Quản lí bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường tiểu học huyện tiên du, tỉnh bắc ninh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2

NGUYỄN TRỌNG HOAN

QUẢN LÍ BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN
THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở CÁC TRƯỜNG
TIỂU HỌC HUYỆN TIÊN DU TỈNH BẮC NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2016


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG
ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2

NGUYỄN TRỌNG HOAN

QUẢN LÍ BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN
THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở CÁC TRƯỜNG
TIỂU HỌC HUYỆN TIÊN DU TỈNH BẮC NINH
Chuyên nghành: Quản lí giáo dục
Mã số: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học:
TS. Vũ Thị Sơn

HÀ NỘI - 2016

LỜI CẢM ƠN
Tôi xin chân thành cảm ơn Thầy, Cô đã giảng dạy lớp cao học quản lí
giáo dục K18, Khoa quản lí giáo dục, Phòng quản lí khoa học trường Đại học
Sư phạm Hà Nội 2, đã tận tình giảng dạy, tạo điều kiện giúp đỡ cho tôi trong
quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn. Đặc biệt tôi xin bày tỏ
lòng biết ơn sâu sắc đối với Cô giáo hướng dẫn khoa học: TS. Vũ Thị Sơn,
người đã tận tình hướng dẫn, động viên tôi trong quá trình thực hiện luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn Phòng GD&ĐT, các trường tiểu học trên địa
bàn huyện Tiên Du, người thân và đồng nghiệp đã nhiệt tình giúp đỡ tôi hoàn
thành luân văn.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 05 tháng 11 năm 2016
Tác giả

Nguyễn Trọng Hoan


LỜI CAM ĐOAN
Luận văn “Quản lí bồi dưỡng giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp ở
các trường tiểu học huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh” được thực hiện từ
tháng
01/2015 đến tháng 11/2016. Luận văn sử dụng những thông tin từ nhiều
nguồn khác nhau, các thông tin đã được ghi rõ nguồn gốc, số liệu đã được
tổng hợp và xử lí.
Tôi xin cam đoan, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này hoàn
toàn trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.
Hà Nội, ngày 05 tháng 11 năm 2016
Tác giả

Nguyễn Trọng Hoan


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài........................................................................................ 1
2. Mục đích nghiên cứu................................................................................. 4
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu .......................................................... 4
4. Giả thuyết khoa học .................................................................................. 4
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................ 4
6. Phạm vi nghiên cứu................................................................................... 5
7. Phương pháp nghiên cứu........................................................................... 5
8. Cấu trúc luận văn ...................................................................................... 6
NỘI DUNG ....................................................................................................... 7
Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN TIỂU
HỌC THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP............................................................ 7
1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu ........................................................... 7
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài........................................................ 8
1.2.1. Quản lí............................................................................................. 8
1.2.2. Quản lí giáo dục ............................................................................ 10
1.2.3. Quản lí nhà trường........................................................................ 12
1.2.4. Quản lí bồi dưỡng giáo viên.......................................................... 14
1.2.5 Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học...........................................14
1.3. Quản lí bồi dưỡng giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp ........................ 14
1.3.1. Bồi dưỡng giáo viên ...................................................................... 15
1.3.2. Quản lí bồi dưỡng giáo viên ......................................................... 16
1.3.3. Quản lí bồi dưỡng giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp ................ 19
1.4. Các yếu tố tác động tới quản lí bồi dưỡng giáo viên .......................... 26
1.4.1. Yếu tố chủ quan ............................................................................. 26
1.4.2. Yếu tố khách quan ......................................................................... 27

Tiểu kết chương 1............................................................................................ 28


Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÍ BỒI DƯỠNG THEO CHUẨN NGHỀ
NGHIỆP Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN TIÊN DU ........................ 30
2.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội huyện Tiên Du - tỉnh Bắc Ninh ........
30
2.2. Tình hình Giáo dục - Đào tạo............................................................... 31
2.2.1. Tình hình chung............................................................................. 31
2.2.2. Một vài nét về các trường tiểu học ở huyện Tiên Du,
tỉnh Bắc Ninh .......................................................................................... 34
2.3. Thực trạng bồi dưỡng GVTH theo Chuẩn nghề nghiệp ở huyện Tiên
Du tỉnh Bắc Ninh ........................................................................................ 37
2.3.1. Nhu cầu của giáo viên đối với bồi dưỡng ..................................... 38
2.3.2. Nội dung bồi dưỡng giáo viên ...................................................... 40
2.3.3. Hình thức, phương pháp bồi dưỡng giáo viên .............................. 44
2.3.4. Thời gian bồi dưỡng giáo viên ...................................................... 47
2.4. Thực trạng quản lí bồi dưỡng giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp ở các
trường Tiểu học huyện Tiên Du .................................................................. 48
2.4.1. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng giáo viên theo Chuẩn
nghề nghiệp ............................................................................................. 48
2.4.2. Tổ chức bồi dưỡng giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp ............... 50
2.4.3. Kiểm tra bồi dưỡng giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp ............... 53
2.4.4. Cung cấp các nguồn lực cho bồi dưỡng giáo viên theo Chuẩn
nghề nghiệp ............................................................................................. 56
2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến bồi dưỡng giáo viên theo Chuẩn
nghề nghiệp.................................................................................................. 58
2.5.1. Những yếu tố thuận lợi cho quản lí bồi dưỡng giáo viên theo
Chuẩn nghề nghiệp.................................................................................. 59
2.5.2. Những yếu tố khó khăn cho quản lí bồi dưỡng giáo viên theo

Chuẩn nghề nghiệp.................................................................................. 60
Tiểu kết chương 2............................................................................................ 63


Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÍ BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN THEO
CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN TIÊN DU
TỈNH BẮC NINH ........................................................................................... 64
3.1. Những căn cứ có tính định hướng cho việc đề xuất biện pháp ............ 64
3.2. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp........................................................ 64
3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ............................................... 65
3.2.2. Nguyên tắc bảo đảm tính kế thừa và phát triển ............................ 65
3.2.3. Nguyên tắc bảo đảm tính hiệu quả................................................ 66
3.3. Một số biện pháp quản lí bồi dưỡng giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp ở
các trường tiểu học huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh....................................... 66
3.3.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức của CBQL và giáo viên về
Chuẩn nghề nghiệp.................................................................................. 66
3.3.2. Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng giáo viên theo Chuẩn
nghề nghiệp. ............................................................................................ 70
3.3.3. Biện pháp 3: Tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dưỡng giáo viên theo
Chuẩn nghề nghiệp.................................................................................. 72
3.3.4 Biện pháp 4: Chỉ đạo bồi dưỡng giáo viên của nhà trường theo
Chuẩn nghề nghiệp.................................................................................. 74
3.3.5. Biện pháp 5: Kiểm tra, đánh giá kết quả bồi dưỡng giáo viên theo
Chuẩn chuẩn nghề nghiệp ....................................................................... 79
3.3.6. Biện pháp 6: Xây dựng môi trường học tập trong nhà trường...... 83
3.4. Mối liên hệ giữa các biện pháp ............................................................ 85
3.5. Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết và tính khả thi của các biện
pháp86
Tiểu kết chương 3............................................................................................ 91
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 92

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 95
PHỤ LỤC


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

Nội dung

BDGV

Bồi dưỡng giáo viên

CBQL

Cán bộ quản lí

CBQLGD

Cán bộ quản lí giáo dục

CNH-HĐH

Công nghiệp hóa- Hiện đại hóa

CNNGVTH

Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học

CNTT

Công nghệ thông tin

CSVC

Cơ sở vật chất

ĐNGV

Giáo viên

GD

Giáo dục

GDTH

Giáo dục tiểu học

GV

Giáo viên

GVTH

Giáo viên tiểu học

GD&ĐT

Giáo dục và Đào tạo

KT-XH

Kinh tế - Xã hội

NNGVTH

Nghề nghiệp giáo viên tiểu học

PCGD

Phổ cập giáo dục

QL

Quản lí

QLGD

Quản lí giáo dục

TBDH

Thiết bị dạy học


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Thứ tự và tên bảng
Bảng 2.1. Số lượng cán bộ giáo viên và trình độ ở các trường TH
huyện Tiên Du (Năm học 2015-2016)

Bảng 2.2. Thống kê giáo viên TH phân loại theo độ tuổi (tháng 6
năm 2016)

Trang
34

Bảng 2.3. Kết quả học tập học sinh năm học 2015 – 2016

35
36

Bảng 2.4.Tổng số điều tra: CBQL, giáo viên ở 16 trường tiểu học
huyện Tiên Du

37

Bảng 2.5. Ý kiến của giáo viên về nội dung bồi dưỡng giáo viên và
tác dụng thực hiện
Bảng 2.6. Ý kiến của giáo viên về hình thức tổ chức bồi dưỡng

40
44

Bảng 2.7. Ý kiến của giáo viên về việc thực hiện và kết quả đáp
ứng phương pháp bồi dưỡng

45

Bảng 2.8. Ý kiến của giáo viên về thời gian phù hợp tổ chức lớp
cho bồi dưỡng giáo viên

47

Bảng 2.9. Ý kiến của giáo viên về xây dựng kế hoạch bồi dưỡng
giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp

48

Bảng 2.10. Ý kiến của giáo viên về tổ chức bồi dưỡng giáo viên
theo Chuẩn nghề nghiệp

50

Bảng 2.11. Ý kiến của giáo viên về kiểm tra, đánh giá bồi dưỡng
giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp

53

Bảng 2.12. Ý kiến của giáo viên về các điều kiện cần thiết cho bồi
dưỡng giáo viên theo chuẩn

56

Bảng 2.13. Ý kiến của giáo viên về những yếu tố ảnh hưởng đến
BDGV theo Chuẩn

58

Bảng 3.1. Tổng hợp kết quả khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả
thi của các biện pháp

87


DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
Thứ tự và tên bảng
Sơ đồ 3.1: Mối liên hệ giữa các biện pháp quản lí
Biểu đồ 3.1. Sự tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của 6
biện pháp đề xuất

Trang
86
90


1

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Đất nước ta đang trong thời kì đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế,
nâng cao hiệu quả và tính bền vững của sự phát triển, tạo nền tảng đẩy mạnh
công nghiệp hoá, hiện đại hoá (CNH-HĐH) và phát triển kinh tế tri thức, phấn
đấu đưa nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại
vào năm 2020, từng bước nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Chính vì vậy, việc đầu tư cho con người để phát triển nền kinh tế xã hội là
vấn đề cấp thiết và sống còn của mỗi quốc gia. Trong giai đoạn mới của sự
nghiệp phát triển giáo dục, trước bối cảnh quốc tế chứa đựng nhiều thời cơ và
thách thức, trước những yêu cầu mới của sự phát triển kinh tế - xã hội và xu
thế hội nhập, nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục phải là lực lượng nòng cốt
quyết định việc thực hiện các mục tiêu giáo dục.

Giáo dục là nhân tố quan trọng trong việc phát triển kinh tế, xã hội của
đất nước. Đảng và nhà nước ta đã coi giáo dục là quốc sách hàng đầu, là động
lực quan trọng để thúc đẩy sự nghiệp CNH- HĐH đất nước, giáo dục chính là
điều kiện để phát huy nguồn lực con người. Để đạt được những yêu cầu đó,
đòi hỏi giáo viên phải có chất lượng tốt, phải là lực lượng nòng cốt, giữ vai
trò quyết định đối với sự nghiệp giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ thành những
người công dân chân chính. Đề cập đến vấn đề này, Giáo sư Trần Hồng Quân,
nguyên Bộ trưởng Bộ GD&ĐT đã khẳng định vai trò có tính chất quyết định
của giáo viên: “Giáo viên là lực lượng chủ chốt của ngành giáo dục, giáo
viên quyết định chất lượng giáo dục đồng thời quyết định sự thành bại của sự
nghiệp giáo dục và đào tạo”. Nghị quyết hội nghị Ban chấp hành Trung ương
2 khoá VIII khẳng định: “Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo
dục và được xã hội tôn vinh.” Chỉ thị 40-CT/TW ngày 15/6/2004 của Ban Bí
thư Trung ương Đảng về việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo


và cán bộ quản lí giáo dục trong mục tiêu tổng quát đã nêu: “Xây dựng đội
ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục được chuẩn hoá, đảm bảo chất
lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản
lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo thông
qua việc quản lí, phát triển đúng định hướng và có hiệu quả sự nghiệp giáo
dục để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực,đáp ứng những đòi hỏi
ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”.
Trong hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục Tiểu học là cấp học nền
tảng, đặt cơ sở ban đầu cho việc hình thành và phát triển toàn diện nhân cách
con người, đặt nền móng vững chắc cho giáo dục phổ thông và cho toàn bộ hệ
thống giáo dục quốc dân. Giáo viên tiểu học (GVTH) là nhân tố quan trọng
góp phần quyết định trong việc thực hiện hoạt động dạy và học có chất lượng,
thực hiện phổ cập giáo dục tiểu học.
Với mục đích nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục tiểu học, trước hết

chúng ta cần phải tập trung chăm lo nâng cao chất lượng giáo viên tiểu học.
Trong những năm gần đây, giáo viên tiểu học đã đáp ứng được yêu cầu vừa
tăng về quy mô, vừa nâng cao chất lượng hiệu quả giáo dục và đổi mới
phương pháp dạy học, phát huy nội lực để phát triển giáo dục, song chất
lượng tay nghề chưa thực sự đồng đều ở các vùng miền khác nhau. Đặc biệt
việc quản lí b ồ i d ư ỡ n g giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên
tiểu học ở từng địa phương chưa đáp ứng kịp với những đòi hỏi ngày càng cao
về nhân lực của công cuộc đổi mới về kinh tế, xã hội, thực hiện CNH - HĐH
đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Luật giáo dục 2005 quy định trình độ Chuẩn đối với giáo viên tiểu học là
người có bằng tốt nghiệp Trung học sư phạm. Cho đến nay trong các trường
tiểu học, tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn về trình độ đào tạo rất cao, trong đó một bộ
phận không nhỏ giáo viên đã và đang được đào tạo trên chuẩn. Thách thức đòi


hỏi với giáo viên tiểu học là cần có thêm những yêu cầu nâng cao về năng lực
nghề nghiệp sau khi đã đạt chuẩn đào tạo ban đầu như: Tiêu chuẩn về phẩm
chất chính trị, đạo đức, lối sống của giáo viên (gồm: nhận thức tư tưởng chính
trị, chấp hành pháp luật, chính sách của Nhà nước, quy chế của ngành, quy
định của nhà trường,...); tiêu chuẩn về lĩnh vực kiến thức (gồm kiến thức cơ
bản, kiến thức phổ thông về chính trị xã hội, nhân văn,... kiến thức địa
phương về nhiệm vụ chính trị, kinh tế, xã hội,...trên địa bàn công tác, kiến
thức về tâm lí học sư phạm, tâm lí học lứa tuổi); tiêu chuẩn thuộc lĩnh vực kỹ
năng sư phạm (gồm kế hoạch dạy học, cách thức tổ chức và thực hiện các
hoạt động dạy học, công tác chủ nhiệm lớp,...)
Giáo dục Tiểu học huyện Tiên Du trong nhiều năm qua đã có những
bước tiến rõ rệt, nhất là công tác xây dựng, phát triển, quản lí và bồi dưỡng
giáo viên. Nhưng trước yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao về nhân lực của công
cuộc đổi mới về kinh tế, xã hội, trước yêu cầu, nhiệm vụ của giáo dục hiện tại
và trong thời gian tới thì công tác quản lí bồi dưỡng giáo viên trên địa bàn

huyện Tiên Du đáp ứng yêu cầu Chuẩn nghề nghiệp GVTH còn nhiều bất cập,
ảnh hưởng nhiều đến chất lượng và hiệu quả đào tạo.
Trước thực tế và yêu cầu đang đặt ra với việc nâng cao chất lượng
GVTH như hiện nay, nhất thiết phải có những giải pháp mang tính chiến lược
và những biện pháp cụ thể nhằm quản lí bồi dưỡng GVTH của huyện Tiên Du
đáp ứng yêu cầu Chuẩn nghề nghiệp giáo viên Tiểu học, góp phần nâng cao
chất lượng hiệu quả giáo dục Tiểu học huyện nhà, đáp ứng ngày một tốt hơn
nhiệm vụ của ngành giáo dục.
Vấn đề quản lí bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo Chuẩn nghề nghiệp
GVTH đã được một số tác giả nghiên cứu và đưa ra những nguyên lí, lí luận
cơ bản làm cơ sở và tạo điều kiện cho các nhà quản lí có cách nhìn tổng thể,
toàn diện hơn. Song việc áp dụng sao cho có hiệu quả ở từng cơ sở giáo dục
lại phụ thuộc vào đặc điểm cụ thể của từng địa phương.


Xuất phát từ những lí do trên, tôi chọn nghiên cứu đề tài: “Quản lí bồi
dưỡng giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp ở các trường tiểu học huyện Tiên
Du tỉnh Bắc Ninh”.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và khảo sát thực trạng công tác quản lí bồi
dưỡng của giáo viên ở các trường cấp tiểu học huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh,
nghiên cứu này nhằm đề xuất các biện pháp “Quản lí bồi dưỡng giáo viên
theo Chuẩn nghề nghiệp ở các trường tiểu học huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh”
nhằm nâng cao chất lượng giáo dục.
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Các biện pháp quản lí của nhà trường đối với bồi giáo viên tiểu học ở
huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh theo Chuẩn nghề nghiệp.
3.2. Khách thể nghiên cứu
Công tác quản lí bồi dưỡng giáo viên tiểu học của nhà trường huyện Tiên

Du tỉnh Bắc Ninh.
4. Giả thuyết khoa học
Nếu đề xuất các biện pháp quản lí bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo
Chuẩn nghề nghiệp trên cơ sở:
Dựa vào Chuẩn nghề nghiệp do Bộ giáo dục và Đào tạo ban hành;
Phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của nhà trường;
Huy động được mọi nguồn lực tham gia vào hoạt động bồi dưỡng;
Sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo viên tiểu học ở huyện Tiên Du
tỉnh Bắc Ninh.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Xây dựng cơ sở lí luận về quản lí bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo
Chuẩn nghề nghiệp.


Đánh giá thực trạng quản lí bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo Chuẩn
nghề nghiệp ở các trường Tiểu học của huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh.
Đề xuất biện pháp “Quản lí bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo Chuẩn
nghề nghiệp ở các trường tiểu học huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh”.
6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Giới hạn về đối tượng nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu những biện pháp quản lí bồi dưỡng giáo viên tiểu học
của các nhà trường Tiểu học của huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh.
6.2. Giới hạn khách thể điều tra
Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng và giáo viên các trường tiểu học trên địa
bàn huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh.
6.3. Giới hạn về địa bàn nghiên cứu
Tất cả các trường tiểu học trên địa bàn huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận
Phân tích, tổng hợp các văn kiện Nghị quyết của Đảng, Nhà nước, các tài

liệu, văn bản của các cấp quản lí về nhiệm vụ phát triển giáo dục đào tạo, các
tài liệu khoa học có liên quan đến nội dung của đề tài.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
Phương pháp điều tra bảng hỏi
Phương pháp phỏng vấn
Phương pháp chuyên gia
7.3. Các phương pháp bổ trợ khác
- Phương pháp thống kê toán học


8. Cấu trúc luận văn
Luận văn này gồm 3 phần chính: mở đầu, nội dung, kết luận và khuyến
nghị. Ở phần nội dung luận văn trình bày 3 chương: Chương 1. Cơ sở lí luận
về quản lí bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo Chuẩn nghề nghiệp; Chương 2.
Thực trạng quản lí bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo Chuẩn nghề nghiệp ở
các trường Tiểu học huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh; Chương 3. Biện pháp
quản lí bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo Chuẩn nghề nghiệp các trường Tiểu
học huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh. Luận văn cũng giới thiệu các tài liệu tham
khảo và phụ lục được thực hiện trong nghiên cứu của đề tài.


NỘI DUNG
Chương 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÍ BỒI DƯỠNG
GIÁO VIÊN TIỂU HỌC THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP
1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
Vấn đề chuẩn hóa, xã hội hóa, hiện đại hóa và hội nhập giáo dục đã được
xác định từ văn kiện đại hội Đảng X và phát triển thêm ở nghị quyết XI của
Đảng cộng sản Việt Nam. Đảng và Nhà nước ta luôn khẳng định vai trò quyết

định của nhà giáo trong việc nâng cao chất lượng giáo dục và tầm quan trọng
của cán bộ quản lí trong điều hành hệ thống giáo dục đang ngày càng mở rộng
và phát triển. Nâng cao chất lượng giáo viên chính là góp phần thực hiện mục
tiêu của sự nghiệp giáo dục: “Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng
nhân tài phục vụ cho sự nghiệp CNH - HĐH đất nước”. Vì vậy, kết luận của
Hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa IX đã xác định:
Xây dựng nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục một cách toàn diện.
Nghiên cứu về giáo viên tiểu học, đã có một số công trình khoa học
mang tính lí luận chung về xây dựng, phát triển giáo viên, quản lí, bồi dưỡng,
đào tạo nhằm nâng cao năng lực chuyên môn cho GVTH ở các đơn vị trường
học hoặc ở địa phương, như đề tài: " Phát triển giáo viên tiểu học huyện Ý
Yên, tỉnh Nam Định đáp ứng yêu cầu Chuẩn nghề nghiệp GVTH" của tác giả
Nguyễn Mạnh Tuân, hay đề tài: "Những biện pháp quản lí công tác đào tạo,
bồi dưỡng giáo viên tiểu học ở huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang nhằm đáp
ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay" của tác giả Dương
Văn Đức; đề tài: "Biện pháp quản lí bồi dưỡng GVTH thành phố Nam
Định đáp ứng Chuẩn nghề nghiệp" của tác giả Dương Thị Minh Hiền,...
Qua các công trình khoa học đã được công bố cho thấy các nghiên cứu
về xây dựng, phát triển giáo viên tiểu học được triển khai ở nhiều bình diện


khác nhau. Đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu về quản lí bồi dưỡng
giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp ở các trưởng tiểu học. Đề tài luận văn này
sẽ đưa ra thực trạng quản lí bồi dưỡng giáo viên ở các trường tiểu học huyện
Tiên Du tỉnh Bắc Ninh và trên cơ sở đó đề xuất một số biện pháp có tính cấp
thiết, tính khả thi phù hợp với đặc điểm tình hình của địa phương về “Quản lí
bồi dưỡng giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp ở các trường tiểu học huyện
Tiên Du tỉnh Bắc Ninh” trong giai đoạn hiện nay.
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Quản lí

Thuật ngữ "Quản lí" lột tả bản chất hoạt động điều khiển các hoạt động
của một tổ chức nhằm đạt tới mục tiêu. Theo Từ điển Tiếng Việt: “Quản lí là
trông coi, giữ gìn theo những yêu cầu nhất định” hoặc “Quản lí là tổ chức và
điều khiển các hoạt động theo những yêu cầu nhất định.” [24].
Trong thực tiễn, đã có nhiều cách hiểu và biểu đạt về khái niệm quản lí,
tuỳ theo mục đích tiếp cận khác nhau của mỗi tác giả.
Paul Hersey và Ken Blanc Hard: “Quản lí là quá trình cùng làm việc và
thông qua các cá nhân, các nhóm cũng như các nguồn lực khác để hình thành
các mục đích tổ chức”[19].
Theo sự phân tích của K.Mác thì "Bất cứ nơi nào có lao động, nơi đó có
quản lí" [14]. Trong tác phẩm: "Những vấn đề cốt yếu của quản lí" tác giả
HaroldKontz viết "Quản lí là một hoạt động thiết yếu, nó đảm bảo phối hợp
những nỗ lực cá nhân nhằm đạt được các mục đích của nhóm về thời gian,
tiền bạc và sự bất mãn cá nhân ít nhất" [13].
Khái quát hơn các tác giả ở khoa Sư phạm - ĐHQGHN là Nguyễn Quốc
Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc đưa ra quan niệm: "Quản lí là sự tác động có chủ
đích của chủ thể quản lí đến đối tượng quản lí nhằm đạt được mục tiêu của tổ
chức" [08, Tr.26].
Theo tác giả Trần Kiểm: "Quản lí là những tác động của chủ thể quản lí
trong việc huy động phát huy, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, điều phối các


nguồn lực (nhân lực, vật lực, tài lực) trong và ngoài nước (chủ yếu là nội lực)
một cách tối ưu nhằm đạt mục đích của tổ chức với hiệu quả cao nhất" [15].
Như vậy, quản lí bao hàm cả tri thức và lao động. Giá trị của quản lí
bằng tri thức và lao động cộng lại. Nếu quản lí đạt hiệu quả tốt thì xã hội phát
triển tốt, ngược lại nếu giá trị quản lí đạt hiệu quả thấp thì xã hội không những
không phát triển mà còn tụt hậu.
Như vậy, tất cả các khái niệm trên đây tuy khác nhau song chúng vẫn có
những dấu hiệu chung chủ yếu như sau:

Hoạt động quản lí được tiến hành trong một tổ chức hay một nhóm xã hội.
Hoạt động quản lí là tác động có tính hướng đích.
Hoạt động quản lí là những tác động phối hợp nỗ lực của một cá nhân để
nhằm thực hiện mục tiêu của tổ chức.
Từ nhiều góc độ khác nhau, khái niệm quản lí bao gồm các vấn đề cốt lõi
sau: Ai quản lí? (chủ thể quản lí)
Quản lí ai? Quản lí cái gì? (khách thể quản lí).
Quản lí như thế nào? (phương thức quản lí)
Quản lí bằng cái gì? (công cụ quản lí)
Quản lí để làm gì? (mục tiêu quản lí)
Theo những quan điểm phổ biến hiện nay, quản lí là một hệ thống gồm 4
chức năng sau:
Kế hoạch hóa: Kế hoạch hóa có nghĩa là xác định mục tiêu, mục đích
của tổ chức và các con đường, biện pháp, cách thức để đạt được mục tiêu,
mục đích đó. Đây là chức năng đầu tiên của hoạt động quản lí.
Tổ chức: Tổ chức là quá trình hình thành nên cấu trúc các quan hệ giữa
các thành viên, giữa các bộ phận trong tổ chức nhằm làm cho họ thực hiện
thành công các kế hoạch và đạt được mục tiêu tổng thể của tổ chức.
Lãnh đạo (chỉ đạo): Lãnh đạo bao hàm việc liên kết, liên hệ với người
khác và động viên họ hoàn thành nhiệm vụ nhất định để đạt được mục tiêu
của tổ chức. Đây là chức năng kết nối hai chức năng trên.


Kiểm tra: Kiểm tra là hoạt động theo dõi, giám sát các thành quả hoạt
động và tiến hành những hoạt động sửa chữa, uốn nắn nếu cần thiết của cá
nhân, nhóm hoặc một tổ chức. Đây là chức năng cơ bản.
Tùy theo từng cấp quản lí mà người quản lí có những bổn phận khác
nhau. Dù người quản lí ở cấp nào đi nữa thì cũng cần phải có các kĩ năng
quản lí hóa; các kĩ năng giao tiếp; các kĩ năng liên nhân cách; các kĩ năng
khái quát nhau. Người quản lí cấp thấp cần nhiều đến các kĩ năng chuyên môn

- kĩ thuật; chức năng khái quát hóa chưa cần ở mức độ cao. Người quản lí cấp
cao lại cần nhiều đến mức độ nhận thức - khái quát, các kĩ năng liên nhân cách
- giao tiếp ở mức độ trung bình, còn các kĩ năng chuyên môn - kĩ thuật chỉ cần
ở mức độ thấp. Người cán bộ quản lí cấp trung gian thì mức độ các kĩ năng
được chia đều cho nhau.
Từ đó có thể khái quát: Quản lí là sự tác động liên tục có tổ chức, có
định hướng của chủ thể (người quản lí, tổ chức quản lí) lên khách thể (đối
tượng quản lí) về mặt chính trị, văn hoá, KT-XH, các chính sách, các nguyên
tắc, các phương pháp và các biện pháp cụ thể nhằm tạo ra môi trường và
điều kiện cho sự phát triển của đối tượng.
1.2.2. Quản lí giáo dục
Quản lí giáo dục là những tác động tự giác của chủ thể quản lí đến tất cả
các mắt xích của hệ thống nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả các mục
tiêu giáo dục đào tạo thế hệ trẻ mà xã hội yêu cầu.
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang thì: “QLGD là sự tác động có ý thức
của chủ thể quản lí tới khách thể quản lí nhằm đưa hoạt động sư phạm của hệ
thống giáo dục đạt tới kết quả mong muốn bằng cách hiệu quả nhất” [20].
P.V. Khuđôminxky cho rằng: “Quản lí giáo dục là tác động có hệ thống,
có kế hoạch, có mục đích của chủ thể quản lí ở các cấp khác nhau đến tất cả
các khâu của hệ thống giáo dục nhằm mục đích đảm bảo việc giáo dục cộng


sản chủ nghĩa cho thế hệ trẻ, đảm bảo sự phát triển toàn diện và hài hòa của
họ” [18, tr. 50]; còn M.I.Kônđakôp khẳng định: “Quản lí giáo dục là tập hợp
những biện pháp tổ chức cán bộ, giáo dục, kế hoạch hoá, tài chính, cung tiêu
nhằm đảm bảo sự vận hành bình thường của các cơ quan trong hệ thống giáo
dục, bảo đảm sự tiếp tục phát triển và mở rộng hệ thống cả về mặt số lượng
cũng như chất lượng” [17, tr.17].
Theo tác giả Đặng Quốc Bảo, quản lí giáo dục (QLGD) theo nghĩa tổng
quát, là hệ thống những tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của

chủ thể quản lí trong hệ thống giáo dục, là sự điều hành hệ thống giáo dục
quốc dân, điều hành các cơ sở giáo dục nhằm thực hiện mục tiêu đẩy mạnh
công tác giáo dục theo yêu cầu phát triển của xã hội (Nâng cao dân trí, đào tạo
nhân lực, bồi dưỡng nhân tài) [03]
Theo tác giả Trần Kiểm, khái niệm quản lí giáo dục đối với cấp vĩ mô:
"QLGD được hiểu là hệ thống những tác động tự giác, có ý thức, có mục
đích, có kế hoạch, có hệ thống, hợp quy luật của chủ quản lí đến tập thể giáo
viên, công nhân viên, tập thể học sinh, cha me học sinh và các lực lượng xã
hội trong và ngoài nhà trường nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục
tiêu giáo dục của nhà trường" [16].
Từ đây ta có thể khái quát QLGD là sự tác động chủ đích, có căn cứ
khoa học, hợp quy luật và phù hợp các điều kiện khách quan… của chủ thể
quản lí tới đối tượng quản lí nhằm phát huy sức mạnh các nguồn giáo dục, từ
đó đảm bảo các hoạt động của tổ chức hệ thống giáo dục đạt được các mục
tiêu giáo dục đã đề ra với chất lượng, hiệu quả cao nhất.
Quản lí giáo dục có những đặc trưng riêng khác với mọi quản lí khác:
Quản lí giáo dục là một hoạt động mang tính xã hội. Bởi mục tiêu phát
triển giáo dục là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho
xã hội.


Quản lí giáo dục là một hoạt động mang tính nhân văn. Nó thu hút mọi
thành viên trong xã hội tham gia và có tác động rất lớn đến mọi lĩnh vực trong
đời sống xã hội.
Quản lí giáo dục là một hoạt động mang tính sáng tạo. Đối tượng của
hoạt động QLGD là con người với sức sáng tạo là vô tận. Con người là nguồn
tài nguyên vô tận mà nhân loại không bao giờ khai thác hết.
Quản lí giáo dục là một hoạt động mang tính học thuật và nghệ thuật. Vì
QLGD là quản lí con người với nhiều mối quan hệ phức tạp, đòi hỏi quản lí
vừa mang tính khoa học nhưng cũng vừa phải mang tính nghệ thuật cao.

Quản lí giáo dục chịu sự chi phối và tác động của các quy luật xã hội.
Bởi vì hệ thống giáo dục là một phân hệ trong toàn bộ hệ thống xã hội. Chính
vì thế mà QLGD cũng có các chức năng như kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm
tra. Đặc điểm khác biệt của QLGD là quản lí con người với những đặc điểm
tâm sinh lí, năng lực, phẩm chất, nhân cách đa dạng phức tạp. Kết quả giáo
dục không hoàn toàn phụ thuộc vào nhà giáo mà phục thuộc cả vào người
học, vào nhận thức và thái độ học tập của họ. Bởi người học vừa là đối tượng
vừa là chủ thể của hoạt động giáo dục. Sản phẩm của giáo dục là nhân cách
con người, vì vậy không được phép tạo ra phế phẩm. Đặc điểm tiếp theo
QLGD phải mang tính kế thừa, tính thống nhất, tính toàn diện, tính liên tục,
tính phát triển và tính linh hoạt. Ngoài ra QLGD phải phối kết hợp đồng bộ,
chặt chẽ ba môi trường giáo dục: Gia đình - Nhà trường - Cộng đồng xã hội.
1.2.3. Quản lí nhà trường
Nhà trường là trường học, là nơi tiến hành giảng dạy, đào tạo toàn diện
hay về một lĩnh vực chuyên môn nào đó cho học sinh, học viên. Nhà trường là
một dạng thiết chế tổ chức chuyên biệt và đặc thù của xã hội, được hình thành
do nhu cầu tất yếu khách quan của xã hội, nhằm thực hiện chức năng truyền
thụ các kinh nghiệm xã hội cần thiết cho từng nhóm dân cư nhất định trong


cộng đồng và xã hội. Nhà trường là một bộ phận của xã hội, là tổ chức giáo
dục cơ sở của hệ thống Giáo dục quốc dân. Do đó, quản lí nhà trường là một
bộ phận trong quản lí giáo dục, nhà trường (cơ sở giáo dục) chính là nơi tiến
hành GD-ĐT có nhiệm vụ trang bị kiến thức cho một nhóm dân cư nhất định.
Tất cả những điều đặt ra yêu cầu cao đối với việc quản lí nhà trường,
việc tổ chức hợp lí quá trình giáo dục, học tập, việc xây dựng các điều kiện
vật chất kỹ thuật, tổ chức sư phạm và việc tạo ra những điều kiện khác của lao
động, của giáo viên, của học sinh.
Hoạt động dạy và học là hoạt động trung tâm của nhà trường. Mọi hoạt
động đa dạng, phức tạp khác đều hướng vào hoạt động trung tâm này. Do vậy,

quản lí nhà trường chính là: Quản lí hoạt động dạy - học, làm sao đưa hoạt
động đó từ trạng thái này sang trạng thái khác để dần dần tiến tới mục tiêu
đào tạo.
Quản lí nhà trường chính là những công việc mà người cán bộ quản lí
nhà trường thực hiện chức năng quản lí để thực hiện các nhiệm vụ công tác
của mình. Đó chính là những hoạt động có ý thức, có kế hoạch và hướng đích
của chủ thể quản lí tác động tới các hoạt động của nhà trường nhằm thực hiện
các chức năng, nhiệm vụ mà tiêu điểm là quá trình dạy học.
Như vậy ta có thể hiểu, công tác quản lí nhà trường bao gồm sự quảnlí
các quan hệ nội bộ của nhà trường và quan hệ giữa nhà trường với xã hội.
Ở tất cả những định nghĩa về quản lí nhà trường đều nổi bật lên cái
chung, cái bản chất của quản lí nhà trường là hệ thống những tác động có mục
đích, có kế hoạch của chủ thể quản lí làm cho nhà trường vận hành theo
đường lối và nguyên lí giáo dục của Đảng để thực hiện thắng lợi mục tiêu đào
tạo của ngành giáo dục giao phó cho mỗi nhà trường. Vì vậy, quản lí nhà
trường là quản lí toàn diện. Bao gồm:
Quản lí đội ngũ nhà giáo


Quản lí học sinh
Quản lí quá trình dạy - học
Quản lí cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học
Quản lí tài chính trường học
Quản lí mối quan hệ giữa con người và cộng đồng.
Tận dụng các nguồn lực đầu tư cũng như các lực lượng xã hội đóng góp,
xây dựng hướng vào việc đẩy mạnh mọi hoạt động của nhà trường đạt được
mục tiêu, kế hoạch đào tạo, đưa nhà trường đến một trạng thái mới.
1.2.4. Quản lí bồi dưỡng giáo viên
Công tác quản lí bồi dưỡng giáo viên là công việc không thể thiếu được
trong hoạt động của người quản lí. Quản lí bồi dưỡng giáo viên không chỉ đơn

thuần là “coi sóc” giáo viên làm việc phải đúng thời gian quy định, phải có hồ
sơ lên lớp, phải thực hiện tốt các quy định của cấp trên,… mà “quản lí là quá
trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động (chức
năng) kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo (lãnh đạo) và kiểm tra”.Mà là:
Bổ sung kiến thức, kỹ năng, phương pháp để từ đó nâng cao trình độ
trong lĩnh vực chuyên môn qua hình thức học tập đào tạo nào đó.
Mục đích bồi dưỡng là nhằm nâng cao phẩm chất, chuyên môn để người
lao động có cơ hội củng cố, mở mang hệ thống tri thức, kỹ năng, kỹ xảo để
đạt được hiệu quả công việc đang làm
Như vậy, quản lí bồi dưỡng giáo viên là hoạt động của người quản lí tác
động đến giáo viên trong một cơ sở giáo dục nhằm đạt đến mục tiêu của cơ sở
giáo dục đó.
1.2.5. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học
Chuẩn được hiểu là cái được chọn làm căn cứ để đối chiếu, để hướng vào
đó mà làm cho đúng. Ở một nghĩa khác, Chuẩn là cái được công nhận là đúng
để định hướng, để làm mẫu cho người ta đối chiếu, so sánh với cái đang tồn
tại trong thực tế.


Khái niệm „Chuẩn nghề nghiệp‟ cũng được hiểu như là cái để định
hướng, làm mẫu để so sánh, đối chiếu. Những yêu cầu trong Chuẩn nghề
nghiệp phản ánh tính chất công việc đặc trưng của một nghề nhất định. Ở đây
Chuẩn nghề nghiệp giáo viên xác định những yêu cầu về năng lực của một
người để đảm bảo cho người đó có khả năng để hoạt động nghề nghiệp.
Chuẩn nghề nghiệp giáo viên là một tuyên bố chính thức của cơ quan quản lý
trung ương về những yêu cầu về năng lực hoạt động nghề nghiệp của giáo
viên ở một cấp học nhất định. Như vậy, Chuẩn nghề nghiệp là những yêu cầu
mang tính bắt buộc về những năng lực và phẩm chất nghề nghiệp cần thiết
cho hoạt động thực tế. Chuẩn là cơ sở để giáo viên đối chiếu với hoạt động
của mình và có kế hoạch tự hoàn thiện nâng cao khả năng đáp ứng yêu cầu

ngày càng cao của Chuẩn.
Ở nước ta, Chuẩn nghề nghiệp GVTH được ban hành kèm theo quyết
định số 14/2007/QĐ- BGDĐT ngày 4 tháng 5 năm 2007 của Bộ trưởng Bộ
GD&ĐT. Chuẩn nghề nghiệp GVTH quy định những yêu cầu cơ bản về phẩm
chất chính trị, đạo đức, lối sống, kiến thức và kỹ năng sư phạm đối với người
GVTH nhằm đáp ứng được mục tiêu giáo dục trong thời kỳ công nghiệp hoá,
hiện đại hoá và hội nhập quốc tế. Chuẩn NNGVTH gồm 3 lĩnh vực, 15 yêu
cầu, 60 tiêu chí.
1.3. Quản lí bồi dưỡng giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp
1.3.1. Bồi dưỡng giáo viên
Bồi dưỡng là làm nâng cao trình độ nghề nghiệp. Quá trình này chỉ
diễn ra khi cá nhân và tổ chức có nhu cầu nâng cao kiến thức hoặc kỹ năng
chuyên môn của bản thân để đáp ứng nhu cầu lao động nghề nghiệp.
Bồi dưỡng có thể coi là quá trình cập nhật kiến thức, kỹ năng vận dụng
kiến thức để bù đắp kiến thức còn thiếu hoặc đã lạc hậu so với nhu cầu phát
triển của xã hội, thường được xác định bằng chứng chỉ. Do đó bồi dưỡng có
những yếu tố cơ bản là