Các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của kiểm toán liên tục tại việt nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH

Đặng Đình Tân

CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ HÌNH THÀNH
VÀ PHÁT TRIỂN CỦA KIỂM TOÁN LIÊN TỤC
TẠI VIỆT NAM

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

Tp. Hồ Chí Minh – Năm 2017

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH

Đặng Đình Tân

CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ HÌNH THÀNH
VÀ PHÁT TRIỂN CỦA KIỂM TOÁN LIÊN TỤC
TẠI VIỆT NAM

Chuyên ngành: Kế toán
Mã số:

62.34.03.01

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS. TS. TRẦN THỊ GIANG TÂN

Tp. Hồ Chí Minh – Năm 2017

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan rằng luận án này là công trình nghiên cứu của riêng tôi, được
thực hiện theo sự hướng dẫn của người hướng dẫn khoa học. Theo sự hiểu biết và
niềm tin của tôi, luận án không sao chép bất kỳ công trình nghiên cứu đã được công
bố hoặc đã được công nhận như điều kiện để tốt nghiệp ở bất cứ bậc đào tạo nào,
ngoại trừ những trích dẫn đã được ghi rõ trong nội dung và danh mục tài liệu tham
khảo của luận án.
Đặng Đình Tân

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:

LỜI CẢM ƠN
Trước hết, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến người hướng dẫn
khoa học, PGS. TS. Trần Thị Giang Tân, về tất cả những sự kiên nhẫn, hỗ trợ và
định hướng mà cô đã dành cho tôi trong quá trình thực hiện luận án này.
Tôi cũng xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến quý thầy, cô lãnh đạo
và giảng viên Khoa Kế toán, Viện đào tạo Sau đại học - Trường Đại học Kinh tế Tp.
HCM; quý thầy, cô lãnh đạo và giảng viên Trường Đại học Ngân hàng Tp. HCM;
quý anh, chị lãnh đạo và kiểm toán viên tại các doanh nghiệp kiểm toán và các đơn
vị khác đã tham gia trong nghiên cứu này, về tất cả những sự quan tâm, động viên
và hỗ trợ mà thầy, cô và anh, chị đã dành cho tôi trong quá trình vừa qua.
Cuối cùng, xin được bày tỏ lòng biết ơn và tình yêu sâu sắc đến mẹ và gia
đình nhỏ của tôi, về tất cả những nâng đỡ, khích lệ và chia sẻ mà mẹ và gia đình đã,
đang và sẽ dành cho tôi trong cuộc sống.
Đặng Đình Tân

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ......................................................................... i
DANH MỤC CÁC BẢNG......................................................................................... ii
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ ................................................................... iv
PHẦN MỞ ĐẦU .........................................................................................................v
1)

Lý do chọn đề tài .............................................................................................v

2)

Mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu ................................................. ix

3)

Đối tượng nghiên cứu......................................................................................x

4)

Phạm vi nghiên cứu và thời gian nghiên cứu: .................................................x

5)

Phương pháp nghiên cứu............................................................................... xi

6)

Những đóng góp của nghiên cứu ................................................................. xii

7)

Kết cấu của luận án ..................................................................................... xiii

Chương 1

TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC .......................................1
Các nghiên cứu của nước ngoài ..................................................................1

1.1

Các nghiên cứu về các nhân tố thúc đẩy thực hiện KTLT .....................2

1.1.1

1.1.1.1

Nhu cầu của NSD trong việc được cung cấp thông tin tin cậy bởi

KTLT theo thời gian thực (real-time information) .........................................2
1.1.1.2

Nhu cầu của doanh nghiệp và KTV về KTLT .................................5

a)

Nhu cầu của doanh nghiệp về KTLT ..................................................5

b)

Nhu cầu của KTV về KTLT ................................................................9

1.1.1.3
a)

Điều kiện về HTTT của doanh nghiệp để thực hiện KTLT ...........13
Hệ thống xử lý trực tuyến – thời gian thực (online real-time systems)

và hệ quản trị cơ sở dữ liệu .......................................................................14

b)

Hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP) .......................15

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


c)

Nguồn dữ liệu lớn (Big Data) và công nghệ phân tích dữ liệu (Data

Analytics) ..................................................................................................16
d)

Ngôn ngữ báo cáo kinh doanh mở rộng (eXtensible Business

Reporting Language – XBRL) ..................................................................17
Các nghiên cứu về trở ngại đối với thực hiện KTLT ...........................18

1.1.2

1.1.2.1

Trở ngại về tổ chức và HTTT của doanh nghiệp ...........................18
Những người quản lý cấp cao của doanh nghiệp cho rằng KTLT

a)

không cần thiết ..........................................................................................18
b)

Tình trạng quá tải thông tin (information overload) .........................19

c)

Thiếu chuẩn hóa, tích hợp giữa các quy trình hoạt động của doanh

nghiệp ........................................................................................................20
1.1.2.2

Trở ngại về sự toàn vẹn của HTTT của doanh nghiệp...................21

1.1.2.3

Trở ngại về nguồn lực tài chính của doanh nghiệp ........................22

1.1.2.4

Trở ngại về năng lực chuyên môn của KTV ..................................24

1.1.2.5

Trở ngại về điều kiện pháp lý ........................................................26

Các nghiên cứu trong nước .......................................................................28

1.2

Nhu cầu của nghề nghiệp kiểm toán về KTLT nhằm ứng phó với ảnh

1.2.1

hưởng của tiến bộ về CNTT ..............................................................................29
Nhu cầu của một số doanh nghiệp về KTLT nhằm đáp ứng các yêu cầu

