Nâng cao hiệu quả tín dụng bán lẻ tại ngân hàng tmcp đầu tư và phát triển việt nam – chi nhánh bình phước
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.85 MB, 132 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM
---------------------------
ĐOÀN NGÔ KHA ANH
NÂNG CAO HIỆU QUẢ TÍN DỤNG BÁN LẺ TẠI
NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN
VIỆT NAM –CHI NHÁNH BÌNH PHƯỚC
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành : Quản trị kinh
doanh Mã số ngành: 60340102
TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 9 năm
2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM
---------------------------
ĐOÀN NGÔ KHA ANH
NÂNG CAO HIỆU QUẢ TÍN DỤNG BÁN LẺ TẠI
NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN
VIỆT NAM –CHI NHÁNH BÌNH PHƯỚC
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành : Quản trị kinh
doanh Mã số ngành: 60340102
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHAN MỸ HẠNH
TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 9 năm
2017
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP.
HCM
Cán bộ hướng dẫn khoa học : TS. Phan Mỹ Hạnh
(Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị và chữ
ký)
Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học Công nghệ TP. HCM
ngày 23 tháng 09 năm 2017
Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm:
(Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị của Hội đồng chấm bảo vệ Luận văn Thạc
sĩ)
T
T1
2
3
4
5
G
S.
T
S.
T
S.
P
G
T
S.
C
h
P
bi
P
bi
Ủ
v
Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận sau khi Luận văn đã
được sửa chữa (nếu có).
Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV
TRƯỜNG ĐH CÔNG NGHỆ TP. HCM
PHÒNG QLKH – ĐTSĐH
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT
NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
TP. HCM, ngày
tháng 8 năm 2017
NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ
Họ tên học viên:
Đoàn Ngô Kha Anh
Ngày, tháng, năm sinh:
Yên Chuyên ngành:
11/ 12/ 1981
Quản Trị kinh doanh
Giới tính: Nữ
Nơi sinh: Phú
MSHV:
1541820158
I- Tên đề tài:
“ Nâng cao hiệu quả tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tư
& Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Bình Phước”
II- Nhiệm vụ và nội dung:
1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về hiệu quả tín dụng bán lẻ của ngân hàng
2. Nghiên cứu, Phân tích thực trạng hiệu quả hoạt động TDBL của Ngân hàng
TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Bình Phước, từ đó xây dựng các
giải pháp phát triển dịch vụ TDBL tại Chi nhánh Bình Phước.
3. Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả tín dụng bán lẻ
tại BIDV Bình Phước.
III- Ngày giao nhiệm vụ:
Ngày 24/01/2017
IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ:
V- Cán bộ hướng dẫn:
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN
Ngày 31/8/2017
TS. Phan Mỹ Hạnh
KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết
quả nêu trong Luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ
công trình nào khác.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này
đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã được chỉ rõ nguồn
gốc.
Học viên thực hiện Luận văn
Đoàn Ngô Kha Anh
ii
LỜI CÁM ƠN
Tôi xin chân thành cảm ơn Quý thầy cô trường Đại học Hutech TP.HCM đã
tận tâm giảng dạy, truyền đạt những kiến thức quý báu cho tôi trong thời gian học
tập tại trường. Đặc biệt, Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Phan Mỹ Hạnh đã tận hướng
dẫn,chỉ bảo tôi trong suốt thời gian nghiên cứu đề tài này.
Qua đây, tôi xin gửi lời cảm ơn tới Ban lãnh đạo cùng các anh chị, đồng nghiệp
của tôi đang công tác tại BIDV Bình Phước đã tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ, cung
cấp số liệu cần thiết và đóng góp ý kiến quý báu giúp tôi có thể hoàn thành đề tài.
Trong quá trình nghiên cứu, tôi đã cố gắng để hoàn thành luận văn trong khả
năng của mình,nhưng do điều kiện thời gian và trình độ nghiên cứu của bản thân còn
nhiều hạn chế,nên nghiên cứu khó tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy, tôi rất mong
nhận được sự quan tâm, đóng góp ý kiến của quý thầy cô và các bạn để luận văn này
được
hoàn thiện hơn.
TP,HCM, ngày
tháng 9 năm 2017
Tác giả luận văn
Đoàn Ngô Kha Anh
3
TÓM TẮT
Hiện nay, để đa dạng hóa sản phẩm và chiếm lĩnh thị phần, tạo dựng thương
hiệu mạnh, việc phát triển dịch vụ bán lẻ đã được các NHTM, TCTD lựa chọn là xu
hướng phát triển lâu dài và bền vững. Trong xu thế đó, BIDV Bình Phước cũng
ngày càng mở rộng, phát triển nhiều dịch vụ Ngân hàng bán lẻ. Tuy nhiên, do nhiều
lý do khác nhau, đến nay hiệu quả TDBL của Chi nhánh vẫn còn tồn tại một số hạn
chế nhất định: số lượng khách hàng còn ít, sản phẩm chưa đa dạng và chất lượng
sản phẩm chưa cao, tỷ trọng TDBL còn khiêm tốn, .v.v…
Vì những lý do trên, tác giả chọn đề tài: “Nâng cao hiệu quả tín dụng bán
lẻ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi
nhánh Bình Phước” làm đề tài nghiên cứu tốt nghiệp chương trình đào tạo Thạc sỹ
Quản trị kinh doanh.
