Đặc điểm loại hình của Tiếng việt ngữ văn 11

CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ
TỚI DỰ GIỜ, THĂM LỚP

Giáo viên: Nguyễn Thị Thùy Anh


TRÒ CHƠI: Ô CHỮ

LUẬT CHƠI:
- Các đội tham gia giải 1 ô chữ gồm 9 từ hàng ngang và 1 từ khóa.
- Mỗi đội sẽ có hai lượt lựa chọn từ hàng ngang. Trả lời đúng được 1 điểm. Sai thì các đội
còn lại có quyền trả lời giành điểm.
- Các đội có thể giành quyền trả lời từ hàng ngang sau khi hết lượt lựa chọn đầu tiên giành
3 điểm. Trả lời sai sẽ mất lượt chơi.


Ô CHỮ
T

1

H

2

G

U

Ậ

T

H

O

À

I

M

Ớ

I

N

H

Ấ

T

H

I

Ê

N

G

3

N

G

Ủ

4

4

N

5

G

A

N

7
8
9

Đ

Ặ

C

B

2

G

5

V

Ị

C

H

V

Ị

N

G

Ữ

I

Ệ

T

6

1

I

A

P

H

Ô

6 I

Đáp án

Câu hỏi gợi ý

N

3

Từ khóa

7
8

Câu
8:(7
chữcái):
cái):Câu
“Ba giây...
Năm
giây...
Lâu quá!”
thuộc
loại9 câu
gì?
T Bốn
Ừ giây...
L
Á
Yđộng, tính
Câu
7:(5chữ
Thành
phần chính yếu của
câu, nói
rõ hoạt
chất, trạng

thái của
đối tượng
Câu
6:(10
chữ
cái):
Điền
từ
còn
thiếu
vào
câu
thơ
sau:
“Mùi
tháng
năm
đều
rớm
…”
Câu 9:(5 chữ cái) Các từ: xinh xắn, đẹp đẽ, lấp lánh thuộc loại từ gì?
 được nêu ở chủ ngữ.

Câu 4:(3 chữ cái) Điền từ còn thiếu trong câu ca dao sau: Mắt thương nhớ ai/ Mắt…
Câu
1:(9
cái):
Bài
thơ
của

Phạm
Ngũ
Lãolàhỏi,
mang
đậm
“hào
khítrào
Đông
A”?
Câu
Câu
2:(7
5:3:(7
chữ
(5chữ
chữ
cái):
cái):
Xuân
Trong
Từ Diệu
nàotiếng
được
được
Việt
tạo
mệnh
có
bởi
thanh:

danh
nhiều
chữ
“….
ngã,
cái
trong
nhất
sắc,
phong
trong
nặng,
tiếng
huyền
Thơ
Việt?
và….
mới”?
không yên


Thế giới hiện có trên 5000
Khingôn
các cộng
ngữ. Theo
đồng một
nhỏ số
hòanghiên
tan vào
cứu,

cáccon
nềnsố
văn
ngày
hóabằng
toàn ½
cầu
số ngôn ngữ của loài ngườ
Các
nghiên
báo: thế
21 chấm
dứt,
số ngôn
ngữ trên
có thể
mất
Điềunhà
đáng
nói làcứu
khicảnh
một ngôn
ngữkỉtiêu
biến nó
kéo½theo
các thông
tin thế
dângiới
tộc học
và biến

văn hóa
và quốc cách
gia do
đây
quá
500
trình
nămhội
. nhập



ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG VIỆT


I.
1.
-.

LOẠI HÌNH NGÔN NGỮ
Khái niệm
Loại hình ngôn ngữ: Tập hợp những ngôn ngữ có những đặc điểm
Qua tìm hiểu, em hãy nêu những hiểu biết

giống nhau ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp…
2. Phân loại

của bản thân về loại hình ngôn ngữ?

Loại hình ngôn ngữ

Loại hình ngôn ngữ đơn lập

Loại hình ngôn ngữ hoà kết

(Tiếng Việt, Thái, Hán…)

(Tiếng Nga, Pháp, Anh…)


II. ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH CỦA TIẾNG VIỆT

1.

Đặc điểm 1

* Phân tích ngữ liệu
Cho ngữ liệu sau:
Sao anh không về chơi thôn Vĩ
(Đây thôn Vĩ Dạ - Hàn Mặc Tử)
=> Câu thơ có 7 tiếng cũng là 7 âm tiết, 7 từ đọc và viết tách rời nhau
Xác định số tiếng, số âm tiết và
beautiful

số từ trong câu thơ?

xinh đẹp

1 từ, nhiều âm tiết, đọc và viết liền
nhau

1 từ, 2 âm tiết, đọc và viết tách rời nhau


thì

Thì thào

Tiếng là từ

Tiếng là yếu tố cấu tạo
từ

Con gió xinh thì thào trong lá

Tiếng là yếu tố cấu tạo

biếc

câu

Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp


* Kết luận:

-Về mặt ngữ âm: tiếng là âm tiết
- về mặt sử dụng: tiếng là từ, là yếu tố cấu tạo từ và câu
=> Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp

2. Đặc điểm 2
* Phân tích ngữ liệu
- TIẾNG VIỆT

“Anh ấy đã tặng tôi một cuốn sách.(1)
Tôi cũng tặng anh ấy hai cuốn sách.(2)”

- TIẾNG ANH

He gave me a book.(1)
I gave him two books too.(2)


Nhận xét các từ màu đỏ, in đậm
Anh ấy đã tặng tôi một cuốn sách.(1)

He gave me a book.(1)

Tôi cũng tặng anh ấy hai cuốn sách.(2)

I gave him two books too.(2)

Ngôn ngữ

Tiếng Việt

Tiếng Anh

Tiêu chí

Về vai trò ngữ
pháp

Thảo luận

-Các nhóm thảo luận hoàn thành bảng so sánh sự khác
Về hình thái

biệt về vai trò ngữ pháp và hình thái giữa tiếng Việt và
tiếng Anh qua ví dụ.

- Thời gian thảo luận: 3 phút


Nhận xét các từ màu đỏ, in đậm
Anh ấy đã cho tôi một cuốn sách.(1)

He gave me a book.(1)

Tôi cũng cho anh ấy hai cuốn sách.(2)

I gave him two books too.(2)

Tiếng Việt

Ngôn ngữ

Tiếng Anh

Tiêu chí

Về vai trò ngữ
pháp

Anh ấy(1) là chủ ngữ.

He ở câu (1) là chủ ngữ.

Anh ấy(2) là bổ ngữ.

Ở câu (2) nó đã trở thành him giữ vai trò là bổ ngữ.

…
…
=>Có sự thay đổi

Về hình thái

Anh ấy= anh ấy
Tôi= tôi

=>Có sự thay đổi

-Thay đổi hình thái
He -> him,

me -> I

Cuốn sách=cuốn sách

- Thay đổi từ số ít thành số nhiều: book -> books

=>Không có sự biến đổi hình thái

=> Có sự thay đổi hình thái các từ đỏ, đậm giữa câu (1) và câu

giữa các từ màu đỏ, in đậm

(2)


* Kết luận: Từ tiếng Việt không biến đổi hình thái


TRÒ CHƠI: AI NHANH HƠN

Luật chơi: Mỗi đội trong thời gian 3 phút tìm những câu nói, ca dao, tục ngữ dân gian có sử
dụng hình thức chơi chữ dựa trên đặc điểm từ không biến đổi hình thái vừa tìm hiểu.
Mỗi câu đúng được tính 1 điểm
Đội nào giành được nhiều điểm nhất sẽ chiến thắng


03:00
STAR

STAR


02:58

02:54
02:55
02:51
02:52
02:48
02:44
02:45
02:41
02:42
02:28
02:24
02:25
02:21
02:22
02:18
02:14
02:15
02:11
02:12
01:58
01:54
01:55
01:51
01:52
01:48
01:44
01:45
01:41
01:42
01:28

01:24
01:25
01:21
01:22
01:18
01:14
01:15
01:11
01:12
02:59
02:56
02:57
02:53
02:49
02:50
02:46
02:47
02:43
02:40
02:38
02:34
02:35
02:31
02:32
02:29
02:26
02:27
02:23
02:19
02:20

02:16
02:17
02:13
02:10
02:08
02:04
02:05
02:01
02:02
01:59
01:56
01:57
01:53
01:49
01:50
01:46
01:47
01:43
01:40
01:38
01:34
01:35
01:31
01:32
01:29
01:26
01:27
01:23
01:19
01:20

01:16
01:17
01:13
01:10
01:08
01:04
01:05
01:01
01:02
00:58
00:54
00:55
00:51
00:52
00:48
00:44
00:45
00:41
00:42
00:28
00:24
00:25
00:21
00:22
00:18
00:14
00:15
00:11
00:12
03:00

02:39
02:36
02:37
02:33
02:30
02:09
02:06
02:07
02:03
02:00
01:39
01:36
01:37
01:33
01:30
01:09
01:06
01:07
01:03
00:59
01:00
00:56
00:57
00:53
00:49
00:50
00:46
00:47
00:43
00:29

00:30
00:31
00:32
00:33
00:34
00:35
00:36
00:37
00:38
00:39
00:40
00:26
00:27
00:23
00:19
00:20
00:16
00:17
00:13
00:00
00:01
00:02
00:03
00:04
00:05
00:06
00:07
00:08
00:09
00:10

STOP


Linh uy tiếng nổi thật là đây
Nước chắn hoa rào một khóm mây
Xanh biếc nước soi hồ lộn bóng
Tím bầm rêu mọc đá tròn xoay
Canh tàn lúc đánh chuông ầm tiếng
Khách vắng khi đưa xạ ngát bay
Thành thị tiếng vang đồn thắng cảnh
Rành rành nọ bút với nghiên này
( Đền Ngọc Sơn – khuyết danh)

Này nghiên với bút nọ rành rành
Thắng cảnh đồn vang tiếng thị thành
Bay ngát xạ đưa khi vắng khách
Tiếng ầm chuông đánh lúc tàn canh
Xoay tròn đá mọc rêu bầm tím
Bóng lộn hồ soi nước biếc xanh
Mây khóm một rào hoa chắn nước
Đây là thật nổi tiếng uy linh
( Đền Ngọc Sơn – khuyết danh)


Đây
lại
gửi
Thiếp nhớ chàng thư bỏ nghĩa này
đặng

đó
hay
Đây lại gửi thư đặng đó hay
Hay đó đặng thư bỏ nghĩa này

câu 1

Này nghĩa bỏ thư chàng nhớ thiếp
Thiếp nhớ chàng thư gửi lại đây.

câu 4

câu 3

câu 2


Luyện tập
Bài 1: Nối cột A và cột B


A

B

1. Mặt trời chân lí chói qua tim

a. 5 âm tiết, 5 tiếng, 5 từ

2. Tôi muốn tắt nắng đi

b. 7 âm tiết, 7 tiếng, 5 từ

3. Ai biết tình ai có đậm đà?

c. 5 âm tiết, 5 tiếng, 4 từ

4. This is my brother

d. 7 âm tiết, 7 tiếng, 6 từ


Bài 2: Phân tích những ngữ liệu dưới đây về mặt từ ngữ để chứng minh
tiếng Việt thuộc loại hình ngôn ngữ đơn lập.

 Trèo lên cây bưởi hái hoa
Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân
Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc
Em có chồng anh tiếc lắm thay

 Thuyền ơi có nhớ bến chăng
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền


Bài 2: Phân tích những ngữ liệu dưới đây về mặt từ ngữ để chứng minh
tiếng Việt thuộc loại hình ngôn ngữ đơn lập.

 Trèo lên cây bưởi hái hoa
Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân
Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc

Em có chồng anh tiếc lắm thay

 Thuyền ơi có nhớ bến chăng
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền


Bài 3: Phân tích đặc điểm loại hình của tiếng Việt thể hiện ở những câu sau
a. Kiến bò đĩa thịt, đĩa thịt bò.
b. Mình đi, mình lại nhớ mình
Nguồn bao nhiêu nước nghĩa tình bấy nhiêu
c. Ta về, mình có nhớ ta….
Ta về ta nhớ những hoa cùng người

- Xem xét vai trò của các tiếng trong việc tạo từ.
- -Xem xét vai trò và hình thái của các từ trong câu


CHÂN THÀNH CẢM ƠN
CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM