Rút gọn câu

Rút gọn câu
Người đăng: Bảo Chi - Ngày: 23/11/2017

Khi nói hoặc viết, có thể lược bỏ một số thành phần của câu, tạo thành câu rút gọn. Khi rút gọn câu,
lưu ý: Không làm cho người nghe, người đọc hiểu sai hoặc hiểu không đầy đủ nội dung câu nói,
không biến câu nói thành một câu cộc lốc, khiếm nhã. Tech12h xin tóm tắt những kiến thức trọng tâm
và hướng dẫn soạn văn chi tiết các câu hỏi. Mời các bạn cùng tham khảo.

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
•

Khi nói hoặc viết, có thể lược bỏ một số thành phần của câu, tạo thành câu rút gọn. Việc lược bỏ
một số thành phần câu thường nhằm những mục đích sau:

•

Làm cho câu gọn hơn, vừa thông tin được nhanh, vừa tránh lặp những từ ngữ đã xuất hiện trong
câu đứng trước.

•

Ngụ ý hành động, đặc điểm nói trong câu là của chung mọi người (lược bỏ chủ ngữ).

•

Khi rút gọn câu, lưu ý:
o

Không làm cho người nghe, người đọc hiểu sai hoặc hiểu không đầy đủ nội dung câu
nói;

o

Không biến câu nói thành một câu cộc lốc, khiếm nhã.

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Câu 1: Trang 16 sgk ngữ văn 7 tập 2
Trong các câu tục ngữ sau, câu nào là câu rút gọn? Những thành phần nào của câu được rút gọn? Rút
gọn như vậy nhằm mục đích gì?


a. Người ta là hoa đất.
b. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
c. Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng.
d. Tấc đất tấc vàng.
=> Xem hướng dẫn giải
Câu
2:
Trang
16
sgk
ngữ
văn
7
tập
2
Hãy tìm các câu rút gọn trong những ví dụ dưới đây. Khôi phục những thành phần câu đã được rút gọn.
Cho biết vì sao trong thơ, ca dao thường có nhiều câu rút gọn như vậy.
a.
Bước
tới

Đèo
Ngang
bóng
xế
tà,
Cỏ
cây
chen
đá,
lá
chen
hoa.
Lom
khom
dưới
núi,
tiều
vài
chú,
Lác
đác
bên
sông,
chợ
mấy
nhà.
Nhớ
nước
đau
lòng,

con
quốc
quốc,
Thương
nhà
mỏi
miệng,
cái
gia
gia.
Dừng
chân
đứng
lại,
trời,
non,
nước,
Một
mảnh
tình
riêng,
ta
với
ta.
(Bà
Huyện
Thanh
Quan)
b)
Đồn

rằng
quan
tướng
có
danh,
Cưỡi
ngựa
một
mình
chẳng
phải
vịn
ai.
Ban
khen
rằng:
"ấy
mới
tài",
Ban
cho
cái
áo
với
hai
đồng
tiền.
Đánh
giặc
thì

chạy
trước
tiên,
Xông
vào
trận
tiền
cởi
khố
giặc
ra
(!)
Giặc
sợ,
giặc
chạy
về
nhà,
Trở
về
gọi
mẹ
mổ
gà
khao
quân!
(Ca dao)
=> Xem hướng dẫn giải
Câu
3:

Trang
17
sgk
ngữ
văn
7
tập
2
Vì sao cậu bé và người khách trong câu chuyện trên hiểu lầm nhau? Qua câu chuyện này, em rút ra
được bài học gì về cách nói năng?
MẤT RỒI
Một người có việc đi xa, dặn con:
- Ở nhà có ai hỏi thì bảo bố cháu đi vắng nhé!
Sợ con mải chơi quên mất, ông ta viết mấy câu vào giấy, đưa cho con, bảo:
- Có ai hỏi thì đưa cái giấy này.
Đứa con cầm giấy bỏ vào túi áo. Cả ngày chẳng thấy ai hỏi. Tối đến, nó thắp đèn, lấy giấy ra xem, chẳng
may để giấy cháy mất.
Hôm sau có người khách lại chơi, hỏi:
- Bố cháu có nhà không?
Thằng bé ngẩn ngơ hồi lâu, sực nhớ ra, sờ vào túi không thấy giấy, liền nói:
- Mất rồi.
Ông khách sửng sốt:
- Mất bao giờ?
- Thưa... tối hôm qua.
- Sao mà mất nhanh thế?
- Cháy ạ.


(Truyện cười dân gian Việt Nam)
=> Xem hướng dẫn giải

Câu 4: Trang 18 sgk ngữ văn 7 tập 2
Đọc truyện cười sau đây, Cho biết chi tiết nào trong truyện có tác dụng gây cười và phê phán.
THAM ĂN
Có anh chàng phàm ăn tục uống, hễ ngồi vào mâm là chỉ gắp lấy gắp để, chẳng ngẩng mặt nhìn ai, cũng
chẳng muốn chuyện trò gì. Một lần đi ăn cỗ ở nhà nọ, có ông khách thấy ông ta ăn uống lỗ mãng quá,
bèn lân la gợi chuyện. Ông khách hỏi:
- Chẳng hay ông là người ở đâu ta?
Anh chàng đáp:
- Đây.
Rồi cắm cúi ăn.
- Thế ông được mấy cô, mấy cậu rồi?
- Mỗi.
Nói xong, lại gắp lia gắp lịa.
Ông khách hỏi tiếp:
- Các cụ thân sinh ông chắc còn cả chứ?
Anh chàng vẫn không ngẩng đầu lên, bảo:
- Tiệt!
(Truyện cười dân gian Việt Nam)
=> Xem hướng dẫn giải

Bài tham khảo
Đề bài: Tìm 5 câu tục ngữ có hình thức rút gọn
=> Xem hướng dẫn giải