ĐÁNH GIÁ tốt CHẤT và kỹ NĂNG của NHÀ LÃNH đạo tài GIỎI

ĐÁNH GIÁ TỐT CHẤT VÀ KỸ NĂNG CỦA NHÀ
LÃNH ĐẠO TÀI GIỎI

Ngày nay Việt Nam đang trên đà hội nhập nền kinh tế với thế giới,
cùng với sự gia nhập WTO và các tổ chức lớn khác APEC, ASEM…đã mở ra
cho Việt Nam những cơ hội, vận mệnh lớn và kèm theo đó là những thách
thức. Tham gia vào sự phát triển chung nền kinh tế của đất nước không thể
không kể đến sự đóng góp và nỗ lực không mệt mỏi của các tổ chức kinh tế:
các tập đoàn, các công ty ….Để có được sự thành công của các tổ chức kinh
tế này không thể không nói đến sự đóng góp đầy trách nhiệm của các cá nhân
trong tổ chức, trong đó có thành tích xuất sắc của các nhà lãnh đạo các tổ
chức đó , những nhà lãnh đạo tài năng, “ những chiến sỹ thời bình” trong sự
nghiệp phát triển kinh tế. Vậy đâu là yếu tố dẫn đến những thành công của
những nhà lãnh đạo này? Phải chăng chính là nhờ có những tố chất,năng lực,
lòng tin và kỹ năng của những nhà lãnh đạo tài ba đó?
Để có thể phân tích những nội dung này trước tiên chúng ta sẽ tìm hiểu tố
chất và kỹ năng của người lãnh đạo là gì.
Thuật ngữ tố chất nói đến các đặc điểm cá nhân khác nhau, bao gồm các đặc
điểm về cá tính, tính khí, nhu cầu và các giá trị. Trong đó:
+ Cá tính là những đặc điểm về tính khí khi thực hiện cách cư xử, ví dụ sự
tự tin, sự hướng ngoại, sự chín chắn, và mức độ nhiệt tình, trách nhiệm.
+ Một nhu cầu hoặc một động cơ là một mong muốn có được một sự khuyến
khích hoặc một sự trải nghiệm cụ thể nào đó.
Các nhà tâm lý học thường phân biệt giữa nhu cầu tâm sinh lý (ví dụ: đói,
khát) và các nhu cầu mang tính xã hội ví dụ như sự quý trọng, quyền lực, sự
độc lập, tư cách cá nhân, thành tích. Nhu cầu và động cơ có ý nghĩa quan
trọng vì cả hai yếu tố này gây ảnh hưởng đến sự quan tâm đến thông tin, sự
kiện và định hướng, tiếp sinh lực và duy trì ổn định hành vi.

1

+ Còn các giá trị là thái độ của cá nhân đối với công việc cái gì là đúng, cái
gì là sai, cái gì là giá trị đạo đức và cái gì là không có đạo dức, cái gì là đúng
với lương tâm và cái gì là trái với lương tâm.
- Thuật ngữ kỹ năng nói đến khả năng làm một việc gì đó theo một cách có
hiệu quả. Giống như tố chất, kỹ năng bị quy định bởi yếu tố học hỏi và di
truyền. Kỹ năng có thể được định nghĩa ở nhiều cấp độ trừu tượng khác
nhau, từ rất tổng quát (ví dụ: sự thông minh, kỹ năng giao tiếp) cho đến các
thuật ngữ thu hẹp hơn về ý nghĩa (ví dụ: tranh luận bằng lời nói, khả năng
thuyết phục).
Như vậy, một nhà lãnh đạo thành công phải là người có những tố c hất và kỹ
năng gì:

Tố chất

Kỹ năng

1. Phải có tầm nhìn, óc sáng tạo và sự
quyết đoán

1.

Kỹ năng quản lý và lập kế hoạch

2.

Kỹ năng giao tiếp và đàm phán

2. Sự hiểu biết và ham học hỏi

3.

Kỹ năng phân tích và xử lý tình
huống

4.

Khả năng truyền nhiệt huyết

3. Là người bền bỉ, chịu được áp lực
4. Tự tin, không sợ thất bại, dám nhận
trách nhiệm
5. Hỗ trợ và chỉ dẫn cho nhân viên

5.

Trao quyền và thể hiện lòng tin vào
cấp dưới

 Tố chất
- Phải có tầm nhìn, óc sáng tạo và sự quyết đoán:
Để một tổ chức có hướng đi đúng đắn là kim chỉ nam cho sự phát
triển của mình thì không thể thiếu yếu tố tầm nhìn. Tầm nhìn cũng
phản ánh ước mơ, định hướng lâu dài của nhà lãnh đạo muốn hướng tổ
chức phát triển đến đâu và như thế nào, sự thành bại của một tổ chức
cũng từ những tầm nhìn, óc sáng tạo cũng như sự quyết đoán của nhà
lãnh đạo. Bởi trong nền kinh tế hội nhập ngày nay, với sự thay đổi
nhanh chóng của các xu hướng, nguồn lực thì đòi hỏi nhà lãnh đạo
phải có những tầm nhìn chiến lược, nhờ có óc sáng tạo nó sẽ như một
công cụ hữu ích để nhà lãnh đạo đưa ra được những chiến lược kinh

2


doanh tối ưu, xác định rõ những khó khăn, thách thức, thuận lợi bên
trong lẫn bên ngoài từ đó chủ động có những chiến lược điều chỉnh kịp
thời. Bên cạnh đó sự quyết đoán của nhà lãnh đạo trong việc đưa ra
các chiến lược sẽ đưa doanh nghiệp vào thế chủ động, đối phó được
với tình hình thay đổi, biến động của thị trường.
- Sự hiểu biết và ham học hỏi:
Đa số các nhà lãnh đạo tại Việt Nam thành công đều dựa trên kinh
nghiệm vốn có hay được tích lũy của họ tuy nhiên trong quá trình lãnh
đạo của mình họ thường ngủ quên trên chiến thắng mà quên mất rằng
để giúp cho tổ chức không ngừng phát triển và lớn mạnh thì việc học
hỏi và hiểu biết về lĩnh vực hoạt động của nhà lãnh đạo là không thể
thiếu được. Vì trước hết nếu họ không hiểu biết sâu về lĩnh vực mình
đang kinh doanh thì đến lúc nào đó đối thủ cạnh tranh sẽ vượt lên và
chiếm lĩnh thị trường mình đang có, do đó bản thân nhà lãnh đạo phải
luôn cập nhật các thông tin mới nhất để dự báo những xu hướng thị
hiếu phát triển của thị trường của người tiêu dùng.
- Là người bền bỉ, chịu được áp lực:
Để đứng vững được chèo lái được tổ chức của mình tồn tại và phát
triển trong thời đại nền kinh tế toàn cầu đang phát triển như vũ bão
hiện nay thì đòi hỏi các nhà lãnh đạo phải có được sức mạnh về thể
chất lẫn tinh thần. Bởi nếu như không có sức khỏe dẻo dai với cường
độ làm việc lớn và căng thẳng như hiện nay những nhà lãnh đạo sẽ dễ
dàng bị khuất phục chỉ bởi một trận ốm do thay đổi thời tiết hay những
buổi tiếp đối tác do uống rượu bia nhiều. Sự deo dai về thể chất và tinh
thần sẽ giúp cho nhà lãnh đạo minh mẫn đối mặt với những tình huống
căng thẳng và khó khăn trong các mối quan hệ với đối tác. Trong công
việc quản lý thường phải đối mặt với mức độ căng thẳng cao do áp lực

phải đưa ra các quyết định quan trọng khi chưa có đầy đủ thông tin
hoặc phải giải quyết các vấn đề cấp bách. Chính nhờ có sự dẻo dai bền
bỉ về thể chất và tinh thần sẽ giúp cho nhà lãnh đạo dễ dàng chịu được
những áp lực căng thẳng này.
3


- Tự tin, không sợ thất bại, dám nhận trách nhiệm:
Tự tin không chỉ là tố chất cần thiết của một nhà lãnh đạo mà
còn là sự hỗ trợ hữu hiệu của nhà lãnh đạo khi phải thuyết trình trước
đám đông hay phải giải quyết một tình huống công việc chưa bao giờ
gặp phải. Đã là lãnh đạo thì không thể tránh được việc diễn thuyết
trước đám đông để truyền đạt ý tưởng của mình cho cấp dưới hoặc đối
tác hiểu để thực hiện được mục đích của mình.
Trong những tình huống khó khăn thì hành động tự tin và quyết đoán
có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, trong đó sự thành công phụ thuộc vào
cách nhìn nhận của cấp dưới đối với lãnh đạo cho rằng người lãnh đạo
có kiến thức và lòng dũng cảm cần thiết để đối mặt với khủng hoảng
một cách thắng lợi.
Khi đã không sợ thất bại thì người lãnh đạo sẽ dám chịu trách
nhiệm cho những hành động lời nói của chính mình, họ dám đương
đầu với mọi thử thách cam go thì họ cũng sẵn sàng để nhận trách
nhiệm về mình khi thất bại. Hơn nữa một người lãnh đạo không phải
lúc nào cũng thành công, chính những lúc thất bại họ dám nhận trách
nhiệm về mình là lúc cấp dưới thấy tôn trọng và nghe theo họ.
- Hỗ trợ và chỉ dẫn cho nhân viên:
Là một người lãnh đạo thì ngoài việc hoàn thành các mục tiêu mình
đề ra thì phần không thể thiếu đó là lòng vị tha, bao dung, hỗ trợ và
hướng dẫn cho nhân viên thực hiện tốt công việc của họ. Đây cũng
chính là cách làm việc theo nhóm trong khi anh là người dẫn đầu của

một nhóm. Người lãnh đạo phải có trách nhiệm phân công công việc
theo đúng khả năng của từng người, đưa ra định hướng kết quả công
việc cần hướng tới, cũng như cho họ thời gian cần thiết, chi phí, nhân
lực, thông tin và các công cụ hỗ trợ để cấp dưới hoàn thành tốt công
việc của họ. Đối với những người mắc sai lầm hay chưa làm đúng
phần công việc được giao thì nhà lãnh đạo phải có trách nhiệm hỗ trợ
hướng dẫn cần thiết cho cấp dưới nhất là những trường hợp cấp dưới
mắc sai lầm khi thực hiện công việc mà rủi ro đã được dự báo trước.
4


Trong những trường hợp cụ thể lãnh đạo có thể cùng tham gia xử lý
với cấp dưới để cùng rút ra những bài học kinh nghiệm trong việc thực
hiện công việc thực tế.
 Kỹ năng:
- Kỹ năng quản lý và lập kế hoạch:
Để trở thành một nhà lãnh đạo thành công thì kỹ năng cần thiết
cho nhà lãnh đạo đó là phải có kỹ năng quản lý và lập kế hoạch,
điều hành theo kế hoạch và phải có tính khoa học cao. Bởi khi đã
vạch ra tầm nhìn chiến lược thì bước tiếp theo của nhà lãnh đạo là
phải lập kế hoạch theo lộ trình, từ khái quát đến cụ thể để từng
bước đạt được mục tiêu của mình. Trong quá trình thực hiện kế
hoạch đã đề ra thì không thể thiếu sự quản lý đối với các cá nhân,
các nhóm và các nguồn lực khác để thực hiện đúng theo mục tiêu
đã đề ra, trường hợp các cá nhân, các nhóm có đi chệch so với mục
tiêu ban đầu thì nhờ có sự quản lý sát sao của mình các nhà lãnh
đạo sẽ chỉ dẫn hướng cho họ đi đúng con đường đã lựa chọn.
- Kỹ năng giao tiếp và đàm phán:
Một trong những kỹ năng không thể thiếu của nhà lãnh đạo đó
chính là khả năng giao tiếp và đàm phán. Một người lãnh đạo dù có

tài giỏi đến đâu nhưng nếu thiếu kỹ năng giao tiếp thì khó có thể
truyền đạt được lý tưởng, đường đi nước bước cũng như thuyết
phục được cấp dưới nghe theo mình.
Cũng như vậy không có kỹ năng đàm phán khi gặp phải những
vấn đề khó khăn ngay trong nội bộ công ty như đề nghị tăng lương,
đình công của công nhân sẽ khiến cho người lãnh đạo không chủ
động trong việc đối phó với những tình huống nhạy cảm trên. Hay
trong quá trình làm việc, thương lượng với đối tác nếu nhà lãnh đạo
không có kỹ năng đàm phán sẽ khiến cho cơ quan có thể thiệt hại
rất nhiều khi thực hiện đàm phán hợp đồng cụ thể sẽ bị đối tác lấn
át cũng như áp đặt ý muốn chủ quan của họ cho mình.
5


- Kỹ năng phân tích và xử lý tình huống:
Khi gặp phải những vấn đề khó khăn chưa gặp phải bao giờ,
người lãnh đạo bao giờ cũng phải biết phân tích tình huống, nhận
diện vấn đề, tìm ra cốt lõi vấn đề cần xử lý ở đâu cũng như nhận
biết được điểm mạnh điểm yếu của bản thân tổ chức mình đề từ đó
có hướng giải quyết phù hợp. Nếu không có kỹ năng phân tích
người lãnh đạo sẽ dễ dàng có những quyết định theo cảm tính nhiều
khi gây ra hậu quả khôn lường cho tổ chức của mình. Kỹ năng
phân tích cũng bao gồm cả dự báo tình huống tốt xấu, từ đó có
những phương án dự phòng tốt nhất cho tổ chức mình.
- Khả năng truyền nhiệt huyết:
Người lãnh đạo giỏi là người phải biết truyền cảm hứng nhiệt
huyết cũng như gây ảnh hưởng cho mọi người. Những nhà lãnh đạo
có khả năng truyền nhiệt huyết cho cấp dưới họ sẽ có thuyết phục
mọi người nghe theo mình theo một cách rất tự nhiên và họ không
có thói quen áp đặt hay cưỡng ép nhân viên làm theo ý mình. Họ