1.2.2

tuân thủ và QTRR .............................................................................................31
Kết quả đạt được của các nghiên cứu trước và khoảng trống lý thuyết ....32

1.3
1.3.1

Kết quả đạt được của các nghiên cứu trước..........................................32

1.3.2

Khoảng trống nghiên cứu và mục tiêu nghiên cứu của luận án ............34

Chương 2

CƠ SỞ LÝ THUYẾT ...........................................................................37

2.1

Một số khái niệm .......................................................................................37

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ

Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


2.1.1

Khái niệm về kiểm toán ........................................................................37

2.1.2

Khái niệm về KTLT ..............................................................................38

2.2

Các lý thuyết nền tảng ...............................................................................41

2.2.1

Lý thuyết về cung và cầu (Theory of supply and demand) ..................41

2.2.2

Lý thuyết về sự khuếch tán đổi mới (Diffusion of innovation theory) .42

2.2.3

Lý thuyết phát tín hiệu (Signaling theory) ............................................45

2.2.4

Lý thuyết ủy nhiệm (Agency theory) ....................................................47

2.3

Khung lý thuyết và các khái niệm nghiên cứu ..........................................48

2.3.1

Khung lý thuyết của nghiên cứu ...........................................................48

2.3.2

Định nghĩa các khái niệm nghiên cứu ..................................................49

Chương 3

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................52
Phương pháp nghiên cứu và thiết kế nghiên cứu ......................................52

3.1
3.1.1

Phương pháp tiếp cận nghiên cứu của luận án .....................................52

3.1.2

Lựa chọn thiết kế nghiên cứu của luận án ............................................52

3.2

Thiết kế nghiên cứu của luận án ...............................................................53
Nghiên cứu định tính ............................................................................54

3.2.1

3.2.1.1

Cách tiếp cận nghiên cứu định tính của luận án ............................54

3.2.1.2

Quy trình nghiên cứu định tính ......................................................55

3.2.1.3

Phương pháp thu thập và phân tích dữ liệu định tính ....................55
Phương pháp chọn mẫu .....................................................................55

b)

Thủ tục thu thập dữ liệu.....................................................................56

c)

Thủ tục phân tích dữ liệu ...................................................................59

3.2.2

a)

Nghiên cứu định lượng .........................................................................61

3.2.2.1

Quy trình nghiên cứu định lượng ...................................................61

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


3.2.2.2

Phương pháp thu thập và phân tích dữ liệu định lượng .................63
Phương pháp chọn mẫu .....................................................................63

b)

Thủ tục thu thập dữ liệu.....................................................................64

c)

Thủ tục phân tích dữ liệu ...................................................................65

Chương 4

a)

4.1

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ....................................70
Thực trạng về sự hình thành của KTLT tại Việt Nam ..............................70

4.1.1

Nguồn tài liệu sử dụng để nghiên cứu ..................................................70

4.1.2

Sự hình thành của KTLT trong lĩnh vực KTNB tại Việt Nam .............71

4.1.2.1

Đối với các CTNY không thuộc lĩnh vực tài chính .......................72

4.1.2.2

Đối với các ngân hàng và các CTNY thuộc lĩnh vực tài chính .....73

Sự hình thành của KTLT trong lĩnh vực KTĐL tại Việt Nam .............75

4.1.3

4.1.3.1

Kết quả phân tích từ các trang thông tin điện tử ............................75

4.1.3.2

Kết quả phân tích dựa trên các báo cáo tổng kết hoạt động của

KTĐL của VACPA và Bộ Tài chính ............................................................77
4.1.4

Kết luận chung về sự hình thành của KTLT tại Việt Nam ...................79
Khám phá các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của

4.2

KTLT tại Việt Nam ...............................................................................................80
4.2.1

Quy trình thực hiện ...............................................................................81

4.2.2 Kết quả nghiên cứu định tính và thảo luận ..............................................85
Kết quả nghiên cứu định lượng .................................................................87

4.3
4.3.1

Quy trình thực hiện ...............................................................................87

4.3.2

Mô hình nghiên cứu và các giả thuyết nghiên cứu ...............................88

4.3.2.1

Mô hình nghiên cứu .......................................................................88

4.3.2.2

Các giả thuyết nghiên cứu ..............................................................89

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


Các giả thuyết nghiên cứu về ảnh hưởng của các nhân tố thúc đẩy sự

a)

hình thành và phát triển của KTLT tại Việt Nam .....................................89
Các giả thuyết nghiên cứu về ảnh hưởng của các nhân tố trở ngại đối

b)

với sự hình thành và phát triển của KTLT tại Việt Nam ..........................90
Xây dựng thang đo nghiên cứu .............................................................91

4.3.3

4.3.3.1

Cấu trúc của bảng câu hỏi khảo sát ................................................92

4.3.3.2

Kiểm tra sơ bộ giá trị và độ tin cậy của thang đo ..........................93

4.3.4

Thu thập dữ liệu (khảo sát chính thức) .................................................95

4.3.5

Phân tích kết quả nghiên cứu ................................................................97

4.3.5.1

Mô tả đặc điểm mẫu nghiên cứu ....................................................97

4.3.5.2

Kiểm định độ tin cậy của thang đo ................................................98

4.3.5.3

Đánh giá về sự phiến diện bởi phương pháp chung .....................100

4.3.5.4

Phân tích nhân tố khám phá (EFA) ..............................................101
Phân tích nhân tố khám phá khái niệm liên quan đến các yếu tố thúc

a)

đẩy và trở ngại đối với sự hình thành và phát triển của KTLT tại Việt
Nam .........................................................................................................101

