Đánh giá nhận thức, thái độ của nhân viên y tế đối với việc phân loại, thu gom chất thải y tế tại bệnh viện thống nhất

Nghiên cứu Y học

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012

ĐÁNH GIÁ NHẬN THỨC, THÁI ĐỘ CỦA NHÂN VIÊN Y TẾ
TRONG VIỆC THU GOM, PHÂN LOẠI CHẤT THẢI Y TẾ
TẠI CÁC KHOA LÂM SÀNG BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT
Bùi Thị Thu Thủy*, Trần Thị Thanh Tâm*

TÓM TẮT
Mục đích: Đánh giá nhận thức và thái độ của nhân viên y tế trong việc thu gom, phân loại chất thải y tế để
có biện pháp nhằm thay đổi hành vi của nhân viên y tế tốt hơn.
Phương pháp: Nghiên cứu mô tả, sử dụng bộ câu hỏi để phỏng vấn trực tiếp, được tiến hành từ tháng 7
đến tháng 10 năm 2011 trên 200 nhân viên y tế tại 20 khoa lâm sàng của bệnh viện Thống Nhất.
Kết quả: Tỷ lệ nhân viên y tế có kiến thức đúng về phân loại chất thải y tế là 53% và chất thải lây nhiễm là
70,5%, về thời gian lưu giữ tối đa chất thải y tế nguy hại trong bệnh viện của bác sĩ đạt tỷ lệ 7,7%, điều dưỡng là
21,3%, hộ lý: 10%. Thái độ của nhân viên y tế về tầm quan trọng trong công tác quản lý và xử lý chất thải. Ở
mức độ rất quan trọng là > 90%. Mức độ quan tâm đến công tác quản lý và xử lý chất thải, tỷ lệ chung rất quan
tâm là 64,5%. Mức độ tích cực của nhân viên y tế trong việc tham gia lớp tập huấn về quản lý và xử lý chất thải
là 69,5%. Thái độ của nhân viên y tế đối với các trang thiết bị bảo hộ lao động mà bệnh viện trang bị, tỷ lệ chung:
rất yên tâm là 28%.
Kết luận: Nhân viên y tế có kiến thức đúng về phân loại, thu gom chất thải y tế. Và cho rằng công tác quản
lý và xử lý chất thải y tế là rất quan trọng.
Từ khóa: nhận thức, thái độ, phân loại và thu gom chất thải y tế.

ABSTRACT
EVALUATING AWARENESS AND ATTITUTE OF HEALTH WORKERS OF COLLECTING AND
CLASSIFYING MEDICAL WASTE AT 20 CLINICS IN THONG NHAT HOSPITAL.
Bui Thi Thu Thuy, Tran Thi Thanh Tam
* Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 1 - 2012: 32 - 35
Aim: Evalutaing awareness and attitude of health workers of collecting and classifying medical waste to

better their behaviors.
Methods: Desriptive research using questions in direct interview conducted from July to October, 2011over
200 health workers at 20 clinics in Thong Nhat Hospital.
Results: The proportion of health workers that have accurate knowledge about mediacal classification is 53%
and 70.5% for infectious waste; the result also shows that the maximum time for infectious medical waste storage
of the doctors is 7.7% and 21.3% for nurses, 10% for nurse’s aids. Health worker attitute of the importance of
waste treatment and management is at the high importance level of over 90%. Interesting degree of medical waste
treatment and management is at a highly interesting degree at the common rate of 64.5%. Enthusiasting degree of
participating in the mediacal waste treatment and management training class is at the rate of 69.5%. The attitude
of health workers towards labour protection equipment of the hospital is at the very satisfying common rate of
* Bệnh viện Thống Nhất.TP Hồ Chí Minh
Tác giả liên lạc: CN. Bùi Thị Thu Thủy
ĐT: 0919865246

32

Email:

Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012


Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012

Nghiên cứu Y học

28%.
Conclusion: Health workers have accurate knowledge about classifying and collecting medical waste and
think that waste treatment and management is very important.
Key words: Awareness, attitude. Collecting and classifying medical waste.
theo tiêu chuẩn phân loại thu gom chất thải y tế

