Giáo án Sinh học 11 bài 29: Điện thế hoạt động và sự lan truyền xung thần kinh

Giáo án Sinh học 11 CB

Tiết 30 - Bài 29: ĐIỆN THẾ HOẠT ĐỘNG VÀ SỰ LAN TRUYỀN
XUNG THẦN KINH
A. Phần chuẩn bị.
I. Mục đích yêu cầu:
Sau khi học xong bài này học sinh cần
1) Kiến thức:
- Vẽ được đồ thị điện thế hoạt động và điền được tên các giai đoạn của điện thế hoạt động
vào đồ thị.
- Trình bày được cơ chế hình thành điện thế hoạt động
- Trình bày được cách lan truyền của điện thế hoạt động trên sợi thần kinh có miêlin và không có
miêlin.

2) Thái độ:
Có ý thức trong việc học tập và rèn luyện của bản thân
3) Kỹ năng:
- Rèn kỹ năng vẽ tranh và phân tích tranh vẽ phát hiện kiến thức.
- Kỹ năng phân tích sơ đồ, suy luận, giải thích.

II. Chuẩn bị
1. Giáo viên.
- Tranh vẽ sơ đồ hình: 29.1 -> 29.4

2. Học sinh.
Nghiên cứu bài mới.
B. Tiến trình bài giảng:
I. Kiểm tra bài cũ: (5 phút)
1. Câu hỏi:
- Điện thế nghỉ là gì? Cho ví dụ.
2. Đáp án - biểu điểm.

Khái niệm điện thế nghỉ (5đ)
Là sự chênh lệch điện thế giữa 2 bên màng tb khi không bị kích thích
- Ngoài màng tích điện (+)
-trong màng tích địên (-)
* Ví dụ: (5đ)
II. Bµi míi:
ĐVĐ: Bài 28 đã biết: khi TB đang nghỉ ngơi (không bị kích thích) thì chúng ta đo được
diện thế nghỉ. Vậy nếu TB đang bị kích thích có xuất hiện dòng điện không?


Đó chính là điện thế hoạt động. Thế nào là điện thế hoạt động? Cơ chế hình thành nên
điện thế này như thế nào?
T
HĐ của thầy
HĐ của trò
Nội dung
12’

Hoạt động 1.

I/ Điện thế hoạt động.

Do điện thế hoạt động xuất
hiện và biến đổi quá nhanh (340/00 giây) nên phải dùng một
loại máy đặc biệt (máy dao
động kí điện tử) để theo dõi
và ghi lại điện thế hoạt động.

1. Đồ thị điện thế hoạt động.

GV treo tranh vẽ đồ thị điện HS quan sát đồ thị về sự
thế hoạt động của TBTK mực biến đổi của điện thế
ống trên màn hình của máy trong TBTK của mực
ống.
dao động kí điện tử.
- Điện thế hoạt động xuất hiện
- Khi TB bị kích thích
khi nào?
điện thế nghỉ của TB biến - Khi TBTK bị kích thích => điện thế
đổi thành điện thế hoạt nghỉ biến đổi thành điện thế hoạt động.
động.
- Điện thế hoạt động gồm 3 giai đoạn:
- Điện thế hoạt động có thế + Mất phân cực.
+ Mất phân cực.
chia thành những giai đoạn + Đảo cực.
+ Đảo cực.
nào?
+ Tái phân cực.
+ Tái phân cực.
2. Cơ chế hình thành điện thế hoạt
động.
Đọc thêm.
II/ Lan truyền xung thần kinh trên sợi
thần kinh.

22’

Hoạt động 2.

- Điện thế hoạt động khi xuất hiện gọi là

xung thần kinh hay xung điện.

- Xung TK khi xuất hiện ở nơi bị kích
Yêu cầu HS đọc thông tin
thích
sẽ lan truyền dọc theo sợi thần kinh.
SGK và quan sát tranh vẽ
hình 29.3 và 29.4 thảo luận HS đọc thông tin SGK và Nội
Trên sợi TK Trên sợi TK
nhóm và trả lời:
không có bao có bao mielin
quan sát tranh vẽ hình dung
Mielin
29.3 và 29.4 thảo luận
nhóm.
- So sánh đặc điểm lan truyền
Đặc
XTK lan
XTK lan
XTK trên 2 loại sợi TK đó?
điểm
truyền liên
truyền theo
HS cử đại diện nhóm phát lan
Cơ chế ? Tốc độ lan truyền?
tục từ vùng
cách nhảy
GV khái quát lại kiến thức HS biểu. Các nhóm khác lắng truyền này sang
cóc từ eo
nghe và bổ sung.

cần nắm.
vùng kề bên
Ranvie này
sang eo


Ranvie khác

Cơ chế

Do mất phân
cực, đảo cực
và tái phân
cực liên tiếp
từ vùng này
sang vùng
khác trên sợi
TK

Tốc độ Tốc độ lan
lan
truyền XTK
truyền nhỏ (khoảng
1m/s)

Do mất phân
cực, đảo cực
và tái phân
cực chỉ diễn
ra trên các eo

Ranvie cạnh
nhau vì bao
mielin có tính
chất cách
điện
Tốc độ lan
truyền XTK
nhanh hơn
nhiều
(khoảng
100m/s)

III. Củng cố: (5)
- Tại sao xung thần kinh lan truyền trên sợi thần kinh có bao mielin lại theo cách
"nhảy cóc"?
- Khoanh tròn vào các ý đúng dưới đây về điện thế hoạt động:
a. Trong giai đoạn mất phân cực, Na+ khuếch tán từ trong ra ngoài TB.
b. Trong giai đoạn mất phân cực, Na+ khuếch tán từ ngoài vào trong TB.
c. Trong giai đoạn tái phân cực, Na+ khuếch tán từ trong ra ngoài TB.
d. Trong giai đoạn tái phân cực, Na+ khuếch tán từ ngoài vào trong TB.
IV. HDVN: ( 1)
Yêu cầu HS thực hiện lệnh và trả lời câu hỏi trong SGK.

Nghiên cứu bài mới.
V. ĐÁNH GIÁ NHẬN XÉT SAU KHI GIẢNG DẠY.
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………