Phân tích nhân tố khám phá khái niệm liên quan đến sự hình thành và

b)

phát triển của KTLT tại Việt Nam ..........................................................104
Điều chỉnh giả thuyết nghiên cứu dựa trên kết quả phân tích nhân tố

c)

khám phá .................................................................................................106
4.3.5.5
4.3.6

Phân tích hồi quy tuyến tính đa biến (MLR) ...............................108

Kết quả nghiên cứu định lượng và thảo luận ......................................115

4.3.6.1

Về kết quả phân tích nhân tố khám phá .......................................115

4.3.6.2

Về kết quả phân tích hồi quy đa biến ...........................................117

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:

Thảo luận về các nhân tố ảnh hưởng thúc đẩy đối với sự hình thành

a)

và phát triển của KTLT tại Việt Nam .....................................................117
Thảo luận về các nhân tố ảnh hưởng trở ngại đến sự hình thành và

b)

phát triển của KTLT tại Việt Nam ..........................................................120
Chương 5

KẾT LUẬN VÀ GỢI Ý VỀ GIẢI PHÁP ...........................................124

5.1

Kết luận ...................................................................................................124

5.2

Những đóng góp mới của nghiên cứu .....................................................127

5.3

Một số giải pháp gợi ý.............................................................................130
Đối với các doanh nghiệp ...................................................................130

5.3.1

5.3.1.1

Cơ sở để xác định doanh nghiệp thích hợp với KTLT ................130

5.3.1.2

Triển khai thí điểm KTLT trong hoạt động KTNB của các doanh

nghiệp thích hợp ..........................................................................................131
5.3.1.3

Triển khai mở rộng KTLT trong hoạt động KTNB của các doanh

nghiệp thích hợp ..........................................................................................132
Đối với các DNKiT .............................................................................133

5.3.2

5.3.2.1

Chia sẻ thông tin về KTLT và cung ứng dịch vụ tư vấn triển khai

thực hiện KTLT cho các doanh nghiệp thích hợp.......................................134
5.3.2.2

Sử dụng hệ thống KTLT trong hoạt động KTNB của các doanh

nghiệp cho các mục đích của KTĐL ...........................................................134
5.3.3

Đối với các tổ chức nghề nghiệp, tổ chức đào tạo ..............................135

5.3.4

Đối với các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan ...........................137
Hạn chế của nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo ........................137

5.4
5.4.1

Hạn chế của nghiên cứu: .....................................................................137

5.4.2

Hướng nghiên cứu tiếp theo: ..............................................................138

KẾT LUẬN .............................................................................................................139

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


CÁC NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ................................................................. xiii
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... xiv
Tiếng Việt ............................................................................................................ xiv
Tiếng Anh ............................................................................................................ xvi
PHỤ LỤC .............................................................................................................. 1/PL
Phụ lục 1 – Bảng tóm tắt các nghiên cứu trước ................................................ 1/PL
Phụ lục 2 – Danh sách các CTNY khảo sát BCTN 2013, 2014, 2015............ 20/PL
Phụ lục 3 –Danh sách các ngân hàng/CTNY đã hoặc có kế hoạch thực hiện

KTLT trong KTNB ......................................................................................... 22/PL
Phụ lục 4 –Danh sách các DNKiT thuộc 10 công ty có doanh thu và/hoặc số
lượng khách hàng lớn nhất năm 2015 ............................................................. 24/PL
Phụ lục 5 – Dàn bài thảo luận ......................................................................... 25/PL
Phụ lục 6 – Danh sách chuyên gia trả lời phỏng vấn ...................................... 29/PL
Phụ lục 7 – Bảng phân tích nội dung trả lời phỏng vấn theo các chủ đề về các
nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của KTLT tại Việt Nam 30/PL
Phụ lục 8 – Tổng hợp các yếu tố theo chủ đề về các nhân tố ảnh hưởng đến sự
hình thành và phát triển của KTLT tại Việt Nam ........................................... 51/PL
Phụ lục 9 – Các khái niệm và các yếu tố đo lường (biến quan sát) của thang đo
nghiên cứu định lượng .................................................................................... 53/PL
Phụ lục 10 – Thư mời trả lời khảo sát ............................................................. 56/PL
Phụ lục 11 – Bảng xác định cỡ mẫu so với kích thước tổng thể ..................... 61/PL
Phụ lục 12 – Danh sách KTV tham gia trả lời khảo sát .................................. 63/PL
Phụ lục 13 – Kết quả kiểm định chính thức độ tin cậy thang đo .................... 67/PL
Phụ lục 14 – Kết quả phân tích đơn nhân tố của Harman ............................... 74/PL
Phụ lục 15 – Kết quả phân tích nhân tố khám phá .......................................... 78/PL

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


Phụ lục 16 – Kết quả phân tích hồi quy đa biến ............................................. 99/PL

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:

i

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BCTC
BCTN
ĐBLT
BGĐ
BKS
CMKiT
CNTT
CSDL
CTNY
DNKiT
ĐGRR
GDĐT
GSLT
HĐQT
KSNB
HTTT
KSNB
KTĐL
KTLT
KTNB
KTV
NSD
QTRR
QTDN
SOX
TCTD
TMĐT

TNKS
TTKS

Báo cáo tài chính
Báo cáo thường niên
Đảm bảo liên tục
Ban giám đốc
Ban kiểm soát
Chuẩn mực kiểm toán
Công nghệ thông tin
Cơ sở dữ liệu
Công ty niêm yết
Doanh nghiệp kiểm toán
Đánh giá rủi ro
Giao dịch điện tử
Giám sát liên tục
Hội đồng quản trị
Kiểm soát nội bộ
Hệ thống thông tin
Kiểm soát nội bộ
Kiểm toán độc lập
Kiểm toán liên tục
Kiểm toán nội bộ
Kiểm toán viên
Người sử dụng
Quản trị rủi ro
Quản trị doanh nghiệp
Sarbanes-Oxley
Tổ chức tín dụng
Thương mại điện tử

