Tin học đại cương - Phần 1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA ĐIỆN ĐIỆN TỬ - TIN HỌC
KHOA ĐIỆN ĐIỆN TỬ - TIN HỌC
Bài giảng : TIN HỌC ĐẠI CƯƠNG
Biên soạn: Lý Thiên Bình
Hỗ trợ: Lê Viết Tuấn
TP. HỒ CHÍ MINH
10/2006
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
2
Bài 1 : THÔNG TIN VÀ Ý NGHĨA
Bài 1 : THÔNG TIN VÀ Ý NGHĨA


THÔNG TIN TRONG XÃ HỘI
THÔNG TIN TRONG XÃ HỘI
THUẬT NGỮ CƠ BẢN :
THUẬT NGỮ CƠ BẢN :
•
THÔNG TIN (INFORMATIONS)
THÔNG TIN (INFORMATIONS)
•
TIN HỌC (INFORMATICS)
TIN HỌC (INFORMATICS)
•
KHOA HỌC VỀ MÁY TÍNH (COMPUTER SCIENCE)
KHOA HỌC VỀ MÁY TÍNH (COMPUTER SCIENCE)

•
KHOA HỌC VỀ THÔNG TIN (
KHOA HỌC VỀ THÔNG TIN (
INFORMATION
INFORMATION


SCIENCE
SCIENCE
)
)
•
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN (
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN (
INFORMATION
INFORMATION


TECHNOLOGY
TECHNOLOGY
)
)
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
3
KHÁI NIỆM VỀ THÔNG TIN
KHÁI NIỆM VỀ THÔNG TIN
THÔNG TIN
-
LÀ SỰ MÔ TẢ NHỮNG GÌ ĐEM LẠI HIỂU BIẾT, NHẬN

THỨC CHO CON NGƯỜI (khái niệm trừu tượng)
-
TỒN TẠI KHÁCH QUAN
-
CÓ THỂ TẠO RA, PHÁT SINH, TRUYỀN ĐI, LƯU TRỮ,
CHỌN LỌC
-
CẦN CHÍNH XÁC, KỊP THỜI
14/10/2005
1$ = 16 000 VND
15/10/2005
1$ = 16 050 VND
GIÁ $ LÊN RỒI
(Thông tin)
PHẢI TĂNG
GIÁ BÁN
HÀNG
(Quyết định)
GĐ kinh doanh
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
4
VÍ DỤ 2 : THÔNG TIN TÍN HIỆU
VÍ DỤ 2 : THÔNG TIN TÍN HIỆU
XUẤT PHÁT
ĐÍCH
ĐÃ ĐƯỢC PHÉP (i)
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
5

DỮ LIỆU (DATA)
DỮ LIỆU (DATA)

VẬT LÝ (Physical
signal): tín hiệu điện, tín
hiệu sóng điện, tín hiệu
ánh sáng, âm thanh, nhiệt
độ, áp suất …

CÁC SỐ LIỆU (number):
Dữ liệu bằng số

CÁC KÝ HIỆU (symbol)
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
6
PHÂN LOẠI
PHÂN LOẠI
THÔNG TIN- DỮ LIỆU
THÔNG TIN- DỮ LIỆU

VĂN BẢN, CHỮ VIẾT (Text, charater) :Văn bản,
sách báo …

CÁC LOẠI SỐ LIỆU (number) : Các loại số liệu
thống kê

ÂM THANH (Sound) : Tiếng nói, âm nhạc, tiếng ồn
…


HÌNH ẢNH (Image) : Phim, camera, tranh vẽ…

ĐỒ HỌA (Graphic)

…
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
7
ĐỊNH LƯỢNG THÔNG TIN
ĐỊNH LƯỢNG THÔNG TIN

BẰNG CÁCH ĐO XÁC XUẤT (P) XẢY RA CỦA
THÔNG TIN (Độ bất định của hành vi, trạng thái)

ĐỊNH LƯỢNG TIN TỨC (Shannon, 1948)
∑
−=
n
ii
pp
1
2
)(log*H
Lượng tin
(Entropi)
Xấp ?
Ngửa ?
)(1)
2
1

(logH
2$
BIT=−=
Đồng xu đang quay
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
8
ĐƠN VỊ ĐO DỮ LIỆU MÁY TÍNH
ĐƠN VỊ ĐO DỮ LIỆU MÁY TÍNH

BIT (Binary digIT): đơn vị cơ bản của thông
tin theo hệ thống số nhị phân.

BYTE (8 bit): đơn vị dữ liệu cơ sở của máy
tính cá nhân.

KiloByte (KB=1024 bytes).

MegaByte (MB=1024 KB).

GigaByte (GB=1024 MB).
1 CD ~ 650 Mb
1 đĩa mềm = 1.44 Mb
Một đĩa CD lưu được một lượng
thông tin tương đương 450 dĩa
mềm và khoảng 500 cuốn sách !
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
9
Ý NGHĨA THÔNG TIN

Ý NGHĨA THÔNG TIN
14/10/2005
1$ = 16 000 VND
15/10/2005
1$ = 16 050 VND
GIÁ $ LÊN RỒI
(Thông tin)
PHẢI TĂNG
GIÁ BÁN
HÀNG
(Quyết định)
GĐ kinh doanh
Không bán được hàng
Số liệu sai hoặc
không đủ
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
10
Ý NGHĨA THÔNG TIN
Ý NGHĨA THÔNG TIN
Ở các nước phát triển, phần lớn nhân lực làm việc không phải
trong lĩnh vực sản xuất, mà tập trung trong các công việc xử lý
thông tin.
“Chúng ta đang chuyển từ nền kinh tế công nghiệp nặng sang nền
kinh tế mới, định hướng chủ yếu là thông tin, công nghệ kỹ thuật
mới, công cụ viễn thông và dịch vụ …”
G. Hart - 1983
“ Nền kinh tế của chúng ta không xây dựng trên tài nguyên tự
nhiên, mà phải xây dựng trên trí tuệ và khoa học ứng dụng tri
thức !”

F.Handler - Chủ tịch viện hàn lâm khoa học Mỹ - 1971
Thông tin trong thế giới hiện đại ngày càng đóng vai trò quan
trọng trong quá trình phát triển của các quốc gia.
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
11
KHÁI NIỆM TIN HỌC
KHÁI NIỆM TIN HỌC
Định nghĩa : Tin học là nghành khoa học
nghiên cứu các phương pháp, công nghệ
và các kỹ thuật xử lý thông tin một cách tự
động
Tạo
ra
Lưu
trữ
Xử lý
Truyền
đi
Lọc
nhiễu
Tìm
kiếm
Sao
chép
Bảo
vệ
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
12

CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
(INFORMATION TECHNOLOGY)
(INFORMATION TECHNOLOGY)
Công nghệ thông tin là tập hợp các phương
pháp khoa học, các phương tiện và công cụ
kỹ thuật hiện đại – chủ yếu là máy tính và
viễn thông – nhằm tổ chức khai thác và sử
dụng có hiệu quả các nguồn tài nguyên
thông tin rất phong phú và tiềm năng trong
mọi lĩnh vực hoạt động của con người và
xã hội
(Theo nghị quyết 4/CP – 1993)
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
13
XỬ LÝ THÔNG TIN BẰNG MÁY TÍNH
XỬ LÝ THÔNG TIN BẰNG MÁY TÍNH

MÁY TÍNH ĐIỆN TỬ (Computer) – THIẾT BỊ ĐỂ
TỰ ĐỘNG HÓA VIỆC XỬ LÝ THÔNG TIN

Xử lý thông tin bằng máy tính khác với các phương
pháp khác ở chỗ máy tính tự động thực hiện các công
việc tính toán không cần sự trợ giúp của con người
nhờ những chương trình được cài sẵn trong máy
Kịp thời
Đầy đủ hơn
Chính xác
hơn

Tiết kiệm
thời gian
Tốn ít
công sức
Máy tính giúp việc
xử lý thông tin
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
14
SO SÁNH CÁC CÁCH XỬ LÝ THÔNG TIN
SO SÁNH CÁC CÁCH XỬ LÝ THÔNG TIN
1.TÍNH NHẨM
2.DÙNG BÀN TÍNH
3.DÙNG MÁY TÍNH BỎ TÚI
4.DÙNG MÁY TÍNH ĐIỆN TỬ
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
15
CHU TRÌNH XỬ LÝ THÔNG TIN
CHU TRÌNH XỬ LÝ THÔNG TIN
QUÁ TRÌNH XỬ LÝ THÔNG
TIN (máy tính, con người)
VÀO => XỬ LÝ => RA VÀ LƯU TRỮ
VÀO DỮ LIỆU
INPUT DATA
XỬ LÝ
PROCESSING
RA DỮ LIỆU
OUTPUT DATA
LƯU TRỮ (STORAGE)

Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
16
Bài 2 TÓM TẮT LỊCH SỬ MÁY TÍNH
Bài 2 TÓM TẮT LỊCH SỬ MÁY TÍNH
1945
Thế hệ I
Computer
CN: Bóng
chân không
V= 1 phòng
M=n.100 tấn
W=n.100 kw
500-700.000$
Tính chậm
Nhanh hỏng
Thế hệ II
Computer
CN: Bóng
bán dẫn
Nhỏ, rẻ hơn
nhưng nhanh
hỏng do số
linh kiện lớn,
nhiều vết nối
1948
Thế hệ III
Computer
CN: Chip
Moduls,

giảm số
linh kiện
Nhỏ, rẻ,
Bền hơn
50.000$
1965~
Thế hệ IV
(INTEL)
Computer
CN: Vi xử
lý (<100$)
Giá giảm,
Phổ biến
1970 2006
t
1990~
Máy tính hiện nay.
Xuất hiện Internet
nên số người dùng
nhiều hơn, ứng
dụng đa lĩnh vực.
CN : 0.18-0.13 μm
XÃ HỘI LOÀI NGƯỜI
Tích lũy, trao đổi
thông tin
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
17
PHÂN LOẠI MÁY TÍNH
PHÂN LOẠI MÁY TÍNH


SUPERCOMPUTER

MAINFRAME

MÁY CHỦ (SERVER)

MÁY TRẠM (WorksStation)

MÁY TÍNH CÁ NHÂN (PC)

MÁY PDA, MÁY CHUYÊN BIỆT
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
18
KHÁI NIỆM PHẦN CỨNG, PHẦN MỀM MÁY TÍNH
KHÁI NIỆM PHẦN CỨNG, PHẦN MỀM MÁY TÍNH
PHẦN CỨNG PHẦN MỀM
Thiết bị điện tử,
cơ khí …
Các chương trình
chạy trên máy
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
19
MÔ HÌNH HÓA MÁY TÍNH
MÔ HÌNH HÓA MÁY TÍNH
HỆ ĐIỀU HÀNH
CÁC PHẦN MỀM ỨNG DỤNG
PHẦN CỨNG

KHỞI ĐỘNG
TẮT MÁY
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
20
CÁC LOẠI MÁY TÍNH THÔNG DỤNG
CÁC LOẠI MÁY TÍNH THÔNG DỤNG
Máy tính cá nhân dùng hệ điều hành WINDOWS
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
21
Apple Macintosh dùng hệ điều hành Macintosh (Mac OS)
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
22
Máy tính xách tay (notebook computer): Nhỏ, di động, thường gọi
là laptop, Thông thường đắt hơn máy tính để bàn (desktop computer).
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
23
Máy tính nhỏ nằm trong lòng bàn tay
(Cũng thường gọi là palmtop hoặc pocket computer)
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
24
Bài 3
Bài 3
THÀNH PHẦN CƠ BẢN CỦA MÁY TÍNH
THÀNH PHẦN CƠ BẢN CỦA MÁY TÍNH
NGUYÊN TẮC PHÂN LOẠI CƠ BẢN

( J. F. Neiman 1945) cho bất kỳ loại máy
tính : 4 phần
THIẾT BỊ
NHẬP VÀ XUẤT
THIẾT BỊ
LƯU TRỮ
THIẾT BỊ
XỬ LÝ
Dòng dữ liệu
trao đổi
THIẾT BỊ
ĐIỀU KHIỂN
Dòng lệnh điều
khiển
Trường CĐKTCN TP HCM
GV Lý Thiên Bình - Lê Viết Tuấn
25
THIẾT BỊ NHẬP DỮ LIỆU
THIẾT BỊ NHẬP DỮ LIỆU



Bàn phím, chuột

Track ball

Máy quét (scanner)

Touch pad, Light pen


Joy stick

Microphone

Webcam – máy ảnh số