Giáo án Sinh học 12 bài 19: Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến và công nghệ tế bào

TRƯỜNG THPT LẮK

TRẦN ĐÌNH PHÚ

Tiết 20.

BÀI 19 : TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY
ĐỘT BIẾN VÀ CÔNG NGHỆ TẾ BÀO
I.Mục tiêu
- Giải thích được quy trình tạo giống mới bằng phương pháp gây đột biến
- Nêu được 1 số thành tựu tạo giống ở việt nam
- Trình bày được 1 số quy trình và thành tựu tạo giống thực vật bằng công nghệ tế
bào
- Trình bày được kỹ thuật nhân bản vô tính ở động vật và nêu ý nghĩa thực tiễn
của phương pháp này
- Phát triển kỹ năng phân tích, so sánh khái quát tổng hợp, làm việc độc lập với
sgk
- Nâng cao kỹ năng pt hiện tượng qua chọn tạo giống mới từ nguồn biến dị đột
biến và CNTB.
- Xây dựng niềm tin vào khoa học về công tác tạo giống
II. Thiết bị day học
- Hình 19, tranh ảnh giới thiệu về các thành tựu chọn giống động thực vật liên
quan đến bài học
- Phiếu học tập
III. Tiến trình bài giảng
1. Ổn định lớp.
2. Kiểm tra bài cũ.
- Nguồn biến dị di truyền của quần thể vậy nuôi cây trồng được tạo ra bằng cách
nào ?
- Thế nào la ưu thế lai? tại sao ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở F1 sau đó giảm dần
qua các thế hệ?

3. Bài mới
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Gv dẫn dắt : từ những năm 20 của
I. Tạo giống mới bằng phương pháp gây
thế kỉ XX người ta đã gây đột biến đột biến
nhân tạo để tăng nguồn biến dị cho
chọn giống.
SGK
* Hoạt động 1: tìm hiểu tạo giống
mới bằng pp gây đột biến
SGK
II. Tạo giống bằng công nghệ tế bào
*Hoạt đông 2 : tìm hiểu tạo giống
1 Công nghệ tế bào thực vật
bằng công nghệ tế bào TV
a. Nuôi cấy mô hoặc tế bào:
Gv cho học sinh nghiên cứu mục II.1
Lấy tế bào hoặc mẫu mô, nuối cấy trong
? Ở cấp độ tế bào có lai được ko
MT đặc biệt, kích thích cho nó phát triển


TRƯỜNG THPT LẮK

* yêu cầu hs hoàn thành PHT
từng nhón báo cáo và nhận xét, gv
tổng kết và chiếu đáp án PHT
môi trường dung hợp tế bào trần:
- môi trường có virut xenđê.

- keo hữu cơ polyetilen glycol.
VD: lai 2 loai thuốc lá, khoai tây
và cà chua…

*Hoạt động 3: Tìm hiểu công nghệ
tế bào động vật
Gv đặt vấn đề: nếu bạn có 1 con chó
có KG quý hiếm, làm thế nào để bạn
có thể tạo ra nhiều con chó có KG y
hệt con chó của bạn→ thành tựu công
nghệ TBĐV
Wilmut, nhà khoa học
* GV yêu cầu hs quan sát hình 19
mô tả các bước trong nhân bản vô tính
cừu Đôly
? nhân bản vô tính là gì
? Các bước tiến hành của quy trình
nhân bản vô tính cừu Đôly.
GV: ý nghĩa thực tiễn của nhân bản
vô tính ở động vât?

* Gv : còn 1 phương pháp cũng nâng
cao năng suất trong chăn nuôi ma
chúng ta đã học trong môn công nghệ
10 , đó là phương pháp gì?
? Cấy truyền phôi là gì
? ý nghĩa của cấy truyền phôi

TRẦN ĐÌNH PHÚ

thành cây con.--> Nhân nhanh giống cây
trồng.
b. Dung hợp TB trần (lai tế bào sinh
dương):
- loại bỏ thành tế bào của 2 loài trước khi
đem lai
- cho 2 tế bào đó vào môi trường đặc biệt
để dung hợp với nhau  tế bào lai.
- đưa tế bào lai vào môi trường đặc biệt cho
chúng phân chia và tái sinh thành cây khác
loài.
 Tạo giống cây lai khác loài.
c. Nuôi cấy hạt phấn, noãn
Lấy HP hoặc noãn chưa thụ tinh, nuối cấy
trong MT đặc biệt, kích thích cho nó phát
triển thành cây con đơn bội, gây đột biến để
tạo cây lưỡng bội  Tạo giống cây thuần
chủng.
2.Công nghệ tế bào động vật
a. Nhân bản vô tính động vật (cừu Dolly)
+ Tách tế bào trứng cuả con cừu cho trứng
ra khỏi cơ thể, loại bỏ nhân của tế bào này.
+ Tách nhân từ tế bào tuyến vú của cừu cho
nhân.
+ Chuyển nhân của tế bào tuyến vú vào tế
bào trứng đã bỏ nhân.
+ Nuôi cấy trên môi trường nhân tạo để
trứng phát triển thành phôi.
+ Chuyển phôi vào tử cung của cừu mẹ
khác để nó mang thai.

* Kết quả: Tạo ra cừu con Đôly có kiểu
hình giống hệt kiểu hình của cừu cho nhân.
* Ý nghĩa:
+ Nhân nhanh giống vật nuôi quý hiếm
b. Cấy truyền phôi
Phôi được tách thành nhiều phần riêng
biệt, mỗi phần sau đó sẽ phát triển thành một
phôi riêng biệt.

4.Củng cố
a. Làm thế nào để loại bỏ 1 tính trạng không mong muốn ở một giống cây cho
năng suất cao?


TRƯỜNG THPT LẮK

TRẦN ĐÌNH PHÚ

5. Về nhà : Trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa
Đáp án phiếu học tập
Nội dung

Nuôi cấy mô hoặc tế
bào
Tế bào hoặc mẫu mô

Nguồn NL
ban đầu
Cách tiến Lấy tế bào hoặc mẫu
hành

mô, nuối cấy trong MT
đặc biệt, kích thích cho
nó phát triển thành cây
con.
Ý nghĩa

Dung hợp TB trần
2 tế bào thuộc 2 loài.

Lấy 2 tế bào thuộc 2 loài,
loại bỏ màng TB. Cho vào
MT đặc biệt cho chúng dung
hợp với nhau tạo TB lai. Kích
thích Tb lai phát triển thành
cây con.
Nhân nhanh giống cây Tạo giống cây lai khác loài.
trồng.

Nuôi cấy hạt phấn,
noãn
Hạt phấn, noãn chưa thụ
tinh
Lấy HP hoặc noãn chưa
thụ tinh, nuối cấy trong
MT đặc biệt, kích thích
cho nó phát triển thành
cây con đơn bội, gây đột
biến để tạo cây lưỡng bội
Tạo giống cây thuần
chủng.