Quản lý dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở trường tiểu học trên địa bàn huyện lập thạch, tỉnh vĩnh phúc

tt

NGUYỄN MẠNH TUẤN

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG
ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2

NGUYỄN MẠNH TUẤN

***
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC

QUẢN LÝ DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT
TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU
HỌC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LẬP THẠCH TỈNH
VĨNH PHÚC

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

***
KHÓA: 2015 - 2017

HÀ NỘI - 2017


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2

NGUYỄN MẠNH TUẤN

QUẢN LÝ DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT

TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU
HỌC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN LẬP THẠCH TỈNH
VĨNH PHÚC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục

Mã số: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC Người
hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Thanh Mai

HÀ NỘI - 2017


i

LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, tác giả xin được bày tỏ lòng biết ơn tới Ban
giám hiệu, các thầy cô giáo trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2; Các thầy
giáo, cô giáo đã nhiệt tnh giảng dạy và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tác
giả trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tác giả xin được chân thành bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới
TS. Nguyễn Thị Thanh Mai, người hướng dẫn khoa học đã tận tình chỉ bảo,
hướng dẫn, giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình thực hiện luận văn.
Tác giả xin trân trọng cảm ơn các đồng chí lãnh đạo Huyện uỷ, Uỷ ban
nhân dân, Phòng GD&ĐT huyện đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để tác giả
được theo học lớp cao học chuyên ngành quản lý giáo dục khoá 19 của
trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 và thực hiện nghiên cứu khoa học.
Xin chân thành cảm ơn các đồng chí cán bộ, chuyên viên Phòng
GD&ĐT, các đồng chí cán bộ quản lý và giáo viên các trường TH huyện Lập
Thạch đã hợp tác, cung cấp những thông tin, số liệu cần thiết để tác giả hoàn

thành luận văn này.
Tác giả cũng xin bày tỏ lòng biết ơn đến gia đình, bạn bè, người thân
và đồng nghiệp đã động viên khích lệ tác giả trong quá trình học tập và
nghiên cứu.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng chắc chắn luận văn không tránh
khỏi những hạn chế, thiếu sót. Kính mong được sự góp ý, chỉ dẫn của quý
thầy cô giáo, bạn bè và đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn.
Tác giả xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, tháng 11 năm 2017
Tác giả

Nguyễn Mạnh Tuấn


ii

LỜI CAM ĐOAN
Luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục “Quản lý dạy học theo định hướng
phát triển năng lực học sinh ở Trường Tiểu học trên địa bàn huyện Lập
Thạch tỉnh Vĩnh Phúc” được hoàn thành do sự cố gắng, nỗ lực tìm hiểu,
nghiên cứu của bản thân cùng với sự giúp đỡ tận tnh của TS. Nguyễn Thị
Thanh Mai.
Tôi xin cam đoan rằng các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn
này là trung thực và không trùng lặp với các đề tài khác.
Tôi cũng xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận
văn này đã đươc cảm ơn và thông tn trích dẫn trong Luận văn đã được chỉ
rõ nguồn gốc.
Hà Nội, tháng 11 năm 2017
Học viên

Nguyễn Mạnh Tuấn


3

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... i
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. ii
MỤC LỤC ........................................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT ...................................................... vii
DANH MỤC BẢNG ......................................................................................viii
DANH MỤC CÁC HÌNH ................................................................................ ix
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ...........................................................................................
1
2. Mục đích nghiên cứu.....................................................................................
4
3. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...............................................
4
4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................
5
5. Nhiệm vụ nghiên cứu: ...................................................................................
5
6. Phương pháp nghiên cứu...............................................................................
5
7. Cấu trúc của luận văn ....................................................................................
7
CHƯƠNG 1. CƠ SƠ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG
PHÁT

TRIỂN

NĂNG

LỰC

HỌC

SINH

Ở

TRƯỜNG

TIỂU

HỌC

.................................................................................................................. 8
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ....................................................................
8
1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài.............................................................
8
1.1.2. Những nghiên cứu trong nước ..............................................................
10


4

1.2. Một số khái niệm, thuật ngữ có liên quan đến vấn đề nghiên cứu. .........

13
1.2.1. Năng lực ................................................................................................ 13
1.2.2. Dạy học theo định hướng phát triển năng lực .......................................
13
1.2.3. QL dạy học theo định hướng phát triển năng lực .................................
15
1.3. Yêu cầu đổi mới quản lí dạy học theo định hướng phát triển năng lực ......
16


5

1.3.1. Một số quan điểm chỉ đạo đổi mới giáo dục tểu học theo định hướng
phát triển năng lực ...........................................................................................
16
1.3.2. Các năng lực cơ bản cần hình thành và phát triển ở học sinh phổ thông
nói chung, học sinh tểu học nói riêng trong giai đoạn hiện nay ....................
18
1.3.3. Vai trò, chức năng, nhiệm vụ quản lí của hiệu trưởng trong thực
hiện

dạy

học

theo

định

hướng

phát

triển

năng

lực

.................................................. 19
1.4. Quản lí dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh của hiệu
trưởng.

.............................................................................................................

23
1.4.1. QL hoạt động dạy của GV .................................................................... 23
1.4.2. Quản lí hoạt động học của học sinh ......................................................
28
1.4.3. Quản lí kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy và học..................................
31
1.4.4. Quản lý cơ sở vật chất, thiết bị dạy học phục vụ dạy học theo
định

hướng

phát

triển

năng

lực

............................................................................... 34
1.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý dạy học theo định hướng phát
triển

năng

lực

ở

các

trường

Tiểu

học....................................................................... 35
1.5.1. Điều kiện, kinh tế, văn hóa, xã hội ở địa phương. ................................
35
1.5.2. Phẩm chất, năng lực lãnh đạo của Hiệu trưởng. ...................................
36
1.5.3. Chất lượng đội ngũ giáo viên. ...............................................................
36
1.5.4. Đặc điểm của giáo viên Trường Tiểu học hiện nay. ............................. 37

6

1.5.5. Đặc điểm tâm - sinh lý học sinh tểu học. .............................................
37
Kết luận chương 1 ......................................................................................... 42
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT
TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN
LẬP THẠCH TỈNH VĨNH PHÚC ...... 43
2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và giáo dục huyện Lập
Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc..................................................................................... 43
2.1.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội huyện Lập Thạch, tỉnh
Vĩnh Phúc. ....................................................................................................... 43


7

2.1.2. Khái quát tnh hình giáo dục tểu học huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc ..
45
2.2. Thực trạng QL dạy học theo định hướng PTNL của Hiệu trưởng trường
tểu học huyện Lập Thạch tỉnh Vĩnh Phúc...................................................... 49
2.2.1. Nhận thức về QL dạy học theo định hướng PTNL ............................... 50
2.2.2. Thực trạng quản lý dạy học theo định hướng PTNL ............................ 52
2.2.3. Thực trạng tổ chức thực hiện dạy học theo định hướng PTNL ............
57
2.2.4. Nguyên nhân gây ảnh hưởng đến công tác quản lý dạy học theo định
hướng phát triển năng lực ...............................................................................
76
Kết luận chương 2 ......................................................................................... 79
CHƯƠNG 3. MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG
PTNL HỌC SINH CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN LẬP

THẠCH TỈNH VĨNH PHÚC ................................... 80
3.1. Các nguyên tắc lựa chọn biện pháp. ........................................................
80
3.1.1. Đảm bảo tính mục tiêu. .........................................................................
80
3.1.2. Đảm bảo tính kế thừa. ...........................................................................
80
3.1.3. Đảm bảo tính hệ thống. .........................................................................
81
3.1.4. Đảm bảo tính khả thi. ............................................................................
81
3.2. Đề xuất một số biện pháp quản lý DH theo định hướng phát triển
năng lực ở các Trường Tiểu học trên địa bàn huyện Lập Thạch tỉnh Vĩnh
Phúc.... 81
3.2.1. Quản lý xây dựng và thực hiện kế hoạch dạy học theo định
hướng
PTNL người học.............................................................................................. 82


8

3.2.2. Củng cố, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên đáp ứng dạy học theo định
hướng
PTNL người học.............................................................................................. 85
3.2.3. Quản lý triển khai quan điểm dạy học theo định hướng phát triển năng
lực vào trong hoạt động dạy học của giáo viên và học sinh ...........................
88
3.2.4. Trao quyền tự chủ cho tổ chuyên môn trong việc thực hiện dạy học
theo

