Quản lý đánh giá kết quả đào tạo giáo viên mầm non ở trường cao đẳng sư phạm trung ương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2

ĐINH CÔNG HIẾU

QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN
MẦM NON Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM TRUNG
ƯƠNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS.Trịnh Thị Xim

HÀ NỘI - 2017


i

LỜI CẢM ƠN
Luận văn tốt nghiệp cao học được hoàn thành tại Đại học Sư phạm Hà nội 2.
Có được bản luận văn tốt nghiệp này, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và
sâu sắc tới Đại học Sư phạm Hà Nội 2, phòng đào tạo sau đại học, đặc biệt là
TS.Trịnh Thị Xim đã trực tiếp hướng dẫn, dìu dắt, giúp đỡ tác giả với những chỉ
dẫn khoa học quý giá trong suốt quá trình triển khai, nghiên cứu và hoàn thành đề
tài "Quản lý đánh giá kết quả đào tạo GVMN ở trường Cao đẳng Sư phạm Trung
ương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục". Xin chân thành cảm ơn các Thầy Cô giáo
trực tiếp giảng dạy truyền đạt những kiến thức khoa học chuyên ngành quản lý giáo
giục cho bản thân tác giả trong những năm tháng qua. Xin gởi tới Trường Cao đẳng
Sư phạm Trung ương lời cảm ơn sâu sắc vì đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp tác

giả thu thập số cũng như những tài liệu nghiên cứu cần thiết liên quan tới đề tài tốt
nghiệp. Tác giả rất mong nhận được sự đóng góp, phê bình của quý Thầy Cô, các
nhà khoa học và các bạn đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn!


ii

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung
thực và chưa hề được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Mọi sự giúp đỡ cho việc
thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn
đã được chỉ rõ nguồn gốc rõ ràng và được phép công bố.
Hà nội, ngày

tháng năm 2017

Học viên thực hiện

Đinh Công Hiếu


3

MỤC LỤC
Trang
Lời cảm ơn .................................................................................................................. i
Lời cam đoan.............................................................................................................. ii
Mục lục...................................................................................................................... iii
Bảng ký hiệu các chữ viết tắt ................................................................................... vii

Danh mục bảng, hình .............................................................................................. viii
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1. Lí do chọn đề tài......................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu...............................................................................................3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ........................................................................3
4. Giả thuyết khoa học ................................................................................................3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ..............................................................................................3
6. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................................4
7. Phương pháp nghiên
cứu.........................................................................................4
8. Dự kiến cấu trúc luận văn .......................................................................................5
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐÀO TẠO GIÁO
VIÊN MẦM NON ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
................................................................................................................6
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu ...........................................................................6
1.1.1. Trên thế giới ..................................................................................................6
1.1.2. Ở Việt Nam ....................................................................................................9
1.2. Một số khái niệm công cụ ..................................................................................9
1.2.1. Khái niệm quản lý .........................................................................................9
1.2.2. Khái niệm đánh giá .....................................................................................18
1.2.3. Khái niệm đào tạo, đánh giá kết quả đào tạo .............................................20
1.2.3. Khái niệm quản lý đánh giá kết quả đào tạo ..............................................22
1.3. Đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non trong trường cao đẳng, đại học
....24


1.3.1. Người Giáo viên mầm non trong hệ thống nguồn nhân lực giáo dục
mầm non
................................................................................................................24
1.3.2. Đặc điểm đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non ............................24

