Sinh học 8 sự điều hòa và phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết (1)

?.Trình bày vai trò nội tiết của tuyến tụy.
Đáp án:
 Tuyến tụy tiết hai loại hoócmôn là Insulin và
Glucagôn có tác dụng đối lập nhau giúp duy trì
đường huyết được ổn định:
•

Insulin: biến đổi glucozơ  glicogen,
Tác dụng hạ đường huyết.
• Glucagôn: biến đổi glicogen  glucozơ,
Tác dụng tăng đường huyết.
 Nếu hoạt động nội tiết của tuyến tụy bị rối loạn,
gây bệnh lý tiểu đường hoặc hạ đường huyết.


Vùng dưới đồi
+

TSH

-

Dòng máu
TSH

Tirôxin

Tế bào
đích

+

Tuyến giáp

Hình 59 - 1. Điều hoà hoạt động của tuyến giáp


Vùng dưới đồi
-

Thuỳ trước
tuyến yên

+

Cooctizôn
kìm hãm tiết
ACTH

-

ACTH

Dòng máu

Góp phần điều hoà
đường huyết

Cooctizôn
+

Vỏ tuyến
trên thận

Hình 59-2. Điều hoà hoạt động của vỏ tuyến trên thận


I. Sự điều hòa hoạt động của các tuyến nội tiết
- Tuyến yên tiết hoocmôn điều khiển hoạt động của
các tuyến nội tiết. Tuy nhiên, các tuyến nội tiết cũng
tiết hoocmôn chi phối hoạt động của tuyến yên.
=> Đó chính là cơ chế tự điều hoà của các tuyến nội
tiết nhờ các luồng thông tin ngược.

II. Sự phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết



Hình 59-3. Sự phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết (khi đường huyết giảm)


Vùng dưới đồi

Thuỳ trước
tuyến yên
ACTH

Cooctizôn

Glucôzơ
Máu giảm

Glucôzơ

Glicôgen

Axit lactic và
Axit amin

Glucôzơ

Glicôgen
Glucôzơ
Glucôzơ
Glucagôn
(Mỡ)
Glixêrin


II. Sự phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết:
Ví dụ: Sau các hoạt động đói kéo dài đường huyết giảm
 TB α của đảo tuỵ hoạt động tiết glucagôn biến
glicôgen thành glucôzơ và có cả sự phối hợp của hai
tuyến trên thận tiết cooctizôn chuyển hoá lipit và prôtêin
thành glucôzơ làm tăng đường huyết…
=> Sự hoạt động của các tuyến nội tiết có tác dụng
duy trì tính ổn định của môi trường trong, đảm bảo
các quá trình sinh lí trong cơ thể diễn ra bình thừơng.



Hình 59-3. Sự phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết (khi đường huyết giảm)

Bài tập 2: Xem trước nội dung bài 60 trang 187- SGK.
Bài tập 3: Dự kiến các từ cần điền vào bài tập trong
mục I trang 187 của bài 60:
Dựa vào hình 60.1 và các chú thích
trên hình để hoàn thiện thông tin
dưới đây:
Nơi sản xuất tinh trùng
là ..................... Nằm phía trên mỗi
tinh hoàn là …………, đó là nơi
tinh trùng tiếp tục hoàn thiện về cấu
tạo. Tinh hoàn nằm trong
…………….. ở phía ngoài cơ thể
tạo điều kiện nhiệt độ thích hợp cho
sự sản sinh tinh trùng (khoảng
330C - 340C). Tinh trùng từ mào tinh
hoàn sẽ theo …………… đến chứa
tại ……………


Bài tập 4: Dự kiến đáp án trong bảng 60 trang 189
Cơ quan
1.Tinh hoàn
2.Mào tinh hoàn
3.Bìu
4.Ống dẫn tinh

5.Túi tinh
6.Tuyến tiền liệt

7.Ống đái
8.Tuyến hành
(tuyến Côpơ)

Chức năng
aa) Tiết dịch hòa với tinh trùng từ túi tinh
chuyển ra để tạo thành tinh dịch
b)
b Nơi nước tiểu và tinh dịch đi qua
cc) Nơi sản xuất tinh trùng
d)
d Tiết dịch để trung hòa axít trong ống đái,
chuẩn bị cho tinh phóng qua, đồng thời
làm giảm ma sát trong quan hệ tình dục
e) Nơi chứa và nuôi dưỡng tinh trùng
e
g) Nơi tinh trùng tiếp tục phát triển và hoàn
g
thiện về cấu tạo
h) Dẫn tinh trùng từ tinh hoàn đến túi tinh
h Bảo đảm nhiệt độ thích hợp cho quá trình
i)
i sinh tinh