ngu van.khoi 9 tuaàn 1-9

Ngữ Văn lớp 9

Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
TUẦN : 01
TIẾT : 1,2

Ngày soạn : ……/……/2008
Ngày dạy : ……/……/2008

Văn bản : PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH
( Lê Anh Trà)

I/ Mục tiêu cần đạt
-Giúp hs :
+Thấy được vể đẹp trong phong cách HCM là sự kết hợp hài hoà giữa truyền thống và hiện đại , dân tộc
và nhân loại , thanh cao và giản dị
+Từ lòng kính yêu và tự hào về Bác , hs có ý thức tu dưỡng học tập rèn luyện theo gương Bác
+Tích hợp với Tiếng Việt ở bài “Các phương châm hội thoại”.
+Rèn kó năng đọc và tìm hiểu , phân tích văn bản nhật dụng.
II / Chuẩn bị
1.GV: -Soạn giáo án
-Những tư liệu liên quan đến tính giản dị của Bác
2.HS: đọc văn bản và soạn bài ; sưu tầm, nghiên cứu tranh ảnh, tài liệu về Bác.
III / Tiến trình tổ chức hoạt động day – học
A / Ổn định tổ chức : kiểm tra sỉ số
B / Kiểm tra bài cũ : kiểm tra sự chuẩn bị của HS
C/ Bài mới
Hoạt động 1: Giới thiệu bài
HCM không những là nhà yêu nước , nhà cách mạng vó đại mà còn là danh nhân văn hóa thế giới ,
vẻ đẹp văn hoá chính lànét nổi bật trong phong cách HCM
I / Đọc- hiểu văn bản

Hoạt động 2. Hướng dẫn đọc – hiểu văn bản
1/ Chú thích (sgk)
Hs đọc chú thích.
Gv hướng dẫn đọc: giọng chậm rãi,bình tónh, 2 / Đọc văn bản
khúc chiết. Gv đọc mẫu một đoạn.
Hs đọc – nhận xét
3/ Thể loại: thuyết minh-nghị luận (văn bản nhật
Vbản này thuộc kiểu văn bản gì ?
dụng )
II / Phân tích văn bản
3.1 / Sự tiếp thu văn hoá nhân loại của HCM để tạo
nên phong cách HCM
-Người đã từng đặt chân đến nhiều vùng đất khác
nhau trên thế giới.
-Người thông thạo nhiều ngoại ngữ nên có khả năng
giao tiếp với nhiều người, nhiều nền văn hoá khác
nhau của P Đông ,P Tây.
-Người học hỏi ,tìm hiểu văn hoá, nghệ thuật đến
mức uyên thâm.
? Uyên thâmcó nghóa là gì ?
? Thái độ tiếp thu văn hoá các nước của Bác -Tiếp thu một cách có chọn lọc tinh hoa văn hoá
nhân loại .
như thế nào?
Hoạt động 3: Hướng dẫn phân tích văn bản.
Hỏi: Trong cuộc đời hoạt động của mình HCM
đã tiếp xúc ,tiếp thu các nền văn hoá như thế
nào?

GV: nguyễn Thị Hường
2009

1

Năm hoïc 2008 -


Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
-Bác không chịu ảnh hưởng một cách thụ động
mà biết chọn lọc cái đẹp , cái hay .
-Trên nền tảng văn hoá dân tộc mà tiếp thu
những ảnh hưởng quốc tế
? Sự tiếp thu ấy đã đem lại kết quả gì?
-Gv : Đây chính là nét nhân loại tính hiện đại
trong phong cách HCM
- Dù tiếp xúc với nhiều nền văn hoá tiên tiến
của nhân loại nhưng Bác có một lối sống rất
giản dị
? Lối sống giản dị của Bác thể hiện ở những
điểm nào ?
? o trấn thủ?

Ngữ Văn lớp 9
-Tiếp thu văn hoá nhân loại nhưng không làm mất
bản sắc dân tộc.

=>Tạo ra một nhân cách , một phong cách rất VN ,
rất phương Đông nhưng cũng rất mới , rất hiện đại.
2 / Lối sống giản dị thanh cao của HCM
- Nơi ở , nơi làm việc :+ Nhà sàn nhỏ cạnh ao , đơn
sơ

+ có phòng khách , làm việc
và phòng ngủ
- Trang phục : bộ quần áo bà ba nâu , áo trấn thủ ,
dép lốp hết sức đơn sơ
- Ăn uống đạm bạc : cá kho , rau luộc ,dưa ghém…
=>Liệt kê và bình luận : tạo sức thuyết phục

? Tác giả sử dụng biện phát nghệ thuật gì ? tác
dụng ?
? Ở lớp 7 em đã học những văn bản nào nói về
lối sống giản dị của Bác ?
-Văn bản : Đức tính giản dị của Bác
? Vậy văn bản này chỉ đề cập đến đức tính
giản dị của Bác hay còn đề cập đến vấn đề nào
khác?
- Nói đức tính giản dị của Bác là nói về phong
cách sống , phong cách HCM mà cốt lõi là vẻ
đẹp văn hoá đựoc kết hợp hài hoà giữa văn
hoá dân tộc và văn hóa nhân loại.
- Gv :Trong thực tế yếu tố nhân loại và dân tộc
, truyền thống và hiện đại luôn có xu hướng
loại trừ nhau .Nhưng Bác lại kết hợp hài hoà
những yếu tố ấy bởi nhờ cóbản lónh ý chí của
người chiến sỹ cách mạng và tình cảm cách - Lối sống giản dị , thanh cao
mạng
? Cách sống giản dị của Bác có phải là lối sống
khắc khổ , khác người không ?
- Không tự thần thánh hoá , không tự làm cho
khác đời , không phải là lối sống khắc khổ mà
là lối sống có văn hoá đã trở thành quan niệm

thẩm mỹ , cái đẹp là sự giản dị tự nhiên , thanh
cao
? Cách sống của Bác gợi cho ta nhớ đến những
GV: nguyễn Thị Hường
2009

2

Năm học 2008 -


Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
nhà hiền triết nào ?
- Nguyễn Trãi , Nguyễn Bỉnh Khiêm .đây là ba
nhân cách lớn ,ba nhà văn hoá có lối sống vừa
thanh cao vừa giản dị.
?Sự so sánh đó nói lên điều gì?
- Cho thấy Bác rất P Đông ,gắn bó sâu sắc với II/ Tổng kếtù < ghi nhớsgk>
vẻ đẹp tinh thần dân tộc.

Ngữ Văn lớp 9

Hoạt động 4.Tổng kết
? Tìm những nét tiêu biểu về nt ?
- Kể và bình luận < hs tìm >
- Chọn lọc những chi tiết tiêu biểu có liệt kê
- Sử dụng những từ Hán –Việt tạo sự gần gũi
với các hiền triết
- Nt so sánh ,đối lập nhằm làm nổi bật vẻ đẹp
IV/ Luyện tập (sgk)

phong cách văn hoáHCM.
? Qua phân tích hãy cho biết nội dung chính
của văn bản ?
- Hs tự làm.
D / Củng cố
? Em hiểu gì về phong cách HCM ?
Đ/ Dặn dò
- Làm luyện tập
- Soạn văn bản tiếp theo.
…………………………………………………………………………………………………………………
TUẦN : 01
TIẾT : 03

Ngày soạn : ……/……/2008
Ngày dạy : ……/……/2008

CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI

I / Mục tiêu cần đạt
- Giúp hs
+ Nắm được nội dung phương châm về lượng và phương châm về chất
+Biết vận dụng phương châm này trong giao tiếp
-Tích hợp với văn bản :Lợn cưới áo mới
II / Chuẩn bị :Soạn bài
III / Tiến trình tổ chức hoạt động day – học
A/ Ổn định tổ chức
B/ Kiểm tra bài cũ
C / Bài mới :
I / Phương châm về lượng
Hoạt động 1 :Tìm hiểu đoạn đối thoại

1/ Ví dụ:
Vdụ1:- An :Cậu học bơi ở đâu ?
Hs đọc ví dụ
-Ba :Dó nhiên là ở dưới nước chứ còn đâu.
? Khi An hỏi cậu học bơi ở đâu ? thì An muốn
GV: nguyễn Thị Hường
2009