1.3.3. Vai trò đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non ................................30
1.3.4. Nội dung đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non ............................30
1.3.5. Phương pháp đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non .....................31
1.4. Nội dung quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non đáp
ứng yêu cầu đổi mới giáo dục .................................................................................34
1.4.1. Lập kế hoạch đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non......................34
1.4.2. Tổ chức, chỉ đạo đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non ................35
1.4.3. Kiểm tra thực hiện kế hoạch đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non
.....39
1.5. Đổi mới giáo dục hiện nay và yêu cầu đặt ra đối với người Giáo viên
mầm non và quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non ..................41
1.5.1. Đổi mới giáo dục hiện nay ..........................................................................41
1.5.2. Chuẩn nghề nghiệp Giáo viên mầm non .....................................................44
1.5.3. Yêu cầu đặt ra với mô hình nhân cách người Giáo viên mầm non và
quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non .........................................44
1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên
mầm non đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục ........................................................49
Kết luận chương 1 ...................................................................................................52
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN MẦM
NON Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM TRUNG ƯƠNG............................53
2.1. Khái quát về địa bàn nghiên cứu và tổ chức khảo sát thực trạng ...............53
2.1.1. Khái quát về Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương .............................53
2.1.2. Khái quát về tổ chức khảo sát thực trạng ...................................................61
2.2. Thực trạng đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non ở Trường
CĐSPTW ..................................................................................................................61
2.2.1. Thực trạng nhận thức về đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non
..........61
2.2.2. Mức độ thực hiện đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non ở Trường
CĐSPTW................................................................................................................64

2.2.3. Mức độ hiệu quả của đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non ở
Trường CĐSPTW ...................................................................................................68
2.3. Thực trạng quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non ở
Trường CĐSPTW ...................................................................................................69
2.3.1. Thực trạng thực hiện công tác quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo
viên mầm non ở Trường CĐSPTW ........................................................................70
2.3.2. Hiệu quả thực hiện công tác quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo
viên mầm non ở Trường CĐSPTW .......................................................................75
2.3.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên
mầm non ở Trường CĐSPTW ...............................................................................80
Kết luận chương 2 ...................................................................................................83
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐÀO TẠO GIÁO VIÊN
MẦM NON Ở TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM TRUNG
ƯƠNG ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC ........................................84
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .........................................................................84
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và kế thừa
............................................84
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ
..............................................................85

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ...................................................
86
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi
................................................................86
3.2. Biện pháp quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non ở
Trường CĐSPTW ...................................................................................................87
3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giảng viên về tầm
quan trọng của quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non trong
việc tạo nguồn nhân lực cho giáo dục mầm non .........................................87

3.2.2. Biện pháp 2: Chỉ đạo vận dụng hệ thống tiêu chí đánh giá kết quả đào
tạo ở các trường đại học, cao đẳng vào đào tạo Giáo viên mầm non
..................89


3.2.3. Biện pháp 3: Tăng cường chỉ đạo thực hiện tự đánh giá của các bộ
phận, phòng ban chức năng liên quan đến kết quả đào tạo Giáo viên
mầm
non theo các tiêu chuẩn đánh giá kết quả đào
tạo................................................92


3.2.4. Biện pháp 4: Tăng cường chỉ đạo công tác đánh giá ngoài về kết quả
đào tạo Giáo viên mầm non
..................................................................................94
3.2.5. Biện pháp 5: Chỉ đạo đổi mới toàn diện quá trình dạy học theo yêu cầu
của các tiêu chuẩn đánh giá kết quả đào tạo Giáo dục mầm non ........................99
3.2.6. Biện pháp 6: Chỉ đạo công tác bồi dưỡng nâng cao trình độ và sử dụng
hợp lý đội ngũ cán bộ, giảng viên .......................................................................104
3.3. Khảo nghiệm về nhận thức tính cần thiết và khả thi của biện pháp quản
lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non ......................................107
3.3.1. Mục đích khảo nghiệm ..............................................................................107
3.3.2. Đối tượng khảo nghiệm
.............................................................................107
3.3.3. Phương pháp khảo nghiệm .......................................................................108
3.3.4. Kết quả khảo nghiệm.................................................................................108
Kết luận chương 3 .................................................................................................113
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .......................................................................114
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................117

PHỤ LỤC


vii

BẢNG KÝ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CĐSPTW: Cao đẳng Sư phạm Trung ương


