đánh giá thực trạng và đưa ra những giải pháp quản lý và sử dụng đất làng nghề truyền thống bát tràng

Trờng Đại học Kinh tế Quốc dân
khoa bất động sản - địa chính

chuyên đề tốt nghiệp
Đề tài:
đánh giá thực trạng và đa ra những giải pháp quản lý và
sử dụng đất làng nghề truyền thống bát tràng
Sinh viên thực hiện: nguyễn thị hồng ph-
ợng
Giáo viên hớng dẫn: gs.tskh. lê đình thắng
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Hµ Néi - 2008
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
LỜI NÓI ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong những năm gần đây , nhờ có chủ trương , đường lối , chính sách
khuyến khích khôi phục và phát triển các làng nghề truyền thống của Đảng và
nhà nước ta thì các làng nghề truyền thống đã có sự phát triển mạnh mẽ , số
lượng các làng nghề tăng nhanh , nhiều nghề truyền thống có nguy cơ bị mai
một , thất truyền nay được khôi phục và phát triển trở lại. Các làng nghề
truyền thống phát triển đã tạo ra những chuyển biến mới trong đời sống xã hội
ở nông thôn , thúc đẩy quá trình công nghiệp hoá -hiện đại hoá nông thôn,
góp phần tạo việc làm và tăng thu nhập cho người lao động , nâng cao đời
sống dân cư trong vùng , hạn chế được việc dịch chuyển lao động không có
việc làm từ nông thôn ra thành thị , tạo ra một khối lượng hàng hoá đa dạng
và phong phú phục vụ tiêu dùng và xuất khẩu , góp phần quan trọng vào sự
phát triển kinh tế xã hội của cả nước và đồng thời góp phần gìn giữ bản sắc
văn hoá dân tộc…Điều này thể hiện đường lối khôi phục và phát triển làng
nghề truyền thống của Đảng và nhà nước ta là một hướng đi đúng đắn góp
phần cho sự nghiệp phát triển đất nước thời kì hiện nay . Tuy nhiên , song

song với đó thì sự phát triển làng nghề truyền thống cũng đã phát sinh nhiều
vấn đề bức xúc, ảnh hưởng trực tiếp đến chính các làng nghề , cũng như sự
phát triển bền vững kinh tế - xã hội của vùng nông thôn và của cả nước . Vấn
đề quan trọng và nổi bật nhất chính là việc quản lý và sử dụng đất làng nghề
truyền thống và tình trạng ô nhiễm môi trường trầm trọng tại các làng nghề
này .Bởi vấn đề này có sự tác động mạnh mẽ đến sự phát triển chung về các
mặt khác của các làng nghề truyền thống . Hiện nay , do sự phát triển mạnh
mẽ của các làng nghề , nhu cầu mở rộng quy mô sản xuất tăng nhanh đòi hỏi
cần có mặt bằng sản xuất lớn hơn. Trong khi quỹ đất lại rất hạn hẹp . Tình
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
trạng sử dụng đất ở , đất khu dân cư làm cở sở sản xuất ở các làng nghề
truyền thống là rất phổ biến .Phần lớn các làng nghề đều thiếu quy hoạch chi
tiết hoặc đã có quy hoạch thì chất lượng quy hoạch sử dụng đất còn thấp ,
nhiều điểm chưa phù hợp với thực tiễn. Chính vì vậy mà tình trạng ô nhiễm
môi trường trầm trọng tại các làng nghề vẫn chưa được giải quyết , gây ảnh
hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ dân cư tại đây cũng như các vùng lân cận.
Một số làng nghề đã có quy hoạch sử dụng đất chi tiết , hướng hình thành các
cụm công nghiệp làng nghề nhằm giải quyết vấn đề thiếu mặt bằng sản xuất
và giảm thiểu ô nhiễm môi trường . Song trên thực tế vẫn còn gặp nhiều
vướng mắc và bất cập trong quá trình triển khai thực hiện quy hoạch …Như
vậy có thể nói việc quản lý và sử dụng hợp lý đất tại các làng nghề truyền
thống là vấn đề có ý nghĩa quan trọng quyết định đến sự phát triển chung của
các làng nghề , cũng như sự phát triển của nền kinh tế đất nước trong giai
đoạn công nghiệp hoá - hiện đại hoá đang diễn ra mạnh mẽ như hiện nay.
Trong thời gian thực tập , xét thấy tầm quan trọng của vấn đề trên , em đã
quyết định chọn đó làm nội dung chuyên đề thực tập của mình. Và thông qua
kết quả của quá trình đi thực tế tại các địa phương của bản thân, em đã chọn
làng nghề truyền thống Bát Tràng thuộc địa phận xã Bát Tràng , huyện Gia
Lâm , Hà Nội với nghề truyền thống là sản xuất đồ gốm sứ làm cơ sở thực

tiễn điển hình cho việc đánh giá và đưa ra các giải pháp quản lý và sử dụng
đất tại làng nghề truyền thống trong chuyên đề với tên đề tài : “Đánh giá
thực trạng và đưa ra những giải pháp quản lý và sử dụng đất làng nghề
truyền thống Bát Tràng.”
2. Mục tiêu nghiên cứu chuyên đề
Việc thực hiện chuyên đề với mục tiêu thông qua những đánh giá về tình
hình quản lý và sử dụng đất tại một làng nghề điển hình để có cái nhìn chung
nhất về tình hình tại các làng nghề truyền thống khác và từ đó có những giải
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
pháp cơ bản , thiết thực có thể áp dụng cho những vấn đề nổi cộm chung của
sự phát triển các làng nghề hiện nay ở nước ta.
3. Nội dung cơ bản của chuyên đề ngoài phần mở đầu và kết luận ,
chuyên đề gồm:
Chương 1: Tổng quan về làng nghề truyền thống và vấn đề quản lý , sử
dụng đất làng nghề truyền thống .
Chương 2: Đánh giá thực trạng quản lý và sử dụng đất làng nghề
truyền thống Bát Tràng , tù đó đưa ra những nguyên nhân , tồn tại vướng mắc
trong việc quản lý , sử dụng đất làng nghề truyền thống Bát Tràng.
Chương 3: Đề ra những giải pháp quản lý và sử dụng đất làng nghề
truyền thống Bát Tràng .
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu :
Làng nghề truyền thống có nhiều vấn đề cần nghiên cứu , đánh giá như
kinh tế, văn hóa truyền thống , xã hội , môi trường…Tuy nhiên trong phạm vi
chuyên đề này chỉ tập trung nghiên cứu vấn đề quản lý , sử dụng đất đai làng
nghề truyền thống và đề xuất những giải pháp quản lý và sử dụng hợp lý đất
làng nghề truyền thống cho giai đoạn tiếp theo. Trong đó cũng nghiên cứu
một cách tổng quan về kinh tế , xã hội , môi trường nhằm phục vụ cho nghiên
cứu vấn đề chính.
Đất làng nghề truyền thống cũng chia thành 3 nhóm : Đất nông nghiệp ,

Đất phi nông nghiệp , Đất chưa sử dụng . Nhưng trong phạm vi của đề tài chỉ
tập trung nghiên cứu , đánh giá về quản lý và sử dụng một số loại đất như: đất
ở ; đất khu dân cư ; đất cơ sở sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp; đất giao
thông và cơ sở hạ tầng kỹ thuật của xã Bát Tràng .
5. Phương pháp nghiên cứu chuyên đề :
- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết : sưu tầm , đọc và nghiên cứu các tài
liệu trong nước và nước ngoài có liên quan đến vấn đề nghiên cứu
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
- Phương pháp điều tra xã hội học: Điều tra , phỏng vấn , thu thập thông
tin , số liệu từ phía chính quyền địa phương và người dân tại địa bàn điều tra
- Phương pháp thu thập , thống kê , tổng hợp, phân tích thông tin , số
liệu… từ đó đưa ra những đánh giá khách quan và thực tế nhất. Thu thập
những ý kiến của những người nghiên cứu có kinh nghiệm kết hợp vói việc
vận ding kế thừa và phát triển những nghiên cứu , những đề tài , dự án có liên
quan .
Trong quá trình hoàn thành chuyên đề thực tập , em đã nhận được nhiều
sự giúp đỡ nhiệt tình . Em xin chân thành cảm ơn các cán bộ thuộc phong
Khoa học công nghệ thuộc viện nghiên cứu Địa chính và giáo viên hướng
dẫn GS.TSKH Lê Đình Thắng đã hướng dẫn và giúp đỡ em , để em có thể
hoàn thành tốt chuyên đề thực tập tốt nghiệp này .Em cũng xin chân thành
cảm ơn chính quyền xã Bát Tràng và người dân tại đây đã tạo điều kiện giúp
em có thể tìm hiểu được nhưng thông tin cần thiết phục vụ cho chuyên đề
thực tập , cũng như có được những kiến thức thực tế bổ ích.

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT LÀNG NGHỀ
TRUYỀN THỐNG

1.1 Khái niệm và tiêu chí làng nghề truyền thống
a. Một số khái niệm
Ở Nông thôn Việt Nam , Làng đã được hình thành và phát triển từ thời
xa xưa trong lịch sử đất nước. Làng được dùng để chỉ tụ điểm dân cư truyền
thống của người nông dân Việt , có ranh giới riêng, có cơ cấu tổ riêng …
nhưng lại rất chặt chẽ và hoàn chỉnh do có tính liên kết chặt chẽ bằng tình
cảm ,họ tộc , phong tục tậpquán riêng . Mỗi một làng đều có những nét
truyền thống riêng biệt về phong tục , tập quán , lối sống . Vì vậy đều có
những bản sắc văn hoá riêng của làng . Làng Quan niệm về làng vẫn chưa có
sự thống nhất chung nhưng đều có những điểm chung và có thể hiểu như sau:
Làng là một thuật ngữ để nói về khối dân cư ở nông thôn gồm nhiều gia
đình sinh sống quần tụ và có sự liên kết nhất định hình thành một khối khá
thống nhất .
Từ trước đến nay , nông nghiệp luôn gắn với nông thôn. Người nông
dân luôn coi sản xuất nông nghiệp là công việc chính của họ để tạo ra vật chất
phục vụ đời sống gia đình . Sản xuất nông nghiệp với đặc trưng là theo mùa
vụ , có nghĩa là ngoài thời kỳ mùa vụ thì nông nhân có khoảng thời gian nông
nhàn. Và ngành nghề ở nông thôn phát triển ra , tạo công ăn việc làm và thu
nhập cho người dân lúc nông nhàn đó . Ngành nghề dần lan rộng ra và hình
thành những làng nghề . Cũng có rất nhiều quan niệm về làng nghề . Tựu
chung lại , ở đây có thể coi khái niệm làng nghề như sau:
Làng nghề : Làng nghề là một hoặc nhiều cụm dân cư thôn, ấp, bản, làng,
buôn, phun, sóc hoặc các điểm dân cư tương tự trên địa bàn một xã , thị trấn ,
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
có các hoạt động ngành nghề nông thôn , sản xuất ra một hoặc nhiều loại sản
phẩm khác nhau .
Làng nghề Việt Nam đã hình thành và phát triển rất phong phú và đa
dạng về lịch sử quá trình hình thành và phát triển , về quy mô và về ngành

nghề của làng . Trong quá trình phát triển , làng nghề được lan rộng và theo
lịch sử hình thành và phát triển có làng nghề truyền thống và làng nghề mới .
Nghề truyền thống là nghề đã đươc hình thành từ lâu đời , tạo ra những
sản phẩm độc đáo , có tính riêng biệt , được lưu truyền và phát triển đến ngày
nay hoặc có nguy cơ bị mai một , thất truyền .
Làng nghề truyền thống : là làng nghề có nghề truyền thống được hình
thành lâu đời , trải qua thử thách của thời gian , vẫn được duy trì , phát triển
và được lưu truyền từ đời này sang đời khác.
Làng nghề truyền thống có lịch sử phát triển lâu đời với nghề truyền
thống . Qua quá trình phát triển lâu dài , làng nghề truyền thống hình thành
lên những nét văn hoá đặc trưng của riêng làng và đó chính là nét văn hoá
truyền thống . Những ngày hội làng , ngày giỗ tổ nghề…luôn được coi trọng
và gìn giữ ở làng nghề truyền thống. Ở đó , những nét văn hoá đặc trưng của
nông thôn Việt Nam luôn tồn tại .Là nơi hội tụ những thuần phong mỹ tục ,
đoàn kết cộng đồng , tinh hoa nghề nghiệp , nếp sinh hoạt quần cư..Nghề
truyềnthống cùng những nét văn hoá truyền thống được lưu truyền từ thế hệ
này qua thế hệ khác.
b. Tiêu chí xác định làng nghề , làng nghề truyền thống
Những tiêu chí chung đưa ra để có thể xác định làng nghề , ngành nghề
truyền thống , làng nghề truyền thống :
Tiêu chí công nhận là nghề truyền thống: Nghề được công nhận là nghề
truyền thống phải đạt 3 tiêu chí : (1) Nghề đã xuất hiện tại địa phương từ 50
năm tính đến thời điểm đề nghị công nhận .(2) Nghề tạo ra những sản phẩm
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
mang tính bản sắc văn hoá dân tộc .(3) Nghề gắn với tên của nghệ nhân hay
địa danh của làng nghề .
Tiêu chí công nhận là làng nghề : làng nghề được công nhận phải đạt 3
tiêu chí : (1) Có tối thiểu 30% tổng số hộ trên địa bàn tham gia các hoạt động
ngành nghề nông thôn .(2) Hoạt động sản xuất kinh doanh ổn định tối thiểu 2

năm tính đến thời điểm đề nghị công nhận.(3) Chấp hành tốt chính sách , pháp
luật của Nhà nước.
Tiêu chí công nhận là làng nghề truyền thống : Phải đạt tiêu chí làng
nghề và có ít nhất một nghề truyền thống theo khái niệm nói trên . Nếu chưa
đạt tiêu chuẩn số hộ tối thiểu như đã quy định tại tiêu chí công nhận làng nghề
thì cũng phải có ít nhất một nghề thống được công nhận là làng nghề truyền
thống.
Ngoài những tiêu chí chung đưa ra ở trên , mỗi địa phương sẽ quy định
cụ thể dựa trên thực tế địa phương. Còn đưa ra các tiêu chí vê flao động , số
hộ , giá trị sản xuất và thu nhập từ nghề truyền thống .
c. Vai trò của sự khôi phục và phát triển làng nghề truyền thống trong
quá trình phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta .
Từ lâu đời nay ngành nghề truyền thống đã đóng một vai trò quan trọng
trong phát triển nông nghiệp nông thôn nói riêng và sự nghiệp phát triển kinh
tế - xã hội của cả nước nói chung .Thực tế trong những năm qua đã cho thấy
rõ vai trò của việc khôi phục và phát triển làng nghề truyền thống trong sự
nghiệp công nghiệp hoá , hiện đại hoá đất nước đang diễn ra mạnh mẽ hiện
nay .Theo thống kê thì hiện nay cả nước có khoảng 2000 làng nghề , trong đó
có khoảng 1/3 là làng nghề truyền thống được khôi phục và phát triển . Trong
những năm thực hiện đường lối mới của Đảng và nhà nươc ta , nhất là 10 năm
trở lại đây , kinh tế làng nghề đã có bước phát triển đáng kể , thu hút một
lượng lớn lao động , góp phần chuyển đổi cơ cấu kinh tế , thực hiện xoá đói ,
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
giảm nghèo , cải thiện đời sống người dân ở nông thôn. Sản phẩm làng nghề
không chỉ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước mà còn vươn tới nhiều thị
trường nước ngoài lớn… Sự phát triển của các làng nghề truyền thống đã tạo
ra những chuyển biến to lớn trong đời sống xã hội nông thôn :
Một là , Tạo ra một khối lượng hàng hoá đa dạng , phong phú phục vụ
cho tiêu dùng trong nước và xuất khẩu .Các làng nghề truyền thống đang dần

được khôi phục và phát triển đã tạ ra khối lượng hàng hoá đa dạng và phong
phú không chỉ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước mà còn vươn tới nhiều
thị trường nước ngoài. Mỗi một làng nghề lại có một nghề đặc trưng , sảm
phẩm mang tính riêng biệt , độc đáo và đậm tính văn hoá của mỗi vùng miền
ví dụ như : Gốm sứ Bát Tràng , Tranh Đông Hồ , may tre đan Dương Quang,
Giấy Dương Ổ…Những sản phẩm làng nghề rất phong phú và đa dạng , xuất
khẩu sản phẩm làng nghề trong những năm qua đóng vai trò quan trọng cho
việc đóng góp giá trị gia tăng nền kinh tế mỗi địa phương nói riêng và cả
nước nói chung . Các sản phẩm làng nghề Việt nam đã có mặt ở nhiều nước
trên thế giới , trong đó có các thị trường lớn như Hoa Kỳ , EU, Nhật Bản …
Năm 1991, xuất khẩu sản phẩm làng nghề cả nước đạt 6,8 triệu USD, năm
2000 là 30 triệu USD và năm 2005 đạt 70 triệu USD…
Hai là, Phát triển làng nghề truyền thống là biện pháp hữu hiệu để giải
quyết việc làm cho người lao động ở nông thôn .Người lao động ở nông thôn
chủ yếu là làm nông nhiệp cho thu nhập thấp , tình trạng thiếu việc làm là phổ
biến , nhất là những lúc nông nhàn. Chính vì vậy có sự dịch chuyển lao động
ồ ạt từ nông thôn ra thành thị , gây sức ép quá tải cho các thành phố , nhất là
đối với những thành phố lớn. Trong những năm qua , các làng nghề được khôi
phục và phát triển đã tạo việc làm cho hơn 60 vạn lao động thường xuyên ở
nông thôn , khoảng 30 vạn lao động làm việc theo thời vụ chiếm 39,5% lực
lượng lao động nông thôn . Có những làng nghề phát triển , các hộ trong làng
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
đã chuyển hết sang sản xuất kinh doanh nghề , không làm nông nghiệp nữa ví
dụ như : Bát Tràng ( Hà Nội). Cả nước có 1,4 triệu hộ tham gia sản xuất nghề
và có nguồn thu nhập chính từ nghề thủ công , đã phần nào giải quyết được
tình trạng thiếu việc làm ở nông thôn. Nhiều làng nghề sau khi được khôi
phục và phát triển đã tận dụng được nhiều lao động dư thừa trước đây. Nhiều
làng nghề tạo việc làm cho cả người già và trẻ em . Không những thế , các
làng nghề còn thu hút lao động của vùng lân cận đến làm thuê tại làng .ví dụ ở

Bát Tràng hàng ngày thu hút từ 4.000-5.000 lao động từ các xã khác xung
quanh đến làm thuê.
Ba là ,Góp phần thúc đẩy gia tăng thu nhập , cải thiện đời sống dân cư ở
nông thôn và tăng tích luỹ .Thu nhập của người dân ở các làng nghề không
ngừng tăng lên . Trước đây khi làng nghề chưa phát triển , sản xuất nghề
truyền thống mới chỉ được coi là nghề phụ gắn với sản xuất nông nghiệp để
giải quyết việc làm lúc nông nhàn . Hiện nay ở nhiều làng nghề phát triển ,
thu nhập từ làm nghề truyền thống đã trở thành thu nhập chính của các hộ gia
đình . Thu nhập bình quân đầu người của một lao động làm nghề đã cao gấp
2-3 lần lao động thuần nông. Nhiều làng nghề không còn hộ gia đình nào sản
xuất nông nghiệp thay vào đó là sản xuất , kinh doanh nghề truyền thống. Thu
nhập của người dân tăng cao , họ có điều kiện để cải thiện đời sống gia đình .
Đời sống vật chất và tinh thần của người dân được tăng lên . Người dân cũng
có điều kiện tự cải tạo hệ thống cở hạ tầng kỹ thuật và xã hội của địa phương
phục vụ cho đời sống sinh hoạt và sản xuất.
Bốn là, Phát triển làng nghề truyền thống làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế
, đóng vai trò quan trọng cho sự nghiêp công nghiệp hoá , hiện đại hoá nông
thôn. Sự phát triển của các làng nghề truyền thống đã có tác dụng tích cực cho
quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng dần tỷ trọng ngành công
nghiệp , tiểu thủ công nghiệp ,xây dựng , dịch vụ , giảm tỉ trong ngành nông
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
nghiệp trong tổng sản phẩm xã hội. Những công trình cơ sở hạ tầng nông
thôn được xây dựng phục vụ sản xuất và sinh hoạt . Đời sống dân cư nông
thôn được cải thiện theo gướng hiện đại hoá , dần rút ngắn khoảng cách
chênh lệch giưã thành thị và nông thôn.
Năm là, Góp phần gìn giữ bản sắc văn hoá dân tộc . Nghề truyền thống
gắn liền với làng tạo nên nét đặc trưng của làng nghề truyền thống ở nông
thôn Việt Nam. Khi nghề truyền thống được khôi phục và phát triển , song
song với lối sống hiện đại hoá do đời sống được cải thiện, những phong tục

truyền thống của làng cũng được khôi phục và gìn giữ như ngày hội làng ,
ngày giỗ tổ của nghề…Văn hoá truyền thống cũng được thể hiện qua những
sản phẩm của làng nghề . Nét văn hoá truyền thống cũng được gìn giữ và thể
hiện qua những sản phẩm mang tính nghệ thuật như các sản phẩm gốm sứ ,
trạm khảm …
1.2 Vị trí , vai trò của quản lý , sử dụng hợp lý đất làng nghề truyền
thống cho sự phát triển bền vững của làng nghề.
Thực tế những năm qua đã chỉ rõ vai trò quan trọng của sự phát triển
làng nghề góp phần vào quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá đang diễn ra
mạnh mẽ nói riêng và sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nói
chung . Điều đó thể hiện chủ trương khôi phục và phát triển làng nghề truyền
thống của Đảng và Nhà nước ta là một hương đi đúng đắn . Tuy nhiên chính
sự phát triển của những làng nghề này cũng đã và đang phát sinh ra nhiều vấn
đề bức xúc ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển bền vững của các làng nghề ,
cũng như sự phát triển kinh tế - xã hội của vùng nông thôn. Một trong những
vấn đề quan trọng, không thể coi nhẹ đó là vấn đề quản lý và sử dụng đất tại
các làng nghề. Chúng ta đều biết đất đai đóng một vai trò rất quan trọng , ảnh
hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến tất cả các ngành , lĩnh vực …Và đối với
các làng nghề truyền thống ở nông thôn thì đất đai càng có vai trò to lớn góp
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
phần vào sự phát triển của các làng nghề này . Có rất nhiều vấn đề bức xúc
đang tồn tại ở các làng nghề , đặc biệt là những làng nghề đang phát triển
mạnh hiện nay. Nhưng có thể nói vấn đề quản lý và sử dụng đất làng nghề có
ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của các làng nghề bởi nó tác động trực tiếp
hoặc gián tiếp tới các vấn đề bức xúc khác đang tồn tại ở làng nghề truyền
thống .Tình trạng chung ở các làng nghề truyền thống hiện nay :
Hầu hết các cơ sở sản xuất nghề truyền thống đều được hình thành ngay
trong khu dân cư , gắn liền với nơi sinh sống của các hộ sản xuất . Vì muốn
tận dụng diện tích đất trong khuôn viên đất ở làm cơ sở sản xuất , kinh doanh

nên các hộ gia đình đã kết hợp sử dụng mặt bằng đất ở vừa để ở , sinh hoạt
vừa làm mặt bằng xây dựng xưởng sản xuất , làm kho để chứa nguyên vật liệu
, thành phẩm … Diện tích đất ở đã nhỏ hẹp, lại bị phân lô, chia nhỏ cho các
chức năng khác phục vụ cho sản xuất nghề truyền thống gây ảnh hưởng lớn
đến đời sống , sức khoẻ của người dân . Nhiều cơ sở sản xuất ở những làng
nghề với nghề truyền thống sản xuất đồ cơ kim khí , đồ gỗ , đồ gốm sứ …
không có mặt bằng sản xuất đã lấn chiếm đất công cộng , đất giao thông , ao
hồ , kênh mương …để tập kết vật tư , hàng hoá do đặc tính của những nghề
truyền thống này yêu cầu cần phải có mặt bằng rộng . Môi trường sống ở các
làng nghề đang bị huỷ hoại một cách nghiêm trọng do sự phát triển quá mức,
tự phát , bất hợp lý của các làng nghề trong khu dân cư và do hệ thống cơ sở
hạ tầng chưa được cải tạo , tu bổ cho phù hợp . Sự phát triển của các làng
nghề truyền thống diễn ra dưới sự tác động của quá trình công nghiệp hoá ,
hiện đại hoá, quá trình đô thị hoá đang diễn ra mạnh mẽ hiện nay cho nên
nhu cầu mở rộng quy mô sản xuất của các làng nghề là rất lớn có nghĩa là nhu
cầu về mặt bằng sản xuất cũng tăng lên nhiều . Nghề truyền thống được khôi
phục và phát triển, người dân có việc làm , tăng thu nhập từ nghề truyền thống
đã giúp họ có khả năng cải thiện cuộc sống từ đó đã thúc đẩy , kéo theo sự
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
phát triển của các dịch vụ sinh hoạt và dịch vụ xã hội khác tại các làng nghề.
Đòi hỏi nhu cầu về đất đai để phân bổ cho các mục đích đó cũng tăng lên .
Một số làng nghề đã thu hút được một lượng lớn lao động từ các vùng lân cận
làm cho mật độ dân cư cư trú , mật độ sinh hoạt cũng tăng cao . Những vấn đề
bức xúc này đã và đang tạo ra những thách thức lớn cho sự phát triển bền
vững của các làng nghề , nhất là khi mà nhu cầu mở rộng sản xuất kinh
doanh, nhu cầu phát triển trong tương lai ở các làng nghề là rất lớn . Thực
trạng này đòi hỏi cần có những giải pháp hữu hiệu trong việc quản lý và kiểm
soát của các địa phương.
Công tác quy hoạch sử dụng đất tại các làng nghề hầu như chưa được coi

trọng . Trong khi cần phải có những tiêu chuẩn , những quy định riêng về
quản lý , sử dụng đất làng nghề cho hợp lý với tính chất của các làng nghề thì
việc quy hoạch sử dụng đất tại các làng nghề vẫn còn chung chung giống như
các địa phương khác , chưa cụ thể , chưa mang đặc tính riêng . Quy hoạch
không dự báo chính xác nhu cầu phát triển nên gây ra sự thiếu , thừa trong sự
phân bổ cho các mục đích khác nhau. Việc quản lý đất đai , xây dựng còn yếu
kém , không kiểm soát được sự hình thành các cơ sở sản xuất ngành nghề
truyền thống một cách tự phát , lẫn lộn , chen chúc trong khu dân cư gây ô
nhiễm môi trường nghiêm trọng và gây ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của
người dân . Việc quy hoạch , xây dựng những cụm công nghiệp làng nghề ở
một số làng nghề đã có nhiều điểm tích cực , nhất là trong việc giảm thiểu ô
nhiễm môi trường và tăng hiệu quả đầu tư phát triển nghề truyền thống . Tuy
nhiên việc thực hiện xây dựng các cụm công nghiệp làng nghề này còn chậm
tiến độ do công tác đền bù giải phóng mặt bằng chậm, vẫn còn tồn tại nhiều
điều bất cập trong việc giao đất , cho thuê đất trong cụm công nghiệp làng
nghề , những quy định về nó chưa có tính thống nhất …
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Như vậy , việc quản lý và sử dụng đất hợp lý tại các làng nghề truyền
thống có vai trò rất quan trọng , ảnh hưởng lớn đến sự phát triển bền vững
của chính các làng nghề này và sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của cả
nước . Nhất là vào giai đoạn tới khi công cuộc công nhiệp hoá , hiện đại hoá
đất nước là nhu cầu bức thiết , quan trọng trong sự nghiệp phát triển đất nước.
1.3 Chủ chương, chính sách của nhà nước về vấn đề quản lý , sử dụng đất
hợp lý phục vụ cho phát triển làng nghề truyền thống .
1.3.1 Chủ trương , đường lối về sự phát triển các ngành nghề nông thôn,
làng nghề truyền thống
Thời kỳ trước đổi mới , khi đất nước vừa bước vào thừo kỳ khôi phục
kinh tế sau chiến tranh , Đảng và nhà nước ta đã thấy rõ được tầm quan trọng
của ngành nghề tiểu thủ công nghiệp ở nông thôn đối với sự nghiệp khôi phục

và phát triển kinh tế - xã hội đất nước .Thời kỳ này Đảng và nhà nước ta đã có
nhiều Nghị quyết , chỉ thị đề ra phương hướng, biện pháp khôi phục và phát
triển ngành nghề tiểu thủ công nghiệp như : Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ
Iv ( 1977) và Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ V (1981) tiếp chủ trương khôi
phục và phát triển ngành nghề tiểu thủ công nghiệp ở nông thôn ; đặc biệt là
khôi phục và phát triển các ngành nghề truyền thống .
Bước vào thời kỳ đổi mới , Nghị quyết 10 của Bộ chính trị (05/04/1988)
đã triển khai chủ trương , đường lối của Đảng tại Đại hội Đảng bộ toàn quốc
lần thứ VI về phát triển công nghiệp , tiểu thủ công nghiệp , vận tải dịch vụ ở
nông thôn dưới nhiều hình thức , trong từng vùng và tiểu vùng . Chú trọng
đầu tư xây dựng những cơ sở sản xuất với quy mô vừa và nhỏ nhưng kỹ thuật
hiện đại , công nghệ thích hợp để tạo nhiều mặt hàng tiêu dùng trong nước và
xuất khẩu có giá trị cao ra thị trường nước ngoài . Thực tế kết quả của quá
trình phát triển đã thể hiện chủ trương khôi phục và phát triển ngành nghề
truyền thống , làng nghề truyền thống của Đảng và nhà nước ta là một hướng
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
đi đúng đắn .Chủ trương này luôn được đề cập trong các văn kiện của các kỳ
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII, VIII, IX của Đảng với mục tiêu thúc đẩy
quá trìn công nghiệp hoá , hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn theo đường lối
đổi mới của Đảng ; Tại Hội nghị lần thứ năm của Ban chấp hành Trung ương
Đảng khoá IX đã ra Nghị quyết về đẩy nhanh công nghiệp hoá , hiện đại hoá
nông nghiệp , nông thôn thời kỳ 2001-2010 , trong đó đã chỉ rõ việc phát triển
kết cấu hạ tầng và đô thị hoá nông thôn cũng như vạch ra giải pháp về quy
hoạch :’’ Quy hoạch phát triển nông nghiệp , nông thôn phải dặt trong tổng
thể chung của cả nước , trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế , sự phát triển
mạnh mẽ của khoa học , công nghệ …Quản lý , cập nhật thông tin kịp thời điều
chỉnh quy hoạch ; Quy hoạch xây dựng xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế xã hội ;
quy hoạch phát triển khu dân cư , xây dựng làng xã , thị trấn …giữ gìn bản sắc
văn hoá dân tộc”. Năm 2006 , chính phủ ban hành Nghị định 66/ 2006 /NĐ-

CP (ngày 07/07/2006) về phát triển ngành nghề nông thôn , trong đó nhấn
mạnh chương trình bảo tồn , phát triển làng nghề bao gồm : bảo tồn , phát
triển làng nghề truyền thống , phát triển làng nghề gắn với du lịch , phát triển
làng nghề mới , phong tặng nghệ nhân ưu tú , nghệ nhân nhân dân , thương
hiệu làng nghề thủ công nởi tiếng cho những đơn vị , cá nhân có công bảo tồn
, phát triển ngành nghề thủ công truyền thống , ngành nghề mới ở nông thôn.
1.3.2 Chính sách về quản lý , sử dụng đất đai nhằm duy trì và phát triển bền
vững làng nghề truyền thống :
Trong những năm qua , thực hiện chủ trương khôi phục và phát triển
ngành nghề , nhất ngành nghề truyền thống ở nông thôn Nhà nước đã đưa ra
những chính sách về các mặt khác nhau nhằm định hướng , khuyến khích , hỗ
trợ cho các làng nghề truyền thống phát triển bền vững góp phần vào sự
nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước . Và những chính sách về quản
lý , sử dụng đất đai làng nghề truyền thống cũng được thực hiện . Nhà nước
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
đã ban hành nhiều văn bản pháp luật đất đai , trong đó có các quy định nhằm
khuyến khích và tạo điều kiện cho việc phát triển ngành nghề ở nông thôn :
- Quyết định 132/QĐ-TTg ngày 24/11/2000 của Thủ tướng chính phủ về
một số chính sách khuyến khích phát triển ngành nghề nông thôn đã tạo điều
kiện thuận lợi cho việc đầu tư phát triển mở rộng sản xuất trong các làng nghề
truyền thống . Chính sách tạo điều kiện trong việc cấp giấy chứng nhận quyền
sử dung đất cho các cơ sở sản xuất ngành nghề , đối với những cơ sở sản xuất
có nhu cầu về mặt bằng để mở rộng sản xuất , di dời nơi sản xuất nhằm giảm
thiểu ô nhiễm môi trường thì được ưu tiên cho thuê đất với mức giá thấp.
Trên cơ sở quy hoạch , kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh , thành phố trực thuộc
trung ương, phân bổ đất đai cho các mục đích khác nhau , trong đó cho phép
chuyển một phần diện tích đất nông nghiệp , lâm nghiệp sang sử dụng vào
mục đích công nghiệp , dịch vụ phục vụ cho phát triển ngành nghề truyền
thống , quy hoạch xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật , các khu , cụm tiểu thủ

công nghiệp .
- Luật đất đai 2003 và các văn bản dưới Luật được thực thi với nhiều đổi
mới trong chính sách quản lý , sử dụng đất đai . Những quy định về các nội
dung quản lý nhà nước về đất đai ; về quyền của người sử dụng đất đã tạo
điều kiện cho người dân yên tâm đầu tư cho sản xuất.
- Chỉ thị số 11/2006 /CT-TTg ngày 27/3/2006 , Thủ tướng Chính phủ đã
chỉ thị các địa phương trực thuộc Trung ương khẩn trương tổ chức rà soát ,
điều chỉnh quy hoạch các dự án sử dụng đất nông nghiệp phù hợp với quy
hoạch phát triển kinh té-xã hội của địa phương , của từng vùng và cả nước ,
gắn quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp với phát triển các ngành nghề , đặc
biệt quan tâm đến việc khôi phục các ngành nghề truyền thống, tạo quỹ đất tái
định cư , quy hoạch đất dịch vụ và đất liền kề các khu công nghiệp .
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Những chính sách xây dựng và phát triển các cụm công nghiệp làng nghề
nhằm giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường và tăng hiệu quả đầu tư ở các
làng nghề cũng được đề ra và thực hiện .
Trên cơ sở những chính sách về quản lý , sử dụng đất đai ở các làng
nghề của Chính phủ , các địa phương có làng nghề đã áp dụng thực hiện và
đưa ra những chính sách cụ thể của địa phương mình sao cho phù hợp với tình
hình tại đó .
Thực tế phát triển trong những năm qua cho thấy những chính sách này
đã đạt được những hiệu quả nhất định trong việc tạo điều kiện thuận lợi hơn ,
khuyến khích sự phát triển kinh tế - xã hội những làng nghề truyền thống ,
thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá , hiện đại hoá nông thôn góp phần phát
triển kinh tế đất nước . Tuy nhiên những chính sách này vẫn chưa mang tính
đồng bộ với các chính sách về các mặt khác . Trong đó nhiều chính sách về
đất đai làng nghề truyền thống mới chỉ được thể hiện thông qua nhiều chính
sách chung chung khác nhau mà chưa có sự thống nhất , đồng bộ dành riêng
cho việc quản lý , sử dụng đất làng nghề truyền thống .

1.4 Bài học kinh nghiệm về khôi phục , phát triển và quản lý , sử dụng
đất làng nghề truyền thống ở một số nước khác .
1.4.1 Kinh nghiệm một số nước
Hiện nay hầu hết các nước đang phát triển trên thế giới đều chú trọng
phát triển ngành nghề truyền thống ở nông thôn và coi đây là một giải pháp
hữu hiệu để tạo công ăn việc làm , nâng cao thu nhập cho dân cư nông thôn ,
tạo cở sở để nông thôn phát triển ổn định . Ở tại một số nước Châu Á có
những nét tương đồng với Việt Nam như Trung Quốc , Hàn Quốc , Nhật Bản ,
Thái Lan …thì ngành nghề truyền thống cũng được khôi phục và phát triển
trong những năm gần đây. Với nhiều chính sách cụ thể được đưa ra phù hợp
với đặc điểm và hoàn cảnh của từng nước nhằm thực hiện việc duy trì và phát
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
triển ngành nghề truyền thống . Việc học hỏi những kinh nghiệm của những
nước này về vấn đề này là rất cần thiết.
1. Kinh nghiệm của Trung Quốc
Trung Quốc là quốc gia có diện tích lãnh thổ lớn thứ 3 trên thế giới , có
dân số đông nhất thế giới , trong đó khu vực nông thôn chiếm khoảng 64% .
Trung Quốc có nhiều ngành nghề thủ công truyền thống phát triển , nổi tiếng
với các sản phẩm của nghề dệt , nghề gốm , nghề giấy , nghề đúc kim loại…
Trong chiến dịch công nghiệp hoá , hiện đại hoá đất nước , Trung Quốc đã rất
chú trọng đến việc phát triển các làng nghề , làng nghề truyền thống ở nông
thôn. Với các chủ trương như : “ Ly nông bất ly hương, nhập xưởng bất nhập
thành ” tức là “ rời ruộng không rời làng , vào nhà máy không vào thành phố
” đã thu hút được hơn 100 triệu lao động nông nghiệp chuyển sang công
nghiệp , tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ tại các làng nghề với nhiều hình thức
khác nhau như : cá thể , tư nhân , hợp tác xã . Trong quá trình phát triển các
làng nghề, làng nghề truyền thống ở Trung Quốc , chính phủ Trung Quốc coi
việc phát triển nghề thủ công ở nông thôn là một trong những nhiệm vụ quan
trọng của công cuộc công nghiệp hoá nông thôn . Vì vậy , Chính phủ đã ban

hành nhiều chính sách , giải pháp nhằm kích thích các xí nghiệp hương trấn
phát triển như : chính sách thuế (áp dụng mức thuế khác nhau cho các vùng
và ngành nghề truyền thống khác nhau , đặc biệt ưu tiên các vùng khó khăn ,
miễn tất cả các loại thuế trong vòng 3 năm đầu tiên đối với các xí nghiệp mới
thành lập); chính sách cho vay vốn với lãi suất ưu đãi ; chính sách xuất khẩu ;
chính sách bảo hộ hàng nội địa…đặc biệt Trung Quốc coi trọng việc phát
triển nông thôn theo hướng công nghiệp hoá , hiện đại hoá bằng nhiều chính
sách mà hạt nhân là chính sách liên quan đến đất đai . Tại Đại hội Đảng lần
thứ XVI của Đảng cộng sản Trung Quốc đã khẳng định “ cần hoạch định
thống nhất sự phát triển kinh tế -xã hội thành thị và nông thôn , tăng nhanh
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
thu nhập nông dân ” và “ tạo cho người dân quyền sử dụng lâu dài ” , tăng
cường đầu tư cơ sở hạ tầng ở nông thôn, cho sắp xếp lại việc sử dụng đất
vùng nông thôn theo hướng công nghiệp hoá , hiện đại hoá . Điều đó đã tạo
cho các làng nghề truyền thống có điều kiện được đầu tư và phát triển , hệ
thống giao thông và cơ sở hạ tầng phát triển nhanh chóng , các cơ sở sản xuất
được khuyến khích mở rộng thêm mặt bằng sản xuất , vận dụng lợi thế về vị
trí địa điểm sản xuất và chi phí vận chuyển thấp nhằm tạo ra lợi thế trong tiêu
thụ sản phẩm , hạn chế di chuyển lao động giữa các vùng , từ nông thôn ra
thành thị.
2 Kinh nghiệm của Hàn Quốc
Hàn Quốc là một nước có địa hình đồi núi hiểm trở , điều kiện tự nhiên
lại không thuận lợi cho phát triển nông nghiệp trong khi đó dân số nông thôn
chiếm tỷ lệ lớn . Chính vì vậy trong quá trình phát triển , Hàn Quốc đã rất chú
trọng đến công nghiệp hóa nông thôn, trong đó có ngành nghề thủ công và
làng nghề truyền thống .Các hộ gia đình sản xuất ngành nghề , đặc biệt là
ngành nghề truyền thống được chính phủ đứng ra hướng dẫn , tổ chức thành
đơn vị nhỏ , được vay vốn tín dụng với lãi suất ưu đãi và được giúp đỡ trong
vấn đề tiêu thụ sản phẩm. Cùng với những chính sách đó , Chính phủ Hàn

Quốc ngay từ đầu đã rất quan tâm đến công tác quy hoạch phát triển làng
nghề truyền thống ở nông thôn. Với chủ trương kết hợp nội lực của người dân
và sự hỗ trợ của Nhà nước trong việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống cơ sở
hạ tầng nông thôn. Từ đó người dân dần ý thức được trách nhiệm của mình
trong sự nghiệp phát triển ngành nghề . Sau 30 năm thực hiện phong trào
trên , môi trường sống và cuộc sống vật chất của người dân nông thôn Hàn
Quốc đựoc cải thiện đáng kể , sản xuất mang tính thương mại đã phát triển .
Khu vực nông thôn trở thành xã hội năng động , có khả năng tự tích luỹ , tự
đầu tư và nhờ đó có khả năng tự phát triển.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
3 Kinh nghiệm ở Thái Lan
Thái Lan là một trong những nước ở khu vực Đông Nam Á có nguồn thu
nhập ngoại tệ lớn nhất từ việc xuất khẩu các sản phẩm thủ công truyền thống .
Là nước có nhiều làng nghề và ngành nghề truyền thống như chế tác vàng ,
bạc , đá quý , đồ trang sức …Với kỹ thuật chạm trổ tinh xảo , lao động có tay
nghề có , giá trị xuất khẩu các sản phẩm thủ công truyền thống của Thái Lan
ngày càng tăng lên nhanh chóng . Kết quả đó một phần lớn là nhờ những
chính sách hiệu quả của Chính phủ Thái Lan đề ra nhằm khôi phục và phát
triển làng nghề truyền thống. Trong đó phải kể đến chủ trương tập trung vào
việc quy hoạch phát triển các làng nghề truyền thống theo hướng kết hợp với
phát triển dịch vụ du lịch ( Chiềng Mai) . Các làng nghề truyền thống đã được
quy hoạch, bố trí sắp xếp lại dân cư , mở rộng và tu bổ các di tích lịch sử như
đình , chùa… Chính Phủ Thái Lan đã rất quan tâm đến việc đầu tư cơ sở hạ
tầng nông thôn , phát triển nghề truyền thống , tận dụng tối đa những lao động
thiếu việc làm tại chỗ .
1.4.2 Bài học kinh nghiệm rút ra
Qua nghiên cứu , tham khảo những kinh nghiêm thực tế về phát triển
ngành nghề nông thôn , phát triển làng nghề, làng nghề truyền thống của các
nươc trên thế giới . Và xem xét , đặt trong điều kiện , hoàn cảnh của nước ta

giai đoan này . Có những bài học kinh nghiệm trong việc quản lý và sử dụng
đất đai để duy trì , phát triển làng nghề truyền thống được rút ra như sau:
- Khôi phục và phát triển làng nghề truyền thống là hướng đi đúng đắn,
phù hợp với xu thế chung của các nước trên thế giới .
- Bên cạnh những chính sách ưu đãi về thuế ,vốn tín dụng , đầu tư…thì
những chính sách về đất đai có vai trò rất quan trọng cho việc khôi phục và
phát triển bền vững làng nghề truyền thống . Và cần có sự kết hợp đồng bộ
các chính sách để đạt được hiệu quả cao nhất.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
- Quy hoạch phát triển làng nghề cần được xây dựng và có tính đồng bộ
giữa các quy hoạch . Tại mỗi địa phưong , với mỗi ngành nghề truyền thống ,
làng nghề truyền thống tuỳ theo tính chất đặc trưng khác nhau cần có quy
hoạch xây dựng chi tiết để đảm bảo cho sự phát triển ổn định , lâu dài của
làng nghề truyền thống . Đảm bảo cho sự phát triển bền vững , đạt hiệu quả
kinh tế , xã hội và môi trường .
- Phát triển cơ sở hạ tầng , đặc biệt là mạng lưới đường giao thông nông
thôn và hệ thống xử lý chất thải . Trong đó nêu cao sự kết hợp giữa nhà nước
và nhân dân cùng phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất và đời
sống dân cư nông thôn. Phát huy tối đa nội lực của người dân và nâng cao
tinh thần tự giác , ý thức trách nhiệm của người dân trong sự phát triển ngành
nghề nông thôn , phát triển làng nghề truyền thống.
- Khuyến khích phát triển làng nghề truyền thống hướng tới phục vụ phát
triển du lịch và cho xuất khẩu , thu hút lao động dư thừa ở nông thôn , tạo
việc làm , tăng thu nhập người dân., giảm sức ép di dân cơ học từ nông thôn
ra thành thị.

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
CHƯƠNG 2

THỰC TRẠNG QUẢN LÝ , SỬ DỤNG ĐẤT LÀNG NGHỀ
TRUYỀN THỐNG BÁT TRÀNG

2.1 Giới thiệu tổng quan về làng nghề truyền thống Bát Tràng
Xã Bát Tràng gồm hai thôn Bát Tràng và Giang Cao thuộc huyện Gia
Lâm , Hà Nội .Cách Trung tâm thành phố Hà nội khoảng 10 km về phí Đông
Nam . Phí Bắc giáp xã Đông Dư . Phía Nam giáp sông Bắc Hưng Hải (xã
Xuân Quan thuộc tỉnh Hưng Yên) . Phía Đông giáp xã Đa Tốn . Phía Đông
giáp sông Hồng. Là một làng nghề ven đô .Vị trí này rất thuận lợi cho sự giao
lưu kinh tế tạo thành một lợi thế quan trọng cho sự phát triển làng nghề . Do
có sự thuận lợi về giao thông đường bộ, đường thuỷ giúp cho việc mở rộng ,
giao lưu, thông thương hàng hoá ,tiêu thụ sản phẩm và thu hút khách tham
quan , du lịch. Xã có diện tích đất tự nhiên là 164,03 ha .
Xã có nghề truyền thống là gốm sứ và được công nhận là làng nghề
truyền thống . Làng nghề truyền thống Bát Tràng có lịch sử phát triển từ hơn
500 năm. Trải qua bao thử thách , thăng trầm của thời gian , làng nghề vẫn
tồn tại và phát triển đến ngày nay. Với sản phẩm truyền thống là những đồ
gốm sứ phục vụ cho đời sống sinh hoạt như bát đĩa , ấm chén , lọ hoa…phục
vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu ra nước ngoài . Nghề truyền thống từ
thôn Bát Tràng đã dần lan sang thôn Giang Cao và đến nay thì cả xã Bát
Tràng phát triển nghề . Trong vòng 10 năm qua tốc độ tăng trưởng của làng
nghề truyền thống Bát Tràng tăng khá mạnh. Trung bình 8% /năm tính theo
giá trị đầu vào .
Làng nghề Bát Tràng thuộc vùng đồng bằng sông Hồng , là vùng đất
chật người đông . Tổng dân số toàn xã năm 2007 là 7.191 người . Là địa
phương có điều kiện tự nhiên thuận lợi như về khí hậu , thuỷ văn...Có nhiều
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
lợi thế về kinh tế ,văn hoá, xã hội , an ninh , quốc phòng… Là một làng ven
đô ,nằm ngay sát sông Hồng , cách trung tâm thủ đô Hà nội không xa, có hệ

thống giao thông cả đường bộ , đường thuỷ đều rất thuận lợi. Do vậy chịu tác
động mạnh mẽ của quá trình đô thị hoá . Dân số tăng nhanh , nguồn lao động
trẻ , dồi dào phục vụ tốt cho phát triển làng nghề .
Hiện nay làng nghề truyền thống Bát Tràng không còn hộ gia đình nào
sản xuất nông nghiệp , các hộ gia đình đã chuyển sang sản xuất kinh doanh
nghề chuyển thống. Đời sống người dân được cải thiện đáng kể . Cùng với đó
quá trình đô thị hoá tác động mạnh mẽ đến sự phát triển của một làng nghề
ven đô như Bát Tràng. Nghề truyền thống được khôi phục và phát triển ,
không chỉ tao việc làm cho lao đông của xã mà còn thu hút được một lượng
lớn lao động từ các vùng lân cận. Các loại hình tổ chức sản xuất kinh doanh
đa dạng như : các công ty trách nhiệm hữu hạn, các công ty cổ phần , các
doanh nghiệp tư nhân và đa số là các cơ sở sản xuất của hộ gia đình …
Về quy mô lao động thì tỷ lệ lao động làm nghề truyền thống chiếm tỷ
lệ lớn , theo thống kê của xã tỷ lệ này là khoảng hơn 80% lao động trong xã.
Ngoài ra mỗi hộ sản xuất hàng ngày có khoảng 8-10 lao động làm thuê đến từ
các xã lân cận. Cả xã mỗi ngày thu hút khoảng 6000-10000 lao động làm
thuê. Và thường xuyên có khoảng trên 1.000 lao động tạm trú tại làng. Lao
động thường làm việc với thời gian khoảng 9-10 giờ / ngày , vào lúc cao điểm
thì làm việc khoảng 13-15giờ/ ngày . Về chất lượng lao động , chủ yếu là lao
động thủ công , chưa qua đào tạo nên chất lượng lao động chưa cao . Nghệ
nhân còn lại không nhiều . Dạy nghề , truyền dạy và đào tạo nghề bằng
phương pháp truyền thống , chủ yếu từ đời này qua đời khác . Có nhiều hộ gia
đình ở Bát Tràng đã cho con họ đi học mỹ thuật để phục vụ cho phát triển
nghề .
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Về thu nhập của người lao động làm nghề truyền thống : Bát Tràng có thu
nhập bình quân của một lao động làm nghề rất cao khoảng 1.200.000-
1.400.000 đồng /tháng , cao gấp 3-4 lần lao động sản xuất nông nghiệp trước
đây. Nhờ có thu nhập tăng cao , đời sống của người dân được cải thiện đáng

kể . Nhờ đó người dân có thể đóng góp để xây dựng , cải thiện và tu bổ hệ
thống cơ sở hạ tầng như điện , đường , trường , trạm… Các khu vui chơi , giải
trí được xây dựng , các dịch vụ phục vụ đời sống cũng phát triển theo. Người
dân đã quan tâm nhiều đến đời sống tinh thần của mình hơn. Các công trình
tôn giáo, các nhà thờ họ , những ngôi nhà cổ được tu tạo và gìn giữ . Các hoạt
động văn hoá cũng dần được khôi phục lại như những ngày hội làng , ngày
giỗ tổ nghề …
Làng nghề Bát Tràng vẫn giữ được những nét văn hoá truyền thống của
một làng nghề truyền thống nông thôn Việt Nam. Với những đình , đền chùa
nổi tiếng , có những ngôi nhà cổ , những lò nung cổ ... Nét đặc sắc văn hoá
truyền thống , tính nghệ thuật cao được thể hiện trên những sản phẩm của
làng nghề và thể hiện ở cả những công đoạn làm gốm cổ truyền . Chính vì
những nét đắc sắc đó , làng nghề Bát Tràng đang là một trong những điểm du
lịch nổi tiếng. Một số năm gần đây, du lịch làng nghề Bát Tràng rất phát triển.
Và phát triển du lịch làng nghề cũng đang được coi là điểm trọng tâm trong
chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Bát Tràng .
2.2 Thực trạng quản lý , sử dụng đất tại Bát Tràng
2.2.1 Thực trạng quản lý , sử dụng đất khu dân cư và đất ở tại Bát Tràng
Làng nghề Bát Tràng có lịch sử phát triển lâu đời , khu dân cư được
hình thành mang đậm nét văn hoá làng , xóm ở nông thôn Việt Nam. Những
năm gần đây nghề truyền thống được khôi phục và được khuyến khích phát
triển đã tác động vào nhiều mặt của đời sống dân cư tại đây. Người dân có
việc làm, thu nhập tăng, đời sống được cải thiện cùng với đó là nhu câù mở
Website: Email : Tel : 0918.775.368