thường khuyến khích nhân viên làm việc tận tâm với công việc như
bản thân mình, làm cho nhân viên yêu thích công việc của họ và
sẵn sàng phấn đấu vì mục tiêu chung của tổ chức.
- Trao quyền và thể hiện lòng tin vào cấp dưới
Nhiều nhà lãnh đạo rất tài năng họ có thể xử lý rất nhiều công
việc tại một thời điểm và có được sự ngưỡng mộ của mọi người
xung quanh tuy nhiên cái họ thiếu đó là họ ôm đồm công việc và
không có lòng tin cấp dưới có thể thực hiện tốt công việc họ giao
phó, họ luôn luôn nghĩ rằng họ có thể tự mình giải quyết mọi việc
từ những việc nhỏ nhất vì vậy những nhà lãnh đạo kiểu này rất dễ
bị stress vì khối lượng công việc quá nhiều trong khi họ không san
sẻ công việc cho cấp dưới.
Người lãnh đạo ngoài việc thực hiện tốt công việc quản lý của
mình thì cũng phải là người tìm và phát hiện ra những nhân tài,
6


những người có thể hỗ trợ họ trong công việc, hướng dẫn, phân
quyền và phân bổ công việc hợp lý cho cấp dưới của mình.
Tại đơn vị tôi đang công tác hiện nay, Ủy ban Nhân dân Thành phố Hạ
Long, thì đồng chí Đào Xuân Đan, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hạ
Long là một tấm gương sáng về một nhà lãnh đạo tài ba, người mà có những
tố chất và kỹ năng đáng để tôi phải học hỏi học hỏi. Là một kỹ sư xây dựng
đồng chí đã không ngừng học hỏi, phấn đấu để đạt được vị trí như ngày hôm
nay. Là lãnh đạo cao nhất của Ủy ban Nhân dân Thành phố Hạ Long với
chức năng nhiệm vụ bảo đảm thực hiện chủ trương, biện pháp để phát triển
kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh và thực hiện các chính sách
khác trên địa bàn Thành phố, do vậy trọng trách của đồng chí rất lớn lao và
khó khăn. Tuy nhiên với tầm nhìn xa trông rộng của mình, Đồng chí đã vạch
ra chiến lược phát triển cho Thành phố Hạ Long, mục tiêu từ nay đến năm

2015, thành phố Hạ Long là thành phố có di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ
long, trong việc phát triển ngành du lịch và thu hút khách trong nước và nước
ngoài. Để đạt được mục tiêu này, đồng chí cũng luôn luôn tìm tòi sáng tạo để
tìm ra những hướng đi mới trong việc thu hút nguồn đầu tư phát triển kinh tế
cho thành phố. Chính vì vậy trong 3 năm kể từ khi đồng chí lên lãnh đạo Ủy
ban nhân dân thành phố, nhiều doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước đã tìm
đến đầu tư, mang lại một nguồn thu lớn cho ngân sách thành phố.
Bên cạnh đó, đồng chí là người có chủ trương phát triển bồi
dưỡng nguồn nhân lực cấp cao cho Ủy ban nhân dân thành phố, chính
đồng chí cũng là người phát hiện ra những cán bộ trẻ, có tiềm năng để đưa
vào danh sách bồi dưỡng đào tạo. Vì thế nhiều cán bộ đã được cử đi học
không những trong nước mà còn có cơ hội cọ xát học hỏi kinh nghiệm ở
nước ngoài. Bản thân tôi cũng là người đã được đồng chí trực tiếp dìu dắt
hướng dẫn tận tình trong công việc ngay từ khi tôi mới về công tác tại đây.
Bởi vậy, nguồn nhân lực của Ủy ban không ngừng được tăng cường về chất
giúp cho mọi công việc tại Ủy ban luôn thông suốt.
Cá nhân tôi luôn kính trọng một con người đức độ, tài năng, luôn tràn
đầy nhiệt huyết trong công việc như đồng chí. Đồng chí chính là tấm gương
7


sáng để tôi học hỏi, bản thân tôi luôn phấn đấu học hỏi để không phụ những
niềm tin mà đồng chí đã dành cho tôi.

Tài liệu tham khảo:
1. Giáo trình, bài giảng Slides môn Phát triển khả năng lãnh đạo.
2. Tài liệu lưu hành nội bộ, Phát triển khả năng lãnh đạo - Chương
trình Đào tạo Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh Quốc tế.

8