ĐẶT VẤN ĐỀ
của Bộ Y tế(1). Đánh giá thái độ theo 3 mức độ
Chất thải bệnh viện là chất thải được thải ra
(thang điểm 2-1-0): rất quan trọng, quan trọng,
trong quá trình điều trị, chẩn đoán, chăm sóc và
không quan trọng; rất quan tâm, quan tâm,
sinh hoạt trong môi trường bệnh viện. Chất thải
không quan tâm; và tích cực tham gia, thỉnh
bệnh viện bao gồm chất thải rắn, chất thải lỏng
thoảng, không tham gia; rất yên tâm, yên tâm,
và chất thải khí. Chất thải bệnh viện có đặc tính
không yên tâm.
lý hóa và sinh học, vừa là nguồn ô nhiễm môi
Địa điểm nghiên cứu
trường vừa là nguồn gây bệnh(1)
Tại 20 khoa lâm sàng trong bệnh viện.
Nhân viên y tế tham gia quản lý chất thải
bệnh viện với sự nhận thức và thái độ đúng
trong công tác thu gom, phân loại chất thải y tế
sẽ làm giảm các nguy cơ lây nhiễm bệnh. Vì vậy
chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đánh giá
nhận thức, thái độ của nhân viên y tế đối với việc
phân loại, thu gom chất thải y tế tại bệnh viện Thống
nhất” với 2 mục tiêu:

Thời gian nghiên cứu

1. Đánh giá nhận thức của nhân viên y tế đối với
việc phân loại, thu gom chất thải y tế.

Đặc điểm đối tượng nghiên cứu

2. Đánh giá thái độ của nhân viên y tế đối với
việc phân loại, thu gom chất thải y tế

Giới tính
Đối
tượng Nam % Nữ %
Bác sĩ 11 42,3 15 57,7
Đ.
28 17,1 136 82,9
dưỡng
Hộ lý
0 0,0 10 100

ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Phương pháp nghiên cứu
Mô tả cắt ngang.

Đối tượng nghiên cứu
Bác sĩ, Điều dưỡng và Hộ lý của 20 khoa lâm
sàng.
- Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu: 200
nhân viên y tế và chọn ngẫu nhiên.
- Phương pháp thu thập số liệu: Phỏng vấn
trực tiếp dựa vào bộ câu hỏi đã chuẩn bị trước.

* Các chỉ tiêu nghiên cứu
- Kiến thức của nhân viên y tế trong công tác
quản lý và xử lý chất thải y tế

- Thái độ của nhân viên y tế trong công tác
quản lý và xử lý chất thải y tế.
- Tiêu chuẩn đánh giá: Đánh giá kiến thức

Từ tháng 7/2011 đến tháng 10/2011.

Xử lý số liệu
Số liệu nghiên cứu được xử lý theo phần
mềm EpiInfo 3.5.3.

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Bảng 1: Thành phần đối tượng tham gia nghiên cứu
Thâm niên công tác (năm)
< 5 % 5 - 10 % > 10 %
8 30,8 3 11,5 15 57,7
47 28,7 64 39,0 53 32,3
0

0,0

0

0,0 10 100,0

Nhận xét: Đối tượng tham gia khảo sát chủ
yếu là điều dưỡng nữ chiếm 82,9%, cao hơn các
đối tượng khác.

Kiến thức về định nghĩa chất thải y tế và
chất thải y tế nguy hại

Bảng 2: Kiến thức của nhân viên y tế các bệnh viện
về định nghĩa chất thải y tế và chất thải y tế nguy hại
Đối
tượng
Bác sĩ
Điều
dưỡng
Hộ lý
Tổng

Định nghĩa chất thải y Định nghĩa chất thải y
tế
tế nguy hại
Đúng
Sai
Đúng
Sai
n
%
n
%
N
%
N
%
23 88,5
3 11,5 25 96,2 1 3,8
149

90,9

15

9,1

154 93,9 10

10 100,0 0
182 91,0 18

0,0
9,0

9 90,0 1 10,0
188 94,0 12 6,0

Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012

6,1

33


Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012

Nghiên cứu Y học

Bảng 3: Kiến thức của nhân viên y tế về phân loại
chất thải y tế và chất thải lây nhiễm

Định nghĩa chất thải y Định nghĩa chất thải y
tế
tế nguy hại
Đúng
Sai
Đúng
Sai
n
%
n
%
N
%
N
%
Giá trị p
p = 0,549
p = 0,7787
Đối
tượng

Nhận xét: Kiến thức đúng về định nghĩa
chất thải y tế của hộ lý là 100% cao hơn các
đối tượng khác.

Bác sĩ
Điều
dưỡng
Hộ lý
Tổng

Giá trị p

- Kiến thức đúng về định nghĩa chất thải y tế
nguy hại của bác sĩ là 96,2% cao hơn các đối
tượng khác. Sự khác biệt không có ý nghĩa
thống kê với p > 0,05.

Đúng
n
%
9 34,6

n
17

%
65,4

Phân loại chất thải
lây nhiễm
Đúng
Sai
n
%
n
%
21 80,8 5 19,2

94

70

42,7

13 68,9 51 31,1

Phân loại chất thải y tế

Đối
tượng

Sai

57,3

3 30,0
7
106 53,0 94
p = 0,032

70,0 7 70,0 3 30,0
47,0 141 70,5 59 29,5
p = 0,468

Nhận xét: Kiến thức đúng về phân loại chất
thải y tế của điều dưỡng là 57,3% cao hơn các
đối tượng khác. Sự khác biệt là có ý nghĩa thống
kê với p < 0,05.

Kiến thức về quy trình quản lý và xử lý chất thải

Bảng 4: Kiến thức của nhân viên y tế về quy trình quản lý chất thải(1)
Kiến thức về quản lý và xử lý CTYT

Bác sĩ
Đúng
Sai
n
%
n
%
15 57,7 11 42,3
21 0,8
5
19,2
18 69,2 8
30,8

Màu sắc túi đựng chất thải
Quy định màu đựng từng loại rác thải
Vị trí để túi đựng chất thải
Thời gian lưu giữ tối đa CTYTNH trong
2
bệnh viện
Định nghĩa quản lý chất thải
25
Định nghĩa xử lý CTYT ban đầu
25
Định nghĩa thu gom CTYT nguy hại
26

24

92,3

35

21,3

129

78,7

1

10,0

9

90,0

96,2
96,2
100

1
1
0

3,8
3,8

0,0

162
136
155

98,8
82,9
94,5

2
28
9

1,2
17,1
5,5

8
8
10

80,0
80,0

2
2
0

20,0

20,0
0,0
0,0
0,0

Kiến thức đúng của các đối tượng về các nội
dung liên quan khác như: màu sắc túi đựng chất
thải, quản lý chất thải, xử lý chất thải y tế ban
đầu, thu gom chất thải y tế đều đạt tỷ lệ cao.

Thái độ của nhân viên y tế với công tác
quản lý và xử lý chất thải y tế
Bảng 5: Thái độ của nhân viên y tế về ý nghĩa công
tác quản lý và xử lý chất thải y tế

34

Hộ lý
Đúng
Sai
n
%
n
%
4 40,0 6 60,0
7 70,0 3 30,0
8 80,0 2 20,0

7,7

Nhận xét: Số liệu ở bảng 4 cho thấy kiến
thức đúng về thời gian lưu giữ tối đa chất thải y
tế nguy hại trong bệnh viện của bác sĩ chỉ đạt
7,7%, của điều dưỡng 21,3%, của hộ lý là 2,0%.

Đối tượng Rất quan trọng Quan trọng
n
%
n
%
Bác sĩ
25
96,2
1
3,8
Điều dưỡng 157
95,7
7
4,3

Điều dưỡng
Đúng
Sai
n
%
n
%
78
47,6
86

52,4
140
85,4
24
14,6
149
90,9
15
9,1

Không quan
trọng
n
%
0
0,0
0
0,0

Hộ lý
Tổng

8
190

80,0
95,0

2
10

100
20,0
0
5,0
0

Nhận xét: Tỷ lệ chung về thái độ của các đối
tượng đánh giá ý nghĩa của công tác quản lý và
xử lý chất thải y tế: mức độ rất quan trọng là
95,0%, mức độ quan trọng là 5,0%.
Bảng 6: Mức độ quan tâm của nhân viên y tế với
công tác quản lý và xử lý chất thải y tế
Rất quan tâm
n
%
Bác sĩ
14
53,8
Điều dưỡng 107
65,2
Hộ lý
8
80,0
Tổng
129
64,5
Đối tượng

Quan tâm

n
%
12 46,2
46 28,0
2
20,0
60 30,0

Bình thường
n
%
0
0,0
11
6,8
0
0,0
11
5,5

Nhận xét: Tỷ lệ chung về mức độ quan tâm
của điều dưỡng với công tác quản lý và xử lý

Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012


Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012
chất thải y tế: rất quan tâm là 64,5%, quan tâm là
30,0%, không quan tâm là 5,5%.
Bảng 7: Thái độ của nhân viên y tế khi tham gia các

lớp tập huấn về công tác quản lý và xử lý chất thải y
tế
Tích cực Thỉnh thoảng Không tham gia
n
%
n
%
n
%
Bác sĩ
8
30,8
16
61,5
2
7,7
Điều dưỡng 122 74,4
42
25,6
0
0
Hộ lý
9
90,0
1
10,0
0
0
Tổng
139 69,5

59
29,5
2
1,0
Đối tượng

Nhận xét: Tỷ lệ chung về thái độ của các đối
tượng khi tham gia các lớp tập huấn về quản lý
và xử lý chất thải y tế: mức độ tích cực 69,5%,
thỉnh thoảng 29,5%, không tham gia 1,0%.
Bảng 8: Mức độ yên tâm của nhân viên y tế về các
trang bị bảo hộ cá nhân được bệnh viện trang bị
Đối tượng
Bác sĩ
Điều
dưỡng
Hộ lý
Tổng

Rất yên tâm Chưa yên tâm

Không yên
tâm
n
%
0
0,0

n
6

%
23,1

n
20

%
76,9

44

26,8

116

70,8

4

2,4

6
56

60,0
28

4
140

40,0
70,0

0
4

0,0
2,0

Nhận xét: Tỷ lệ chung mức độ yên tâm của
các đối tượng về các trang bị bảo hộ cá nhân
được bệnh viện trang bị: rất yên tâm 28%, yên
tâm 70%, không yên tâm 2,0%.

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Kiến thức của nhân viên y tế trong công tác
quản lý và xử lý chất thải y tế
 Kiến thức về định nghĩa chất thải y tế, chất
thải y tế nguy hại
- Tỷ lệ nhân viên y tế có kiến thức đúng về
định nghĩa chất thải y tế: 91,0%
- Tỷ lệ nhân viên y tế có kiến thức đúng về
chất thải y tế nguy hại: 94,0%

 Kiến thức về phân loại chất thải y tế
- Tỷ lệ chung của nhân viên y tế trả lời đúng
về phân loại chất thải y tế: 53,0%.
- Tỷ lệ chung của nhân viên y tế trả lời đúng
về phân loại chất thải lây nhiễm: 70,5%

Nghiên cứu Y học

 Kiến thức về qui trình quản lý và xử lý chất
thải y tế
- Kiến thức đúng về thời gian lưu giữ tối đa
chất thải y tế nguy hại trong bệnh viện của bác
sĩ đạt tỷ lệ 7,7%, của điều dưỡng 21,3%, của hộ
lý là 10,0%.

Thái độ của nhân viên y tế trong công tác
quản lý và xử lý chất thải y tế
 Đánh giá thái độ của nhân viên y tế về tầm
quan trọng của công tác quản lý và xử lý chất thải
hiện nay
Tỷ lệ > 90% nhân viên y tế cho là rất quan
trọng. Riêng bác sĩ chiếm tỷ lệ > 96%.

 Mức độ quan tâm đến công tác quản lý và xử
lý chất thải
- Tỷ lệ chung: rất quan tâm là 64,5%, quan
tâm là 30%, không quan tâm là 5,5%
- Tỷ lệ riêng: rất quan tâm của hộ lý là 80%
cao hơn các đối tượng khác.

 Mức độ tích cực của nhân viên y tế trong việc
tham gia lớp tập huấn về quản lý và xử lý chất thải:
Mức độ tích cực là 69,5%, thỉnh thoảng là
29,5%, không tham gia là 1,0%

 Thái độ NVYT đối với các trang thiết bị bảo hộ
lao động mà bệnh viện trang bị
- Tỷ lệ chung: rất yên tâm là 28%, yên tâm là
70%, không yên tâm là 2%
- Tỷ lệ riêng: Không yên tâm ở điều dưỡng
là 2,4% cao hơn so với các đối tượng khác.

KIẾN NGHỊ
1. Bệnh viện cần thường xuyên tổ chức
nhiều lớp tập huấn và cập nhật kiến thức, thông
tin kịp thời về công tác quản lý và xử lý chất thải
y tế cho mọi đối tượng trong bệnh viện.
2. Cần tăng cường giáo dục nhân viên y tế
thực hiện đúng các quy định về phân loại, thu
gom chất thải y tế để phòng ngừa lây nhiễm
trong bệnh viện.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.
2.

Bộ Y tế, 2007. Quy chế Quản lý chất thải y tế.
Bộ Y tế số 825 BYT- DT tháng 11 năm 2007. Hướng dẫn quản lý
chất thải y tế có thể tái chế.

Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012

35

Nghiên cứu Y học
3.

36

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012

Tống Vĩnh Phú, (2010). Kỷ yếu các công trình nghiên cứu khoa
học Điều dưỡng Toàn quốc.

4.

Vụ Điều trị, 2007. Tài liệu thực hành quản lý chất thải y tế.

Hội nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Thống Nhất TP. HCM 2012