Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
LỜI NÓI ĐẦU
Xây dựng cơ bản (XDCB) là một ngành sản xuất vật chất độc lập, có chức
năng tái sản xuất tài sản cố định (TSCĐ) cho tất cả các ngành trong nền kinh tế
quốc dân (KTQD), nó tạo nên cơ sở vật chất cho xã hội, tăng tiềm lực kinh tế và
quốc phòng của đất nước. Vì vậy một bộ phận lớn của thu nhập quốc dân nói
chung và tích luỹ nói riêng cùng với vốn đầu tư từ nước ngoài được sử dụng trong
lĩnh vực đầu tư XDCB. Bên cạnh đó đầu tư XDCB luôn là một “lỗ hổng” lớn làm
thất thoát nguồn vốn đầu tư của Nhà nước. Vì vậy, quản lý vốn đầu tư XDCB đang
là một vấn đề cấp bách nhất trong giai đoạn hiện nay.
Tổ chức hạch toán kế toán, một bộ phận cấu thành quan trọng của hệ thống
công cụ quản lý kinh tế, tài chính có vai trò tích cực trong việc quản lý, điều hành
và kiểm soát các hoạt động kinh tế. Quy mô sản xuất xã hội ngày càng phát triển
thì yêu cầu và phạm vi công tác kế toán ngày càng mở rộng, vai trò và vị trí của
công tác kinh tế ngày càng cao.
Với sự đổi mới cơ chế quản lý kinh tế nhằm đáp ứng yêu cầu của nền kinh
tế thị trường, của nền kinh tế mở đã buộc các doanh nghiệp mà đặc biệt là các
doanh nghiệp XDCB phải tìm ra con đường đúng đắn và phương án sản xuất kinh
doanh (SXKD) tối ưu để có thể đứng vững trong nền kinh tế thị trường, dành lợi
nhuận tối đa, cơ chế hạch toán đòi hỏi các doanh nghiệp XBCB phải trang trải
được các chi phí bỏ ra và có lãi. Mặt khác, các công trình XDCB hiện nay đang tổ
chức theo phương thức đấu thầu. Do vậy, giá trị dự toán được tính toán một cách
chính xác và sát xao. Điều này không cho phép các doanh nghiệp XDCB có thể sử
dụng lãng phí vốn đầu tư.
Đáp ứng các yêu cầu trên, các doanh nghiệp trong quá trình sản xuất phải
tính toán được các chi phí sản xuất bỏ ra một cách chính xác, đầy đủ và kịp thời.
Hạch toán chính xác chi phí là cơ sở để tính đúng, tính đủ giá thành. Từ đó giúp
cho doanh nghiệp tìm mọi cách hạ thấp chi phí sản xuất tới mức tối đa, hạ thấp giá
thành sản phẩm – biện pháp tốt nhất để tăng lợi nhuận.
Trong các doanh nghiệp sản xuất vật chất, khoản mục chi phí NVL – CCDC
chiếm một tỷ trọng lớn trong toàn bộ chi phí của doanh nghiệp, chỉ cần một biến
động nhỏ về chi phí NVL – CCDC cũng làm ảnh hưởng đáng kể đến giá thành sản
phẩm, ảnh hưởng đến thu nhập của doanh nghiệp. Vì vậy, bên cạnh vấn đề trọng
tâm là kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành, thì tổ chức tốt công tác kế toán
NVL – CCDC cũng là một vấn đề đáng được các doanh nghiệp quan tâm trong
điều kiện hiện nay.
- 1 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
Công ty TNHH ĐT VÀ Xây dựng Thương mại anh thế với đặc điểm lượng
NVL – CCDC sử dụng vào các công trình lại khá lớn thì vấn đề tiết kiệm triệt để
có thể coi là biện pháp hữu hiệu nhất để giảm giá thành, tăng lợi nhuận cho Công
ty. Vì vậy điều tất yếu là Công ty phải quan tâm đến khâu hạch toán chi phí NVL –
CCDC.
Trong thời gian thực tập, nhận được sự giúp đỡ tận tình của lãnh đạo Công
ty, đặc biệt là các cán bộ trong phòng kế toán Công ty, em đã được làm quen và
tìm hiểu công tác thực tế tại Công ty. Em nhận thấy kế toán vật liệu trong Công ty
giữ vai trò đặc biệt quan trọng và có nhiều vấn đề cần được quan tâm. Vì vậy em
đã đi sâu tìm hiểu về phần thực hành kế toán nguyên vật liệu công cụ dụng cụ
trong phạm vi bài viết này, em xin trình bày đề tài: “Kế toán NVL – CCDC tại
Công ty TNHH ĐT và xây dựng thương mại anh thế ’’
Qua quá trình thực tập em thấy kinh nghiệm thực tế của mình không nhiều,
tất cả những hiểu biết về đề tài em chọn đều là kiến thức lý thuyết nên đề tài của
em sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Em kính mong sự chỉ bảo của giáo viên
hướng dẫn và tập thể cán bộ công ty để em có thể hoàn thiện bài khoá luận và bổ
xung thêm kiến thức thực tế cho mình.
Ngoài phần mở đầu và kết luận, bài khoá luận của em chia làm 3 chương:
Chương 1: Lý luận chung về kế toán NVL - CCDC trong doanh nghiệp
Chương 2: Thực trạng kế toán NVL – CCDC tại Công ty TNHH ĐT Và
Xây dựng thương mại anh thế
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện kế toán NVL - CCDC tại công ty
TNHH ĐT Và Xây dựng thương mại anh thế
Em xin chân thành cảm ơn!
