Giáo án Sinh học 9 bài 22: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

GIÁO ÁN SINH HỌC 9
BÀI 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
A/ Mục tiêu bài học :
1) Kiến thức :
- Học sinh kể tên được các dạng đột biến cấu trúc và số lượng NST( thể dị bội, thể đa
bội).
- Giải thích được nguyên nhân phát sinh và một số biểu hiện của đột biến NST.
2) Kĩ năng : Rèn kỹ năng quan sát và thu nhận thông tin.
3) Thái độ: Giáo dục học sinh yêu thích bộ môn
B/ Chuẩn bị :
1. GV: Tranh phóng to hình 22 SGK.
2. HS: Học bài cũ ; chuẩn bị kiến thức bài mới.
C/ Tổ chức các hoạt động học tập :
1. Kiểm tra kiến thức cũ:
- Đột biến gen là gì? VD? Nguyên nhân gây nên đột biến gen?
- Tại sao đột biến gen thường có hại cho bản thân sinh vật? Nêu vai trò và ý nghĩa của đột
biến gen trong thực tiễn sản xuất?
2. Giảng kiến thức mới
I/ Đột biến cấu trúc NST là gì?
* Hoạt động 1: Tìm hiểu về đột biến cấu trúc NST
* Mục tiêu:- Hiểu và trình bày được khái niệm đột biến cấu trúc NST
- Kể tên được một số dạng đột biến cấu trúc NST
* Cách tiến hành :
Hoạt động của GV - HS

Nội dung

- GV yêu cầu HS quan sát H 22 và hoàn thành phiếu học tập.

- Đột biến cấu
- Lưu ý HS; đoạn có mũi tên ngắn, màu thẫm dùng để chỉ rõ đoạn sẽ bị trúc NST là

TaiLieu.VN

Page 1


biến đổi. Mũi tên dài chỉ quá trình biến đổi.

những biến đổi
trong cấu trúc
- Quan sát kĩ hình, lưu ý các đoạn có mũi tên ngắn.
NST gồm các
- Thảo luận nhóm, thống nhất ý kiến và điền vào phiếu học tập.
dạng:
mất
- GV kẻ phiếu học tập lên bảng, gọi 1 HS lên bảng điền. - 1 HS lên bảng đoạn, lặp đoạn,
đảo đoạn.
điền Các HS khác nhận xét, bổ sung GV chốt lại đáp án.
? Đột biến cấu trúc NST là gì? gồm những dạng nào?
- GV thông báo: ngoài 3 dạng trên còn có dạng đột biến chuyển đoạn.
Tìm hiểu các dạng đột biến cấu trúc NST
STT
a

b

c

NST ban đầu

NST sau khi bị biến đổi

Tên dạng đột biến

Gồm các đoạn

Mất đoạn H

Mất đoạn

Lặp lại đoạn BC

Lặp đoạn

Trình tự đoạn BCD đảo lại thành
DCB

Đảo đoạn

ABCDEFGH
Gồm các đoạn
ABCDEFGH
Gồm các đoạn
ABCDEFGH

II/ Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST
* Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST
* Mục tiêu: Nêu được nguyên nhân và vai trò của đột biến cấu trúc NST
* Cách tiến hành
Hoạt động của GV - HS

Nội dung

- Có những nguyên nhân nào gây đột biến cấu trúc
NST?
a/ Nguyên nhân phát sinh:
- Tìm hiểu VD 1, 2 trong SGK và cho biết có dạng đột
- - Đột biến cấu
biến nào? có lợi hay có hại?
trúc NST có
- Hãy cho biết tính chất (lợi, hại) của đột biến cấu trúc

TaiLieu.VN

thể xuất hiện

Page 2


NST?

trong
điều
kiện tự nhiên
hoặc do con
người

- HS tự nghiên cứu thông tin SGk và nêu được các
nguyên nhân vật lí, hoá học làm phá vỡ cấu trúc NST.
- HS nghiên cứu VD và nêu được VD 1: mất đoạn, có

hại cho con người
VD2: lặp đoạn, có lợi cho sinh vật.
- HS tự rút ra kết luận.
- GV bổ sung: một số dạng đột biến có lợi (mất đoạn
nhỏ, đảo đoạn gây ra sự đa dạng trong loài), với tiến
hoá chúng tham gia cách li giữa các loài, trong chọn
giống người ta làm mất đoạn để loại bỏ gen xấu ra
khỏi NST và chuyển gen mong muốn của loài này
sang loài khác.
* GDMT: Các nhà máy công ty, xí nghiệp chế biến,
khai thác khoáng sản, chế tạo vũ khí hạt nhân….gây ô
nhiễm nguồn nước, môi trường…gây bệnh ung thư

- - Do các tác
nhân vật lí,
hóa học làm
phá vỡ cấu
trúc NST
- b/ Vai trò của
đột biến cấu
trúc NST
- - Đột biến cấu
trúc NST nếu
biểu hiện ra
kiểu
hình
thường có hại
cho bản thân
sinh vật.
- - Một số đột

biến cấu trúc
NST đôi khi
cũng có lợi
cho con người
có ý nghĩa
trong
chọn
giống và tiến
hóa

3. Củng cố bài giảng:
- GV treo tranh câm các dạng đột biến cấu trúc NST và gọi HS gọi tên và mô tả từng
dạng đột biến.
- Tại sao đột biến cấu trúc NST thường gây hại cho sinh vật?

TaiLieu.VN

Page 3


- Em cần là gì để bảo vệ bản thân và môi trường tránh các tác nhân gây hại ?
4. Hướng dẫn học tập ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi 1, 2,3 SGK.
- Đọc trước bài 23.
D. Rút kinh nghiệm :
...................................................................
..................................................................
...................................................................
...................................................................
...................................................................

TaiLieu.VN

Page 4