Ngoài Phần mở đầu, Kết luận, Luận văn được kết cấu gồm 3 chương:
Chương 1: Tác giả trình bày sơ lược một số vấn đề lý luận về tín dụng ngân
hàng và tín dụng bán lẻ làm cơ sở lý luận để nghiên cứu đề tài.
Chương 2: Tác giả trình bày một cách khái quát nhất về hệ thống BIDV nói
chung và BIDV nói riêng. Đồng thời, dựa trên cơ sở lý luận tại Chương 1, kết hợp
với thực trạng hiệu quả TDBL tại Bình Phước giai đoạn 2014 - 2016, tác giả đã
tổng hợp, so sánh, phân tích, bình luận thực trạng này. Trên cơ sở đó, tác giả đã nêu
ra được một số hạn chế, tồn tại trong hoạt động TDBL của BIDV Bình Phước như
sau: quy mô và thị phần TDBL nhỏ; nền khách hàng chưa tương xứng với tiềm
năng phát triển của địa bàn; nợ quá hạn và nợ xấu cao.
Chương 3. Trên cơ sở những tồn tại, hạn chế đã được chỉ ra tại Chương 2,
tác giả đã đưa ra một số giải pháp và kiến nghị, đề xuất nhằm tăng cường hiệu quả
TDBL tại BIDV Bình Phước. Cụ thể:
1. Về các giải pháp: Tác giả đưa ra một số giải pháp như đa dạng hóa đối
tượng khách hàng; hoàn thiện chính sách phát triển các sản phẩm bán lẻ; giải pháp
4
về linh hoạt lãi suất theo từng sản phẩm; phát triển mạng lưới kênh phân phối; giải
pháp về tài sản đảm bảo nợ vay; hoàn thiện quy trình cấp TDBL phù hợp với điều
kiện hoạt động của Chi nhánh; tăng cường công tác kiểm soát TDBL; cải tiến mô
hình tổ chức; tăng cường truyền thông và marketing…
2. Về những kiến nghị, đề xuất
2.1. Đề xuất đối với hệ thống BIDV: Cần kiểm soát tín dụng một cách chặt
chẽ nhằm phân loại khách hàng và có những chính sách phù hợp cho những nhóm
khách hàng này; quy định những biện pháp chế tài trong việc giám sát việc thực thi
quy trình TDBL; quy định rõ trách nhiệm và có chế độ thưởng, phạt cụ thể trong
thực hiện quy trình tín dụng; có các sản phẩm huy động vốn bán lẻ đa dạng và
phong phú hơn nhằm có sức hấp dẫn đối với khách hàng; tăng cường thêm nữa các
chính sách khuyến khích, hỗ trợ đối với nhóm khách hàng tiềm năng, cũng như có
chính sách khuyến khích phát triển TDBL; tạo điều kiện cấp tín dụng dễ dàng hơn
nhưng phải có sự kiểm soát chặt chẽ…
2.2. Đề xuất đối với Ngân hàng Nhà nước: Có chính sách khuyến khích
phát triển TDBL tạo điều kiện cho khách hàng khu vực dân cư được dễ dàng tiếp
cận TDBL hơn; tiếp tục hoàn thiện môi trường pháp lý trong lĩnh vực Ngân hàng
nói chung và TDBL nói riêng; nâng cao hiệu quả hoạt động và chất lượng thông tin
kịp thời, chính xác.
Với thời gian nghiên cứu đề tài chưa nhiều và sự hạn hẹp trong kiến thức
tổng quan, đề tài khó tránh khỏi những sai sót nhất định, rất mong nhận được những
ý kiến góp ý của Hội đồng chấm luận văn, Giảng viên hướng dẫn TS. Phan Mỹ
Hạnh cũng các chuyên gia, đồng nghiệp, ... để tác giả có thể hoàn thiện đề tài một
cách tốt nhất.
Xin trân trọng cảm ơn!
5
ABSTRACT
Nowadays, in order to diversify products and gain market share, strong
branding, the development of retail services has been selected by commercial banks
and credit institutions as a long-term and sustainable development trend. In that
trend, BIDV Binh Phuoc is also expanding, developing many retail banking
services. However, due to many different reasons, so far effective TDBL (Retail
Credit) of Branch still have certain limitations: the number of customers is low, the
product is not diversified and product quality is not high, TDBL modest proportion,
etc.
For the above reasons, the author selected the topic: “Improving retail credit
effective at Bank of Investment and Development of Vietnam - Binh Phuoc
Branch” as the topic of graduation research program MBA training.
Apart from the Introduction, Conclusion, The thesis is composed of 3
chapters:
Chapter 1: The author outlines a number of theoretical issues on bank credit
and retail credit as a theoretical basis for the study of the topic.
Chapter 2: The author presents the most general overview of BIDV system in
general and BIDV Binh Phuoc Branch in particular. At the same time, based on the
reasoning in Chapter 1, combined with the current status of TDBL effectiveness in
BIDV Binh Phuoc Branch for the period 2014 - 2016, the author has synthesized,
compared, analyzed and commented on this situation. Based on that, the author has
raised a number of shortcomings in the operation of BIDV Binh Phuoc Branch as
follows: small scale and market share; Customer background is not commensurate
with the potential development of the area; Overdue debt and high bad debt.
Chapter 3. Based on the shortcomings identified in Chapter 2, the author has
proposed some solutions and recommendations to enhance TDBL effectiveness at
BIDV Binh Phuoc Branch. Specific:
6
1. Solutions: The author offers a number of solutions such as customer
diversification; Perfect the development policy of retail products; Solution of
flexible interest rate by product; Develop distribution network; Solution of assets to
secure debt; Complete the process of granting TDBL in accordance with the
operating conditions of the Branch; Enhanced TDBL control; Improved
organizational model; Strengthen communication and marketing ...
2. Regarding the proposals
2.1. Recommendations for BIDV: Strict credit control should be used to
classify customers and adopt appropriate policies for these groups of customers;
Provide sanctions for monitoring the implementation of the TDBL process;
Specifying responsibilities and having specific reward and penalty regime in the
implementation of the credit process; There are more diversified and diversified
retail deposit products that are attractive to customers; Strengthening incentive
policies for potential clients as well as policies to encourage the development of
TDBL; It is easier to make credit easier but with strict control.
2.2. Recommendations for the State Bank: To adopt policies to encourage
the development of TDBL to facilitate access to TDBL for residential customers.
Continue to improve the legal environment in the banking sector in general and
TDBL in particular; Improve the performance and quality of information in a timely
and accurate manner.
With little research time and limited knowledge, The thesis is difficult to
avoid certain errors. The author would like to receive comments from The thesis
review Committee, instructor Dr. Phan My Hanh, also experts, colleagues, ... so that
the author can complete the topic in the best way.
Thank you very much!
vii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
BIDV
Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam
BIDV Bình Phước Chi nhánh Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Bình Phước
CIC
Trung tâm Thông tin Tín dụng (Ngân hàng nhà nước)
NHNN
Ngân hàng nhà nước
NHTM
Ngân hàng thương mại
PGD
Phòng giao dịch
QLKH
Quản lý khách hàng
QLRR
Quản lý rủi ro
RRTD
Rủi ro tín dụng
SXKD
Sản xuất kinh doanh
TCTD
Tổ chức tín dụng
TDBL
Tín dụng bán lẻ
TMCP
Thương mại cổ phần
TPP
Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương
UBND
Ủy ban nhân dân
WTO
Tổ chức Thương mại thế giới
8
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 1.1: Tỷ lệ trích lập dự phòng cụ thể
Bảng 2.1: Một số chỉ tiêu chính về kết quả kinh doanh của BIDV Bình Phước
giai đoạn 2014-2016
Bảng 2.2: Dư nợ tín dụng bán lẻ tại BIDV Bình Phước giai đoạn 2014-2016
Bảng 2.3: Cơ cấu dư nợ tín dụng theo loại hình tín dụng bán lẻ
Bảng 2.4: Dư nợ tín dụng bán lẻ phân theo thời gian
Bảng 2.5: Dư nợ tín dụng bán lẻ phân theo dòng sản phẩm
Bảng 2.6: Dư nợ tín dụng bán lẻ phân theo mục đích sử dụng vốn
Bảng 2.7: Số lượng khách hàng bán lẻ tại BIDV Bình Phước
Bảng 2.8: Cơ cấu Số lượng khách hàng theo loại hình tín dụng bán lẻ
Bảng 2.9: Tình hình nợ quá hạn và nợ xấu của tín dụng bán lẻ
Bảng 2.10: Tỷ lệ tăng trưởng số lượng khách hàng tín dụng bán lẻ
Bảng 2.11: Tỷ lệ và tỷ trọng tăng trưởng dư nợ tín dụng bán lẻ
Bảng 2.12: Doanh số thu nợ và Hệ số thu nợ tín dụng bán lẻ
Bảng 2.13: Nợ quá hạn và tỷ lệ nợ quá hạn
Bảng 2.14: Nợ xấu và tỷ lệ nợ xấu TDBL
Bảng 2.15: Vòng quay vốn tín dụng
Bảng 2.16: Tỷ lệ tăng trưởng lợi nhuận TDBL và tỷ trọng lợi nhuận TDBL
Bảng 2.17: Tỷ lệ nợ xấu TDBL của BIDV Bình Phước qua các năm
9
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ
Sơ đồ 2.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức Chi nhánh BIDV Bình Phước
Biểu đồ 2.2: Dư nợ TDBL và tín dụng bán buôn giai đoạn 2014-2016
Biểu đồ 2.3: Tăng trưởng lợi nhuận tại Chi nhánh qua các năm
Biểu đồ 2.4: Tốc độ tăng trưởng dư nợ TDBL giai đoạn 2014- 2016
Biểu đồ 2.5: Cơ cấu dư nợ TDBL theo loại hình tín dụng bán lẻ
Biểu đồ 2.6: Tỷ trọng dư nợ TDBL phân theo thời gian
Biểu đồ 2.7: Tỷ trọng dư nợ TDBL phân theo mục đích sử dụng vốn
Biểu đồ 2.8: Tỷ trọng số lượng khách hàng TDBL giai đoạn 2014-2016
Biểu đồ 2.9: Cơ cấu số lượng khách hàng theo loại hình TDBL 2014 - 2016
Biểu đồ 2.10: Tỷ trọng dư nợ TDBL tại BIDV Bình Phước giai đoạn 2014-2016
Biểu đồ 2.11: Tốc độ tăng trưởng tỷ lệ nợ quá hạn giai đoạn 2014-2016
Biểu đồ 2.12: Tốc độ tăng trưởng tỷ lệ nợ xấu TDBL giai đoạn 2014-2016
Biểu đồ 2.13: Lợi nhuận từ TDBL giai đoạn 2014-2016
Biểu đồ 2.14: Tốc độ tăng trưởng tín dụng tại BIDV Bình Phước giai đoạn
2014-2016
Biểu đồ 2.15: Tín dụng bán lẻ tại các NHTM trên địa bàn tỉnh Bình Phước năm
2016
Sơ đồ 2.16: Rủi ro tín dụng do bất cân xứng thông tin
10
MỤC LỤC
MỤC LỤC .................................................................................................................. 1
LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1
CHƯƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TÍN DỤNG ............................... 7
NGÂN HÀNG VÀ TÍN DỤNG BÁN LẺ ................................................................ 7
1.1. Tổng quan về tín dụng ngân hàng ...........................................................7
1.1.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng ...............................................................7
1.1.2. Các hình thức cấp tín dụng tại Ngân hàng thương mại .......................7
1.1.2.1. Phân loại tín dụng theo hình thức cấp tín dụng ...........................7
1.1.2.2. Phân loại tín dụng theo đối tượng khách hàng ............................8
1.2. Tổng quan về tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng thương mại .....................8
1.2.1. Khái niệm tín dụng bán lẻ .......................................................................8
1.2.2. Đặc điểm của tín dụng bán lẻ .................................................................9
1.2.3. Ưu và nhược điểm của tín dụng bán lẻ so với hoạt động tín dụng khác
.....................................................................................................................................9
1.2.3.1. Ưu điểm của tín dụng bán lẻ.........................................................9
1.2.3.2. Nhược điểm của tín dụng bán lẻ .................................................11
1.2.4. Vai trò của tín dụng bán lẻ....................................................................12
1.2.5. Các loại hình tín dụng bán lẻ................................................................12
1.2.5.1. Cho vay sản xuất kinh doanh......................................................13
1.2.5.2. Cho vay tiêu dùng .......................................................................14
1.2.5.3. Thẻ tín dụng cá nhân ..................................................................14
1.2.5.4. Bảo lãnh ......................................................................................15
1.3. Hiệu quả tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng thương mại...........................15
1.3.1. Khái niệm hiệu quả tín dụng bán lẻ .....................................................15
1.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng bán lẻ .................17
1.3.2.1. Tỷ lệ tăng trưởng số lượng khách hàng (%)...............................17
1.3.2.2. Tỷ lệ tăng trưởng dư nợ cho vay (%)..........................................18
1.3.2.3. Tỷ lệ thu nợ gốc và lãi vay (%) ...................................................18
1.3.2.4. Tỷ lệ nợ quá hạn và tỷ lệ nợ xấu (%)..........................................19
11
1.3.2.5. Vòng quay vốn tín dụng (vòng)...................................................21
1.3.2.6. Tỷ lệ và tỷ trọng lợi nhuận tín dụng bán lẻ (%) .........................22
1.3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động tín dụng bán lẻ ......23
1.3.3.1. Các nhân tố chủ quan .................................................................23
1.3.3.2. Các nhân tố khách quan .............................................................24
1.4. Bài học kinh nghiệm trong việc nâng cao hiệu quả tín dụng bán lẻ ...25
1.4.1. Kinh nghiệm về tín dụng bán lẻ của các Ngân hàng...........................25
1.4.2. Bài học kinh nghiệm cho BIDV Bình Phước ......................................27
TÓM TẮT CHƯƠNG 1 .................................................................................29
TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN
VIỆT NAM - CHI NHÁNH BÌNH PHƯỚC GIAI ĐOẠN 2014 - 2016 .............
30
2.1. Khái quát chung ......................................................................................30
2.1.1. Đặc điểm địa bàn ...................................................................................30
2.1.1.1. Tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Bình Phước..........................30
2.1.1.2. Sơ lược về hoạt động tài chính tiền tệ tại địa bàn Bình Phước..30
2.1.2. Khái quát chung về Ngân hàng TMCP Đầu tư & Phát triển Việt Nam
...................................................................................................................................31
2.1.2.1. Giới thiệu chung về BIDV...........................................................31
2.1.2.3. Quá trình phát triển tín dụng bán lẻ tại BIDV ...........................33
2.1.3. Giới thiệu về BIDV Bình Phước...........................................................34
2.1.3.1. Lịch sử hình thành và phát triển của BIDV Bình Phước............34
2.1.3.2. Tổ chức bộ máy tại BIDV Bình Phước .......................................35
2.1.3.3. Kết quả hoạt động kinh doanh của BIDV Bình Phước trong giai
đoạn 2014-2016 .......................................................................................36
2.2. Thực trạng hiệu quả tín dụng bán lẻ tại BIDV Bình Phước ...............39
2.2.1. Quá trình phát triển tín dụng bán lẻ ....................................................39
2.2.2. Thực trạng tín dụng bán lẻ tại BIDV Bình Phước giai đoạn 2014 2016 ...........................................................................................................................41
2.2.2.1. Dư nợ tín dụng bán lẻ .................................................................41
2.2.2.2. Cơ cấu tín dụng bán lẻ................................................................43
2.2.2.3. Số lượng khách hàng tín dụng bán lẻ .........................................51
xii
2.2.2.4. Cơ cấu số lượng khách hàng ......................................................52
2.2.2.5. Chất lượng tín dụng bán lẻ .........................................................53
2.2.3. Hiệu quả tín dụng bán lẻ tại BIDV Bình Phước giai đoạn 2014 - 2016
...................................................................................................................................55
2.2.3.1. Tỷ lệ tăng trưởng số lượng khách hàng TDBL (%) ....................56
2.2.3.2. Tỷ lệ tăng trưởng dư nợ TDBL (%) ............................................57
2.2.3.3. Doanh số thu nợ và Hệ số thu nợ (%) ........................................60
2.2.3.4. Tỷ lệ nợ quá hạn và nợ xấu TDBL (%).......................................61
2.2.3.5. Vòng quay vốn tín dụng (vòng)...................................................65
2.2.3.6. Lợi nhuận từ tín dụng bán lẻ ......................................................66
2.3. Đánh giá thực trạng hiệu quả tín dụng bán lẻ tại BIDV Bình Phước 68
2.3.1. Thành tựu ..............................................................................................68
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ......................................................................70
2.3.2.1. Hạn chế .......................................................................................70
2.3.2.2. Nguyên nhân ...............................................................................72
TÓM TẮT CHƯƠNG 2 .................................................................................78
CHƯƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP, KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU
QUẢ TÍNH DỤNG BÁN LẺ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI.................... 79
CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH ............... 79
BÌNH PHƯỚC ......................................................................................................... 79
3.1. Định hướng, mục tiêu hoạt động của BIDV Bình Phước đến 2020 ....79
3.1.1. Định hướng chung về phát triển kinh tế xã hội tỉnh Bình Phước.....79
3.1.2. Định hướng và mục tiêu mở rộng hoạt động tín dụng bán lẻ của
BIDV đến năm 2020.................................................................................................80
3.1.3. Định hướng nâng cao hiệu quả tín dụng bán lẻ tại BIDV Bình Phước
đến năm 2020 ...........................................................................................................80
3.1.3.1. Mục tiêu chung ...........................................................................80
3.1.3.2. Mục tiêu cụ thể............................................................................81
3.2. Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tín dụng bán lẻ tại BIDV Bình
Phước ........................................................................................................................82
3.2.1. Đa dạng hóa đối tượng khách hàng .....................................................83
xiii
3.2.1.1. Cơ sở đề xuất giải pháp ..............................................................83
3.2.1.2. Biện pháp thực hiện ....................................................................84
3.2.2. Hoàn thiện chính sách phát triển các sản phẩm bán lẻ ......................88
3.2.2.1. Phân đoạn 1: Khách hàng quan trọng.....................................88
3.2.2.2. Phân đoạn 2: Khách hàng thân thiết .......................................88
3.2.2.3. Phân đoạn 3: Khách hàng phổ thông ......................................89
3.2.3. Giải pháp về linh hoạt lãi suất theo từng sản phẩm ............................89
3.2.4. Phát triển mạng lưới kênh phân phối ..................................................90
3.2.4.1. Căn cứ đề xuất ............................................................................90
3.2.4.2. Biện pháp thực hiện ....................................................................90
3.2.4.3. Điều kiện để thực hiện ................................................................91
3.2.5. Tăng cường công tác kiểm soát tín dụng bán lẻ ..................................92
3.2.6. Hoàn thiện quy trình cấp tín dụng bán lẻ phù hợp với điều kiện hoạt
động của Chi nhánh.................................................................................................93
3.2.7. Giải pháp về cải tiến mô hình tổ chức, nâng cao chất lượng độ ngũ
nhân viên làm công tác tín dụng bán lẻ ..................................................................94
3.2.8. Tăng cường hoạt động truyền thông và marketing .............................95
3.3. Một số kiến nghị ......................................................................................96
3.3.1. Kiến nghị đối với hệ thống BIDV .........................................................96
3.3.2. Kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước ..............................................98
TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ...............................................................................100
KẾT LUẬN ............................................................................................................101
1
2
LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Hội nhập kinh tế quôc tế tạo ra cơ hội và thách thức đối với các Ngân hàng
thương mại (NHTM) trong nước về tiềm lực tài chính, vốn và công nghệ. Sự xuất
hiện của các tập đoàn tài chính, các NHTM nước ngoài đã tạo ra sức ép cạnh tranh
đối với các NHTM trong nước. Trong khi các NHTM trong nước mới chỉ bước đầu
chú trọng đến phát triển mảng ngân hàng bán lẻ, thì các Ngân hàng nước ngoài đã
tập trung vào mảng thị trường giàu tiềm năng này. Đây là bài toán mà các NHTM
Việt Nam cần có lời giải để không ngừng phát triển một cách an toàn, hiệu quả và
bền vững trên chính thị trường của mình.
