Quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường tiểu học và trung học cơ sở điền công thành phố uông bí tỉnh quảng ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THU TRANG

QUẢN LÝ SINH HOẠT TỔ CHUYÊN MÔN
THEO HƯỚNG NGHIÊN CỨU BÀI HỌC
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ ĐIỀN CÔNG
THÀNH PHỐ UÔNG BÍ TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2014


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN THU TRANG

QUẢN LÝ SINH HOẠT TỔ CHUYÊN MÔN
THEO HƯỚNG NGHIÊN CỨU BÀI HỌC
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ ĐIỀN CÔNG
THÀNH PHỐ UÔNG BÍ TỈNH QUẢNG NINH
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Tuyết Hạnh

THÁI NGUYÊN - 2014


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu,
kết quả nêu trong luận văn này là trung thực và chưa từng được ai công bố
trong bất kỳ công trình nào khác.
Quảng Ninh, tháng 8 năm 2014
Tác giả luận văn

Nguyễn Thu Trang


Số hóa bởi
Trung tâm
Học liệu

i


-tnu.edu.vn/


LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành và trân trọng nhất, tác giả luận văn xin bày tỏ
lòng biết ơn sâu sắc đến:
- Phòng sau Đại học Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên.
- Các Thầy, Cô giáo đã tham gia giảng dạy, quản lý và giúp đỡ lớp học
trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu.
- TS. Nguyễn Thị Tuyết Hạnh - Người hướng dẫn khoa học đã tận

tình giúp đỡ, chỉ bảo ân cần, hướng dẫn tác giả hoàn thành việc nghiên cứu
luận văn này.
- Ban Lãnh đạo, các bạn bè, đồng nghiệp, gia đình đã quan tâm, chia
sẻ động viên, khích lệ và giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập và
nghiên cứu.
Mặc dù tác giả đã hết sức cố gắng trong học tập và đặc biệt trong quá
trình thực hiện luận văn, song chắc chắn luận văn không thể tránh khỏi những
thiếu sót. Tác giả kính mong nhận được sự chỉ dẫn, góp ý của quý thầy, cô giáo
và các bạn đồng nghiệp.

Quảng Ninh, tháng 8 năm 2014
Tác giả luận văn

Nguyễn Thu Trang


Số hóa bởi
Trung tâm
Học liệu

ii

/>

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN................................................................................................ i
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... ii
MỤC LỤC ......................................................................................................... iii
DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT...........................................................iv
DANH MỤC BẢNG .......................................................................................... v

MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ......................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................... 3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu............................................................. 3
4. Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 3
5. Giả thuyết khoa học ..................................................................................... 4
6. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................. 4
7. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 4
8. Cấu trúc của luận văn .................................................................................. 5
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ SINH HOẠT TỔ
CHUYÊN MÔN THEO HƯỚNG NGHIÊN CỨU BÀI HỌC
Ở CẤP TRUNG HỌC CƠ SỞ.......................................................... 6
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề....................................................................... 6
1.2. Một số khái niệm liên quan đến đề tài.......................................................... 8
1.2.1. Quản lý .................................................................................................. 8
1.2.2. Quản lý giáo dục, Quản lý trường học .................................................. 9
1.2.3. Tổ chuyên môn, sinh hoạt TCM, sinh hoạt tổ chuyên môn theo
hướng nghiên cứu bài học ............................................................................. 12
1.2.4. Quản lý sinh hoạt TCM theo định hướng nghiên cứu bài học ............ 14
1.3. Yêu cầu và nội dung của quản lý sinh hoạt TCM theo hướng nghiên
cứu bài học ở cấp THCS.................................................................................... 15
1.3.1. Yêu cầu quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn ở cấp THCS ..................... 15