Thử nghiệm kiểm soát
Thủ tục kiểm soát

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


ii

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1 Các dòng nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát
triển của KTLT ..........................................................................................................33
Bảng 2.1 Định nghĩa các khái niệm trong mô hình nghiên cứu................................49
Bảng 3.1 Mục tiêu nghiên cứu, câu hỏi nghiên cứu và phương pháp thu thập dữ liệu
...................................................................................................................................53
Bảng 4.1 Các loại tài liệu sử dụng để phân tích nhằm xác định sự hình thành của
KTLT tại Việt Nam ...................................................................................................71
Bảng 4.2 Vai trò của KTNB theo BCTC một số CTNY tại Việt Nam .....................72
Bảng 4.3 Danh sách chuyên gia đồng ý trả lời phỏng vấn ........................................83
Bảng 4.4 Số lượng chủ đề (nhân tố) được ghi nhận dựa trên kết quả phỏng vấn định
tính sử dụng phương pháp chọn mẫu lý thuyết .........................................................84
Bảng 4.5 Câu hỏi nghiên cứu, giả thuyết nghiên cứu và các câu hỏi khảo sát .........93
Bảng 4.6 Kết quả kiểm tra sơ bộ độ tin cậy của thang đo.........................................94
Bảng 4.7 Thống kê số lượng phản hồi khảo sát từ các KTV ....................................96
Bảng 4.8 Hồ sơ về kinh nghiệm của các KTV tham gia trả lời khảo sát ..................98
Bảng 4.9 Hồ sơ về vị trí của KTV trong doanh nghiệp ............................................98
Bảng 4.10 Kết quả phân tích Cronbach’s alpha ........................................................99
Bảng 4.11 Kết quả kiểm định Bartlett và KMO .....................................................101
Bảng 4.12 Tổng phương sai được giải thích (Total variance explained) ................102

Bảng 4.13 Ma trận nhân tố xoay (Rotated Component Matrix) a ...........................103
Bảng 4.14 Các nhân tố thúc đẩy và trở ngại đối với sự hình thành và phát triển của
KTLT tại Việt Nam .................................................................................................104
Bảng 4.15 Kết quả kiểm định Bartlett và KMO .....................................................105
Bảng 4.16 Communalities trong PCA .....................................................................105
Bảng 4.17 Tổng phương sai được giải thích (Total variance explained) ................105
Bảng 4.18 Ma trận nhân tố (Component Matrix) a .................................................105
Bảng 4.19 Nhân tố về sự hình thành và phát triển của KTLT tại Việt Nam ..........106

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


iii

Bảng 4.20 Tổng hợp phân tích nhân tố khám phá về các nhân tố ảnh hưởng đối với
sự hình thành và phát triển của KTLT tại Việt Nam ..............................................106
Bảng 4.21 Định nghĩa các biến trong mô hình các nhân tố thúc đẩy sự hình thành và
phát triển của KTLT tại Việt Nam ..........................................................................108
Bảng 4.22 Bảng tóm tắt mô hình hồi quy (Model Summaryb) ...............................112
Bảng 4.23 Bảng ANOVAa cho kiểm định F ...........................................................112
Bảng 4.24 Bảng trọng số hồi quy (Coefficientsa) ...................................................112
Bảng 4.25 Kết quả kiểm định các giả thuyết nghiên cứu liên quan đến các nhân tố
ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của KTLT tại Việt Nam......................113
Bảng 4.26 Vị trí quan trọng của các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát
triển của KTLT tại Việt Nam ..................................................................................114
Bảng 5.1 Xác định các điều kiện triển khai KTLT thí điểm và mở rộng trong hoạt
động KTNB của các doanh nghiệp tại Việt Nam....................................................132
Bảng 5.2 Lộ trình phối hợp của các bên có liên quan nhằm thúc đẩy sự hình thành

và phát triển của KTLT tại Việt Nam .....................................................................136

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


iv

DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ
Hình 2.1 Khung lý thuyết của luận án ......................................................................49
Hình 4.1 Các ứng dụng của KTLT............................................................................77
Hình 4.2 Quy trình nghiên cứu định tính của luận án ...............................................82
Hình 4.3 Quy trình thực hiện nghiên cứu định lượng của luận án............................88
Hình 4.4 Mô hình nghiên cứu định lượng các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành
và phát triển của KTLT tại Việt Nam .......................................................................89
Hình 4.5 Biểu đồ phân tán giữa phần dư và giá trị dự đoán chuẩn hóa ..................110
Hình 4.6 Biểu đồ phân phối của phần dư chuẩn hóa ..............................................111
Hình 4.7 Biểu đồ Q-Q Plot của phần dư chuẩn hóa ................................................111
Hình 4.8 Mô hình các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của KTLT
tại Việt Nam ............................................................................................................117

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


v

PHẦN MỞ ĐẦU

1) Lý do chọn đề tài
Trong những năm cuối thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21, những tiến bộ nhanh
chóng của CNTT đã thay đổi cách thức các doanh nghiệp tổ chức và thực hiện các
hoạt động sản xuất, kinh doanh, trong đó, các quá trình xử lý giao dịch trong nội bộ
doanh nghiệp cũng như giữa doanh nghiệp với các bên có liên quan khác bên ngoài
(nhà đầu tư, nhà cung cấp, khách hàng, chính phủ, v.v…) ngày càng được tự động
hóa dựa trên nền tảng trao đổi dữ liệu điện tử. Sự “bùng nổ” về dữ liệu và thông tin
liên quan đến các hoạt động của các doanh nghiệp một mặt đáp ứng nhu cầu ngày
càng cao về tính kịp thời của thông tin trong việc ra quyết định của người sử dụng
bên trong và bên ngoài doanh nghiệp, mặt khác lại đặt ra những vấn đề về tính tin
cậy của dữ liệu và thông tin có thể được cung cấp theo thời gian thực (real-time
information). Bối cảnh chung này đã đặt ra những thách thức to lớn cho tính hiệu
lực và hiệu quả của các hoạt động kiểm toán, với tư cách là các hoạt động đảm bảo
nhằm gia tăng mức độ tin cậy chẳng những đối với thông tin (tài chính, phi tài
chính) về các hoạt động của doanh nghiệp mà còn đối với toàn bộ hệ thống KSNB
và QTRR nói chung của các doanh nghiệp. Với đặc trưng cơ bản của cách tiếp cận
kiểm toán truyền thống, trong đó các kế hoạch kiểm toán thường được lập theo chu
kỳ là hàng năm và việc thu thập bằng chứng kiểm toán dựa trên cơ sở chọn mẫu,
các kết quả kiểm toán rõ ràng hướng về quá khứ hơn là hướng về tương lai, và do
đó, cung cấp ít giá trị hơn cho người sử dụng trong việc ra quyết định trong thời đại
“bùng nổ” về thông tin ngày nay. Để ứng phó với thách thức này, giải pháp về
KTLT (continuous auditing) đã được đề xuất và thực hiện xem như một cách tiếp
cận mới nhằm giúp khắc phục những hạn chế của cách tiếp cận kiểm toán truyền
thống, giúp duy trì và nâng cao chất lượng và hiệu quả và của các hoạt động kiểm
toán trong điều kiện các quy trình xử lý giao dịch của các doanh nghiệp có mức độ
tự động hóa ngày càng cao dựa trên nền tảng CNTT.
Khái niệm về KTLT đầu tiên được chính thức đưa ra trong báo cáo nghiên cứu có
nhan đề “Continuous Auditing” do Hiệp hội Kế toán viên công chứng Hoa Kỳ

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ

Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


vi

(American Institute of Certified Public Accountants – AICPA) và Hiệp hội Kế toán
viên công chứng Ca-na-đa (Canadian Institute of Chartered Accountants – CICA)
thực hiện vào năm 1999. Theo đó, KTLT được định nghĩa như là một phương pháp
luận kiểm toán cho phép KTV phát hành các báo cáo kiểm toán bằng văn bản về
vấn đề được kiểm toán đồng thời hoặc ngay sau khi giao dịch phát sinh
(CICA/AICPA, 1999). Hiệp hội Kiểm toán viên nội bộ (The Institute of Internal
Auditors – IIA) và Hiệp hội Kiểm soát và Kiểm toán Hệ thống thông tin
(Information Systems Audit and Control Association – ISACA), trong các hướng
dẫn đã ban hành, đề cập đến KTLT như là các phương pháp kiểm toán, chủ yếu dựa
trên việc sử dụng các kỹ thuật kiểm toán được hỗ trợ bởi máy tính (ComputerAssisted Audit Techniques –CAATs), được KTV nội bộ hoặc KTV HTTT thực
hiện nhằm đánh giá tính hiệu lực của các thủ tục kiểm soát (TTKS) và/hoặc đánh
giá rủi ro (ĐGRR) một cách liên tục (ISACA, 2010; IIA, 2015). So với cách tiếp
cận truyền thống, khác biệt đáng kể nhất của cách tiếp cận KTLT đó là, việc kiểm
toán sẽ tiến hành cho toàn bộ giao dịch và theo một tần suất cao hơn (thường xuyên
hơn) thay vì chỉ thực hiện định kỳ hàng năm trên cơ sở chọn mẫu. Chính vì vậy,
việc áp dụng KTLT sẽ mang đến những lợi ích to lớn cho tất cả các bên có liên
quan của các doanh nghiệp do giúp nâng cao tính minh bạch thông tin, nâng cao
hiệu quả quản trị rủi ro (QTRR) (kể cả gian lận và hành vi không tuân thủ) và giúp
nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nói chung. Cụ thể, việc thực hiện
KTLT sẽ đem đến nhiều lợi ích cho các bên có liên quan trực tiếp đến hoạt động
kiểm toán tại các doanh nghiệp, bao gồm: (1) NSD thông tin được kiểm toán, (2)
doanh nghiệp được kiểm toán, và (3) KTV (độc lập và nội bộ) (Hao & Zhang,
2010). Thứ nhất, lợi ích trong dài hạn và lớn nhất của KTLT đó là, trong điều kiện
môi trường kinh doanh thay đổi nhanh chóng và tiến bộ nhanh chóng về CNTT,

KTLT chính là giải pháp giúp đáp ứng nhu cầu cấp bách về thông tin tin cậy kịp
thời (theo thời gian thực) của NSD thông tin bên trong cũng như bên ngoài (nhà đầu
tư, ngân hàng, đối tác, cơ quan quản lý nhà nước…) doanh nghiệp (AICPA, 1997a;
Alles, et al., 2002; Elliott, 2002; Tyagi, 2012; ACCA, 2013). Thứ hai, thông qua

