Tải bản đầy đủ (.pdf) (61 trang)

Tỷ giá hối đoái và tác động đến cán cân thanh toán và môi trường tài chính của Việt Nam.pdf

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (520.4 KB, 61 trang )

Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
L I M Đ UỜ Ở Ầ
1.Lí do l a ch n đ tàiự ọ ề
V i s phát tri n nh vũ bão c a n n kinh t th gi i , các m i quan hớ ự ể ư ủ ề ế ế ớ ố ệ
kinh t trên m i lĩnh v c c a m t n c ngày càng đ c m r ng ra cácế ọ ự ủ ộ ướ ượ ở ộ
n c , do đó v n đ thanh toán ,đ nh giá , so sánh ,phân tích đánh giá v m tướ ấ ề ị ề ặ
giá tr và hi u qu tr nên ph c t p h n nhi u . Đ n v thanh toán không chị ệ ả ở ứ ạ ơ ề ơ ị ỉ
là ti n t trong n c mà còn ph i s d ng các lo i ngo i t khác nhau liênề ệ ướ ả ử ụ ạ ạ ệ
quan đ n vi c trao đ i ti n c a n c khác . Ti n c a m i n c đ c quyế ệ ổ ề ủ ướ ề ủ ỗ ướ ượ
đ nh theo pháp lu t c a n c đó và đ c đi m riêng c a nó ,vì v y phát sinhị ậ ủ ướ ặ ể ủ ậ
nhu c u t t y u là ph i so sánh giá tr ,s c mua c a đ ng ti n trong n c v iầ ấ ế ả ị ứ ủ ồ ề ướ ớ
ngo i t và gi a các ngo i t v i nhau . Ho t đ ng chuy n đ i đ ng ti n nàyạ ệ ữ ạ ệ ớ ạ ộ ể ổ ồ ề
thành đ ng ti n khác trong quá trình quan h gi a các n c nhóm n c v iồ ề ệ ữ ướ ướ ớ
nhau đã làm n y sinh ph m trù t giá h i đoáiả ạ ỷ ố
T giá h i đoái là m t ph m trù kinh t t ng h p có liên quan đ n cácỷ ố ộ ạ ế ổ ợ ế
ph m trù kinh t khác và đóng vai trò nh là m t công c có hi u l c, có hi uạ ế ư ộ ụ ệ ự ệ
qu trong vi c tác đ ng đ n quan h kinh t đ i ngo i c a m i n c, đ ngả ệ ộ ế ệ ế ố ạ ủ ỗ ướ ồ
th i là y u t c c kỳ quan tr ng đ i v i chính sách ti n t qu c gia. Đã baoờ ế ố ự ọ ố ớ ề ệ ố
th i nay, loài ng i đã và đang ti p t c đ ng tr c m t v n đ có t m quanờ ườ ế ụ ứ ướ ộ ấ ề ầ
tr ng đ c bi t này và c g ng ti p c n nó, mong tìm ra m t nh n th c đúngọ ặ ệ ố ắ ế ậ ộ ậ ứ
đ n đ t đó xác đ nh và đ a vào v n hành trong th c t m t t giá h i đoáiắ ể ừ ị ư ậ ự ế ộ ỷ ố
phù h p, nh m bi n nó tr thành m t công c tích c c trong qu n lý n n kinhợ ằ ế ở ộ ụ ự ả ề
t m i n c.ế ở ỗ ướ
Xu t phát t nh ng lý do đó, em ch n đ tài c a mình là " T giá h iấ ừ ữ ọ ề ủ ỷ ố
đoái và tác đ ng đ n cán cân thanh toán và môi tr ng tài chính c a Vi tộ ế ườ ủ ệ
Nam".
2.M c đích nghiên c u:ụ ứ
Vi c phân tích c s lí lu n c a t giá ,c ch xác đ nh, nh ng y u tệ ơ ở ậ ủ ỷ ơ ế ị ữ ế ố
nh h ng và vai trò c a t giá đ i v i n n kinh t . T đó làm sáng t lênả ưở ủ ỷ ố ớ ề ế ừ ỏ
t m quan tr ng c a chính sách t giá trong vi c th c hi n các m c tiêu kinhầ ọ ủ ỷ ệ ự ệ ụ


t vĩ mô, th c hi n các gi i pháp chính sách nh m giúp cho môi tr ng tàiế ự ệ ả ằ ườ
chính và cán cân thanh toán đ c ho t đ ng hi u qu góp ph n phát tri n n nượ ạ ộ ệ ả ầ ể ề
kinh t qu c dân.ế ố
3.Đ i t ng nghiên c u:ố ượ ứ
Nghiên c u nh ng v n đ c b n v t giá h i đoái nh khái ni m,tácứ ữ ấ ề ơ ả ề ỷ ố ư ệ
đ ng c a nó đ n th tr ng tài chính ,cán cân thanh toán , ho t đ ngộ ủ ế ị ườ ạ ộ ngo iạ
h i, các chính sách đi u hành t giá hi n nay … đ đúc k t l i và đ a ra cácố ề ỷ ệ ể ế ạ ư
gi i pháp cho n n kinh t .ả ề ế
4.N i dung nghiên c u:ộ ứ
N i dung nghiên c u ngoài l i m đ u bao g m 3 ch ng:ộ ứ ờ ở ầ ồ ươ
-Ch ng 1:Lí lu n chung v T giá h i đoáiươ ậ ề ỷ ố
-Ch ng 2:Th c tr ng v chính sách qu n lí t giá h i đoái c a Vi tươ ự ạ ề ả ỷ ố ủ ệ
Nam trong th i gian qua.ờ
-Ch ng 3:Đánh giá và d đoán tình hình t giá h i đoái c a Vi t Namươ ự ỷ ố ủ ệ
trong năm 2009.
Và cu i cùng là ph n k t lu n c a em toàn b đ án.ố ầ ế ậ ủ ộ ề
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 1
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
Do nh ng h n ch v trình đ , kinh nghi m cũng nh th i gian và vi cữ ạ ế ề ộ ệ ư ờ ệ
s u t m tài li u nên khoá lu n không tránh đ c nhi u thi u sót. Em r tư ầ ệ ậ ượ ề ế ấ
mong nh n đ c ý ki n đánh giá góp ý c a các th y cô và các b n sinh viên.ậ ượ ế ủ ầ ạ
Em xin chân thành c m n s giúp đ c a th y giáo Đ ng Ng c Anh -ả ơ ự ỡ ủ ầ ặ ọ
ng i tr c ti p h ng d n và các b n đã nhi t tình giúp đ trong vi c tìm tàiườ ự ế ướ ẫ ạ ệ ỡ ệ
li u đ em hoàn thành đ án này.ệ ể ề
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 2
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
CH NG IƯƠ
Lí lu n chung v T giá h i đoáiậ ề ỷ ố

1.1.Đ nh nghĩa và c ch xác đ nh t giáị ơ ế ị ỷ
1.1.1.a.Đ nh nghĩa:ị
Trong ph m vi th tr ng c a m t n c ,các ph ng ti n thanh toánạ ị ườ ủ ộ ướ ươ ệ
qu c t đ c mua và bán trên th tr ng h i đoái b ng ti n t qu c gia c aố ế ượ ị ườ ố ằ ề ệ ố ủ
m t n c theo m t t giá nh t đ nh .Do đó có th hi u t giá là giá c c aộ ướ ộ ỷ ấ ị ể ể ỷ ả ủ
m t đ n v ti n t m t đ c bi u hi n b ng s l ng đ n v ti n t c aộ ơ ị ề ệ ộ ượ ể ệ ằ ố ượ ơ ị ề ệ ủ
n c khác hay là b ng s l ng ngo i t nh n đ c khi đ i m t đ n v n iướ ằ ố ượ ạ ệ ậ ượ ổ ộ ơ ị ộ
t ho c b ng s l ng n i t nh n đ c khi đ i m t đ n v ngo i t .Cácệ ặ ằ ố ượ ộ ệ ậ ượ ổ ộ ơ ị ạ ệ
n c có giá tr đ ng n i t th p h n giá tr ngo i t th ng s d ng cách thướ ị ồ ộ ệ ấ ơ ị ạ ệ ườ ử ụ ứ
hai .Ch ng h n Vi t Nam ng i ta th ng nói đ n s l ng đ ng Vi tẳ ạ ở ệ ườ ườ ế ố ượ ồ ệ
nam nh n đ c khi đ i m t đ ng USD, DEM hay m t FFR …Trong th cậ ượ ổ ộ ồ ộ ự
t ,cách s d ng t giá nh v y thu n l i h n .Tuy nhiên trong nghiên c u lýế ử ụ ỷ ư ậ ậ ợ ơ ứ
thuy t thì cách đ nh nghĩa th nh t thu n l i h nế ị ứ ấ ậ ợ ơ
T giá dùng đ bi u hi n và so sánh nh ng quan h v m t giá c c aỷ ể ể ệ ữ ệ ề ặ ả ủ
các đ ng ti n các n c khác nhau . Có hai lo i giá : giá trong n c (giá qu cồ ề ướ ạ ướ ố
gia ) ph n ánh nh ng đi u ki n c th c a s n xu t trong m t n c riêngả ữ ề ệ ụ ể ủ ả ấ ộ ướ
bi t ,và giá ngo i th ng ( giá qu c t ) ph n ánh nh ng đi u ki n s n xu tệ ạ ươ ố ế ả ữ ề ệ ả ấ
trên ph m vi th gi i . Do ph m vi ,đi u ki n s n xu t c th trong m iạ ế ớ ạ ề ệ ả ấ ụ ể ỗ
n c và trên ph m vi th gi i khác nhau nên hàng hoá có hai lo i giá : giáướ ạ ế ớ ạ
qu c gia và giá qu c t . Giá tr qu c gia đ c bi u hi n d i hình th c giáố ố ế ị ố ượ ể ệ ướ ứ
c trong n c b ng đ n v ti n t c a n c đó . Giá tr qu c t bi u hi nả ướ ằ ơ ị ề ệ ủ ướ ị ố ế ể ệ
qua giá c qu c t b ng các ngo i t trên th tr ng th gi i .Ti n t là v tả ố ế ằ ạ ệ ị ườ ế ớ ề ệ ậ
ngang giá chung c a toàn b kh i l ng hàng hoá và d ch v trong n c . Vìủ ộ ố ượ ị ụ ướ
v y trong s c mua c a đ ng ti n đ c ph n ánh đ y đ các quan h tái s nậ ứ ủ ồ ề ượ ả ầ ủ ệ ả
xu t trong n c đó ,hay nói cách khác ,s c mua c a m t đ ng ti n do m c giáấ ướ ứ ủ ộ ồ ề ứ
c c a toàn b các lo i hàng hoá d ch v trong n c đó quy t đ nh.T giá thả ủ ộ ạ ị ụ ướ ế ị ỷ ể
hi n s t ng quan gi a m t b ng giá trong n c và giá th gi i . Do sệ ự ươ ữ ặ ằ ướ ế ớ ự
khác nhau gi a hai lo i giá c trong n c và giá c th gi i mà ti n t v aữ ạ ả ướ ả ế ớ ề ệ ừ
làm th c đo giá tr qu c gia v a làm th c đo giá tr qu c t . Trong cácướ ị ố ừ ướ ị ố ế
ho t đ ng kinh t đ i ngo i khi tính đ n v n đ hi u qu kinh t ,thì ph iạ ộ ế ố ạ ế ấ ề ệ ả ế ả

th ng xuyên so sánh đ i chi u hai hình th c giá c v i nhau : giá qu c gia vàườ ố ế ứ ả ớ ố
giá qu c t . Mu n th ph i chuy n t đ ng ti n này sang đ ng ti n khác ,ố ế ố ế ả ể ừ ồ ề ồ ề
ph i so sánh giá tr đ ng ti n trong n c v i ngo i t thông qua công c tả ị ồ ề ướ ớ ạ ệ ụ ỷ
giá .T giá dùng đ tính toán và thanh toán xu t , nh p kh u ( không dùng đỷ ể ấ ậ ẩ ể
n đ nh giá hàng hoá s n xu t trong n c ) . T giá hàng xu t kh u là l ngổ ị ả ấ ướ ỷ ấ ẩ ượ
ti n trong n c c n thi t đ mua m t l ng hàng xu t kh u t ng đ ngề ướ ầ ế ể ộ ượ ấ ẩ ươ ươ
v i m t đ n v ngo i t .T giá hàng nh p kh u là s l ng ti n trong n cớ ộ ơ ị ạ ệ ỷ ậ ẩ ố ượ ề ướ
thu đ c khi bán m t l ng vàng nh p kh u có giá tr m t đ n v ngo i t .ượ ộ ượ ậ ẩ ị ộ ơ ị ạ ệ
T giá là t l so sánh gi a các đ ng ti n v i nhau . Do đó mu n so sánhỷ ỷ ệ ữ ồ ề ớ ố
giá tr gi a các đ ng ti n v i nhau ,c n ph i có v t ngang giá chung làm b nị ữ ồ ề ớ ầ ả ậ ả
v đ so sánh .Ti n t là v t ngang giá chung đ bi u hi n giá tr c a các hàngị ể ề ệ ậ ể ể ệ ị ủ
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 3
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
hoá ,nh ng gi đây đ n l t c n so sánh giá c gi a các đ ng ti n v i nhauư ờ ế ượ ầ ả ữ ồ ề ớ
l i ph i tìm m t v t ngang giá chung làm b n v đ so sánh.ạ ả ộ ậ ả ị ể
1.1.1.b.C ch xác đ nh t giá :tuỳ thu c vào chính sách t giá m i qu cơ ế ị ỷ ộ ỷ ỗ ố
gia
● C ch th tr ng : t giá cũng là m t lo i giá c , nó đ c xác đ nhơ ế ị ườ ỷ ộ ạ ả ượ ị
d a trên các l c l ng cung c u n i ngo i t trên th tr ng ngo i h i.ự ự ượ ầ ộ ạ ệ ị ườ ạ ố
Th tr ng ngo i h i là n i mua bán trao đ i đ ng n i và ngo i t .ị ườ ạ ố ơ ổ ồ ộ ạ ệ
- Xu t hi n vi c cung ti n c a n c A trên th tr ng ngo i h i so v iấ ệ ệ ề ủ ướ ị ườ ạ ố ớ
đ ng ti n n c B khi ng i dân n c A mua hàng nh p kh u t B ho c khiồ ề ướ ườ ướ ậ ẩ ừ ặ
ng i dân n c A đ u t sang n c B .ườ ướ ầ ư ướ
Đ ng cung v ti n có đ d c d ng trong không gian hai chi u t giáườ ề ề ộ ố ươ ề ỷ
và l ng cung ti nượ ề
- Xu t hi n v c u ti n n c A trên ấ ệ ề ầ ề ướ
B mua hàng xu t kh u t n c A ho cấ ẩ ừ ướ ặ
khi ng i n c ng i dân n c B đ uườ ướ ườ ướ ầ
t sang n c A. Đ ng c u v có đ ư ướ ườ ầ ề ộ

d c âm trong không gian hai chi u tố ề ỷ
giá và l ng ti n . ượ ề
S cân b ng cung c u ti n đ t đ c khi ự ằ ầ ề ạ ượ
hai đ ng này giao nhau và t giá cân ườ ỷ
b ng đ c xác đ nh. ằ ượ ị

● C ch hành chính : nh ng n c theo đu i chính sách ki m ch tàiơ ế ở ữ ướ ổ ề ế
chính và ki m soát ch t ch ngu n v n th ng đ a ra m t m c t giá neo cể ặ ẽ ồ ố ườ ư ộ ứ ỷ ố
đ nh .T giá này có th đ c thay đ i đi u ch nh song không ph i do các l cị ỷ ể ượ ổ ề ỉ ả ự
l ng th tr ng quy t đ nh. Nó đ c n đ nh l i khi các nhà qu n lý c nượ ị ườ ế ị ượ ấ ị ạ ả ầ
th y ph i thay đ i nó đ ph c v cho m t m c đích nào đó.ấ ả ổ ể ụ ụ ộ ụ
1.1.2. Các lo i t giá thông d ng trên th tr ngạ ỷ ụ ị ườ
Đ nh n bi t đ c tác đ ng c a t giá h i đoái đ i v i các ho t đ ngể ậ ế ượ ộ ủ ỷ ố ố ớ ạ ộ
c a n n kinh t nói chung ,ho t đ ng xu t nh p kh u nói riêng ,ng i taủ ề ế ạ ộ ấ ậ ẩ ườ
th ng phân lo i t giá theo các tiêu th c sau đây :ườ ạ ỷ ứ
* D a trên tiêu th c là đ i t ng qu n lý :ự ứ ố ượ ả
-T giá chính th c : đây là lo i t giá đ c bi t đ n nhi u nh t và làỷ ứ ạ ỷ ượ ế ế ề ấ
t giá đ c nêu trên các ph ng ti n thông tin đ i chúng do ngân hàng côngỷ ượ ươ ệ ạ
b chính th c trên th tr ng đ làm c s tham chi u cho các ho t đ ng giaoố ứ ị ườ ể ơ ở ế ạ ộ
d ch , kinh doanh ,th ng kê…ị ố
-T giá th tr ng : t giá đ c hình thành thông qua các giao d ch cỷ ị ườ ỷ ượ ị ụ
th c a các thành viên th tr ng .ể ủ ị ườ
-T giá danh nghĩa : là t l gi a giá tr c a các đ ng ti n so v iỷ ỷ ệ ữ ị ủ ồ ề ớ
nhau ,đ ng này đ i đ c bao nhiêu đ ng kia .ồ ổ ượ ồ
-T giá th c: là t giá ph n ánh t ng quan giá c hàng hoá c a haiỷ ự ỷ ả ươ ả ủ
n c đ c tính theo m t trong hai lo i ti n c a hai n c đó ho c là giá trướ ượ ộ ạ ề ủ ướ ặ ị
tính b ng cùng m t đ ng ti n c a hàng xu t kh u so v i giá hàng nh pằ ộ ồ ề ủ ấ ẩ ớ ậ
kh u..v.v.. T giá h i đoái th c t (er) đ c xác đ nh er = en * Pn/Pf ẩ ỷ ố ự ế ượ ị
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 4
e*

Q* Q (VND)
Q (VND)
e
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
Pn: ch s giá trong n cỉ ố ướ
Pf: ch s giá n c ngoàiỉ ố ướ
-T giá h i đoái th c t lo i tr đ c s nh h ng c a chênh l chỷ ố ự ế ạ ừ ượ ự ả ưở ủ ệ
l m phát gi a các n c và ph n ánh đúng s c mua và s c c nh tranh c a m tạ ữ ướ ả ứ ứ ạ ủ ộ
n c.ướ
* D a trên k thu t giao d ch : c b n có hai lo i t giá :ự ỹ ậ ị ơ ả ạ ỷ
-T giá mua/bán trao ngay, kéo theo vi c thay đ i ngay các kho n ti nỷ ệ ổ ả ề
-T giá mua/bán kỳ h n ,kéo theo vi c trao đ i các kho n ti n vào m tỷ ạ ệ ổ ả ề ộ
ngày t ng lai xác đ nh.ươ ị
Bên c nh đó ,trong quá trình theo dõi ho t đ ng kinh doanh c a ngânạ ạ ộ ủ
hàng ,ng i ta còn đ a ra các khái ni m t giá :ườ ư ệ ỷ
-T giá đi n h i : t c là t giá chuy n ngo i h i b ng đi n ,th ngỷ ệ ố ứ ỷ ể ạ ố ằ ệ ườ
đ c niêm y t t i ngân hàng . T giá đi n h i là t giá c s đ xác đ nh cácượ ế ạ ỷ ệ ố ỷ ơ ở ể ị
lo i t giá khác.ạ ỷ
-T giá th h i : là t giá chuy n ngo i h i b ng th .ỷ ư ố ỷ ể ạ ố ằ ư
-T giá c a séc và h i phi u tr ti n ngay : đ c mua và bán theo m tỷ ủ ố ế ả ề ượ ộ
t giá mà c s xác đ nh nó b ng t giá đi n h i tr đi s ti n lãi c a giá trỷ ơ ở ị ằ ỷ ệ ố ừ ố ề ủ ị
toàn b c a séc và h i phi u phát sinh theo s ngày c n thi t c a b u đi n độ ủ ố ế ố ầ ế ủ ư ệ ể
chuy n séc t n c này sang n c khác và theo s ngày k t lúc ngân hàngể ừ ướ ướ ố ể ừ
bán h i phi u đ n lúc h i phi u đ c tr ti n .ố ế ế ố ế ượ ả ề
-T giá h i phi u có kỳ h n b ng t giá đi n h i tr đi s ti n lãi phátỷ ố ế ạ ằ ỷ ệ ố ừ ố ề
sinh tính t lúc ngân hàng bán h i phi u đ n lúc h i phi u đó đ c tr ti nừ ố ế ế ố ế ượ ả ề
.Th i h n này th ng là b ng th i h n tr ti n ghi trên h i phi u c ng v iờ ạ ườ ằ ờ ạ ả ề ố ế ộ ớ
th i gian chuy n t h i phi u đó t ngân hàng bán h i phi u đ n ngân hàngờ ể ờ ố ế ừ ố ế ế
đ ng nghi p c a nó n c c a con n h i phi u .Thông th ng lãi su tồ ệ ủ ở ướ ủ ợ ố ế ườ ấ

đ c tính theo m c lãi su t c a n c mà đ ng ti n đ c ghi trên h i phi u.ượ ứ ấ ủ ướ ồ ề ượ ố ế
1.1.3. Vai trò c a t giá h i đoái trong n n kinh t m .ủ ỷ ố ề ế ở
Đ i v i t ng qu c gia hay nhóm qu c gia ( n u có s liên k t và có đ ngố ớ ừ ố ố ế ự ế ồ
ti n chung ) thì t giá h i đoái mà h quan tâm hàng đ u chính là t giá gi aề ỷ ố ọ ầ ỷ ữ
đ ng ti n c a chính qu c gia đó ,hay nhóm các qu c gia đó (đ ng n i t ) v iồ ề ủ ố ố ồ ộ ệ ớ
các đ ng ti n c a các qu c gia khác ( các đ ng ngo i t ) T giá gi vai tròồ ề ủ ố ồ ạ ệ ỷ ữ
quan tr ng đ i v i m i n n kinh t .S v n đ ng c a nó có tác đ ng sâu s cọ ố ớ ọ ề ế ự ậ ộ ủ ộ ắ
m nh m t i m c tiêu,chính sách kinh t vĩ mô c a m i qu c gia th hi nạ ẽ ớ ụ ế ủ ỗ ố ể ệ
trên hai đi m c b n sau :ể ơ ả
Th nh t, TGHĐ và ngo i th ng:T giá gi a đ ng n i t và ngo i tứ ấ ạ ươ ỷ ữ ồ ộ ệ ạ ệ
là quan tr ng đ i v i m i qu c gia vì tr c tiên nó tác đ ng tr c ti p t i giáọ ố ớ ỗ ố ướ ộ ự ế ớ
c hàng hoá xu t nh p kh u c a chính qu c gia đó.Khi đ ng ti n c a m tả ấ ậ ẩ ủ ố ồ ề ủ ộ
qu c gia tăng giá(Tăng tr giá so v i đ ng ti n khác)thì hàng hoá n c đó ố ị ớ ồ ề ướ ở
n c ngoài tr thành đ t h n và hàng hoá n c ngoài t i n c đó tr nên rướ ở ắ ơ ướ ạ ướ ở ẻ
h n.Ng c l i khi đ ng ti n m t n c s t giá,hàng hoá c a n c đó t iơ ượ ạ ồ ề ộ ướ ụ ủ ướ ạ
n c ngoài tr nên r h n trong khi hàng hoá n c ngoài t i n c đó tr nênướ ở ẻ ơ ướ ạ ướ ở
đ t h n(các y u t khác không đ i).T giá tác đ ng đ n ho t đ ng xu tắ ơ ế ố ổ ỷ ộ ế ạ ộ ấ
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 5
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
nh p kh u vì v y nó tác đ ng t i cán cân thanh toán qu c t ,gây ra thâm h tậ ẩ ậ ộ ớ ố ế ụ
ho c th ng d cán cân.ặ ặ ư
Th hai,TGHĐ và s n l ng, công ăn vi c làm, l m phát.T giá h iứ ả ượ ệ ạ ỷ ố
đoái không ch quan tr ng là vì tác đ ng đ n ngo i th ng ,mà thông qua đóỉ ọ ộ ế ạ ươ
t giá s có tác đ ng đ n các khía c nh khác c a n n kinh t nh m t b ngỷ ẽ ộ ế ạ ủ ề ế ư ặ ằ
giá c trong n c ,l m phát kh năng s n xu t , công ăn vi c làm hay th tả ướ ạ ả ả ấ ệ ấ
nghi p…ệ
T giá thay đ i cũng có tác đ ng đi u ti t vi c di chuy n t b n (v n)ỷ ổ ộ ề ế ệ ể ư ả ố
t qu c gia này sang qu c gia khác. Vi c di chuy n t b n trên th gi i nh mừ ố ố ệ ể ư ả ế ớ ằ
m c đích ki m l i nhu n và tránh r i ro. Do đó, n u t giá gi m trongụ ế ờ ậ ủ ế ỷ ả

tr ng h p ng i ta d đoán t giá không ti p t c gi m n a thì t b n nh pườ ợ ườ ự ỷ ế ụ ả ữ ư ả ậ
kh u s gia tăng và t b n xu t kh u s gi m .ẩ ẽ ư ả ấ ẩ ẽ ả
V i m c t giá h i đoái 1USD =10500VND c a năm 1994 th p h n m cớ ứ ỷ ố ủ ấ ơ ứ
1USD = 13500VND c a năm 1998 ,t c ti n Vi t Nam s t giá và n u gi đ nhủ ứ ề ệ ụ ế ả ị
m t b ng giá th gi i không đ i ,thì không ch có xe con khi nh p kh u tínhặ ằ ế ớ ổ ỉ ậ ẩ
thành ti n Vi t Nam tăng giá mà còn làm t t c các s n ph m nh p kh u đ uề ệ ấ ả ả ẩ ậ ẩ ề
r i vào tình tr ng t ng t và trong đó có c nguyên v t li u ,máy móc choơ ạ ươ ự ả ậ ệ
s n xu t . N u các y u t khác trong n n kinh t là không đ i,thì đi u này t tả ấ ế ế ố ề ế ổ ề ấ
y u s làm m t b ng giá c trong n c tăng lên . N u t giá h i đoái ti p t cế ẽ ặ ằ ả ướ ế ỷ ố ế ụ
có s gia tăng liên t c qua các năm ( đ ng n i t Vi t Nam liên t c m t giá )ự ụ ồ ộ ệ ệ ụ ấ
có nghĩa l m phát đã tăng . Nh ng bên c nh đó , đ i v i lĩnh v c s n xu tạ ư ạ ố ớ ự ả ấ
ch y u d a trên ngu n l c trong n c ,thì s tăng giá c a hàng nh p kh uủ ế ự ồ ự ướ ự ủ ậ ẩ
s giúp tăng kh năng c nh tranh cho các lĩnh v c này , giúp phát tri n s nẽ ả ạ ự ể ả
xu t và t đó có th t o thêm công ăn vi c làm , gi m th t nghi p ,s nấ ừ ể ạ ệ ả ấ ệ ả
l ng qu c gia có th tăng lên . Ng c l i , n u các y u t khác không đ iượ ố ể ượ ạ ế ế ố ổ
thì l m phát s gi m ,kh năng c nh tranh c a các lĩnh v c trong n c cũngạ ẽ ả ả ạ ủ ự ướ
có xu h ng gi m ,s n l ng qu c gia có th gi m ,th t nghi p c a n nướ ả ả ượ ố ể ả ấ ệ ủ ề
kinh t có th tăng lên … n u t gá h i đoái gi m xu ng ( USD gi m giá hayế ể ế ỷ ố ả ố ả
VND tăng giá )
1 .2.Nhân t tác đ ng đ n t giá và t m quan tr ng c a t giáố ộ ế ỷ ầ ọ ủ ỷ
1.2.1.Nhân t tác đ ng t i t giá.ố ộ ớ ỷ
a)V dài h n có 4 nhân t tác đ ng t i t giá :Năng su t lao đ ng,m cề ạ ố ộ ớ ỷ ấ ộ ứ
giá c t ng đ i th tr ng trong n c,thu quan và h n m c nh pả ươ ố ở ị ườ ướ ế ạ ứ ậ
kh u, a thích hàng n i so v i hàng ngo i.ẩ ư ộ ớ ạ
- Năng su t lao đ ng(NSLĐ)trong n c đóng m t vai trò quan tr ngấ ộ ướ ộ ọ
trong vi c nh h ng đ n t giá h i đoái c a đ ng n i t .NSLĐtrong n cệ ả ưở ế ỷ ố ủ ồ ộ ệ ướ
tăng lên t ng đ i so v i n c ngoài, đ ng nghĩa v i vi c các nhà kinh doanhươ ố ớ ướ ồ ớ ệ
có th h giá thành s n ph m, d ch v c a mình t ng đ i so v i hàng ngo iể ạ ả ẩ ị ụ ủ ươ ố ớ ạ
nh p,d n đ n s gia tăng m c c u c a hàng n i đ a so v i hàng ngo iậ ẫ ế ự ứ ầ ủ ộ ị ớ ạ
nh p,làm cho hàng n i đ a v n bán t t khi giá đ ng n i t tăngậ ộ ị ẫ ố ồ ộ ệ

lên(TGHĐ)gi m xu ng và ng c l i. Th c t trên th tr ng th gi iTGHĐả ố ượ ạ ự ế ị ườ ế ớ
c a đ ng ti n ph thu c r t khăng khít vào NSLĐ t ng đ i c a n củ ồ ề ụ ộ ấ ươ ố ủ ướ
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 6
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
đó.M t n n kinh t phát tri n có NSLĐ cao trong th i kì nào đó th ng sộ ề ế ể ờ ườ ẽ
nh h ng tr c ti p đ n s tăng giá c a đ ng ti n n c đó.ả ưở ự ế ế ự ủ ồ ề ướ
- Thu quan và h n m c nh p kh u là nh ng công c kinh t mà chínhế ạ ứ ậ ẩ ữ ụ ế
ph dùng đ đi u ti t và h n ch nh p kh u.Chính công c này nhi u hay ítủ ể ề ế ạ ế ậ ẩ ụ ề
đã tác đ ng và làm tăng gi c c a hàng ngo i nh p,làm gi m t ng đ i nhuộ ả ả ủ ạ ậ ả ươ ố
c u v i hàng nh p kh u, góp ph n b o h và khuy n khích tiêu dùng hàngầ ớ ậ ẩ ầ ả ộ ế
s n xu t trong n c.Nh ng công c mà nhà n c dùng đ h n ch nh pả ấ ướ ữ ụ ướ ể ạ ế ậ
kh u s nh h ng và làm cho t giá h i đoái c a đ ng n i t có xu h ngẩ ẽ ả ưở ỷ ố ủ ồ ộ ệ ướ
gi m v lâu dài.ả ề
- a thích hàng n i so v i hàng ngo i. N u s ham thích c a ng iƯ ộ ớ ạ ế ự ủ ườ
n c ngoài v m t hàng trong n c tăng lên thì c u v hàng n i s tăng lênướ ề ặ ướ ầ ề ộ ẽ
làm đ ng n i t tăng giá,b i hàng n i đ a v n bán đ c nhi u ngay c v i giáồ ộ ệ ở ộ ị ẫ ượ ề ả ớ
cao h n c a đ ng n i t .C u đ i v i hàng xu t c a m t n c tăng lên làmơ ủ ồ ộ ệ ầ ố ớ ấ ủ ộ ướ
cho đ ng ti n n c đó gi m giá.ồ ề ướ ả
-Năng su t lao đ ng : Năng su t lao đ ng cao làm giá hàng c a m tấ ộ ấ ộ ủ ộ
n c r t ng đ i so v i các n c khác . C u hàng xu t n c đó cao lên kéoướ ẻ ươ ố ớ ướ ầ ấ ướ
theo s tăng giá c a đ ng ti n n c đó. V lâu dài , do năng su t lao đ ngự ủ ồ ề ướ ề ấ ộ
c a m t n c cao h n t ng đ i so v i n c khác , nên đ ng ti n c aủ ộ ướ ơ ươ ố ớ ướ ồ ề ủ
n c đó tăng giá.ướ
-Y u t tâm lý cũng nh h ng đ n t giá : Ph n l n các n c đangế ố ả ưở ế ỷ ầ ớ ướ
phát tri n đ u ph i đ i m t v i tình tr ng “Đôla hoá” trong n n kinh t .Đó làể ề ả ố ặ ớ ạ ề ế
s m t ni m tin vào đ ng b n t , ng i dân và các t ch c kinh t găm giự ấ ề ồ ả ệ ườ ổ ứ ế ữ
đôla và ch tín nhi m đ ng ti n này trong thanh toán trao đ i . Do v y c uỉ ệ ồ ề ổ ậ ầ
USD r t l n và giá các đ ng b n t xu ng th p các n c luôn trong tìnhấ ớ ồ ả ệ ố ấ ướ
tr ng căng th ng v d tr ngo i h i đ m b o kh năng thanh toán n đ nạ ẳ ề ự ữ ạ ố ả ả ả ợ ế

h n .ạ
-T l l m phát: N u t l l m phát n c A cao h n t l l m phátỷ ệ ạ ế ỷ ệ ạ ướ ơ ỷ ệ ạ
n c B,n c A c n nhi u ti n h n đ đ i l y m t l ng ti n nh t đ nh c aướ ướ ầ ề ề ơ ể ổ ấ ộ ượ ề ấ ị ủ
n c B.ướ
-Giá đ ng ti n n c A gi m xu ng .ồ ề ướ ả ố
-Cán cân th ng m i: Nó liên quan đ n ho t đ ng xu t nh p kh u .Xu tươ ạ ế ạ ộ ấ ậ ẩ ấ
kh u l n t giá lên giá ẩ ớ ỷ
b)Các nhân t thu c v ng n h nố ộ ề ắ ạ
-Lãi su t : Lãi su t là m t bi n s kinh t t ng h p tác đ ng đ n nhi uấ ấ ộ ế ố ế ổ ợ ộ ế ề
ch tiêu khác nhau trong đó t giá và lãi su t có m i quan h h t s c ch t chỉ ỷ ấ ố ệ ế ứ ặ ẽ
v i nhau. Trong m t n c n u lãi su t n i t tăng trong khi lãi su t th gi iớ ộ ướ ế ấ ộ ệ ấ ế ớ
n đ nh s làm cho các lu ng v n qu c t đ vào nhi u vì m c lãi su t quáổ ị ẽ ồ ố ố ế ổ ề ứ ấ
h p d n . Do v y c u ti n n c này tăng lên và t giá tăng theo .ấ ẫ ậ ầ ề ướ ỷ
-D tr , ph ng ti n thanh toán, đ u c : t t c đ u có th làm d chự ữ ươ ệ ầ ơ ấ ả ề ể ị
chuy n đ ng cung và c u ti n t . Đ u c có th gây ra nh ng thay đ i l nể ườ ầ ề ệ ầ ơ ể ữ ổ ớ
v ti n, đ c bi t trong đi u ki n thông tin liên l c hi n đ i và công ngh máyề ề ặ ệ ề ệ ạ ệ ạ ệ
tính hi n đ i có th trao đ i hàng t USD giá tr ti n t m i ngày.ệ ạ ể ổ ỷ ị ề ệ ỗ
-Cán cân thanh toán: Cán cân thanh toán qu c t ph n ánh m c cung-ố ế ả ứ
c u v ngo i t trên th tr ng ,do đó nó có nh h ng tr c ti p đ n t giáầ ề ạ ệ ị ườ ả ưở ự ế ế ỷ
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 7
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
h i đoái . B i thu cán cân thanh toán s làm cho t giá gi m và b i chi cánố ộ ẽ ỷ ả ộ
cân thanh toán s làm cho t giá tăng.ẽ ỷ
1.2.2. T m quan tr ng c a t giá.ầ ọ ủ ỷ
B t kì m t qu c gia nào cũng luôn luôn tìm cách đ đ t đ c hai m cấ ộ ố ể ạ ượ ụ
tiêu l n c a n n kinh t : Đó là m c tiêu cân b ng ngo i (cân b ng ngo iớ ủ ề ế ụ ằ ạ ằ ạ
th ng) và m c tiêu cân b ng n i(cân b ng s n l ng,công ăn vi c làm vàươ ụ ằ ộ ằ ả ượ ệ
l m phát)ạ
Ta bi t r ng, t giá tác đ ng đ n giá c t ng đ i c a hàng hoá trongế ằ ỷ ộ ế ả ươ ố ủ

n c và hàng hoá n c ngoài . Khi đ ng ti n c a m t n c tăng giá (Tăngướ ướ ồ ề ủ ộ ướ
giá tr so v i đ ng ti n khác ) thì hàng hoá n c đó t i n c ngoài tr lên đ tị ớ ồ ề ướ ạ ướ ở ắ
h n và hàng hoá n c ngoài tr lên r h n(giá n i đ a t i hai n c giơ ướ ở ẻ ơ ộ ị ạ ướ ữ
nguyên ) . Ng c l i, khi đ ng ti n c a m t n c s t giá , hàng hoá n c đóượ ạ ồ ề ủ ộ ướ ụ ướ
t i n c ngoài tr lên r h n trong khi hàng hoá n c ngoài t i n c đó trạ ướ ở ẻ ơ ướ ạ ướ ở
lên đ t h n.ắ ơ
T đó t giá nh h ng t i quá trình s n xu t và xu t nh p kh u c aừ ỷ ả ưở ớ ả ấ ấ ậ ẩ ủ
các qu c gia và tr thành y u t chính nh h ng t i vi c th c hi n 2 m cố ở ế ố ả ưở ớ ệ ự ệ ụ
tiêu l n c a n n kinh t . Đi u này có th nh n th y m t cách rõ ràng khiớ ủ ề ế ề ể ậ ấ ộ
xem xét n n kinh t Vi t Nam. Hi n nay,đ ng VND đang đ c coi là tăng giáề ế ệ ệ ồ ượ
t ng đ i so v i các đ ng ti n trong khu v c ( do đ ng ti n c a các n c nàyươ ố ớ ồ ề ự ồ ề ủ ướ
gi m giá so v i đ ng USD ) nên giá c c a hàng Vi t Nam trên th tr ngả ớ ồ ả ủ ệ ị ườ
qu c t đang cao h n so v i hàng hoá cùng ch ng lo i c a các n c trong khuố ế ơ ớ ủ ạ ủ ướ
v c d n đ n b c nh tranh m t cách gay g t và th c t là t ng kim ng chự ẫ ế ị ạ ộ ắ ự ế ổ ạ
xu t kh u c a n c ta trong năm 2000 và m y tháng đ u năm 2001 là khôngấ ẩ ủ ướ ấ ầ
tăng mà có tăng thì cũng ch tăng m t l ng nh .ỉ ộ ượ ỏ
1.3.Tác đ ng c a t giá h i đoái đ n n n kinh t .ộ ủ ỷ ố ế ề ế
1.3.1.a.Th c tr ng quan h gi a t giá v i ngân sách:ự ạ ệ ữ ỷ ớ
M i s bi n đ ng c a các lo i t giá đ u tác đ ng tr c ti p t i thu chiọ ự ế ộ ủ ạ ỷ ề ộ ự ế ớ
ngân sách. Tr c năm 1990 nhà n c th c hi n chính sách t giá k t toán n iướ ướ ự ệ ỷ ế ộ
b , m c t giá nhà n c công b th ng c đ nh trong th i gian t ng đ iộ ứ ỷ ướ ố ườ ố ị ờ ươ ố
dài. th i đi m công b m c t giá th p h n nhi u so v i m c giá trên thở ờ ể ố ứ ỷ ấ ơ ề ớ ứ ị
tr ng và tình hình s c mua c a đ ng ti n tính chung th i kỳ 1985 - 1988,ườ ứ ủ ồ ề ờ
1rúp mua trên d i 1.500VND hàng xu t kh u, 1USD trên d i 3.000VND,ướ ấ ẩ ướ
trong khi đó t giá k t toán n i b thanh toán trong quan h xu t nh p kh uỷ ế ộ ộ ệ ấ ậ ẩ
gi m c 150VND/Rúp và 225VND/USD. Nhìn chung 1Rúp hàng xu t kh uữ ứ ấ ẩ
ph i bù l 1.350VND và 1USD ph i bù 2.775VND. Kim ng ch xu t kh u c aả ỗ ả ạ ấ ẩ ủ
năm 1987là 650 tri u R-USD trong đó khu v c đ ng Rúp 500 tri u và khu v cệ ự ồ ệ ự
đ ng USD 150 tri u, Ngân sách nhà n c đã ph i bù l 900 t . Đ i v i cácồ ệ ướ ả ỗ ỷ ố ớ
ngành, các đ a ph ng càng giao nhi u hàng xu t kh u đ th c hi n nghĩa vị ươ ề ấ ẩ ể ự ệ ụ

v i b n, thì ngân sách nhà n c càng ph i bù l nhi u. Ngân sách nàh n cớ ạ ướ ả ỗ ề ướ
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 8
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
không bù l đ ho c ch m tr trong vi c thanh toán thì công n gi a cácỗ ủ ặ ậ ễ ệ ợ ữ
doanh nghi p và các ngành càng tăng và càng thi u v n đ ti p t c kinhệ ế ố ể ế ụ
doanh. Đ i v i hàng nh p, thì khi v t t nguyên li u thi t b v n c nhàố ớ ậ ậ ư ệ ế ị ề ướ
n c đ ng ra phân ph i cho các ngành trong n n kinh t qu c dân v i m cướ ứ ố ề ế ố ớ ứ
giá th p (phù h p v i m c t giá 150 VNĐ/Rúp và 225VND/USD nêu trên).ấ ợ ớ ứ ỷ
Nh v y, các ngành, các đ a ph ng đ c phân ph i các lo i v t t ,nguyênư ậ ị ươ ượ ố ạ ậ ư
li u đó thì đ c h ng ph n giá th p còn ngân sách nhà n c l i không thuệ ượ ưở ầ ấ ướ ạ
đ c chênh l ch giá. Vi c th c hi n c ch t giá k t toán n i b trong thanhượ ệ ệ ự ệ ơ ế ỷ ế ộ ộ
toán xu t - nh p kh u và bù l hàng xu t kh u đó là:ấ ậ ẩ ỗ ấ ẩ
- N u th c hi n nghiêm tr ng nghĩa v giao hàng xu t kh u cho b n đế ự ệ ọ ụ ấ ẩ ạ ể
có th đ a hàng nh p v đáp ng nhu c u c a n n kinh t qu c dân, thì m cể ư ậ ề ứ ầ ủ ề ế ố ứ
l c a ngân sách cho hàng xu t kh u l n gây tr ng i cho vi c đi u hànhỗ ủ ấ ẩ ớ ở ạ ệ ề
ngân sách - N u trì hoãn cho vi c th c hi n nghĩa v giao hàng xu t kh uế ệ ự ệ ụ ấ ẩ
nh ng trong khi đó v n yêu c u b n giao hàng nh p cho ta theo ti n đ , thìư ẫ ầ ạ ậ ế ộ
vi c bù l hàng xu t kh u đ c gi m m c đ nh t đ nh, nh ng nghĩa vệ ỗ ấ ẩ ượ ả ở ứ ộ ấ ị ư ụ
n c a ta v i b n l i tăng lên đáng k .ợ ủ ớ ạ ạ ể
+T giá qui đ nh th p nên các t ch c kinh t và cá nhân có ngo i tỷ ị ấ ổ ứ ế ạ ệ
không bán ngo i t cho ngân hàng, vì làm nh v y s b m t lãi. Các t ch cạ ệ ư ậ ẽ ị ấ ổ ứ
đ i di n n c ngoài ho c cá nhân n c ngoài cũng không chuy n ti n tàiạ ệ ướ ặ ướ ể ề
kho n ngân hàng chi tiêu mà th ng đ a hàng t n c ngoài vào ho c sả ở ở ườ ư ừ ướ ặ ử
d ng ngo i t ti n m t tr c ti p trên th tr ng. Do đó c ch t giá c a th iụ ạ ệ ề ặ ự ế ị ườ ơ ế ỷ ủ ờ
kỳ này đã tr thành m t y u t t o cho ngo i t b th n i, mua bán trên thở ộ ế ố ạ ạ ệ ị ả ổ ị
tr ng trong n c. Th c t này v a gây thi t h i v kinh t cho Nhà n cườ ướ ự ế ừ ệ ạ ề ế ướ
v a làm phát sinh thêm nh ng tiêu c c trong đ i s ng xã h i. Đ ng th i nó tácừ ữ ự ờ ố ộ ồ ờ
đ ng tr l i t giá k t toán n i b và làm cho t giá gi a đ ng n i t gi aộ ở ạ ỷ ế ộ ộ ỷ ữ ồ ộ ệ ữ
các đ ng ngo i t di n bi n ph c t p thêm. T tình hình trên cho th y, tr cồ ạ ệ ễ ế ứ ạ ừ ấ ướ

năm 1989 t giá h i đoái gi a đ ng Vi t Nam và ngo i t do nhà n c quiỷ ố ữ ồ ệ ạ ệ ướ
đ nh không tính đ n bi n đ ng giá trên th tr ng đang b tr t ngã nghiêmị ế ế ộ ị ườ ị ượ
tr ng, nên đã làm cho m c bù l hàng xu t kh u trong ngân sách quá l n, gâyọ ứ ỗ ấ ẩ ớ
khó khăn trong vi c đi u hành và qu n lý ngân sách và th c hi n nghĩa vệ ề ả ự ệ ụ
giao hàng mà ta đã cam k t v i n c ngoài, ngo i t b r i lo n, Nhà n cế ớ ướ ạ ệ ị ố ạ ướ
không đi u hành và qu n lý đ c.ề ả ượ
+T giá h i đoái b bóp méo so v i th c t đã khi n cho thu chi ngânỷ ố ị ớ ự ế ế
sách Nhà n c không ph n ánh đúng ngu n thu t n c ngoài và các kho nướ ả ồ ừ ướ ả
c p phát c a ngân sách Nhà n c cho n n kinh t qu c dân và cho các ho tấ ủ ướ ề ế ố ạ
đ ng khác có s d ng ngo i t .ộ ử ụ ạ ệ
+Vi c t o ra m t t giá chính th c t ng là gi giá tr đ ng Vi t Nam soệ ạ ộ ỷ ứ ưở ữ ị ồ ệ
v i ngo i t đ k ho ch hoá và n đ nh kinh t , nh ng th c ch t là đ yớ ạ ệ ể ế ạ ổ ị ế ư ự ấ ẩ
xu t kh u Vi t Nam vào ngõ c t, không khuy n khích s n xu t hàng xu tấ ẩ ệ ụ ế ả ấ ấ
kh u và đ y m nh hàng nh p kh u, h qu là cán cân th ng m i b nh pẩ ẩ ạ ậ ẩ ệ ả ươ ạ ị ậ
siêu nghiêm tr ng, ngân sách Nhà n c ph i gánh ch u thêm các thua thi t.ọ ướ ả ị ệ
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 9
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
+Khi bu c ph i th n i và phá giá m nh đã làm cho chi phí c a cácộ ả ả ổ ạ ủ
doanh nghi p tăng lên đáng k và l i nhu n b gi m, do đó m c thu t thuệ ể ợ ậ ị ả ứ ừ ế
l i t c c a các t ch c kinh t cho ngân sách Nhà n c cũng b nh h ng.ợ ứ ủ ổ ứ ế ướ ị ả ưở
M t khác, các kho n chi tiêu cho các c quan và t ch c đ c Nhà n c c pặ ả ơ ổ ứ ượ ướ ấ
cũng đ c tăng lên t ng ng v i m c m t giá c a đ ng n i t . Tình hình đóượ ươ ứ ớ ứ ấ ủ ồ ộ ệ
đã tác đ ng đ n y u t làm tăng b i chi ngân.ộ ế ế ố ộ
+T năm 1989, cùng v i các c i cách kinh t , tài chính, ti n t , Nhàừ ớ ả ế ề ệ
n c đã b ch đ t giá tr c đây (t giá k t toán n i b ) , gi m căn b n bùướ ỏ ế ộ ỷ ướ ỷ ế ộ ộ ả ả
l cho ho t đ ng xu t - nh p kh u và th c hi n chính sách giá sát v i t giáỗ ạ ộ ấ ậ ẩ ự ệ ớ ỷ
th tr ng. Ngân hàng nhà n c công b t giá chính th c c a VNĐ v i cácị ườ ướ ố ỷ ứ ủ ớ
ngo i t m nh, nh t là v i USD trên c s đó các ngân hàng th ng m i xâyạ ệ ạ ấ ớ ơ ở ươ ạ
d ng và công b t giá hàng ngày v i biên đ chênh l ch cho phép (kho ngự ố ỷ ớ ộ ệ ả

5%) so v i t giá chính th c.ớ ỷ ứ
+V m t ngân sách Nhà n c, chính sách m t t giá h i đoái sát v i thề ặ ướ ộ ỷ ố ớ ị
tr ng khi n cho vi c tính toán thu chi Ngân sách Nhà n c ph n ánh trungườ ế ệ ướ ả
th c và chính xác h n, không b bóp méo. T giá đó góp ph n làm cho công tácự ơ ị ỷ ầ
k ho ch hoá vay n và tr n n c ngoài t ngân sách Nhà n c thu n l iế ạ ợ ả ợ ướ ừ ướ ậ ợ
h n và có c s v ng ch c h n.ơ ơ ở ữ ắ ơ
* M c dù có nh ng thành công r t đáng k trong lĩnh v c t giá và qu nặ ữ ấ ể ự ỷ ả
lý ngo i t , nh ng v n còn m t s h n ch đã làm nh h ng không t t đ nạ ệ ư ẫ ộ ố ạ ế ả ưở ố ế
qu n lý, đi u hành ngân sách, đó làả ề
- Ngu n ngo i t không đ c qu n lý ch t ch , còn b buông l ng đãồ ạ ệ ượ ả ặ ẽ ị ỏ
khi n cho l c l ng ngo i t c a Nhà n c tăng ch m và ch a t ng x ngế ự ượ ạ ệ ủ ướ ậ ư ươ ứ
v i m c đ tăng c a cán cân th ng m i, m t c s c a s n đ nh thu chiớ ứ ộ ủ ươ ạ ộ ơ ở ủ ự ổ ị
ngân sách Nhà n c là qu ngo i t ch a đ c tăng c ng.ướ ỹ ạ ệ ư ượ ườ
- Vì t giá h i đoái chính th c theo sát t giá th tr ng n u không nỷ ố ứ ỷ ị ườ ế ổ
đ nh thì không nh ng ngân sách b đ ng mà vi c tính toán thu chi Ngân sáchị ữ ị ộ ệ
b ng ngo i t theo không k p th i d n t i không sát v i th c t th tr ng,ằ ạ ệ ị ờ ẫ ớ ớ ự ế ị ườ
đi u hành Ngân sách Nhà n c không tránh kh i lúng túng, nh t là tr ngề ướ ỏ ấ ườ
h p b thi u h t khi tr n đ n h n đòi ph i gi i quy t.ợ ị ế ụ ả ợ ế ạ ả ả ế
1.3.1.b.Th c tr ng quan h t giá và n n c ngoàiự ạ ệ ỷ ợ ướ
T giá có m i quan h h u c v i n n c ngoài và công tác qu n lý n .ỷ ố ệ ữ ơ ớ ợ ướ ả ợ
Tr c năm 1979, Vi t Nam có s d ng 20t Yên Nh t t ng đ ng 92 tri uướ ệ ử ụ ỷ ậ ươ ươ ệ
USD (t giá 216 Yên = 1USD). Ngày 6/11/1992 chính ph Nh t m l i tínỷ ủ ậ ở ạ
d ng v i Vi t Nam và cho Vi t Nam vay 20 t Yên, t ng đ ng 159 tri uụ ớ ệ ệ ỷ ươ ươ ệ
USD (t giá 126 Yên= 1USD). Ngoài ra, vào th i đi m 1987 tr v tr c cònỷ ờ ể ở ề ướ
có các kho n vay các công ty c a Nh t 20 t Yên, t ng đ ng 125 tri uả ủ ậ ỷ ươ ươ ệ
USD ( t giá 160 Yên= 1USD). Đ u năm 1995, đ ng Yên lên giá, 1USD chỷ ầ ồ ỉ
còn 90 Yên là nh v y, xét v góc đ t giá thì trong th i gian qua s tăng giáư ậ ề ộ ỷ ờ ự
c a đ ng Yên Nh t, đã làm tăng thêm gánh n ng n g c qui ra USD, làm thi tủ ồ ậ ặ ợ ố ệ
thòi cho ng i đi vay.ườ
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 10

Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
T ng t nh tình hình trên, vi c s d ng v n vay c a các doanh nghi pươ ự ư ệ ử ụ ố ủ ệ
n c ta liên quan đ n nhi u y u t , trong đó t giá có tác đ ng m nh đ nở ướ ế ề ế ố ỷ ộ ạ ế
kh năng thanh toán c a các doanh nghi p. Trong các năm 1989 - 1990 có 81ả ủ ệ
doanh nghi p vay n n c ngoài theo ph ng th c t vay t tr v i doanh sệ ợ ướ ươ ứ ự ự ả ớ ố
vay là 5722 tri u Yên là 10,9 tri u USD, t giá lúc này là 130 Yên=1USD, doệ ệ ỷ
đó t ng vay n b ng đ ng Yên quy ra USD là 44 tri u USD. Đ n năm 1995,ổ ợ ằ ồ ệ ế
do ch a tr đ c n mà đ ng yên l i tăng giá, nên n g c vay tăng t 44ư ả ượ ợ ồ ạ ợ ố ừ
tri u USD lên 58 tri u USD (ch a tính đ n y u t lãi su t ti n vay và t giáệ ệ ư ế ế ố ấ ề ỷ
gi a đ ng Vi t nam và USD). Do t ng h p nhi u y u t , rong đó có y u tữ ồ ệ ổ ợ ề ế ố ế ố
v t giá, nên đ i b ph n trong s 81 doanh nghi p vay v n theo ph ngề ỷ ạ ộ ậ ố ệ ố ươ
th c này đ u b s c ép c a c hai lo i t giá.ứ ề ị ứ ủ ả ạ ỷ
- T giá gi a Yên và USD (đ i b ph n doanh s vay c a các doanhỷ ữ ạ ộ ậ ố ủ
nghi p k trên là vay đ ng Yên c a các công ty Nh t trong khi đó đ ng Yênệ ể ồ ủ ậ ồ
tăng giá).
- T giá gi a đ ng Vi t Nam và USD (trong khi đó đ ng Vi t nam bỷ ữ ồ ệ ồ ệ ị
gi m giá).ả
S bi n đ ng c a t giá cùng các v i y u t ngo i h i, nh ng nó có ýự ế ộ ủ ỷ ớ ế ố ạ ố ư
nghĩa đ c bi t riêng c a nó đ i v i vi c huy đ ng v n, th c hi n côngặ ệ ủ ố ớ ệ ộ ố ự ệ
nghi p hoá, hi n đ i hoá, thu chi ngân sách nhà n c, n đ nh kinh t và xãệ ệ ạ ướ ổ ị ế
h i. Ng c l i, v c n n c ngoài n u không qu n lý t t và không s d ngộ ượ ạ ự ợ ướ ế ả ố ử ụ
có hi u qu s tr thành gánh năngk đ i v i n n kinh t hi n t i và t ngệ ả ẽ ở ố ớ ề ế ệ ạ ươ
lai, có khi còn nh h ng đ n n n đ c l p và ch quy n qu c gia.ả ưở ế ề ộ ậ ủ ề ố
V vay n chính ph ph i có quy ch ch t ch quy đ nh đ c vay về ợ ủ ả ế ặ ẽ ị ượ ề
trách nhi m,nghĩa v và quy n h n c a các pháp nhân kinh t và pháp nhânệ ụ ề ạ ủ ế
công quy n tr c các kho n vay và kho n tr n . Hi n nay chúng ta có quiề ướ ả ả ả ợ ệ
đ nh Nhà n c vay Nhà n c tr , doanh nghi p vay doanh nghi p tr , Nhàị ướ ướ ả ệ ệ ả
n c không gánh h n doanh nghi p.ướ ộ ợ ệ
Thi u v n ph i vay, nh ng không ph i ai cho vay v i đi u ki n nàoế ố ả ư ả ớ ề ệ

cũng ch p nh n c . Ph i th y r ng, n u t giá h i đoái đ ng Vi t Nam h ,ấ ậ ả ả ấ ằ ế ỷ ố ồ ệ ạ
đ ng ngo i t tăng, thì kho n tr n c a Ngân sách Nhà n c c a doanhồ ạ ệ ả ả ợ ủ ướ ủ
nghi p s ph i tăng , nh ng xu t kh u hàng hoá, d ch v l i có l i, đó là m tệ ẽ ả ư ấ ẩ ị ụ ạ ợ ộ
bài toán khó, ph i tính xem l i ích do xu t kh u mang l i cho phát tri n kinhả ợ ấ ẩ ạ ể
t có bù l i đ c thi t h i c a s ti n Ngân sách Nhà n c và doanh nghi pế ạ ượ ệ ạ ủ ố ề ướ ệ
ph i tr n cao h n không?ả ả ợ ơ
Vì l đó, chúng ta ph i t nh táo đàm phán v i các ch n khi vay, khôngẽ ả ỉ ớ ủ ợ
th ch p nh n b t c đi u ki n nào và không th không nghĩ đ n vi c trể ấ ậ ấ ứ ề ệ ể ế ệ ả
giá, đ c bi t ph i chú tr ng đ n các v n đ chính tr c a các kho n vay. Ph iặ ệ ả ọ ế ấ ề ị ủ ả ả
th y đ c r ng các ch n cho vay là đ l y lãi ch không ph i làm vi cấ ượ ằ ủ ợ ể ấ ứ ả ệ
nghĩa. V n đ là ch làm th nào đ gi i quy t hài hoà gi a l i ích c a bênấ ề ở ỗ ế ể ả ế ữ ợ ủ
cho vay và bên vay. Vi c qu nlý n không ch quy đ nh trách nhi m mà cònệ ả ợ ỉ ị ệ
ph i luôn chú ý t i hi u qu s d ng kho n vay. Vì v y qu n lý đ u t sả ớ ệ ả ử ụ ả ậ ả ầ ư ử
d ng các kho n vay cho các công trình, m c tiêu là m t vi c có t m quanụ ả ụ ộ ệ ầ
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 11
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
tr ng đ c bi t. Các c quan tài chính và ngân hàng ph i đ c bi t chú ý t iọ ặ ệ ơ ả ặ ệ ớ
v n đ này-vay cho m c tiêu nào đ c qu n lý theo m c tiêu đó.ấ ề ụ ượ ả ụ
V vi n tr : vi n tr không hoàn l i không nhi u, nh ng cũng ph iề ệ ợ ệ ợ ạ ề ư ả
đ c qu n lý ch t ch . Nh ng kho n vi n tr c a n c ngoài cho chính phượ ả ặ ẽ ữ ả ệ ợ ủ ướ ủ
và các c p chính quy n ph i đ c đ a vào ngân sách nhà n c đ cân đ i vàấ ề ả ượ ư ướ ể ố
s d ng, không hình thành qu riêng. Tuy các kho n này ngân sách không ph iử ụ ỹ ả ả
tr l i nh ng là m t ngu n khá quan tr ng góp ph n gi i quy t các v n đả ạ ư ộ ồ ọ ầ ả ế ấ ề
c a đ t n c.ủ ấ ướ
Nh ng kho n tài tr c a các t ch c qu c t và cá nhân cho các d ánữ ả ợ ủ ổ ứ ố ế ự
ngoài ngân sách và các t ch c xã h i cũng ph i đ c chuy n vào ngân sáchổ ứ ộ ả ượ ể
đ qu n lý và ch c p phát b ng ti n Vi t nam theo t giá chính th c th iể ả ỉ ấ ằ ề ệ ỷ ứ ở ờ
đi m s d ng, không c p phát b ng ngo i t .ể ử ụ ấ ằ ạ ệ
Đ đáp ng yêu c u trên, chính ph c n thành l p m t t ch c tr c ti pể ứ ầ ủ ầ ậ ộ ổ ứ ự ế

qu n lý n , vi n tr . C quan này không nh ng n m các kho n n , vi n tr ,ả ợ ệ ợ ơ ữ ắ ả ợ ệ ợ
tài tr c a chính ph , các c p chính quy n, mà c các kho n n c a cácợ ủ ủ ấ ề ả ả ợ ủ
doanh nghi p thu c các thành ph n kinh t nh m th c hi n yêu c u qu n lýệ ộ ầ ế ằ ự ệ ầ ả
vĩ mô c a nhà n c trong đi u ki n kinh t m . Ch xét riêng trong cán cânủ ướ ề ệ ế ở ỉ
vay lãi, cán cân thanh toán qu c t , thì không ph i ch có n chính ph m iố ế ả ỉ ợ ủ ớ
n m trong đó mà ngay c n c a các doanh nghi p t nhân các c a n c cũngằ ả ợ ủ ệ ư ủ ướ
ph i đ a vào. B i vì, v n đ a vào dù ai s d ng thì v n là cho c n n kinh tả ư ở ố ư ử ụ ẫ ả ề ế
và khi tr , dù ai tr cũng ph i l y m t ph n GDP đ tr n mà vi c đó liênả ả ả ấ ộ ầ ể ả ợ ệ
quan đ n l i ích qu c gia, tr c ti p tác đ ng đ n s cân b ng c a cán cânế ợ ố ự ế ộ ế ự ằ ủ
thanh toán. là qu c gia có s n n c ngoài l n n u so v i GDP, trong t ngố ố ợ ướ ớ ế ớ ươ
lai còn ph i vay và đ ng th i ph i tr n đ n h n vì v y v i vi c hình thànhả ồ ờ ả ả ợ ế ạ ậ ớ ệ
chi n l c vay và tr n có ý nghĩa chi n l c to l n.ế ượ ả ợ ế ượ ớ
1.3.1.c.Th c tr ng tác đ ng c a t giá đ n lãi su t và trái phi u chínhự ạ ộ ủ ỷ ế ấ ế
ph .ủ
T giá ngo i h i có liên quan ch t ch đ n lãi su t và có tác d ng đi uỷ ạ ố ặ ẽ ế ấ ụ ề
ch nh lãi su t. Trong n n kinh t th tr ng khi đ ng n i t m t giá kh iỉ ấ ề ế ị ườ ồ ộ ệ ấ ố
l ng n i t cung ng ngoài th tr ng l n đòi h i ph i đi u ch nh tăng lãiượ ộ ệ ứ ị ườ ớ ỏ ả ề ỉ
su t, trong tr ng h p này làm tăng chi ngân sách v thanh toán lãi su t huyấ ườ ợ ề ấ
đ ng n i t . Khi đ ng n i t lên giá nhà n c ph i đi u ch nh gi m m c lãiộ ộ ệ ồ ộ ệ ướ ả ề ỉ ả ứ
su t, đi u này s gi m chi ngân sách v thanh toán lãi su t huy đ ng n i t ,ấ ề ẽ ả ề ấ ộ ộ ệ
n u không đi u ch nh m c lãi su t thì nh ng nhà s n xu t kinh doanh s bánế ề ỉ ứ ấ ữ ả ấ ẽ
ngo i t cho ngân hàng l y n i t g i vào ngân hàng ho c mua trái phi uạ ệ ấ ộ ệ ử ặ ế
chính ph đ h ng lãi su t cao. Đi u này s tác đ ng x u đ n s n xu t-ủ ể ưở ấ ề ẽ ộ ấ ế ả ấ
kinh doanh trong khi đó ngân sách ph i ti p t c thanh toán lãi su t v huyả ế ụ ấ ề
đ ng ti n g i. Kinh nghi m c a m t s n c châu á (nh Malaixia, Thái lan,ộ ề ử ệ ủ ộ ố ướ ư
Indonexia) cho th y vi c x lý hài hoà ph i h p đi u hành lãi su t và t giáấ ệ ử ố ợ ề ấ ỷ
ngo i h i đã làm cho t giá gi đ c biên đ n đ nh và ti n t không cóạ ố ỷ ữ ượ ộ ổ ị ề ệ
bi n đ ng m nh.ế ộ ạ
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 12
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ

Anh
Do đ ng USD m t giá m c cao, nên hi n nay M đang đ y m nh xuồ ấ ở ứ ệ ỹ ẩ ạ
h ng nâng cao lãi su t. Vi c làm này s làm tăng lãi su t ti n vay b ngướ ấ ệ ẽ ấ ề ằ
ngo i t USD, và do đó s tác đ ng tr c ti p đ n các kho n vay n c a Vi tạ ệ ẽ ộ ự ế ế ả ợ ủ ệ
nam. V i di n bi n này đòi h i chúng ta c n có sách l c ch n đ ng ti n v iớ ễ ế ỏ ầ ượ ọ ồ ề ớ
m c lái su t thích h p, nh m đ m b o cho vi c s d ng v n vay đ t hi uứ ấ ợ ằ ả ả ệ ử ụ ố ạ ệ
qu .ả
Tóm l i: t nh ng v n đ phân tích trên đây và th c tr ng Vi t nam choạ ừ ữ ấ ề ự ạ ệ
th y, tình hình tài chính qu c gia (đ c bi t là ngân sách nhà n c) và ch đấ ố ặ ệ ướ ế ộ
ngo i t , t giá có quan h bi n ch ng qua l i h t s c ch t ch , m t m t tìnhạ ệ ỷ ệ ệ ứ ạ ế ứ ặ ẽ ộ ặ
hình tài chính (mà bi u hi n t p trung là ngân sách nhà n c) là m t nhân tể ệ ậ ướ ộ ố
hàng đ u quy t đ nh đ n s l a ch n t giá, ph ng án đi u ch nh t giá,ầ ế ị ế ự ự ọ ỷ ươ ề ỉ ỷ
m t khác ch đ qu n lý ngo i h i, t giá cũng có nh h ng h t s c m nhặ ế ộ ả ạ ố ỷ ả ưở ế ứ ạ
m , toàn di n đ n qu n lý. N n tài chính qu c gia thông qua nhi u kênh,ẽ ệ ế ả ề ố ề
d i nhi u hình th c và góc đ khác nhau, chính vì v y khi đ t v n đ l aướ ề ứ ộ ậ ặ ấ ề ự
ch n chính sách, ph ng án đi u ch nh t giá s là sai l m nghiêm tr ng n uọ ươ ề ỉ ỷ ẽ ầ ọ ế
nh không đ c p, phân tích th c tr ng tài chính hi n hành c a qu c gia.ư ề ậ ự ạ ệ ủ ố
1.3.1.d.T giá h i đoái đ i v i đi u ch nh ho t đ ng kinh t đ i ngo i.ỷ ố ố ớ ề ỉ ạ ộ ế ố ạ
Các n c đang phát tri n th ng thi t k chính sách t giá h i đoáiướ ể ườ ế ế ỷ ố
nh m duy trì s c c nh tranh qu c t m c phù h p v i v th cán cân thanhằ ứ ạ ố ế ở ứ ợ ớ ị ế
toán qu c t lâu b n. B ng cách tăng giá các hàng th ng m i hoá d c soố ế ề ằ ươ ạ ượ
v i các hàng hoá không th ng m i hoá d c; s phá giá đ ng th i chuy nớ ươ ạ ượ ự ồ ờ ể
d ch c u t ng th có l i cho các cho các hàng hoá không th ng m i hoáị ầ ổ ể ợ ươ ạ
d c, và cung t ng th có l i cho các hàng hoá th ng m i hoá d c, và doượ ổ ể ợ ươ ạ ượ
đó gi m b i d c u đ i v i hàng hoá th ng m i hoá d c (t c là c i thi nả ộ ư ầ ố ớ ươ ạ ượ ứ ả ệ
đ c v th c a cán cân vãng lai). Ngoài tác đ ng c a chính sách chuy n đ iượ ị ế ủ ộ ủ ể ổ
chi tiêu, phá giá cũng gi m c u t ng th thông qua nh h ng c a kh i l ngả ầ ổ ể ả ưở ủ ố ượ
tài s n, m t s tăng giá n i đ a s làm cho s phá giá đ ng ti n n i đ a thápả ộ ự ộ ị ẽ ự ồ ề ộ ị
h n giá tr th c c a tài s n tài chính và gi m h p th .ơ ị ự ủ ả ả ấ ụ
Do vai trò c t y u c a t giá h i đoái đ i v i vi c duy trì s c c nh tranhố ế ủ ỷ ố ố ớ ệ ứ ạ

đ i v i bên ngoài t giá có th làm thay đ i v t ra kh i đi m cân b ng c aố ớ ỷ ể ổ ượ ở ể ằ ủ
nó. B i vì đi m cân b ng này đ c xác đ nh n i sinh, chính sách t giá h iở ể ằ ượ ị ộ ỷ ố
đoái c n l u ý đ n các tác đ ng c a các c n s c khác nhau lên đi m cân b ngầ ư ế ộ ủ ơ ố ể ằ
c a t giá th c. Ph n này đ c p đ n các ti p c n khác nhau trong vi c xácủ ỷ ự ầ ề ậ ế ế ậ ệ
đ nh đi m cân b ng t giá th c và nghiên c u tác đ ng c a các c n s c bênị ể ằ ỷ ự ứ ộ ủ ơ ố
trong và bên ngoài lên đi m cân b ng đó, sau đó s t p trung vào chính sáchể ằ ẽ ậ
c th nh m duy trì s c c nh tranh trong quá trình đi u ch nh.ụ ể ằ ứ ạ ề ỉ
Xác đ nh t giá h i đoái cân b ng:ị ỷ ố ằ
Nói chung có hai ti p c n đ xác đ nh t giá h i đoái th c "cân b ng".ế ậ ể ị ỷ ố ự ằ
Ti p c n đ n gi n và ph bi n nh t là d a vào khái ni m t giá theo s c muaế ậ ơ ả ổ ế ấ ự ệ ỷ ứ
so sánh. Nguyên lý trung tâm c a t giá so sánh s c mua là t th c cân b ng tủ ỷ ứ ỷ ự ằ ỷ
l v i các m c giá t ng đ i gi a m t n c v i đ i tác ngo i th ng c aệ ớ ứ ươ ố ữ ộ ướ ớ ố ạ ươ ủ
mình, t c là đ i v i s c mua so sánh gi a các đ ng ti n các qu c gia. Nhứ ố ớ ứ ữ ồ ề ố ư
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 13
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
v y t giá s c mua so sánh đ c coi là ch s thích h p cho cân b ng t giáậ ỷ ứ ượ ỉ ố ợ ằ ỷ
gi a các đ ng ti n v i t l l m phát quy đ nh t l thay đ i c a t giá danhữ ồ ề ớ ỷ ệ ạ ị ỷ ệ ổ ủ ỷ
nghĩa theo th i gian. Vi c áp d ng t giá so sánh s c mua bao g m vi c sờ ệ ụ ỷ ứ ồ ệ ử
d ng t giá h i đoái hi n h u đ tính m t b ng giá t ng đ i theo các đ iụ ỷ ố ệ ữ ể ặ ằ ươ ố ạ
l ng ti n t thông d ng. B t c s sai l ch nào c a t giá th c so v i giá trượ ề ệ ụ ấ ứ ự ệ ủ ỷ ự ớ ị
g c c a nó s đ c coi là d u hi u t giá đã đi l ch ra kh i giá tr t giá soố ủ ẽ ượ ấ ệ ỷ ệ ỏ ị ỷ
sánh s c mua cân b ng.ứ ằ
Ti p c n khác, có s c h p d n h n là đ nh nghĩa t giá h i đoái th cế ậ ứ ấ ẫ ơ ị ỷ ố ự
nh là giá so sánh t ng đ i gi a hàng hoá m u d ch và hàng hoá không m uư ươ ố ữ ậ ị ậ
d ch hoá d c, nó đ a ra th c đo các đ ng l c quy t đ nh s phân ph iị ượ ư ướ ộ ự ế ị ự ố
ngu n l c gi a hai khu v c tr ng y u này c a n n kinh t : n u giá n i đ aồ ự ữ ự ọ ế ủ ề ế ế ộ ị
c a hàng hoá th ng m i hoa so v i hàng hoá không th ng m i hoá đ c thìủ ươ ạ ớ ươ ạ ượ
ngu n l c s đ c phân ph i l i sang khu v c hàng hoá th ng m i hoá vàồ ự ẽ ượ ố ạ ự ươ ạ
cán cân ngo i th ng s đ c c i thi n. Theo nghĩa đó, thì đi m cân b ngạ ươ ẽ ượ ả ệ ể ằ

c a t giá th c s t ng ng v i giá so sánh gi a hàng hoá th ng m i hoáủ ỷ ự ẽ ươ ứ ớ ữ ươ ạ
và hàng hoá không th ng m i hoá đem l i đ ng th i s cân b ng n i và cânươ ạ ạ ồ ờ ự ằ ộ
b ng ngo i. Cân b ng n i có nghĩa là th tr ng hàng hoá không th ng m iằ ạ ằ ộ ị ườ ươ ạ
hoá đ c thanh toán liên t c, cân b ng ngo i có nghĩa là thâm h t cán cânượ ụ ằ ạ ụ
vãng lai đ c tài tr m t cách b n v ng t lu ng v n n c ngoài vào.ượ ợ ộ ề ữ ừ ồ ố ướ
Ngoài ch s giá th c t thì v n còn có các v n đ ti m tàng lên quanỉ ố ự ế ẫ ấ ề ề
đ n bi n đ ng ch s và s c c nh tranh v i bên ngoài. M t s nghiên c u g nế ế ộ ỉ ố ứ ạ ớ ộ ố ứ ầ
đây ch ra s thay đ i ch s t giá th c quan đ c có th là bi u hi n c a sỉ ự ổ ỉ ố ỷ ự ượ ể ể ệ ủ ự
thay đ i đi m cân b ng c a t giá th c do các lo i c n s c trong n c vàổ ể ằ ủ ỷ ự ạ ơ ố ướ
n c ngoài gây ra (ví d : s tác đ ng c u chênh l ch m c tăng năng su t,ướ ụ ự ộ ẩ ệ ứ ấ
thay đ i đi u ki n ngo i th ng, c i cách thu quan, thay đ i trong đi uổ ề ệ ạ ươ ả ế ổ ề
hành ngân sách chính ph , s tăng lên c a lãi su t th c qu c t ) lên cân b ngủ ự ủ ấ ự ố ế ằ
c a t giá th c.ủ ỷ ự
Chênh l ch v m c đ phát tri n, ti n b trong công ngh có tác đ ngệ ề ứ ộ ể ế ộ ệ ộ
quan tr ng đ n đi m cân b ng c a t giá th c, ví d : n u năng su t lao đ ngọ ế ể ằ ủ ỷ ự ụ ế ấ ộ
tăng nhanh h n trong khu v c hàng hoá th ng m i hoá so v i khu v c hàngơ ự ươ ạ ớ ự
hoá không th ng m i hoá, thì giá so sánh gi a hàng hoá không th ng m iươ ạ ữ ươ ạ
hoá s tăng do s tăng đ ng nh t c a ti n l ng trong c hai khu v c. V iẽ ự ồ ấ ủ ề ươ ả ự ớ
giá hàng hoá th ng m i hoá th tr ng qu c t quy đ nh thì t giá h i đoáiươ ạ ị ườ ố ế ị ỷ ố
th c cân b ng s gi m. v y t giá th c cân b ng các n c có t c đ tăngự ằ ẽ ả ậ ỷ ự ằ ở ướ ố ộ
năng su t th p các n c đang phát tri n th ng ch u các c n s c v đi uấ ấ ướ ể ườ ị ơ ố ề ề
ki n ngo i th ng. Gi s đi u ki n ngo i th ng x u đi vì s gi m giáệ ạ ươ ả ử ề ệ ạ ươ ấ ự ả
t ng đ i c a hàng xu t kh u, s x u đi này t o nên d th a cung đ i v iươ ố ủ ấ ẩ ự ấ ạ ư ừ ố ớ
hàng hoá không th ng m i hoá và d th a c u đ i v i hàng hoá th ng m iươ ạ ư ừ ầ ố ớ ươ ạ
hoá, làm cho cán cân vãng lai x u đi. M t cân b ng cán cân vãng lai đ c đi uấ ấ ằ ượ ề
ch nh l i qua vi c gi m giá t ng đ i c a hàng hoá không th ng m i hoá-ỉ ạ ệ ả ươ ố ủ ươ ạ
t c là tăng t giá th c và d ch chuy n cung n i đ a t hàng hoá không th ngứ ỷ ự ị ể ộ ị ừ ươ
m i hoá sang hàng hoá xu t nh p kh u.ạ ấ ậ ẩ
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 14
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ

Anh
Phân tích v tác đ ng c a c i cách thu nh p kh u cho th y: gi m thuề ộ ủ ả ế ậ ẩ ấ ả ế
nh p kh u th ng là t ng đ ng v i tăng t giá th c cân b ng. v ph ngậ ẩ ườ ươ ươ ớ ỷ ự ằ ề ươ
di n đ nh tính thì tác đ ng c a t do hoá nh p kh u cũng gi ng nh vi c c iệ ị ộ ủ ự ậ ẩ ố ư ệ ả
thi n đi u ki n ngo i th ng (do gi m giá xu t kh u). Thu nh p kh uệ ề ệ ạ ươ ả ấ ẩ ế ậ ẩ
th p h n s gi m giá t ng đ i c a hàng nh p kh u, t o nên s d th a c uấ ơ ẽ ả ươ ố ủ ậ ẩ ạ ự ư ừ ầ
đ i v i hàng hoá này, và d th a cung đ i v i hàng hoá xu t kh u. đ đ a vố ớ ư ừ ố ớ ấ ẩ ể ư ề
cân b ng thì giá t ng đ i c a hàng hoá không th ng m i hoá s gi m. Nhằ ươ ố ủ ươ ạ ẽ ả ư
v y ph n ng đ i v i vi c gi m thu nh p kh u là t giá h i đoái th c sậ ả ứ ố ớ ệ ả ế ậ ẩ ỷ ố ự ẽ
tăng lên.
T giá th c cân b ng cũng b tác đ ng c a các bi n pháp ngân sách, ngayỷ ự ằ ị ộ ủ ệ
c khi thi u h t ngân sách không thay đ i thì s thay đ i trong c c u thu chiả ế ụ ổ ự ổ ơ ấ
ngân sách cũng làm cho t giá th c cân b ng thay đ i, Ví d : n u chính phỷ ự ằ ổ ụ ế ủ
cho h ng thành ph n chi tiêu sang hàng hoá th ng m i hoá s gi m và tướ ầ ươ ạ ẽ ả ỷ
giá th c s tăng. Cũng nh v y, m t s thay đ i c c u thu s tác đ ng t iự ẽ ư ậ ộ ự ổ ơ ấ ế ẽ ộ ớ
t giá th c cân b ng b ng cách gây nên s d ch chuy n c a hành vi đ u t -ỷ ự ằ ằ ự ị ể ủ ầ ư
ti t ki m c a n n kinh t . V nguyên t c, nhi u s k t h p c a bi n phápế ệ ủ ề ế ề ắ ề ự ế ợ ủ ệ
ngân sách s cho cùng m t k t qu cân b ng ngân sách t ng th , nh ng v iẽ ộ ế ả ằ ổ ể ư ớ
m i s k t h p s cho m t t giá th c cân b ng. Vì v y đi m cân b ng c aỗ ự ế ợ ẽ ộ ỷ ự ằ ậ ể ằ ủ
t giá h i đoái th c không ch đ nh do v th ngân sách quy đ nh, mà còn do cỷ ố ự ỉ ị ị ế ị ơ
c u chi và thu c a chính ph quy đ nh.ấ ủ ủ ị
M t s tăng lên lãi su t qu c t s tác đ ng đ n đi m cân b ng c a tộ ự ấ ố ế ẽ ộ ế ể ằ ủ ỷ
giá h i đoái th c thông qua hai kênh: th nh t, d i ch đ t giá c đ nh thìố ự ứ ấ ướ ế ộ ỷ ố ị
lãi su t trong n c tăng lên đ gi đ c m c so sánh v i lãi su t qu c t , doấ ướ ể ữ ượ ứ ớ ấ ố ế
đó làm gi m chênh l ch gi a đ u t và ti t ki m. M t s c i thi n cán cânả ệ ữ ầ ư ế ệ ộ ự ả ệ
vãng lai nh v y s gây nên vi c gi m t giá th c cân b ng. Th hai, phư ậ ẽ ệ ả ỷ ự ằ ứ ụ
thu c vào vi c n c đó là ch n hay con n ròng, m t s c i thi n ho cộ ệ ướ ủ ợ ợ ộ ự ả ệ ặ
x u đi ph n ánh s thay đ i t ng ng c a s thay đ i v th chuy n giaoấ ả ự ổ ươ ứ ủ ự ổ ị ế ể
các nhân t thu nh p, tác đ ng này s thúc đ y thêm vi c gi m t giá th cố ậ ộ ẽ ẩ ệ ả ỷ ự
cân b ng là không rõ ràng, n u m t n c là con n l n. Tác đ ng c a lãi su tằ ế ộ ướ ợ ớ ộ ủ ấ

qu c t cao h n cũng ph thu c vào ph n ng ngân sách c a chính ph . N uố ế ơ ụ ộ ả ứ ủ ủ ế
chính ph làm trung hoà tác đ ng c a ngân sách lên s thay đ i lãi su t b ngủ ộ ủ ự ổ ấ ằ
cách gi m chi tiêu hàng hoá th ng m i hoá, thì t giá th c cân b ng s có xuả ươ ạ ỷ ự ằ ẽ
h ng gi m trong dài h n. m t khác, t giá th c cân b ng s tăng n u vi cướ ả ạ ặ ỷ ự ằ ẽ ế ệ
tr lãi su t đ c tài tr b ng cách tăng thu , ho c n u kèm theo vi c gi mả ấ ượ ợ ằ ế ặ ế ệ ả
chi tiêu chính ph đ i v i hàng hoá không th ng m i hoá.ủ ố ớ ươ ạ
1.3.1.e.T giá h i đoái th c, s c c nh tranh qu c t và l m phát,cán cânỷ ố ự ứ ạ ố ế ạ
thanh toán c a qu c giaủ ố
Trong khi t giá th c có th chênh l ch ra kh i đi m cân b ng vì m t sỷ ự ể ệ ỏ ể ằ ộ ố
các c n s c gây nên thì nguyên nhân ch y u c a vi c x u đi s c c nh tranhơ ố ủ ế ủ ệ ấ ứ ạ
đ i v i bên ngoài h u h t các n c đang phát tri n là t l l m phát n i đ aố ớ ở ầ ế ướ ể ỷ ệ ạ ộ ị
cao kèm theo vi c duy trì ch đ t giá t giá danh nghĩa c đ nh. Các ti pệ ế ộ ỷ ỷ ố ị ế
c n đ ngăn ng a s x u đi c a s c c nh tranh qu c t là th c hi n quy t cậ ể ừ ự ấ ủ ứ ạ ố ế ự ệ ắ
t giá th c.ỷ ự
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 15
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
Nh v y quy t c t giá có th ngăn ng a đ c s xu t hi n m t cân đ iư ậ ắ ỷ ể ừ ượ ự ấ ệ ấ ố
l n và lâu dài c a các giá c t ng đ i và do đó tránh đ c m t cân b ngớ ủ ả ươ ố ượ ấ ằ
ngo i, b ng cách cho t giá danh nghĩa đ c đi u ch nh th ng xuyên vàạ ằ ỷ ượ ề ỉ ườ
theo li u l ng t ng đ i nh . Ng i ta l p lu n r ng: t giá h i đoái th cề ượ ươ ố ỏ ườ ậ ậ ằ ỷ ố ự
t có th gi đ c m c đúng đ n, không gây ra cái giá đi u ch nh ph i trế ể ữ ượ ở ứ ắ ề ỉ ả ả
cho n n kinh t , và do đó che l p đ c v n đ phá giá có th n i lên trênề ế ấ ượ ấ ề ể ổ
chi n tr ng chính tr . H n th n a, ng i ta còn kh ng đ nh quy t c t giáế ườ ị ơ ế ữ ườ ẳ ị ắ ỷ
th c cung c p m t m c cho d đoán. b i vì nó cung c p cho nh ng ng iự ấ ộ ứ ự ở ấ ữ ườ
tham gia th tr ng thông tin b ích v chi u h ng có th x y ra các giáị ườ ổ ề ề ướ ể ả
t ng đ i và do đó tránh đ c các quy t đ nh s n xu t d a trên các d đoánươ ố ượ ế ị ả ấ ự ự
mong đ i sai l ch.ợ ệ
Tuy v y, vi c ch p nh n quy t c t giá th c cũng gây ra m t s v n đậ ệ ấ ậ ắ ỷ ự ộ ố ấ ề
nh : xác đ nh đi m cân b ng c a t giá th c là không d dàng v lý thuy t,ư ị ể ằ ủ ỷ ự ễ ề ế

ch ch a nói v m t th c ti n và m t s khó khăn nghiêm tr ng có th ph iứ ư ề ặ ự ễ ộ ố ọ ể ả
tính đ n n u đích t giá đ t sai. Vì v y, trong khi phát bi u quy t c t giáế ế ỷ ặ ậ ể ắ ỷ
th c thì ph i cho phép có m t đ sai s so v i đi m cân b ng c a t giá th cự ả ộ ộ ố ớ ể ằ ủ ỷ ự
do các c n s c bên ngoài ho c trong n c gây ra. N u c n s c là t m th i, thìơ ố ặ ướ ế ơ ố ạ ờ
có th kiên trì quy t c t giá th c. N u c m s c là lâu dài thì s sai bi t l nể ắ ỷ ự ế ớ ố ự ệ ớ
c a t giá th c so v i đi m cân b ng có th làm gi m s c c nh tranh qu củ ỷ ự ớ ể ằ ể ả ứ ạ ố
t .ế
Các nghiên c u g n đây cho th y: các quy t c t giá th c có th t o nênứ ầ ấ ắ ỷ ự ể ạ
s không an tâm, đ i v i h qu cân b ng vĩ mô, dù nó có tác đ ng t t vự ố ớ ệ ả ằ ộ ố ề
m t cân b ng ngo i. Vi c th c hi n đích t giá th c, t c là bu c ph i theoặ ằ ạ ệ ự ệ ỷ ự ứ ộ ả
đu i đích ph n th c mà l i s d ng các công c đ i l ng danh nghĩa v i giáổ ầ ự ạ ử ụ ụ ạ ượ ớ
c n i đ a. Vì v y các c n s c đ i v i l m phát trong n c có th mang tínhả ộ ị ậ ơ ố ố ớ ạ ướ ể
ch t lâu dài, và trong m t s tr ng h p có th d n đ n l m phát, v phíaấ ộ ố ườ ợ ể ẫ ế ạ ề
c nh khác, trong n n kinh t nh , cung ti n t có th b gia tăng do ngu n bênạ ề ế ỏ ề ệ ể ị ồ
ngoài tăng lên, thì m t s bùng n giá cũng có th x y ra ngay c khi chínhộ ự ổ ể ả ả
sách tín d ng không bành tr ng.ụ ướ
Chính sách h tr đ i v i các bi n đ ng c a giá thông qua đi u ch nhỗ ợ ố ớ ế ộ ủ ề ỉ
ti n t và t giá s tác đ ng đ n quá trình hình thành ti n l ng trong n nề ệ ỷ ẽ ộ ế ề ươ ề
kinh t . Theo chính sách đó thì ng i lao đ ng s không quan tâm nhi u đ nế ườ ộ ẽ ề ế
tác đ ng lên công ăn vi c làm c a vi c đ nh ra ti n l ng danh nghĩa cao h n,ộ ệ ủ ệ ị ề ươ ơ
vì các công ty có đ kh năngchuy n chi phí ti n l ng cao h n sang giá caoủ ả ể ề ươ ơ
h n, vì v y s tăng l ng s ph n ánh đ y đ trong ti n l ng và tăng giá cơ ậ ự ươ ẽ ả ầ ủ ề ươ ả
ti p t c theo đó. Tác đ ng lên t ng s n ph m c a các chính sách h tr tàiế ụ ộ ổ ả ẩ ủ ỗ ợ
chính và t giá h i đoái s ph thu vào ngu n gây nên bi n đ ng. N u c nỷ ố ẽ ụ ồ ế ộ ế ơ
s t cung th ng tr , thì bi n đ ng c a t ng s n ph m s tăng lên do ch s hoáố ố ị ế ộ ủ ổ ả ẩ ẽ ỉ ố
đ y đ t giá h i đoái. Ng c l i, n u c n s t c u th ng tr thì các chínhầ ủ ỷ ố ượ ạ ế ơ ố ầ ố ị
sách h tr s làm n đ nh t ng s n ph m.ỗ ợ ẽ ổ ị ổ ả ẩ
Các nghiên c u v h qu c a quy t c t giá th c và n đ nh giá ch m iứ ề ệ ả ủ ắ ỷ ự ổ ị ỉ ớ
b t đ u g n đây và có ít. Ađam và Gros(1966) nghiên c u v n đ b ng cáchắ ầ ầ ứ ấ ề ằ
s d ng m t s mô hình phân tíc đ n gi n v i các gi thi t khác nhau liênử ụ ộ ố ơ ả ớ ả ế

SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 16
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
quan đ n c c u hàng hoá, tính c ng nh c c a giá l ng, đ t do l uế ơ ấ ứ ắ ủ ươ ộ ự ư
chuy n v n. H k t lu n r ng: chính sách ti n t có th m t kh năng ki mể ố ọ ế ậ ằ ề ệ ể ấ ả ể
soát l m phát n u đ t t giá danh nghĩa theo quy t c t giá th c và n u sau đóạ ế ặ ỷ ắ ỷ ự ế
l i tìm cách ki m soát l m phát, thì s m t kh năng ki m soát di n bi n kinhạ ể ạ ẽ ấ ả ể ễ ể
t vĩ mô khác, h cũng l p lu n r ng: n u t giá h i đoái th c nâng quá m cế ọ ậ ậ ằ ế ỷ ố ự ứ
so v i đi m cân b ng thì l m phát ch c ch n s cao h n.ớ ể ằ ạ ắ ắ ẽ ơ
Ho t đ ng c a quy t c t giá th c và chính sách ngân sách liên quan ch tạ ộ ủ ắ ỷ ự ặ
ch v i nhau Lizondc(1989) đ a ra l c đ m i quan h gi a in ti n do thi uẽ ớ ư ượ ồ ố ệ ữ ề ế
h t ngân sách và t c đ phá giá t giá. Trong đó, giá tr cân b ng lâu b n c aụ ố ộ ỷ ị ằ ề ủ
t giá th c là hàm không ch bi n th c nêu trên mà còn c a t l l m phátỷ ự ỉ ế ự ủ ỷ ệ ạ
trong n c. Đ i l ng sau quy t đ nh t ng thu đ c c a chính ph thông quaướ ạ ượ ế ị ổ ượ ủ ủ
thu l m phát, đ n l t nó l i tác đ ng lên giá tr tài s n c a t nhân và chiế ạ ế ượ ạ ộ ị ả ủ ư
tiêu trong dài h n, và do đó lên đi m cân b ng c a t giá th c. M i m t đíchạ ể ằ ủ ỷ ự ỗ ộ
t giá th c gây ra m t t l l m phát n i đ a v dài h n, khi các đi u ki nỷ ự ộ ỷ ệ ạ ộ ị ề ạ ề ệ
khác không thay đ i. Bên c nh đó c n l u ý không ph i t t c các đích t giáổ ạ ầ ư ả ấ ả ỷ
th c là kh thi và không ph i t t c các quy t c t giá đ u đ a n n kinh tự ả ả ấ ả ắ ỷ ề ư ề ế
đ n đích, ngay nh n u đích đó là kh thi.ế ư ế ả
Kinh nghi m các n c l m phát cao đã làm tăng s ph n đ i vi c ch pệ ướ ạ ự ả ố ệ ấ
nh n các quy t c t giá th c. Nhi u n c trên đã tr i qua tình tr ng t l l mậ ắ ỷ ự ề ướ ả ạ ỷ ệ ạ
phát cao trong th p k tr c mà đ c tr ng "m t b ng cao". L m phát nh yậ ỷ ướ ặ ư ặ ằ ạ ả
t ng b c đ n các th i kỳ l m phát cao h n nh ng l i t ng đ i n đ nh.ừ ướ ế ờ ạ ơ ư ạ ươ ố ổ ị
Trong m t s tr ng h p thì b c nh y nh v y liên quan đ n phá giá t ngộ ố ườ ợ ướ ả ư ậ ế ừ
đ t, ti p theo là "c đ nh" d a vào các quy t c t giá so sánh s c mua. Trongợ ế ố ị ự ắ ỷ ứ
các n l c l n h n, g n đây h c đ nh t giá danh nghĩa đ cung c p m tỗ ự ớ ơ ầ ọ ố ị ỷ ể ấ ộ
m c meo danh nghĩa. Đi u này cũng không k t lu n r ng: g n c đ nh d aố ề ế ậ ằ ắ ố ị ự
trên c s t giá so sánh s c mua là gây nên l m phát cao, nh ng th c ti n choơ ở ỷ ứ ạ ư ự ễ
th y nguy c ngày càng cao.ấ ơ

Tuy v y, cũng c n nh n th y m t s l i th c a quy t c t giá th c, víậ ầ ậ ấ ộ ố ợ ế ủ ắ ỷ ự
d : t giá th c s không cho phép chênh l ch xa đi m cân b ng, vì v y khôngụ ỷ ự ẽ ệ ể ằ ậ
ph i lo l ng tr c s m t n đ nh c a giá n i đ a.ả ắ ướ ự ấ ổ ị ủ ộ ị
Tóm l i, m t khi đích m c tiêu đ t ra đ i v i t giá th c v n còn đúng,ạ ộ ụ ặ ố ớ ỷ ự ẫ
thì ti m năng gây l m phát do s d ng đích m c tiêu t giá th c gây ra có thề ạ ử ụ ụ ỷ ự ể
đ c kìm hãm b ng cách s d ng các chính sách ngân sách và ti n t th tượ ằ ử ụ ề ệ ắ
ch t, ti p c n này s ngăn ng a s xu t hi n bi n đ ng gây m t n đ nh c aặ ế ậ ẽ ừ ự ấ ệ ế ộ ấ ổ ị ủ
giá c , ngay c khi n u t giá danh nghĩa đ c đi u ch nh đ duy trì s c c nhả ả ế ỷ ượ ề ỉ ể ứ ạ
tranh qu c t . Khi không bi t ch c ch n giá tr cân b ng c a t giá th c thìố ế ế ắ ắ ị ằ ủ ỷ ự
không nên quá chú tr ng vào vi c đ t ra đích m c tiêu t giá th c, ngay c khiọ ệ ặ ụ ỷ ự ả
n u các chính sách ngân sách và ti n t đ c s d ng m t cách th n tr ng.ế ề ệ ượ ử ụ ộ ậ ọ
Gánh n ng c a đi u ch nh ít nh t là m t ph n do các chính sách tài chính ch u,ặ ủ ề ỉ ấ ộ ầ ị
h n là hoàn toàn d n cho đi u ch nh t giá. Theo nghĩa đó thì c n ph i chú ýơ ồ ề ỉ ỷ ầ ả
r ng các chính sách nh v y b n thân chúng có th ch u tác đ ng b i ch đằ ư ậ ả ể ị ộ ở ế ộ
t giá h i đoái mà chính ph đ a ra.ỷ ố ủ ư
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 17
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
Đ phân tích tác đ ng c a t giá h i đoái t i n n kinh t ta đ a ra kháiể ộ ủ ỷ ố ớ ề ế ư
ni m kh năng c nh tranh. Kh năng c nh tranh = E*Po/Pệ ả ạ ả ạ
Trong đó:
Po: giá s n ph m ngoài tính theo giá th tr ng n c ngoài.ả ẩ ị ườ ướ
P: giá s n ph m cùng lo i s n xu t trong n c tính theo đ ng n i t .ả ẩ ạ ả ấ ướ ồ ộ ệ
E:t giá h i đoái c a đ ng ti n n c ngoài tính theo đ ng n i đ a.ỷ ố ủ ồ ề ướ ồ ộ ị
V i P và Po không đ i khi E tăng , EPo s tăng. Giá c a s n ph m n cớ ổ ẽ ủ ả ẩ ướ
ngoài tr nên đ t t ng đ i so v i giá c a s n ph m trong n c và ng cở ắ ươ ố ớ ủ ả ẩ ướ ượ
l i, giá c a s n ph m trong n c tr nên r , t ng đ i so v i s n ph mạ ủ ả ẩ ướ ở ẻ ươ ố ớ ả ẩ
n c ngoài. S n ph m trong n c do đó có kh năng c nh tranh cao h n xu tướ ả ẩ ướ ả ạ ơ ấ
kh u s tăng ( X tăng ), nh p kh u gi m đi (IMgi m), đi u này làm cho xu tẩ ẽ ậ ẩ ả ả ề ấ
kh u ròng (NX= X_IM) tăng lên. Vì AD=C+I+G+NV nên NX tăng lên làm choẩ

AD d ch ph i, trên hình v ta th y s n l ng cân b ng Q tăng lên t l th tị ả ẽ ấ ả ượ ằ ỷ ệ ấ
nghi p gi m.ệ ả
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 18
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
AD'
P AS
LR

AS
SR
AD
Q* Q
Nh v y s thay đ i t giá h i đoái danh nghĩa và do đó t giá h i đoáiư ậ ự ổ ỷ ố ỷ ố
th c t s tác đ ng đ n cân b ng cán cân th ng m i, do đó tác đ ng đ nự ế ẽ ộ ế ằ ươ ạ ộ ế
s n l ng, vi c làm giá c .ả ượ ệ ả
Hãy m r ng tác đ ng c a t giá h i đoái v i cán cân thanh toán, đâyở ộ ộ ủ ỷ ố ớ ở
có m i quan h gi a lãi su t và t giá h i đoái.ố ệ ữ ấ ỷ ố
Khi lãi su t tăng lên, đ ng ti n n i đ a tr nên có giá tr h n, t giá h iấ ồ ề ộ ị ở ị ơ ỷ ố
đoái c a đ ng n i đ a tăng lên, trong đi u ki n t b n v n đ ng m t cách tủ ồ ộ ị ề ệ ư ả ậ ộ ộ ự
do thì t b n n c ngoài s tràn vào th tr ng trong n c, gi đ nh cán cânư ả ướ ẽ ị ườ ướ ả ị
th ng m i là công b ng thì cán cân thanh toán là th ng d .ươ ạ ằ ặ ư
Nh v y t giá h i đoái là m t bi n c r t quan trong, tác đ ng đ n sư ậ ỷ ố ộ ế ố ấ ộ ế ự
cân b ng c a cán cân th ng m i và cán cân thanh toán, do đó tác đ ng đ nằ ủ ươ ạ ộ ế
s n l ng, vi c làm cũng nh s cân b ng c a n n kinh t nói chung. Chínhả ượ ệ ư ự ằ ủ ề ế
vì v y, m t s n c trên th gi i v n còn duy trì t giá h i đoái c đ nh, cònậ ộ ố ướ ế ớ ẫ ỷ ố ố ị
ph n l n các n c theo đu i chính sách t giá h i đoái th n i có qu n lýầ ớ ướ ổ ỷ ố ả ổ ả
nh m gi cho t giá h i đoái ch bi n đ ng trong m t ph m vi nh t đ nh, đằ ữ ỷ ố ỉ ế ộ ộ ạ ấ ị ể
n đ nh và phát tri n n n kinh t .ổ ị ể ề ế
1.4.Các chính sách đi u hành t giá h i đoái trên th gi i.ề ỷ ố ế ớ

1.4.1.Khái ni m:ệ
Chính sách TGHĐ là m t h th ng các công c dùng đ tác đ ng t iộ ệ ố ụ ể ộ ớ
cung c u ngo i t trên th tr ng t đó giúp đi u ch nh t giá h i đoái nh mầ ạ ệ ị ườ ừ ề ỉ ỷ ố ằ
đ t t i nh ng m c tiêu c n thi t.ạ ớ ữ ụ ầ ế
V c b n , chính sách t giá h i đoái t p trung chú tr ng vào hai v n đề ơ ả ỷ ố ậ ọ ấ ề
l n là : v n đ l a ch n ch đ ( h th ng ) t giá h i đoái ( c ch v nớ ấ ề ự ọ ế ộ ệ ố ỷ ố ơ ế ậ
đ ng c a t giá h i đoái ) và v n đ đi u ch nh t giá h i đoái .ộ ủ ỷ ố ấ ề ề ỉ ỷ ố
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 19
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
1.4.2.Các ch đ t giá h i đoáiế ộ ỷ ố
1.4.2.1.Ch đ t giá h i đoái c đ nhế ộ ỷ ố ố ị
1.4.2.1.a.Ch đ đ ng giá vàng (1880 - 1932):ế ộ ồ
Sau m t quá trình phát tri n lâu dài, ti n th ng nh t t các d ng s khaiộ ể ề ố ấ ừ ạ ơ
thành hai lo i: vàng và b c sau đó c đ nh vàng. Ch đ b n v vàng là chạ ạ ố ị ở ế ộ ả ị ế
đ đó, vàng đóng vai trò là v t ngang giá chung, ch có ti n đúc b ng vàngộ ở ậ ỉ ề ằ
ho c d u hi u c a nó m i có th đ i l y nó. Theo đó, đ ng ti n c a cácặ ấ ệ ủ ớ ể ổ ấ ồ ề ủ
n c đ c đ i tr c ti p ra vàng, t giá h i đoái đ c hình thành trên c s soướ ượ ổ ự ế ỷ ố ượ ơ ở
sánh hàm l ng vàng c a các đ ng ti n, s so sánh đó đ c g i là ngang giáượ ủ ồ ề ự ượ ọ
vàng (gold parity).
Ví d : 1 GBP = 5 USD có nghĩa là: 1GBP có ch a "m t hàm l ng vàng"ụ ứ ộ ượ
t ng đ ng v i 5 l n hàm l ng vàng c a 1 USD. Nói cách khác, ngang giáươ ươ ớ ầ ượ ủ
vàng c a GBP so v i USD là: GBP/USD = 5.ủ ớ
Trong ch đ b n v vàng, khi vi c đúc ti n vàng , đ i ti n ra vàng vàế ộ ả ị ệ ề ổ ề
xu t nh p kh u vàng đ c th c hi n t do thì t giá h i đoái tách kh i ngangấ ậ ẩ ượ ự ệ ự ỷ ố ỏ
giá vàng là r t ít vì nó b gi i h n b i các đi m vàng. Th c hi n xu t nh pấ ị ớ ạ ở ể ự ệ ấ ậ
kh u vàng s quay quanh "đi m vàng". Gi i h n lên xu ng c a t giá h iẩ ẽ ể ớ ạ ố ủ ỷ ố
đoái là ngang giá vàng c ng (ho c tr ) chi phí v n chuy n vàng gi a các n cộ ặ ừ ậ ể ữ ướ
h u quan. Đi m cao nh t c a t giá h i đoái g i là "đi m xu t vàng" vì v tữ ể ấ ủ ỷ ố ọ ể ấ ượ
quá gi i h n này, vàng b t đ u "ch y ra kh i n c". Đi m th p nh t c a tớ ạ ắ ầ ả ỏ ướ ể ấ ấ ủ ỷ

giá h i đoái là "đi m nh p vàng" vì xu ng d i gi i h n này, vàng b t đ uố ể ậ ố ướ ớ ạ ắ ầ
"ch y vào trong n c".ả ướ
Nh có đ c đi m trên, ch đ b n v vàng có tính n đ nh cao, ti n tờ ặ ể ế ộ ả ị ổ ị ề ệ
không b m t giá, t giá ít bi n đ ng, cán cân th ng m i t đ ng cân b ng.ị ấ ỷ ế ộ ươ ạ ự ộ ằ
Ch đ này có kh năng t đi u ti t kh i l ng ti n t trong l u thông màế ộ ả ự ề ế ố ượ ề ệ ư
không c n đ n s can thi p c a Nhà n c, do đó nó có tác đ ng tích c c đ iầ ế ự ệ ủ ướ ộ ự ố
v i n n kinh t t b n ch nghĩa trong giai đo n đ u phát tri n. Đây cũng làớ ề ế ư ả ủ ạ ầ ể
th i kỳ phát tri n r c r c a th ng m i qu c t .ờ ể ự ỡ ủ ươ ạ ố ế
Tuy nhiên ch đ b n v vàng t n t i không lâu, đ n 1914 nó s p đ doế ộ ả ị ồ ạ ế ụ ổ
hàng lo t các nguyên nhân sau:ạ
- Do xu th phát tri n kinh t th gi i không đ ng đ u khi n cho m t sế ể ế ế ớ ồ ề ế ộ ố
n c công nghi p phát tri n ngày càng giàu lên, d tr vàng l n do xu t kh uướ ệ ể ự ữ ớ ấ ẩ
đ c nhi u hàng hoá. Còn các n c kém phát tri n kho vàng ngày càng c nượ ề ở ướ ể ạ
ki t do ph i nh p kh u hàng hoá. Do đó, th gi i đ c chia thành hai kh i:ệ ả ậ ẩ ế ớ ượ ố
các n c kinh t phát tri n và các n c kinh t kém phát tri n.ướ ế ể ướ ế ể
- L m hành vi c phát hành ti n vàng, các Chính ph đã chi tiêu quá l nạ ệ ề ủ ớ
d n đ n vi c d tr vàng trong kho nhà n c không đ đ đ m b o cho vi cẫ ế ệ ự ữ ướ ủ ể ả ả ệ
đ i ti n phù hi u ra ti n vàng, làm cho công chúng có tâm lý s d ng ti n phùổ ề ệ ề ử ụ ề
hi u và c t ti n vàng đi. Ai có vàng không đúc ti n vàng n a mà dùng đ đ iệ ấ ề ề ữ ể ổ
l y ti n phù hi u. D n đ n ti n phù hi u đ c l u thông r ng rãi trên c sấ ề ệ ẫ ế ề ệ ượ ư ộ ơ ở
ngang giá vàng. Các n c kinh t phát tri n có đ ng ti n đ c coi là ti n chướ ế ể ồ ề ượ ề ủ
ch t. Các n c kinh t kém phát tri n có đ ng ti n đ c coi là ti n phố ướ ế ể ồ ề ượ ề ụ
thu c. Ti n ph thu c đ n v i ti n ch ch t s đ n đ c v i vàng. Vì chộ ề ụ ộ ế ớ ề ủ ố ẽ ế ượ ớ ỉ
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 20
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
tiêu ti n phù hi u nên các n c l n đã phát hành m t l ng ti n phù hi u l nề ệ ướ ớ ộ ượ ề ệ ớ
đ thao túng kinh t , chính tr , v vét c a c i, tài nguyên, xâm chi m thu cể ế ị ơ ủ ả ế ộ
đ a các n c kém phát tri n. Khi l ng ti n phù hi u trong l u thông quáị ở ướ ể ượ ề ệ ở ư
l n thì nó tr l i đ đ i l y ti n vàng s không có l ng vàng đ l n đ đúcớ ở ạ ể ổ ấ ề ẽ ượ ủ ớ ể

ti n vàng n a.ề ữ
M t khác, tr c đ i chi n th gi i I, chính ph các n c ch y đua vũặ ướ ạ ế ế ớ ủ ướ ạ
trang đã tìm m i cách v vét vàng, vì th l ng vàng trong l u thông gi mọ ơ ế ượ ư ả
m nh, các d u hi u ti n t , ti n gi y tăng lên, đ n khi chi n tranh th gi iạ ấ ệ ề ệ ề ấ ế ế ế ớ
năm 1914 bùng n , ch đ b n v vàng tan v . Các n c b t đ u áp d ng cácổ ế ộ ả ị ỡ ướ ắ ầ ụ
hình th c bi n t ng c a ngang giá vàng là ch đ b n v vàng thoi và ch đứ ế ướ ủ ế ộ ả ị ế ộ
b n v vàng h i đoái. Các ch đ này không có tính ch t n đ nh nh ch đả ị ố ế ộ ấ ổ ị ư ế ộ
b n v ti n vàng tr c năm 1914. Đ n năm 1923, Anh kêu g i các n c th cả ị ề ướ ế ọ ướ ự
hi n l i ch đ b n v vàng nh ng không n c nào tham gia. Năm 1925, Anhệ ạ ế ộ ả ị ư ướ
đ n ph ng th c hi n l i ch đ b n v vàng, các n c cùng nhau phá giáơ ươ ự ệ ạ ế ộ ả ị ướ
đ ng ti n c a mình mua GBP, đ i l y vàng gây nên n n ch y máu vàng ồ ề ủ ổ ấ ạ ả ở
Anh. Năm 1931, Anh bu c ph i xoá b ch đ đ ng giá vàng - b ng Anh.ộ ả ỏ ế ộ ồ ả
Đ n cu c kh ng ho ng kinh t th gi i năm 1929 - 1933 đã đánh d u sế ộ ủ ả ế ế ớ ấ ự
s p đ hoàn toàn c a ch đ b n v vàng d i m i hình th c và đi u đóụ ổ ủ ế ộ ả ị ướ ọ ứ ề
cũng có nghĩa là đánh d u s k t thúc c a th i kỳ t giá h i đoái n đ nh vàấ ự ế ủ ờ ỷ ố ổ ị
s c mua c a đ ng ti n đ c gi v ng.ứ ủ ồ ề ượ ữ ữ
1.4.2.1.b.Ch đ t giá c đ nh theo tho c Bretton Woods (1946 -ế ộ ỷ ố ị ả ướ
1971)
Nh m n đ nh l i s phát tri n th ng m i qu c t và thi t l p m t tr tằ ổ ị ạ ự ể ươ ạ ố ế ế ậ ộ ậ
t th gi i m i sau th chi n th hai, M , Anh và 42 n c đ ng minh đã h pự ế ớ ớ ế ế ứ ỹ ướ ồ ọ
h i ngh t i Bretton Woods (M ) tháng 7/1944 đ bàn b c xây d ng h th ngộ ị ạ ỹ ể ạ ự ệ ố
ti n t và thanh toán chung. H i ngh đ c đánh giá là h i ngh thành côngề ệ ộ ị ượ ộ ị
nh t th k . T i đây 56 n c ký tên hi p đ nh ch p nh n thành l p Qu ti nấ ế ỷ ạ ướ ệ ị ấ ậ ậ ỹ ề
t qu c t (IMF), Ngân hàng Th gi i (WB) và m t ch đ t giá h i đoáiệ ố ế ế ớ ộ ế ộ ỷ ố
m i. Theo ch đ này, các n c cam k t duy trì giá tr đ ng ti n c a mìnhớ ế ộ ướ ế ị ồ ề ủ
theo đ ng USD ho c theo n i dung vàng trong ph m vi bi n đ ng không quá (ồ ặ ộ ạ ế ộ
1% t giá đăng ký chính th c t i qu . N u các n c t thay đ i t giá màỷ ứ ạ ỹ ế ướ ự ổ ỷ
không đ c s đ ng ý c a IMF thì s b ph t c m v n. NHTW các n cượ ự ồ ủ ẽ ị ạ ấ ậ ướ
ph i can thi p vào th tr ng ti n t n c mình đ gi cho t giá n c mìnhả ệ ị ườ ề ệ ướ ể ữ ỷ ướ
không thay đ i b ng cách mua bán đ ng USD. Đi u này cũng có nghĩa là cácổ ằ ồ ề

n c ph i cùng nhau b o v giá tr cho đ ng USD. Đ i l i, M cam k t nướ ả ả ệ ị ồ ổ ạ ỹ ế ổ
đ nh giá vàng m c 35USD/ounce vàng ( bi n đ ng giá c không quá 24 cent/ị ở ứ ế ộ ả
ounce). USD là đ ng ti n ch ch t s 1 v i tiêu chu n giá c 1USD = 0,88714ồ ề ủ ố ố ớ ẩ ả
gram vàng.
Ví d : Trên c s so sánh hàm l ng vàng: 1USD = 5,55 FRF thì NHTWụ ơ ở ượ
Pháp ph i duy trì t giá m c 1USD = 5,4945 FRF (5,55*99%) đ n 1USD =ả ỷ ở ứ ế
5,6055 FRF (5,5*101%).
Trong th i kỳ đ u c 1USD gi y phát hành ra đã có t 4 đ n 8 USD vàngờ ầ ứ ấ ừ ế
b o đ m. L ng vàng đ m b o đ s nh v y nên c th gi i t b n ch loả ả ượ ả ả ồ ộ ư ậ ả ế ớ ư ả ỉ
có vàng đ đ i l y USD mà mua hàng M ch không quan tâm đ n vi c USDể ổ ấ ỹ ứ ế ệ
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 21
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
có đ i l y vàng đ c không. Chính vì v y, các n c có xu h ng chuy n đ iổ ấ ượ ậ ướ ướ ể ổ
t d tr vàng sang d tr USD đ ti t ki m chi phí. USD đã tr thành tài s nừ ự ữ ự ữ ể ế ệ ở ả
d tr qu c t c a các n c vì M cam k t v i các NHTW r ng s chuy nự ữ ố ế ủ ướ ỹ ế ớ ằ ẽ ể
đ i không h n ch USD ra vàng. Các n c ngày càng m r ng th ng m iổ ạ ế ướ ở ộ ươ ạ
v i M , gia tăng d tr USD c a h , khi n cho s c hút USD ra ngoài ngàyớ ỹ ự ữ ủ ọ ế ứ
càng tăng. T ng kh i l ng USD trên toàn th gi i vào cu i năm 1944là 28,5ổ ố ượ ế ớ ố
t USD, thì đ n cu i năm 1968 đã lên đ n g n 100 t USD. Trong 25 năm đ cỷ ế ố ế ầ ỷ ộ
quy n phát hành ti n t , M đã l i d ng đ ng USD đ thu hút c a c i cácề ề ệ ỹ ợ ụ ồ ể ủ ả
n i trên th gi i v tay mình. Hàng trăm t USD đ c th lang thang đi kh pơ ế ớ ề ỷ ượ ả ắ
các n c mà không có gì b o đ m, gây ra l m phát USD. Ch đ Brettonướ ả ả ạ ế ộ
Woods ngày càng b c l nh ng h n ch mà b n thân nó không t kh c ph cộ ộ ữ ạ ế ả ự ắ ụ
đ c:ượ
- D tr không t ng x ng: Do quy mô th ng m i qu c t ngày càngự ữ ươ ứ ươ ạ ố ế
tăng g n li n v i nh ng dòng v n đ ng ti n t l n, đòi h i các NHTW ph iắ ề ớ ữ ậ ộ ề ệ ớ ỏ ả
mua và bán kh i l ng l n đ ng USD đ duy trì t giá h i đoái đã thoố ượ ớ ồ ể ỷ ố ả
thu n. V dài h n, m t s ngân hàng nh n th y d tr USD và vàng c aậ ề ạ ộ ố ậ ấ ự ữ ủ
mình không đ đáp ng nhu c u trên.ủ ứ ầ

- Các cu c kh ng ho ng có nguyên nhân đ u c : Khi có s thay đ i vộ ủ ả ầ ơ ự ổ ề
m c giá c t ng đ i gi a các đ ng ti n làm cho m t s đ ng ti n đ cứ ả ươ ố ữ ồ ề ộ ố ồ ề ượ
đánh giá quá cao ho c quá th p. Vì t giá là luôn c đ nh, vi c các nhà đ u cặ ấ ỷ ố ị ệ ầ ơ
mua, bán l ng ti n l n khi n cho NHTW ph i chi tiêu nh ng l ng ngo i tượ ề ớ ế ả ữ ượ ạ ệ
l n đ c g ng duy trì t giá đã đ nh theo tho c cho đ n khi nó đ c thayớ ể ố ắ ỷ ị ả ướ ế ượ
đ i.ổ
- S c ép t t ng quan th c t gi a các đ ng ti n: S tăng tr ng khácứ ừ ươ ự ế ữ ồ ề ự ưở
nhau v xu t nh p kh u cũng nh t l l m phát r t chênh l ch gi a cácề ấ ậ ẩ ư ỷ ệ ạ ấ ệ ữ
n c và hàng lo t các nhân t tác đ ng khác đã làm cho có s thay đ i t ngướ ạ ố ộ ự ổ ươ
đ i v giá tr t ng đ i gi a các đ ng ti n xét v dài h n. Vì v y, m t số ề ị ươ ố ữ ồ ề ề ạ ậ ộ ố
n c đã xin thay đ i l i t giá, gây s c ép cho t giá c đ nh.ướ ổ ạ ỷ ứ ỷ ố ị
Vào nh ng năm 60, b i c nh kinh t xã h i có nhi u thay đ i, khoa h cữ ố ả ế ộ ề ổ ọ
k thu t phát tri n làm cho các n c ph c h i kinh t , th gi i chia làm 3ỹ ậ ể ướ ụ ồ ế ế ớ
c c: M , Nh t và Tây Âu. Do đó, các n c đã xu t kh u hàng hoá sang Mự ỹ ậ ướ ấ ẩ ỹ
và M tr thành n c nh p siêu. V phía mình, hàng hoá M không còn s cỹ ở ướ ậ ề ỹ ứ
h p d n nh tr c làm cho cán cân th ng m i M th ng xuyên thâm h t,ấ ẫ ư ướ ươ ạ ỹ ườ ụ
d tr vàng ngày càng gi m, n n c ngoài tăng, USD m t giá nghiêm tr ng.ự ữ ả ợ ướ ấ ọ
Thêm vào đó M sa l y vào cu c chi n tranh Vi t Nam và m t s n cỹ ầ ộ ế ở ệ ộ ố ướ
khác khi n chính ph M chi tiêu ngày càng nhi u ti n. Các n c kh ngế ủ ỹ ề ề ướ ủ
ho ng lòng tin v i USD, đã chuy n đ i USD d tr ra vàng, làm cho d trả ớ ể ổ ự ữ ự ữ
vàng c a M gi m sút nhanh chóng. Tr c nh ng di n bi n ph c t p c aủ ỹ ả ướ ữ ễ ế ứ ạ ủ
tình hình trong n c và th gi i, t ng th ng M Nixon sau 2 l n tuyên b pháướ ế ớ ổ ố ỹ ầ ố
giá: L n 1(tháng8/1971) 1USD = 0,81gram vàng ròng và 42 USD = 1ounceầ
vàng, l n 2 (tháng 3/1973) 1USD = 0,7369 gram vàng ròng và 45 USD = 1ầ
ounce vàng. Đ ng USD b phá giá (-10%) thì ch đ t giá h i đoái c đ nhồ ị ế ộ ỷ ố ố ị
Bretton Woods hoàn toàn s p đ .ụ ổ
1.4.2.1.c.Nh n đ nh chung v ch đ t giá c đ nh:ậ ị ề ế ộ ỷ ố ị
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 22
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh

Đây là ch đ t giá h i đoái mà đó Nhà n c, c th là NHTW tuyênế ộ ỷ ố ở ướ ụ ể
b s duy trì t giá gi a đ ng ti n c a qu c gia mình v i m t ho c m t số ẽ ỷ ữ ồ ề ủ ố ớ ộ ặ ộ ố
đ ng ti n nào đó m t m c đ nh t đ nh. đây, NHTW đóng vai trò đi uồ ề ở ộ ứ ộ ấ ị ở ề
ti t l ng d c u ho c d cung v ngo i t đ gi t giá h i đoái c đ nhế ượ ư ầ ặ ư ề ạ ệ ể ữ ỷ ố ố ị
b ng cách bán ra ho c mua vào s d đó.ằ ặ ố ư
- u đi m c a ch đ t giá c đ nh:Ư ể ủ ế ộ ỷ ố ị
+ Thúc đ y th ng m i và đ u t qu c t vì nó mang l i m t môiẩ ươ ạ ầ ư ố ế ạ ộ
tr ng n đ nh, thu n l i, ít r i ro cho các ho t đ ng kinh doanh.ườ ổ ị ậ ợ ủ ạ ộ
+ Bu c các chính ph ph i ho ch đ nh và th c thi các chính sách vĩ mô.ộ ủ ả ạ ị ự
+ Thúc đ y các ho t đ ng h p tác qu c t nh m tránh nh ng xung đ tẩ ạ ộ ợ ố ế ằ ữ ộ
v m c tiêu chính sách và nh ng bi n đ ng v t giá.ề ụ ữ ế ộ ề ỷ
- H n ch c a ch đ t giá c đ nh:ạ ế ủ ế ộ ỷ ố ị
+ Th ng ch u s c ép l n m i khi x y ra các c n s c t bên ngoài ho cườ ị ứ ớ ỗ ả ơ ố ừ ặ
t thi tr ng hàng hoá trong n c, b i khi đó m c chênh l ch th c t quá l nừ ườ ướ ở ứ ệ ự ế ớ
v giá tr gi a n i t và ngo i t s d n đ n phá v m c cân b ng t giá.ề ị ữ ộ ệ ạ ệ ẽ ẫ ế ỡ ứ ằ ỷ
+ Ch đ t giá c đ nh làm m t tính ch đ ng c a chính sách ti n t ,ế ộ ỷ ố ị ấ ủ ộ ủ ề ệ
khi n cho NHTW g p khó khăn trong vi c thay đ i l ng ti n cung ng.ế ặ ệ ổ ượ ề ứ
+ Đ c bi t, nó làm cho các qu c gia d r i vào tình tr ng "nh p kh uặ ệ ố ễ ơ ạ ậ ẩ
l m phát" không mong mu n.ạ ố
1.4.2.2.Ch đ t giá th n i (t năm 1973 đ n nay):ế ộ ỷ ả ổ ừ ế
Sau th t b i c a h th ng t giá h i đoái Bretton Woods, vào thángấ ạ ủ ệ ố ỷ ố
7/1976, t i h i ngh Jamaica, các thành viên c a IMF đã th ng nh t đ a raạ ộ ị ủ ố ấ ư
nh ng quy đ nh m i cho h th ng ti n t qu c t . Đó là "t giá linh ho t" hayữ ị ớ ệ ố ề ệ ố ế ỷ ạ
"t giá th n i" đ c các thành viên IMF ch p nh n. Theo ch đ m i, t giáỷ ả ổ ượ ấ ậ ế ộ ớ ỷ
đ c xác đ nh và v n đ ng m t cách t do theo quy lu t th tr ng mà c thượ ị ậ ộ ộ ự ậ ị ườ ụ ể
là quy lu t cung - c u ngo i t . NHTW các n c không có b t kỳ m t tuyênậ ầ ạ ệ ướ ấ ộ
b hay cam k t nào v ch đ o, đi u hành t giá.ố ế ề ỉ ạ ề ỷ
- u đi m c a ch đ t giá th n i:Ư ể ủ ế ộ ỷ ả ổ
+ Giúp cán cân thanh toán cân b ng: Gi s m t n c nào đó có cán cânằ ả ử ộ ướ
vãng lai thâm h t khi n n i t gi m giá. Đi u đó thúc đ y xu t kh u, h nụ ế ộ ệ ả ề ẩ ấ ẩ ạ

ch nh p kh u cho đ n khi cán cân thanh toán tr nên cân b ng.ế ậ ẩ ế ở ằ
+ Đ m b o tính đ c l p c a chính sách ti n t .ả ả ộ ậ ủ ề ệ
+ Góp ph n n đ nh kinh t , tránh đ c nh ng cú s c b t l i t bênầ ổ ị ế ượ ữ ố ấ ợ ừ
ngoài, vì khi giá c n c ngoài tăng s làm cho t giá t đi u ch nh theo cả ướ ẽ ỷ ự ề ỉ ơ
ch PPP đ ngăn ng a các tác đ ng ngo i lai.ế ể ừ ộ ạ
- Nh c đi m:ượ ể
+ Là nguyên nhân gây nên s b t n do các ho t đ ng đ u c làm méoự ấ ổ ạ ộ ầ ơ
mó, sai l ch th tr ng, có kh năng gây nên l m phát cao và tăng n n cệ ị ườ ả ạ ợ ướ
ngoài.
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 23
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh
+ H n ch các ho t đ ng đ u t và tín d ng do tâm lý lo s s bi nạ ế ạ ộ ầ ư ụ ợ ự ế
đ ng theo h ng b t l i c a t giá.ộ ướ ấ ợ ủ ỷ
Khi m i ra đ i, ch đ t giá th n i t do đ c cho là ph ng th cớ ờ ế ộ ỷ ả ổ ự ượ ươ ứ
h u hi u v n năng cho s phát tri n c a n n kinh t . Tuy nhiên, th c tữ ệ ạ ự ể ủ ề ế ự ế
ch ng minh r ng, càng th n i t giá thì s phát tri n kinh t càng kém nứ ằ ả ổ ỷ ự ể ế ổ
đ nh. B i l , bi n đ ng c a t giá r t ph c t p, ch u tác đ ng c a nhi u nhânị ở ẽ ế ộ ủ ỷ ấ ứ ạ ị ộ ủ ề
t kinh t , chính tr , tâm lý, xã h i... đ c bi t là n n đ u c . Trên th c t thìố ế ị ộ ặ ệ ạ ầ ơ ự ế
l i không có th tr ng thu n tuý nên không th có m t ch đ t giá th n iạ ị ườ ầ ể ộ ế ộ ỷ ả ổ
hoàn toàn. S can thi p c a Chính ph vào th tr ng ngo i h i làm cho tự ệ ủ ủ ị ườ ạ ố ỷ
giá h i đoái có nh ng di n bi n thu n l i h n nên ch đ t giá th n i cóố ữ ễ ế ậ ợ ơ ế ộ ỷ ả ổ
qu n lý ngày càng đ c nhi u qu c gia l a ch n đ c bi t là các n c đangả ượ ề ố ự ọ ặ ệ ướ
phát tri n.ể
1.4.2.3.Ch đ t giá th n i có qu n lý (bán th n i):ế ộ ỷ ả ổ ả ả ổ
Đây là ch đ t giá h i đoái có s can thi p c a hai ch đ c đ nh vàế ộ ỷ ố ự ệ ủ ế ộ ố ị
th n i. đó, t giá đ c xác đ nh và ho t đ ng theo quy lu t th tr ng,ả ổ ở ỷ ượ ị ạ ộ ậ ị ườ
chính ph ch can thi p khi có nh ng bi n đ ng m nh v t quá m c đ choủ ỉ ệ ữ ế ộ ạ ượ ứ ộ
phép.
Có 3 ki u can thi p c a chính ph :ể ệ ủ ủ

- Ki u can thi p vùng m c tiêu: Chính ph quy đ nh t giá t i đa, t iể ệ ụ ủ ị ỷ ố ố
thi u và s can thi p n u t giá v t quá các gi i h n đó.ể ẽ ệ ế ỷ ượ ớ ạ
- Ki u can thi p t giá chính th c k t h p v i biên đ dao đ ng: T giáể ệ ỷ ứ ế ợ ớ ộ ộ ỷ
chính th c có vai trò d n đ ng, chính ph s thay đ i biên đ dao đ ng choứ ẫ ườ ủ ẽ ổ ộ ộ
phù h p v i t ng th i kỳ.ợ ớ ừ ờ
- Ki u t giá đeo bám: Chính ph l y t giá đóng c a ngày hôm tr cể ỷ ủ ấ ỷ ử ướ
làm t giá m c a ngày hôm sau và cho phép t giá dao đ ng v i biên đ h p.ỷ ở ử ỷ ộ ớ ộ ẹ
Hi n nay, ch đ t giá "bán th n i" hay "c đ nh bò tr n" có nhi uệ ế ộ ỷ ả ổ ố ị ườ ề
tính u vi t h n và đ c nhi u n c s d ng, đ c bi t là các n c đang phátư ệ ơ ượ ề ướ ử ụ ặ ệ ướ
tri n. Tuy nhiên, câu h i đ t ra là "th n i" hay "bò tr n" m c đ baoể ỏ ặ ả ổ ườ ở ứ ộ
nhiêu nên g n v i th n i hay g n v i c đ nh h n? biên đ dao đ ng là baoầ ớ ả ổ ầ ớ ố ị ơ ộ ộ
nhiêu? R t khó đ đ a ra m t câu tr l i chung cho m i qu c gia mà ph i tuỳấ ể ư ộ ả ờ ọ ố ả
thu c vào đi u ki n th c ti n và m c tiêu c a t ng qu c gia theo đu i. Nhìnộ ề ệ ự ễ ụ ủ ừ ố ổ
chung, đ i v i các n c kinh t đang phát tri n trong đó có Vi t Nam, v iố ớ ướ ế ể ệ ớ
m t h th ng công c tài chính còn nhi u y u kém, s ph i h p gi a cácộ ệ ố ụ ề ế ự ố ợ ữ
chính sách còn thi u đ ng b , đ ng ti n y u và d tr ngo i t còn h n h pế ồ ộ ồ ề ế ự ữ ạ ệ ạ ẹ
thì t giá h i đoái th n i có qu n lý t ra là m t chính sách h p lý nh t.ỷ ố ả ổ ả ỏ ộ ợ ấ
1.4.3.C s l a ch n ch đ t giá h i đoáiơ ở ự ọ ế ộ ỷ ố
Vi c l a ch n ch đ t giá xoay quanh 2 v n đ chính : M i quan hệ ự ọ ế ộ ỷ ấ ề ố ệ
gi a các n n kinh t qu c gia v i c h th ng toàn c u và m c đ linh ho tữ ề ế ố ớ ả ệ ố ầ ứ ộ ạ
c a các chính sách kinh t trong n c.ủ ế ướ
Th nh t, l a ch n ch đ t giá là l a ch n h th ng m c a hay đóngứ ấ ự ọ ế ộ ỷ ự ọ ệ ố ở ủ
c a.Các ph ng án l a ch n h th ng t giá thiên v ho c t giá c đ nhử ươ ự ọ ệ ố ỷ ề ặ ỷ ố ị
ho c t giá linh ho t.M t qu c gia l a ch n t giá c đ nh t c là ch p nh nặ ỷ ạ ộ ố ự ọ ỷ ố ị ứ ấ ậ
s ràng bu c đ i v i các chính sách kinh t qu c gia.Các chính sách kinh tự ộ ố ớ ế ố ế
c a qu c gia ph i phù h p v i duy trì t giá h i đoái c đ nh,vì v y vi củ ố ả ợ ớ ỷ ố ố ị ậ ệ
ho ch đ nh chính sách đ i n i tr thành ngo i sinh và tuân th theo tho cạ ị ố ộ ở ạ ủ ả ướ
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 24
Đ án môn h c: Nh p môn tài chính ti n tề ọ ậ ề ệ GVHD: Đ ng Ng cặ ọ
Anh

t giá.T đó có th th y r ng s l a ch n này ngang v i vi c áp đ t các ràngỷ ừ ể ấ ằ ự ự ọ ớ ệ ặ
bu c qu c t vào các chính sách kinh t qu c gia.Nói r ng h n, l a ch n cộ ố ế ế ố ộ ơ ự ọ ơ
ch t giá c đ nh t ng đ ng v i l a ch n m t h th ng m c a,trong đóế ỷ ố ị ươ ươ ớ ự ọ ộ ệ ố ở ử
luôn có s t ng tác gi a các nhân t qu c gia và c h th ng thự ươ ữ ố ố ả ệ ố ế
gi i.Ng c l i,ph ng án t giá linh ho t, v nguyên t c không ch p nh nớ ượ ạ ươ ỷ ạ ề ắ ấ ậ
m t s ràng bu c nào vào các chính sách kinh t đ i n i.Các chính sách có tácộ ự ộ ế ố ộ
đ ng gì đi n a thì s dao đ ng t giá s gi chúng ch gây nh h ng trongộ ữ ự ộ ỷ ẽ ữ ỉ ả ưở
ph m vi qu c gia.Và t ng ng v i đi u đó,k t qu c a các chính sách kinhạ ố ươ ứ ớ ề ế ả ủ
t n c ngoài dù th nào đi chăng n a thì đi u ch nh t giá s gi chúngế ướ ế ữ ề ỉ ỷ ẽ ữ
ngoài ph m vi qu c gia.Th c t , l a ch n này gi cho chính sách qu c giaạ ố ự ế ự ọ ữ ố
không b ràng bu c qu c t .Nói r ng h n,l a ch n c ch h i đoái linh ho tị ộ ố ế ộ ơ ự ọ ơ ế ố ạ
s tách r i n n kinh t qu c gia kh i môi tr ng qu c t .ẽ ờ ề ế ố ỏ ườ ố ế
Th hai, chúng ta c n quan tâm đ n m c đ linh ho t c a các chínhứ ầ ế ứ ộ ạ ủ sách
kinh t đ i n i.M c đ này khác nhau rõ ràng gi a vi c l a ch n n t trongế ố ộ ứ ộ ữ ệ ự ọ ộ
hai lo i ch đ t giá.Vì t giá c đ nh th hi n s cam k t áp đ t các ràngạ ế ộ ỷ ỷ ố ị ể ệ ự ế ặ
bu c đ i v i các chính sách kinh t qu c gia, có nghĩa r ng không th theoộ ố ớ ế ố ằ ể
đu i các chính sách kinh t đ i n i m t cách đ c l p.Ng c l i,t giá linhổ ế ố ộ ộ ộ ậ ượ ạ ỷ
ho t là m t công c có th s d ng đ gi cho các ho t đ ng kinh t c a hạ ộ ụ ể ử ụ ể ữ ạ ộ ế ủ ệ
th ng qu c t không nh h ng t i các chính sách qu c gia.Vì v y có thố ố ế ả ưở ớ ố ậ ể
theo đu i các chính sách qu c gia mà không c n quan tâm đ n th gi i bênổ ố ầ ế ế ớ
ngoài và nh v y đ c thù c a chúng là h th ng đóng.ư ậ ặ ủ ệ ố
1.5. Các công c phòng ng a r i ro t giá.ụ ừ ủ ỷ
1.5.1.Ngu n g c phát sinh các r i ro t giá.ồ ố ủ ỷ
1.5.1.a.Đ i v i ho t đ ng xu t nh p kh u.ố ớ ạ ộ ấ ậ ẩ
Có th nói r i ro t giá trong ho t đ ng xu t nh p kh u là lo i r i ro tể ủ ỷ ạ ộ ấ ậ ẩ ạ ủ ỷ
giá th ng xuyên g p ph i và đáng lo ng i nh t đ i v i các công ty có ho tườ ặ ả ạ ấ ố ớ ạ
đ ng xu t nh p kh u m nh.ộ ấ ậ ẩ ạ
●R i ro t giá đ i v i h p đ ng xu t kh u.ủ ỷ ố ớ ợ ồ ấ ẩ
Gi s ngày 04/08 công ty Sagonimex đang th ng l ng ký k t h pả ử ươ ượ ế ợ
đ ng xu t kh u tr giá 200.000USD. H p đ ng s đ n h n thanh toán sáuồ ấ ẩ ị ợ ồ ẽ ế ạ

tháng sau k t ngày ký h p đ ng. th i đi m th ng l ng h p đ ng, tể ừ ợ ồ Ở ờ ể ươ ượ ợ ồ ỷ
giá USD/VND = 15.888 trong khi t giá th i đi m thanh toán ch a bi t, vìỷ ở ờ ể ư ế
ch a đ n h n. S không ch c ch n c a t giá USD/VND vào th i đi m thanhư ế ạ ự ắ ắ ủ ỷ ờ ể
toán khi n cho h p đ ng xu t kh u c a Sagonimex ch a đ ng r i ro t giá.ế ợ ồ ấ ẩ ủ ứ ự ủ ỷ
●R i ro t giá đ i v i h p đ ng nh p kh u.ủ ỷ ố ớ ợ ồ ậ ẩ
Gi s ngày 04/08 công ty Cholonimex đang th ng l ng ký k t h pả ử ươ ượ ế ợ
đ ng nh p kh u tr giá 200.000USD. H p đ ng s đ n h n thanh toán sáuồ ậ ẩ ị ợ ồ ẽ ế ạ
tháng sau k t ngày ký h p đ ng. th i đi m th ng l ng h p đ ng, tể ừ ợ ồ Ở ờ ể ươ ượ ợ ồ ỷ
giá USD/VND = 15.888 trong khi t giá th i đi m thanh toán ch a bi t. Sỷ ở ờ ể ư ế ự
không ch c ch n c a t giá USD/VND vào th i đi m thanh toán khi n choắ ắ ủ ỷ ờ ể ế
h p đ ng nh p kh u c a Cholonimex ch a đ ng r i ro t giá.ợ ồ ậ ẩ ủ ứ ự ủ ỷ
1.5.2.b.Đ i v i ho t đ ng đ u tố ớ ạ ộ ầ ư
R i ro t giá trong ho t đ ng đ u t th ng phát sinh đ i v i công ty đaủ ỷ ạ ộ ầ ư ườ ố ớ
qu c gia (multinational corporations) ho c đ i v i các nhà đ u t tài chính cóố ặ ố ớ ầ ư
danh m c đ u t đa d ng hoá trên bình di n qu c t . Bên c nh nh h ngụ ầ ư ạ ệ ố ế ạ ả ưở
SVTH: Nguy n Đ c Toàn - L p 33K15ễ ứ ớ Trang 25

×