Quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên theo chương trình giáo dục phổ thông mới ở các trường THPT Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh (Luận văn thạc sĩ)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

ĐỖ MẠNH HÙNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN CHO GIÁO
VIÊN THEO CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MỚI Ở CÁC
TRƯỜNG THPT HUYỆN HOÀNH BỒ, TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2018


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

ĐỖ MẠNH HÙNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN CHO GIÁO
VIÊN THEO CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG MỚI Ở CÁC
TRƯỜNG THPT HUYỆN HOÀNH BỒ, TỈNH QUẢNG NINH
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Phó Đức Hoà

THÁI NGUYÊN - 2018

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả
nghiên cứu là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào
khác.
Tác giả luận văn

Đỗ Mạnh Hùng

i


LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, em xin bày tỏ lòng biết ơn và sự kính trọng tới
lãnh đạo trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên, các thầy giáo, cô giáo đã tham
gia giảng dạy và cung cấp những kiến thức cơ bản, sâu sắc, tạo điều kiện giúp đỡ
em trong quá trình học tập và nghiên cứu tại trường.
Đặc biệt em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Phó Đức Hòa,
người thầy đã trực tiếp hướng dẫn khoa học và tận tình giúp đỡ em trong xuất
quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.
Xin trân trọng gửi lời cảm ơn đến các đồng chí lãnh đạo, cán bộ, giáo viên
các trường THPT huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh đã cộng tác tạo điều kiện giúp
đỡ tôi trong suất quá trình học tập, nghiên cứa và hoàn thành luận văn.
Trong quá trình học tập và nghiên cứu bản thân tôi mặc dù đã cố gắng hết
sức, song trong luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong được quí
Thầy giáo, Cô giáo, bạn bè đồng nghiệp chỉ dẫn.
Xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 11 năm 2018
Tác giả luận văn

Đỗ Mạnh Hùng

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii
MỤC LỤC ..........................................................................................................iii
KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN .................................................... iv
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích .......................................................................................................... 4
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 4
4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 5
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 5
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 5
7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 6
8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................. 6
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI
DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN CHO GIÁO VIÊN THEO
CHƯƠNG TRÌNH PHỔ THÔNG MỚI CÁC TRƯỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ............................................................... 8
1.1.

Tổng quan nghiên cứu vấn đề ................................................................. 8

1.1.1. Một số kinh nghiệm của nước ngoài và của Việt Nam trong hoạt
động BDTX cho đội ngũ GV ................................................................ 11

1.2.

Một số khái niệm cơ bản ....................................................................... 15

1.2.1. Bồi dưỡng .............................................................................................. 15
1.2.2. Bồi dưỡng giáo viên THPT ................................................................... 16
1.2.3. Bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên THPT ..................................... 17
1.2.4. Quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên THPT ....... 17
1.3.

Hoạt động BDTX cho GV THPT .......................................................... 18
iii


1.3.1. Nội dung bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên THPT hiện nay
mà người quản lý phải tập trung vào bao gồm những vấn đề sau......... 18
1.3.2. Hình thức tổ chức bồi dưỡng thường xuyên ......................................... 19
1.3.3. Phương pháp bồi dưỡng thường xuyên ................................................. 20
1.3.4. Đánh giá kết quả bồi dưỡng thường xuyên ........................................... 20
1.4.

Quản lý hoạt động bồi dưỡng thường xuyên cho GV THPT theo
chương trình giáo dục phổ thông mới. .................................................. 20

1.4.1. Vai trò, tầm quan trọng của việc quản lý hoạt động BDTX cho GVTHPT .... 21
1.4.2. Yêu cầu về năng lực giáo viên đáp ứng yêu cầu chương trình giáo
dục phổ thông mới ................................................................................. 21
1.5.

Yếu tố ảnh hưởng tới việc quản lý hoạt động BDTX cho GV THPT ....... 34

1.5.1. Nhận thức của GV THPT về việc BDTX ............................................. 34
1.5.2. Yêu cầu về đổi mới công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên trong thời
kỳ mới .................................................................................................... 35
1.5.3. Năng lực quản lý hoạt động BDTX cho GV của lãnh đạo Sở GD&ĐT ..... 35
1.5.4. Nội dung chương trình, tài liệu bồi dưỡng thường xuyên là những
yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến việc quản lý hoạt động BDTX cho
GV ......................................................................................................... 35
Kết luận chương 1.............................................................................................. 37
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG
THƯỜNG XUYÊN CHO GIÁO VIÊN CÁC TRƯỜNG THPT
HUYỆN HOÀNH BỒ, TỈNH QUẢNG NINH .................................. 38
2.1.

Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục của huyện Hoành Bồ ....... 38

2.1.1. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội của huyện Hoành Bồ ............... 38
2.1.2. Tình hình phát triển giáo dục và đào tạo ............................................... 39
2.2.

Thực trạng quản lý hoạt động BDTX cho GVTHPT huyện Hoành
Bồ, tỉnh Quảng Ninh ............................................................................. 43

2.2.1. Nhận thức của GV và các cấp QLGD về hoạt động BDTX ................. 43
iv


2.2.2. Về công tác lập kế hoạch BDTX cho GV ............................................. 44
2.2.3. Về tổ chức triển khai các hoạt động BDTX .......................................... 46
2.2.4. Nội dung, hình thức tổ chức, phương pháp và các điều kiện tổ chức

BDTX cho GVTHPT............................................................................. 47
2.3.

Đánh giá chung về một số biện pháp quản lý hoạt động BDTX cho
GVTHPT của của các trường THPT trên địa bàn huyện Hoành Bồ,
tỉnh Quảng Ninh .................................................................................... 53

Kết luận chương 2.............................................................................................. 55
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BDTX CHO
GVTHPT CỦA CÁC TRƯỜNG THPT HUYỆN HOÀNH BỒ,
TỈNH QUẢNG NINH. ........................................................................ 57
3.1.

Các nguyên tắc xây dựng biện pháp quản lý hoạt động BDTX cho
GVTHPT ............................................................................................... 57

3.1.1. Đảm bảo tính kế thừa ............................................................................ 57
3.1.2. Đảm bảo tính toàn diện, đồng bộ và thống nhất ................................... 57
3.1.3. Đảm bảo tính thực tiễn .......................................................................... 58
3.1.4. Đảm bảo tính khả thi, tính hiệu quả ...................................................... 59
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính linh hoạt, mềm dẻo ....................................... 60
3.2.

Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động BDTX cho GVTHPT
huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh ....................................................... 60

3.2.1. Nâng cao nhận thức cho GV và các CBQL về công tác BDTX trong
hoạt động nghề nghiệp .......................................................................... 60
3.2.2. Khảo sát nhu cầu BDTX của GV THPT để lập kế hoạch bồi dưỡng
cho sát với nhu cầu và trình độ của GV ................................................ 61

3.2.3. Đổi mới nội dung, cách thức tổ chức thực hiện và phương pháp
BDTX để nâng cao chất lượng bồi dưỡng cho GV ............................... 62
3.2.4. Tăng cường kiểm tra, giám sát và đánh giá hoạt động BDTX cho
GVTHPT ............................................................................................... 65
v


3.2.5. Tăng cường các điều kiện cơ sở vật chất phục vụ công tác BDTX. ..... 67
3.2.6. Khuyến khích về vật chất và tinh thần đối với GV trong việc BDTX ......... 68
3.3.

Mối quan hệ giữa các biện pháp ............................................................ 70

3.4.

Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất ...... 70

3.4.1. Tính cần thiết của các biện pháp quản lý đã đề xuất............................. 71
3.4.2. Tính khả thi của các biện pháp quản lý đã đề xuất. .............................. 73
3.4.3. Mối quan hệ giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp. ...... 74
Kết luận Chương 3 ............................................................................................. 75
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 76
1. Kết luận .......................................................................................................... 76
2. Khuyến nghị................................................................................................... 77
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................... 80
PHỤ LỤC

vi

KÝ HIỆU VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
BDTX
CBQL
CBQLGD
CĐSP
CNH
CT-SGK
ĐHSP
GD&ĐT
GD
GD-ĐT
GS.TS
GV
GVTHPT
HĐH
HS
KH-CN
KT- XH
NCKHGD
NNGV
NVSP
NXBGD
PGS.TS
QLDG
SGK
THCS
THPT
THSP
TS
UBND

: Bồi dưỡng thường xuyên
: Cán bộ quản lý
: Cán bộ quản lý giáo dục
: Cao đẳng sư phạm
: Công nghiệp hóa
: Chương trình sách giáo khoa
: Đại học sư phạm
: Giáo dục và Đào tạo
: Giáo dục
: Giáo dục đào tạo
: Giáo sư Tiến sĩ
: Giáo viên
: Giáo viên trung học cơ sở
: Hiện đại hóa
: Học sinh
: Khoa học- Công nghệ
: Kinh tế- xã hội
: Nghiên cứu khoa học giáo dục
: Nghề nghiệp giáo viên
: Nghiệp vụ sư phạm
: Nhà xuất bản giáo dục
: Phó Giáo sư Tiến sĩ
: Quản lý giáo dục
: Sách giáo khoa
: Trung học cơ sở
: Trung học phổ thông
: Trung học sư phạm
: Tiến sĩ
: Uỷ ban nhân dân

iv


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Số lượng trường học và số lượng học sinh toàn huyện .................... 39
Bảng 2.2. Mạng lưới trường học THPT của huyện Hoành Bồ năm học 2016
- 2017 ............................................................................................. 40
Bảng 2.3. Chất lượng hai mặt giáo dục của các trường THPT từ năm học
2012 - 2013 đến năm học 2016 - 2017.......................................... 40
Bảng 2.4. Thống kê trình độ đào tạo, chuyên môn nghiệp vụ của CBQL các
trường THPT năm học 2016 - 2017 .............................................. 41
Bảng 2.5. Chất lượng, cơ cấu đội ngũ giáo viên THPT đã tuyển dụng từ
năm học 2013 - 2014 đến năm học 2016 - 2017 ........................... 42
Bảng 2.9. Đánh giá nhận thức của GV và CBQLGD về mức độ quan trọng
và cần thiết của hoạt động BDTX ................................................. 43
Bảng 2.10. Đánh giá của GV và CBQLGD về nội dung BDTX cho
GVTHPT ....................................................................................... 50
Bảng 2.11. Đánh giá của GV và CBQLGD về hình thức BDTX cho
GVTHPT ....................................................................................... 52
Bảng 2.12. Đánh giá mức độ và hiệu quả của các biện pháp quản lý hoạt
động BDTX cho GVTHPT của Sở GD&ĐT Quảng Ninh ........... 54
Bảng 3.1. Đánh giá về tính cần thiết của các biện pháp quản lý đã đề xuất........... 72
Bảng 3.2. Đánh giá về tính khả thi của các biện pháp quản lý đã đề xuất ........ 73

v


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

1.1. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Hội nghị TW 8 (Khóa
XI) về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo” đã chỉ rõ mục tiêu: “Đối
với giáo dục phổ thông, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm
chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề
nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục
lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ năng
thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học,
khuyến khích học tập suốt đời [20].
Trong mọi thời đại, giáo viên luôn là yếu tố quyết định chất lượng giáo dục.
R.Roysingh - một chuyên gia giáo dục của UNESCO từng khẳng định:
“Chất lượng của một nền giáo dục không vượt quá tầm chất lượng những giáo
viên làm việc cho nó” (dẫn theo [29]). Điều này cho thấy rõ vai trò quyết định
của chất lượng đội ngũ GV. Chúng ta không thể có một nền giáo dục tốt nếu
ở đó chỉ có những người thầy trung bình hoặc yếu kém. Do đó việc bồi dưỡng
nâng cao chất lượng GV là một trong những yêu cầu quan trọng để thúc đẩy
giáo dục phát triển.
Bồi dưỡng thường xuyên để nâng cao chất lượng đội ngũ GV luôn là yêu
cầu cấp thiết nhằm đáp ứng yêu đổi mới giáo dục và nâng cao chất lượng giáo
dục.
Trong thời đại ngày nay biển kiến thức của nhân loại rất mênh mông, thày
giáo trong xã hội hiện đại không còn cái quyền uy của sự “cái gì cũng biết”, và
càng không bao giờ được thoả mãn với những gì mình đã có. Nhà giáo dục nổi
tiếng M.I.Calinin từ lâu đã từng nói: “nếu GV không chịu bồi bổ tri thức, năng
lực và nghị lực của mình thì cuối cùng các bạn sẽ không còn cái gì cả. Người
GV một mặt phải cho đi, mặt khác phải như đám bọt biển hút lấy, giữ lấy cho
mình tất cả những cái gì tốt đẹp nhất trong nhân dân, trong cuộc sống, trong
1


khoa học và rồi lại đem cho trẻ những cái tốt đẹp nhất đó” (dẫn theo [29]. Chính

bởi vậy, việc bồi dưỡng thường xuyên đối với GV để nâng cao năng lực chuyên
môn luôn là vấn đề cần thiết để đáp ứng với đòi hỏi của giáo dục trong xã hội
hiện đại.
Đề án đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam sau 2015 đã được
Chính phủ phê duyệt. Theo đó, từ mục tiêu cho đến nội dung chương trình-SGK
và phương pháp dạy học phải đổi mới. Trước yêu cầu này, việc bồi dưỡng nâng
cao năng lực cho GV để thực hiện tốt công cuộc đổi mới GD là công việc hết sức
cấp bách phải đi trước một bước. Tuy nhiên, thực tế với đội ngũ nhà giáo hiện
nay cả về năng lực và trình độ chuyên môn chưa đáp ứng được. Trong các cuộc
trả lời phỏng vấn trên báo chí cũng như tại các Hội nghị của ngành GD&ĐT, Bộ
trưởng Phạm Vũ Luận luôn cho rằng với đội ngũ nhà giáo chúng ta hiện nay chưa
đáp ứng kịp so với yêu cầu đổi mới. Để khắc phục tình trạng này, Bộ trưởng đã
chỉ ra phương hướng: “Chúng ta không thể bỏ 2 triệu thầy cô giáo hiện nay sang
bên cạnh để đưa 2 triệu thầy cô giáo mới được đào tạo vào, chúng ta phải đổi
mới từ đội ngũ hiện nay của chúng ta, việc đó sẽ được triển khai bồi dưỡng hoặc
đào tạo lại” (Báo giaoduc.net.vn ra ngày 16/11/2013) [3].
Giáo dục ngày nay được coi là nền móng của sự phát triển khoa học kỹ
thuật và đem lại sự thịnh vượng cho nền kinh tế quốc dân. Có thể khẳng định
rằng: không có giáo dục thì không có bất cứ sự phát triển nào đối với con người,
đối với kinh tế, văn hoá. Ý thức được điều đó, Đảng ta đã thực sự coi "Giáo dục
là quốc sách hàng đầu", Hội nghị TW 4 khoá VII đã khẳng định "Giáo dục Đào tạo là chìa khóa để mở cửa tiến vào tương lai", Nghị quyết TW 2 khoá VIII
đã tiếp tục khẳng định "Muốn tiến hành CNH, HĐH thắng lợi phải phát triển
mạnh giáo dục - đào tạo, phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản của sự
phát triển nhanh và bền vững" [19].
Để đạt được những mục tiêu trên thì đội ngũ GV có vai trò quyết định toàn
bộ sự nghiệp phát triển nền giáo dục. Hồ Chủ tịch đã từng nói "Không có thầy
thì không có giáo dục". Rõ ràng phát triển đội ngũ GV là yêu cầu cấp thiết, là
2

Luận văn đầy đủ ở file: Luận văn Full