định

hướng

PTNL

trên

cơ

sở

chương

trình

hiện

hành

.................................... 90
3.2.5. Giám sát, đánh giá dạy học theo định hướng PTNL của GV ............... 94


9

3.2.6. Quản lý việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh theo
định hướng phát triển năng lực
............................................................................... 96
3.2.7. Đầu tư và quản lí sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất phục vụ dạy học

theo định hướng PTNL
........................................................................................... 99
3.2.8. Mối quan hệ giữa các biện pháp ......................................................... 100
3.3. Kết quả khảo nghiệm các biện pháp QLDH theo định hướng PTNL người
học về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp được đề xuất...............
101
3.3.1. Mô tả cách thức khảo sát..................................................................... 101
3.3.2. Kết quả khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp. .....
102
Kết luận chương 3 ....................................................................................... 109
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................. 110
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ
LỤC


vii

DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT
STT

Ký hiệu viết tắt

Viết đầy đủ

1

BD

Bồi dưỡng

2

CBQL

Cán bộ quản lí

3

CBQLGD

Cán bộ quản lí giáo dục

4

CĐSP

Cao đẳng sư phạm

5

CNTT

Công nghệ thông tin

6

CSVC

Cơ sở vật chất

7

ĐDDH

Đồ dùng dạy học

8

DH

Dạy học

9

GD&ĐT

Giáo dục và đào tạo

10

GV

Giáo viên

11

HĐDH

Hoạt động dạy học

12

HS

Học sinh

13

MTGD

Mục têu giáo dục

14

NL

Năng lực

15

PHBM

Phòng học bộ môn

16

PTDH

Phương tện dạy học.

17

PTNL

Phát triển năng lực

18

QL

Quản lí

19

QLDH

Quản lý dạy học

20

QLGD

Quản lí giáo dục

21

TH

Tiểu học

8

DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Số lượng lớp học và học sinh tiểu học .......................................... 45
Bảng 2.2. Số lượng lớp, học sinh tiểu học học 2 buổi/ngày ........................... 46
Bảng 2.3. Số lượng lớp, học sinh tiểu học học bán trú ................................... 46
Bảng 2.4. Trình độ, năng lực, chuyên môn của đội ngũ giáo viên tiểu học ... 47
Bảng 2.5. Trình độ của đội ngũ cán bộ quản lí, TPT Đội trường tiểu học ..... 48
Bảng 2.6. Cơ sở vật chất và thiết bị dạy học ở các trường tiểu học .............. 48
Bảng 2.7. Ý kiến giáo viên về Xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện dạy học
theo định hướng PTNL ................................................................... 57
Bảng 2.8. Ý kiến CBQL về Xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện dạy học
theo định hướng PTNL ................................................................... 60
Bảng 2.9. Ý kiến Giáo viên về tổ chức thực hiện dạy học theo định hướng
phát triển năng lực...........................................................................
64
Bảng 2.10. Ý kiến CBQL về tổ chức thực hiện dạy học theo định hướng phát
triển năng lực ..................................................................................
66
Bảng 2.11. Ý kiến Giáo viên về tổ chức đánh giá việc thực hiện dạy học theo
định hướng phát triển năng lực .......................................................
70
Bảng 2.12. Ý kiến CBQL về tổ chức đánh giá việc thực hiện dạy học theo
định hướng phát triển năng lực .......................................................
72
Bảng 3.1: Tổng hợp đánh giá tính cần thiết của các biện pháp QLDH theo
định hướng PTNL ở các trường Tiểu học huyện Lập Thạch tỉnh
Vĩnh Phúc...................................................................................... 102
Bảng 3.2. Tổng hợp đánh giá tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động

dạy học ở các ở các trường Tiểu học huyện Lập Thạch tỉnh Vĩnh
Phúc............................................................................................... 104
Bảng 3.3. Tương quan Pearson đánh giá tính cần thiết và tính khả thi của các
biện pháp quản lý hoạt động dạy học ở các ở các trường Tiểu học
huyện Lập Thạch tỉnh Vĩnh Phúc ................................................. 108


9

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH
Sơ đồ: Mối quan hệ giữa các chức năng quản lí của hiệu trưởng ...................
22
Hình 2.1. Quan điểm của giáo viên và CBQL về Quản lí HĐDH theo định
hướng PTNL ................................................................................... 50
Hình 2.2. Mức độ cần thiết của các hoạt động trong quá trình quản lí dạy
học
học theo định hướng phát triển năng lực tại nhà trường.................
51
Hình 2.3. Mức độ thực hiện các biện pháp đổi mới phương pháp dạy học
theo định hướng phát triển năng lực học sinh
........................................ 53
Hình 2.4. Hình thức tổ chức dạy học theo định hướng phát triển năng lực HS
ở trường ...........................................................................................
54
Hình 2.5. Ý kiến Giáo viên về Cơ sở vật chất, trang thiết bị, tài liệu phục vụ
cho việc dạy học theo định hướng phát triển năng lực HS ở
trường
......................................................................................................... 55
Hình 2.6. Ý kiến CBQL Cơ sở vật chất, trang thiết bị, tài liệu phục vụ cho
việc dạy học theo định hướng phát triển năng lực HS ở trường.....

56
Hình 2.7. Ý kiến CBQL và GV Xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện dạy học
theo định hướng PTNL ................................................................... 63
Hình 2.8. Ý kiến CBQL và GV tổ chức thực hiện dạy học theo định hướng
phát triển năng lực...........................................................................
69


10

Hình 2.9. Ý kiến CBQL và GV tổ chức đánh giá việc thực hiện dạy học theo
định hướng phát triển năng lực .......................................................
75
Hình 2.10. Ý kiến CBQL và GV nguyên nhân gây ảnh hưởng đến công tác
quản lý dạy học theo định hướng phát triển năng lực ....................
77


1


2

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong xu thế phát triển của thời đại, cùng với sự phát triển như vũ bão
của khoa học công nghệ, xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế với nền
kinh tế tri thức, nguồn nhân lực đóng một vai trò quan trọng, quyết định tới
sự phát triển kinh tế xã hội. Tại Đại hội XI, Đảng ta đã xác định phát triển
nguồn lực người là một trong ba khâu đột phá chiến lược; đồng thời cũng là

1 trong 12 định hướng phát triển kinh tế - xã hội: “Phát huy tối đa nhân tố
con người; coi con người là chủ thể, nguồn lực chủ yếu và là mục tiêu của sự
phát triển”, “Phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất
lượng cao là một đột phá chiến lược…”, “Nâng cao chất lượng nguồn nhân
lực, đổi mới toàn diện và phát triển nhanh giáo dục và đào tạo”. [10]
Để đáp ứng nhu cầu đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài, giáo
dục đã và sẽ luôn được coi là nhân tố quyết định. Bởi vậy đầu tư cho giáo
dục-đào tạo sẽ là nguồn đầu tư đúng đắn góp phần duy trì sự phát triển ổn
đinh và bền vững của bất cứ quốc gia nào trên thế giới. Có thể nói chưa bao
giờ trên thế giới sự đầu tư cho giáo dục được coi trọng như hiện nay. Mục
đích của giáo dục nước nhà không chỉ tạo ra những con người có bản lĩnh
chính trị, chuyên môn vững vàng, điều quan trọng hơn là rèn luyện cho
con người khả năng thích ứng với bất kì môi trường sống và làm việc nào.
Nhờ đó, con người có thể tự tin đi từ đất nước này sang đất nước khác với
tư cách là công dân toàn cầu. Để làm được điều đó, việc phát triển các năng
lực của người học là vấn đề hiện nay. Việt Nam đang hội nhập quốc tế
ngày càng sâu rộng; cùng với quá trình hội nhập là sự cạnh tranh quyết liệt
về nguồn nhân lực giữa các quốc gia. Tuy nhiên chất lượng nguồn nhân lực
Việt Nam còn thấp so với các nước trong khu vực và trên thế giới. Vì vậy đổi
mới đổi mới giáo dục và đào tạo (GD&ĐT) theo hướng tiếp cận năng lực
người học là một trong những nhiệm


vụ cấp thiết của giáo dục (GD) phổ thông. Đổi mới GD có thành công hay
không phụ thuộc rất lớn vào việc nâng cao chất lượng, hiệu quả QLDH vì DH
ảnh hưởng trực tiếp đến sự hình thành và phát triển năng lực của người học.
Dạy học phát triển năng lực (PTNL) người học, nhằm đảm bảo chất
lượng đầu ra của việc dạy học, thực hiện mục têu phát triển toàn diện các
phẩm chất nhân cách, chú trọng năng lực vận dụng tri thức trong những tình
huống thực tiễn nhằm chuẩn bị cho con người năng lực giải quyết các tình

huống của cuộc sống và nghề nghiệp đang là xu hướng của các nước có nền
giáo dục phát triển trên thế giới.
Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc đổi mới giáo dục theo phướng
phát triển năng lực người học, Đảng và Nhà nước ta đã nêu ra những
nhiệm vụ và chỉ đạo cụ thể cho Ngành Giáo dục và Đào tạo:
Nghị quyết số 29-NQ/TW8 khóa XI về đổi mới căn bản và toàn diện
giáo dục đào tạo nêu nhiệm vụ trọng tâm của Giáo dục và Đào tạo: “Chuyển
mạnh quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển
toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Học đi đôi với hành; lý luận gắn
với thực tễn;...”. [12]
Để thực hiện Nghị quyết trên của Đảng, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có
chỉ thị, nhấn mạnh: “Đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy học đồng bộ với
đổi mới thi, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập theo hướng phát triển năng
lực học
sinh”.
Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GDTH năm học 2015-2016 của Vụ
Giáo dục Tiểu học nêu rõ: “Trên cơ sở chương trình giáo dục phổ thông của
Bộ, các Sở/Phòng Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo các trường chủ động xây dựng
kế hoạch giáo dục theo định hướng phát triển năng lực học sinh..., phù
hợp với đối tượng học sinh, thời gian thực tế và điều kiện dạy học của địa


phương trên cơ sở chuẩn kiến thức, kỹ năng và định hướng phát triển
năng lực học


sinh; tăng cường đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, giáo dục
theo hướng phát huy tính chủ động, tích cực, tự học, phát triển năng lực học
sinh”. [2]
Ngày 31 tháng 8 năm 2016, Vụ Giáo dục Tiểu học cũng đã hướng dẫn

thực hiện một trong những nhiệm vụ năm học 2016 - 2017 là: “Tiếp tục chỉ
đạo việc quản lí, tổ chức dạy học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng và định
hướng phát triển năng lực học sinh; điều chỉnh nội dung dạy học phù hợp
đặc điểm tâm sinh lí học sinh tiểu học”. [3]
Gần đây nhất, trong Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục tểu học
năm học 2017-2018, Vụ Giáo dục Tiểu học nêu rõ: Trên cơ sở chương trình
giáo dục phổ thông hiện hành, các sở, phòng GDĐT giao quyền chủ động cho
các cơ sở giáo dục tiểu học xây dựng và thực hiện kế hoạch giáo dục theo
định hướng phát triển năng lực học sinh [4]
Thực hiện những sự chỉ đạo trên, từ năm học 2015 - 2016, GD tểu học
(TH) ở nước ta đang chuyển dần từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung
sang tiếp cận năng lực người học bằng việc đổi mới phương pháp dạy
học theo định hướng phát triển năng lực học sinh.
Hiệu trưởng trường TH là người đứng đầu chịu trách nhiệm trước Nhà
nước về việc quản lí nhà trường thực hiện mục têu giáo dục của bậc TH.
Trong đó, quản lí dạy học là việc vô cùng quan trọng của công tác quản lí nhà
trường, nhất là trong tình hình thực hiện đổi mới phương pháp dạy học theo
định hướng phát triển NL học sinh trong các trường TH hiện nay.
Trong thời gian qua, các trường Tiểu học huyện Lập Thạch tỉnh Vĩnh
Phúc đã thực hiện một số biện pháp quản lí hoạt động dạy học - trong đó có
công tác quản lí dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh, tuy
đã đạt được một số kết quả ban đầu song vẫn còn nhiều bất cập nên
chưa đạt được các mục têu giáo dục như mong đợi. Vì vậy, việc nghiên cứu
thực trạng


quản lý dạy học hiện nay ở các trường tiểu học trên địa bàn để từ đó đề
ra được những biện pháp đồng bộ, có tính khả thi, góp phần nâng cao chất
lượng dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh là vấn đề cấp
thiết cần được nghiên cứu. Tuy nhiên, chúng tôi chưa tm thấy nghiên cứu

nào về vấn đề này tại địa phương.
Với những lí do trên, chúng tôi chọn đề tài nghiên cứu: “Quản lí dạy
học theo định hướng phát triển năng lực học sinh ở trường tiểu học trên
địa bàn huyện Lập Thạch tỉnh Vĩnh Phúc”.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở lý luận và phân tích thực trạng quản lí dạy học (QLDH) ở
các trường Tiểu học ở địa bàn huyện Lập Thạch tỉnh Vĩnh Phúc, tác giả đề
xuất một số biện pháp quản lý dạy học theo định hướng phát triển năng
lực học sinh của hiệu trưởng trường tiểu học nhằm nâng cao chất lượng dạy
học ở trường TH trên địa bàn huyện Lập Thạch tỉnh Vĩnh Phúc đáp ứng yêu
cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
3. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động dạy học và quản lý dạy học ở trường Tiểu học.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lí dạy học theo định hướng phát triển năng lực người học của
hiệu
trưởng
học.

trường

tiểu

3.3. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài chủ yếu nghiên cứu một số biện pháp quản lí dạy học theo định
phát triển năng lực học sinh của hiệu trưởng trường tiểu học huyện Lập
Thạch tỉnh Vĩnh Phúc, trên cơ sở điều tra, khảo sát chủ yếu ở 3 trường tiểu
học đó là. Trường tiểu học Thị Trấn, trường tiểu học Thái Hòa, Trường tiểu
học Hợp Lý

và một số cán bộ QLGD thuộc Phòng GD&ĐT huyện Lập Thạch tỉnh Vĩnh
Phúc.
4. Giả thuyết khoa học
Công tác QLDH của hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Lập Thạch
tỉnh Vĩnh Phúc đã đạt được những kết quả nhất định nhưng vẫn còn nhiều
hạn chế, bất cập như: Nhận thức của GV về DH theo định hướng phát triển
năng lực người học chưa đầy đủ; công tác chỉ đạo, tổ chức dạy học không
đồng bộ ở các khâu của quá trình dạy học … Nếu đề xuất được một số biện
pháp quản lí phù hợp với mục têu, nội dung, phương pháp, hình thức dạy
học; điều kiện quản lí dạy học theo định hướng PTNL học sinh thì sẽ góp
phần nâng cao hiệu quả quản lí dạy học của hiệu trưởng ở các trường TH
trên địa bàn, đáp ứng yêu cầu đổi mới dạy học theo định hướng PTNL học
sinh và chất lượng giáo dục sẽ được nâng cao.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về QLDH theo hướng phát triển năng lực
học sinh ở trường tiểu học.
5.2. Tìm hiểu thực trạng QLDH ở các trường Tiểu học huyện Lập
Thạch tỉnh Vĩnh Phúc.
5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý dạy học theo định hướng phát
triển năng lực học sinh của hiệu trưởng trường Tiểu học huyện Lập
Thạch tỉnh Vĩnh Phúc.
6. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình nghiên cứu đề tài, chung tôi sử dụng các phương
pháp
sau:
6.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lí luận
Bao gồm: Sưu tầm, nghiên cứu các tài liệu lí luận, các văn bản pháp quy
GD&ĐT có liên quan đến vấn đề nghiên cứu.

6.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Bao gồm các phương pháp:
- Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Thu thập ý kiến đánh giá thông
qua phiếu hỏi đối với CBQL và GV cấp tiểu học.
- Phương pháp phỏng vấn sâu: Trao đổi trực tếp với CBQL, GV và HS các
nhà trường nhằm tìm hiểu kỹ hơn về thực trạng QLDH theo định hướng phát
triển năng lực trong các trường tiểu học huyện Lập Thạch tỉnh Vĩnh
Phúc.
- Phương pháp quan sát: Tiến hành qua sinh hoạt chuyên môn và dự giờ.
- Phương pháp phân tch và tổng kết kinh nghiệm quản lý dạy học
(QLDH) Tổng kết các kinh nghiệm thực tễn về QLDH ở các trường tiểu học
làm cơ sở để tác giả đề xuất biện pháp QLDH theo định hướng phát
triển năng lực (PTNL) học sinh (HS).
- Phương pháp chuyên gia: Trong quá trình tến hành luận văn thường
xuyên xin ý kiến các chuyên gia về các lĩnh vực liên quan để vấn đề nghiên
cứu của đề tài. Qua ý kiến chuyên gia, tác giả có thể điều chỉnh các nhận
định, khảo nghiệm tính cần thiết, khả thi của các biện pháp QL được đề xuất.
- Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động: Nghiên cứu hồ sơ
DH của GV, hồ sơ của TCM và của BGH, báo cáo sơ kết học kỳ và tổng kết
năm học các nhà trường từ năm học 2014 - 2015 đến năm học 2015 - 2016
để tác giả phân tích,nhận định, đánh giá thực trạng QLDH của các trường
tiểu học huyện Lập Thạch tỉnh Vĩnh Phúc.
Nhóm các phương pháp khác
Sử dụng các phần mềm toán học hỗ trợ như thống kê, vẽ biểu
đồ,... trong quá trình xử lý, phân tích số liệu thu thập được trong quá trình
khảo sát thực trạng.

7. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được chia làm ba chương:
Chương 1: Cơ sơ lý luận về quản lý dạy học theo định hướng phát triển
năng lực học sinh ở trường tiểu học.
Chương 2: Thực trạng về quản lí dạy học theo định hướng phát triển
năng lực học sinh của hiệu trưởng trường tiểu học huyện Lập Thạch tỉnh Vĩnh
Phúc.
Chương 3: Một số biện pháp quản lí dạy học theo định hướng phát
triển năng lực học sinh của hiệu trưởng trường Tiểu học huyện Lập Thạch tỉnh
Vĩnh Phúc.


CHƯƠNG 1
CƠ SƠ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN
NĂNG LỰC HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài
Từ thế kỷ XIV, vấn đề DH và QLDH đã được nhiều nhà GD nghiên
cứu và công bố nhiều công trình có giá trị: Các nhà GD Xô Viết như V.A Xu
khomlinxki; V.Pxtrezicondin; Zakharôp… đã công bố nhiều tác phẩm nổi
tếng về công tác QL trường học. V.A Xu khomlinxki rất coi trọng dự giờ phân tích giờ dạy, bồi dưỡng đội ngũ để GV nâng cao trình độ chuyên môn
V.Pxtrezicondin đi sâu phân tích công tác kế hoạch hoá trong quá trình QL,
bồi dưỡng lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ cho GV, công tác kế
hoạch hóa quá trình dạy học (DH) được ông nhấn mạnh và cụ thể hóa
Về quản lí (QL) quá trình DH, Zakharôp rất quan tâm thu thập, phân tích
những số liệu, chỉ số phản ánh tnh hình giảng dạy, học tập, việc phối
hợp trong BGH nhằm giúp đỡ GV tiến bộ về PPDH [26].
Tuy còn có những điểm khác nhau nhưng các tác giả trên có quan
điểm chung: Hiệu trưởng (HT) nhà trường là người lãnh đạo toàn diện và chịu
trách nhiệm trong công tác QL nhà trường; xây dựng được đội ngũ GV tâm

huyết với nghề, chuyên môn vững, sáng tạo trong lao động, ngày càng
hoàn thiện tay nghề sư phạm là yếu tố quyết định thành công trong QLDH;
kết quả DH của nhà trường phụ thuộc nhiều vào biện pháp QL đúng đắn và
hợp lý của người HT. Trong công tác QL nhà trường phổ thông thì QLDH là
một nhiệm vụ trọng tâm, quan trọng nhất. QLDH là bộ phận cấu thành chủ
yếu của QLGD. Kết quả QL nhà trường phụ thuộc rất nhiều vào việc tổ chức
đúng đắn và hợp lý DH. Vấn đề DH theo hướng phát triển năng lực người
học được