8

DANH MỤC BẢNG, HÌNH
Bảng
Bảng 2.1: Thống kê trình độ chuyên môn giảng viên theo khoa, bộ môn (Năm
học 2014 - 2015) ....................................................................................58
Bảng 2.2: Thống kê số lượng giảng viên theo khoa, bộ môn từ 2012 - 2015 ........59
Bảng 2.3: Thống kê thiết bị dạy học của trường (Tại thời điểm 8/ 2015)..............60
Bảng 2.4: Tầm quan trọng của đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non ......62
Bảng 2.5: Vai trò, ý nghĩa, mục đích của đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên
mầm non
................................................................................................63
Bảng 2.6:
........64

Nguồn thông tin trong đánh giá kết quả đào tạo của Trường CĐSPTW

Bảng 2.7:

Mức độ sử dụng các phương pháp đánh giá kết quả học tập của sinh
viên Giáo dục mầm

non...........................................................................66

Bảng 2.8:

Hình thức đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non tại Trường
CĐSPTW................................................................................................67

Bảng 2.9: Hiệu quả của đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non ở Trường
CĐSPTW................................................................................................68
Bảng 2.10: Mức độ thực hiện hoạt động quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo
viên mầm non ở Trường CĐSPTW ........................................................69
Bảng 2.11: Đánh giá về việc xây dựng kế hoạch đánh giá kết quả đào tạo Giáo
viên mầm non
.........................................................................................70
Bảng 2.12: Đánh giá về tổ chức, chỉ đạo đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên
mầm non ở Trường CĐSPTW ...............................................................72
Bảng 2.13: Đánh giá việc kiểm tra, đánh giá hoạt động đánh giá kết quả đào tạo
Giáo viên mầm non ở Trường CĐSPTW ..............................................74
Bảng 2.14: Hiệu quả xây dựng kế hoạch đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên
mầm non
................................................................................................76
Bảng 2.15: Hiệu quả hoạt động tổ chức, chỉ đạo đánh giá kết quả đào tạo Giáo
viên mầm non
........................................................................................77


Bảng 2.16. Hiệu quả việc kiểm tra, đánh giá hoạt động đánh giá kết quả đào tạo
Giáo viên mầm non................................................................................79
Bảng 2.17. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo
viên mầm non ở Trường CĐSPTW .......................................................80

Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm mức độ cần thiết của các biện pháp..................109

Bảng 3.2: Kết quả khảo nghiệm mức độ khả thi của các biện pháp ........... 110
Bảng 3.3: So sánh đánh giá của CBQL giảng viên về tính cần thiết và tính
khả thi .......................................................................................... 111
Hình
Hình 1.1: Bản chất quá trình quản lý .....................................................................14


1

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Thực hiện chủ trương đúng đắn của Đảng, chúng ta đã không
ngừng đổi mới cả nội dung lẫn phương pháp dạy học ở mọi cấp, bậc học
trong hệ thống giáo dục quốc dân. Trong đó, Giáo dục mầm non là bậc
học, là mắt xích đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân, Giáo dục mầm non
đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách của
trẻ, nó là cơ sở, là tiền đề, là bước đệm để trẻ có thể hoàn thiện dần nhân
cách của bản thân sau này.
Khẳng định vai trò của giáo dục mầm non, Vụ Giáo dục mầm non Bộ
Giáo dục và Đào tạo đã chỉ rõ: “Phát triển giáo dục mầm non là nền tảng cho
sự phát triển nhân lực con người, phục vụ trực tiếp cho mục tiêu phổ cập
giáo dục mầm non và trung học cơ sở trong thế kỷ 21” [3]. Thực hiện mục
tiêu đó của mình, ngành giáo dục mầm non cũng phải “đổi mới và đa
dạng hoá chương trình tài liệu chăm sóc, giáo dục trẻ theo hướng gọn, cơ
bản phát huy được sáng tạo của giáo viên. Tiếp tục đổi mới phương pháp kết
hợp giữa học và chơi nhằm phát huy được tnh độc lập, tự tin và sáng tạo của
trẻ” [3].
Chương trình phát triển các trường sư phạm giai đoạn 2011 - 2020 đã

đề ra mục tiêu phát triển các Trường CĐSPTW là: Tăng cường năng lực, hiện
đại hóa Trường CĐSPTW để cùng với các Trường Cao đẳng Sư phạm địa
phương đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên để đến năm 2020
đáp ứng đủ giáo viên đạt chuẩn chất lượng đáp ứng yêu cầu dạy học cả ngày
của Giáo dục mầm non, Giáo dục tiểu học và một bộ phận Giáo dục trung
học cơ sở của tất cả các địa phương [11].


2

Bên cạnh việc đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giáo dục
mầm non, cần phải tiến hành bắt đầu từ các trường Cao đẳng, đại học, nơi
đào


3

tạo Giáo viên mầm non. Trong quá trình đào tạo, quản lý đánh giá kết quả
đào tạo là một khâu quan trọng nhằm so sánh chất lượng đào tạo của nhà
trường với yêu cầu của xã hội, yêu cầu của đổi mới giáo dục.
Mặt khác, quản lý đánh giá kết quả đào tạo là một trong những
chức năng chính của quản lý quá trình đào tạo Giáo viên mầm non. Đánh giá
được đúng sẽ cho chúng ta thấy được bức tranh toàn cảnh về công tác đào
tạo giáo viên của nhà trường, từ đó sẽ thúc đẩy, phát huy được những mặt
mạnh, mặt tch cực,… đồng thời khắc phục được những mặt hạn chế, yếu
kém, tiêu cực bằng những giải pháp cụ thể nhằm nâng cao được chất lượng
đào tạo của nhà trường.
Để mục đạt được mục đích trên cần phải đổi mới cách thức quản
lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non nhằm đáp ứng đổi mới giáo
dục. Một trong những giải pháp để nâng cao chất lượng đào tạo Giáo viên

mầm non chính là nâng cao hiệu quả của quản lý hoạt động quản lý đánh giá
kết quả đào tạo Giáo viên mầm non nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và
chất lượng nguồn nhân lực giáo dục.
Thực tế quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non ở
Trường CĐSPTW trong thời gian qua đã hoàn thành được nhiệm vụ, tuy
nhiên đứng trước yêu cầu đổi mới giáo dục mầm non vẫn còn bộc lộ những
hạn chế, bất cập cần được tháo gỡ như nhận thức của cán bộ, giảng viên
chưa đầy đủ về quản lý đánh giá kết quả đào tạo, chưa tiến hành đánh
giá ngoài một cách hoàn chỉnh, việc thu thập thông tin.
Trong lĩnh vực quản lý giáo dục đã có nhiều công trình nghiên cứu về
quản lý đánh giá kết đào tạo giáo viên nhưng tập trung chủ yếu vào quản lý
đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên trung học cơ sở, trung học phổ thông và
giáo viên nghề, còn ít có các công trình nghiên cứu về quản lý đánh giá kết
quả đào tạo Giáo viên mầm non trong bối cảnh đổi mới giáo dục.


4

Xuất phát từ các lý do trên, chúng tôi quyết định lựa chọn đề tài
nghiên cứu của mình là “Quản lý đánh giá kết quả đào Giáo viên mầm non ở
Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục”
làm luận văn thạc sĩ.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của quản lý đánh giá kết quả đào
tạo Giáo viên mầm non, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý đánh giá kết
quả đào tạo Giáo viên mầm non nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo Giáo viên
mầm non ở Trường CĐSPTW.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non đáp ứng yêu

cầu đổi mới giáo dục.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý đào tạo Giáo viên mầm non ở Trường CĐSPTW
quản lý đánh giá kết quả đào tạo đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
4. Giả thuyết khoa học
Quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non ở Trường
CĐSPTW đã được tiến hành ở các mức độ khác nhau và đạt được những kết
quả nhất định. Tuy nhiên, đứng trước yêu cầu đổi mới giáo dục mầm non
còn bộc lộ những hạn chế, bất cập do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ
quan khác nhau. Nếu đề xuất và áp dụng các biện pháp quản lý đánh giá
kết quả đào tạo Giáo viên mầm non ở Trường CĐSPTW theo hướng phù hợp
với thực tiễn đổi mới giáo dục và điều kiện của nhà trường sẽ góp phần nâng
cao hiệu quả quản lý chất lượng đào tạo Giáo viên mầm non của nhà trường.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo
viên mầm non đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục


5

5.2. Khảo sát thực trạng quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên
mầm non ở Trường CĐSPTW
5.3. Đề xuất và khảo nghiệm các biện pháp quản lý đánh giá kết quả
đào tạo Giáo viên mầm non ở Trường CĐSPTW đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo
dục
6. Phạm vi nghiên cứu
- Nội dung nghiên cứu biện pháp quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo
viên mầm non của Trường CĐSPTW.
- Địa bàn khảo sát: Trường CĐSPTW
- Khách thể khảo sát:

Nhóm 1: 35 Cán bộ quản lý (trường và khoa)
Nhóm 2: 50 Giảng viên tham gia vào quá trình đào tạo Giáo viên mầm
non
Nhóm 3: 140 Sinh viên ngành mầm non từ năm thứ 1 đến năm thứ 3
- Thời gian lấy số liệu: 2010 - 2016
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
- Phân tích, tổng hợp, so sánh, đối chiếu, khái quát hoá, hệ thống
hoá các vấn đề lý luận về quản lý, đánh giá, đào tạo, quản lý đánh giá kết quả
đào tạo Giáo viên mầm non.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp quan sát
Quan sát các hoạt động quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên
mầm non nhằm thu thập thông tin về nội dung, phương pháp, hình thức
đào tạo Giáo viên mầm non tại Trường CĐSPTW.
7.2.2. Phương pháp trưng cầu ý kiến
Xây dựng hệ thống phiếu trưng cầu ý kiến đối với giảng viên, cán bộ
quản lý và sinh viên của nhà trường nhằm khảo sát thực trạng hoạt động
quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non hiện nay.
7.2.3. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động


6

Nghiên cứu phân tích các sản phẩm của hoạt động quản lý đánh giá
kết quả đào tạo Giáo viên mầm non.
7.2.4. Phương pháp phỏng vấn
Tiến hành phỏng vấn với giảng viên, cán bộ quản lý, sinh viên bằng các
câu hỏi liên quan tới nội dung đề tài nhằm thu thập thêm thông tin về thực
trạng hoạt động quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non

ở Trường CĐSPTW.
7.2.5. Phương pháp chuyên gia
Xin ý kiến chuyên gia đánh giá tính cần thiết và khả thi của biện pháp
quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm non.
7.3. Phương pháp thống kê toán học
Sử dụng phương pháp thống kê toán học với sự hỗ trợ của phần
mềm để xử lý những thông tin đã thu được.
8. Dự kiến cấu trúc luận văn
Ngoài mở đầu, kết luận, khuyến nghị và danh mục tài liệu tham khảo,
luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo
viên mầm non đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục
Chương 2: Thực trạng quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm
non ở Trường CĐSPTW
Chương 3: Biện pháp quản lý đánh giá kết quả đào tạo Giáo viên mầm
non ở Trường CĐSPTW đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.


7

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐÀO TẠO
GIÁO VIÊN MẦM NON ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
1.1.1. Trên thế giới
Ở nhiều nước trên thế giới, hoạt động đánh giá chất lượng đào tạo
luôn đồng hành với công tác dạy và học ở các cơ sở giáo dục. Đánh giá chất
lượng đào tạo nhằm mục đích giám sát quá trình dạy và học, từ đó đưa ra
những quyết sách về quản lý, dự đoán các kết quả đào tạo và không ngừng
cải tiến nâng cao chất lượng đào tạo. Đánh giá chất lượng đào tạo có nhiều