Số
hóa
bởi
Trung
tâm
Học

liệu

i

http://www.
l rc tnu.edu.vn/


1.3.2. Đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ... 18
1.3.3. Nội dung quản lý sinh hoạt TCM theo hướng nghiên cứu bài học ..... 22
1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý đổi mới sinh hoạt TCM theo hướng
nghiên cứu bài học ở cấp THCS ........................................................................
27
Kết luận chương 1.............................................................................................. 31
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ SINH HOẠT TỔ CHUYÊN
MÔN THEO HƯỚNG NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Ở CẤP
THCS TRƯỜNG TH&THCS ĐIỀN CÔNG THÀNH PHỐ
UÔNG BÍ , TỈNH QUẢNG NINH ................................................. 33
2.1. Khái quát về xã Điền Công, Thành phố Uông Bí và trường TH &
THCS Điền Công............................................................................................... 33
2.1.1. Khái quát về xã Điền Công ................................................................. 33
2.1.2. Khái quát về trừơng TH&THCS Điền Công .........................................
34
2.2. Hoạt động sinh hoạt tổ chuyên môn ở cấp THCS tại trường TH&THCS
Điền Công thành phố Uông Bí , tỉnh Quảng Ninh ............................................ 38
2.3. Thực trạng quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu
bài học ở cấp THCS thuộc trường TH & THCS Điền Công............................. 42
2.3.1. Nhận thức của CBQL, GV ở trường TH&THCS Điền Công về
sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở cấp THCS
thuộc trường TH & THCS Điền công ........................................................... 42

2.3.2. Quản lí kế hoạch sinh hoạt tổ chuyên môn cấp THCS theo hướng
nghiên cứu bài học ở trường TH & THCS Điền Công ................................. 44
2.3.3. Thực trạng quản lí việc đổi mới SHTCM theo hướng nghiên cứu
bài học cấp THCS ở trường TH & THCS Điền Công .................................. 48
2.3.4. Thực trạng chỉ đạo sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng nghiên
cứu bài học ở cấp THCS trường TH & THCS Điền Công............................ 50
Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

4

tnu.edu.vn/


2.3.5. Thực trạng công tác kiểm tra đánh giá sinh hoạt tổ chuyên môn cấp
THCS theo hướng nghiên cứu bài học ở trường TH & THCS Điền
Công ..................................................................................................... 52
2.4. Những yếu tố ảnh hưởng đến sinh hoạt tổ chuyên môn cấp THCS theo
hướng nghiên cứu bài học ở trường TH & THCS Điền Công ..........................
55
2.5. Đánh giá chung về thực trạng sinh hoạt TCM và QL sinh hoạt
TCM theo hướng ngiên cứu bài học ở cấp THCS thuộc trường
TH&THCS Điền Công ..................................................................................... 57
Kết luận chương 2.............................................................................................. 61
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ SINH HOẠT TỔ CHUYÊN MÔN
THEO HƯỚNG NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Ở CẤP THCS
TRƯỜNG TH &THCSĐIỀN CÔNG - THÀNH PHỐ UÔNG
BÍ - TỈNH QUẢNG NINH .............................................................. 63
3.1. Các nguyên tắc đề xuất các biện pháp sinh hoạt tổ chuyên môn cấp
THCS theo hướng nghiên cứu bài học ở trường TH & THCS Điền công ........ 63

3.1.1. Nguyên tắc tính khoa học .................................................................... 63
3.1.2. Đảm bảo tính hệ thống ........................................................................ 63
3.1.3. Đảm bảo tính toàn diện........................................................................ 64
3.1.4. Đảm bảo tính khả thi ........................................................................... 64
3.1.5. Đảm bảo tính kế thừa........................................................................... 64
3.2. Hệ thống biện pháp quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn cấp THCS theo
hướng nghiên cứu bài học ở trường TH & THCS Điền Công. .........................
65
3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức và trình độ chuyên môn cho đội
ngũ cán bộ , giáo viên trong nhà trường về đổi mới sinh hoạt của tổ
chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học................................................. 65
3.2.2. Biện pháp 2: Hỗ trợ các GV khác trong tổ trong việc thực hiện
Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

5

/>

SHTCM theo NCBH ..................................................................................... 66

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

6

tnu.edu.vn/


3.2.3. Biện pháp 3: Tham mưu với PGD, các cán bộ quản lý của nhà

trường về những hỗ trợ cần thiết trong quá trình SHTCM theo hướng
NCBH ............................................................................................................ 67
3.2.4. Biện pháp 4: Tăng cường hoạt động giám sát thực hiện kế hoạch
quản lý đổi mới sinh hoạt của tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu
bài học ........................................................................................................... 68
3.2.5. Biện pháp 5: Đầu tư kinh phí hợp lý cho quản lý đổi mới sinh hoạt
của tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ...................................... 69
3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất ............. 70
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 77
1. Kết luận.......................................................................................................... 77
2. Khuyến nghị................................................................................................... 77
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 79
PHỤ LỤC

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

vi

tnu.edu.vn/


DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT
BGH

: Ban giám hiệu

BP

: Biện pháp

GD&ĐT

: Giáo dục và đào tạo

GV

: Giáo viên

NCBH

: Nghiên cứu bài học

SHTCM

: Sinh hoạt tổ chuyên môn

TCM

: Tổ chuyên môn

TCM

: Tổ chuyên môn

TH&THCS : Tiểu học và Trung học cơ sở
THCS

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

: Trung học cơ sở

4

tnu.edu.vn/


DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1: Số học sinh theo học tại trường trong 3 năm học gần đây của trường
TH&THCS Điền công................................................................................34
Bảng 2.2: Thống kê số liệu chất lượng hai mặt giáo dục trong 3 năm học gần đây của
trường TH&THCS Điền công ....................................................................36
Bảng 2.3: Thống kê số học sinh giỏi trong 3 năm học gần đây của trường TH&THCS
Điền công ...................................................................................................36
Bảng 2.4: Thành tích trong hoạt động TDTT trong 3 năm học gần đây của trường
TH&THCS Điền công................................................................................37
Bảng 2.5: Thống kê số học sinh lưu ban, bỏ học và hoàn thành chương trình
TH,THCS trong 3 năm học gần đây của trường TH & THCS Điền Công 38
Bảng 2.6: Nhận thức của CBQL, GV ở trường TH&THCS Điền Công về sinh hoạt tổ
chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở cấp THCS thuộc trường TH
& THCS Điền công ....................................................................................43
Bảng 2.7: Thực trạng quản lý, chỉ đạo thực hiện kế hoạch SHCM theo hướng nghiên
cứu bài học của cấp THCS trường TH & THCS Điền Công .....................46
Bảng 2.8: Thực trạng quản lí việc đổi mới SHTCM theo hướng nghiên cứu bài học
cấp THCS ở trường TH & THCS Điền Công ............................................48
Bảng 2.9: Thực trạng công tác chỉ đạo quản lí SHTCM cấp THCS theo hướng nghiên
cứu bài học ở trường TH & THCS Điền Công ..........................................50
Bảng 2.10: Thực trạng công tác kiểm tra đánh giá sinh hoạt tổ chuyên môn cấp THCS
theo hướng nghiên cứu bài học ở trường TH & THCS Điền Công ...........53

Bảng 2.11: Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình sinh hoạt tổ chuyên môn cấp
THCS theo hướng nghiên cứu bài học ở trường TH & THCS Điền Công 55
Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm mức độ cần thiết.......................................................71
Bảng 3.2: Kết quả khảo nghiệm mức độ khả thi của biện pháp ..................................72
Bảng 3.3: Thứ bậc các biện pháp đề xuất về tính cần thiết và tính khả thi .................73

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

5

tnu.edu.vn/


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đất nước ta đang bước vào một kỉ nguyên mới, kỉ nguyên đánh dấu một
thời kì cả dân tộc đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá nhằm thực hiện mục
tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. Giáo dục và
đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp
phần quan trọng phát triển đất nước, xây dựng nền văn hoá và con người Việt
Nam. Phát triển giáo dục và đào tạo cùng với phát triển khoa học và công nghệ
là quốc sách hàng đầu, đầu tư cho giáo dục và đào tạo là đầu tư cho phát triển.
.
01
t
, là tổ
chức quan trọng và nòng cốt trong các nhà trường . Bởi lẽ hoạt động chủ yếu
của nhà trường là hoạt động chuyên môn, tổ chuyên môn là đơn vị cơ sở gắn bó
với người giáo viên giảng dạy. Ở đây diễn ra mọi hoạt động có liên quan đến

nghề nghiệp của người giáo viên. Tổ chuyên môn cũng là nơi người giáo viên
có thể chia sẻ mọi tâm tư, nguyện vọng cũng như những vấn đề có liên quan
đến nghề nghiệp, đời sống vật chất và tinh thần của mình. Sinh hoạt của tổ
chuyên môn trong nhà trường có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất
lượng đội ngũ giáo viên- lực lượng quyết định chất lượng giáo dục. Thông qua
quản lý sinh hoạt của tổ chuyên môn để người hiệu trưởng quản lý các mặt
chuyên môn, nghiệp vụ, việc thực hiện chương trình, kế hoạch giảng dạy, năng
lực sư phạm của giáo viên trong phạm vi từng tổ chuyên môn… qua đó quản lý
hoạt động chuyên môn cũng như các mặt hoạt động khác của nhà trường. Việc
nâng cao chất lượng quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn của hiệu trưởng sẽ phát
huy được năng lực sáng tạo của giáo viên trong tập thể sư phạm, tạo ra sự đoàn
Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

1

tnu.edu.vn/


kết nội bộ, rèn luyện khả năng quản lý, điều hành hoạt động của tổ trưởng
chuyên môn đồng thời tạo động lực để giáo viên phát huy nhiều sáng kiến kinh
nghiệm trong bộ môn của mình. Ngoài ra, thông qua sinh hoạt tổ chuyên môn
giáo viên được bồi dưỡng thường xuyên qua các hoạt động dự giờ, sinh hoạt
chuyên đề, thao giảng, hội giảng, hội thi giáo viên giỏi, học sinh giỏi để nâng
cao chất lượng dạy và học của trường. Do đó, quản lí hoạt động sinh hoạt tổ
chuyên môn là nhiệm vụ hàng đầu, là trọng tâm trong quá trình quản lí của
người hiệu trưởng.
Tuy nhiên, thực tế hiện nay vấn đề quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn của
ở các nhà trường phổ thông vẫn còn nhiều bất cập, chưa mang lại hiệu quả,
chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục. Vì vậy nếu hoạt động sinh hoạt

tổ chuyên môn có nề nếp, có chất lượng sẽ giúp hiệu trưởng lập ra trật tự, kỷ
cương nề nếp của nhà trường, nâng cao chất lượng giảng dạy và giáo dục phù
hợp với quan điểm đổi mới của ngành, của Đảng và Nhà nước đáp ứng mục
tiêu đào tạo con người phát triển toàn diện. Quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn
cũng cần được đổi mới để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo
đáp ứng yêu cầu giai đoạn phát triển mới của đất nước. Nghị quyết Hội nghị
Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã
đưa ra quan điểm chỉ đạo “…Trong quá trình đổi mới, cần kế thừa, phát huy
những thành tựu, phát triển những nhân tố mới, tiếp thu có chọn lọc những
kinh nghiệm của thế giới; kiên quyết chấn chỉnh những nhận thức, việc làm
lệch lạc. Đổi mới phải đảm bảo tính hệ thống, tầm nhìn dài hạn, phù hợp với
từng loại đối tượng và cấp học; các giải pháp phải đồng bộ, khả thi, có trọng
tâm, trọng điểm, lộ trình, bước đi phù hợp…”
Trường TH&THCS Điền Công là một trường liên cấp thuộc Thành phố
Uông Bí tỉnh Quảng Ninh, cơ sở hạ tầng của nhà trườn
quản lý hoạt sinh hoạt tổ chuyên môn là hết sức cần thiết và cấp bách để nâng
Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

2

tnu.edu.vn/


cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. Vì vậy đổi mới quản lý sinh hoạt tổ
chuyên môn đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục luôn là vấn đề cần được quan
tâm. Sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học là một hình thức
mới, mang lại hiệu quả cao trong hoạt động chuyên môn ở các nhà trường phổ
thông. Đây được coi là một hướng đi đúng trong công tác chuyên môn của nhà
trường trên con đường hướng tới mục tiêu đạt trường chuẩn quốc gia giai đoạn

2.
“Quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở trường
TH&THCS Điền Công Thành phố Uông Bí tỉnh Quảng Ninh” làm luận văn
tốt nghiệp khóa học.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu để đề xuất biện pháp quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn theo
hướng nghiên cứu bài học nhằm nâng cao

ủ

ế

ọ
, qua đó nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ
giáo viên góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trường TH &THCS Điền
Công, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Công tác quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn trong trường phổ thông
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài
học ở trường TH &THCS Điền Công thành phố Uông Bí tỉnh Quảng Ninh.
4. Phạm vi nghiên cứu
Trường TH và THCS Điền Công là trường liên cấp tiểu học và THCS.
Do đặc thù từng cấp học khác nhau, với giới hạn thời gian và điều kiện nghiên
cứu, trong khuôn khổ luận văn tác giả chỉ nghiên cứu để đề xuất biện pháp

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

3

tnu.edu.vn/


quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học ở cấp THCS
thuộc trường TH&THCS Điền Công .
Các số liệu thực tế được lấy trong 3 năm học trở lại đây.
5. Giả thuyết khoa học
Sinh hoạt Tổ chuyên môn ở cấp THCS thuộc trường TH&THCS Điền
công đã có những đổi mới nhất định nhưng vẫn còn mang nhiều tính hành
chính. Nếu tiến hành các biện pháp quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn theo
hướng nghiên cứu bài học một cách khoa học, linh hoạt, sáng tạo và phù hợp
với thực tế thực hiện đổi mới sinh hoạt tổ chuyên môn hiện nay sẽ nâng cao
chất lượng đội ngũ giáo viên và chất lượng dạy học ở trường TH&THCS Điền
Công, đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận của quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn cấp
THCS theo hướng nghiên cứu bài học .
- Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn theo
hướng nghiên cứu bài học ở cấp THCS thuộc trường TH&THCS Điền Công
thành phố Uông Bí tỉnh Quảng Ninh.
- Đề xuất các biện pháp quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng
nghiên cứu bài học thuộc cấp THCS tại trường TH&THCS Điền Công thành
phố Uông Bí tỉnh Quảng Ninh.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Bao gồm các phương pháp phân tích, tổng hợp, phân loại, hệ thống hoá,
khái quát hoá các tài liệu lý luận, các công trình nghiên cứu có liên quan để xây
dựng cơ sở lý luận của đổi mới quản lý sinh hoạt chuyên môn theo hướng

nghiên cứu bài học ở trường phổ thông .
Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

4

tnu.edu.vn/


7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Gồm các phương pháp:
- Phương pháp điều tra bằng phiếu và phỏng vấn trực tiếp một số cán bộ
quản lý, giáo viên về những vấn đề liên quan đến quản lý sinh hoạt tổ chuyên
môn theo hướng nghiên cứu bài học thuộc cấp THCS tại trường TH&THCS
Điền Công.
- Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến chuyên gia về một số vấn đề khoa
học liên quan đến vấn đề nghiên cứu và khảo nghiệm tính phù hợp, khả thi của
các biện pháp quản lý được đề xuất
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: tổng kết kinh nghiệm quản lý
trong thực tiễn từ các nhà trường đã triển khai đổi mới sinh hoạt chuyên môn
theo hướng nghiên cứu bài học để đề xuất các biện pháp quản lý đổi mới sinh
hoạt tổ chuyên môn ở trường TH & THCS Điền Công phù hợp với điều kiện
thực tế của nhà trường.
7.3. Phương pháp thống kê toán học
Sử dụng PP thống kê toán học để xử lý các số liệu khảo sát nhằm đưa ra
được minh chứng và những nhận xét đánh giá khoa học.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần Mở đầu và phần Kết luận - khuyến nghị, nội dung của Luận
văn được thực hiện trong 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng

nghiên cứu bài học ở cấp THCS
Chương 2. Thực trạng việc quản lí sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng
nghiên cứu bài học ở cấp THCS trường TH&THCS Điền Công thành phố Uông
Bí, tỉnh Quảng Ninh.
Chương 3. Biện pháp quản lí sinh hoạt tổ chuyên môn theo hướng
nghiên cứu bài học ở cấp THCS

trường TH&THCS Điền Công thành phố

Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.
Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

5

tnu.edu.vn/


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ SINH HOẠT TỔ CHUYÊN MÔN
THEO HƯỚNG NGHIÊN CỨU BÀI HỌC Ở CẤP TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
* Ở nước ngoài
TCM là đơn vị cơ sở gắn bó với người GV giảng dạy. Ở đây diễn ra mọi
hoạt động có liên quan đến toàn bộ hoạt động nghề nghiệp của người GV, là
một bộ phận không thể thiếu trong mỗi nhà trường và là nơi bồi dưỡng chuyên
môn nghiệp vụ của GV trong nhà trường. Vì thế, công tác quản lý sinh hoạt
TCM đang đặc biệt được quan tâm.
SHTCM theo hướng nghiên cứu bài học cho đến nay, vẫn phổ biến ở
nhiều trường tại Nhật Bản và được xem như hình thức chủ yếu để phát triển

năng lực chuyên môn của GV tại trường. Thuật ngữ “Nghiên cứu bài học”có
nguồn gốc trong lịch sử giáo dục Nhật Bản, từ thời Meiji (1868 -1912), như
một biện pháp để nâng cao năng lực nghề nghiệp của giáo viên thông qua
nghiên cứu cải tiến các hoạt động dạy học ở từng bài học cụ thể.
Hình thức này cũng đã được nhiều nước trên thế giới áp dung như
Mỹ, Đức, Úc, Trung Quốc, Hồng Kong, Hàn Quốc, Singapore, Thái Lan,
Indonesia… Và đây cũng là một chủ đề giáo dục được quan tâm trên thế giới.
* Ở Việt Nam
Từ đầu năm 2009, NCBH cũng đã được vận dụng ở Việt Nam nhưng còn
ít và rải rác. Bộ GD&ĐT và JICA (Tổ chức phát triển hợp tác quốc tế của Nhật
Bản) cũng đã triển khai dự án về “Tăng cường bồi dưỡng GV theo cụm trường
và quản lý nhà trường ở Việt Nam 2006- 2007”. Đây là một trong những
nghiên cứu vận dụng NCBH.
Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

6

tnu.edu.vn/


Nhiều trường cũng đã áp dụng hình thức NCBH vào SHTCM. Năm
2007- 2009 Đại học Cần Thơ và Đại học Bang Michi-gan, Hoa Kỳ đã tiến
hành một nghiên cứu nhằm vận dụng mô hình NCBH vào thực tiễn lớp cấp
Tiểu học và THCS ở vùng khó khăn và đã thu được kết quả đáng quan tâm.
Tại Việt Nam, nói đến NCBH thì có một số các bài viết trên tạp chí giáo
dục và tạp chí khoa học giáo dục có thể kể đến một số bài viết sau:
- Phạm Đức Bách (2010), Một số hình thức sinh hoạt chuyên môn ở
trường trung học cơ sở nhằm góp phần đổi mới phương pháp dạy học, Tạp chí
Giáo dục Số 235 tr. 58-59

- Đặng Thị Hồng Doan (2011), "Bồi dưỡng năng lực dạy học cho GV
tiểu học qua "NCBH”", Tạp chí Giáo dục Số 268 tr. 32-33.
- Hoàng Tấn Bình Long (2013), Vấn đề đổi mới sinh hoạt chuyên môn
dựa trên NCBH
- Vũ Thị Sơn (2011), ”Đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo hướng xây
dựng văn hóa học tập ở nhà trường thông qua "NCBH"”, Tạp chí Giáo dục Số
269 tr. 20-23.
Và một số bài viết khác. Các bài viết này đã đề cập đến lý thuyết của
NCBH (khái niệm NCBH, các bước triển khai NCBH, những lợi ích của
NCBH và một số khó khăn khi tiến hành nghiên cứu bài học). Tuy nhiên, chưa
có bài viết nào đánh giá về thực trạng quản lý SHTCM theo NCBH trong các
nhà trường hiện nay.
Về đề tài nghiên cứu về công tác quản lý sinh hoạt TCM trong nhà
trường phổ thông, có thể kể đến một số đề tài như:
- Nguyễn Minh Đăng (2012), Biện pháp quản lý TCM của HT trường
THPT huyện Tam Dương tỉnh Vĩnh Phúc, Luận văn thạc sĩ khoa học giáo dục
- Bùi Đức Tấn (2011), Quản lý hoạt động TCM của HT các trường THPT
Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

7

/>

thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai, Luận văn thạc sĩ khoa học giáo
dục

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

8

tnu.edu.vn/


- Phạm Khánh Tường (2003), Một số biện pháp quản lý chuyên môn của
HT đối với GV mới vào nghề của một số trường THPT ở Hải Phòng Luận văn
thạc sĩ khoa học giáo dục
- Nguyễn Hữu Hòa (2009), Một số biện pháp quản lý hoạt động TCM
của HT các trường THPT thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng, Luận văn thạc sĩ
khoa học giáo dục
Mỗi đề tài lại đi sâu nghiên cứu một phạm vi, nhưng hầu hết các đề tài
nghiên cứu nói trên chỉ đề cập đến vấn đề nâng cao hiệu quả quản lý TCM của
HT và TTCM theo hình thức truyên thống mà chưa có đề tài nào nghiên cứu
SHTCM theo hướng NCBH.
Trong đề tài này, tác giả hệ thống hóa lý luận và nghiên cứu thực trạng
để có thể đề xuất các biện pháp quản lý sinh hoạt TCM theo hướng NCBH của
TTCM trong trường THCS.
1.2. Một số khái niệm liên quan đến đề tài
1.2.1. Quản lý
Trong bất kì công việc và lĩnh vực nào trong xã hội thì vai trò của người
quản lý cũng được đặt lên hàng đầu. Quản lý vừa là một nghệ thuật, vừa là một
khoa học
Vậy quản lý là gì? Có rất nhiều định nghĩa khác nhau về quản lý nhưng
chưa có một định nghĩa thống nhất:
Theo Henrry Fayol (1886-1925) là người đầu tiên tiếp cận quản lý theo
quy trình và là người có tầm ảnh hưởng to lớn trong lịch sử tư tưởng quản lý từ
thời kì cận- hiện đại tới nay, quan niệm rẳng “Quản lý là một tiến trình bao
gồm tất cả các khâu: lập kế hoạch, tổ chức, phân công, điều khiển và giám sát
các nỗ lực của cá nhân, bộ phận và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực vật chất

khác của tổ chức để đạt được mục tiêu đề ra”
Số hóa bởi Trung tâm Học
8
liệu

tnu.edu.vn/


Stephan Robbins quan niệm “Quản lý là tiến trình hoạch định, tổ chức,
lãnh đạo và kiểm soát những hành động của các thành viên trong tổ chức và sử
dụng tất cả các nguồn lực khác của tổ chức nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra”
Theo C.Mác “Quản lý là loại lao động sẽ điều khiển mọi quá trình lao
động phát triển xã hội”; “ Bất cứ lao động xã hội hay cộng đồng trực tiếp nào
được thực hiện ở quy mô tương đối lớn, thì ít nhiều cũng cần đến một sự chỉ
đạo để điều hòa những hoạt động cá nhân và thực hiện chức năng chung phát
sinh từ toàn bộ cơ thể sản xuất khác với sự vận động của những khí quan độc
lập của nó. Một người độc tấu vĩ cầm tự điều khiển lấy mình, còn một dàn nhạc
cần phải có một nhạc trưởng”
Tác giả Bùi Minh Hiền cho rằng “Quản lý là sự tác động có tổ chức,
có hướng đích của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý nhằm đạt mục tiêu đề
ra”[17] Quản lý quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản
lý đến
tập thể người lao động nói chung nhằm thực hiện các mục tiêu dự kiến.
Quản lý là quá trình tiến hành những hoạt động, khai thác, lựa chọn, tổ
chức và thực hiện các nguồn lực, các tác động của chủ thể quản lý theo kế
hoạch chủ động và phù hợp với quy luật khách quan để gây ảnh hưởng đến đối
tượng quản lý nhằm tạo ra sự thay đổi hay tạo ra hiêu quả cần thiết vì sự tồn tại,
ổn định và phát triển của tổ chức trong một môi trường biến động.
Trong luận văn này chúng tôi sử dụng khái niệm của tác giả Bùi Minh
Hiền.

1.2.2. Quản lý giáo dục, Quản lý trường học
1.2.2.1. Quản lý giáo dục
Quản lý giáo dục là một bộ phận quan trọng của quản lý xã hội. Theo
nghĩa rộng quản lý giáo dục là quản lý mọi hoạt động giáo dục trong xã hội.
Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

9

/>

Quá trình đó bao gồm các hoạt động giáo dục hoặc có tính giáo dục của bộ máy
nhà nước, của các tổ chức xã hội, của hệ thống giáo dục quốc dân, của gia

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

10

tnu.edu.vn/