3

Năm học 2008 -


Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
biết điều gì ?
-Địa điểm Ba học bơiở sông hay hồ , hồ nào?
?Vậy Ba trả lời : Học ở dưới nước, thì câu trả lời
có đáp ứng điều An muốn hỏi không ?
-Không .Vì nội dung mà An cần biết không phải
vậy .
?An cần trả lời như thế nào ?
Hs trả lời.
?Vậy người nghe trả lời ít hay nhiều hơn người
cần hỏi ?
-Ít hơn
? Từ vd trên hãy cho biết bài học trong giao tiếp
Cần nói cho có nội dung ,không thiếu .
Hs đọc
? Vì sao truyện lại gây cười ?
-Các nhân vật nói nhiều hơn những điều cần nói

?Người có lợn cưới và áo mới phải hỏi và trả lời
như thế nào để người nghe đủ biếtđiều cần hỏi và
trả lời?
-Hỏi: bác có thấy con lợn nào chạy qua đây
không ?
-Trả lời: nãy giờ tôi chẳng thấy con lợn nào
chạy qua đây cả
? Vậy cần phải tuân thủ yêu cầu gì khi giao tiếp?
-Trong giao tiếp không cần nói nhiều hơn những
điều cần nói.
? Từ vd 1 và vd 2 hãy cho biết khi giao tiếp ta cần
tuân thủ những điều gì để đảm bảo phương châm
về lượng ?
- Hs đọc ghi nhớ sgk.
Hoạt động 2: Tìm hiểu phương châm về chất
- Hs đọc ,tóm tắt câu chuyện
?Truyện phê phán những điều gì ?
- Tính nói khoác .
? Vậy trong giao tiếp điều gì cần tránh ?
- Không nên nói những điều mà mình không tin
là thật.
? Nếu không chắc bạn mình nghỉ học thì em có
trả lời vói thầy cô là bạn ấy nghỉ học vì ốm
không?
- Không .
? Vậy trong giao tiếp ta cần tránh những điều gì?
GV: nguyễn Thị Hường
2009

Ngữ Văn lớp 9

Vdụ2 <sgk > Lợn cưới ,áo mới
-Bác có thấy con lơnï cưới của tôi chạy qua đây
không?
- Từ lúc tôi mặc áo mới này tôi chẳng thấy con
lợn nào chạy qua đây cả.

2/ Kết luận :ghi nhớ <sgk>
-Cần nói cho có nội dung
-Nói không thiếu ,không thừa
II / Phương châm về chất
1/ Ví dụ : Quả bí khổng lồ

4

Năm hoïc 2008 -


Ngữ Văn lớp 9

Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
- Đừng nói những điều mà mình không có bằng
chứng xác thực.
? Từ 2 vd trên khi giao tiếp ta cần tuân thủ những
điều gì ?
Hs đọc ghi nhớ

2/ Kết luận <ghi nhớ sgk >
Đừng nói những điều mà mình không tin là đúng
Hoạt động 3: Hướng dẫn hs làm luyện tập

?Dựa vào phương châm về lượng để phân tích lỗi hay không có bằng chứng xác thực.
II / Lện tập
về lượng trong những câu sau:
-Thừa cụm từ (nuôi ở nhà ) vì gia súc đã hàm Bài tập 1 : Phân tích lối diễn đạt
a/ Trâu là một loài gia súc nuôi ở nhà
chứa nghó là thú nuôi trong nhà
-Thừa cụm từ (có hai cánh )vì tất cả các loại chim
b/ n là một loài chim có hai cánh
đều có hai cánh
- Hs chép và làm vào vở bài tập
Bài tập 2 : Điền từ thích hợp
a/ nói có sách mách có chứng
b/ nói dối
c/ nói mò
d/ nói nhăng noi cuội
e/ nói trạng
 Phương châm về chất
Vi phạm phương châm vềlượng
? Giải thích tại sao người n hay dùng những Bài tập 3 :
-Rồi có nuôi đựoc không ?
cụm từ này:
Bài tập 4 :
a/ Như tôi được biết, tôi tin rằng…
Để đảm bảo phương châm về lượng
 Báo cho người nghe biết được tính xác thực
của nhận định hoặc thông tin mà mình đưa
ra chưa được kiểm nghiệm chưa được kiểm
chứng
b/ Như tôi đã trình bày, như mọi người đã biết …
 Đe åđảm bảo phương châm về lượng Nhằm

báo cho người nghe biết việc nhắc lại nội
dung cũ là do chủ ý của người nói
D / Củng cố
-Nhắc lại nội dung phương châm về lượng , về chất .
Đ / Dặn dò
-Làm bài tập 5
……………………………………………………………………………………………………………
TUẦN : 01
TIẾT : 04

Ngày soạn : ……/……/2008
Ngày dạy : ……/……/2008

SỬ DỤNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP NGHỆ THUẬT
GV: nguyễn Thị Hường
2009

5

Năm học 2008 -


Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
Ngữ Văn lớp 9
TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH
I/ Mục tiêu cần đạt : Giúp hs :
+ Hiểu việc sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh , làm cho văn bản thuyết
minh sinh động , hấp dẫn
+ Biết cách sử dụng một số biện pháp nghệ thuật vào văn bản thuyết minh
II / chuẩn bị

- Hs xem lại kiểu văn bản thuyết minh ở lớp 8
III / Tiến trình hoạt động day – học
A/ Ổn định tổ chức
B / Kiểm tra bài cũ
C/ Bài mới
Hoạt động 1 :Ôn lại kiến thức về kiểu VB thuyết minh
?Văn bản thuyết minh là gì ?
-Là kiểu văn bản thông dụng trong mọi lónh vực đời
sống sống nhằm cung cấp tri thức ( hiểu biết ) về đặc điểm,
tính ctính chất, nguyên nhân .. của các hiện tượng sự vật trong
tự nhiên xã hội bằng phương thúc trình bày , giới thiệu, thiệu,
giải thích
? Đặc điểm chủ yếu của văn bản thuyết minh là gì ?
- Tri thức khách quan, phổ thông , xác thực
? Các phương pháp thuyết minh là gì ?
- Phương pháp :Nêu định nghóa , giải thích ,liệt kê , nêu
vd , dùng số liệu , so sánh , phân tích , phân loại …
Hoạt động 2. Đọc và nhận xét văn bản có sử dụng
BPNT
- Hs đọc văn bản
? Văn bản thuyết minh đặc điểm của đối tượng nào ?
? Văn bản có cung cấp tri thức khách quan về đối tượng
không ?
- Có .Đó là đá , nước làm nên vẻ đẹp của vịnh Hạ Long
? Đặc điểm ấy có dễ dàng thuyết minh bằng cách liệt
kê , đo đếm không ?
- Thông thường người ta dùng phương pháp liệt kê
nhưng Nguyên Ngọc lại dùng phương pháp khác đó là
Đá và Nước đem đến cho du khách những cảm giác thú
vị nên không dùng phương pháp liệt kê mà dùng tưởng

tượng ,liên tưởng, miêu tả...
? Vấn đề sự kỳ lạ của Hạ Long là vô tận được tác giả
thuyết minh bằng phương pháp nào ?
? Ngoài ra tác giả còn dùng biện pháp nghệ thuật nào
để cho bài văn sinh động ?
GV: nguyễn Thị Hường
2009

I / Tìm hiểu một số biêïn pháp nghệ thuật
trong văn bản thuyết minh ( thuyết minh sự
vật hiện tượng một cách hình tượng , sinh
động).

1/Ví dụ : văn bản Hạ Long Đá và Nước
-Sự hấp dẫn kỳ diệu của Hạ Long

6

Năm học 2008 -


Ngữ Văn lớp 9

Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm

- Giải thích (giới thiệu ):-Nước tạo nên sự di
? Những biện pháp nhệ thuật này có tác dụng gì?
chuyển
- Miêu tả so sánh :con thuyền mỏng như
chiếc lá tre nó bập bềnh lên xuống

- Nhân hoá:Đa ùlà các thập loại chúng sinh
? Như vậy tác giả đã trình bày được sự lỳ lạ củaHạ - Liên tưởng : tưởng tượng về những cuộc
Long chưa ?trình bày được nhờ biện pháp nào ?
dạo chơi ( có thể )
- Nhân hoá , liên tưởng , miêu tả...
=> Vịnh Hạ Long không chỉ là đá và nướcmà
? Các biện pháp NT có tác dụng như thế nào trong VB là một thế giới sống có hồn
thuyết minh?
=>Như một lời mời gọi du khách đến với Hạ
? Sử dụng BPNT trong VB thuyết minh phải đảm bảo Long
yêu cầu gì?
- Sử dụng hợp lý ,không lạm dụng.
Hs đọc ghi nhớ.
2 / Kết luận : ghi nhớ < sgk >
Hoạt động 3 . Hướng dẫn hs luyện tập
? Văn bản có tính chất thuyết minh không ?
II / Luyện tập
(có phải là văn bản thuyết minh không ?)
Bài tập 1 :Ngọc Hoàng sử tội ruồi xanh
- Truyện vui có tính chất thuyết minh .
? Tính chất thuyết minh thể hiện ở điểm nào ?
-Giới thiệu loài ruồi rất hệ thống :tính chất
chung về họ , giống , loài .. về các tập tính
sinh sống , sinh đẻ , đặc điểm cơ thể .Cung
cấp các kiến thức chung đáng tin cậy về loài
ruồi , thức tỉnh ý thức giữ gìn về sinh chung ,
? Những phương pháp thuyết minh nào được sử dụng?
phòng bệnh , ý thưcù diệt ruồi.
- Phương pháp thuyết minh:
+ Định nghóa :ruồi thuộc họ côn trùng hai

cách mắt lưới
+ Phân loại : các loại ruồi…
+ Số liệu : số vi khuẩn , số lượng sinh sản
của các loài ruồi.
? Bài thuyết minh này có gì đặc biệt ?
- Yếu tố thuyết minh , yếu tố nhệ thuật kết hợp rất + Liệt kê : mắt lưói , chân có chất dính
Ht : như 1 bản tường thuật phiên toà
chặt chẽ
Ctrúc : như biên bản 1 cuộc tranh luận pháp
? Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật nào ?
lý
? Biện pháp nghệ thuật có tác dụng gì ?
- Gây hứng thú cho người đọc nhỏ tuổi vừa là truyện vui Nd : giống như 1 câu chuyện về loài ruồi
-Biện pháp nghệ thuật :Nhân hoá , miêu tả…
vừa thêm tri thức
D/ Củng cố
- Để một bài thuyết minh sinh động hấp dẫn chúng ta cần phải làm gì?
GV: nguyễn Thị Hường
2009

7

Năm học 2008 -


Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
Đ / Dặn dò
- Làm bài tập 2
……………………………………………………………………………………………………………………………
TUẦN : 01

TIẾT : 05

Ngữ Văn lớp 9

Ngày soạn : ……/……/2008
Ngày dạy : ……/……/2008

LUYỆN TẬP SỬ DỤNG MỘT SỐ BIỆN PHÁP NGHỆ THUẬT
TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH
I/ Mục đích cần đạt
- Giúp hs biết vận dụng một số biện pháp nghệ thuật vào văn bản thuyết minh để làm cho văn bản thuyết
minh thêm sinh động
- Rèn luyện tư tưởng của học sinh
II / Chuẩn bị
- Hs làm dàn ý về cái nón , cái quạt.
- Viết phần mở bài
III / Tiến trình tổ chức hoạt động day – học
A / Ổn định tổ chức
B / Kiểm tra bài cũ
? Để một bài thuyết minh thêm sinh động , có hình tượng , người viết phải sử dụng những biện pháp nghệ
thuật nào ?
C/ Bài mới
Hoạt động 1.
Kiểm tra việc chuẩn bị của hs
Hoạt động 2 . Trình bày và thảo luận về cái quạt ,cái nón
2/ Yêu cầu
- Về nội dung : Nêu được công dụng , cấu tạo chủng loại ,lịch sử của cái quạt , cái nón
- Về hình thức : Vận dụng một số biện pháp nghệ thuật để làm cho bài viết tươi vui hấp dẫn
3 / Lập dàn y ùvề cái nón
Mb : Giới thiệu chung về chiếc nón

Tb : + Lịch sử chiếc nón
+ Cấu tạo của chiếc nón
+ Quy trình làm ra chiếc nón
+ Giá trị kinh tế , văn hoá , nghệ thuâït của chiếc nón
Kb : Cảm nghó chung về chiếc nón trong đòi sống hiện tại
4/ Hs từng tổ trình bầy –lớp góp ý nhận xét
- Gv nhận xét ,bổ sung .
Hoạt động 3 .Trình bày và thảo luận về cái quạt.
( Cách làm như trên)
D / Củng cố
-Nhận xét lớp học,sự chuẩn bị ,tinh thần học tập của hs
Đ / Dặn dò
-Soạn bài tiếp , làm hoàn thành các đề bài trên .
……………………………………………………………………………………………………………………………………..
GV: nguyễn Thị Hường
2009

8

Năm học 2008 -


Ngữ Văn lớp 9

Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm

TUẦN : 01
TIẾT : 06, 07

Ngày soạn : ……/……/2008

Ngày dạy : ……/……/2008

Văn bản : ĐẤU TRANH CHO MỘT THẾ GIỚI HOÀ BÌNH
( G .Mác-Két )
I / Mc tiêu cần đạt
- Giúp hs
+ Hiểu đựoc nội dung vấn đề đặt ra trong văn bản : Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đe doạ toàn bộ sự
sống trên trái đất , nhiệmvụ cấp bách của toàn thể nhân loại là ngăn chặn nguy cơ đó , là đấu tranh cho
một thế giói hoà bình
+ Thấy được nghệ thuật nghị luận của tác giả: chứng cứ cụ thể , xác thực , cách so sánh rõ ràng , giàu sức
thuyết phục , lập luận chặt chẽ
II / Chuẩn bị
- Soạn bài
- Những tư liệu liên quan đến chiến tranh hạt nhân
III/ Tiến trình tổ chức hoạt động d – học
A/ Ổn định tổ chức
B / Kiểm tra bài cũ
? Em hiểu gì về phong cách HCM?
? Sự kết hợp hài hoà giữa truyền thống văn hoá dân tộc với tinh hoa văn hoá nhân loại , giản dị và
thanh cao thể hiện như thế nào trong phong cách HCM ?
C/ Bài mới
Hoạt động 1 : Giới thiệu bài
Ngày nay chúng ta đang sống trong một thế giới mà trình độ khkt đang phát triển với một tốc độ đáng
kinh ngạc , những thành tựu của hôm nay rất có thể chỉ ngày mai đã thành lạc hậu . Đã có những ý kiến
bị quan cho rằng trong khi các của cải xã hội tăng theo cấp số cộng thì dân số trái đất lại tăng theo cấp số
nhân , con người ngày càng đói khổ . Tuy nhiên nhờ sự phát triển như vũ bão của khkt , của cải xã hội
ngày càng dồi dào hơn , số người đói ngày càng giảm đi , song mặt trái của sự phát triển của khkt thì hầu
như rất ít người có thể nhận thức được .Bài học hôm nay của nhà văn G.Mac-ket đã gióng lên một hồi
chuông cảnh tỉnh nhân loại trước nguy cơ đang hiện hữu của một cuộc chiến tranh hạt nhân thảm khốc
Hoạt động 2 : Hướng dẫn đọc- hiểu văn bản

Hướng dẫn đọc , giọng đọc rõ ràng , dứt
khoát , đanh thép ,chú ý các từ Unicep , Pao
- Gv đọc mẫu đoạn 1.Hs đọc tiếp.
- Lớp nhận xét.
? Văn bản này thuộc loại văn bản gì ?
- Giải thích từ khó
? Đây là một loại văn bản nghị luận em hãy
nêu luận điểm và luận cứ của văn bản ?
GV: nguyễn Thị Hường
2009

I / Đọc – hiểu văn bản
1/ tác giả tác phẩm < sgk >
2/ Đọc ,tóm tắt tác phẩm

-Văn bản nhật dụng : mang tính nghị luận chính trị xã
hội
3/ Phân tích :
9

Năm học 2008 -


Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
Luận điểm :
- Chiến tranh hạt nhân là một thảm hoạ,
thảm khốc đang đe doạ toàn thể loài người.
- Đấu tranh để loại bỏ nguy cơ ấy vì một thế
giới hoà bình là nhiệm vụ của toàn thể nhân
loại .

? Hệ thống luận cứù được triển khai như thế
nào?
- Luận cứ :
+ Nguy cơ chiế tranh hạt nhân (kho vũ khí
hạt nhân đựơc tàng trữ có khả năng huỷ diệt
cả trái đất và các hành tinh trong hệ mặt trời
+ Chạy đua vũ trang đã làm mất đi khả năng
để con người được sống tốt đẹp hơn
+Chiến tranh hạt nhân chẳng những đi ngược
l lý trí cuả con người mà còn phản lại sự
tiến hoá của tựï nhiên
+ Nhân loại phải có nhiệm vụ ngăn chặn
cuộc chiến tranh hạt nhân cho 1 thế giới hoà
bình
? Các luận cú này có thuyết phục không ?
Các luận cứ đều có luận chúng rõ rãng ,
riêng luận cú 4 không có luận chứng những
lời tâm sự tha thiết mang âm diệ sót xa làm
thuyết phục người đọc
? Nhận xét hệ thống luận cứ ?
- Các luận cứ này rất mạnh lạc , chặt chẽ ,
sâu sắc đó chính là bộ xương vững chắc của
văn bản , tạo nên tính thuyết phục cơ bản
của lập luận
? Nhận xét cách mở đầu của tác giả?
- Mở đầu bằng 1 câu hỏi rồi tự trả lời bằng 1
thời điểm rất cụ thể , con số cụ thể , cách
tính toán đơn giản
? Những thời điểm con số được nêu ra có tác
dụng gì ?

Tác giả muốn chứng minh cho người đọc
bằng những chứng cú xác thực , thu hút
người đọc và gây ấn tượng mạnh mẽ và tính
chất hệ trọng đang đựoc nói tới.
? Ở đoạn này tác giả sử dụng biện pháp
nghệ thuật gì ?
GV: nguyễn Thị Hường
2009

Ngữ Văn lớp 9

-

3.1 / Nguy cơ Chiến tranh hạt nhân
Ngày 08/ 08/ 2006
Hơn 5000 đầu đạn hạt nhân (4 tấn thuốc nổ / người)
- Làm mất 12 lần sự sống trên trái đất
- Tiêu diệt cả hành tinh xung quanh hệ mặt trời và 4
hành tinh nữa
- Đè nặng lên chúng ta như thanh gươm Đa-mô-clet.

10

Năm học 2008 -


Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
So sánh hiểm hoạ hạt nhân , thanh gươm Đa
mô két , dich hạch
? Em hiểu gì về thanh gươm Đa- mô -clét và

dịch hạch ?
? Tác dụng của so sánh ?
? Tại sao gọi đây là hiểm hoạ ?
- Nó đựơc tàng trữ đang ở thế tiềm tàng
nhưng ghê ngớm nhất ,khiếp nhất do con
người gây ra và thức tế đã gây ra 1 phần ở
nhật bản <1945>
? Các nước sử dụng và sản xuất ra vũ khí
hạt nhân để làm gì ?
Các nước chưa sử dụng vì không tránh khỏi
cả hai bên cùng chết nên sản xuất để đối
đầu răn đe thách thức nhau vậy đẩy thế giới
vào cuộc chạy đua một kho chứa thần chết
và đặc biệt là quá trình chạy đua này vô
cùng phi lý và tốn kém

Ngữ Văn lớp 9
=> NT so sánh :Tăng sức thuyết phục cho luận cứ .

3.2 Chạy đua vũ trang chuẩn bị cho chiến tranh hạt nhân
hết sức tốn kém và làm mất đi khả năng để con người
sống tốt đẹp hơn
Về xã hội:
-100 tỷ đo la để giải quyết những vấn đề cấp bách cứu
trợ y tế giả quyết cho 500 triệu trẻ em TG =chi phí cho
100 máy bay ném bon chiến lược , 700 tên lửa vượt đại
châu
Về y tế:
? Sự tốn kém và tính chất vô lý của cuộc - Kinh phí chương trình phòng bệnh 14 năm bao vệ hơn 1
chiến tranh hạt nhân đã được tác giả chỉ ra tỷ người khỏi bênh sốt rét và cứu hơn 14 triệu trẻ me

bằng những chứng cứ nào ? Ở những mặt châu phi = giá của 10 chiếc tàu sân bay mang vũ khí hạt
nào ?
nhân.
Về thực phẩm:
Số lượng calo trung bình cho 575 triêïu người thiếu dinh
dưỡng không bằng sản xuất 149 chiếc tên lửa MX .
Về giáo dục:
- Xoá nạn mù chữ cho toàn thế giới = 2 chiếc tầu ngầm
chở vũ khí hạt nhân
=> Toàn diện và cụ thể đáng tin cậy nhiều lónh vực thiết
yếu , bình thường của đời sống xh đựơc đối sánh với sự
? Tác giả dùng cách nói như thế nào ?
tốn kém cho việc chạy đua vũ trang -> đó là những sụ
- Cách nói so sánh đối chiếu .
thật hiển nhiên , phi lý .
? Cách đưa dẫn chứng và so sánh của tác giả
như thế nào ?
D/c cụ thể, so sánh hợp lý
? Tại sao lạicó thể vô lý ?
- Chạy đua và chuẩn bị chiến tranh hạt nhân
là 1 việc làm điên rồ , phản nhân đạo.
? Từ bảng so sánh trên em hãy nêu nhận xét
cách lập luận từ đó rút ra kết luận gì ?

GV: nguyễn Thị Hường
2009

11

Năm học 2008 -

Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
* Nghệ thuật lập luận đơn giả mà có tính
thuyết phục cao không thể bác bỏ được , tác
giả đưa ra những con số biết nói khiến cho
người đọc phải ngạc nhiên bất ngò trước
những sự thật đó
* Chạy đua vũ tranh chuẩn bị chiến tranh hạt
nhân nó tước đi khả năng làm cho đời sống
con người tốt đẹp hơn , nhất là đối với những
nước nghèo , đi ngược lại lý trí mạnh mẽ của
con người .
? Vì sao có thể nói chiến tranh hạt nhân
không những đi ngược lại lý trí con người mà
còn đi ngược lại lý trí của tự nhiên nữa ?
? Lý trí tự nhiên là gì ?
Lý trí tự nhiên :quy luật của tụ nhiên , lôgic
tất yếu của tự nhiên .
? Vì sao CTHN đi ngược lại lý trí tự nhiên?
- Vì chiến tranh hạt nhân không chỉ tiêu diệt
nhân loại mà cả sự sống trên trái đất .
? Để minh chứng cho luận cú này tác giả đã
đưa ra những dẫn chứng như thế nào ?
-Suy luận logic , thống kê nóng bỏng ?
?Em suy nghó gì về lối cảnh báo của tác
giả ?
- Đến đây hiểm hoạ hạt nhân đã được
nhận thức sâu hơn , tính chất phản tự
nhiên , phản tiến hoá của nó , đây

không chỉ là sự phê phán mà còn là
sự kết tội
Học sinh đọc phần Nhiệm vụ.
? Ở đoạn này tác giả muốn nói điều gì ?
Nhận xét ?
- Lời kêu gọi không hẳn là thống thiết và
mạnh mẽ nhưng là lời tâm sự thấm tía tận
đáy lòng.
? Kết thúc lời kêu gọi tác giả đưa ra lơì đề
nghị gì ?
? Em hiểu gì về lời đề nghị của tác giả
- Nhân loại cần giữ gìn kí ức của mình .lịch
sử sẽ lên án những thế lực hiếu chiến đẩy
nhân loại vào hiểm hoạ hạt nhân
GV: nguyễn Thị Hường
2009

Ngữ Văn lớp 9

3.3 Chiến tranh hạt nhân chẳng những đi ngược lại lý trí
con người mà còn phản lại sự tiến hoá củatự nhiên

- 300 triệu năm bướn mới bay được
-180 bông hồng mới nở hoa
- Hàng triệu năm trải qua quá trình tiến hoá lâu dài con
người mới hình thành
- Nhưng chỉ cần 1 cái nhấn nút thì tất cả những quá trình
tiến hoá tự nhiên trở về điểm xuất phát

3.4 Nhiệm vụ đấu tranh ngăn chặn chiến tranh hạt nhân

cho một thế giới hoà bình
- Chúng ta chống lại vũ khí hạt nhân ,đòi hỏi một thế
giới không có vũ khí , 1 cuộc sống hoà bình , công bằng .
- Tìm mọi cách để ngăn chặn chiến tranh.

- Cần lập 1 nhà băn chuyên lưu trữ trí nhớ sau thảm
hoạhạt nhân .

12

Năm học 2008 -


Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
Ngữ Văn lớp 9
- Thể hiện sự khủng khiếp của thảm hoạ hạt
nhân
? Trong luận cứ 4 này ( luận điểm thứ 2 ) tác
gia ûcó đưa ra dẫn chứng không ?
- Tác giả không đưa ra dẫn chứng,con số
thống kê nào nhưng cách dẫn dắt vấn đề, lời
tâm sự mang âm điệu xót xa của tác giả đã
tác động mạnh đến lương tri của con người
tiến bộ .
? Tại sao văn bản này được đặt tên là Đấu
tranh cho một thế giới hoà bình ( trong khi
dung lượng luận điểm 2 không dài )?
- Luận điểm thứ nhất chiếm ¾ dung lượng
của bài viết song luận điểm 1 chỉ là những
bằng chứng để nói tới luận điểm 2 .Luận II/ Tổng kết (sgk)

điểm 2 là trọng tâm.
- Vì nguy cơ chiến tranh hạt nhân , cuộc
chạy đua vũ trang tốn kém và phi lý nên
phải đấu tranh chống lại nó .
Hoạt động 3: Tổng kết
? Nhận xét về cách lập luận của tác giả?
Lập luận hết sức hợp lý.Tác giả nêu lên sức
huỷ diệt của chiến tranh ở nhiều phương
diện.
- Hệ thống lý lẽ gắn chặt với hệ thống d/c
chính xác .
- Từ sức tàn phá của CT ,tác giả nêu lên
nhiệm vụ chống CTHN một cách tự III/ Luyện tập
nhiên,mang tính thuyết phục cao.
? Emhiểu gì về thảm hoạ hạt nhân ? Nhiệm
vụ của mỗi chúng ta?
Hs đọc ghi nhớ
Hoạt động 4 :Hướng dẫn luyện tập.
Hs làm theo sgk
D/ Củng cố
?Em nhận thứ đựơc gì về thảm hoạ chiến tranh hạt nhân và nhiệm vụ của mỗi người và của nhân loại ?
Đ / Dặn dò
-Làm luyện tập sgk
- Soạn bài 3

GV: nguyễn Thị Hường
2009

13

Năm học 2008 -


Ngữ Văn lớp 9

Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
TUẦN : 02
TIẾT : 08

Ngày soạn : ……/……/2008
Ngày dạy : ……/……/2008

CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI < tiếp >
I / Mục tiêu cần đạt
Giúp hs :
+Nắm được nội dung phương châm quan hệ , phương châm cách thức và phương châm lịch sự
+Biết vận dụng những phương châm này trong giao tiếp
II / Chuẩn bị
- Soạn bài
- Các tình huống
III / Tiến trình tổ chức hoạt động dạy– học
A / Ổn định tổ chức
B / Kiểm tra bài cũ
? Để đảm bảo phương châm về lượng , về chất trong giao tiếp chúng ta phải làm như thế nào ? cho vd ?
C/ Bài mới
I / PHương châm quan hệ
Hoạt động 1
1/ Ví dụ :
Thành ngữ:
Ông nói gà bà nói vịt

? Thành ngữ này dùng để chỉ tình huống hội thoại -> Mỗi người nói một đằng , mỗi người nói mỗi đề
tài khác nhau , không khớp nhau
như thế nào ?
- Dùng chỉ tình huống hội thoại mà trong đó mỗi
người nói một đằng , không khớp nhau , không hiểu
nhau
? Điều gì sẽ xảy ra < hậu quả > nếu xuất hiện những
tình huống hội thoại như vậy ?
- Con người sẽ không giao tiếp với nhau đựơc và
những hoạt động của xh trở nên rối loạn
2/ Kết luận < Ghi nhớsgk >
? Từ đó em rút ra bài học gì trong giao tiếp ?
- Khi giao tiếp cần nói đúng vào đề tài giao tiếp ,
? Vậy đảm bảo phương châm quan hệ thì khi giao tránh nói lạc đề
tiếp phải như thế nào ?
? Trường hợp sau có đảm baỏ phương châm quan hệ
không ?
- Khách : nóng quá !
- Chủ nhà : mất điện rồi.
- Cô gái: anh ơi qủa khế chín rồi kìa .
- Chàng trai : cành cây cao lắm
- Gv : nếu xét nghóa hiển ngôn thì câu đáp không
tuân theo phương châm quan hệ . Tuy nhiên đây là
những tình huống giao tiếp bình thường và tự nhiên
vì người nghe hiểu và đáp lại câu nói qua hàm ý ,
suy nghó mới biết được , khi cô gái nói ( quả khế
GV: nguyễn Thị Hường
2009

14

Năm hoïc 2008 -


Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
chín )chàng trai hiểu không đơn giản làmột thông
báo mà là một yêu cầu hái quả khế cho nên chàng
trai mới đáp (cao lắm ) -> phương châm quan hệ
được đảm bảo
- Hs đọc ghi nhớ
Hoạt động 2 Tìm hiểu phương châm cách thức
? 2 thành ngữ này dùng để chỉ cách nói như thế
nào ?
- (dây cà ra dây muống )-> chỉ cách nói rườm rà dài
dòng
- (Lúng búng như gậm hạt thị) -> chỉ cách nói ấp
úng không thành lời , không rành mạch
? Cách nói đó ảnh hưởng như thế nào đến giao tiếp
< hậu quả của những cách nói đó > ?
- Người nghe không hiểu hoặc hiểu sai nội dung của
người nói
- Làm cho giao tiếp không đạt được kết quả mong
muốn
? Qua vd trên em có thể rút ra bài học gì trong giao
tiếp ?
Hs đọc ghi nhớ2
Hs đọc truyện :Mất rồi.
? Trong truyện cười “ mất rồi ” vì sao ông khách lại
hiểu nhầm như vậy ?
- Cậu bé trả lời quá rút gọn

? Vậy mức độ của ngắn ngọn ?
- Ngắn ngọn nhưng phải đủ ý
- Hs phân tích vd
Tôi đồng ý với những nhận định về truyện ngắn của
ông ấy
? Có thể hiểu câu n trên theo mấy cách ?
- Tôi đồng ý với những nhận định của ông ấy về
truyện ngắn
(Của ông ấy biểu nghóa cho nhận định )
- Tôi đồng ý với người nào đó về nhận định truyệng
ngắn của ông ấy
( Của ông ấy biểu nghóa cho truyện ngắn )
? B học rút ra khi giao tiếp ?
Hs đọc ghi nhớ < sgk >
Hoạt động 3 : Tìm hiểu phương châm lịch sự
Hs đọc truyện “Người ăn xin ”
? Vì sao ông lão ăn xin và cậu bé trong truyện vừa
GV: nguyễn Thị Hường
2009

Ngữ Văn lớp 9

II/ Phương châm cách thức :
1/ Ví dụ
Thành ngữ :
- Dây cà ra dây muống => nói dài dòng , rườm rà
- Lúng búng như ngậm hột thị => nói ấp úng
không thành lời , không rành mạch

 Không hiểu , hiểu sai

2/ Kết luận < Ghi nhớ sgk>
- Khi giao tiếp cần chú ý nói ngắn ngọn rành
mạch

- Tránh nói mơ hồ

III / Phương châm lịch sự
15

Năm hoïc 2008 -


Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
cảm thấy mình nhận được từ người kia một cái gì
đó ?
- Vì cả hai đều nhận được sự chân thành và tôn
trọng của nhau ( cậu bé không tỏ ra khinh biệt , xa
lánh mà có lời nói thái độchân thành tôn trọng .
? Em rút ra bài học gì ?
Hs đọc ghi nhớ
? Nguyên tắc giao tiếp ?
- Không đề cao quá mức cái tôi , mà đề cao quan
tâm đến người khác
Hoạt động 4: Hướng dẫn học sinh làm bài tập
? Những câu tục ngữ, cao dao đó khuyên ta điều gì ?
? Tìm những câu tục ngữ, ca dao khác?
- Chim khôn kêu tiếng rảnh rang
Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe
- Một câu nhịn chín câu lành

- Chẳng được miếng thịt miếng xôi
Cũng được câu nói cho nguôi tấm lòng
Hs thảo luận nhóm
? Biện pháp tu từ nào có liên quan đến phương châm
lịch sự?
? Cho vd ?
- Khi chê người khác nói dở thì ta nói “ chưa hay”

Ngữ Văn lớp 9
1 / Ví dụ :
- Truyện Người ăn xin

2/Kết luận< Ghi nhớ sgk>
-Khi giao tiếp cần tế nhị và tôn trọng người khác

III / Luyện tập :
Bài 1 :
-Khẳng định vai trò ngôn ngữ trong đời sống và
khuyên ta trong giao tiếp nên dùng những lời lẽ
lịch sự nhã nhặn

Bài 2 :
-Nói giảm , nói tránh

Hs thảo luận nhóm
? Mỗi từ trên liên quan đến phương châm hội thoại
nào ?
- Phương châm lịch sự a, b, c ,d
Bài 3 :Điền từ
- Phương châm cách thức : e

a/ Nói mát < p/c lịch sư >
b/ Nói hớt < p/c lịch sự >
? Tại sao khi nói phải dùng đến những cách diễn đạt c/ Nói móc < p/c lịch sự >
d/ Nói leo < p/c lịch sự >
như sau ?
e/ Nói ra đầu ra đũa < p/c cách thức >
Bài 4 :
a/ Nhân tiện đây xin hỏi
-> Người nói chuẩn bị hỏi một vấn đề không đúng
vào đề tài mà hai người đang nóichuyện , tránh để
người nghe hiểu nhầm là mình không tuân thủ
phương châm quan hệ -=>Người nói phải dùng
cách diễn đạt trên
GV: nguyễn Thị Hường
2009

16

Năm học 2008 -


Ngữ Văn lớp 9

Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm

b/ Cực chẳnhg đã tôi phải nói
-Người nói phải nói điều mà người nói nghó sẽ
làm tổn thương thể diện người đối thoại -> tuân
thủ phương châm lịch sự .
c/ Đừng nói leo

-Báo hiệu cho người nghe biết rằng người đó
không tuân thủ phương châm lịch sự và phải chấm
dứt sự không tuân thủ đó.
D / Củng cố
? Trong giao tiếp ta phải tuân thủ những phương châmhội thoạinào ?
Đ / Dặn dò
- Làm bài tập 5
……………………………………………………………………………………………………………………
TUẦN : 01
TIẾT : 1,2

Ngày soạn : ……/……/2008
Ngày dạy : ……/……/2008

SỬ DỤNG YẾU TỐ MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH
I / MỤc tiêu cần đạt
- Củng cốù kiến thức về văn bản thuyết minh
- Rèn luyện kỹ năng về yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh
II / Chuẩn bị
- HS soạn bài
- GV soạn bài
III / Tiến trình tổ chức hoạt động day – học
A/ Ổn định tổ chức
B/ Kiểm tra bài cũ
? Sử dụng một số biện pháp nghệ thuật có tác dụng gì trong văn bản thuyết minh ?
C / Bài mới
I / Vai trò yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh
Hoạt động 1 : Đọc và tìm hiểu bài
1/ Ví dụ : Cây chuối trong đời sống VN
Hs đọc

- Đối tượng : cây chuối
? Đối tượng thuyết minh ?
- Cây chuối trong đời sống VN
? Hãy giả thích nhan đề văn bản ?
- Nhấn mạnh vai trò quan trọng của cây chuối đối
với đời sống vật chất ,tinh thần của người VN từ
xưa đến nay .
- Nhấn mạnh thái độ đúng đắn của con người
trong việc nuôi trồng chăm sóc và sử dụng có
-Thuyết minh
hiệu quả giá trị của cây chuối.
? Tìm những câu văn thuyết minh về những đặc -Đoạn 1: câu 1,3,4
-Đoạn 2: câu 5
điểm của cây chuối ?
-Đoạn 3: câu 7,8,10,11,13,14,15,16,17,18,19,
Hs thảo luận < hoạt động nhóm >
GV: nguyễn Thị Hường
2009

17

Năm học 2008 -


Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
Ngữ Văn lớp 9
? Phương phát thuyết minh ?
- Giới thiệu ,giải thích , liệt kê
-Đ1 :…thân mền nõn lên như những trụ cột nhẵn
? Tìm những câu văn có yếu tố miêu tả ?

bóng
Hoạt động 2 : Chỉ ra những câu văn có tính -Đ3 :…quả đã chín cũng cho ta hương vị ngọc ngào,
hấp dẫn
miêu tả về cây chuối.
-…chuối trứng cuốc khi chín vỏ có những lốm đốm
như trứng cuốc
-…buồng chuối dài từ ngọn uốn tróu xuống gốc cây
-Chuối xanh có vị chát để sống cắt ăn với thịt lợn
luộc ..
? Theo yêu cầu chung của văn bản thuyết minh
bài này có thể bổ sung những gì ?
- Thuyết minh về thân chuối , lá chuối , hoa chuối
, gốc chuối , các loại chuối…
? Cho biết công dụng của thân cây chuối , lá
chuối ,bẹ chuối , nõn , …
- Thân chuối non thái làm rau sống rất mát , thân
chuối tươi làm phao , bẹ lhơi khô làm nguyên liệu
đan giỏ xuất khẩu
- Hoa chuối thái nhỏ ăn sống
- Lá chuối dùng để gối bánh chưng , bánh nếp
- Lá khô dùng để lót ổ mùa đông , gói bánh gai
- Nõn chuối ăn sống rất mát
- Quả chuối :
+ Chuối hột làm thuốc
+ Chuối tiêu chữa hắc lào
+ Chuối tây tẩm bột rán
? Tại sao tác giả không thuyết minh những yếu tố
này
- Là đoạn trích nên không thể thuyết minh toàn
diện được.

Hoạt động3 : Nêu câu hỏi về tính hoàn chỉnh của
bài
? Những yếu tố miêu tả có ý nghóa như thế nào
trong văn bản trên ?
- Làm cho đối tượng thuyết minh thêm nổi bật ,
giúp người đọc hiểu rõ đối tượng thuyết minh
? Vậy vai trò ý nghóa của yếu tố miêu tả trong
văn bản thuyết minh ?
2 / Kết luận- Ghi nhớ < sgk >
Hs đọc ghi nhớ
Miêu tả làm cho đối tượng thuyết minh thêm sinh
Hoạt động 4 : Giải bài tập
GV: nguyễn Thị Hường
2009

18

Năm học 2008 -


Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm

Ngữ Văn lớp 9
động ,hấp dẫn ,nỗi bật,gây ấn tượng.
II / Luyện tập
Bài tập 1 Bổ sung yếu tố miêu tả

- Bổ sung yếu tố miêu tả
Hs tự làm
- Gợi ý

- Thân cây chuối hình tròn mát rượi mọng nước ,
thân gồm nhiều lớp bẹ có thể dễ dàng bóc ra phơi
khô tước lấy sợi .
- Lá chuối tươi xanh rờn nay sào xạc trong gió ,
vẫy óng ả dưới ánh trăng.
- Lá chuối khô có mầu vàng dai nhăn nheo
- Nõn chuối màu trắng tinh khiết cuộn tròn
- Bắp chuối to có màu hồng nhạt 1 cái búp lửa
của thiên nhiên kì diệu
- Quả chuối hình tròn cong khi chín có màu vàng
Bài tập 2 : Tìm những yếu tố miêu tả
Học sinh tự tìm.
- Tách …. có tai.
- Chén…. không có tai.
- Có uống … rất nóng.
Bài 3 : Tìm những yếu tố miêu tả
Hs hoạt động nhóm
- Dùng bút chì gạch chân nhưng câu có yếu tố
miêu tả.
D / Củng cố
? Vai trò của yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh ?
Đ / Dặn dò
-Làm tiếp bài tập 3 , chuẩn bị cho tiết luyện tập
……………………………………………………………………………………………………………………..
TUẦN : 02
TIẾT : 10

Ngày soạn : ……/……/2008
Ngày dạy : ……/……/2008

LUYỆN TẬP SỬ DỤNG YẾU TỔ MIÊU TẢ TRONG
VĂN BẢN THUYẾT MINH
I/ Mục tiêu cần đạt
- Tiếp tục ôn tập củng cố về văn bản thuyết minh
- Giúp hs rèn luyện kỹ năng sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh
II / Chuẩn bị
- Hs ôn tập chuẩn bị trước ở nhà
- Gv soạn giáo án
III / Tiến trình tổ chức hoạt động day – học
A/ Ổn định tổ chức
GV: nguyễn Thị Hường
2009

19

Năm hoïc 2008 -


Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
Ngữ Văn lớp 9
B/ Kiểm tra bài cũ
- Kiểm tra chuẩn bị bài của hs.
? Vai trò yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh ?
C / Bài mới
Hoạt động 1 : Tìm hiểu đề , tìm hiểu ý , lập dàn ý I/ Tìm hiểu đề ,tìm ý,lập dàn ý
- Đề bài: Con trâu ở làng quê Việt Nam
a/ Tìm hiểu đề
? Thể loại ?
+ Thể loại:Thuyết minh
? Nội dung ?

- Đề bài yêu cầu thuyết minh con trâu ở làng quê + Nội dung thuyết minh :Con trâu ở làng quê Việt
VN tức là con trâu trong đời sống ở làng quê VN . Nam
Như vậy ta đang phải làm rõ vị trí , vai trò của con
trâu trong đời sống của người nông dân , trong
nghề nông của người VN
b/ Tìm ý ,lập dàn ý
+ Mở bài:Giới thiệu chung về con trâu
+ Thân bài:
- Con trâu trong nghề làm ruộng :là sức
kéể cày ,bừa,kéo xe…
- Con trâu tong lễ hội ,đình đám:
- Hoặc phân ra
- Con trâu nguồn cung cấp thịt .da để thuộc
- Con trâu trong đơì sống vật chất
,sừng dùng để làm đồ mỹ nghệ…
+ Là tài sản lớn
- Con trâu là tài sản lớn của người nông dân
+ Là công cụ lao động quan trọng
VN
+ Là nguồn cung cấp thực phẩm ,đồ mó nghệ
- Con trâu và trẻ chăn trâu ,việc chăn trâu
- Con trâu trong đời sống tinh thần
+ Kết bài :Con trâu trong tình cảm của người nông
+ Con trâu các lễ hội ,đình đám
Hoạt động 2: Thực hiện làm bài bằng các hoạt dân
động trên lớp
HS đọc bài thuyết minh ở sgk
? Nhận xét
- Bài viết viết chỉ đơn thuần thuyết minh đầy đủ
những chi tiết KH về con trâu – chưa có yếu miêu

tả
? Nhiệm vụ của chúng ta ?
Bổ sung các biện pháp NT để bài viết sinh động II/ Thực hành
Xây dựng bài văn thuyết minh có yếu tố miêu tả
,hấp dẫn.
- HS xây dựng đoạn mở bài .
Nội dung cần thuyết minh ?Yếu tố miêu tả cần sử / Mở bài
dụng trong mở bài?
- Mở bàibằng nhiều cách
Gợi ý: Ở VN đến bất kì miền quê nào đều thấy
hình bóng con trâu trên đồng ruộng ,nó đóng vai
trò quan trọng trong đời sống người nông thôn Việt
GV: nguyễn Thị Hường
2009

20

Năm học 2008 -


Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
Ngữ Văn lớp 9
Nam
Hoặc :+ Nêu thiên nhiên ,ca dao
+ Tả cảnh trẻ chăn trâu
Dựa vào thuyết minh để giới thiệu thuyết minh
con trâu trong từng việc và có sự miêu tả.
2/ Thân bài
- Con trâu trong nghề làm ruộng :Cày bừa ,kéo
xe,chở lúa

- Con trâu trong lễ hội:
? Hình dung cảnh con trâu ung dung gặm cỏ,cảnh +Lễ hội chọi trâu ở Đồ Sơn – Hải Phòng
trẻ ngồi trên lưng trâu thổi sáo để viết đoạn văn có +Lễ hội đâm trâu ở Tây Nguyên
yếu tố miêu tả ?
-Con trâu gắn với tuổi thơ…
- HS viết nháp ,gọi đọc ,một số bạn phân tích
đánh giá
- Giáo viên nhận xét ,bổ sung
- Học sinh viết đoạn kết bài.
? Cần nêu ý gì? Cần miêu tả hình ảnh gì?
3/ kết bài
Hs viết ,đọc ,lớp nhận xét ,bổ sung.
D/Củng cố : Nhận xét giờ học
Đ/Dặn do:ø
Làm tiếp bài tập còn lại
Chuẩn bị tư liệu để thuyết minh về cây tre VN
TUẦN : 03
TIẾT : 11, 12

Ngày soạn : ……/……/2008
Ngày dạy : ……/……/2008

Văn bản : TUYÊN BỐ THẾ GIỚI VỀ SỰ SỐNG CÒN, QUYỀN ĐƯC BẢO VỆ
VÀ PHÁT TRIỂN CỦA TRẺ EM
I/ Mục tiêu cần đạt
Giúp học sinh:
- Thấy được phần nào thực trạng cuộc sống trẻ em trên thế giới hiện nay ,tầm quan trọng của vấn
đề bảo vệ ,chăm sóc trẻ em
- Hiểu được sự quan tâm sâu sắc của cộng đồng quốc tế đối với vấn đề bảo vệ ,chăm sóc trẻ em
- Nắm được cách lập luận ,trình bày các luận cứ ,luận chứng xác thực, dễ hiểu .

- Giáo dục về ý thức trách nhiệm đối với xã hội .
II/Chuẩn bị
Soạn bài
III/ Tiến trình tổ chức hoạt đôïng dạy học
A/ Ổn dịnh tổ chức
B/ Kiểm tra bài cũ
? Tại sao chiến tranh hạt nhân là một hiểm hoạ?Nhiệm vụ của chúng ta?
? Sự gần gũi và khác biệt giữa chiến tranh hạt nhân với sóng thần ,động đất?
C/ Bài mới
Hoạt động 1 : Giới thiệu bài
GV: nguyễn Thị Hường
2009

21

Năm học 2008 -


Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
Ngữ Văn lớp 9
Sinh thời , Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng căn dặn : “Trẻ em là tương lai của đất nước” .Suy rộng ra
,sự vận động và pháp triển của thế giới trong tương lai phụ thuộc rất nhiều vào cuộc sống và sự phát triển
của trẻ em hôm nay.Càng ngày ,vấn đề đó càng được nhận thức rõ ràng hơn trên phương diện quốc tế
.Năm 1990, hội nghị cấp cao về trẻ em đã được tổ chức .Tại đó các nhà lãnh đạo các nước đưa ra bản
tuyên bố “Tuyên bố về sự sống còn ,bảo vệ và phát triển của trẻ em” Bài học hôm nay đã trích dẫn
những ý cơ bản nhất của bản tuyên bố đó
Hoạt động2:Hướng dẫn đọc và phân tích bố cục I/ Đọc – hiểu chung văn bản
1/ Tác phẩm
của văn bản
Văn bản trích từ tuyên bố của Hội nghị cấp cao

thế giới về trẻ em họp tại Liên Hợp Quốc ,nội
dung chính bàn về sự phát triển của trẻ em
2/ Đọc,tìm bố cục
Hướng dẫn đọc
- HS đọc rõ ràng ,mạch lạc
- Nhận xét cách đọc
- Giải thích khó (sgk)
?Kiểu loại văn bản ?
- Văn bản nhật dụng mang tính chính trị xã
hội (nghị luận )
?Tìm bố cục ?
- Bố cục :ba phần và phần nói về nhận thức
của thế giới về trẻ em và quyền sống
chúng trên thế giới hiện nay
+ Phần sự thách thức :Nêu lên những thực tế
những con số về cuộc sống khổ cực trên nhiều
mặt ,về tình trạng rơi vào hiểm hoạ của nhiều trẻ
em trên thế giới hiện nay
+ Phần cơ hội :Khẳng định những điều kiện thuận
lợi cơ bản để cộng đồng quốc tế có thể đẩy mạnh
việc chăm sóc bảo vệ trẻ em
- Phần nhiệm vụ :Xác định các nhiệm vụ cụ thể
mà từng quốc gia ,cộng quốc tế cần làm vì sự
sống còn và phát triển của trẻ em
? Phân tích tính hợp lí ,chặt chẽ của văn bản ?
- Kết cấu khá chặt chẽ ,hợp lí ,bằng một hệ
thống lí lẽ kết hợp với dẫn chứng nhằm
làm rõ vấn đề mặt khác mở đầu tác giả
nêu lên thực trạng rồi đến những cơ hội và
cuối cùng là nhiệm vụ.Cách trình bày từ

thực tiễn đến tư duy, dễ đến khó
=> T/động mạnh đến người nghe ,người đọc
Hsđọc
? Mở đầu văn bản thể hiện cách nhìn của cộng
GV: nguyễn Thị Hường
2009

22

Năm học 2008 -


Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
đồng quốc tế vềđặc điểm tâm sinh lý và cuộc
sống của trẻ em như thế nào ?
- Trẻ em trong trắng ,hiểu biết ,ham hoạt
động , đầy ước vọng ,dễ tổn thương và còn
phụ thuộc
- Trẻ em phải được sống vui tươi ,thanh bình
,dược chơi học và phát triển tương lai của
chúng phải được hình thành trong sự hoà
hợp và tâm tư
GV: Phân tích : Dễ bị tổn thương ,sống phụ thuộc,
hoà hợp và tâm tư
? Em nghó gì về cách nhìn như thế của cộng đồng
thế giới đối với trẻ em ?
- Đó là cách nhìn đầy tin yêu và trách nhiệm đối
với tương lai của thế giới ,đối với trẻ em.
? Từ cách nhìn ấy ,cộng đồng quốc tế tổ chức hội
nghị cấp cao thế giới về trẻ em ,cùng nhau cam

kết và kêu gọi toàn thể nhân loại hãy đảm bảo
cho trẻ em một tương lai tốt đẹp hơn
? Vậy cảm nghó của em về lời tuyên bố này ?
- Cuộc sống của trẻ em là vấn đề quan trọng
và cấp thiết trong thời gian hiện nay
- Cộng dồng quốc tế đã có sự quan tâm tâm
đặc biệt
- Trẻ em thế giới có quyền kì vọng về
những lời tuyên bố này
Hoạt động 2 : Hướng dẫn đọc hiểu văn bản.
? Bản tuyên bố đã nêu ra những thực tế gì về
cuộc sống của trẻ em trên thế giới ?
- Bất hạnh
(? Dựa vào các mục 4,5,6 hãy khái quát những bất
hạnh mà trẻ em thế giới phải chịu đựng ?)

Ngữ Văn lớp 9
3/Phân tích
3.1/Mở đầu
Nhận thức của TG về trẻ em và
quyền sống của chúng trên TG hiện nay
-Tất cả trẻ em trên thế giới đều trong trắng ,dễ bị
tổn thương và cònphụ thuộc.
-Nhân loại phải quan tâmđến trẻ em,bảo đảm cho
tất cả trẻ em có được một tương lai tốt đẹp hơn.

=>Đây là lý do ra đời của bản tuyên bố.

(Hết tiết 1)
3.2/ Sự thách thức

Trẻ em đang là :
+ Nạn nhân của chiến tranh và bạo lực của sự
phân biệt chủng tộc ,sự xâm lược
+ Nạn nhân của đói nghèo ,khủng hoảng kinh tế
,vôgia cư ,dịch bệnh
? Theo em nỗi bất hạnh nào là lớn nhất đối với trẻ + Nạn nhân của suy dónh dưỡng và bệnh tật
em ?
HS tự bộc lộ
=> Đây là những thách thức mà TG phải vượt qua
? Nhận xét thực trạng?
? Tuyên bố cho rằng những nỗi bất hạnh của trẻ
emlà sự thách thức đối với các nhà chính trị , em
hiểu thế nào về nhận xét này ?
- Thách thức là những khó khăn trước mắt

GV: nguyễn Thị Hường
2009

23

Năm học 2008 -


Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
cần phải ý thức để vượt qua mà các nhà
lãnh đạo đặt quyết tâm , vượt qua những
khó nhăn trong sự nghiệp vì trẻ em
? LHQ có nhận thức như thế nào trước nỗi bất
hạnh của trẻ em trên thới giới?
? Những nỗi bất hạnh đó của trẻ em được giải

thoát bằng cách nào ?
- Loại bỏ chiến tranh baọ lực
- Xoá đói nghèo
Hs đọc mục 6, 7
?TG có những điều kiện thuận lợi nào trong việc
cải thiện đời sống của trẻ em ?

Ngữ Văn lớp 9

=> Nhận thức rõ thực trạng đau khổ trong cuộc
sống của trẻ em và từ đó quyết tâm giúp các em
vượt qua nỗi bất hạnh.

3.3 / Cơ hội
- Các nước có đủ phương tiện và kiến thức để bảo
vệ sinh mệnh trẻ em , loại trừ một phần rất lớn
những nỗi khổ của trẻ em
- Công ước quốc tế về quyến trẻ em tạo ra một cơ
hội để trẻ em thực sự được tôn trọng ở khắp nơi
trên TG.
- Không khí chính trị được cải thiện tạo sự hơpï tác
quốc tế và đoàn kết quốc tế đẩy nền kinh tế pháp
triển .

? Những cơ hội ấy xuất hiện ở VN như thế nào ?
để nước ta có thể tham gia tích cực vào việc thực
hiện tuyên bố về quyền trẻ em ?
- Nước ta có đủ phương tiện và kiến thức để
bảo vệ sinh mệnh của trẻ em
-Trẻ em nước ta được chăm sóc và tôn trọng

( lớp học mầm non , phổ cập , bệng viên nhi
nhà văn hoá thiếu nhi , tiêm phòng )
- Chính trị ổn định , kinh tế tăng trưởng , hợp
tác quốc tế ngày càng được mở rộng
Hs đọc từ mục 11->17
3.4 / Những nhiệm vụ
? Những nhiệm vụ cụ thể nêu ra trong bản tuyên - Tăng cường sức khoẻ và chế độ dinh dưỡng để
bố là gì ?
cứu sinh mệnh trẻ em.
- Quam tâm nhiều đến trẻ em bị tàn tật và có hoàn
cảnh sống đặc biệt khó khăn .
- Đảm bảo quyền bình đẳng nam – nữ ,đề cao vai
trò phụ nữ vì quyền lơị trẻ em.
- Đảm bảo cho trẻ em được học hết bậc Thcs
- Bảo đảm an toàn sinh đẻ và sức khoẻ sinh sản
cho các bà mẹ ,biến gia đình thành mái ấm cho
các em.
- Cần tạo cho trẻ biết nguồn ngốc lai lịch của mình
,giúp các emý thức được giá trị của bản thân trong
môi trường sống ,giáo dục tính tự lập tinh thần
GV: nguyễn Thị Hường
2009

24

Năm học 2008 -


Trường THCS Nguyễn Bỉnh Khiêm
? Phân tích toàn diện của nhiệm vụ ?

? Theo em trẻ em VN đã được hưởng những
quyền lợi gì từ những nỗ lực của Đảng và nhà
nước ta ?
- Quyền đựơc học tập , chữa bệnh , vui chơi …
? Qua bản tuyên bố em nhận thức như thế nào về
tầm quan trọng của vấn đề bảo vệ và chăm sóc
trẻ em , về sự quan tâm của cộng đồng quốc tế về
vấn đề này ?

Ngữ Văn lớp 9
trách nhiệm của các em đối với xh .
- Các nước cần đảm bảo tăng trưởng kinh tế đều
đặn để có điều kiện chăn lo đến đời sống của trẻ
- Các nước cần có nỗ lực liên tục và hợp tác phối
hợp hoạt động vì trẻ em

III/ Tổng kết
Bản tuyên bố đã khẳng định :
- Bảo vệ quyền lợi chăn lo đến sự pháp triển của
trẻ em là một trong những vấn đề quan trọng cấp
HS đọc ghi nhớ
bách có ý nghóa toàn cầu
- Cam kết thực hiện những nhiệm vụ có tính toàn
Hoạt động 4 : Hướng dẫn luyện tập.
diện và sự sống còn của trẻ em , vì tương lai của
Hs phát biểu suy nghó về sự quan tâm của chính
quyền địa phương,của các tổ chức xã hội nơi mình nhân loại .
IV/Luyện tập (sgk)
ở đối với trẻ em

D / Củng cố
? Để xứng đáng vói sự quan tâm chăn sóc của Đảng , nhà nước và các tổ chức xh đối với trẻ em hiện
nay , em tự nhân thấy mình cần phải làm gì ?
Đ / Dặn dò
- Xem lại bài
- Soạn bài Người con gái Nam Xương
--------------------------------------------------------TUẦN : 03
TIẾT : 13

Ngày soạn : ……/……/2008
Ngày dạy : ……/……/2008

CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI < tiếp theo >
I / Mục tiêu cần đạt
Giúp hs
+ Nắm được mối quan hệ hội thoại và tình huống giao tiếp
+ Hiểu được phương châm hội thoại không phải là những quy định bắt buộc trong mọi tình huống giao
tiếp vì nhiều lý do khác nhau , các phương châm hội thoại có khi không đựoc tuân thủ
II / Chuẩn bị
- Xem lại bài Các phương châm hội thoại
- Soạn bài
III / Tiến tình tổ chức hoạt động day – học
A/ Ổ n định tổ chức
B / Kiểm tra bài cũ
? Để tuân thủ phương châm về quan hệ , cách thức , lịch sự khi giao tiếp cần phải làm gì ?
C / Bài mới
GV: nguyễn Thị Hường
2009

25

Năm học 2008 -