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


vii

việc các thử nghiệm kiểm toán được thực hiện một cách tự động, gần như đồng thời
hoặc chỉ thời gian ngắn kể từ khi các giao dịch được cập nhật vào HTTT của doanh
nghiệp (Chan & Vasarhelyi, 2011), KTLT có thể giúp doanh nghiệp được kiểm toán
nâng cao: (1) khả năng phát hiện kịp thời các giao dịch bất thường (gian lận, sai sót)
(Krass & Leibs, 2002; Kuhn & Sutton, 2006; Best, et al., 2009; Antonio, 2014), (2)
khả năng đáp ứng các yêu cầu ngày càng cao của các quy định pháp lý liên quan
đến KSNB (Daigle & Lampe, 2003; Nelson & Ambrosini, 2007), và (3) hiệu quả
hoạt động QTRR của doanh nghiệp (Marks, 2010; Vasarhelyi, et al., 2010a; IIA,
2015). Thứ ba, KTLT giúp nâng cao tính hiệu lực và hiệu quả của các hoạt động
kiểm toán trong điều kiện tiến bộ nhanh chóng về CNTT, chẳng hạn giúp tự động
thu thập bằng chứng kiểm toán đối với toàn bộ giao dịch ngay khi hoặc gần ngay
sau khi các giao dịch phát sinh; các thủ tục kiểm toán được thực hiện nhanh chóng,
chính xác, và đặc biệt là có thể thực hiện các thủ tục kiểm toán từ xa thay vì phải có
mặt tại các cơ sở hoạt động của doanh nghiệp được kiểm toán (Rezaee, et al., 2001;
Vasarhelyi, et al., 2004; Alles, et al., 2008; Chan & Vasarhelyi, 2011).
Trong nỗ lực thúc đẩy áp dụng KTLT vào thực tế, đã có nhiều nghiên cứu,
chủ yếu tại Hoa Kỳ, được thực hiện nhằm tìm hiểu về các yếu tố liên quan đến sự
hình thành và phát triển của KTLT. Nhiều nghiên cứu đi theo hướng tìm hiểu nhân

tố thúc đẩy thực hiện KTLT, nhiều nghiên cứu khác, trái lại, được thực hiện nhằm
tìm hiểu nhân tố gây trở ngại đối với sự đổi mới phương pháp luận kiểm toán truyền
thống theo hướng tiếp cận KTLT. Một số nghiên cứu tiêu biểu bao gồm các nghiên
cứu về yếu tố nhu cầu về KTLT (AICPA, 1997a; The Panel on Audit Effectiveness,
2000; Rezaee, et al., 2001; Alles, et al., 2002; Elliott, 2002; Daigle & Lampe, 2003;
Brown, et al., 2007; Omoteso, et al., 2008; Byrnes, et al., 2015a), các nghiên cứu về
yếu tố điều kiện thực hiện KTLT (Groomer & Murthy, 1989; CICA/AICPA, 1999;
Rezaee, et al., 2002; Debreceny, et al., 2003; Murthy & Groomer, 2004; Brown, et
al., 2007; Kuhn & Sutton, 2010; Teeter, et al., 2010; Chan & Vasarhelyi, 2011;
Kiesow, et al., 2014), và các nghiên cứu về trở ngại đối với KTLT (PwC, 2006;
KPMG, 2010; KPMG, 2012) tại các doanh nghiệp lớn, chủ yếu là ở Hoa Kỳ, Ca-na-

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


viii

đa,... Có thể thấy rằng hầu hết các nghiên cứu về KTLT đều được thực hiện tại các
quốc gia có nền kinh tế phát triển hàng đầu thế giới và CNTT được áp dụng sâu
rộng, như Hoa Kỳ, Ca-na-đa, Anh, Úc. Do đó, kết quả nghiên cứu tại các quốc gia
này sẽ không phù hợp hoàn toàn với các quốc gia đang phát triển, CNTT chưa phát
triển cao, hoạt động kiểm toán còn non trẻ (như Việt Nam).
Tại Việt Nam, trên cơ sở nhận thức “CNTT và truyền thông là động lực quan
trọng góp phần đảm bảo sự tăng trưởng và phát triển bền vững của đất nước, nâng
cao tính minh bạch trong các hoạt động của cơ quan nhà nước, tiết kiệm thời gian,
kinh phí cho các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và người dân” - Thủ tướng Chính
phủ (TTCP) đã ký quyết định số 1755/QĐ-TTg ngày 22/9/2010 phê duyệt Đề án
“Đưa Việt Nam sớm trở thành nước mạnh về công nghệ thông tin và truyền thông”

với mục tiêu tổng quát là nhằm đẩy mạnh “ứng dụng hiệu quả CNTT trong mọi lĩnh
vực kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh”. Riêng trong lĩnh vực kế toán – kiểm
toán, ngày 18/3/2013, TTCP cũng đã ký quyết định số 480/QĐ-TTg phê duyệt
“Chiến lược kế toán - kiểm toán đến năm 2020, tầm nhìn 2030” trong đó nêu nhiệm
vụ “Xây dựng hệ thống thông tin đáp ứng yêu cầu quản lý trên cơ sở công nghệ
hiện đại thông qua việc xây dựng hệ thống kết nối thông tin trực tuyến đủ mạnh tại
các cơ quan quản lý Nhà nước trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán; Xây dựng ngân
hàng dữ liệu để quản lý và giám sát việc hành nghề kế toán, kiểm toán; kết nối
thông tin giữa các đơn vị cấp trên, cấp dưới đảm bảo cho việc hợp nhất BCTC của
toàn hệ thống”. Để thực hiện những chủ trương trên, trong những năm qua các cơ
quan quản lý nhà nước đã ban hành hàng loạt các luật, nghị định và thông tư nhằm
định hướng phát triển CNTT nói chung và đặc biệt là về giao dịch điện tử trong lĩnh
vực ngân hàng, thuế, hải quan, bảo hiểm xã hội,… nói riêng. Mục tiêu chính của
chủ trương này là nhằm tạo ra một hạ tầng pháp lý thích hợp, thúc đẩy nhanh tiến
trình đưa các tổ chức, cơ quan chính phủ và các doanh nghiệp Việt Nam sớm trở
thành những tổ chức “số hóa”. Chủ trương này rõ ràng đang tạo ra một nhu cầu tiềm
tàng về KTLT trong các cơ quan quản lý nhà nước cũng như các doanh nghiệp tại
Việt Nam bởi vì, như đã trình bày trên về những lợi ích của KTLT, cách tiếp cận

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


ix

kiểm toán này rất cần thiết được xem xét như một định hướng phát triển cả trong
ngắn hạn lẫn trong dài hạn nhằm giúp khắc phục một số hạn chế như thiếu thông tin
tin cậy kịp thời cho NSD để ra quyết định và thiếu hụt về nguồn lực KTV độc lập
và nội bộ so với yêu cầu của các hoạt động kiểm toán. Tuy vậy, cho đến nay, số

lượng nghiên cứu liên quan đến KTLT tại Việt Nam còn khá khiêm tốn, các nghiên
cứu này (Đặng Thị Hoàng Liên, 2011; Nguyễn Trí Tri, 2014; Đặng Đình Tân, 2015)
dựa trên phân tích, tổng hợp, và chỉ đề cập một vài khía cạnh khác nhau về nhu cầu,
điều kiện thực hiện KTLT nhìn từ quan điểm của KTĐL, nên không đủ bao quát để
giải thích cho sự hình thành và phát triển của KTLT tại Việt Nam.
Từ phân tích sơ bộ trên, có thể nhận thấy các nghiên cứu trước ở nước ngoài
và Việt Nam về các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của KTLT
tại Việt Nam còn có một số hạn chế cả về phương pháp nghiên cứu áp dụng (chủ
yếu là định tính, phân tích, tổng hợp) và về kết quả nghiên cứu (chủ yếu quan tâm
về các nhân tố thúc đẩy hơn là trở ngại). Chính từ khoảng trống trong các nghiên
cứu trước như đã nêu trên, tác giả đã quyết định thực hiện nghiên cứu đề tài “Các
nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của kiểm toán liên tục tại
Việt Nam” nhằm nghiên cứu về những nhân tố thúc đẩy (nhu cầu, điều kiện) cũng
như những trở ngại đối với việc thực hiện KTLT tại một nền kinh tế đang phát triển
như Việt Nam, qua đó góp phần nhận biết và đánh giá một cách toàn diện hơn về
các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của KTLT nói chung. Bên
cạnh đó, căn cứ vào kết quả của nghiên cứu, tác giả kỳ vọng sẽ nêu được những gợi
ý về giải pháp và chính sách nhằm thúc đẩy áp dụng KTLT trong hoạt động KTĐL
cũng như KTNB, góp phần nâng cao hơn tính minh bạch trong hoạt động của doanh
nghiệp tại Việt Nam.

2) Mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu chung của đề tài là khám phá và đo lường mức độ ảnh
hưởng của các nhân tố đến sự hình thành và phát triển của KTLT tại Việt Nam
trong lĩnh vực kiểm toán nội bộ (KTNB) và kiểm toán độc lập (KTĐL). Trong đó,
có ba nhóm nhân tố chính ảnh hưởng là: nhân tố nhu cầu, nhân tố điều kiện thực

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:

x

hiện và nhân tố gây trở ngại đối với thực hiện KTLT. Dựa trên mục tiêu nghiên cứu
chung, các mục tiêu cụ thể tương ứng với câu hỏi nghiên cứu được xác lập như sau:
 Mục tiêu nghiên cứu 1: Xem xét sự xuất hiện của KTLT tại Việt Nam. Câu
hỏi nghiên cứu cho mục tiêu nghiên cứu này là:
o Câu hỏi nghiên cứu 1 (RQ1): KTLT đã hình thành tại Việt Nam
chưa?
 Mục tiêu nghiên cứu 2: Khám phá các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình
thành và phát triển của KTLT tại Việt Nam. Các câu hỏi nghiên cứu cho mục
tiêu nghiên cứu này là:
o Câu hỏi nghiên cứu 2 (RQ2): Các nhân tố thúc đẩy sự hình thành và
phát triển của KTLT tại Việt Nam là gì?
o Câu hỏi nghiên cứu 3 (RQ3): Các nhân tố trở ngại đối với sự hình
thành và phát triển của KTLT tại Việt Nam là gì?
 Mục tiêu nghiên cứu 3: Đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đối
với sự hình thành và phát triển của KTLT tại Việt Nam. Các câu hỏi nghiên
cứu cho mục tiêu nghiên cứu này là:
o Câu hỏi nghiên cứu 4 (RQ4): Mức độ ảnh hưởng của các nhân tố
thúc đẩy sự hình thành và phát triển của KTLT tại Việt Nam như thế
nào?
o Câu hỏi nghiên cứu 5 (RQ5): Mức độ ảnh hưởng của các nhân tố
gây trở ngại đến sự hình thành và phát triển của KTLT tại Việt Nam
như thế nào?

3) Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng của nghiên cứu này là các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và
phát triển của KTLT tại Việt Nam liên quan đến hoạt động KTĐL và KTNB, không

nghiên cứu hoạt động kiểm toán nhà nước.

