Giáo án Sinh học 12 bài 17: Cấu trúc di truyền của quần thể (tiếp theo)

Bài 17. CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ
(tiếp theo)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
1. Kiến thức:
- Nêu được những đặc trưng di truyền của quần thể giao phối.
- Phát biểu được nội dung của đinh luật Hacđi-Vanbec.
- Chứng minh được tần số tương đối của các alen và KG trong quần thể ngẫu phối
không đổi qua các thế hệ.
- Nêu được công thức khái quát khi quần thể ở trạng thái cân bằng di truyền.
- Trình bày được ý nghĩa và những điều kiện nghiệm đúng của đinh luật HacđiVanbec.
2. Kĩ năng: Phát triển được năng lực tư duy lí thuyết và kĩ năng gải bài tập xác đinh
cấu trúc di truyền của quần thể.
3 Thái độ: Vận dụng kiến thức vào thực tế sản xuất trồng trọt, chăn nuôi.
II. CHUẨN BỊ.
1. Giáo viên: SGk, giáo án, tài liệu có liên quan.
2. Học sinh: SGK, đọc trước bài ở nhà.
III. TRỌNG TÂM BÀI HỌC: Quần thể giao phối, Định luật Hacđi-Vanbec.
IV. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC.
1. Ổn định tổ chức lớp: Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra:
- Quần thể là gì ? Cho ví dụ về quần thể.
- Nêu những đặc điểm cơ bản của quần thể tự phối và quần thể giao phối gần?
3. Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức
* Hoạt động 1: Tìm hiểu về quần thể giao III. CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA
phối ngẫu nhiên.
QUẦN THỂ NGẪU PHỐI.
1. Quần thể nguẫ phối
GV:Quần thể sinh vật như thế nào được
- Quần thể sinh vật được gọi là ngẫu phối

coi là quần thể giao phối ngẫu nhiên?
(giao phối ngẫu nhiên) khi các cá thể trong
HS: Nghiên cứu thông tin SGK để trả lời. quần thể lựa chọn bạn tình để giao phối một
GV: giải thích thêm: 1 QT được coi là
cách hoàn toàn ngẫu nhiên.
ngẫu phối hay không còn tùy thuộc vào TT - Đặc điểm di truyền của quần thể ngẫu
mà ta xem xét.
phối:
GV: Quần thể ngẫu phối có những đặc
+ Trong quần thể ngẫu phối, các cá thể có
điểm gì?
kiểu gen khác nhau kết đôi với nhau một
HS: Nghiên cứu thông tin SGK để trả lời. cách ngẫu nhiên tạo nên một lượng biến dị
GV thuyết trình về những đặc trưng của
tổ hợp rất lớn → Làm nguyên liệu cho tiến
quần thể giao phối, đặc biệt nhấn mạnh
hóa và chọn giống.
quan hệ về mặt sinh sản là nguyên nhân
+ Quần thể ngẫu phối có thể di trùy tần số
tạo cho QT tồn tại trong một không gian
các kiểu gen khác nhau trong những điều
nhất định và theo thời gian.
kiện nhất định → Duy trì được sự đa dạng di


truyền của quần thể.
2. Trạng thái cân bằng di truyền của
quần thể (đinh luật Hacdi-Vanbec).
a. Khái niệm:
- Một quần thể được coi là ở trạng thái cân

bằng di truyền khi tỉ lệ các kiểu gen(thành
phần kiểu gen) của quần thể tuân theo công
thức: p2 +2pq + q2 = 1
Trong đó: p là tần số alen trội, q là tần số
alen lặn, p2 là tần số kiểu gen đồng hợp trội,
2pq là tần số kiểu gen dị hợp và q2 là tần số
kiểu gen đồng hợp lặn.
- Ví dụ : 0.16AA+0.48Aa+0.36aa=1
b. Định luận Hacđi-Vanbec.
- Nội dung định luật: Trông một quần thể
ngẫu phối, nếu không có các yếu tố làm
thay đổi tần số alen thì thành phần kiểu gen
và tần số tương đối của các alen của quần
.
thể sẽ duy trì không đổi từ thế hệ này sang
GV: Định luật Hacđi-Vanbec đúng trong
thế hệ khác theo đẳng thức: p2 +2pq + q2 = 1
những điều kiện nào?
- Điều kiện nghiệm đúng của định luật
Hacđi-Vanbec.
HS: Nghiên cứu thông tin SGK trả lời câu + Số lượng cá thể lớn.
hỏi.
+ Diễn ra sự ngẫu phối.
+ Các loại giao tử đều có sức sống và thụ
GV giải thích về các điều kiện nghiệm
tinh như nhau. Các loại hợp tử đều có sức
đúng của định luật.
sống như nhau.
+ Không có đột biến và chọn lọc
GV: Định luật Hacđi-Vanbec có ý nghĩa

+Không có sự di nhập gen.
gì?
- Ý nghĩa của đinh luật Hac đi-Vanbec: Từ
HS: Nghiên cứu thông tin SGK để trả lời. tần số các cá thể có kiểu hình lặn có thể tính
GV: Nhận xét, bổ sung để hoạn thiện kiến tần số của alen lặn và alen trội cung như tần
thức.
số các loại kiểu gen của quần thể..
4. Củng cố: Yêu cầu HS làm bài tập số 2 trang 73.
5. Dặn dò:
- Ôn tập lí thuyết, trả lời câu hỏi số 1, 3 SGK trang 73, 74.
- Đọc trước bài 18.
* Hoạt động 2: Trạng thái cân bằng di
truyền của quần thể.
GV nêu VD trong SGK và yêu cầu HS:
+ Xác định tần số tương đối của các alen A
và a ở thế hệ xuất phát và cấu trúc di
truyền ở thế hệ tiếp theo qua ngẫu phối?
+ Em có nhận xét gì về tần số tương đối
của các alen và KG ở thế hệ F1 so với thế
hệ xuất phát?
+ Nếu thế hệ xuất phát của một QT không
ở TTCB di truyền thì phải qua bao nhiêu
thế hệ ngẫu phối QT đó mới đạt TTCB di
truyền?
HS: Thảo luận nhóm để trả lời các câu hỏi.
GV: Yêu cầu HS khái quát phát biểu nội
dung định luật Hacđi-Vanbec?