Thị trường bán lẻ tạo ra một nền khách hàng vững chắc, ổn định, phân tán rủi
ro trong hoạt động tín dụng, cơ hội tốt để bán chéo các sản phẩm dịch vụ khác, đặc
biệt là các dịch vụ ngân hàng hiện đại. Xét trên giác độ tài chính và quản trị ngân
hàng, hoạt động bán lẻ nói chung và hoạt động tín dụng bán lẻ (TDBL) nói riêng tạo
ra nguồn thu nhập thường xuyên, ổn định, chắc chắn. Hoạt động bán lẻ là giải pháp
hữu hiệu để phân tán rủi ro, mở rộng nền khách hàng, nâng cao năng lực cạnh tranh,
góp phần đa dạng hóa hoạt động ngân hàng.
Ngân hàng thương mại cổ phần (TMCP) Đầu tư và Phát triển Việt Nam
(BIDV) là một trong những TCTD có thương hiệu mạnh, luôn được biết là một
Ngân hàng chuyên kinh doanh phục vụ lĩnh vực đầu tư và phát triển với hoạt động
bán buôn là chủ đạo. Trong những năm gần đây, nhận thức được xu thế hội nhập
sâu rộng trong khu vực và quốc tế đang tập trung vào phát triền hoạt động Ngân
hàng bán lẻ nói chung và TDBL nói riêng, BIDV đã mạnh dạn chuyển mình, định
hướng hoạt động kinh doanh sang hoạt động bán lẻ từ năm 2006 với nhiều cải cách,
đổi mới và sáng tạo. Với sự thay đổi cơ bản về tư duy, nhận thức, hành động của tất
cả các cấp trong chỉ đạo, điều hành trong hoạt động kinh doanh bán lẻ và đã đạt
được những thành tựu nổi bật cả về quy mô, hiệu quả, chất lượng và đạt được nhiều
giải thưởng cao quý, chẳng hạn: “Ngân hàng bán lẻ tốt nhất Việt Nam” năm 2015,
2016 và năm 2017; giải thưởng “Sản phẩm cho vay nhà ở tốt nhất Việt Nam” 2 năm
liên tiếp 2016 và 2017; giải thưởng “Ngân hàng điện tử tiêu biểu” 2 năm liên tiếp
2014 và 2015; giải thưởng “Ngân hàng điện tử yêu thích - MyEbank”…
Là một trong những Chi nhánh thuộc hệ thống BIDV, Ngân hàng TMCP Đầu
tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bình Phước (BIDV Bình Phước) cũng ngày
càng mở rộng, phát triển nhiều dịch vụ Ngân hàng bán lẻ. Tuy nhiên, do nhiều lý do
khác nhau, đến nay hiệu quả TDBL của Chi nhánh vẫn còn tồn tại một số hạn chế
nhất định: số lượng khách hàng còn ít, sản phẩm chưa đa dạng và chất lượng sản
phẩm chưa cao, tỷ trọng chiếm lĩnh thị phần còn có phần khiêm tốn so với khu vực
Tây Nguyên - Đông Nam Bộ nói chung và trong nội bộ tỉnh nói riêng, .v.v…
Chính vì những lý do nêu trên, tác giả chọn đề tài: “Nâng cao hiệu quả tín
dụng bán lẻ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi
nhánh Bình Phước” làm đề tài nghiên cứu của mình, với mong muốn được đóng
góp một phần vào sự phát triển của Chi nhánh nói riêng và của cả hệ thống BIDV
nói chung trong giai đoạn tới.
2. Tổng quan về tình hình nghiên cứu
Nâng cao hiệu quả hoạt động TDBL của NHTM là một trong những nhiệm
vụ quan trọng của NHTM. Nâng cao hiệu quả hoạt động TDBL sẽ giúp cải thiện,
nâng cao kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng. Vì vậy, đây là lĩnh vực rất
đáng quan tâm, nghiên cứu. Thực tế đã có một số công trình nghiên cứu ở Việt Nam
liên quan đến vấn đề nâng cao hiệu quả hoạt động TDBL của NHTM như sau:
(1) Luận văn thạc sỹ kinh tế: “Giải pháp phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ
tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh 6”, năm
2009, tác giả Triều Mạnh Đức, Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh.
- Luận văn đã nghiên cứu được một số nội dung:
+ Hệ thống hóa về lý luận cơ bản về hoạt động kinh doanh và hoạt động
TDBL của NHTM.
+ Nghiên cứu những thách thức và cơ hội trong phát triển lĩnh vực TDBL
của các NHTM Việt Nam trong thời kỳ hội nhập.
+ Tác giả đã tập trung phân tích thực trạng hoạt động TDBL tại Ngân hàng
Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - chi nhánh 6. Từ đó, đánh giá được
thành tựu cũng như mặt hạn chế còn tồn tại của hoạt động TDBL tại NHTM và
phân tích nguyên nhân của những hạn chế đó.
+ Đưa ra những định hướng cơ bản và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng
cao chất lượng hoạt động TDBL của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn Việt Nam - chi nhánh 6.
(2) Luận văn thạc sỹ kinh tế: “Nâng cao hiệu quả tín dụng bán lẻ tại Ngân
hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - chi nhánh ĐakLak”, năm 2014, tác giả
Phạm Trường Giang, Trường Đại học Kinh tế quốc dân.
Luận văn đã hệ thống hóa các vấn đề lý luận về hiệu quả tín dụng, vận dụng
vào việc đánh giá thực trạng hiệu quả tín dụng của Ngân hàng TMCP Đầu tư và
Phát triển Việt Nam chi nhánh ĐakLak (BIDV ĐakLak). Từ đó, đưa ra những giải
pháp, chính sách để nâng cao hiệu quả tín dụng của chi nhánh.
(3) Luận án tiến sỹ kinh tế: “Phát triển dịch vụ Ngân hàng bán buôn và bán lẻ
tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam”, năm 2012, tác giả Đào Lê Kiều
Oanh, Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh.
Luận án đã hệ thống hóa được các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển dịch
vụ ngân hàng bán buôn và bán lẻ, đưa ra các chỉ tiêu đánh giá đo lường sự phát
triển. Luận án phân tích dựa trên sự tương quan giữa dịch vụ Ngân hàng bán buôn
và bán lẻ bao gồm tất cả các hoạt động của dịch vụ Ngân hàng: tín dụng, huy động
vốn, ngân quỹ, tiền mặt đến các yếu tố phát triển dịch vụ như marketing, chăm sóc
khách hàng, quản trị chiến lược, mạng lưới phân phối…. Do đó, chưa tách biệt
được từng mảng yếu tố cụ thể, vai trò, chức năng chính của chúng trong hoạt động
kinh doanh ngân hàng. Xét theo quan điểm của luận án là đặt mọi hoạt động ngân
hàng trong cuỗi dịch vụ (tức hoạt động phục vụ hướng tới sự hài lòng của khách
hàng). Đặc biệt, luận án chú trọng đo lường sự phát triển chứ không chú trọng đo
lường được hiệu quả của sự phát triển đó.
(4) Luận văn thạc sỹ: “Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng Ngân hàng
Đầu tư và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Cầu Giấy”, năm 2012, tác giả Lê Quốc
Khánh, Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội.
Luận văn đã hệ thống hóa các kiến thức về hoạt động tín dụng Ngân hàng, đi
sâu nghiên cứu về chất lượng tín dụng, nêu ra được các nhân tố ảnh hưởng đến chất
lượng tín dụng (bao gồm các nhân tố chủ quan và các nhân tố khách quan); đồng
thời, đưa ra các chỉ tiêu định lượng để đánh giá, đo lường chất lượng tín dụng. Tuy
nhiên, hạn chế của luận văn là chưa đánh giá được ý nghĩa của việc phân tích chất
lượng tín dụng sẽ đóng góp như thế nào đến sự phát triển hoạt động kinh doanh
ngân hàng; chưa có phần mở rộng đến tính thiết thực của đề tài nghiên cứu, phần
giải pháp mang tính sơ bộ và không dẫn đến được các số liệu nghiên cứu.
(5) Luận văn thạc sỹ quản trị kinh doanh: “Phát triển tín dụng bán lẻ tại Ngân
hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Bắc Giang”, năm 2013, tác giả
Vương Hồng Hà, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội.
Trước thực trạng hoạt động TDBL của BIDV Bắc Giang còn kém phát triển,
số lượng sản phẩm triển khai còn hạn chế, tỷ trọng tín dụng còn thấp so với tổng dư
nợ của chi nhánh, công tác quảng cáo cũng như công tác phát triển mạng lưới
TDBL của chi nhánh chưa sâu rộng, luận văn hướng đến phân tích để làm rõ những
vấn đề đặt ra trong các hình thức TDBL nhằm đề xuất các giải pháp góp phần phát
triển TDBL tại BIDV Bắc Giang một cách có hiệu quả.
Qua khảo sát một số đề tài, tác giả nhận thấy chưa có công trình nào nghiên
cứu đề tài: “Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu
tư và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Bình Phước”. Nhiều đề tài cũng đã nghiên
cứu về hoạt động TDBL, nhưng có hướng nghiên cứu và tiếp cận khác với tác giả.
Vì vậy, tác giả hy vọng rằng đề tài này sẽ đóng góp cho vấn đề phát triển hoạt động
TDBL tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- chi nhánh Bình Phước.
3. Mục tiêu nghiên cứu
- Hệ thống các vấn đề về hiệu quả tín dụng bán lẻ tại NHTM gồm các khái
niệm, chỉ tiêu đo lường hiệu quả hoạt động TDBL và các biện pháp nâng cao hiệu
quả TDBL.
- Phân tích đánh giá về hiệu quả tín dụng bán lẻ tại BIDV Bình Phước.
Nghiên cứu thực trạng hiệu quả hoạt động TDBL của BIDV Bình Phước qua các
chỉ tiêu và các kết quả đã đạt được trong giai đọan 2014-2016.
- Đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả TDBL tại BIDV Bình Phước
trong thời gian tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Là Hiệu quả Tín dụng bán lẻ tại BIDV Bình Phước.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Về nội dung: Hoạt động Tín dụng bán lẻ được nghiên cứu trong luận văn là
hoạt động cho vay đối đối với khách hàng là cá nhân và hộ gia đình.
+ Về không gian và thời gian: Nghiên cứu được thực hiện tại BIDV Bình
Phước và Số liệu sử dụng trong giai đoạn từ năm 2014 đến năm 2016.
5. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn chủ yếu được nghiên cứu dựa trên phương pháp định tính, sử dụng
chủ yếu các phương pháp thống kê, so sánh, phân tích, tổng hợp…đi từ cơ sở lý
thuyết đến thực tiễn nhằm giải quyết và làm sáng tỏ mục tiêu nghiên cứu của luận
văn. Cụ thể:
+ Phương pháp thu thập số liệu: Số liệu phục vụ cho nghiên cứu được thu
thập từ các tài liệu như: báo cáo chuyên đề, báo cáo tổng kết, báo cáo thường niên
của Ngân hàng Nhà nước Tinh, của địa phương, của BIDV, BIDV Bình Phước qua
các năm, từ sách báo, tạp chí ngân hàng, tạp chí kinh tế, và internet …các thông tin
thị trường và tài liệu có liên quan đến tín dụng bán lẻ.
+ Phương pháp Phân tích số liệu: từ những số liệu thu thập được, báo cáo sử
dụng phương pháp phân tích số liệu để cụ thể vấn đề cần nghiên cứu.
+ Phương pháp So sánh và tổng hợp: so sánh số liệu giữa năm này với năm
khác, so sánh hoạt động TDBL giữa các Ngân hàng trên địa bàn,trong khu vực… từ
đó sử dụng phương pháp tổng hợp để đưa ra những nhận xét, ý kiến làm rõ vấn đề.
6. Tổng quan về đề tài
Nội dung của đề tài luận văn là phản ánh thực trạng hiệu quả TDBL tại
BIDV Bình Phước giai đoạn 2014 - 2016. Từ đó tác giả đưa ra một số giải pháp và
kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả TDBL tại Chi nhánh.
7. Kết cấu của đề tài
Ngoài Phần mở đầu, Kết luận, nội dung của luận văn gồm 3 chương:
Chương 1. Một số vấn đề lý luận về tín dụng ngân hàng và tín dụng bán lẻ.
Chương 2. Thực trạng hiệu quả tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng thương mại cổ
phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bình Phước giai đoạn 2014 - 2016.
Chương 3. Một số giải pháp, kiến nghị nhằm tăng cường hiệu quả tín dụng
bán lẻ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi
nhánh Bình Phước.
CHƯƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ TÍN DỤNG
NGÂN HÀNG VÀ TÍN DỤNG BÁN LẺ
1.1. Tổng quan về tín dụng ngân hàng
1.1.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng
Cùng với hoạt động thanh toán và huy động vốn, thì tín dụng cũng là một
trong số những hoạt động chủ yếu của NHTM, và nó càng đặc biệt phổ biến và
chiếm tỷ trọng lớn trong hoạt động kinh doanh của các NHTM tại Việt Nam.
Tín dụng ngân hàng là quan hệ chuyển nhượng quyền sử dụng vốn từ
Ngân hàng cho khách hàng trong một thời hạn nhất định với một khoản chi phí
nhất định [1].
Tùy theo từng tiêu thức phân loại mà tín dụng ngân hàng có thể được phân
chia thành nhiều loại hình tín dụng khác nhau. Nếu xét trên tính chất và quy mô của
khoản tín dụng thì có thể xem tín dụng ngân hàng bao gồm TDBL và tín dụng bán
buôn.
1.1.2. Các hình thức cấp tín dụng tại Ngân hàng thương mại
Tùy theo cách thức phân loại mà các hình thức cấp tín dụng [3] tại NHTM
được chia ra nhiều hình thức khác nhau, cụ thể như sau [2]:
1.1.2.1. Phân loại tín dụng theo hình thức cấp tín dụng
(i) Cho vay
Cho vay là hình thức cấp tín dụng, theo đó bên cho vay giao hoặc cam kết
giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích xác định trong một
thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi.
(ii) Chiết khấu
Chiết khấu là việc mua có kỳ hạn hoặc mua có bảo lưu quyền truy đòi các
công cụ chuyển nhượng, giấy tờ có giá khác của người thụ hưởng trước khi đến hạn
thanh toán.
(iii) Bảo lãnh Ngân hàng