4) Phạm vi nghiên cứu và thời gian nghiên cứu:
Phạm vi nghiên cứu chỉ giới hạn ở KTĐL và KTNB, không nghiên cứu trong
lĩnh vực kiểm toán nhà nước. Nghiên cứu này nhằm khảo sát quan điểm của các

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


xi

KTV độc lập, KTV nội bộ (bao gồm cả KTV hệ thống thông tin) làm việc tại các
DNKiT và các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng (TCTD) tại Việt Nam hiện nay. Tuy
nhiên, căn cứ vào các nghiên cứu trước về điều kiện thực hiện KTLT, phạm vi
nghiên cứu chỉ giới hạn đến các KTV làm việc trong các DNKiT lớn 1, các ngân
hàng và các doanh nghiệp phải tổ chức và thực hiện KTNB theo yêu cầu của pháp
luật hiện hành tại Việt Nam.
Thời gian nghiên cứu của luận án cụ thể bao gồm: (1) nghiên cứu tài liệu: từ
2013 đến 2015, (2) phỏng vấn chuyên gia: từ tháng 05/2016 đến tháng 06/2016, và
(3) thu thập dữ liệu khảo sát: từ tháng 11/2016 đến tháng 2/2017.

5) Phương pháp nghiên cứu
Do nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển của
KTLT tại Việt Nam là một chủ đề mới, với mục tiêu nghiên cứu của luận án là
khám phá các nhân tố và đo lường (giải thích) mức độ ảnh hưởng của các nhân tố
đó đối với sự hình thành và phát triển của KTLT tại Việt Nam, tác giả đã sử dụng
phương pháp nghiên cứu hỗn hợp theo kiểu “tuần tự khám phá”, bao gồm hai giai
đoạn:

 Giai đoạn 1: Thực hiện nghiên cứu định tính nhằm khám phá thêm các nhân
tố mới ảnh hưởng đến sự hình thành và phát trển của KTLT tại Việt Nam bên
cạnh các nhân tố đã phát hiện trong các nghiên cứu trước. Cách thức thực
hiện là dựa trên nghiên cứu các tài liệu có liên quan và thực hiện phỏng vấn
sâu đối với các chuyên gia. Giai đoạn nghiên cứu này sử dụng kết hợp dữ
liệu thứ cấp (các báo cáo thường niên (BCTN), báo cáo của BKS của các
CTNY, các ngân hàng, các trang thông tin điện tử của các DNKiT) và dữ
liệu sơ cấp (trả lời phỏng vấn của các chuyên gia).
 Giai đoạn 2: Sử dụng kết quả của Giai đoạn 1 để xây dựng, kiểm định thang
đo và thực hiện thu thập dữ liệu định lượng (dựa trên bảng câu hỏi khảo sát)

1

DNKiT lớn được hiểu là DNKiT tại Việt Nam có doanh thu và/hoặc số lượng khách hàng lớn nhất theo Báo
cáo tổng kết hoạt động năm 2015 và phương hướng hoạt động năm 2016 của kiểm toán độc lập (Bộ Tài
chính). Danh sách các DNKiT lớn được trình bày trong Phụ lục 4 của luận án.

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail:


xii

nhằm mục đích đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đối với sự hình
thành và phát triển của KTLT tại Việt Nam. Giai đoạn nghiên cứu này dựa
trên dữ liệu sơ cấp thu thập từ các bảng câu hỏi trả lời khảo sát của các KTV.

6) Những đóng góp của nghiên cứu
Với mục đích nghiên cứu “kép” là khám phá và đo lường mức độ ảnh hưởng

của các nhân tố thúc đẩy cũng như trở ngại đối với sự hình thành và phát triển của
KTLT tại Việt Nam, kết quả nghiên cứu của luận án này có những đóng góp cả về
mặt lý luận và thực tiễn như sau:
 Về mặt lý luận, học thuật:
Thứ nhất, kết quả nghiên cứu giúp xây dựng thang đo bao gồm các biến quan
sát đo lường tác động của các nhân tố thúc đẩy và nhân tố gây trở ngại đến sự hình
thành và phát triển của KTLT tại Việt Nam. Thang đo này, với điểm mới là tích hợp
các biến đo lường tác động kép của các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và
phát triển của KTLT, có thể tiếp tục được phát triển theo hướng cụ thể hóa hơn
tương ứng với các ngành kinh doanh hoặc loại hình doanh nghiệp cụ thể nhằm đo
lường mức độ sẵn sàng của các doanh nghiệp trong việc thực hiện KTLT nhằm
nâng cao chất lượng của các hoạt động kiểm toán nói riêng và hoạt động QTRR,
KSNB của doanh nghiệp nói chung.
Thứ hai, đóng góp nổi bật nhất của nghiên cứu này vào các nghiên cứu về sự
hình thành và phát triển của KTLT đó là khẳng định, trong điều kiện hiện nay (tại
Việt Nam), sự thúc đẩy hoặc trở ngại đến sự hình thành và phát triển của KTLT
không phải chủ yếu từ các yếu tố “công nghệ” mà chủ yếu là các yếu “phi công
nghệ”. Kết quả nghiên cứu này cũng gợi ý rằng để thúc đẩy sự hình thành và phát
triển của KTLT, cần có sự chia sẻ thông tin về KTLT giữa các bên có liên quan
(doanh nghiệp, cơ quan chức năng, tổ chức nghề nghiệp, DNKiT, KTV) cũng như
đẩy mạnh việc trang bị kiến thức, kỹ năng cần thiết để thực hiện KTLT cho các
KTV trong tương lai.
Thứ ba, trong khi vẫn còn những tranh luận về chủ thể thực hiện KTLT
(KTLT nên được thực hiện bởi KTV độc lập, KTV nội bộ hay cả hai?) kết quả

Viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ
Hotline: 092.4477.999
Web: luanvanaz.com - Mail: