâm nhiều của các nhà khoa học. Tuy nhiên trong lịch
sử cũng có những nghiên cứu đề cập đến vấn đề này.
J.A. Comenxki (1952-1670), ông tổ của nền giáo dục
cận đại, đã đưa ra phương pháp giáo dục đạo đức trong đó chú
trọng đến hành vi là động cơ đạo đức.
Makarenco, đại diện cho nền giáo dục đương đại, đã
nhấn mạnh đến vai trò của giáo dục đạo đức và các biện pháp
giáo dục đúng đắn như sự nêu gương, “giáo dục trong tập thể
và giáo dục bằng tập thể” trong các tác phẩm bài ca sư phạm,
các vấn đề giáo dục người cơng dân. Ơng kết luận “Nhiệm vụ
giáo dục của chúng ta nói tóm lại là giáo dục tập thể”. Điều
đó có nghĩa là hình thành nhận thức, tình cảm, hành vi, thói
quen tập thể; là góp phần tạo ra nhân sinh quan XHCN, bộ
mặt đạo đức chủ yếu của con người mới XHCN để phân biệt
với con người của giai cấp bóc lột- con người ích kỷ, cá nhân
[ Error: Reference source not found, tr.261].


Ở Việt Nam, qua hơn 1000 năm lịch sử, nền giáo dục

vốn coi trọng giáo dục luân lý lễ nghĩa góp phần cơ bản xây
dựng nền tảng đạo đức xã hội. Việc tìm hiểu, nghiên cứu về
quản lý cơng tác giáo dục đạo đức thơng qua các hoạt động
ngồi giờ lên lớp cũng là một trong những trọng tâm nghiên
cứu của nhiều tác giả, nhà khoa học. Chủ tịch Hồ Chí Minh,
đã thường nhấn mạnh đến giá trị đạo đức cách mạng là nhân,
nghĩa, trí, dũng, liêm và cần, kiệm, liêm chính, chí cơng, vơ
tư…Đại hội XII của BCH TW đảng đề ra mục tiêu đổi mới
giáo dục và đào tạo là: “ Phấn đấu trong những năm tới, tạo
chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo
dục, đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng,
bảo vệ tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Giáo dục con
người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm
năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu tổ
quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu quả…”.
Đã có nhiều tác giả nghiên cứu về vấn đề giáo dục đạo
đức như: PGS.TS. Hà Nhất Thăng viết bài “Thực trạng đạo
đức, tư tưởng chính trị, lối sống của thanh niên-sinh viên- học
sinh”- Tạp chí Nghiên cứu giáo dục số 29/2002. Ngoài ra, các
tác giả khác như Đặng Quốc Bảo, Bùi Minh Hiền, Hồ Văn


Liên qua các giáo trình, các tập bài giảng dành cho các lớp
Cao học Quản lý giáo dục cũng đã đi sâu vào phân tích những
vấn đề, những lĩnh vực cơ bản trong quản lý nhà trường, trong
đó có QLGDĐĐ cho HS.
Về công tác quản lý GDĐĐ qua hoạt động ngồi giờ lên
lớp cũng đã có nhiều tác giả nghiên cứu như:
Tác giả Nguyễn Hữu Tân có đề tài: "Quản lí hoạt động
giáo dục đạo đức trong mối quan hệ phối hợp giữa nhà

trường, gia đình và xã hội ở trường THPT Tân Yên 2 - tỉnh
Bắc Giang ".” năm 2010.
Tác giả Nguyễn Văn Lợi đã nghiên cứu đề tài “Biện
pháp quản lý giáo dục đạo đức học sinh thông qua hoạt động
ngoài giờ lên lớp của hiệu trưởng trường trung học cơ sở
Trường Long Hòa – Duyện Hải – Trà Vinh” năm 2011.
Qua những đề tài trên, các tác giả đã đi sâu nghiên cứu
thực trạng công tác QLGDĐĐ thơng qua các hoạt động ngồi
giờ lên lớp của Hiệu trưởng tại các cơ sở giáo dục đào tạo
khác nhau, đánh giá những điểm mạnh, điểm yếu của các biện
pháp quản lý phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh thực tế từng
cơ sở giáo dục.


Song vấn đề này, ở huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng, về
mặt lý luận và thực tiễn, chưa được nghiên cứu một cách có
hệ thống. Do đó, việc nghiên cứu, làm rõ cơ sở lý luận về hoạt
động quản lý, quản lý GDĐĐ qua hoạt động NGLL, đánh giá
thực trạng quản lý công tác GDĐĐ cho học sinh qua hoạt
động ngoài giờ lên lớp để đề xuất một số biện pháp nhằm cải
thiện chất lượng quản lý công tác giáo dục đạo đức cho học
sinh qua hoạt động ngoài giờ lên lớp ở các trường THPT
huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng trong giai đoạn hiện nay.
Chúng tôi mong rằng đề tài “quản lý công tác giáo dục đạo
đức cho học sinh qua hoạt động ngoài giờ lên lớp ở các
trường THPT huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng” sẽ góp phần
làm tư liệu tham khảo cho các nhà QLGD trên địa bàn huyện
Di Linh, tỉnh Lâm Đồng nhằm nâng cao hiệu quả việc giáo
dục đạo đức cho học sinh.
- Các khái niệm cơ bản

- Hoạt động ngoài giờ lên lớp ở trường trung
học phổ thông
- Trường THPT


Trường trung học phổ thơng, là một loại hình đào tạo
chính quy ở Việt Nam, dành cho lứa tuổi từ 15 tới 18 không
kể một số trường hợp đặc biệt. Nó gồm các khối học: lớp 10,
lớp 11, lớp 12. Để tốt nghiệp hệ giáo dục này, học sinh phải
trải qua kỳ thi THPT quốc gia.
Trường trung học phổ thông được lập tại các địa phương
trên cả nước. Người đứng đầu một ngôi trường được gọi là
"Hiệu Trưởng". Trường được sự quản lý trực tiếp của Sở Giáo
dục và Đào tạo (tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương). Quy
chế hoạt động do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành.
Trung học phổ thông là một bậc học trong hệ thống giáo
dục ở Việt Nam hiện nay, cao hơn tiểu học, trung học cơ sở và
thấp hơn trung cấp, cao đẳng và đại học.
Trường trung học phổ thông là cơ sở giáo dục phổ thông
của hệ thống giáo dục quốc dân. Trường có tư cách pháp
nhân, có tài khoản và con dấu riêng [Error: Reference source
not found].
Trường THPT tổ chức giảng dạy, học tập và các hoạt
động giáo dục khác theo mục tiêu, chương trình giáo dục phổ
thơng dành cho cấp THPT do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào


tạo ban hành. Công khai mục tiêu, nội dung các hoạt động
giáo dục, nguồn lực và tài chính, kết quả đánh giá chất lượng
giáo dục [Error: Reference source not found].

- Hoạt động ngoài giờ lên lớp ở trường THPT
Theo tác giả Nguyễn Dục Quang và cộng sự: “Hoạt
động NGLL là việc tổ chức giáo dục thông qua hoạt động
thực tiễn của học sinh về khoa học kỹ thuật, lao động cơng
ích, hoạt động xã hội, hoạt động nhân văn, văn hoá nghệ
thuật, thẩm mỹ, thể dục, thể thao, vui chơi giải trí… để giúp
các em hình thành và phát triển nhân cách” [Error: Reference
source not found,Error: Reference source not found].
Trong Chương trình hoạt động giáo dục NGLL trường
THPT, hoạt động giáo dục NGLL được quan niệm là những
hoạt động được tổ chức ngồi giờ học các mơn trên lớp, là sự
tiếp nối hoạt động dạy - học trên lớp, là con đường gắn lí
thuyết với thực tiễn, tạo nên sự thống nhất giữa nhận thức và
hành động của học sinh. Như vậy, hoạt động GDNGLL là
những hoạt động giáo dục được tổ chức ngồi giờ học các
mơn văn hóa và là hoạt động tiếp nối hoạt động dạy học trên
lớp. Nó có quan hệ chặt chẽ với hoạt động dạy học và các