Nam Định, ngày 18 tháng 03 năm 201O
Sinh viên
Hoàng Thị Hà
- 2 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN
NGUYÊN VẬT LIỆU – CÔNG CỤ DỤNG CỤ TRONG
CÁC DOANH NGHIỆP
1.1 Tổng quan về kế toán nguyên vật liệu – công cụ dụng cụ
1.1.1 Khái niệm và đặc điểm của nguyên vật liệu – công cụ dụng cụ
1.1.1.1 Khái niệm và đặc điểm của NVL
- Khái niệm nguyên vật liệu: nguyên vật liệu là đối tượng lao động thể hiện
dưới dạng vật hoá trong các doanh nghiệp. Nguyên vật liệu được sử dụng
phục vụ cho việc sản xuất chế tạo sản phẩm, hoặc thực hiện lao vụ - dịch vụ
hay sử dụng cho bán hàng quản lý doanh nghiệp.
- Đặc điểm của nguyên vật liệu:
o Nguyên vật liệu chỉ tham gia vào một chu kì kinh doanh
o Khi tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh chúng bị tiêu hao toàn
bộ hoặc bị thay đổi hình thái vật chất ban đầu để tạo thành hình thái
sản xuất vật chất của sản phẩm
o Nguyên vật liệu thuộc TSLĐ, giá trị NVL thuộc vốn lưu động dự trữ
và thường chiếm tỷ trọng lớn trong chi phí sản xuất cũng như trong
giá thành sản phẩm
1.1.1.2 Khái niệm và đặc điểm của CCDC
- Khái niệm: CCDC là TSLĐ không đủ tiêu chuẩn ghi nhận TSCĐ (theo quy
định hiện hành giá trị nhỏ hơn hoặc bằng 10 triệu đồng, thời gian sử dụng từ
một năm trở xuống). Những TSLĐ sau đây không phân biệt giá trị và thời
gian sử dụng vẫn được coi là CCDC
o Các loại giàn giáo ván khuôn chuyên dùng cho hoạt động xây lắp
o Các dụng cụ đồ nghề bằng thuỷ tinh sành sứ
o Quần áo, dày giép chuyên dùng để làm việc
o Các loại bao bì
- 3 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
- Đặc điểm của CCDC:
o CCDC tham gia vào nhiều chu kì hoạt động sản xuất kinh doanh,
trong quá trình tham gia vào hoạt động sản xuất, vẫn giữ nguyên cho
đến lúc bị hỏng
o Trong quá trình sử dụng, giá trị công cụ dụng cụ chuyển dịch vào
từng phần, vào chi phí sản xuất kinh doanh
o Một số CCDC có giá trị thấp, thời gian sử dụng ngắn, cần thiết phải
dự trữ cho quá trình sản xuất kinh doanh
1.1.2 Phân loại NVL – CCDC
1.1.2.1 Phân loại NVL
- NVL chính là những NVL khi tham gia vào quá trình sản xuất thì cấu thành
thực thể, vật chất, thực thể chính của sản phẩm. NVL chính bao gồm bán
thành phẩm, mua ngoài với mục đích tiếp tục chế tạo ra sản phẩm.
- NVL phụ là những loại vật liệu khi tham gia vào quá trình sản xuất không
cấu thành thực thể chính của sản phẩm mà kết hợp với vật liệu chính làm
thay đổi hình dáng bề ngoài, tăng chất lượng sản phẩm.
- Nhiên liệu
- Phụ từng thay thế là loại vật tư được sử dụng để thay thế sửa chữa, bảo
dưỡng TSCĐ CCDC
- Vật liệu và thiết bị xây dựng cơ bản là các loại vật liệu thiết bị được sử dụng
cho việc xây dựng cơ bản
- Phế liệu là các loại vật liệu bị loại trừ từ quá trình sản xuất, phế liệu thu hồi
từ thanh lý TSCĐ, chúng có thể được sử dụng hoặc được bán ra ngoài
- Vật liệu khác
1.1.2.2 Phân loại CCDC
- Bao bì luân chuyển
- Đồ dùng cho thuê
- 4 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
1.1.3 Tính giá NVL – CCDC
1.1.3.1 Đối với NVL – CCDC nhập kho
- TH1: vật tư nhập kho do mua ngoài
o Giá thực tế của vật tư mua ngoài bao gồm
Giá mua ghi trên hoá đơn
Các khoản thuế không được hoàn lại
Chi phí thu mua
Trừ đi CKTM giảm giá hàng mua, hàng mua trả lại
- TH2: vật tư tự gia công, chế biến tính theo giá thành sản xuất thực tế
- TH3: vật tư thuê ngoài gia công chế biến
- TH4: vật tư nhận góp liên doanh
- TH5: vật tư được cấp
- TH6: vật tư được tặng thưởng viện trợ
- 5 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Giá thành sản xuất
thực tế
=
Giá TT vật tư xuất
gia công chế biến
+
CPPS liên quan đến
gia công chế biến
Vật tư thuê ngoài
gia công chế biến
=
Giá TT vật tư xuất
thuê gia công chế
biến
+
CPPS liên quan đến
gia công chế biến
Giá TT vật tư nhận
góp liên doanh
=
Giá đánh giá của
hội đồng góp vốn
+
CPPS liên quan đến
quá trình tiếp nhận
Giá thực tế vật tư
được cấp
=
Giá ghi trên biên
bản bàn giao
+
CPPS liên quan đến
quá trình tiếp nhận
đầu tư
Vật tư được tặng
thưởng viện trợ
=
Giá hợp lý hay giá
thực tế tương
đương
+
Chi phí liên quan đến
quá trình tiếp nhận
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
- TH7: phế liệu thu hồi tính theo giá trị thu hồi tối thiểu hoặc giá ước tính có
thể sử dụng được
1.1.3.2 Đối với NVL – CCDC xuất kho
- Trị giá vật tư xuất kho được tính theo một trong các phương pháp sau:
o Giá thực tế đích danh
o Giá hạch toán
o Nhập trước xuất trước
o Nhập sau xuất trước
o Bình quân gia quyền
Cách 1:
Cách 2:
Cách 3:
- 6 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Giá đơn vị bình
quân sau mỗi lần
nhập
=
Giá thực tế từng loại tồn kho sau mỗi
lần nhập
Số lượng thực tế từng loại tồn kho
sau mỗi lần nhập
Giá đơn vị bình
quân cả kỳ dự trữ
=
Giá thực tế từng loại tồn đầu kỳ và
nhập trong kỳ
Số lượng thực tế từng loại tồn đầu kỳ
và nhập trong kỳ
Giá đơn vị bình
quân cuối kỳ
trước
=
Giá thực tế từng loại tồn kho đầu kỳ
(hoặc cuối kỳ trước)
Số lượng thực tế từng loại tồn kho
đầu kỳ (hoặc cuối kỳ trước)
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
1.1.4 Chứng từ và sổ sách sử dụng
- Hoá đơn GTGT
- Phiếu nhập kho (MS01-VT)
- Phiếu xuất kho (MS02-VT)
- Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ (MS:03PXK-3LL)
- Biên bản kiểm nghiệm vật tư – công cụ sản phẩm hàng hoá (MS03-VT)
- Phiếu báo vật tư còn lại cuối kỳ (MS04-VT)
- Biên bản kiểm kê vật tư – công cụ sản phẩm hàng hoá (MS05-VT)
- Bảng kê mua hàng (MS06-VT)
- Bảng kê thu mua hàng hoá, mua vào không có hoá đơn (MS:04/GTGT)
- Bảng phân bổ NVL – CCDC (MS07-VT)
- Thẻ kho (MS:S12-DN)
- Sổ chi tiết vật liệu – dụng cụ sản phẩm hàng hoá (MS:S10-DN)
- Bảng tổng hợp chi tiết vật liệu dụng cụ sản phẩm hàng hoá (MS:S11-DN)
- Sổ đối chiếu luân chuyển
- Phiếu giao nhận chứng từ nhập kho (xuất kho)
- Sổ số dư
- Bảng luỹ kế nhập – xuất – tồn kho vật liệu dụng cụ
- 7 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
1.2 Phương pháp kế toán chi tiết NVL – CCDC
1.2.1 Phương pháp thẻ song song
- Ở kho: thủ kho theo dõi về mặt số lượng, căn cứ vào PNK, PXK thủ kho tiến
hành nhập xuất vật tư sau đó ghi vào thẻ kho, mỗi chứng từ được ghi một
dòng, mỗi danh điểm vật tư mở một thẻ kho định kỳ, hoặc hàng ngày phải
chuyển PNK, PXK cho kế toán vật tư, phải thường xuyên đối chiếu về mặt
số liệu giữ thẻ kho với số lượng thực tế trong kho với số liệu kế toán theo
dõi trên sổ chi tiết vật tư
- Ở phòng kế toán: hàng ngày hoặc định kỳ khi nhận được PNK, PXK do thủ
kho chuyển đến, kế toán ghi đơn giá tính thành tiền sau đó ghi vào sổ chi tiết
vật liệu, định kỳ họp cuối tháng phải đối chiếu số liệu thủ kho, cuối tháng
căn cứ vào sổ chi tiết vật tư lập bảng tổng hợp nhập – xuất – tồn của vật liệu,
số liệu trên bảng này được đối chiếu với số liệu trên sổ kế toán tổng hợp
- Nhận xét: phương pháp thẻ song song đơn giản, dễ kiểm tra đối chiếu nhưng
việc ghi chép còn nhiều trùng lặp vì thế chỉ thích hợp với doanh nghiệp có
quy mô nhỏ, số lượng nghiệp vụ ít, trình độ nhân viên kế toán chưa cao
- 8 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Ghi hàng ngày
Quan hệ đối chiếu
Phiếu nhập kho
Thẻ kho
Phiếu xuất kho
Thẻ
hoặc
sổ kế
toán
chi
tiết
Bảng tổng hợp
nhập, xuất, tồn kho
Kế toán tổng
hợp
Ghi cuối tháng
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
1.2.2 Phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển
- Ở kho: thủ kho theo dõi về mặt số lượng, căn cứ vào PNK, PXK thủ kho tiến
hành nhập xuất vật tư sau đó ghi vào thẻ kho, mỗi chứng từ được ghi một
dòng, mỗi danh điểm vật tư mở một thẻ kho định kỳ, hoặc hàng ngày phải
chuyển PNK, PXK cho kế toán vật tư, phải thường xuyên đối chiếu về mặt
số liệu giữ thẻ kho với số lượng thực tế trong kho với số liệu kế toán theo
dõi trên sổ chi tiết vật tư
- Ở phòng kế toán: hàng ngày sau khi nhận được chứng từ nhập kho, xuất
kho, kế toán kiểm tra hoàn chỉnh chứng từ, phân loại theo từng danh điểm,
chứng từ nhập xuất, sau đó lập bảng kê nhập xuất, cuối tháng căn cứ vào
bảng kê nhập xuất kế toán ghi vào sổ kế toán luân chuyển, mỗi danh điểm
vật tư được ghi một dòng
- Nhận xét: phương pháp này dễ kiểm tra đối chiếu, nhưng việc ghi chép vẫn
còn trùng lặp về chỉ tiêu số lượng, giữa thủ kho và phòng kế toán, làm tăng
chi phí kế toán, mặt khác công việc lại dồn vào cuối tháng nên ảnh hưởng
đến việc cung cấp thông tin cho quản lý, vì vậy phương pháp này chỉ nên áp
dụng cho doanh nghiệp có quy mô nhỏ, mật độ nhập – xuất ít
- 9 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Ghi hàng ngày
Quan hệ đối chiếu
Ghi cuối tháng
Thẻ kho
Phiếu nhập kho
Phiếu xuất kho Bảng kê xuất
Sổ đối chiếu luân
chuyển
Phiếu xuất kho
Kế toán tổng
hợp
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
1.2.3 Phương pháp sổ số dư
- Ở kho: thủ kho hàng ngày ghi thẻ kho sau đó thủ kho tổng hợp toàn bộ
chứng từ nhập – xuất kho phát sinh trong ngày theo từng nhóm vật liệu, trên
cơ sở đó lập phiếu giao nhận chứng từ nhập – xuất, phiếu này nhập xong
được chuyển cho kế toán cùng với phiếu nhập kho – xuất kho. Cuối tháng
căn cứ vào thẻ kho đã được kế toán kiểm tra, ghi số lượng vật liệu tồn kho
theo từng danh điểm vào sổ số dư, sổ số dư do kế toán mở theo từng kho và
mở cho cả năm, và giao cho thủ kho trước ngày cuối tháng, trong sổ số dư,
các danh điểm vật liệu được in sẵn, sổ số dư thủ kho ghi xong được chuyển
cho kế toán kiểm tra và tính thành tiền
- Ở phòng kế toán: sau khi nhận được các chứng từ nhập kho – xuất kho,
phiếu giao nhận chứng từ, kế toán kiểm tra hoàn chỉnh sau đó tính giá trị các
chứng từ, tổng hợp số tiền các chứng từ nhập kho – xuất kho theo từng
nhóm, từng danh điểm, từng loại vật tư và ghi vào cột số tiền trên phiếu giao
nhận chứng từ. Số liệu trên phiếu giao nhận chứng từ làm căn cứ lập bảng
luỹ kế nhập – xuất – tồn. Căn cứ vào sổ số dư do thủ kho chuyển đến, kế
toán ghi đơn giá hạch toán của từng nhóm vật tư trên sổ số dư và tính thành
tiền, số liệu trên sổ số dư được đối chiếu với bảng nhập – xuất – tồn, số liệu
trên bảng luỹ kế nhập – xuất – tồn được đối chiếu với sổ kế toán tổng hợp
- 10 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Ghi hàng ngày
Quan hệ đối chiếu
Ghi cuối tháng
Thẻ kho
Phiếu nhập kho
Phiếu xuất kho
Sổ số dư
Kế toán tổng hợp
Phiếu giao nhận chứng từ nhập
Phiếu giao nhận chứng từ xuất
Bảng luỹ kế nhập,
xuất, tồn kho vật tư
Ghi định kỳ
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
- Nhận xét: phương pháp này tránh được sự trùng lặp giữa chỉ tiêu số lượng,
giữa kho và phòng kế toán, làm giảm chi phí kế toán tuy nhiên việc kiểm tra
đối chiếu giữa kho và phòng kế toán gặp khó khăn hơn khi kế toán cần biết
thông tin về số lượng cho một thứ vật tư công cụ nào đó thì xuống trực tiếp
kho xem thẻ kho, vì vậy phương pháp này áp dụng với doanh nghiệp có quy
mô lớn, mật độ nhập – xuất nhiều, trình độ kế toán tương đối cao
1.3 Kế toán tổng hợp NVL – CCDC theo phương pháp kê khai thường xuyên
1.3.1 Khái niệm phương pháp kê khai thường xuyên
- Phương pháp kê khai thường xuyên là phương pháp theo dõi, phản ánh
thường xuyên liên tục có hệ thống tình hình nhập – xuất – tồn vật tư hàng
hoá trên sổ kế toán, trên tài khoản hàng tồn kho (TK 151, 152, 153) dùng để
phản ánh số hiện có, tình hình biến động tăng giảm vật tư hàng hoá trong
kho của đơn vị, giá trị vật tư hàng hoá tồn kho trên sổ kế toán có thể xác
định tại bất kỳ thời điểm nào trong kỳ hạch toán.
- Phương pháp này thích hợp với doanh nghiệp sản xuất, đơn vị kinh doanh
thương mại mặt hàng có giá trị lớn
- 11 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
1.3.2 Kế toán biến động tăng, giảm NVL theo phương pháp KKTX
- 12 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Thuế GTGT tương ứng với khoản
CKTM, giảm giá hàng mua, hàng
mua trả lại
hàng mua trả lại
TK 1331
được khấu trừ
TK 151
Vật liệu đi đường kỳ trước
TK 411
Nhận cấp phát, nhận vốn cổ phẩn
nhận vốn góp liên doanh…
TK 632, 3381
Giá trị thừa phát hiện khi kiểm
TK 221, 222
Thu hồi vốn đầu tư
TK 412
Khoản chênh lệch do đánh giá tăng
TK 1331
kê tại kho ( thừa trong hoặc ngoài
định mức)
TK 621
Xuất vật liệu để trực tiếp chế
tạo sản phẩm
TK 627, 641, 642…
Xuất cho PX sản xuất, cho bán
hàng, cho QLDN, XDCB
TK 222, 223,…
Xuất vật liệu góp vốn
liên doanh, liên kết… (*)
TK 154
Xuất thuê ngoài gia công
chế biến
TK 632, 1381,…
Vật liệu thiếu phát hiện qua
kiểm kê tại kho (trong hoặc ngoài
định mức)
TK 412
Khoản chênh lệch giảm
đánh giá giảm
TK 331, 111, 112
CKTM, GGHM,
TK 331, 111, 333,
112, 141, 311
Tổng
giá
thanh
toán
Tăng do mua ngoài
(chưa có thuế GTGT)
Thuế GTGT
TK 152
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
1.3.3 Kế toán biến động tăng, giảm CCDC theo phương pháp KKTX
- 13 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Thuế GTGT tương ứng với khoản
CKTM, giảm giá hàng mua, hàng
mua trả lại
hàng mua trả lại
TK 153
công cụ dụng cụ
TK 1331
được khấu trừ
TK 151
CCDC đi đường kỳ trước
TK 411
Nhận cấp phát, nhận vốn cổ phẩn
nhận vốn góp liên doanh…
TK 3381
Giá trị thừa phát hiện khi kiểm
TK 221, 222
Thu hồi các khoản đầu tư bằng
TK 412
Khoản chênh lệch do đánh giá tăng
TK 1331
kê tại kho ( thừa trong hoặc ngoài
định mức)
TK 242
Xuất CCDC thuộc loại phân bổ
>= 2 lần
Xuất cho PX sản xuất, cho bán
hàng, cho QLDN, XDCB (thuộc
loại phân bổ 1 lần)
TK 222, 223,…
Xuất CCDC góp vốn
liên doanh, liên kết… (*)
TK 154
Xuất thuê ngoài gia công
chế biến
TK 1381,…
CCDC thiếu phát hiện qua
kiểm kê tại kho (trong hoặc ngoài
định mức)
TK 412
Khoản chênh lệch giảm
đánh giá giảm
TK 331, 111, 112
CKTM, GGHM,
TK 331, 111, 333,
112, 141, 311
Tổng
giá
thanh
toán
Tăng do mua ngoài
(chưa có thuế GTGT)
Thuế GTGT
TK 627, 641, 642,
241, 142…
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
1.4 Kế toán tổng hợp NVL – CCDC theo phương pháp kiểm kê định kỳ
1.4.1 Khái niệm phương pháp kiểm kê định kỳ
- Phương pháp KKĐK là phương pháp căn cứ vào kết quả kiểm kê thực tế để
phản ánh giá trị vật tư tồn kho cuối kỳ trên sổ kế toán tổng hợp, từ đó tính ra
giá trị xuất kho vật tư trong kỳ. Mọi biến động về vật tư hàng hoá không
theo dõi phản ánh trên tài khoản hàng tồn kho (151, 152, 153) mà được phản
ánh trên TK611: mua hàng (tài khoản hàng tồn kho chỉ sử dụng để kết
chuyển đầu kỳ và cuối kỳ)
- Đối với các nghiệp vụ xuất kho, kế toán chỉ phản ánh vào sổ chi tiết và tổng
hợp tình hình xuất kho theo các đối tượng sử dụng bằng chỉ tiêu hiện vật
cuối kỳ, sau khi kiểm kê vật tư tồn xác định giá trị thực tế vật tư đã xuất
dùng, từ đó lập định khoản và ghi vào tài khoản liên quan
- Phương pháp này thường áp dụng ở đơn vị có nhiều chủng loại vật tư nhỏ,
xuất dùng thường xuyên. Ưu điểm của phương pháp này là giảm nhẹ khối
lượng kế toán, nhưng độ chính xác phụ thuộc vào chất lượng công tác quản
lý tại kho, tại quầy
- 14 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
1.4.2 Kế toán tổng hợp NVL theo phương pháp kiểm kê định kỳ
- 15 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
TK 611 (6111)
Tổng số chiết khấu thanh toán khi mua hàng được hưởng
(tính trên tổng số tiền đã thanh toán)
TK 515
TK 151
Giá trị vật liệu đang đi đường
đầu kỳ chưa sử dụng
TK 152
Giá trị vật liệu tồn kho
đầu kỳ chưa sử dụng
TK 411
Nhận vốn góp liên doanh
cấp phát, vốn cổ phẩn
TK 412
Đánh gía tăng vật liệu
TK 111, 112, 331
Giá trị vật liệu mua
vào trong kỳ (chưa có
thuế GTGT)
Thuế GTGT đầu vào
được khấu trừ
TK 1331
Thuế GTGT đầu vào tương ứng
với số chiết khấu thương mại
giảm giá hàng mua, hàng mua
trả lại…
TK 151
Giá trị vật liệu đang đi đường
cuối kỳ chưa sử dụng
TK 152
Giá trị vật liệu tồn cuối kỳ
chưa sử dụng
TK 621
Xuất dùng trực tiếp
để chế tạo sản phẩm
TK 627, 641, 642…
Xuất dùng phục vụ cho sản xuất
bán hàng, quản lý, XDCB
TK 111, 112, 331, 1388…
Giảm giá hàng mua, chiết khấu
thương mại được hưởng và giá trị
hàng mua trả lại
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
1.4.3 Kế toán tổng hợp CCDC theo phương pháp kiểm kê định kỳ
- 16 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
TK 611 (6111)
Tổng số chiết khấu thanh toán khi mua hàng được hưởng
(tính trên tổng số tiền đã thanh toán)
TK 515
TK 151
Giá trị CCDC đang đi đường
đầu kỳ chưa sử dụng
TK 152
Giá trị CCDC tồn kho
đầu kỳ chưa sử dụng
TK 411
Nhận vốn góp liên doanh
cấp phát, vốn cổ phẩn
TK 412
Đánh gía tăng CCDC
TK 111, 112, 331
Giá trị CCDC mua
vào trong kỳ (chưa có
thuế GTGT)
Thuế GTGT đầu vào
được khấu trừ
TK 1331
Thuế GTGT đầu vào tương ứng
với số chiết khấu thương mại
giảm giá hàng mua, hàng mua
trả lại…
sản phẩm
Giá trị CCDC đang đi đường
cuối kỳ chưa sử dụng
TK 151
Xuất dùng CCDC giá trị lớn
phân bổ nhiều lần
TK 242
Xuất dùng trực tiếp để chế tạo
TK 627
Xuất dùng cho sản xuất bán
TK 627, 641, 642…
hàng quản lý, XDCB
TK 153
Giá trị CCDC tồn cuối kỳ
chưa sử dụng
TK 111, 112, 331…
Giảm giá hàng mua, chiết khấu
thương mại được hưởng và giá trị
hàng mua trả lại
Khoỏ lun tt nghip Hong Th H LC49KT
1.5 Cỏc hỡnh thc ghi s k toỏn
1.5.1 Hỡnh thc k toỏn nht ký chung
: Ghi hàng ngày
: Ghi cuối tháng
hoặc định kì
: Quan hệ đối chiếu
- 17 - GVHD : Nguyễn Thị Thuý
Hoá đơn GTGT, PNK,
PXK NVL - CCDC
Sổ nhật ký mua h ng,
sổ nhật ký chi tiền
Sổ nhật ký chung (TK
152, 153, 611)
Sổ, thẻ kế toán chi
tiết NVL - CCDC
Sổ cái TK 152, 153
(TK 611)
Bảng tổng hợp chi
tiết NVL - CCDC
Bảng cân đối số phát
sinh
Báo cáo tài chính
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
- Hàng ngày căn cứ vào hoá đơn GTGT, PNK, PXK NVL – CCDC để ghi
nghiệp vụ kinh tế phát sinh vào sổ NKC. Sau đó căn cứ vào các số liệu đã
ghi trên sổ NKC để ghi vào sổ cái TK 152, 153 (TK 611). Nếu đơn vị có mở
sổ, thẻ kế toán chi tiết NVL – CCDC thì đồng thời với việc ghi sổ NKC các
nghiệp vụ kinh tế phát sinh được ghi vào sổ, thẻ kế toán NVL – CCDC.
- Trường hợp đơn vị mở các sổ nhật ký đặc biệt thì hàng ngày căn cứ vào các
hoá đơn GTGT, PNK, PXK NVL – CCDC, phiếu chi, phiếu thu được dùng
làm căn cứ ghi sổ và ghi vào sổ nhật ký mua hàng, sổ nhật ký chi tiền, sổ
nhật ký thu tiền, lấy số liệu để ghi vào sổ cái các TK 152, 153 (TK 611).
- Cuối tháng, cuối quý, cuối năm cộng số liệu trên các sổ cái, TK 152, 153
(TK 611) để lập bảng cân đối số phát sinh. Sau khi đã kiểm tra đối chiếu
khớp với số liệu ghi trên sổ cái TK 152, 153 (TK 611) và lập bảng tổng hợp
chi tiết NVL – CCDC (được lập từ các sổ, thẻ kế toán chi tiết NVL –
CCDC) được dùng để lập báo cáo tài chính)
- Về nguyên tắc: tổng số PS Nợ và tổng số PS Có trên bảng cân đối số PS
phải bằng tổng số PS Nợ và tổng số PS Có trên sổ NKC
- 18 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
1.5.2 Hình thức kế toán nhật ký sổ cái
- 19 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Hoá đơn GTGT, PNK,
PXK NVL - CCDC
Bảng tổng hợp
kế toán chứng
từ cùng loại
Sổ quỹ
Sổ, thẻ kế toán chi
tiết NVL - CCDC
Bảng tổng hợp chi
tiết NVL - CCDC
NHẬT KÝ SỔ CÁI
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Ghi hàng ngày
Quan hệ đối chiếu, kiểm tra
Ghi cuối tháng
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
- Hàng ngày căn cứ vào hoá đơn GTGT, PNK, PXK NVL – CCDC đã được
kiểm tra và được dùng làm căn cứ ghi sổ, trước hết xác minh các TK ghi Nợ
và TK ghi Có để ghi vào nhật ký sổ cái. Số liệu của mỗi hoá đơn GTGT,
PNK, PXK NVL – CCDC được ghi một dòng ở cả hai phần, phần nhật ký và
phần sổ cái. Bảng tổng hợp NVL – CCDC được lập cho những chứng từ như
PNK, PXK NVL – CCDC phát sinh nhiều lần trong một ngày hoặc định kỳ
từ một đến ba ngày.
- Hoá đơn GTGT, PNK, PXK NVL – CCDC, bảng tổng hợp NVL – CCDC
sau khi đã ghi sổ nhật ký sổ cái được dùng làm căn cứ để ghi vào sổ, thẻ kế
toán chi tiết NVL – CCDC
- Cuối tháng, sau khi đã phản ánh toàn bộ các hoá đơn GTGT, PNK, PXK
NVL – CCDC, phiếu thu, phiếu chi đã phát sinh trong tháng vào sổ nhật ký
sổ cái và các sổ, thẻ kế toán chi tiết NVL – CCDC, kế toán tiến hành cộng số
liệu của cột số PS ở phần nhật ký và các cột Nợ, cột Có của từng TK 152,
153 ở phần sổ cái để ghi vào dòng cộng PS cuối tháng căn cứ vào số PS
tháng trước và số PS tháng này tính ra số PS luỹ kế từ đầu quý đến cuối
tháng. Căn cứ vào số dư đầu tháng, đầu quý và số PS trong tháng, kế toán
tính ra số dư cuối tháng (cuối quý) của từng TK 152, 153 trên nhật ký sổ cái.
- Khi kiểm tra đối chiếu số cộng cuối tháng, cuối quý trong sổ nhật ký sổ cái
phải đảm bảo các yêu cầu sau:
-
Tổng số dư Nợ các TK = Tổng số dư Có các TK
- Các sổ, thẻ kế toán chi tiết NVL – CCDC cũng phải được khoá sổ để cộng
số PS Nợ, số PS Có và tính ra số dư cuối tháng của từng đối tượng. Căn cứ
vào số lượng khoá sổ của các đối tượng lập bảng tổng hợp chi tiết NVL –
CCDC cho TK 152, 153. Số liệu trên bảng tổng hợp chi tiết NVL – CCDC
được đối chiếu với số PS Nợ, số PS Có và số dư cuối tháng của TK 152, 153
trên sổ nhật ký sổ cái
- Số liệu trên sổ nhật ký sổ cái và số liệu trên bảng tổng hợp chi tiết NVL –
CCDC sau khi đã khoá sổ được kiểm tra đối chiếu nếu khớp và dùng sẽ
được sử dụng để lập báo cáo tài chính
- 20 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Tổng số tiền của cột
PS ở phần nhật ký
Tổng số PS Nợ của tất
cả các TK
Tổng số PS Có của tất
cả các TK
= =
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
1.5.3 Hình thức kế toán nhật ký chứng từ
- 21 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Ghi hàng ngày
Quan hệ đối chiếu, kiểm tra
Ghi cuối tháng
Hoá đơn GTGT, PNK,
PXK NVL - CCDC
Bảng phân bổ
NVL - CCDC
Bảng kê 4, 5, 6
Nhật ký chứng từ
số 7
Sổ cái TK 152, 153
(TK 611)
Nhật ký chứng
từ 1, 2, 4, 5, 10
BÁO CÁO KẾ
TOÁN
Sổ, thẻ kế toán chi
tiết NVL - CCDC
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
- Hàng ngày căn cứ vào hoá đơn GTGT, PNK, PXK NVL – CCDC đã được
kiểm tra lấy số liệu để ghi trực tiếp vào nhật ký chứng từ số 7 và bảng kê 4,
5, 6, sổ chi tiết NVL – CCDC
- Đối với các loại CCDC phân bổ một lần hoặc nhiều lần hoặc PS thì các loại
PXK CCDC trước hết được tập hợp và phân loại trong bảng phân bổ CCDC,
sau đó lấy số liệu kết quả trong bảng phân bổ NVL – CCDC để ghi vào các
bảng kê 4, 5, 6 và nhật ký chứng từ số 7
- Đối với các nhật ký chứng từ được ghi căn cứ vào các bảng kê 4, 5, 6, sổ chi
tiết NVL – CCDC thì căn cứ vào số liệu tổng cộng của bảng kê 4, 5, 6, sổ
chi tiết NVL – CCDC, cuối tháng chuyển số liệu vào nhật ký chứng từ 1, 2,
4, 5, 7, 10
- Cuối tháng khoá sổ, cộng số liệu trên các nhật ký chứng từ, kiểm tra đối
chiếu số liệu trên các nhật ký chứng từ với các sổ, thẻ kế toán chi tiết NVL –
CCDC, bảng tổng hợp NVL – CCDC và lấy số liệu tổng cộng của các nhật
ký chứng từ để ghi trực tiếp vào sổ cái TK 152, 153 (TK 611).
- Đối với các loại PNK, PXK NVL – CCDC có liên quan đến các sổ, thẻ kế
toán chi tiết NVL – CCDC thì được ghi trực tiếp vào sổ, thẻ kế toán chi tiết
NVL – CCDC. Cuối tháng cộng sổ, thẻ kế toán chi tiết NVL – CCDC và căn
cứ vào sổ, thẻ kế toán chi tiết NVL – CCDC để lập bảng tổng hợp chi tiết
NVL – CCDC theo từng TK 152, 153 để đối chiếu với sổ cái TK 152, 153.
- Số liệu tổng cộng ở sổ cái TK 152, 153 và số liệu trong sổ nhật ký chứng từ
1, 2, 4, 5, 7, 10, bảng kê 4, 5, 6 và bảng tổng hợp chi tiết NVL – CCDC
được dùng để lập báo cáo tài chính.
- 22 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
1.5.4 Hình thức sổ kế toán chứng từ ghi sổ
- 23 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Hoá đơn GTGT, PNK,
PXK NVL - CCDC
Bảng phân bổ
NVL - CCDC
Sổ quỹ Sổ, thẻ kế toán chi
tiết NVL - CCDC
CHỨNG TỪ GHI SỔ
Sổ cái TK 152, 153
(TK 611)
Bảng tổng hợp chi
tiết NVL - CCDC
Bảng cân đối
số phát sinh
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Sổ đăng ký
chứng từ ghi sổ
Ghi hàng ngày
Quan hệ đối chiếu, kiểm tra
Ghi cuối tháng
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
- Hàng ngày căn cứ vào các hoá đơn GTGT, PNK, PXK NVL – CCDC đã
được kiểm tra để dùng làm căn cứ ghi sổ kế toán lập chứng từ ghi sổ. Căn cứ
vào chứng từ ghi sổ để ghi vào sổ đăng ký chứng từ ghi sổ, sau đó được
dùng làm căn cứ để ghi sổ cái TK 152, 153 (TK 611). Các hoá đơn GTGT,
PNK, PXK NVL – CCDC sau khi làm căn cứ để lập chứng từ ghi sổ còn
được dùng để làm căn cứ ghi sổ, thẻ kế toán chi tiết NVL – CCDC.
- Cuối tháng phải khoá sổ, tính ra tổng số tiền của các nghiệp vụ kinh tế PS
trong tháng trên sổ đăng ký chứng từ ghi sổ, tính ra tổng số PS Nợ, tổng số
PS Có và số dư của từng TK 152, 153 trên sổ cái TK 152, 153. Căn cứ vào
sổ cái TK 152, 153 để lập bảng cân đối số PS.
- Sau khi đối chiếu khớp đúng số liệu ghi trên sổ cái TK 152, 153 và bảng
tổng hợp chi tiết NVL – CCDC (được lập từ các sổ, thẻ kế toán chi tiết NVL
– CCDC) được dùng để lập báo cáo tài chính.
- Quan hệ đối chiếu kiểm tra phải đảm bảo tổng số PS Nợ và tổng số PS Có
của tất cả các TK trên bảng cân đối số PS phải bằng nhau và bẳng tổng số
tiền PS trên sổ đăng ký chứng từ ghi sổ. Tổng số dư Nợ và tổng số dư Có
của tất cả các TK trên bảng cân đối số PS phải bằng nhau và số dư của TK
152, 153 trên bảng cân đối số PS phải bằng số dư của TK 152, 153 tương
ứng trên bảng tổng hợp chi tiết NVL – CCDC.
- 24 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Khoá luận tốt nghiệp Hoàng Thị Hà – LC49KT
1.5.5 Hình thức ghi sổ kế toán trên máy vi tính
- Hàng ngày, kế toán căn cứ vào các hoá đơn GTGT , PNK, PXK NVL –
CCDC hoặc bảng tổng hợp NVL – CCDC đã được kiểm tra để dùng làm căn
cứ ghi sổ, xác định TK 152, 153 ghi Nợ và TK 152, 153 ghi Có để nhập dữ
liệu vào máy vi tính theo các bảng biểu được thiết kế sẵn trên phần mềm kế
toán.
- Theo quy trình của phần mềm kế toán, các thông tin tự động nhập vào sổ kế
toán tổng hợp (sổ cái TK 152, 153), và các sổ, thẻ kế toán chi tiết NVL –
CCDC.
- Cuối tháng hoặc bất kì thời điểm nào, kế toán thực hiện các thao tác khoá sổ
(cộng sổ) và lập báo cáo tài chính. Việc đối chiếu với số liệu tổng hợp với số
liệu chi tiết được thực hiện tự động và luôn đảm bảo chính xác trung thực
theo thông tin đã nhập trong kỳ. Người làm kế toán có thể làm kiểm tra đối
chiếu số liệu giữa sổ kế toán với báo cáo tài chính sau khi đã in ra giấy.
Thực hiện các thao tác để in báo cáo ra giấy.
- 25 - GVHD : NguyÔn ThÞ Thuý
Phần mềm kế
toán
CHỨNG TỪ
KẾ TOÁN
BẢNG TỔNG
HỢP CHỨNG
TỪ KẾ TOÁN
CÙNG LOẠI
SỔ KẾ TOÁN
- Sổ tổng hợp
- Sổ chi tiết
- Báo cáo tài chính
- Báo cáo kế toán
quản trị
MÁY VI TÍNH
Nhập số liệu hàng ngày
Đối chiếu, kiểm tra
In sổ, báo cáo cuối tháng, cuối năm