nội dung khác nhau, trong đó có đánh giá các yếu tố điều kiện đảm bảo chất
lượng đào tạo và đánh giá chất lượng sản phẩm đào tạo.
Thực tiễn ở nhiều nước, hoạt động đánh giá thường tập trung vào
đánh giá kiến thức, kỹ năng, thái độ của người học theo các chuẩn mực quy
định. Các hoạt động đánh giá này rất phổ biến ở Bắc Mỹ, châu Âu, Australia.
Nhiều quốc gia còn tổ chức tiến hành đánh giá chất lượng người học ở các
lớp giữa các cấp học để giám sát chất lượng dạy và học nhằm đưa ra các biện
pháp can thiệp kịp thời, như ở Mỹ, Bang New South Wails...
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chất lượng sản phẩm đào tạo chịu
ảnh hưởng của nhiều yếu tố, đặc biệt là yếu tố chất lượng nhà trường, như:
Chất lượng hoạt động quản lý, chất lượng đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất,
các trang thiết bị trường học và tổ chức các hoạt động giáo dục của nhà
trường… Công tác đánh giá chất lượng đội ngũ giáo viên cũng được các
nước thực hiện; khác với công tác thanh tra có thể tiến hành đánh giá từng
giáo viên thông qua năng lực giảng dạy của họ, công tác đánh giá chất lượng
đội ngũ giáo viên nhằm tập trung mô tả thực trạng chung của toàn bộ đội
ngũ giáo


8

viên của nhà trường, của hệ thống; qua đó cung cấp các thông tin để cấp có
thẩm quyền có thể đưa ra các biện pháp kịp thời nhằm nâng cao chất
lượng đội ngũ giáo viên. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, chất lượng nhà
trường được nâng cao khi đội ngũ giáo viên của nhà trường có kỹ năng
chuyên môn cao, được giảng dạy trong lĩnh vực mà họ được đào tạo, có kinh
nghiệm, nhiệt tình và được nâng cao nghiệp vụ chuyên môn định kỳ. Chất
lượng của các hoạt động đào tạo được thể hiện ở các hoạt động trong lớp và
hoạt động ngoài giờ lên lớp. Nó được cấu thành từ chất lượng của chương
trình, phương pháp giảng dạy, các phương tiện học tập cũng như nội dung và

các hình thức hoạt động đào tạo...
Như vậy có thể khái quát các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo:
+ Hoạt động tổ chức và quản lý nhà trường
+ Đội ngũ cán bộ, giáo viên
+ Cơ sở vật chất, trang thiết bị
+ Hoạt động giữa nhà trường với xã hội
+ Kết quả học tập và rèn luyện của người học.
Nhiều quốc gia trong quá trình đánh giá các nhà trường, họ thực hiện
công tác kiểm định chất lượng đào tạo để xác nhận và công nhận chất lượng
dạy và học của các nhà trường. Tiêu biểu cho hình thức này là ở Hoa Kì,
Canada, Trung quốc, Nhật bản, Hàn quốc... Các Hiệp hội kiểm định chất
lượng giáo dục ở các nước này đã xây dựng những bộ tiêu chuẩn, tiêu chí để
công nhận mức độ đạt được của các cơ sở giáo dục so với các chuẩn quy
định.
Trong quá trình tiến hành đánh giá kết quả đào tạo, các nhà giáo
dục trên thế giới hết sức quan tâm đến việc phối hợp các đối tượng và
chủ thể đánh giá khác nhau:
- Đánh giá bên trong: những người trong cuộc tự đánh giá. Ví dụ:
người học tự đánh giá kết quả học tập của mình, giáo viên tự đánh giá
kết


9

quả giảng dạy, các thành viên trong nhà trường tự đánh giá kết quả đào
tạo của nhà trường,…
- Đánh giá bên ngoài: những người ngoài cuộc đánh giá kết quả đào
tạo của người khác. Ví dụ: giáo viên đánh giá học sinh, trường này đánh giá
chất lượng của trường kia, cơ quan quản lí đào tạo đánh giá chất lượng nhà
trường, dự án quốc gia đánh giá chất lượng đào tạo của nhiều địa phương,…

Một số dự án quốc tế về đánh giá giáo dục liên quốc gia
Do tầm quan trọng đặc biệt của hoạt động đánh giá giáo dục, Hiệp hội
quốc tế về đánh giá kết quả giáo dục (International Association for the
Evaluation of Educational Achievement - IEA) đã được thành lập.
Những năm gần đây, để cung cấp nguồn nhân lực đáp ứng yêu
cầu ngày càng cao của nền kinh tế tri thức, các nước phát triển rất quan tâm
đến đánh giá chất lượng đào tạo. Hàng loạt đề án nghiên cứu đánh giá chất
lượng đào tạo liên quốc gia và quốc gia đã được thành lập, đã và đang hoạt
động với sự đầu tư lớn về chuyên gia và tài chính:
- TIMSS (I, II, III): các nghiên cứu quốc tế về chất lượng học tập toán
và khoa học tự nhiên.
- PISA (2000, 2003, 2006): các chương trình quốc tế về đánh giá học
sinh, sinh viên.
- BIJU: đánh giá quá trình đào tạo và sự phát triển tâm lý xã hội ở tuổi
thanh niên.
- PIRLS: nghiên cứu quốc tế về khả năng đọc của học sinh.
- DESI: nghiên cứu quốc tế về kết quả học tập tiếng Đức và tiếng Anh.
- IGLU: nghiên cứu quốc tế về năng lực đọc của trẻ mầm non.
- LAU: nghiên cứu trình độ học tập xuất phát của học sinh.
Trong những năm qua, một số kết quả đánh giá trên đây được công bố
đã tạo ra những cú sốc xã hội ở các nước phát triển (chẳng hạn “TIMSSsốc”,


10

“PISA sốc”), buộc các nước này phải đẩy mạnh nghiên cứu về chất lượng giáo
dục và tiến hành các giải pháp đổi mới giáo dục nhằm nâng cao chất lượng
giáo dục (Helmke, A. (2003): Unterrichtsqualitaet (Chất lượng dạy học) Seelze)
1.1.2. Ở Việt Nam
Ở Việt Nam cũng đã có nhiều tác giả nghiên cứu và đề cập đến kiểm

định chất lượng đào tạo như: Nguyễn Đức Chính với công trình “Kiểm định
chất lượng trong giáo dục đại học” [16]; Đặng Bá Lãm với “Kiểm tra và đánh
giá trong dạy - học đại học”, [35]; Nguyễn Công Khanh với “Về tiêu chuẩn
kiểm định khoá đào tạo Giáo viên mầm non” [31].
- Đặc biệt, Tổng cục dạy nghề, đã phát hành và tập huấn cho đội ngũ
cán bộ kiểm định chất lượng đào tạo ở các trường dạy nghề và Trung cấp
chuyên nghiệp. v.v... [44].
Tuy nhiên việc đánh giá chất lượng đào tạo, sử dụng và quản lý việc
thực hiện bộ tiêu chuẩn kiểm định chất lượng giáo dục ở Trường Cao đẳng
Sư phạm còn chưa được nghiên cứu một cách có hệ thống.
1.2. Một số khái niệm công cụ
1.2.1. Khái niệm quản lý
1.2.1.1. Khái niệm
Xuất phát từ những góc độ nghiên cứu khác nhau, nhiều nhà
nghiên cứu trong và ngoài nước đã đưa ra cách giải thích khác nhau về
quản lý. Có thể thấy được, quản lý vừa là khoa học vừa là nghệ thuật
trong việc điều khiển hệ thống xã hội ở tầm vi mô và vĩ mô. Có tập thể, tổ
chức là có quản lý. Quản lý xuất hiện như một yếu tố cần thiết để phối hợp
những nỗ lực cá nhân hướng tới mục tiêu chung. C. Mác đã nói đến sự cần
thiết của quản lý: Bất kỳ một hoạt động nào có tnh xã hội và chung, trực tiếp
được thực hiện với quy mô tương đối lớn đều ít nhiều cần đến sự quản lý.
Thuật ngữ quản lý được định nghĩa theo nhiều cách khác nhau trên
cơ sở những cách tiếp cận khác nhau.


11

- FW Taylor (Mỹ) người sáng lập ra trường phái quản lý theo khoa học
cho rằng “Quản lý là nghệ thuật biết rõ ràng, chính xác cái gì cần làm là làm
cái đó thế nào bằng phương pháp tốt nhất, rẻ nhất”.

- Harold Koontz: Quản lý là một hoạt động thiết yếu, nó đảm bảo phối
hợp những nỗ lực cá nhân nhằm đạt được những mục đích của nhóm.
Với thời gian, tiền bạc, vật chất và sự bất mãn ít nhất. Với tư cách thực hành
thì quản lý là một nghệ thuật, còn với kiến thức thì quản lý là một khoa học
[23].
- Henri Fayol (1841 - 1925), người Pháp, người đặt nền móng cho lý
luận tổ chức cổ điển, xuất phát từ nghiên cứu các loại hình quản lý và
phân biết 5 chức năng quản lý, cho rằng : "Quản lý tức là lập kế hoạch, tổ
chức, chỉ huy, phối hợp và kiểm tra". Khái niệm này xuất phát từ sự khái quát
về các chức năng của quản lý.
- Frederic Winslow Taylor (1856-1915) là nhà thực hành quản lý khoa
học về lao động đã đưa ra khái niệm “Quản lý là biết được chính xác điều bạn
muốn người khác làm, sau đó hiểu được rằng họ đã hoàn thành công việc
một các tốt nhất” [26].
- Theo tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lộc “Quản lý là tác động có định hướng,
có chủ đích của hoạt động quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý
(người bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt
được mục đích của tổ chức” [36].
- Trần Kiểm cho rằng “Quản lý là những tác động của chủ thể quản lý
trong việc huy động, phát huy, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, điều phối các
nguồn lực (nhân lực, vật lực, tài lực) trong và ngoài tổ chức (chủ yếu là nội
lực) một cách tối ưu nhằm đạt mục đích của tổ chức với hiệu quả cao nhất”
[32].


12

- Bùi Minh Hiền: “Quản lý là sự tác động có tổ chức, có hướng đích
của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu đề ra”
[26].

13

- Theo tác giả Phan Văn Kha: “Quản lý là quá trình lập kế hoạch, tổ
chức, lãnh đạo và kiểm tra các quá trình tự nhiên, xã hội, khoa học, kỹ
thuật và công nghệ để chúng phát triển hợp quy luật, các nguồn lực (hiện
hữu và tiềm năng) vật chất và tinh thần, hệ thống tổ chức và các thành viên
thuộc hệ thống, các hoạt động để đạt được các mục đích đã định” [30].
Một số quan niệm khác:
- Quản lý là quá trình hoàn thành công việc thông qua con người và làm
việc với con người.
- Quản lý là hoạch định, tổ chức, bố trí nhân sự, lãnh đạo và kiểm soát
công việc và những nỗ lực của con người nhằm đạt được những mục tiêu đặt
ra.
- Quản lý là vận dụng khai thác các nguồn lực (hiện hữu và tiềm năng),
kể cả nguồn nhân lực, để đạt đến những kết quả kỳ vọng.
- Quản lý là sự tác động của con người (cơ quan quản lý) đối với con
người và tập thể người nhằm làm cho hệ thống quản lý hoạt động bình
thường có hiệu lực giải quyết được các nhiệm vụ đề ra, là sự trông coi giữ gìn
theo những yêu cầu nhất định, tổ chức và điều hành các hoạt động theo
những yêu cầu nhiệm vụ nhất định.
- Quản lý là sự tác động, chỉ huy, điều khiển, hướng dẫn hành vi, quá
trình xã hội đề chúng phát triển hợp quy luật, đạt được mục đích đã đề ra và
đúng ý chí của người quản lý.
Nhìn chung, mặc dù đứng từ nhiều phương diện và với những mục
đích khác nhau, những những khái niệm nêu trên cho thấy những điểm
chung: Quản lý là hoạt động tác động của chủ thể quản lý lên đối tượng quản
lý, có chủ đích, hướng đích, khai thác các nguồn lực hiệu quả, để phát
triển đối tượng nhằm đạt được mục tiêu đã định.

14

Đối tượng quản lý không thuần túy là con người, tập thể người, tổ
chức như một số ý kiến, mà chúng rất đa dạng. Đối tượng của quản lý,
trước hết