hoạt động giáo dục trong nhà trường THPT nhằm tạo môi
trường cho người học gắn lý thuyết với thực hành, thống nhất
giữa nhận thức với hành động và có cơ hội trải nghiệm hành
vi ứng xử của mình.
Hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp ở trường THPT
góp phần quan trọng vào sự hình thành và phát triển các kỹ
năng, hành vi, giáo dục tình cảm, niềm tin ở người học, đặc
biệt là giúp người học hình thành và phát triển các giá trị đạo
đức, sống một cách an toàn khoẻ mạnh và thích ứng với mơi
trường sống ln ln biến đổi, tạo cơ sở cho sự phát triển
nhân cách học sinh một cách toàn diện đáp ứng với yêu cầu

không ngừng thay đổi của xã hội.
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp do nhà trường tổ
chức và quản lí với sự tham gia của các lực lượng xã hội. Nó
được tiến hành tiếp nối hoặc xen kẽ hoạt động dạy – học trong
nhà trường hoặc trong phạm vi cộng đồng. Hoạt động này
diễn ra trong suốt năm học và cả thời gian nghỉ hè để khép kín
q trình giáo dục, làm cho quá trình này được thực hiện ở
mọi nơi, mọi lúc


- Giáo dục đạo đức cho học sinh qua hoạt
động ngồi giờ lên lớp ở trường trung học phổ
thơng
- Đạo đức
Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, là tổng hợp
những nguyên tắc, chuẩn mực của xã hội, nhờ đó con người
tự giác điều chỉnh hành vi của mình sao cho phù hợp với lợi
ích, hạnh phúc của con người, vì sự tiến bộ của xã hội trong
mối quan hệ giữa con người với con người, giữa cá nhân và
xã hội.
Đạo đức là một nhân tố quan trọng của nhân cách và
được xem là khái niệm luân thường đạo lý của của con người,
nó thuộc về vấn đề đánh giá tốt/xấu, đúng/sai, lành/ác,
hiền/dữ, v.v…Đạo đức gắn liền với văn hóa, chủ nghĩa nhân
văn, triết học và luật pháp của một xã hội. Hay nói một cách
dễ hiểu, đạo đức là những khuynh hướng tốt trong tâm hồn
con người, mà những khuynh hướng đó tạo nên những lời nói,
hành vi bên ngoài phù hợp với những quy tắc xử sự của cộng
đồng, xã hội khiến cho mọi người chung quanh được an vui,
lợi ích và chuyển hóa.

Theo nghĩa rộng, khái niệm đạo đức liên quan chặt chẽ
với phạm trù chính trị, pháp luật, lối sống. “Đạo đức là thành
phần cơ bản của nhân cách, phản ánh bộ mặt nhân cách của
một cá nhân đã được xã hội hoá. Đạo đức được biểu hiện ở
cuộc sống tinh thần lành mạnh, trong sáng, ở hành động giải
quyết hợp lý, có hiệu quả những mâu thuẫn. Khi thừa nhận
đạo đức là một hình thái ý thức xã hội thì đạo đức của mỗi cá
nhân, mỗi cộng đồng, mỗi tầng lớp giai cấp trong xã hội cũng
phản ánh ý thức chính trị của họ đối với các vấn đề đang tồn
tại” [ Error: Reference source not found, tr.135].
Ngày nay, đạo đức được định nghĩa đó là: “Đạo đức là
một hình thái ý thức xã hội đặc biệt bao gồm một hệ thống
những quan điểm, quan niệm, những quy tắc, nguyên tắc,
chuẩn mực xã hội. Nó ra đời, tồn tại và biến đổi từ nhu cầu
của xã hội, nhờ đó con người tự giác điều chỉnh hành vi của
mình cho phù hợp với lợi ích, hạnh phúc của con người và sự
tiến bộ của xã hội trong mối quan hệ giữa con người với con
người, giữa cá nhân và xã hội”[Error: Reference source not
found, tr.12].
Tóm lại: “Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội đặc
biệt bao gồm một hệ thống những quan điểm, quan niệm,


những quy tắc, nguyên tắc, chuẩn mực xã hội. Nó ra đời, tồn
tại và biến đổi từ nhu cầu của xã hội, nhờ đó con người tự
giác điều chỉnh hành vi của mình cho phù hợp với lợi ích,
hạnh phúc của con người và sự tiến bộ của xã hội trong mối
quan hệ giữa con người với con người, giữa cá nhân và xã

hội” [Error: Reference source not found, tr.12].
- Giáo dục đạo đức cho học sinh THPT
Giáo dục đạo đức cho học sinh là q trình tác động có
mục đích, có kế hoạch đến học sinh nhằm giúp cho nhân cách
mỗi học sinh được phát triển đúng đắn, giúp học sinh có
những hành vi ứng xử đúng mực trong các mối quan hệ: cá
nhân với xã hội, cá nhân với lao động, cá nhân với môi trường
tự nhiên và cá nhân với chính mình. Đó là một q trình lâu
dài, phức tạp, địi hỏi cơng phu, kiên trì, liên tục và lặp đi lặp
lại nhiều lần. Đó cịn là quá trình hình thành và phát triển đạo
đức của con người; là quá trình tác động qua lại giữa xã hội
và cá nhân để chuyển hóa những nguyên tắc, yêu cầu, chuẩn
mực, giá trị đạo đức– xã hội thành những phẩm chất đạo đức
cá nhân, làm cho cá nhân đó trưởng thành về mặt đạo đức,
đáp ứng yêu cầu của xã hội.


Quá trình giáo dục đạo đức cho học sinh là quá trình tác
động đến người học để hình thành cho họ ý thức, tình cảm và
niềm tin, hành vi, đích cuối cùng và quan trọng nhất là tạo lập
cho học sinh những thói quen hành vi đạo đức. Có thể hiểu,
quá trình giáo dục đạo đức là một hoạt động có tổ chức, có
mục đích, có kế hoạch nhằm biến đổi những nhu cầu tư tưởng
đạo đức, giá trị đạo đức của cá nhân phù hợp với chuẩn mực
đạo đức; góp phần phát triển nhân cách của mỗi cá nhân và
thúc đẩy sự phát triển, tiến bộ của xã hội.
Theo giáo sư Hà Thế Ngữ và Đặng Vũ Hoạt: “GDĐĐ là
quá trình biến các chuẩn mực đạo đức, từ những địi hỏi bên
ngồi của xã hội đối với cá nhân thành những đòi hỏi bên
trong của bản thân, thành niềm tin, nhu cầu, thói quen của

người được giáo dục”.
GDĐĐ cho học sinh là quá trình tác động tới học sinh
của nhà trường, gia đình và xã hội, nhằm hình thành cho học
sinh ý thức, tình cảm, niềm tin đạo đức và cuối cùng quan
trọng nhất là hình thành cho họ thói quen, hành vi đạo đức
trong đời sống xã hội. Song giáo dục trong nhà trường giữ vai
trò chủ đạo định hướng. “GDĐĐ cho học sinh là bộ phận
quan trọng có tính chất nền tảng của giáo dục trong nhà


trường xã hội chủ nghĩa”[Error: Reference source not found,
tr.128].
Ngày nay, GDĐĐ cho học sinh là GDĐĐ xã hội chủ
nghĩa. Nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, đạo đức, pháp
luật, làm cho học sinh có tinh thần yêu nước, thấm nhuần lý
tưởng xã hội chủ nghĩa, thật sự say mê học tập, có ý thức tổ
chức kỷ luật, kính thầy, u bạn, có nếp sống lành mạnh, biết
tơn trọng pháp luật.
- Giáo dục đạo đức cho học sinh qua hoạt động ngoài
giờ lên lớp
Giáo dục đạo đức cho học sinh qua hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp là từng bước hình thành cho học sinh niềm
tin vào những giá trị mà các em phải vươn tới, đó là niềm tin
vào chế độ xã hội chủ nghĩa đang đổi mới mà Bác Hồ và
Đảng ta đã chọn, tin vào tiền đồ, tương lai của đất nước. Từ
đó các em có lòng tự hào dân tộc, mong muốn làm đẹp thêm
truyền thống của trường, của lớp, của quê hương mình, mong
muốn vươn lên trở thành con ngoan, trò giỏi để trở thành cơng
dân có ích cho xã hội mai sau.

Giáo dục đạo đức cho học sinh qua hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp bồi dưỡng cho học sinh những tình cảm đạo
đức trong sáng, qua đó giúp các em biết kính yêu và trân
trọng cái tốt, cái đẹp, biết ghét và đấu tranh với cái xấu, cái lỗi
thời không phù hợp.
Giáo dục đạo đức cho học sinh qua hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp bồi dưỡng cho học sinh tính tích cực, tính
năng động, sẵn sàng tham gia hoạt động xã hội. hoạt động tập
thể của trường, của lớp vì lợi ích chung, vì sự trưởng thành và
tiến bộ của bản thân.
Giáo dục đạo đức cho học sinh qua hoạt động giáo dục
ngồi giờ lên lớp cịn góp phần giáo dục cho học sinh tình
đồn kết hữu nghị với thanh thiếu niên, nhi đồng quốc tế, với
các dân tộc trên thế giới.
Như vậy GDĐĐ cho học sinh qua hoạt động NGLL là
thơng qua các hoạt động ngồi giờ lên lớp giúp học sinh hình
thành những phẩm chất nhân cách, hình thành hệ thống định
hướng giá trị và các chuẩn mực đạo đức, điều chỉnh các hành
vi đạo đức bồi dưỡng cho học sinh những tình cảm đạo đức


trong sáng, qua đó giúp các em biết kính u và trân trọng cái
tốt, cái đẹp, biết ghét và đấu tranh với cái xấu.
- Quản lý giáo dục đạo đức cho học sinh qua
hoạt động ngoài giờ lên lớp ở trường trung học
phổ thơng
- Quản lý
Khái niệm quản lý có nhiều cách tiếp cận và nhiều cách
hiểu khác nhau. Tuy vậy, điểm chung ở các quan điểm là quản

lý bao gồm hai thành tố quan trọng là chủ thể quản lý và đối
tượng quản lý, có thể nêu ra một số quan niệm về quản lý.
Theo tác giả Đào Lan Hương: “ Quản lý là sự tác động
có chủ đích của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý thơng
qua kế hoạch hóa tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra, nhằm đạt tới mục
tiêu quản lý” [Error: Reference source not found].
Theo tác giả Trần Quốc Thành: “ Quản lý là sự tác động
có ý thức của chủ thể quản lý để chỉ huy, điều khiển hướng
dẫn các quá trình xã hội, hành vi và hoạt động của con người
nhằm đạt tới mục đích, đúng với ý chí nhà quản lý, phù hợp
với quy luật khách quan” [Error: Reference source not found].


Theo tác giả Trần Kiểm: “Quản lý là những tác động có
định hướng, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến đối tượng bị
quản lý trong tổ chức để vận hành tổ chức, nhằm đạt mục đích
nhất định” [Error: Reference source not found].
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý là sự tác
động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến tập
thể những người lao động nhằm thực hiện những mục tiêu dự
kiến” [Error: Reference source not found].
Từ các khái niệm quản lý trên có thể thấy rằng quản lý
bao giờ cũng là một tác động có hướng đích, có mục tiêu xác
định, quản lý có sự tác động của chủ thể quản lý, có chịu sự
tác động và thực hiện của khách thể quản lý, là sự tác động
mang tính chủ quan nhưng phải phù hợp với quy luật khách
quan.
Từ những điểm chung của các định nghĩa và theo thực
tiễn công tác quản lý, chúng tơi sử dụng định nghĩa của nhóm
tác giả Bùi Minh Hiền - Vũ Ngọc Hải – Đặng Quốc Bảo:

“Quản lý là q trình tác động có tổ chức, có hướng đích của
chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý nhằm đạt mục tiêu đề
ra” [Error: Reference source not found]


- Quản lý giáo dục đạo đức qua hoạt động ngoài giờ
lên lớp
Quản lý học sinh qua hoạt động NGLL ở trường THPT
là các thao tác, hành động quản lý nhà nước ở bậc giáo dục
THPT, của chủ thể quản lý đến đối tượng và khách thể quản
lý nhằm thực hiện HĐGD NGLL. Các biện pháp quản lý thực
hiện HĐGD NGLL được thực hiện song song với hoạt động
giáo dục ở trên lớp là sự bổ trợ, củng cố những tri thức học
sinh

đã

được

học

trên

lớp

và

rèn

luyện các kĩ năng nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục tồn diện

cho

học

sinh

thơng qua HĐ NGLL.
Quản lý học sinh qua HĐ NGLL là hoạt động giáo dục
có

mục

tiêu

với

các biện pháp khoa học của hiệu trưởng đến tập thể giáo viên
và

những

lực

lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường nhằm huy động mọi
nguồn

lực

trong việc chỉ đạo quản lý thực hiện HĐGD NGLL theo
những

qui

luật

khách

quan; có sự thống nhất nhằm thực hiện mục tiêu phát triển


nhân

cách

toàn

diện của học sinh bậc THPT.

- Những vấn đề về giáo đục đạo đức qua hoạt
động ngoài giờ lên lớp cho học sinh trung học
phổ thông
- Mục tiêu giáo dục đạo đức qua hoạt động
ngoài giờ lên lớp
Giúp học sinh THPT có tri thức hiểu biết về các giá trị
truyền thống của dân tộc cũng như những giá trị tốt đẹp của
nhân loại; củng cố, mở rộng kiến thức đã học trên lớp (qua
các hình thức sinh hoạt câu lạc bộ theo môn học, tham quan,
sinh hoạt theo chủ đề...); có ý thức chính trị, đạo đức pháp
luật và lối sống lành mạnh, ý thức về quyền và trách nhiệm
đối với bản thân, gia đình, nhà trường và xã hội.

Giáo dục cho học sinh có lý tưởng sống vì ngày mai lập
nghiệp, có niềm tin vào tương lai, có ý thức và tinh thần tự
hào dân tộc. Biết tỏ thái độ trước những vấn đề của cuộc
sống, biết chịu trách nhiệm về hành vi của bản thân; đấu tranh


tích cực với những biểu hiện sai trái của bản thân và của
người khác (để tự hồn thiện mình); biết cảm thụ và đánh giá
cái đẹp trong cuộc sống. Bồi dưỡng cho các em tính tích cực,
chủ động sáng tạo tham gia vào các hoạt động tập thể của nhà
trường và hoạt động xã hội, giáo dục cho các em tinh thần
đồn kết hồ bình, hữu nghị.
Mục tiêu của GDĐĐ qua hoạt động NGLL là giúp cho
mỗi cá nhân nhận thức đúng các giá trị đạo đức, biết hành
động theo lẽ phải, cơng bằng và nhân đạo, biết sống vì mọi
người, vì gia đình, vì sự tiến bộ của xã hội và phồn vinh của
đất nước.
- Nội dung giáo dục đạo đức qua hoạt động
ngoài giờ lên lớp
Nội dung giáo dục đạo đức qua hoạt động NGLL không
đơn thuần là một nội dung giáo dục mà được tích hợp từ
nhiều nội dung khác nhau: Giáo dục truyền thống dân tộc,
truyền thống tôn sư trọng đạo, giáo dục kỹ năng sống, giáo
dục quyền, bổn phận, giáo dục giới tính, giáo dục hướng
nghiệp, giáo dục sức khoẻ sinh sản, giáo dục môi trường,
phòng chống các tệ nạn xã hội, giáo dục tư tưởng, đạo đức Hồ


Chí Minh, giáo dục ý thức trách nhiệm của người công dân
đối với đất nước trong thời kỳ CNH-HĐH, v.v... Các nội dung

trên được tích hợp lồng ghép trong nội dung hoạt động mặc
dù tên hoạt động có thể chỉ lấy tên một nội dung cụ thể. Vì
vậy, giáo viên tổ chức hoạt động GDNGLL có nhiệm vụ phải
căn cứ vào chủ đề, lựa chọn nội dung hoạt động chính và các
nội dung giáo dục cần tích hợp để tổ chức hoạt động cho học
sinh. Nội dung giáo dục đạo đức qua hoạt động NGLL được
chuyền tải qua kế hoạch hoạt động và kịch bản hoạt động, vì
vậy khi xây dựng kế hoạch hoạt động GDNGLL phải thể hiện
được những nội dung cơ bản của hoạt động, thể hiện ý tưởng
sư phạm và mục tiêu cần đạt được của hoạt động. Do đó giáo
viên chủ nhiệm lớp hay nhà sư phạm cần quan tâm đến bồi
dưỡng năng lực tổ chức, năng lực điều khiển hoạt động cho
học sinh.
-Phương pháp, hình thức giáo dục đạo đức
qua hoạt động ngoài giờ lên lớp
Phương pháp GDĐĐ cho học sinh qua HĐNGLL là cách
thức tác động của các nhà giáo dục lên đối tượng giáo dục để
hình thành cho đối tượng giáo dục những chuẩn mực đạo đức
cần thiết phù hợp với đạo đức xã hội hiện đại.


Phương pháp GDĐĐ cho học sinh trường THPT rất
phong phú, đa dạng, kết hợp giữa các phương pháp truyền
thống và các phương pháp hiện đại, được thể hiện ở các
phương pháp sau:
Phương pháp đàm thoại: là phương pháp tổ chức trò
chuyện giữa giáo viên và HS về các vấn đề đạo đức, dựa trên
một hệ thống câu hỏi được chuẩn bị trước.
Phương pháp nêu gương: Dùng những tấm gương của cá
nhân, tập thể để giáo dục, kích thích HS học tập và làm theo

tấm gương mẫu mực đó. Phương pháp nêu gương có giá trị to
lớn trong việc phát triển nhận thức và tình cảm đạo đức cho
học sinh, đặc biệt giúp HS nhận thức rõ ràng hơn về bản chất
và nội dung đạo đức mới.
Phương pháp đóng vai: Là tổ chức cho HS nhập vai vào
nhân vật trong những tình huống đạo đức gia đình để các em
bộc lộ nhận thức, thái độ, hành vi ứng xử.
Phương pháp trò chơi: Tổ chức cho HS thực hiện những
thao tác hành động, lời nói phù hợp với chuẩn mực hành vi
đạo đức thơng qua những trị chơi cụ thể.


Phương pháp dự án: Là phương pháp trong đó người HS
thực hiện nhiệm vụ học tập tích hợp, có sự kết hợp giữa lý
thuyết và thực tiễn, giữa giáo dục nhận thức với giáo dục các
phẩm chất nhân cách cho HS. Thực hành nhiệm vụ này người
học được rèn luyện tính tự lập cao, từ việc xác định mục đích,
lập kế hoạch hành động đến việc thực hiện dự án với nhóm
bạn bè, tự kiểm tra, đánh giá q trình và kết quả thực hiện.
Phương pháp GDĐĐ cho học sinh rất đa dạng. Vì vậy, nhà
giáo và cán bộ QLGD cần phải vận dụng linh hoạt phù hợp
với mục đích, đối tượng và từng tình huống cụ thể.
GDĐĐ cho học sinh thơng qua hoạt động GDNGLL:
Các hoạt động ngồi giờ lên lớp rất phong phú về nội dung và
hình thức tổ chức như các hoạt động tập thể, vui chơi sinh
hoạt chủ điểm, văn nghệ, thể dục thể thao ... Các hoạt động
NGLL giúp học sinh trải nghiệm và hình thành các quan hệ
đạo đức, rèn luyện các hành vi đạo đức phù hợp với các chuẩn
mực xã hội. Thông qua hoạt động này, HS có điều kiện rèn
luyện ý chí, nghị lực, tinh thần trách nhiệm, có cơ hội mở

rộng và hài hòa các mối quan hệ khác nhau trong xã hội.
Thông qua các hoạt động NGLL như các hoạt động đoàn
thể và hoạt động xã hội. Dựa vào đặc điểm tâm lý của HS là


rất thích hoạt động, năng động và hứng thú với các hoạt động
phong trào, vì vậy cần phải tổ chức các hoạt động theo từng
chủ đề, mang nội dung giáo dục và phù hợp với đặc điểm tâm
lý của HS để lơi cuốn học sinh tham gia, thơng qua đó GDĐĐ
cho học sinh. Các hoạt động này được tổ chức bởi các lực
lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường, bao gồm: Chính
quyền, Đồn thể, các câu lạc bộ … Mỗi tổ chức đều có vai trị
quan trọng trong việc GDĐĐ cho học sinh
- Nguyên tắc giáo dục đạo đức qua hoạt
động ngoài giờ lên lớp
Một trong những yếu tố quan trọng để hoạt động GDĐĐ
qua hoạt động NGLL có thể đạt hiệu quả cao là phải đảm bảo
các nguyên tắc GDĐĐ, đó là:
Phải bảo đảm tính mục đích, tính thống nhất trong tồn
bộ hoạt động giáo dục.
Phải thơng qua hoạt động thực tiễn.
Phải phù hợp với lứa tuổi, giới tính và đặc điểm riêng
của từng HS.


Phải phát huy tính tích cực, sáng tạo, khắc phục thiếu
sót, nhược điểm.
Giáo dục trong tập thể và bằng tập thể.
Giáo dục gắn với đời sống xã hội, thực tiễn của đất nước
và địa phương.

Tôn trọng nhân cách và yêu cầu cao đối với HS.
Liên kết các lực lượng trong và ngoài nhà trường trong
việc GDĐĐ học sinh.
- Những vấn đề về quản lý giáo dục đạo đức
qua hoạt động ngồi giờ lên lớp cho học sinh
trung học phổ thơng
- Lập kế hoạch giáo dục đạo đức qua hoạt
động ngoài giờ lên lớp
- Khái niệm lập kế hoạch giáo dục đạo đức qua hoạt
động ngoài giờ lên lớp cho học sinh THPT
Quản lí bất cứ một hoạt động nào cũng cần bắt đầu từ
khâu lập kế hoạch. Theo tác giả Trần Kiểm và Nguyễn Xuân
Thức (2012) cho rằng: “Kế hoạch hóa bao gồm việc xây dựng


mục tiêu, chương trình hành động, xác định từng bước đi,
những điều kiện nguồn lực, phương tiện cần thiết trong một
thời gian nhất định của cả hệ thống quản lí và bị quản lí”
[Error: Reference source not found, tr.61]. Theo tác giả Phan
Văn Kha (2007) cho rằng: “lập kế hoạch là chức năng cơ bản
nhất trong số các chức năng quản lí, có ý nghĩa quyết định tới
sự tồn tại và phát triển của mỗi hệ thống nói chung và các
hoạt động cụ thể nói riêng” [Error: Reference source not
found, tr.28]. Lập kế hoạch trong quản lý sẽ cho phép chủ thể
quản lí tập trung các nguồn lực cho việc thực hiện mục tiêu,
chủ động ứng phó với các tình huống phát sinh trong q
trình quản lí, phối hợp tốt giữa các bộ phận và cá nhân, quản
lí được thời gian và tạo điều kiện cho khâu kiểm tra cuối
cùng.
Như vậy, quản lí việc giáo dục đạo đức qua hoạt động

ngồi giờ lên lớp cho học sinh THPT cũng khơng thể khơng
có kế hoạch. Căn cứ các quan niệm nêu trên về lập kế hoạch,
có thể thấy: Lập kế hoạch giáo dục đạo đức qua hoạt động
ngoài giờ lên lớp cho học sinh THPT là quá trình mà chủ thể
quản lí lập kế hoạch giáo dục đạo đức qua hoạt động ngoài
giờ lên lớp cho học sinh THPT cho một thời gian nhất định: